Code rood voor Brabantse ziekenhuizen, meerdere landen sluiten grenzen
- Kijk hier de extra NOS-uitzending over het coronavirus terug.
- In Nederland zijn 5 nieuwe coronapatiënten overleden, het dodental komt daarmee op 10. In totaal zijn nu 804 mensen positief getest, zegt het RIVM.
- KLM wil werktijdverkorting en schrapt minimaal 1500 banen.
- Bekijk op deze kaart waar wereldwijd besmettingen gemeld zijn. Op deze kaart houden we de door het RIVM gemelde Nederlandse besmettingen bij. Lees ook de antwoorden op jullie vragen.
- Wat betekenen de corona-maatregelen voor jou?
Liveblog gesloten
Verder lezen?
Scholen krijgen ruimte om onderwijs ook op andere manier aan te bieden
De onderwijsbonden hebben vanavond urenlang met onderwijsministers Van Engelshoven en Slob overlegd over de corona-maatregelen. Scholen krijgen de ruimte om hun onderwijs ook op een andere manier aan te bieden dan op locatie.
Eerder vandaag werd al bekend dat meerdere basisscholen, middelbare scholen en mbo's hebben besloten om vanaf maandag geen fysieke lessen in het schoolgebouw meer te geven. Het kabinet riep hogescholen en universiteiten gisteren al op om hun colleges tijdelijk alleen online aan te bieden. Voor basisscholen, middelbare scholen en mbo's gold die oproep niet, onder andere omdat die omgeving minder internationaal zou zijn.
Roc De Friese Poort vindt dit onderscheid onterecht. "Ook op het mbo zijn dagelijks contacten met een groot aantal mensen, en veel studenten lopen stage in contact-intensieve sectoren, zoals de zorg."
112 Noord-Holland overbelast door vragen over corona
De meldkamer van 112 is na 20.00 uur overbelast geraakt door vragen over koorts en verkoudheid, meldt de Veiligheidsregio Noord-Holland Noord. Dat was nadat het publieksinformatienummer 0800-1351 van het RIVM was afgesloten.
Bel alleen naar 112 bij levensbedreigende situaties, zegt de Veiligheidsregio. Anders kunnen, door de overbelasting, mensen die wél in een levensbedreigende situatie zitten het nummer niet bereiken.
Kijk hier de extra uitzending 'Coronavirus: feiten en fabels' terug
Dag van Nationaal Gebed
Kerken en verschillende christelijke organisaties in Nederland, waaronder de ChristenUnie en de Evangelische Omroep, organiseren op woensdag 18 maart een Dag van Nationaal Gebed, vanwege de wereldwijde uitbraak van het coronavirus. Daarmee willen de organisatoren mensen de kans bieden om "ongerustheid over te geven aan God en anderen, bijvoorbeeld zorgpersoneel, te zegenen". Zowel protestantse als katholieke kerken zijn aangesloten bij het initiatief.
De initiatiefnemers hebben ook een speciale website gelanceerd. Daarop start woensdag om 09.00 uur een livestream die tot 19.00 uur duurt. Op drie momenten is er een inleiding te zien door een predikant of voorganger. Vervolgens is er tijd om te bidden en voor het online delen van gebedspunten. "Het leed en de onzekerheid die deze situatie met zich meebrengt, is voor iedereen voelbaar. Als christenen geloven we dat we ons daar niet door hoeven te laten leiden. We mogen vertrouwen dat God ook in deze situatie de Heer is."
'Toch vluchten van Turkije naar Nederland'
Morgen en overmorgen gaan er toch vluchten uit Turkije richting Nederland, zegt de Nederlandse Nihad el-Yakoubi, die na een vakantie op Istanbul Airport staat, tegen de NOS.
Op het vliegveld werd zojuist omgeroepen dat de vluchten zaterdag en zondag toch nog gaan. Ook luchtvaartmaatschappij Turkish Airlines bevestigde dat tegen El-Yakoubi.
Eerder vandaag zei de Turkse regering dat ze al het vliegverkeer met negen Europese landen plat legt vanaf 6.00 morgenochtend (Nederlandse tijd), tot 17 april. El-Yakoubi zou morgenmiddag terug naar Nederland vliegen, maar haastte zich door het nieuws vanaf haar hotel naar het vliegveld om nog een ticket voor vandaag te boeken.
"Er is heel veel chaos op het vliegveld", vertelt ze aan de telefoon. "Er waren lange rijen, want mensen wilden hun ticket omboeken of een ander kopen. Ook braken gevechten uit in de rij."
Uiteindelijk lukte het haar om een ticket via Moskou naar Nederland te boeken, maar daarna werd duidelijk dat ze morgen gewoon haar vlucht kan nemen. Degenen die hun vlucht hebben omgeboekt, proberen hem nu weer terug te boeken naar de oorspronkelijke reis, zegt El-Yakoubi.
Turkish Airlines was vanavond niet bereikbaar voor commentaar.
Amerikaanse beursfondsen klimmen op, in Nederland bleef de weg omhoog uit
De Amerikaanse beurzen beleefden een uitzonderlijk goede dag na de dramatische beursdag van gisteren. Vanwege zorgen over het coronavirus en het vliegverbod naar de Verenigde Staten verloren de Dow Jones en de S&P 500 donderdag allebei ongeveer 10 procent, het grootste dagverlies in dertig jaar.
Vandaag klommen de Amerikaanse beursfondsen weer op, nadat president Trump de noodtoestand had afgekondigd waardoor speciale fondsen kunnen worden aangesproken om de gevolgen van de corona-uitbraak tegen te gaan. Technologiebeurs Nasdaq en de Dow Jones eindigden op 9,3 procent in de plus, en de S&P 500 steeg ook ruim 9 procent. De S&P 500 noteerde daarmee de sterkste dagwinst sinds 2008.
In Nederland bleef de weg omhoog uit. De AEX sloot eerder vandaag met een minimale stijging van 0,17 procent. Daarmee maakte de index de verliezen van eerder deze week bij lange na niet goed. Deze beursweek gaat de geschiedenis in als de op een na slechtste ooit.
GGD: 'Het klimaat in een vliegtuig is veilig'
Veel vluchten zijn geschrapt, maar áls je kunt vliegen, moet je dat dan wel doen? Sjaak de Gouw, directeur publieke gezondheid bij de GGD, geeft antwoord:
KLM neemt zware maatregelen vanwege coronavirus
KLM wil voor het hele personeel werktijdverkorting aanvragen vanwege de impact van het coronavirus, bevestigt de luchtvaartmaatschappij na berichtgeving van RTL Nieuws. Bij KLM werken zo'n 35.000 mensen, die vanaf april 30 procent minder gaan werken.
Verder schrapt KLM per direct zo'n 1500 tot 2000 voltijdsbanen. Het zou gaan om tijdelijke contracten die niet verlengd worden, om gedwongen ontslag te voorkomen.
KLM is zwaar getroffen door de uitbraak van het coronavirus, omdat steeds meer landen hun grenzen sluiten voor internationale reizigers.
Verder kijken op YouTube en Facebook
Twee besmettingen op Aruba
Ook op Aruba zijn twee besmettingen met het coronavirus vastgesteld. Het gaat om een Amerikaanse toerist die verschillende landen had bezocht en nu op Aruba is. De tweede patiënt is een inwoner van Aruba die in New York was geweest.
In navolging van Curaçao heeft Aruba inmiddels alle vluchten uit onder andere Europa geschrapt. Ook gaan publieke bijeenkomsten op het eiland tot het einde van de maand niet door en zijn de scholen volgende week allemaal gesloten, zegt correspondent Dick Drayer.
Defensie niet 'standby' om straatverbod te handhaven
Volgens het ministerie van Defensie gaat er een audiobericht rond waarin gemeld wordt dat defensie 'standby' zou staan om een straatverbod te handhaven. Dat klopt niet, zegt het ministerie op Twitter:
Bedrijven in 'thuisentertainment' doen goede zaken
Er zijn ook bedrijven die goede zaken doen nu de corona-maatregelen strenger worden. Harjen Wolters werkt in de verkoop van thuisentertainment, zoals voetbaltafels en airhockeyspellen. "Dat het virus er is, is enorm spijtig", zegt hij. "Maar anderzijds zien wij een enorme vraag naar artikelen."
"Steeds meer mensen hebben kinderen thuiszitten die zich gaan vervelen", legt Wolters uit. "Veel ouders kopen onze spellen om hen te vermaken. Daardoor is onze omzet de afgelopen dagen verdubbeld."
Trump kondigt noodtoestand af
Zoals verwacht heeft president Trump de nationale noodtoestand afgekondigd. Daardoor kunnen zijn regering en andere overheden aanspraak maken op een noodfonds van 50 miljard dollar dat al door het Congres was gereserveerd. Het doel is verspreiding van de uitbraak af te remmen, zodat de maatschappelijke ontwrichting beperkt blijft en ziekenhuizen patiënten die levensbedreigend ziek zijn, kunnen blijven behandelen.
Daarnaast zijn regels en voorschriften die artsen en ziekenhuizen moeten naleven versoepeld en vereenvoudigd, zodat zorgpersoneel "flexibeler" te werk kan gaan bij de behandeling van patiënten. Ook wordt met hulp van internetgigant Google een website opgezet. Amerikanen die willen weten of ze zich moeten laten testen kunnen daarin een vragenlijst afwerken. Als het antwoord 'ja' is worden ze naar een testlocatie doorgestuurd. Verder wordt de productie van testmiddelen opgeschroefd.
De VS telt op dit moment ruim 1900 geregistreerde coronagevallen. 41 patiënten zijn aan de ziekte overleden. Daar zijn ook mensen bij die niet in het buitenland zijn geweest en geen contact met mensen hebben gehad waarvan bekend is dat ze het virus hadden opgelopen.
Grote witte tent met CT-scanner op parkeerplaats Maastricht UMC
Het Maastricht UMC neemt vanaf morgen extra maatregelen om sneller te kunnen controleren of mensen die zich melden met luchtwegklachten te maken hebben met een virale infectie. Het ziekenhuis zet daarvoor een grote witte tent neer bij de ingang van de spoedeisende hulp, met daarin een CT-scanner.
"Op dit moment moeten we alle mensen met luchtwegklachten behandelen als coronapatiënt, zolang niet duidelijk is of het om het coronavirus gaat", zegt een woordvoerder van het Maastricht UMC. "Maar bijvoorbeeld een longinfectie kan ook komen door een bacterie of schimmel. Met de CT-scan kunnen we dat sneller in kaart brengen en patiënten sneller op de juiste plek krijgen."
Formule 1-race Zandvoort: 'We weten wel waar dit op uitdraait'
Jan Lammers, directeur GP Zandvoort, rekent erop dat de Formule 1-race van Zandvoort vanwege de coronacrisis niet door zal gaan op zondag 3 mei. Hij heeft daarover nog geen officiële mededeling van de internationale autosportfederatie FIA gekregen. "Maar zonder dat we weten waar we staan, weten we wel waar het op uitdraait."
Eerste besmetting in Suriname
In Suriname is een eerste besmetting van het coronavirus vastgesteld. Het gaat om een persoon die gisteren vanuit Nederland naar Suriname is gereisd. Volgens de Suriname Herald is de persoon in Delft en Rotterdam geweest.
In reactie op de eerste besmetting heeft vicepresident Ashwin Adhin bekendgemaakt de grenzen voor reizigers te sluiten. Om middernacht zal het luchtruim worden gesloten.
Zingen en dansen op het balkon
In heel Italië zijn mensen vanavond hun balkons opgegaan om elkaar een hart onder de riem te steken. Er werd gezongen en gedanst, zoals hier in Salerno:
Vanavond na het NOS Journaal: extra programma over coronavirus
Voor de tweede keer maakt de NOS een extra programma over de uitbraak van het coronavirus. Daarin staan de vragen van het publiek centraal.
Het coronavirus: feiten en fabels wordt vanavond uitgezonden op NPO 1, na het NOS Journaal van 20.00 uur. De ingelaste uitzending is ook te volgen via NOS.nl, de NOS-app, Facebook en YouTube. Op NPO Nieuws is het programma te zien met een gebarentolk.
Polen en Denemarken sluiten grenzen voor vlieg- en treinverkeer
Daarmee hopen de landen verdere verspreiding van het coronavirus tegen te gaan. "Alle toeristen en buitenlanders die geen geloofwaardige reden hebben om Denemarken binnen te komen, worden bij de Deense grens tegengehouden", zei premier Frederiksen van Denemarken in een toelichting.
De Deense afsluiting geldt niet voor het transport van goederen, voedsel en medicijnen.
Parijse topattracties sluiten hun deuren
De Eiffeltoren en het Louvre gaan vanaf vanavond dicht vanwege de uitbraak van het coronavirus. Ook de shows in het theater Moulin Rouge, die bekend staan om de cancan-dansers, gaan niet door.
Begin deze maand sloot het Louvre, het drukst bezochte museum ter wereld, ook al even zijn deuren. Bezorgde werknemers wilden toen niet meer werken vanwege het virus.
In beeld: dag 1 na de corona-maatregelen
Code rood voor Brabantse ziekenhuizen
In alle Brabantse ziekenhuizen geldt code rood. In de ziekenhuizen kunnen niet-spoedeisende operaties worden uitgesteld. Ook kunnen verloven van zorgmedewerkers worden ingetrokken. In het Jeroen Bosch Ziekenhuis in Den Bosch is dat al gebeurd. "Dat doen we wel in overleg met de medewerkers", zegt een woordvoerder tegen de NOS. "Want we moeten dan wel zorgen dat de zorg standhoudt, maar we moeten ook goed voor elkaar blijven zorgen."
Code rood is overigens niet de hoogste fase, dat is code zwart.
Langere tijd geen fysiek onderwijs op aantal universiteiten
Een aantal universiteiten heeft vandaag besloten om langere tijd geen fysieke colleges meer te geven. Het advies van het kabinet was om dat in ieder geval tot 31 maart niet meer te doen, maar meerdere universiteiten kiezen ervoor deze periode te verlengen.
Zo biedt de Universiteit Utrecht tot 20 april alleen maar onderwijs op afstand aan en geeft de Rijksuniversiteit Groningen tot 10 april geen onderwijs meer op locatie. De Universiteit van Amsterdam zegt dat ook vanaf 30 maart het onderwijs "zoveel mogelijk online zal worden aangeboden". Andere universiteiten en hogescholen houden vooralsnog 31 maart aan.
Er wordt ondertussen hard gewerkt om het onderwijs op andere manieren door te laten gaan. Colleges zullen bijvoorbeeld gestreamd gaan worden en tentamens worden verplaatst.
Louisiana stelt als eerste Amerikaanse staat voorverkiezingen uit
De voorverkiezingen in Louisiana worden uitgesteld. Inwoners van de Amerikaanse staat zouden op 4 april naar de stembus gaan, maar de verkiezingen zijn verplaatst naar 20 juni. Louisiana is de eerste staat die voorverkiezingen verschuift vanwege de uitbraak van het coronavirus in de VS. Correspondent Arjen van der Horst noemt het "heel bijzonder" dat de verkiezingen in de zuidelijke staat nu pas eind juni zijn. Normaal is de periode van voorverkiezingen dan al voorbij.
Komende dinsdag zijn er ook verkiezingen in Arizona, Illinois en de twee belangrijke swing states Florida en Ohio. Die gaan door. De verkiezingsautoriteiten zeggen in een gezamenlijke verklaring dat de stemmachines grondig worden schoongemaakt. Gezondheidsexperts houden toezicht.
Opnieuw meer dan 2500 besmettingen erbij in Italië
In totaal hebben 17.660 Italianen het virus opgelopen. Van hen zijn 1439 patiënten inmiddels weer genezen, 1266 mensen zijn aan de ziekte overleden. Gisteren stond het dodental nog op 1016.
Ook in Griekenland gaan openbare gelegenheden dicht
Ook in Griekenland komt het openbare leven verder stil te liggen. Gisteren gingen theaters, rechtbanken, bioscopen, sportscholen en kinderspeelplaatsen dicht. Vandaag komen daar cafés, bars, restaurants, winkelcentra, kerken, musea, archeologische vindplaatsen en sporthallen bij.
De Griekse overheid lanceerde gisteren een 'blijf-thuiscampagne' om de verspreiding van het coronavirus tegen te gaan. Volgens minister Kikilias van Volksgezondheid houden de Grieken zich daar niet aan. Ook is het aantal geregistreerde coronagevallen sterk gestegen. Het zijn er nu 190, gisteren waren het er nog 117. Supermarkten, apotheken en banken mogen openblijven, net als eetgelegenheden die thuisbezorgen.
Gevangenissen: bezoeken beperkt, verloven gedetineerden ingetrokken
Vanaf morgen wordt in alle justitiële inrichtingen het bezoek aan gedetineerden opgeschort. De gevangenen krijgen wel meer mogelijkheden om te bellen en via Skype contact te hebben. Alleen bezoeken die nodig zijn voor de rechtsgang mogen doorgaan, zoals een gesprek met een advocaat. Jongeren in een Justitiële Jeugdinrichting mogen nog wel bezoek ontvangen van hun ouders of wettige verzorgers. Voor rechtszaken geldt dat gedetineerden zo veel mogelijk zittingen bijwonen via een beeldverbinding vanuit de gevangenis.
Daarnaast worden alle verloven van gedetineerden, tbs-gestelden en jeugdigen per direct opgeschort. Op dit moment zijn er nog geen besmettingen, zegt het ministerie van Justitie en Veiligheid, maar de maatregelen zijn vooral preventief bedoeld. "Een besmetting zou gezien het besloten karakter van de inrichtingen grote gevolgen hebben voor personeel en gedetineerden", aldus het departement. Als er toch een gedetineerde besmet raakt, dan kan deze in zijn of haar cel worden geïsoleerd. "En er liggen draaiboeken klaar om dagprogramma's aan te passen of andere maatregelen te nemen wanneer een besmetting zich voordoet."
Minder bussen en trams in Utrecht
In Utrecht rijden vanaf maandag minder bussen en trams. Voor komende week geldt dezelfde dienstregeling als in de kerstvakantie.
Volgens U-OV zijn er minder passagiers die nu de bus of tram nemen. Bovendien zijn er minder chauffeurs beschikbaar, door preventieve ziekmeldingen. "Wie verkouden is, zou normaal gesproken gewoon achter het stuur kruipen, maar nu niet", zegt een woordvoerder.
In Utrecht en andere plaatsen waar maatschappij Q-Buzz rijdt, wordt passagiers verzocht om achterin de bus in te stappen en in te checken, om contact met chauffeurs zo veel mogelijk te beperken.
Trump geeft vanavond persconferentie
President Trump geeft vanavond om 20.00 Nederlandse tijd een persconferentie over het coronavirus. Verwacht wordt dat hij de noodtoestand gaat uitroepen, zeggen ingewijden tegen persbureau Bloomberg. Volgens hen gaat de president een beroep doen op de Stafford Act, een noodwet waarmee de federale overheid staten en gemeenten beter kan steunen, bijvoorbeeld met extra middelen.
Trump staat in de Verenigde Staten onder toenemende druk om actie te ondernemen, zegt Bloomberg. Gisteren kondigde hij een inreisverbod aan voor 26 Europese landen, waaronder Nederland. Hij sprak toen consequent van een Europees probleem en een buitenlands virus. Critici verbaasden zich daarover, zei correspondent Marieke de Vries gisteren. "Waarom dit, waarom doet hij niets voor de gezondheidszorg van de mensen die het virus al hebben?"
Steeds meer besmettingen in Afrika
Op het Afrikaanse continent is het aantal landen met coronabesmettingen de afgelopen 24 uur fors gestegen. In 16 van de 54 landen op het continent is de ziekte nu aangetoond. Dat was gisteren nog in tien landen.
Vergeleken met Noord-Amerika, Europa en Azië is het aantal besmettingen in Afrika nog laag, maar deskundigen waarschuwen dat de gevolgen rampzalig kunnen zijn, omdat de zorgsystemen in veel Afrikaanse landen kwetsbaar zijn. Tot dusver wordt het virus in toom gehouden door patiënten na ontdekking meteen te isoleren, zegt een WHO-medewerker van het regionale kantoor in de Democratische Republiek Congo.
Rutte: 'Hamsteren is niet sociaal'
We moeten voorkomen dat mensen die vanavond thuiskomen van hun werk in bijvoorbeeld de zorg voor een leeg schap komen te staan, zei de premier in zijn wekelijkse persconferentie.
Europa nu epicentrum van corona-uitbraak
Eerder gold China als het epicentrum van de virusuitbraak, maar volgens de Wereldgezondheidsorganisatie is dat vanaf vandaag Europa.
De eerste besmettingsgevallen werden gemeld in Wuhan, in de Chinese provincie Hubei. Zondag werd al bekend dat Italië de grootste coronahaard is buiten China.
Turkije weert vluchten uit Nederland
Ook vluchten uit Duitsland, Frankrijk, Spanje, Noorwegen, Denemarken, België, Oostenrijk en Zweden mogen vanaf zaterdagochtend niet meer landen in Turkije. De maatregelen gelden tot 17 april, meldt de Turkse transportminister.
Curaçao: geen vluchten uit Nederland meer
Curaçao schrapt alle vluchten vanuit Nederland om het coronavirus. Mensen kunnen nog wel het eiland verlaten, meldt onze correspondent Dick Drayer vanuit Curaçao. Volgens de autoriteiten op het eiland gaat het om ongeveer twintig vluchten per week uit Nederland, van KLM en TUI.
Volgens minister-president Rhuggenaath is dat de beste manier om de bevolking van Curaçao te beschermen tegen corona-besmettingen. Vandaag werd de eerste besmetting van een persoon met het coronavirus op het eiland bevestigd. Het is een 69-jarige man die momenteel geïsoleerd in een huis verblijft en niet naar buiten mag.
President Bolsonaro ontkent positieve coronatest
De Braziliaanse president Jair Bolsonaro is negatief getest op het coronavirus, zegt hij op sociale media. Eerder vandaag meldden Braziliaanse media en de Amerikaanse televisiezender Fox News dat Bolsonaro een positief resultaat had bij een eerste test.
Gisteren werd al duidelijk dat de communicatiechef van Bolsonaro het virus heeft opgelopen. Dat bleek nadat hij samen met Bolsonaro op bezoek was geweest bij president Trump in Florida. Trump zegt tegen Fox News zich geen zorgen te maken.
Rutte: 'Hamsteren is niet nodig'
Premier Rutte heeft tijdens zijn wekelijkse persconferentie mensen opgeroepen om niet te hamsteren. "Hamsteren is niet nodig", zei de premier. "Het is vervelend voor de mensen die hard werken voor ons. Die komen vanavond voor lege schappen te staan."
Rutte zei verder dat mensen elkaar moeten helpen. "We kunnen dit alleen doen met z'n allen, als we het samen doen. Houd oog voor elkaar, help elkaar waar nodig."
De laatste vlucht naar Nederland vanuit Napels: 'Het is hier stil'
Op het vliegveld van Napels vertrekt om 16.50 uur voorlopig het laatste vliegtuig terug naar Nederland. Aan boord is onder meer Tim van Heukelom, die samen met zijn vriend de afgelopen week in de stad verbleef voor vakantie. "Het is hier angstvallig stil", zegt Van Heukelom.
Vanmiddag maakte minister Van Nieuwenhuizen bekend dat vanaf 18.00 uur passagiersvluchten uit vier landen worden geweerd. Een van die landen is Italië. De maatregel geldt tot 27 maart.
Van Heukelom en zijn vriend zijn net door de controles van het vliegveld. "Je moet een uitreisformulier invullen waarop je aangeeft waarom je reist. Terugkeren naar huis vinden ze hier een goede reden. Aan het plafond hangt een infrarood-temperatuurcamera waarmee ze je controleren."
De twee kwamen maandag aan in de Zuid-Italiaanse stad. "Toen we vertrokken was het net 'geel'. Eenmaal aangekomen gingen de musea dicht en binnen 48 uur was alles in lockdown."
Russische economie gaat gebukt onder corona
In Rusland lijdt de economie vooralsnog meer onder de corona-pandemie dan de bevolking, zegt correspondent David-Jan Godfroid. "Vergeleken met andere landen is het aantal van 35 bevestigde coronagevallen laag, maar de economische impact is enorm."
Doordat de wereldeconomie in het slop zit, is er veel minder vraag naar olie en dat is nu net het belangrijkste exportproduct van Rusland. De olieprijs is gekelderd en dat merkt de minister van Financiën aan de belastinginkomsten. Zelf was hij er onlangs nogal laconiek over. Hij zei dat Rusland nog voldoende reserves heeft om het jarenlang uit te zingen.
Anderen zijn minder optimistisch en vrezen een stevige economische krimp. Daar komt bij dat ook de roebel flink aan waarde heeft verloren, waardoor de kans groot is dat de inflatie, die Rusland net onder controle leek te hebben, behoorlijk kan oplopen.
En dan is er nog een andere dreiging voor de nationale schatkist. Door de lage olie-inkomsten lopen tal van regio's veel geld mis. Kredietbeoordelaar NKR schat dat 70 procent van die Russische regio's aan het eind van het jaar zonder geld zit. Die zullen dan een beroep doen op de nationale overheid, terwijl die zelf de broekriem zal moeten aantrekken.
Wekelijkse persconferentie premier live te volgen via de NOS
Rond 16.15 uur geeft premier Rutte zijn wekelijkse persconferentie. Die is live te volgen op nos.nl, NPO1, Radio 1, NPO Nieuws, Facebook en YouTube.
Noodtoestand in Spanje
Premier Sánchez heeft zojuist de noodtoestand voor heel Spanje uitgeroepen. Dat betekent dat de overheid verregaande bevoegdheden krijgt om het coronavirus verder in te dammen, waaronder het afsluiten van regio's. De noodtoestand gaat maandag in.
Onder de maatregelen die de regering kan afkondigen is het beperken van het autoverkeer of het weren van mensen of personen op bepaalde plekken.
"Ons wachten moeilijke weken, we staan pas aan het begin", zei Sánchez tijdens een persconferentie. De premier verwacht dat het aantal besmettingen in het land de komende dagen naar de 10.000 gaat. De premier riep ouderen op zoveel mogelijk contacten te vermijden. "Maar ook jongeren zijn in staat het virus te verspreiden."
In Spanje zijn nu 4200 mensen met het coronavirus besmet; het telt na Italië de meeste besmettingen in Europa. Bijna de helft van deze besmette personen woont in Madrid. In het hele land zijn al scholen en universiteiten gesloten. Cafés en restaurants sluiten vanaf zaterdag in Madrid.
Een aantal regio's in het land is al in quarantaine geplaatst, waaronder in de deelstaat Murcia. Naar schattingen 400.000 mensen zitten door de lockdown geïsoleerd.
Vluchten uit China, Iran, Italië en Zuid-Korea geweerd vanwege corona
De komende twee weken mogen er geen passagiersvluchten uit China, Iran, Italië en Zuid-Korea landen in Nederland. Dat heeft minister Van Nieuwenhuizen bekendgemaakt na de ministerraad.
De maatregel gaat vandaag om 18.00 uur in. Het kabinet kijkt wat het kan doen om Nederlanders op te halen die in deze gebieden zitten.
Mensen zetten hun wc-papier op Marktplaats
HTM past dienstregeling aan vanwege corona
Het Haagse vervoersbedrijf HTM rijdt vanaf maandag met een aangepaste dienstregeling vanwege het coronavirus. "Die is er op gericht om te zorgen dat de reizigers op de tram of de bus kunnen rekenen. Daarnaast verwachten wij minder reizigers en willen wij blijven beschikken over voldoende personeel", schrijft het vervoersbedrijf in een persbericht. "Helaas is het vanwege de omstandigheden niet te voorkomen dat bus- of tramritten op de dag zelf komen te vervallen."
Kustplaatsen in Spaanse regio Murcia afgesloten
De regering van de Spaanse regio Murcia plaatst de komende twee weken zijn kustplaatsen in quarantaine. De bevolking wordt opgeroepen om niet naar buiten te gaan. Bijna 400.000 mensen worden door de maatregel getroffen. In Murcia zijn 36 mensen besmet met het coronavirus. Het besmettingscijfer in heel Spanje ligt op 4200. Kustplaatsen rond Murcia zijn populair onder Nederlanders.
Politie: voorbereid op grootschalige uitval collega's
De politie zegt voorbereid te zijn op grootschalige uitval van collega's door het coronavirus. Er liggen scenario's klaar voor welke taken de politie dan tijdelijk niet meer uitvoert. Over de inhoud daarvan wil de politie niets zeggen. "Dat is operationele informatie", aldus een woordvoerder.
Het ziekteverzuim bij de politie is op dit moment niet hoger dan normaal, zegt de woordvoerder. Agenten werken volgens de richtlijnen van het RIVM. Als zij ergens besmettingsgevaar vermoeden, dragen agenten een mondkapje en handschoenen.
Op de Politieacademie gaan de lessen gewoon door. Wel wordt gekeken of er digitale alternatieven zijn voor het klassikale onderwijs. Lessen met fysiek contact, zoals aanhoudingstechnieken, worden tijdelijk anders ingevuld.
Geen vrijdagmiddaggebed in moskeeën vanwege corona
Bij een aantal moskeeën in het land ging het vrijdagmiddaggebed niet door, zoals bij de de Al Fath Moskee in Dordrecht. "We volgen het advies van de overheid en we zijn vooral bezorgd voor de oudere bezoekers", zegt Mohammed Kardal van het bestuur.
Oekraïne sluit grenzen na eerste dode
Oekraïne sluit voor de komende twee weken zijn grenzen voor alle buitenlanders. De regering heeft dat besluit genomen nadat er een eerste coronapatiënt in het land was overleden. In Oekraïne is bij drie mensen het coronavirus vastgesteld.
Ook start Giro d'Italia gaat niet door
De start van de Giro d'Italia in Hongarije gaat niet door vanwege het coronavirus. De 103de editie van de Italiaanse wielerronde zou op 9 mei in Boedapest van start gaan:
Drastische corona-maatregelen Oostenrijk
Ook in Frankrijk geen bijeenkomsten met meer dan 100 mensen
In Frankrijk is besloten om alle bijeenkomsten met meer dan honderd mensen te verbieden. Eerst lag de grens bij duizend. Gisteren kwam de Nederlandse zorgminister Bruins al met het advies om alle evenementen met meer dan honderd mensen in heel Nederland af te gelasten.
1200 nieuwe coronagevallen in Spanje
Het Spaanse ministerie van Volksgezondheid zegt dat het aantal vastgestelde coronabesmettingen in een dag is gestegen van 3004 naar 4209. De ziekte verspreidt zich het meest in de regio's Madrid, Rioja en Baskenland. Het dodental als gevolg van het virus is opgelopen van 84 naar 120.
De Spaanse regering overweegt een 'staat van alarm', zegt correspondent Edwin Winkels:
Albert Heijn: sommige producten misschien (tijdelijk) niet verkrijgbaar
'Oplichters proberen slaatje uit corona te slaan'
Internetcriminelen proberen een slaatje te slaan uit de onzekerheid bij mensen over het coronavirus. Ze verspreiden onzinberichten en sturen phishingmails om mensen geld uit de zak te kloppen of gegevens te krijgen. "Wij zien veel mails waarin wordt gevraagd om door te klikken en informatie in te vullen", zei Christof Jacques van IT-beveiligingsbedrijf Checkpoint vanmorgen in het NOS Radio 1 Journaal.
"Het gaat van oplichters die zeggen dat ze mondkapjes of medicijnen tegen corona verkopen tot meer gerichte aanvallen." Daarbij lijkt het bijvoorbeeld alsof je een e-mail van je werk krijgt met het verzoek om in te loggen op het intranet, zodat je kunt thuiswerken. "Maar dan gaan de hackers er met de gegevens vandoor."
Het is steeds moeilijker te zien of het een nep-mail is, zei Jacques. Ze zien er steeds geloofwaardiger uit, zo zitten er nauwelijks spelfouten meer in. Wat wel kan, is proberen om via Google het bericht terug te vinden. "Als het echt is, dan kom je hetzelfde bericht tegen van de officiële instantie." En bedenk, zei Jacques: "Als het dringend is, dan bellen ze je wel."
Dodental corona stijgt naar tien, 190 nieuwe besmettingen in Nederland
Het RIVM meldt dat er vijf nieuwe patiënten zijn overleden aan de gevolgen van het coronavirus. Het dodental in Nederland komt daarmee op tien. Het zijn allemaal oudere mensen die al een slechte gezondheid hadden.
Per vandaag zijn 190 nieuwe mensen positief getest op COVID-19, de ziekte die veroorzaakt wordt door het nieuwe coronavirus, zegt het RIVM. Daarmee komt het totaal aantal positief geteste mensen volgens het instituut op 804.
Lees hier waarom de RIVM-cijfers niet vertellen hoeveel mensen er in Nederland het virus in totaal hebben:
Start Formule 1-seizoen valt volledig in het water
Na het schrappen van de openingsrace in Australië heeft de organisatie van de Formule 1 in samenspraak met de internationale autosportfederatie FIA besloten ook de races in Bahrein (22 maart) en Vietnam (5 april) wegens het coronavirus uit te stellen. De Grand Prix van China (19 april) was om dezelfde reden al van de kalender gehaald.
Het besluit houdt in dat de Grand Prix van Nederland in Zandvoort (3 mei) in principe de eerste race van het seizoen 2020 zal worden. Het is echter nog onduidelijk of die kan doorgaan.
Lees meer bij NOS Sport:
Vanaf maandag geen les op scholen in Baarn en Soest
Drie middelbare scholen - het Baarnsch Lyceum, het Griftlandcollege in Soest en de Waldheimmavo in Baarn - hebben besloten vanaf maandag geen fysieke les meer te geven. Zij vinden het niet meer reëel om de scholen open te houden, zeker nu het advies is om niet meer dan honderd mensen bij elkaar te laten komen.
"Elke pauze en leswisseling lopen er 1400 leerlingen bij ons door de gangen. We willen recht doen aan de veiligheid van de leerlingen", zegt rector Kees Versteeg van het Griftlandcollege.
De school gaat proberen zoveel mogelijk digitaal les te geven. De gebouwen blijven wel open. "Dat is met name voor de examenklassen, zodat zij daar wel terecht kunnen bij vragen aan docenten."
Hamsteren? 'Je gaat toch een beetje mee in de gekte'
EU maakt 37 miljard vrij
De EU maakt 37 miljard euro vrij om de economische impact van de coronacrisis op de lidstaten te verzachten. Dat maakte de voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen vandaag bekend in een persconferentie. Eerder was al 25 miljard toegezegd.
"Ik ben ervan overtuigd dat we deze schok kunnen opvangen", zei ze. Maar daarvoor moet de EU volgens haar wel samenwerken, zei ze. Reisverboden zoals landen nu instellen, zijn volgens Von der Leyen niet effectief.
Open brief van een bezorgde kleuterjuf
Een open brief aan premier Rutte op Facebook van een kleuterjuf uit Pernis is al ruim 12.000 keer gedeeld op Facebook. In de brief schrijft de vrouw, Juf Ellen, dat ze zich zorgen maakt. Want nu het kabinet inmiddels het schudden van handen heeft afgeraden en sinds gisteren adviseert thuis te werken, moet zij nog wel steeds dagelijks met veertig kleuters werken. Scholen en ook kinderopvangcentra blijven onder de nieuwe maatregelen namelijk nog wel open.
Inmiddels heeft ze keelpijn en is ze bang kwetsbare mensen te besmetten, schrijft ze in de brief. "Maar geen zorgen, meneer Rutte, ik ben er maandag weer! Om het virus te verspreiden.. Ohnee, de economie draaiend te houden! Zie ik u dan? Of werkt u vanuit huis?", zo sluit ze de brief af.
'Studenten moeten misschien in zomermaanden doorwerken'
Universiteiten en hogescholen zijn per direct gestopt met het geven van fysieke colleges. Wel worden online lessen gegeven. Volgens Pieter Duisenberg van de vereniging van universiteiten is dat een enorme klus. "Er zal verschrikkelijk hard gewerkt moeten worden. Je vervangt niet zomaar al het fysieke onderwijs op deze manier", zegt hij.
Om de kans op studievertraging te beperken gaat de vereniging vandaag met het ministerie van Onderwijs om tafel om te kijken hoe het nu verder moet. Studenten kunnen rekenen op stevige maatregelen om studievertraging te beperken. "Het is zeker een optie om in de zomermaanden door te werken", zegt Duisenberg.
Overigens gaan colleges op de Hogeschool van Amsterdam (HvA) vandaag nog gewoon door. Een woordvoerder legt uit dat ze het gisterenavond laat niet verantwoord vonden om alle lessen af te gelasten. "Er zijn vandaag tentamens en gesprekken over studieadvies gepland. Het niet door laten gaan kan leiden tot studievertraging. We weten dat dit besluit onrust oplevert, maar we vinden het belangrijk dat de lessen vandaag nog doorgaan." Toch zijn er docenten die lessen schrappen. Ze mogen hun lesprogramma naar eigen inzicht aanpassen. Volgende week zal de HvA, net als andere hogescholen, wel gewoon gesloten zijn.
Supermarktbranche benadrukt: hamsteren niet nodig
Dat er meer gehamsterd wordt in Nederlandse supermarkten merken ze ook bij het Centraal Bureau Levensmiddelenhandel. Fabrieken en distributiecentra kunnen de grotere vraag nog aan, maar het is wel "alle hens aan dek", zegt CBL-directeur Marc Jansen. Hij benadrukt dat het niet nodig is om te hamsteren. "Er is geen tekort aan producten. Er zijn extra vrachtwagens ingezet. Alleen rijdt een vrachtwagen maar 80 kilometer per uur, dus dan duurt het soms even om de voorraden aan te vullen."
Waarom er naast sommige levensmiddelen een run is ontstaan op toiletpapier, is alleen psychologisch te verklaren, denkt Jansen. "Het begon met berichten uit Australië, waar veel wc-papier werd gehamsterd, en daarna gebeurde dat ook op andere plekken in de wereld. Mensen nemen foto's van die lege schappen. Toiletpapier neemt ook veel plek in een schap, dus het ziet er snel erg leeg uit. Sommige mensen zien die foto's en denken dat ze maar voor drie maanden wc-papier moeten gaan inslaan. Maar dat is dus echt niet nodig."
Jansen hoopt dat supermarktklanten spoedig weer op hun normale inkooppatroon zitten. "Op een gegeven moment zitten alle keukenkastjes ook wel vol."
Herstel effectenbeurzen houdt aan
Het herstel op de Europese effectenbeurzen houdt aan. In Amsterdam koerste de AEX-index in het eerste halfuur tussen 3 en 4,5 procent hoger. De winst zakte daarna weg tot bijna nul, maar daarna veerde de index weer op. Tegen 13.00 uur stond een koerswinst van meer dan 5 procent op de borden.
Ook de beurs in Frankfurt staat zo'n 5 procent hoger, terwijl de beurzen in Londen zelfs winsten van boven de 7 procent laten zien.
Verwacht wordt dat ook Wall Street hoger opent, zo'n 5 procent. Gisteren verloor de Dow Jonesindex 10 procent, het grootste verlies in meer dan dertig jaar. De verliezen in Europa waren zelfs nog groter. De AEX-index sloot 10,7 procent lager, andere Europese beurzen verloren 12 procent.
Opvallend is de grote koerswinst van Air France-KLM. Het aandeel staat na het zware verlies van gisteren 17 procent hoger.
Twitterhulp
Op Twitter tonen mensen zich behulpzaam nu het kabinet gisteren vergaande maatregelen heeft aangekondigd om de uitbraak van het coronavirus in te dammen. Zo bieden mensen zich aan als oppas voor ouders die werkzaam zijn bij hulpdiensten, maar niet naar hun werk kunnen omdat hun kinderen door schooluitval thuiszitten. Ook stellen mensen voor boodschappen te halen voor mensen die ziek zijn of vanwege het coronavirus hun huis niet mogen verlaten.
5000 bedrijven vragen werktijdverkorting aan
Tot nu toe hebben 5000 bedrijven werktijdverkorting aangevraagd bij het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Dat is veel meer dan van gisteren, toen waren het er nog 2500.
De werkgever kan werknemers voor wie geen werk is naar huis sturen of korter laten werken. Voor de niet-gewerkte uren ontvangt de werknemer dan een uitkering. De medewerker blijft wel volledig in dienst van het bedrijf.
De werktijdverkorting is een bestaande maatregel, die nu ook door bedrijven wordt aangesproken in verband met de corona-crisis. In een gemiddeld jaar ligt het aantal tussen de 100 en 200 bedrijven. Vaak vragen bedrijven het aan na bijvoorbeeld brand of blikseminslag.
Ook streep door Engels profvoetbal
De Engelse topcompetitie Premier League zet in ieder geval tot en met 3 april een streep door alle voetbalwedstrijden. Dat is de uitkomst van een overleg tussen de Premier League en de aandeelhouders, eerder vandaag. De competitie zegt te gaan proberen de wedstrijden naar een andere datum te verplaatsen.
Gisteren werd bekend dat de trainer van topclub Arsenal, Mikel Arteta, besmet is met het coronavirus.
Van Engelshoven: mogen geen instellingen omvallen
Minister Van Engelshoven vindt dat er geen mensen of instellingen in de culturele sector mogen omvallen door de gevolgen van het coronavirus. "Dit is heel heftig. Ik ga maandag om de tafel met de sector", zei ze voorafgaand aan de ministerraad. "We moeten uitzoeken waar dit toe leidt en wat de consequenties zijn."
In het Kamerdebat afgelopen nacht diende haar partijgenoot D66-fractievoorzitter Jetten een motie in voor een steunpakket voor de culturele sector. Omdat veel optredens en voorstellingen niet doorgaan en musea dicht blijven, kunnen de gevolgen groot zijn. "Ik zie deze motie als een steun de rug", zei Van Engelshoven. "Er werken bijvoorbeeld heel veel zzp'ers in de sector, niemand moet onnodig door de bodem zakken."
'Situatie scholen niet lang houdbaar'
Op de Sint Josephscholen in Nijmegen werken docenten met lichte klachten, zoals hoesten, door. Daarmee wijken de scholen af van de nieuwe richtlijn, waarin wordt gesteld dat iedereen met klachten binnen moet blijven, ook wie geen koorts heeft.
De bestuurder van de scholen zegt dat ze geen andere mogelijkheid ziet. "Wij kunnen de nieuwe richtlijnen niet volgen, want ze zijn tegenstrijdig. Docenten met lichte klachten naar huis sturen en de scholen openhouden: dat gaat niet samen. Daarom houden wij ons aan de vorige richtlijnen van het RIVM, alleen leraren met koorts blijven thuis. We gebruiken ons gezond verstand, als iemand de hele tijd blijft hoesten, sturen we diegene naar huis." De bestuurder denkt dat de situatie voor scholen zoals die nu is, niet lang houdbaar is.
Tv-shows zonder publiek
Het was even wennen, gisteren, tijdens de uitzendingen van populaire programma's als De Wereld Draait Door en de talkshows op de late avond: er zat geen publiek. Tv-programma's moeten het doen zonder applaus nu het kabinet adviseert geen bijeenkomsten meer te organiseren met meer dan honderd personen. Die maatregel geldt inmiddels ook in de VS. Het weerhield late night talkshowpresentator Stephen Colbert er niet van te doen alsof zijn studio vol zat:
Noodtoestand in Baskenland
In Spaans Baskenland is de noodtoestand uitgeroepen. Hierdoor krijgt het regionale bestuur verregaande bevoegdheden om de bevolking te beschermen. "We moeten alle maatregelen nemen om verspreiding van het virus in te dammen. De situatie is ernstig", zegt regionaal bestuurder Iñigo Urkullo.
Verder worden in hoofdstad Madrid per vandaag alle terrassen gesloten. De gemeente raadt eigenaren van café's en restaurants aan om hun bedrijven ook te sluiten. De bevolking van de hoofdstad wordt gevraagd zoveel mogelijk thuis te blijven en mensenmassa's te vermijden. Via social media wordt de hashtag #YoMeQuedoEnCasa (Ik blijf thuis) door duizenden mensen verspreid.
Sinds vandaag is ook de grens tussen Spanje en Marokko gesloten. Daardoor zijn alle verbindingen per boot of vliegtuig verbroken. Ook de grenzen rond de Spaanse enclaves Ceuta en Melilla in Marokko blijven dicht.
Kabinet praat met luchtvaart over coronaproblematiek
Het kabinet gaat bekijken welke aanvullende maatregelen nodig zijn om de financiële gevolgen van de coronacrisis op te vangen. Minister Hoekstra zei dat het kabinet daarbij ook heel serieus let op de problemen van de luchtvaart.
Om die reden had minister Van Nieuwenhuizen samen met minister Wiebes vanochtend een gesprek met KLM en Schiphol. "Het is een moeilijke situatie. We zijn aan het kijken naar maatregelen als het schrappen van vluchten uit risicogebieden, maar dat moet je niet ondoordacht doen. Ik kom daar vandaag op terug", zei Van Nieuwenhuizen na dat gesprek. President-directeur Benschop van Schiphol benadrukte het verstandig te vinden dat de politiek zich laat adviseren door deskundigen. "Dus als er een politiek besluit komt over minder vluchten dan zullen wij dat uitvoeren", zei hij.
Het overleg ging verder over steun om financiële problemen in de Nederlandse luchtvaart te voorkomen. Vanuit het kabinet is er daarom ook contact met het Franse deel van Air France KLM.
KLM-directeur Elbers: "Het is fijn dat we hier met het kabinet over hebben kunnen spreken. Het is het kabinet er aan gelegen samen deze crisis uit te komen."
Minister Hoekstra benadrukte vanochtend overigens wel dat de consequenties voor de volksgezondheid het belangrijkste zijn. Hij vindt dat er meer coördinatie moet komen tussen de lidstaten. Het kabinet gaat daar ook over praten met Europees Commissaris Timmermans. Die is vandaag bij de ministerraad voor overleg over de Europese milieumaatregelen, maar nu hij er toch is, gaat het ook over corona.
UEFA schrapt Europees voetbal
De Europese voetbalbond UEFA schrapt volgende week alle wedstrijden in de Champions League en de Europa League. Het besluit is ingegeven door de vele maatregelen die overheden nemen om de uitbraak van het coronavirus in te dammen. Zo is in Nederland de eredivisie stilgelegd.
De bond laat weten later met nieuwe data te komen voor de wedstrijden. Dinsdag vergadert de UEFA met de 55 aangesloten nationale bonden over onder meer het EK voetbal, dat in de zomer op het programma staat.
Frankrijk wacht 'verkiezingen met smetvrees'
Ook Frankrijk heeft verregaande maatregelen ingevoerd om de verspreiding van het coronavirus in te dammen. Zo schat minister van Economische Zaken Bruno Le Maire dat de maatregelen die de Franse regering gaat nemen om bedrijven en werknemers te steunen in Corona-tijd tientallen miljarden euro's gaan kosten.
Daarnaast zijn alle scholen, crèches en universiteiten vanaf maandag dicht en er moet zoveel mogelijk thuis gewerkt worden. Maar zondag zijn er eerst nog gemeenteraadsverkiezingen in het land. En die gaan gewoon door, zegt correspondent Frank Renout.
"Niemand vindt dat raar", legt Renout uit in het NOS Radio 1 Journaal. "President Macron heeft met veel mensen overlegd, en eigenlijk zei iedereen: de democratie mag niet leiden onder dit virus. Er zijn wel zorgen onder de kiezers. 20 tot 30 procent is bang om in het stemhokje besmet te raken. Er zijn daarom richtlijnen opgesteld. In stembureaus moeten kiezers een meter uit elkaar staan. Er moet desinfecterende gel zijn en personeel moet handschoenen dragen. Het worden verkiezingen met smetvrees.'
Gratis reizen met Boekenweekgeschenk uitgesteld
Mensen die zondag van plan waren gratis te gaan reizen op vertoon van hun Boekenweekgeschenk, moeten dat uitstellen naar een andere dag. De NS heeft de actie uitgesteld naar een nog nader te bepalen datum, omdat de verwachting is dat weinig mensen zin hebben te reizen vanwege de coronamaatregelen.
Eerste coronageval in Kenia
In Kenia is voor het eerst een besmetting met het coronavirus vastgesteld. Volgens de Keniaanse minister van Volksgezondheid maakt de patiënt, een vrouw, het goed. Alle mensen met wie zij de afgelopen tijd contact heeft gehad worden achterhaald. De vrouw was onlangs vanuit de Verenigde Staten, via Londen naar het Oost-Afrikaanse land gereisd.
'Hamsteren is overlevingsstrategie'
Hoewel de supermarktbranche klanten verzekert dat extra inkopen doen niet nodig is, zijn er toch berichten over lege schappen doordat mensen gaan hamsteren. Verslaggever Edwin van den Berg ziet lange rijen bij zijn vaste supermarkt in Alkmaar. De vriesvakken zijn er al leeg. "Ik weet niet wat ik meemaak", zegt hij.
Psycholoog en gedragstherapeut Martin Appelo legt uit waar dat gedrag vandaan komt: "Hamsteren is er een prachtig bewijs van dat we voor een groot deel door het oerwoud van ons brein worden geregeerd. De leiders hebben ons gisteren verteld dat we allemaal in gevaar zijn en op moment dat ons brein het signaal 'gevaar' krijgt, schakelt het over op reflexmatig handelen."
De onderste lagen van het brein zijn bepaald niet genuanceerd, zegt hij. "Die horen 'vijand', 'dood', 'dreiging' en die slaan over op reflexen. Dan moeten we overlevingsstrategieën gaan toepassen."
Een van die strategieën is om te doen wat anderen doen. Dus als iemand begint met het inslaan van spullen, gaan anderen dat imiteren. "Vanuit het idee: als we allemaal hetzelfde doen, samen staan, zijn we veiliger en sterker tegen de vijand."
Als we even rustig de tijd zouden nemen, dan zouden we weten dat hamsteren niet nodig is, zegt Appelo. "Zeker niet in een rijk, rustig en veilig land als het onze. Maar het verstandige deel van het brein wordt in zulke omstandigheden overgeslagen."
Timmermans in Den Haag
Europees Commissaris Timmermans praat vandaag met het kabinet over zijn 'green deal'. Timmermans zei bij zijn aankomst op het Binnenhof dat hij het kabinet ook kan bijpraten over wat de Commissie doet aan bestrijding van het coronavirus. Voorzitter Von der Leyen maakt vanmiddag maatregelen bekend om de economische schade zoveel mogelijk te beperken.
Suriname gaat internationale vluchten schrappen
Suriname gaat het aantal internationale vluchten drastisch terugbrengen, meldt de Surinaamse krant De Ware Tijd. Het is nog niet duidelijk voor welke vluchten dit geldt. Later vandaag zal de vicepresident de maatregelen bekendmaken.
Siena houdt de moed erin met samenzang
In de Italiaanse stad Siena, die net als de rest van Italië is afgegrendeld van de buitenwereld, houden mensen de moed erin door in de avond gezamenlijk vanuit hun huizen het Canto della Verbena te zingen; een populair lied over Siena.
Vanavond extra NOS-uitzending over coronavirus
Vanavond maakt de NOS voor de tweede keer een extra programma over de uitbraak van het coronavirus. Het coronavirus: feiten en fabels wordt vanavond uitgezonden op NPO 1, na het NOS Journaal van 20.00 uur.
Presentatoren Winfried Baijens en Saïda Maggé zullen in de uitzending vragen van het publiek voorleggen aan deskundigen. De vragen kunnen worden ingestuurd via coronavragen@nos.nl en via de sociale kanalen van de NOS: Facebook, Twitter en Instagram. Gebruikt daarbij de hashtag #coronavragen of stuur een bericht naar de redactie.
De ingelaste uitzending is ook te volgen via NOS.nl en de NOS-app. Op NPO Nieuws is het programma te zien met een gebarentolk. In de collectie Coronavragen geven we al antwoord op veelgestelde vragen.
Openbare herdenking tramaanslag afgelast
In het hele land worden evenementen afgelast, nadat het kabinet gisteren adviseerde een streep te zetten door bijeenkomsten met meer dan 100 mensen. Zo maakte de gemeente Utrecht bekend dat de openbare herdenking van de tramaanslag van 18 maart 2019 niet doorgaat. Bij de herdenking zou de herinneringsplek worden onthuld, exact een jaar na de aanslag.
Verder blijft het Herinneringscentrum Kamp Westerbork de hele maand gesloten en is de voorjaarskermis in Sneek weer afgebroken.
Horeca maakt zich 'ernstige zorgen' over impact coronavirus
Koninklijke Horeca Nederland maakt zich als grootste brancheorganisatie van de Nederlandse horeca "ernstige zorgen" over de economische impact van het coronavirus. Zo is het aantal annuleringen volgens de organisatie opgelopen tot 48 procent en worden er nog maar weinig nieuwe reserveringen geplaatst.
KHN vreest dat de horeca nog lange tijd getroffen zal worden door onder meer de maatregelen die zijn getroffen om het virus in te dammen. Om die reden roept de organisatie het kabinet op met een actieplan te komen in de vorm van onder meer soepelere regels voor werktijdverkorting en de oprichting van een noodfonds.
'Plaats pas overlijdensadvertentie na uitvaart'
Een uitvaartondernemer uit Arnhem roept op pas na een uitvaart overlijdensadvertenties te plaatsen in kranten of op internet vanwege de uitbraak van het coronavirus. Zo moet voorkomen worden dat er meer dan honderd mensen afkomen op een uitvaart, zegt begrafenisondernemer Jurgen Theunissen tegen Omroep Gelderland.
Volgens hem moeten nabestaanden daarnaast extra goed nadenken over het aantal uitnodigingen. "Je moet ervan uitgaan dat per rouwkaart twee mensen komen. Dus met vijftig kaarten ben je er al. Houd voor de zekerheid het aantal kaarten onder dat aantal van vijftig", zegt Theunissen.
Als er toch veel mensen komen, kan de uitvaart misschien gelivestreamd worden. Hij begrijpt dat de maatregel vervelend is voor nabestaanden. "Maar iedereen, ook mensen in rouw, is ervan doordrongen dat het nu even niet anders kan. Daarvan ben ik overtuigd."
AEX-index laat enig herstel zien, handel blijft nerveus
In Amsterdam laat de AEX-index na de extreme koersverliezen van gisteren enig herstel zien. In het eerste kwartier koerste de belangrijkste Nederlandse beursindex tussen 3 en 4,5 procent hoger. Gisteren leverde de AEX 10,75 procent in, het grootste koersverlies op een dag in meer dan dertig jaar. Sinds 19 februari, toen de index op 629 punten stond, zijn de aandelen 30 procent minder waard geworden.
Wereldwijd blijven de beurzen nerveus. Nadat de Dow Jonesindex in New York met een verlies van 10 procent was gesloten, liepen de verliezen in Azië vannacht op tot 10 procent, maar daarna volgde toch enig herstel.
In Europa leverden de beurzen gisteren gemiddeld 12 procent in. Vandaag veren ze ook in andere landen wat terug. Om 09.15 uur stond de beurs in Frankfurt 2,6 procent hoger, die in Parijs ruim 4 procent en die in Londen zelfs ruim 5 procent.
Wel of geen boete bij thuishouden kind?
In de Tweede Kamer was gisteravond veel discussie over het besluit van het kabinet om de scholen voorlopig open te houden. Een deel van de Kamer vindt dat de scholen beter dicht kunnen, maar er was geen steun voor een motie om ze meteen te sluiten.
Wel werd tegen de zin van het kabinet een motie van PVV en Forum voor Democratie om ouders geen boete te geven als ze hun kind thuishouden met algemene stemmen aangenomen. Premier Rutte zei daarover dat de leerplichtautoriteiten bij het toekennen van een boete "ongetwijfeld rekening houden met de bijzondere omstandigheden".
Hij denkt dat het in de praktijk wel los zal lopen als ouders hun kind thuishouden uit angst voor corona. Maar hij zei ook dat de Leerplichtwet nu eenmaal geldt en dat het kabinet niet "zomaar" kan zeggen dat de boete niet geldt.
NS: extreem rustig op stations en in treinen
Een woordvoerder van de NS meldt dat het vanwege de aangescherpte maatregelen rond de uitbraak van het coronavirus vandaag "extreem veel rustiger" is op stations en in treinen. NS-personeel maakte foto's van nagenoeg lege stations en treinen.
Australische minister besmet
In Australië worden de gevolgen van coronavirus steeds groter. Eerder adviseerde het land al evenementen met meer dan 500 mensen af te gelasten. Nu blijkt dat de minister van Binnenlandse Zaken Dutton het virus heeft opgelopen. Hij werd vanochtend wakker met een pijnlijke keel en koorts, laat zijn kantoor weten in een persbericht. Een test op het virus was vervolgens positief.
Verder is in het land de Formule 1-race in Melbourne van aankomend weekeinde afgelast. Het duurde alleen uren voordat de raceklasse de knoop doorhakte. Het publiek stond toen al anderhalf uur te wachten bij de poorten van het circuit in Albert Park, niet wetende dat ze geen auto's zouden zien. Formule 1-verslaggever Louis Dekker schreef vanuit Melbourne een reconstructie over een aantal hectische dagen in de Formule 1, waarin besluiteloosheid troef was. Waarom bleef het F1-kaartenhuis zo lang wankelen?
Spaanse quarantainedorpen
In Spanje zijn vier dorpen afgesloten van de buitenwereld na een flinke uitbraak van het coronavirus. In het gebied, ten noorden van Barcelona, wonen zo'n 70.000 mensen. De quarantaine wordt streng gehandhaafd door de autoriteiten, is te zien in onderstaande video. "Bij de controle zeiden ze dat als ik het gebied uit zou gaan, ik er niet meer in mag", zegt een inwoner.
Duitse deelstaten sluiten scholen
Vanaf maandag zijn alle scholen in de Duitse deelstaten Saarland en Beieren dicht. Saarland grenst aan een Franse regio met veel coronabesmettingen, waardoor "speciale maatregelen" nodig zijn, zegt de deelstaatpremier. Voor kinderen wordt noodopvang geregeld als ze niet thuis opgevangen kunnen worden. Saarland en Beieren zijn de eerste deelstaten die de scholen sluiten vanwege de uitbraak van het coronavirus, maar er zullen meer volgen. Ook Baden-Württemberg gaat vandaag nog over tot een schoolsluiting, schrijft omroep ARD.
Bondskanselier Merkel opperde gisteravond op een persconferentie de mogelijkheid om scholen tot aan de paasvakantie te sluiten. Maar niet alle deelstaten willen dit, omdat ze bang zijn dat cruciaal (ziekenhuis)personeel dan thuis moet blijven om voor de kinderen te zorgen.
Rustig op de weg
Op de snelwegen staan vandaag nagenoeg geen files na de oproep van het kabinet gisteren om thuis te werken als dat mogelijk is. "Op vrijdagochtend is het altijd al rustiger, maar nu staan er minder files dan normaal", laat een woordvoerder van de ANWB weten aan persbureau ANP. Op 'normale' vrijdagen staat er gemiddeld 30 kilometer file. Rond 07.00 uur stond er 8 kilometer file.
'Horeca en vrijetijdssector hardst geraakt'
De verscherpte maatregelen om de verspreiding van het coronavirus in Nederland in te dammen, raken verschillende sectoren financieel hard. De hardste klappen vallen in de horeca en vrijetijdssector, met sportevenementen en concerten die worden verboden, zegt ING op basis van een sector-analyse. Ook de reisbranche, detailhandel en persoonlijke diensten zoals kappers en visagisten worden geraakt, blijkt uit dit artikel.
Grote nervositeit op Aziatische beurzen, Japanse beurs levert 6 procent in
De effectenbeurzen in Oost-Azië zijn na een uitermate nerveuze handelsdag met heftige koersschommelingen veelal lager gesloten. De Japanse Nikkei-index sloot 6 procent lager, nadat eerder een verlies van meer dan 10 procent op de borden had gestaan. In Hongkong verloor de Han Seng-index 3,8 procent.
Typerend voor de nervositeit was ook de beurs van Thailand. Daar sloot de SET-index 0,5 procent hoger nadat eerder op de dag de handel nog was stilgelegd omdat het verlies was opgelopen tot meer dan 10 procent.
In China, dat zich lijkt te herstellen van de coronacrisis, was de handel relatief rustig. De belangrijkste index van de beurs van Sjanghai sloot 1,5 procent lager. De Australische beurs sloot ruim 4 procent hoger nadat de regering en de centrale bank maatregelen hadden aangekondigd om de economie te steunen.
De nervositeit in Azië werd aangewakkerd door de dramatische koersdalingen in Europa en de VS. De Dow Jonesindex in New York sloot gisteravond 10 procent lager, de grootste daling in een dag sinds 'zwarte maandag' in 1987. De Europese beurzen verloren gisteren zelfs 12 procent.
'Rustiger dan normaal op Utrecht Centraal'
Verslaggever Vincent van Rijn is op Utrecht Centraal, op de eerste dag nadat het kabinet de aangescherpte maatregelen vanwege het coronavirus aankondigde. Daarin wordt mensen onder meer aangeraden thuis te werken als dat mogelijk is.
"Het is hier behoorlijk rustig. Een stuk rustiger dan normaal", zegt Van Rijn in het NOS Radio 1 Journaal. "Er rijden trouwens ook wat minder treinen. De zogenoemde spitstreinen zijn bijvoorbeeld uit de dienstregeling gehaald. De NS wil namelijk ook personeel achter de hand houden voor als een conducteur ziek wordt. Dan hebben ze meteen een vervanger." De meeste mensen die Van Rijn spreekt op het station zijn onderweg omdat ze simpelweg niet de mogelijkheid hebben om thuis te werken.
Turkije heeft tweede geval van corona, Turkse scholen dicht
In Turkije is een tweede coronabesmetting vastgesteld. De patiënt hoorde bij de contacten van de eerste Turkse patiënt, van wie de besmetting woensdag werd vastgesteld.
Na het eerste coronageval nam Turkije direct vergaande maatregelen. De scholen gaan een week dicht, de universiteiten sluiten voor drie weken en sportwedstrijden worden tot eind volgende maand gehouden zonder publiek.
Turkije was de laatste grote economie waar het coronavirus opdook. Buurland Iran is juist een van de zwaarst getroffen landen. Daar zijn 429 doden gevallen en meer dan 10.000 besmettingen vastgesteld.
Australië: gelast evenementen met meer dan 500 man af
De Australische overheid adviseert evenementen met meer dan 500 mensen af te gelasten. Het land telt inmiddels 156 besmettingen, maar de verwachting is dat het aantal gevallen de komende weken snel zal oplopen vanwege de aanstaande winter op het zuidelijk halfrond. Virussen kunnen zich makkelijker verspreiden in koudere lucht. "We houden er rekening mee dat 20 procent van de bevolking tijdens de eerste golf wordt besmet", zei het hoofd medische diensten van de Australische staat New South Wales.
Volgens premier Morrison moeten Australiërs niet-noodzakelijke intercontinentale reizen heroverwegen. Vanwege de groeiende coronavrees in het land ging er een streep door de Formule 1-race in Australië van zondag. Directe aanleiding voor het schrappen van de race was een coronageval bij een teamlid van de Britse renstal McLaren, dat zich vervolgens terugtrok uit de race.
Online 'coronaviering' in Tilburgse kerk
Vanwege het advies bijeenkomsten in Nederland met meer dan honderd personen af te gelasten, nemen ook de kerken maatregelen. Sommige doen dat op een originele manier. Zo heeft de Opstandingskerk in Tilburg de site coronaviering.nl gelanceerd. Op de site is zondag de dienst in de kerk via een livesteam te volgen. "Je kunt zondag niet naar ons komen. Daarom komen we naar jou toe. Doe mee met de online coronaviering", schrijft de kerk.
Singapore laat reizigers uit enkele EU-landen niet meer toe
Singapore ontzegt vanaf maandag reizigers die de afgelopen 14 dagen in Italië, Spanje, Frankrijk of Duitsland zijn geweest de toegang tot het land. Ook krijgen inwoners van Singapore het advies om niet meer naar die vier landen te reizen als het niet noodzakelijk is.
Eerder werd al een dergelijke maatregel genomen tegen mensen die in China, Iran en Zuid-Korea zijn geweest. Ook mogen cruiseschepen voorlopig niet meer aanmeren in de havens van Singapore.
GP Australië gaat niet door, coureurs balen
Dat de Grote Prijs van Australië niet doorgaat, komt hard aan bij sommige Formule 1-coureurs. Daniel Ricciarco schrijft op Twitter dat hij er "kapot" van is, maar denkt dat de juiste beslissing is genomen. Charles Leclerc sluit zich daarbij aan en tweet dat "gezondheid voorgaat".
Wat er gaat gebeuren met de komende races is nog niet bekend. Formule 1-topman Chase Carey wil daar nog niets over kwijt. "We hebben ons volledig gericht op de ontwikkelingen hier in Melbourne en hebben geprobeerd alle goede beslissingen te nemen. Ik denk dat dat is gelukt, hoewel ik het betreur dat we de fans zo lang in het ongewisse moesten laten. Over de rest van de F1-kalender hebben we het later."
'Disneyland Parijs dicht'
Disneyland Parijs is vanaf maandag dicht. Dat heeft The Walt Disney Company bekendgemaakt, meldt persbureau AP. Ook Walt Disney World in Florida en de parken in Californië gaan dicht. Eerder werden al de parken in Azië gesloten voor bezoekers.
De hotels en restaurants bij de parken blijven voorlopig open. Het is volgens het bedrijf een "voorzorgsmaatregel in het belang van onze gasten en werknemers". Ook de cruiseschepen van Disney zullen tot het einde van de maand niet varen.
Ook beurzen in Azië onderuit
Na de dramatische dag voor Wall Street en de Europese effectenbeurzen storten ook de beurzen in Azië verder in. De Japanse Nikkei-index verloor bij opening maar liefst 10 procent en beleeft daarmee de slechtste week sinds de financiële crisis in 2008. Ook de beurs van Hongkong maakte zijn grootste verlies mee sinds 2008. De Hang Seng verloor bijna 7 procent.
In Shanghai valt het verlies mee, zo'n 3 procent, omdat op het Chinese vasteland het dieptepunt van de coronacrisis achter de rug lijkt te zijn.
Mount Everest op slot
Nepal heeft besloten om de Mount Everest te sluiten. Tot 30 april mag niemand de berg meer op om de verdere verspreiding van het coronavirus een halt toe te roepen, schrijft de BBC.
De maatregel is opvallend, omdat het land jaarlijks veel geld verdient aan het toerisme op de beroemde berg. Eerder had China klimmers de toegang vanaf de Chinese kant van de Mount Everest al ontzegd. In Nepal is tot nu toe een besmetting vastgesteld.
Vrouw van de Canadese premier Trudeau besmet
De vrouw van de Canadese premier Justin Trudeau is besmet met het coronavirus. Ze heeft milde klachten en blijft voorlopig in isolatie. De premier zelf vertoont geen ziekteverschijnselen en zal daarom ook niet getest worden. Wel gaat hij uit voorzorg veertien dagen in quarantaine. Ondertussen blijft hij gewoon aan het werk.