Zelensky benadrukt: 'Ik blijf in Kiev' • Scholen Oekraïne twee weken dicht

We beginnen een nieuw liveblog

We starten een nieuw liveblog op, omdat dit blog te traag wordt. De ontwikkelingen in en rond Oekraïne zijn in dit liveblog te volgen.

Opnieuw protest in Moskou tegen Russische invasie

In Moskou wordt op kleine schaal opnieuw geprotesteerd tegen de Russische invasie in Oekraïne. Demonstranten lijken direct te worden gearresteerd.

Gisteren werden er volgens mensenrechtenorganisatie OVD-Info 1862 mensen opgepakt bij demonstraties in meerdere Russische steden.

Rutte: blij dat Poetin zelf ook op sanctielijst staat

Premier Rutte is tevreden over het sanctiepakket dat de 27 EU-landen, de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk hebben bereikt. "Als Poetin verdeeldheid wilde zaaien, heeft hij eenheid gekregen", zegt hij. Het sanctiepakket is gericht tegen het Russische regime, de persoon Vladimir Poetin en de mensen die hem steunen. Ze hebben volgens Rutte echt een impact op de Russische economie.

"Gisteravond waren er zorgen over of Poetin wel aan de lijst toegevoegd kon worden", zegt Rutte. "Hij zou dan misschien niet meer kunnen reizen en dat vonden landen te ver gaan. Maar er is vandaag toch eensgezindheid bereikt om hem op de sanctielijst te zetten."

Nederland heeft ook gepleit voor het afsluiten van Rusland van het bankensysteem Swift. "Ja, daar hebben we voor gepleit. Maar we wilden ook heel graag Poetin op die sanctielijst. Eenheid over het pakket was ook belangrijk. Uiteindelijk is nu afgesproken dat we eerst heel precies in kaart brengen wat de voor- en nadelen zijn van Rusland uit Swift zetten. Dan kan daar later nog een beslissing over genomen worden."

Swift is een wereldwijd berichtensysteem van banken. Er wordt geen geld overgemaakt via Swift. Als Rusland wordt afgesloten, worden internationale transacties door het gemis van het berichtensysteem enorm omslachtig, maar niet onmogelijk. Banken moeten dan handmatig transacties verrichten via alternatieve communicatie. In de praktijk betekent het dat het overgrote deel van Russische financiële transacties niet kan worden uitgevoerd.

Rutte: gedachten en gebeden bij Zelensky, ‘een maat van mij’

"Het is hartverscheurend wat Poetin teweegbrengt", zei premier Rutte op de persconferentie na de ministerraad, waarin de Russische aanval op Oekraïne en de Nederlandse reactie daarop zijn besproken. "Gisteren ging er nog een schokgolf door de wereld, na de Russische inval in Oekraïne - een donkere dag voor Oekraïne, voor Europa en voor de hele wereld. Vanochtend werden we opnieuw gewekt door aangrijpende beelden van Russische invallen in Oekraïne."

Volgens de premier is de Russische aanval primair een aanval op Oekraïne, maar raakt Poetin veel meer dan dat land alleen. "Het is ook een aanval op het volkenrecht, de rechtsstaat en op het besef van verhoudingen tussen staten", zegt Rutte, die verder vertelde dat hij vanmiddag heeft gebeld met de Oekraïense president Zelensky.

Gisteren sprak Zelensky al via een videoverbinding met Europese leiders. Dat heeft op Rutte persoonlijk veel indruk gemaakt. Ook tijdens het telefoongesprek van vandaag was Rutte duidelijk dat de Oekraïense leider op dat moment niet op een veilige plek was. "Nu realiseer ik me dat deze maat van mij, ik ken hem natuurlijk goed, persoonlijk bedreigd wordt." Hij zei daarbij dat hij niet zeker weet of hij de Oekraïense leider ooit weer ziet.

Rutte wilde niet speculeren over hoe groot het gevaar voor Zelensky is, maar zei wel dat zijn gedachten en gebeden bij hem zijn en dat hij hem wil bijstaan. Daarbij benadrukte de premier dat die ondersteuning niet bestaat uit militair ingrijpen.

Eerste Britse NAVO-militairen arriveren in Estland

In Estland zijn de eerste Britse militairen aangekomen ter versterking van het NAVO-bataljon dat daar is gestationeerd, op zo'n 150 kilometer van de grens met Rusland.

Een konvooi van zes tanks en andere militaire voertuigen reed vanuit het Duitse Sennelager via Polen, Litouwen en Letland naar de militaire basis van Tapa. Sinds 2017 is daar een NAVO-gevechtsgroep ondergebracht.

De Britten hebben toegezegd zo'n 850 extra militairen en uitrusting naar Estland te sturen, een verdubbeling van het aantal Britse militairen dat daar nu zit.

Scholen in Oekraïne blijven twee weken dicht

Alle scholen in Oekraïne blijven de komende twee weken gesloten. Dat heeft de Oekraïense minister van Onderwijs bekend gemaakt. Leerlingen en studenten krijgen vakantie.

Protest tegen Russische invasie in Rotterdam

Ziekenhuis beschoten in Melitopol

Op beelden is te zien hoe een ziekenhuis in de Zuid-Oekraïense stad Melitopol wordt beschoten. Op sociale media wordt gezegd dat het gaat om een aanval van Russische militairen. Het ziekenhuis ligt in het centrum van de stad.

Het beeld lijkt heel recent, waarschijnlijk is het vandaag gemaakt. De burgemeester van Melitopol schreef vanochtend nog aan zijn inwoners dat alle ziekenhuizen in bedrijf waren, zonder vermelding van een aanval.

Poetin wil wel praten, maar op Russische voorwaarden

De Russische president Poetin is bereid om te onderhandelen met Oekraïne. Volgens het Russische staatspersbureau Tass wil Poetin daarvoor een Russische delegatie naar de Belarussische hoofdstad Minsk sturen. President Loekasjenko zou hem hebben verzekerd dat alles klaarstaat voor de komst van de delegaties.

Rusland bepaalt wel de voorwaarden voor eventuele gesprekken, zegt correspondent Iris de Graaf. "Harde woorden en willen onderhandelen bestaan naast elkaar. Poetin beschouwt Zelensky niet als gesprekspartner", zegt ze.

De Russische president wil pas gaan praten als Zelensky akkoord gaat met een neutrale status van Oekraïne. "Als Oekraïne neutraal is, is een NAVO-lidmaatschap ver weg. Bovendien is Minsk een beladen plek, nu de Belarussische president Loekasjenko samen met Poetin optrekt in deze oorlog", aldus De Graaf. "Maar Zelensky lijkt toch bereid te zijn om te praten, zolang het bloedvergieten maar stopt."

Zelensky in nieuwe video: we zijn in Kiev

De Oekraïense president Zelensky heeft in een nieuwe videoboodschap benadrukt dat hij in Kiev blijft. "We zijn hier en we verdedigen Oekraïne." Aan zijn zijde staan de premier van Oekraïne en ministers. Een van hen houdt zijn telefoon omhoog om te laten zien hoe laat het is. Met de video lijkt Zelensky geruchten over een vlucht van de regering uit het land te willen ontkrachten.

'Oekraïne herovert Slangeneiland in Zwarte Zee'

Het Oekraïense leger heeft het Slangeneiland (Ostriv Zmiejniej) heroverd op het Russische leger. Dat meldt de Oekraïense tv-zender Oekraina24 op basis van de legerleiding. Het piepkleine eilandje in de Zwarte Zee heeft strategisch weinig waarde, maar is een symbool geworden van verzet tegen de Russische invasie, doordat de grenswachten zich weigerden over te geven. Alle dertien bewakers werden vervolgens gedood.

Tegen de Russen werd gezegd dat ze "de klere kunnen krijgen":

Oekraïense militairen bewaken Charkov

Enquête: meerderheid van Nederlanders tegen heropening Groningse gasvelden

Een meerderheid van 62 procent van de Nederlandse bevolking is tegen het oppompen van extra gas uit de gasvelden in Groningen om een eventueel gastekort tegen te gaan. Dat meldt het duurzaamheidsplatform Change Inc. op basis van een onderzoek van Motivaction. Door de spanningen met Rusland is de gasprijs flink gestegen.

In 2030 moet de gaswinning in Groningen volledig zijn stopgezet. Tot die tijd wordt de gaswinning geleidelijk afgebouwd. Dit jaar is wel meer gas uit Groningen nodig dan voorzien, omdat Duitsland meer gas nodig heeft en de bouw van een stikstoffabriek vertraging heeft opgelopen. Die fabriek is nodig om buitenlands gas om te zetten naar gas dat geschikt is voor Nederlandse huishoudens.

Zo'n 45 procent van de 842 ondervraagden vindt dat er meer gas moet worden ingekocht bij andere leveranciers. 54 procent is voor het stimuleren van het opwekken van alternatieve energie.

Staatssecretaris Vijlbrief zei vandaag opnieuw dat het kabinet vanwege de oorlog in Oekraïne geen extra gas gaat winnen in Groningen. Het kan alleen niet volledig worden uitgesloten. "Nee, we gaan geen extra gas winnen. Dat zou het aller-aller-allerlaatste zijn wat we doen."

Rusland gaat toegang tot Facebook beperken

De Russische mediawaakhond Roskomnadzor gaat de toegang tot Facebook beperken. Volgens de waakhond is het sociale medium betrokken bij "de schending van fundamentele mensenrechten en vrijheden". Wat de beperking precies inhoudt, is nog niet bekend.

Gisteren besloot Meta, het moederbedrijf van Facebook, een aantal Russische nieuwspagina's op te schorten. Zo is de pagina van het Russische staatspersbureau RIA Novosti offline gehaald vanwege desinformatie. Dat wordt door Rusland bestempeld als censuur.

Finland en Zweden ook in het vizier

Een woordvoerder van het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken zegt dat wanneer Zweden en Finland lid van de NAVO willen worden, er 'nadelige gevolgen' zullen zijn. Beide landen zijn vandaag aanwezig bij het overleg van de lidstaten van de NAVO.

Rusland niet meer welkom op Eurovisie Songfestival

Rusland wordt uitgesloten van deelname aan het Eurovisie Songfestival in Turijn, meldt de European Broadcasting Union (EBU) op Twitter. De roep om uitsluiting klonk steeds luider: vandaag vroegen onder de publieke omroepen van Oekraïne, de Baltische staten en de Scandinavische landen daarom. Ook de AVROTROS, die verantwoordelijk is voor de Nederlandse inzending, riep de EBU vandaag op om de Russen te schorsen. "Dit is de tijd dat Europa zich moeten verenigen en laten zien waar we voor staan", zei omroepdirecteur Eric van Stade in een toelichting.

Het Eurovisie Songfestival is dit jaar in de Italiaanse stad Turijn. De finale is op 14 mei.

Polen en Tsjechië sluiten luchtruim voor Russische vliegtuigen

Polen en Tsjechië sluiten vanaf vannacht het luchtruim voor Russische luchtvaartmaatschappijen. Daarnaast zal de Poolse luchtvaartmaatschappij LOT alle vluchten naar Moskou en Sint-Petersburg opschorten. Ook in Tsjechië worden vluchten naar Rusland opgeschort.

Tussen Schiphol en Rusland worden vooralsnog meerdere vluchten per dag uitgevoerd. Het Russische staatsbedrijf Aeroflot voert samen met KLM vluchten uit tussen Amsterdam en Russische steden.

De Russische luchtvaartmaatschappij S7 heeft alle vluchten naar de Europese Unie tot 13 maart geannuleerd.

Vragen en antwoorden over Oekraïense vluchtelingen

Sinds de Russische inval in Oekraïne is een beperkte stroom vluchtelingen op gang gekomen richting het westen. In Nederland zijn nog maar enkele mensen aangekomen, wel komen er steeds meer vragen van Oekraïners die hier al waren of van hun familieleden.

In dit artikel beantwoorden we vijf vragen over Oekraïense vluchtelingen.

Meer Russische militairen op weg naar het noorden

Op een veiligheidscamera is te zien hoe Russische militairen vanochtend richting Cherson zijn gereden, nabij de Krim. Een van de militairen stapt uit en klimt in de paal om de camera naar beneden te richten.

'Russische aanval op stad ten noordoosten van Kiev mislukt'

Volgens het Britse ministerie van Defensie is het Russische leger er niet in geslaagd de cruciale stad Tsjernihiv in te nemen. De stad ligt op de route tussen Gomel in Belarus en de Oekraïense hoofdstad Kiev. Wanneer Tsjernihiv in Russische handen zou vallen, kan het Russische leger Kiev via de oostkant aanvallen. Op dit moment vindt de aanval vanuit het noorden plaats.

Op videobeelden is te zien hoe het gebouw van een regionale afdeling van de Oekraïense veiligheidsdienst SBU in Tsjernihiv in brand staat. Het gebouw zou zijn getroffen door twee raketten, maar dat is niet bevestigd.

Raad van Europa schorst Rusland

De Raad van Europa, die de mensenrechten in Europa bewaakt, schorst Rusland. De verdragsorganisatie vindt de Russische inval van Oekraïne te ver gaan. Eerder sprak een kopstuk al van een "brute verkrachting" van de beginselen van de Raad van Europa, dat 47 lidstaten telt.

Ook Rusland is lid van de de raad. Na de annexatie van de Krim in 2014 raakte het land zijn stemrecht tijdelijk kwijt, maar in 2019 werd Rusland weer volwaardig lid. In een verklaring schrijft de Raad van Europa nu dat Rusland wel lid blijft van het mensenrechtenorgaan en zich daarom te houden heeft aan onder meer het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens. Het Kremlin heeft eerder gezegd dat Rusland uit de raad zou stappen als het tot een schorsing zou komen.

Brancheorganisatie Energie-NL zegt lidmaatschap Gazprom op

De brancheverenging van energiebedrijven, Energie-NL, breekt met de Russische gasbedrijven Gazprom en Wingas. Voorzitter Cora van Nieuwenhuizen, tot oktober vorig jaar minister van Infrastructuur en Waterstaat, heeft bekendgemaakt dat het bestuur van Energie-NL heeft besloten het lidmaatschap van de bedrijven op te zeggen. Dat betekent dat de brancheorganisatie niet langer de belangen behartigt van de twee Russische bedrijven.

Het Russische staatsgasbedrijf Gazprom is de grootste leverancier van gas aan Europa. Sinds de Russische aanval op Oekraïne klinkt er in Europese landen kritiek op de afhankelijkheid van Russisch gas. Critici zeggen dat westerse landen de oorlogskas van Poetin spekken door gas af te nemen bij Gazprom.

Vluchten uit de hoofdstad Kiev

Veel inwoners van Kiev ontvluchten de hoofdstad waardoor het verkeer muurvast kwam te zitten. Ook de ploeg van NOS-verslaggever Kees van Dam had de grootste moeite om de stad te verlaten.

KNVB laat clubs vrij om steun aan Oekraïne te uiten

Voetbalbond KNVB laat het clubs vrij om zelf te bepalen of het met acties "support" wil geven aan Oekraïne. De overkoepelende organisatie van het Nederlandse voetbal reageert daarmee op het verzoek van meerdere geledingen uit het amateurvoetbal, die hadden opgeroepen tot een minuut stilte bij elke wedstrijd die het komende weekeinde wordt gespeeld.

"Bij een crisis op wereldtoneel spelen wij als voetbal slechts een beperkte rol, maar het is onmiskenbaar dat het voetbal een groot deel van de mensheid verbindt", zegt de KNVB in een reactie tegen persbureau ANP. "We laten vanuit de KNVB de clubs vrij om zelf uiting te geven aan support voor Oekraïne."

Buitenlandse Zaken waarschuwt: hulp in Lviv stopt mogelijk binnenkort

Nederlanders in Oekraïne moeten er rekening mee houden dat de dienstverlening bij het steunpunt in Lviv op een bepaald moment niet meer mogelijk is. Daarvoor waarschuwt het ministerie van Buitenlandse Zaken, dat erop wijst dat de veiligheidssituatie in heel Oekraïne onvoorspelbaar is.

De Nederlandse ambassade in Oekraïne opereerde tot voor kort vanuit Kiev, maar had de werkzaamheden om veiligheidsredenen afgelopen weekend verplaatst naar de westelijk gelegen stad Lviv.

Poetin roept Oekraïense militairen op heft in eigen hand te nemen

De Russische president Poetin heeft Oekraïense militairen opgeroepen het heft in eigen handen te nemen. Tijdens een bijeenkomst met de Russische Veiligheidsraad, die werd uitgezonden op tv, richtte Poetin zich direct tot hen. Met de Oekraïense militairen zou het "gemakkelijker onderhandelen" zijn dan met "de bende drugsverslaafden en neonazi's in Kiev", die de Oekraïense bevolking zouden hebben "gegijzeld", aldus Poetin.

Volgens Poetin vechten Russische militairen in Oekraïne vooral met "nationalistische milities" en minder tegen de Oekraïense strijdkrachten.

Een woordvoerder van het Kremlin zegt dat Poetin wil onderhandelen met Oekraïne op voorwaarde dat Kiev akkoord gaat met een neutrale status van het land. Het Kremlin zegt al een delegatie te hebben gevormd om de onderhandelingen mee in te gaan.

Oekraïne: Russen 'verliezen' 2800 militairen

Russische troepen hebben sinds de inval in Oekraïne zo'n 2800 militairen en 80 tanks "verloren", zegt het Oekraïense ministerie van Defensie. Het is onduidelijk of de militairen gevangen zijn genomen, gewond zijn geraakt of zijn gedood. Ook zouden meer dan 500 militaire voertuigen aan Russische zijde zijn vernietigd.

Eerder vanmiddag claimde het Oekraïense leger sinds gisteren meer dan 1000 Russische militairen te hebben gedood. De genoemde aantallen zijn nauwelijks te verifiëren.

Zelensky: 'Dit kan de laatste keer zijn dat jullie mij zien'

De Oekraïense president Zelensky heeft gisteren in een videogesprek met regeringsleiders van de EU gezegd dat dit "de laatste keer zou kunnen zijn dat jullie mij levend zien", meldt de Israelische journalist Barak Ravid op basis van twee bronnen.

Toekomst F1-team Haas ongewis na doorsnijden Russische banden

Het Amerikaanse Formule 1-team Haas wilde zich dit seizoen met roebels van de Russische hoofdsponsor Uralkali richting de middenmoot vechten. Dat zal nu op een andere manier moeten: door de oorlog in Oekraïne heeft de teamleiding met onmiddellijke ingang de banden met Rusland doorgesneden.

De toekomst van Haas lijkt daardoor aan een zijden draad te hangen.

Stedenband Groningen en Moermansk niet in gevaar

Het voortbestaan van de stedenband tussen Groningen en het Russische Moermansk staat niet onder druk nu Rusland een oorlog is gestart tegen Oekraïne. Dat laat voorzitter Marjo van Dijken van de stedenband weten aan RTV Noord. "Het wringt wel en natuurlijk is het lastig", zegt ze.

De gemeente Groningen heeft sinds 1989 een stedenband met de in Noord-Rusland gelegen stad Moermansk, op zo'n 1900 kilometer afstand van de hoofdstad Moskou.

De voorzitter benadrukt dat er geen sprake is van politieke samenwerking. "Wij hebben geen relatie met Rusland, Poetin of de politiek. Het gaat om contact tussen burgers in Groningen en Moermansk."

Burgers krijgen wapens

In Kiev worden wapens uitgedeeld aan burgers. Op beelden is te zien hoe in Obolon, het gebied in het noorden van Kiev waar ook al Russische militairen zouden zijn, Oekraïense mannen wapens krijgen. Ze worden opgeroepen mee te vechten.

Solidariteitsacties in verschillende steden

In diverse steden worden acties georganiseerd om steun te betuigen aan Oekraïne. De gemeenteraad van Haarlem organiseert vanmiddag een solidariteitsbijeenkomst voor Oekraïners. Inwoners worden opgeroepen om van 17.00 uur tot 18.00 uur bijeen te komen op de Grote Markt.

Zondag wordt op de Dam in Amsterdam van 15.00 uur tot 16.00 uur een demonstratie georganiseerd door MiGreat in samenwerking met Peace SOS en andere organisaties.

Burgemeester Edo Haan van de gemeente Maassluis heeft samen met Els en Bram Vreugdenhil van de stichting AK de vlag van Oekraïne gehesen bij het stadhuis. Hiermee toont Maassluis solidariteit met het Oekraïense volk, in het bijzonder met de inwoners van zusterstad Berehove.

EU-ministers: wel sancties, geen reisverbod Poetin en Lavrov

De EU bevriest zo goed als zeker de tegoeden in de EU van de Russische president Poetin en buitenlandminister Lavrov, zeggen de ministers van Buitenlandse Zaken van verschillende EU-lidstaten en buitenlandcoördinator van de EU Josep Borrell. Van een reisverbod naar de EU van het tweetal zal geen sprake zijn.

Minister Schallenberg van Oostenrijk: "Er zal geen reisverbod komen omdat we de mogelijkheid tot onderhandelingen open willen houden om zo tot beëindiging van het geweld in Oekraïne te kunnen komen."

De buitenlandministers van de EU zijn nu samen, onder meer om de definitieve sanctielijst vast te stellen.

Oekraïense reizigers mogen langer visumvrij in Nederland blijven

Oekraïners hoeven het land voorlopig niet uit als hun visumvrije periode voorbij is. Officieel mogen ze maximaal 90 dagen visumvrij in Nederland verblijven. "Het klopt dat het na 90 dagen verloopt, maar als dat gebeurt, verlengen we het en hoef je niet terug", zegt staatssecretaris Van der Burg voor Asiel en Migratie.

Hij wijst erop dat de Oekraïners die nu naar Nederland komen dat recht ook hebben en dus hier nu niet worden gezien als asielzoekers. "Het zijn Europeanen die hier gewoon naartoe mogen komen. Ze gaan niet de asielprocedure in, omdat ze geen asielzoekers hoeven te zijn", aldus de staatssecretaris. Als mensen om huisvesting vragen, zal Nederland ze dat bieden. Er is al opvang geregeld en er wordt met gemeenten gesproken over meer huisvesting.

Van der Burg kon naar eigen zeggen nog geen inschatting maken van de aantallen mensen die Europese landen gaan opvangen en hoeveel Oekraïense reizigers op langere termijn mogelijk wel asiel gaan aanvragen. "We zijn met verschillende scenario's bezig, maar de eerlijkheid gebiedt te zeggen dat het allemaal heel erg 'als-dan'-verhalen zijn, want we weten niet hoe het conflict in Oekraïne zich gaat ontwikkelen. Drie dagen geleden hadden we niet verwacht dat we dit gesprek met elkaar zouden voeren."

Van der Burg gaat op korte termijn naar Brussel om te praten over de opvang van mensen uit Oekraïne. "Het is voor de hand liggend dat mensen eerst zullen vluchten naar buurlanden. Als men doorreist naar de rest van Europa, zullen we dat samen moeten gaan regelen", zegt Van der Burg.

Hoeveel vluchtelingen zijn er en waar kunnen ze heen? Lees hier meer over Oekraïense vluchtelingen:

Slachtoffers op schoolplein in Noord-Oekraïne

Een schokkende foto toont verschillende slachtoffers op een schoolplein. Volgens sociale media gaat het om Oekraïners die schuilden voor Russische militairen.

Het schoolplein is door de NOS gelokaliseerd in de Noord-Oekraïense stad Akhtyrka. Het gebouw is een kleuterschool annex kinderdagverblijf genaamd "Zonneschijn" met ruim 260 kinderen.

Volgens onderzoekers van Bellingcat is in de buurt van de school een raket neergekomen, waarschijnlijk droeg die een clusterbom.

Oud-president Porosjenko: 'Poetin zal Oekraïne nooit verslaan'

Net als veel Oekraïners loopt Petro Porosjenko, president van Oekraïne van 2014-2019, dezer dagen gewapend over straat. En hij denkt dat het niet uitmaakt wat Rusland in de strijd gooit: zijn landgenoten zullen de strijd "voor eeuwig" doorzetten.

Oekraïne: meer dan 1000 Russen gedood

Het Oekraïense leger claimt meer dan 1000 Russische militairen te hebben gedood sinds gisteren. "Russische moeders sturen hun zoons naar een zekere dood omdat de Oekraïense strijdkrachten de linies behouden en hun land verdedigen tegen bezetters." De Russen hebben zich niet uitgelaten over dodelijke slachtoffers aan hun kant.

Oekraïense ooggetuigen troffen gisteren langs de weg de lichamen aan van drie Russische militairen, in het zuiden van Oekraïne. De beelden werden vandaag door Oekraïense boeren gedeeld. Het is onduidelijk was er is gebeurd:

Manchester United stopt samenwerking met Russische sponsor

Manchester United heeft vanwege de oorlogssituatie in Oekraïne de samenwerking stopgezet met de Russische luchtvaartmaatschappij Aeroflot.

Aeroflot had sinds 2013 een sponsorovereenkomst met Manchester United en voerde vaak internationale vluchten uit voor de club.

"We delen de zorgen van onze fans over de hele wereld en uiten ons medeleven met de personen die hierdoor geraakt worden", laat de Engelse club weten.

Donderdag werd al bekend dat het Duitse Schalke 04 de naam van de Russische hoofdsponsor Gazprom van het shirt haalt.

Rusland: bereid in Minsk te onderhandelen

Rusland zegt bereid te zijn om een diplomatieke delegatie naar Belarus te sturen. In Minsk zou er dan onderhandeld kunnen worden met een vertegenwoordiging van Oekraïne, zegt een woordvoerder van het Kremlin.

Hij herhaalde, net als eerder op de dag minister Lavrov van Buitenlandse Zaken, dat "demilitarisatie" een voorwaarde is. De Oekraïense president Zelensky riep de Russische president Poetin eerder al op naar de onderhandelingstafel te komen.

'EU bevriest tegoeden Poetin en Lavrov'

Het leek erop dat de Russische president Poetin niet persoonlijk getroffen zou worden door de sancties van de EU, maar er is toch besloten zijn tegoeden te bevriezen, aldus anonieme EU-officials tegen verschillende persbureaus. Ook minister van Buitenlandse Zaken Lavrov zou op de sanctielijst van de EU komen te staan. Er zouden ook meer oligarchen op de lijst gezet worden dan eerder gepland.

Vanmiddag stellen de ministers van Buitenlandse Zaken van de EU de sanctielijst definitief vast.

Rode Kruis en Stichting Vluchteling halen 1,5 miljoen euro op

Het Rode Kruis en Stichting Vluchteling hebben in één dag tijd 1,5 miljoen euro opgehaald voor Oekraïne, melden ze aan ANP. De organisaties openden twee gironummers - giro 5125 en giro 999 - voor hulp aan de slachtoffers van de oorlog in Oekraïne.

Op dit moment wordt door de samenwerkende hulporganisaties wel gesproken over de situatie in Oekraïne, maar een gezamenlijke Giro555-actie is nog niet aan de orde, laat een woordvoerder van Cordaid aan de NOS weten. Cordaid is op dit moment actievoorzitter als het gironummer in gebruik wordt genomen.

Het gironummer wordt in gebruik genomen als er sprake is van een grote internationale humanitaire ramp. "Daar dreigt het wel naartoe te gaan. Iedereen volgt het met spanning." De woordvoerder zegt dat de organisaties "voortdurend met elkaar in contact te staan" sinds de situatie is geëscaleerd.

Bij Giro555 zijn elf samenwerkende hulporganisaties aangesloten. De laatste keer dat het gironummer werd geopend was voor coronahulp aan arme en kwetsbare landen. De actie 'Samen in actie tegen corona' liep tot 30 september vorig jaar en bracht 9,3 miljoen euro op.

Moldavisch schip op Zwarte Zee geraakt door granaat

Het Moldavisch schip Millennial Spirit, dat in neutrale wateren op de Zwarte Zee voer, is geraakt door een granaat. Dat meldt het marineagentschap van Moldavië.

Er brak brand uit aan boord van het schip en de uitrusting en reddingsboten werden vernietigd. De bemanning, die geheel uit Russen bestaat, kon het schip met reddingsvesten verlaten.

Voor nabijgelegen schepen zijn reddingswerkzaamheden aan de gang.

Weinig beelden uit Kiev door oproep

Enkele uren geleden zijn Russische militairen gesignaleerd in de straten van het district Obolon, in het noorden van Kiev, op een kilometer of zes van het Maidanplein in het centrum. Er komt maar mondjesmaat informatie over de situatie in de straten van de hoofdstad. En die informatie is ook niet altijd te controleren.

Volgens NOS-correspondent Geert Groot Koerkamp komt dat mogelijk mede door een oproep van Oekraïense autoriteiten om beelden niet te delen op sociale media. "Mensen filmen natuurlijk allerlei troepenbewegingen en vliegtuigen, maar het Oekraïense leger wil dat dat niet wordt gedeeld om de vijand niet in de kaart te spelen."

De beelden uit Obolon van eerder vandaag bewijzen dat sommige Russische pantservoertuigen al ver de stad zijn binnengedrongen. "Dat zijn troepen die vanuit Belarus via Tsjernobyl naar Kiev zijn opgerukt."

Rusland: westkant van Kiev geblokkeerd en vliegveld Hostomel heroverd

De westkant van Kiev is door Russische troepen geblokkeerd. Dat melden meerdere Russische persbureaus op basis van het ministerie van Defensie.

De Russen melden verder dat het vliegveld Hostomel weer in Russische handen is. Gisteravond hadden militairen uit Rusland het vrachtvliegveld ten noorden Kiev al even in handen, maar het Oekraïense leger heroverde de luchthaven korte tijd later.

Volgens een woordvoerder van het Russische ministerie van Defensie zijn bij de slag om het vliegveld meer dan 200 Oekraïense militairen gedood.

Logistieke ketens ontregeld door oorlog

De inval van Rusland in Oekraïne leidt tot veel logistieke problemen voor exporteurs, zegt ondernemersvereniging Evofenedex. "Het raakt niet alleen vervoer over de weg, maar ook de luchtvracht, zeevracht en vervoer via het spoor", zegt een woordvoerder. Zo lopen de wachttijden sterk op bij de Oekraïense grens met verschillende EU-lidstaten en bij de Russische grens met Estland, Letland en Litouwen.

Deze problemen gelden niet alleen voor het exporteren van producten met eindbestemming Oekraïne en Rusland, zegt Evofenedex. Voor alle logistieke routes zullen er consequenties zijn omdat logistieke ketens ernstig ontregeld raken.

Evofenedex hoort van meerdere bedrijven dat zij door de onduidelijk even zijn gestopt met exporteren naar dat gebied. Ook het GroentenFruithuis zegt dat de uitvoer van groente en fruit richting Oekraïne en Rusland stil ligt.

Geen Formule 1 in Sotsji

De Grand Prix van Sotsji gaat komend seizoen niet door. Dat heeft de FIA besloten in verband met de oorlog in Oekraïne.

De race in Rusland stond gepland voor 25 september. Het is nog niet bekend of er een vervangende grand prix komt.

Turkije: geen Russische marineschepen geweerd op Bosporus

Turkije zegt dat het niet mogelijk is om Russische marineschepen tegen te houden in de Bosporus. De Oekraïense regering had Turkije gevraagd om de zeestraat naar de Zwarte Zee voor de Russische marine te blokkeren.

De Turkse minister van Buitenlandse Zaken Cavusoglu zegt dat zijn land het verzoek nog bestudeert. Wel is volgens hem duidelijk dat volgens de Conventie van Montreux uit 1936 schepen altijd mogen terugkeren naar hun thuishaven. Aangezien de Russische marine meerdere havens in de Zwarte Zee heeft, moeten Russische schepen dus doorgang krijgen, zegt de minister.

Formule 1-team verwijdert Russische kleuren en sponsor van auto

Het Amerikaanse Formule 1-team Haas rijdt vandaag met een vrijwel witte F1-auto tijdens de laatste dag van de testdagen in Barcelona. Normaal gesproken heeft de auto de kleuren van de Russische vlag en staat de naam van hoofdsponsor Uralkali erop, een groot Russisch kunstmestbedrijf met banden met president Poetin.

Een reden voor het weghalen van de sponsor en de Russische kleuren gaf het team gisteren niet in een verklaring, maar aangenomen wordt dat dit met de oorlog in Oekraïne te maken heeft.

Mede-eigenaar van Uralkali is Dmitri Mazepin, die banden heeft met Poetin en ook eigenaar is van een oliebedrijf. Zijn zoon Nikita is een van de coureurs van het F1-team van Haas.

Nederlandse basketballers spelen WK-return tegen Rusland niet

De Nederlandse Basketbalbond (NBB) heeft een streep gezet door het WK-kwalificatieduel met Rusland in Topsportcentrum Almere van aanstaande zondag. Dat heeft de bond besloten naar aanleiding van de oorlog in Oekraïne.

Donderdagavond speelde het Nederlandse team in Rusland wél het WK-duel, zondag zou de return op het programma staan in Almere. Vanwege de veiligheid heeft de NBB besloten het duel te annuleren.

'Export groente en fruit naar Oekraïne en Rusland ligt stil'

De uitvoer van groente en fruit richting Oekraïne en Rusland ligt stil. Dat zegt belangenvereniging GroentenFruithuis.

Naar Oekraïne gaan normaal veel Nederlandse producten als peren en uien. Maar ook doorvoerproducten als avocado's en tropisch fruit. In 2020 was de exportwaarde in totaal zo'n 30 miljoen euro. "Vanwege de onzekerheid van de oorlog hebben exporteurs hun uitvoer stilgelegd."

Naar Rusland mogen vanwege oudere sancties al langer geen Nederlandse groenten of fruit geëxporteerd worden. "Van exporteurs horen we nu dat de doorvoer van tropisch fruit en groenten uit het buiteland ook tijdelijk is stilgelegd." De exportwaarde van dit soort doorvoer was in 2020 zo'n 75 miljoen euro waard.

Nederlandse journalist rijdt naar West-Oekraïne: 'Gelukkig konden we tanken'

De Nederlandse journalist Michiel Driebergen is in Oekraïne, hij reist naar het westen van het land. Eerder vanochtend stond hij bij een tankstation en merkte hij dat brandstof langzaam opraakt:

Avrotros wil Rusland weren van songfestival

Avrotros roept de Europese omroeporganisatie EBU op om Rusland te schorsen als lid vanwege de oorlog in Oekraïne. Hierdoor zou Rusland in mei niet kunnen meedoen aan het Eurovisie Songfestival in Turijn.

"Dit is de tijd dat Europa zich moet verenigen en moet laten zien waar we voor staan", schrijft directeur Eric van Stade. "Ruslands militaire acties gaan allang niet meer over politiek; dit gaat over een grove schending van universele waarden als soevereiniteit en mensenrechten."

Zelensky: Europeanen moeten hulp afdwingen

De Oekraïense president Zelensky heeft burgers in Europa opgeroepen om in hun land te demonstreren voor meer hulp voor Oekraïne. Zelensky vindt dat de internationale gemeenschap veel verder moet gaan bij de aanpak van Rusland.

Volgens Zelensky kan Europa nog steeds de Russische agressie stoppen door snel te handelen.

Zelensky stelt voor dat president Poetin snel met hem gaat onderhandelen.

Lavrov: Rusland wil alleen met Oekraïne praten als het leger zich overgeeft

Rusland wil uitsluitend met Oekraïne praten als het leger zich overgeeft, zegt de Russische minister van Buitenlandse Zaken vandaag.

Hij verwees meerdere malen terug naar de woorden van president Poetin die al eerder zei dat Moskou het niet tolereert dat "neonazi's" Oekraïne regeren. Lavrov zei dat Rusland geen mogelijkheid ziet om de huidige Oekraïense regering als democratisch te zien.

Lavrov noemde het demilitariseren van Oekraïne een belangrijk doel. Volgens hem is Rusland niet van plan om Oekraïne te bezetten en wil zijn regering dat "het Oekraïense volk onafhankelijk is". De Oekraïense president Zelensky liet eerder weten bereid te zijn te praten over een neutrale status van Oekraïne, maar volgens Lavrov is dat een leugen.

Beelden na neerstorten vliegtuig in woonwijk Kiev

Vanochtend vroeg stortte een gevechtsvliegtuig neer in Kiev. Bij daglicht is er meer te zien van de schade in de woonwijk. Op straat liggen de restanten van het toestel waarvan nog niet bekend is of het Russisch of Oekraïens is.

Al meer dan 450.000 euro voor Oekraïne

Op giro 5125 van het Rode Kruis is al ruim 450.000 euro binnengekomen voor Oekraïne. Het geld is voor humanitaire hulp voor Oekraïne en omliggende landen. De rekening werd gistermiddag geopend.

Het Rode Kruis wil medische zorg en voedselhulp aanbieden, schoon drinkwater uitdelen en psychosociale hulp geven aan mensen die zijn gevlucht vanwege de oorlog met Rusland. Ook wil de organisatie mensen helpen om familieleden terug te vinden "die zij door de chaos uit het oog zijn verloren".

Op giro 999 van Stichting Vluchteling was gisteren al zo'n 500.000 euro binnengekomen.

UNHCR: mogelijk 5 miljoen vluchtelingen uit Oekraïne

Vanuit Oekraïne kan uiteindelijk een vluchtelingenstroom van vijf miljoen mensen ontstaan, zegt de UNHCR. Volgens de VN-vluchtelingenorganisatie kunnen de Oekraïners op de vlucht slaan vanwege tekorten aan brandstof, geld en medische middelen.

De UNHCR denkt dat zeker 100.000 mensen nu al op de vlucht zijn, van wie enkele duizenden inmiddels de grens hebben gepasseerd met buurlanden als Polen, Roemenië en Moldavië.

Militair voertuig rijdt over auto in Kiev

Op schokkende beelden uit de Oekraïense hoofdstad Kiev is te zien hoe een militair voertuig bewust meerdere keren over een personenauto rijdt. Het militaire voertuig wisselt plotseling van baan en walst over de auto heen. De bestuurder van de auto lijkt het voorval te overleven en wordt door omstanders geholpen.

Bekijk hier een compilatie van verschillende beelden:

De NOS heeft de locatie van het incident gelokaliseerd op een kruispunt in Obolon, een buitenwijk van Kiev. Het is nog onbekend of het gaat om een Russisch of Oekraïens militair voertuig.

Oekraïners keren terug naar thuisland om mee te vechten

Sommige Oekraïners die in het buitenland wonen, keren terug naar hun land om mee te vechten tegen de Russen. Een van hen is Dimitro, die eerder in de Donbas tegen de separatisten vocht en nu in Polen woont.

VN-bureau: 127 burgerslachtoffers in Oekraïne

Volgens het VN-bureau voor de mensenrechten zijn er in Oekraïne 127 burgerslachtoffers gevallen door luchtaanvallen en beschietingen. Het gaat om 25 doden en 102 gewonden.

De Oekraïense president Zelensky had eerder gemeld dat er 137 "helden" zijn omgekomen in de gevechten met de Russen, onder wie tien militaire officieren. Een adviseur van de president verklaarde dat ongeveer 400 Russische militairen waren gesneuveld.

Merkel haalt hard uit naar Rusland

Oud-bondskanselier Angela Merkel heeft het Russische geweld in Oekraïne scherp veroordeeld. "Deze aanvalsoorlog door Rusland markeert een ingrijpend keerpunt in de geschiedenis van Europa na het einde van de Koude Oorlog", zei Merkel in een interview met het Duitse persbureau DPA. Het is voor het eerst dat ze de publiciteit zoekt na haar vertrek uit de politiek.

"Er is geen enkele rechtvaardiging voor deze flagrante schending van het internationaal recht, ik veroordeel het in de sterkst mogelijke bewoordingen", zegt Merkel. "Mijn gedachten en solidariteit zijn bij het Oekraïense volk en de regering onder leiding van president Zelensky in deze verschrikkelijke uren en dagen." De oud-bondskanselier zegt dat ze de sancties van de internationale gemeenschap tegen Rusland volledig steunt.

Poetin had met geen andere wereldleider zo veel contact, ontmoetingen en telefoongesprekken als met zijn generatiegenoot Merkel. Als door allerlei conflicten niemand meer met Poetin wilde praten, deed Merkel dat nog wel. Het was haar overtuiging dat alleen via de dialoog de verhouding met Rusland kan verbeteren. Het hielp daarbij dat de twee elkaars moedertaal spreken. Tijdens Merkels laatste jaren als bondskanselier was het onderlinge wantrouwen tussen haar en Poetin toegenomen, vooral door de situatie rond de Krim.

Rusland: 118 legeronderdelen geraakt

Rusland heeft naar eigen zeggen 118 militaire installaties in Oekraïne vernietigd. Daaronder zijn elf vliegvelden die door het Oekraïense leger worden gebruikt, meldt het ministerie van Defensie.

Verder zouden vijf gevechtsvliegtuigen, een helikopter en vijf drones uit de lucht zijn geschoten. Meer dan 150 Oekraïense militairen hebben zich aan de Russen overgegeven, aldus een woordvoerder van het ministerie.

De Oekraïense president Zelensky zegt dat gisteren 137 Oekraïners zijn omgekomen, zowel burgers als militairen. Zeker 316 Oekraïners raakten gewond.

Hier worden in Oekraïne beschietingen en explosies gemeld

In het noorden van Kiev zijn Russische militairen binnengetrokken, melden Oekraïense autoriteiten. Ook uit andere delen van Oekraïne zijn meldingen van militaire activiteiten, explosies en beschietingen.

Op deze kaart zie je de stand van zaken om 10.45 uur:

'Tsjernobyl wordt beschermd tegen terroristen'

Het Russische ministerie van Defensie zegt dat Russische militairen de kerncentrale in Tsjernobyl hebben bezet om die te beschermen tegen "nationalistische groepen en andere terroristen". De Russen zouden willen voorkomen dat de centrale gebruikt wordt voor een "nucleaire provocatie".

De Amerikanen meldden gisteren dat Russische militairen medewerkers van de kerncentrale in gijzeling houden, maar Rusland ontkent dat. Ook zegt Rusland dat het bericht niet klopt dat er meer radioactiviteit rond de centrale gemeten wordt. Volgens het Oekraïense atoomagentschap veroorzaken de militaire activiteiten rond de centrale een verhoogde concentratie radioactiviteit in de lucht.

Veel schade aan flat in Kiev na explosie van vannacht

Bewoners van een flatgebouw, in een buitenwijk van Kiev, keken vanochtend hoe brandweermannen het gebouw binnenklommen om de rook te inspecteren die uit de beschadigde gevel kwam. Na een explosie raakte het flatgebouw grotendeels onbewoonbaar.

Hoekstra: ontwikkelingen Oekraïne buitengewoon zorgelijk

Minister Hoekstra van Buitenlandse Zaken vindt het "buitengewoon zorgelijk" dat Russische militairen de Oekraïense hoofdstad Kiev hebben bereikt. "Wat we zien is een frontale aanval op de vrede in Europa", zei hij vanochtend voor de wekelijkse vergadering van het kabinet.

Volgens Hoekstra verdedigt het Oekraïense leger zich met man en macht, maar zetten de Russen zeer zware wapens in en bombarderen ze allerlei plekken in het land. "Dit is volstrekt onacceptabel. Poetin lapt alle afspraken in het internationale recht, die hij ook zelf heeft onderschreven, aan zijn laars."

De sancties waarover de Europese leiders het gisteren eens werden, omschreef Hoekstra als een zeer zwaar pakket, dat echt bedoeld is om de Russische elite te isoleren en ook de Russische economie te raken. Hoekstra verwacht niet dat Poetin onder druk van de sancties zijn militairen uit Oekraïne zal terugroepen. "Maar we moeten laten zien dat dit raakt aan de vrede en de stabiliteit in Europa en een van de lessen van de twintigste eeuw is dat je dit soort zaken nooit over je kant moet laten gaan."

De minister van Buitenlandse Zaken herhaalde dat de afsluiting van het internationale betalingssysteem Swift op tafel moet blijven als mogelijke sanctie. De Europese leiders wilden die strafmaatregel gisteren niet opleggen. Hoekstra noemde het nogmaals cruciaal om samen op te trekken met de landen in de EU en in Noord-Amerika. "Eendracht is hier van groot belang."

Geen finale Champions League in Sint-Petersburg

De finale van de Champions League is niet in Sint-Petersburg. Dat heeft de Europese voetbalorganisatie UEFA besloten vanwege de Russische invasie in Oekraïne.

De finale op zaterdag 28 mei is verplaatst naar de Franse hoofdstad Parijs.

Hier zijn de Russische militairen nu in Kiev

Het Oekraïense ministerie van Defensie meldde om 09.45 uur dat Russische militairen het district Obolon in het noorden van Kiev hebben bereikt. Op deze kaart zie je waar de Russen nu zijn in de hoofdstad:

Oekraïense grenswachten tegen Russische marine: 'Krijg de klere'

Er zijn geluidsopnames vrijgegeven van de communicatie gisteren tussen de Russische marine en dertien Oekraïense grenswachten op Slangeneiland, een piepklein eilandje in de Zwarte Zee. De Russen willen dat de Oekraïners zich overgeven: "Ik stel voor dat jullie wapens inleveren en capituleren. Zo niet, dan zal ik het vuur openen. Hebben jullie dat begrepen?"

De grenswachten overleggen met elkaar: "Dit is het dan. Zal ik zeggen dat hij de klere kan krijgen?" Hierop draait een van hen aan de volumeknop en zegt luid en duidelijk: "Krijg de klere."

Alle grenswachten zijn bij de Russische aanval omgekomen. President Zelensky zegt dat ze geëerd zullen worden als 'Held van Oekraïne'.

China: sancties lossen niets op, maar Oekraïne is soeverein

China zegt dat sancties tegen Rusland nooit een goed middel zijn voor oplossing van het conflict. "Het maakt de problemen voor landen en betrokken regio's alleen maar groter", zegt het ministerie van Buitenlandse Zaken in Peking. China is een trouwe bondgenoot van Rusland.

Wel erkennen de Chinezen Oekraïne als soevereine staat.

Oekraïne: Russen vallen Kiev binnen

Russische militairen hebben de Oekraïense hoofdstad Kiev bereikt, melden Oekraïense autoriteiten. Volgens het ministerie van Defensie zijn de troepen het district Obolon in het noorden binnengetrokken. Dat is zo'n 9 kilometer van het parlementsgebouw in de binnenstad van Kiev.

Burgers wordt opgeroepen om molotovcocktails te maken, om daarmee de Russische militairen te bestoken. Ook zegt het ministerie dat burgers die niet vechten zich moeten schuilhouden. "Wees voorzichtig en verlaat het huis niet", schrijft het ministerie op Twitter.

Het leger meldt verder via Twitter dat de aanmeldingsprocedures voor nieuwe militairen zijn versoepeld. Er zijn geen leeftijdsbeperkingen meer en alleen een paspoort is voldoende voor aanmelding. "Vandaag heeft Oekraïne alles nodig."

Beurzen krabbelen op, AEX opent met plus

De beurzen krabbelen wat op na de grote verliezen van de afgelopen dagen. De Amsterdamse AEX is zojuist met een plus geopend. Om 09.00 uur staat de AEX op 715 punten, een kleine 1 procent hoger dan gisteren.

Ook andere Europese beurzen, zoals die in Parijs en Berlijn openen met een vergelijkbare plus. De Europese beurzen volgen daarmee de Aziatische beurzen en Wall Street, die eerder positief sloten.

Beleggers lijken niet negatief te reageren op de laatste ontwikkelingen. Gisteren maakten de Verenigde Staten en de Europese Unie de sanctiepakketten bekend. President Biden benadrukte daarbij dat hun pakket ontworpen was om de energiebetalingen zoveel mogelijk door te laten gaan.

Steeds meer discussie over Gazprom-contracten binnen gemeenten

In steeds meer gemeenten is door de Russische aanval op Oekraïne discussie ontstaan over het energiecontract dat ze hebben met Gazprom. Meer dan honderd Nederlandse gemeenten hebben zo'n contract met het Russische gasbedrijf, bleek al eerder uit onderzoek door Follow the Money.

Een twee dagen geleden gestarte petitie, waarin de gemeenten wordt gevraagd om de contracten op te zeggen, is inmiddels meer dan 25.000 keer ondertekend.

Britse minister: Russische leger heeft tot nu toe gefaald

Rusland heeft gefaald op de eerste dag van de oorlog in Oekraïne, zegt de Britse minister van Defensie Wallace. Volgens hem wil president Poetin het hele land innemen, maar heeft de Russische krijgsmacht gisteren lang niet alle gestelde doelen bereikt. "De Russen konden niet eens een vliegveld onder controle houden nadat ze het hadden ingenomen. Rusland heeft een aanzienlijke hoeveelheid militair materieel en mensen verloren", zei de minister tegen Sky News. Volgens hem zijn meer dan 450 Russen gesneuveld.

Volgens hem voeren de Oekraïners een dapper gevecht en zal het Westen het land op allerlei vlakken helpen.

Wallace zei ook dat Russische commandanten verantwoordelijk zullen worden gehouden voor hun daden in Oekraïne. "We weten wie het zijn of we kunnen dat achterhalen zodra ze oorlogsmisdaden plegen. We zullen ze vervolgen, wat er ook gebeurt in Oekraïne."

Kamerleden teleurgesteld dat Rusland niet wordt afgesloten van betaalsysteem

Kamerleden zijn teleurgesteld dat de Europese leiders Rusland nu niet loskoppelen van het internationale betalingssysteem Swift. De EU werd het gisteren eens over een nieuw sanctiepakket voor Rusland, waarmee het land wordt gestraft voor de inval in Oekraïne. De strafmaatregelen moeten onder meer de financiële sector en de energie- en transportsector treffen en ook worden leden van de elite persoonlijk geraakt. Voor het kabinet was ook afsluiting van Swift een optie, maar daarover werden de Europese leiders het niet eens.

De regeringspartijen VVD en D66 en oppositiepartij PvdA vinden het allemaal een stevig pakket, maar ze hadden liever verder willen gaan, zeiden ze in het NOS Radio 1 Journaal.

Britten vliegen niet meer over Rusland

Vliegtuigen van British Airways, Aer Lingus, Vueling, Iberia en Level vliegen niet meer door het Russische luchtruim. Dat heeft de hoogste baas van de International Airlines Group (IAG), waar de vijf maatschappijen onder vallen, bekendgemaakt.

Ook wordt vandaag niet door IAG naar Moskou gevlogen. Volgens IAG-directeur Gallego leidt het mijden van het Russische luchtruim niet tot grote problemen voor zijn bedrijf.

Russen rukken op naar Kiev, maar stad nog niet bereikt

Russische troepen zijn Kiev tot op enkele tientallen kilometers genaderd, zegt de VS. Maar het Oekraïense leger biedt fel verzet en houdt de Russen voorlopig op afstand. Op deze kaart is de stand van zaken rond 08.00 uur vanochtend te zien:

Vluchtelingenwerk: vragen van Oekraïners die langer in Nederland willen blijven

Voor Oekraïners die al in Nederland zijn, bijvoorbeeld omdat ze hier studeren, is het niet altijd duidelijk of ze hier langer kunnen blijven vanwege de oorlog in hun land. Vluchtelingenwerk Nederland krijgt hierover telefoontjes en verspreidt daarom informatie over visums en asielaanvragen voor Oekraïners.

Oekraïense reizigers mogen 90 dagen visumvrij in Nederland verblijven en hoeven volgens Vluchtelingenwerk dus niet direct asiel aan te vragen. Ook Oekraïners met een visum, voor bijvoorbeeld hun studie, hoeven zich niet meteen te melden bij het Centraal Opvangorgaan Asielzoekers. "Voordelen hiervan zijn dat je waarschijnlijk al op een goede plek verblijft en kan kijken hoe de situatie in de Oekraïne zich verder ontwikkelt", schrijft de organisatie.

Volgens Vluchtelingenwerk moeten Oekraïners wel goed in de gaten houden wanneer hun visum verloopt. Dan kunnen ze bij de Immigratie- en Naturalisatiedienst verlenging van hun visum aanvragen of alsnog een asielaanvraag doen.

De organisatie schrijft dat Oekraïners zelf de afweging moeten maken of ze asiel aanvragen. "De voordelen hiervan zijn dat je een plek hebt om te slapen, je eten krijgt, medische zorg geregeld wordt als je die nodig hebt en de kinderen naar school kunnen. De opvangsituatie van asielzoekers in Nederland is echter momenteel overbezet en daarom is er noodopvang in kazernes, boten, hallen en tenten geregeld. Je hebt hier weinig privacy en alleen de basisvoorzieningen zijn geregeld als een bed en eten."

Poetin-vriend Valery Gergiev vanavond niet welkom als dirigent in New York

Dirigent Valery Gergiev is vanavond niet welkom in de Carnegie Hall in New York. Hij zou daar met de Wiener Philharmoniker een uitvoering geven. Gergiev is bevriend met president Poetin. "De beslissing is genomen met het oog op de recente gebeurtenissen", zegt een woordvoerder van de New Yorkse concertzaal.

Gergiev kwam de afgelopen jaren geregeld in het nieuws vanwege zijn steun aan president Poetin. Zo zei hij dat de omstreden Russische anti-homowet bedoeld is om de Russische bevolking te beschermen tegen pedofilie.

De 68-jarige Gergiev wordt beschouwd als een van de beste dirigenten in de wereld. Hij was van 1995 tot en met 2008 chef-dirigent van het Rotterdams Philharmonisch Orkest. Om hem te eren, wordt in Rotterdam elk jaar het Gergiev Festival gehouden.

In een busje vol familieleden richting Polen

Ook NOS-verslaggever Roel Pauw heeft Kiev inmiddels verlaten. "We zitten in een busje met vader Pavel aan het stuur. Hij heeft zijn hele gezin meegenomen, want hij wil dat in veiligheid brengen in de Poolse hoofdstad Warschau. Het gaat om zijn vrouw, vader, moeder en jongste zoon. Verder hebben we ook zelf nog iemand meegenomen: een meisje dat in Kiev studeert, daar in haar eentje woont en zich daar heel oncomfortabel bij voelde. Daarom reist ze met ons mee naar Polen."

Blijkbaar heeft het gezin ook het huisdier meegenomen. "In het gangpad van het busje ligt een grote zwarte labrador te slapen."

De 26-jarige zoon van chauffeur Pavel moest in Kiev achterblijven omdat hij geen Pools paspoort heeft en vanwege de algehele mobilisatie die gisteravond is afgekondigd, zegt Pauw. "Alle mannen tussen de 18 en 60 moeten zich gereed moeten houden om de wapens op te nemen en mogen dus het land niet verlaten. Ook Pavel zelf kan ons alleen tot aan de Poolse grens brengen en daarna zal hij terug moeten naar Kiev."

In de buitenwijken van Kiev staat het verkeer helemaal vast en langs de weg ziet Pauw veel lifters staan. "Het is een groot probleem om transport uit de stad te vinden, terwijl veel mensen dat dolgraag willen."

Internationaal Strafhof bezorgd over oorlog

Het Internationaal Strafhof (ICC) in Den Haag zegt de Russische inval in Oekraïne "met toenemende bezorgdheid" te volgen. Als er aanleiding voor is, wordt er een onderzoek ingesteld, meldt het ICC.

Aanklager Karim Khan herinnert in een verklaring "alle strijdende partijen" eraan dat mogelijke gevallen van genocide, misdaden tegen de menselijkheid of oorlogsmisdaden worden onderzocht.

Rusland is geen lid van het ICC en heeft zich uitgesproken tegen een vooronderzoek over oorlogsmisdaden die zouden zijn gepleegd op de Krim in 2014 en in de Donbas-regio. Omdat Oekraïne toestemming heeft gegeven, kan het ICC een zaak beginnen, ongeacht de nationaliteit van de verdachten.

Oekraïens gevechtsvliegtuig neergehaald

Boven Kiev is een Oekraïens gevechtstoestel neergehaald. Over slachtoffers is niets bekend.

De Oekraïense autoriteiten hebben foto's gepubliceerd van een brandend huis met brokstukken ernaast. Het is niet duidelijk of die van het neergestorte toestel zijn.

Generale staf Oekraïne: vliegveld bij Kiev hernomen

Het Oekraïense leger heeft het strategische vrachtvliegveld Hostomel bij Kiev weer in handen. Dat meldt de generale staf. Gisteren namen de Russen het vliegveld in. Ze zouden daardoor eenvoudiger troepen door de lucht naar Kiev kunnen sturen, maar president Zelensky liet gisteravond al weten dat de Russen zijn omsingeld en "zouden worden vernietigd".

Hostomel Airport is een vliegveld van de Oekraïense vliegtuigbouwer Antonov en wordt ook gebruikt door het leger.

Inwoners Kiev proberen alsnog lift naar het westen te regelen

In Kiev proberen sommige mensen om alsnog naar veiliger gebieden te vluchten, zei verslaggever Kees van Dam vlak voordat hij zelf de Oekraïense hoofdstad verliet. "Langs de straten zien we dat als een auto naar het westen rijdt mensen vragen of ze alsjeblieft mee kunnen."

Ook Van Dam hoorde de explosies in de stad vannacht. "Het was voor ons niet vast te stellen wat het precies was en of het bijvoorbeeld om luchtafweergeschut ging. Net voor 07.00 uur lokale tijd hoorden we hier ook nog het luchtalarm."

Volgens hem blijven veel inwoners er rustig onder. "De meeste mensen die er paniekerig onder zijn hebben de stad gisteren al verlaten."

'Russische troepen op weg naar Kiev tegengehouden'

Russische troepen die op weg waren naar Kiev zijn zo'n vijftig kilometer ten noorden van de hoofdstad tegengehouden. Volgens de Oekraïense minister van Defensie heeft zijn luchtmacht een belangrijke brug gebombardeerd waardoor de Russen niet verder kunnen oprukken.

Amerikaanse functionarissen zeggen dat het Russische leger nog wel via andere wegen op weg is naar Kiev. De Russen zouden de Oekraïense hoofdstad tot op zo'n 30 kilometer zijn genaderd.

Al 1800 demonstranten opgepakt in Rusland

Ongeveer 1800 mensen zijn volgens de onafhankelijke mensenrechtenorganisatie OVD-Info in Rusland opgepakt bij demonstraties tegen de oorlog in Oekraïne. Er waren demonstraties in tientallen steden; de meeste betogers werden opgepakt in Moskou.

Gisteravond stond de teller nog op 1500 opgepakte demonstranten.

Inwoners Kiev schuilen in metrostations

Inwoners van Kiev hebben zich vannacht in metrostations in veiligheid gebracht vanwege de Russische luchtaanvallen op de stad.

Zelenski: Russische aanvallen ook op burgerdoelen

Volgens de Oekraïense president Zelenski zijn de Russische raketaanvallen in zijn land ook gericht op burgerdoelen. Dat zei hij in een toespraak op de Oekraïense televisie.

Zelenski zegt dat de Russische troepen in de meeste richtingen met succes zijn tegengehouden. Amerikaanse functionarissen meldden volgens CNN juist dat Russische troepen vanuit Belarus de hoofdstad Kiev tot op ruim 30 kilometer zijn genaderd.

De voorpagina's van de ochtendkranten

CNN: nog minstens drie explosies in Kiev

In Kiev zijn vrijdagochtend vroeg nog minstens drie explosies gehoord, meldt CNN. Deze explosies zouden in het zuidwesten van de stad zijn waargenomen.

Brand in flatgebouw Kiev, puin op straat

Hulpverleners in Kiev hebben beelden gedeeld van een flatgebouw waar brand is uitgebroken. Ook ligt er puin op straat.

Volgens een adviseur van het Oekraïense ministerie van Binnenlandse Zaken werd een Russisch vliegtuig neergehaald dat daarna de flat raakte. Andere bronnen spreken over een ingeslagen raket.

Von der Leyen: Sanctiepakket heeft 'maximale impact op Russische economie'

Von der Leyen benadrukt dat de oorlog in Oekraïne het begin van een nieuwe tijd markeert. "Poetin probeert een bevriend Europees land te onderwerpen. En hij probeert met geweld de kaart van Europa opnieuw te tekenen", zegt de EC-voorzitter. "Hij moet en hij zal falen."

Macron: EU geeft 1,2 miljard euro aan Oekraïne

Europa steunt Oekraïne economisch met een bedrag van 1,2 miljard euro. Dat tweet de Franse president Macron. Ook wordt er meer militair materieel geleverd en gaat de EU door met het ondersteunen van de Oekraïense bevolking.

Kiev aangevallen, gebouw in brand, drie gewonden

Kiev is getroffen door raketvuur, zegt een adviseur van de Oekraïense regering. Meerdere projectielen zouden zijn afgeweerd.

Een gebouw in het zuidoosten de hoofdstad waar mensen in wonen, staat in brand. Mogelijk is dit veroorzaakt door een inslag. Er is gevaar voor instorting.

Drie mensen zijn gewond geraakt, van wie een ernstig gewond, tweet burgemeester Vitali Klitsjko. Ze worden naar het ziekenhuis gebracht.

Rutte: 'We komen met een zeer veelomvattend sanctiepakket'

Zware explosies in en rond Kiev gehoord

In de Oekraïense hoofdstad Kiev zijn twee zware explosies gehoord, meldt het Russische persbureau Interfax. CNN zegt ook een derde harde explosie in de buurt van de hoofdstad te hebben gehoord. NOS-cameraman Eric Feijten werd wakker van een harde explosie op afstand, maar nu is het weer rustig, tweet hij:

Gouverneur: steden omsingeld door vijand

Meerdere steden in het noorden van Oekraïne worden omsingeld door de vijand, zegt de gouverneur van de regio Soemy. Een grote groep trekt van Soemy naar Kiev en Russen hebben checkpoints op de snelweg tussen de twee steden geplaatst, meldt Kiev Independent.

Rutte onder de indruk van Zelensky

Tijdens een vergadering die zo'n zes uur duurde, hebben de 27 EU-leiders via een videoverbinding met president Zelensky gesproken. "In een groen leger-T-shirt in een bunkerachtige setting, dat heeft op iedereen grote indruk gemaakt", zei premier Rutte na afloop. "Hij is heel stevig, heel vastberaden. Hij is standvastig in deze crisis, echt een leider en hij communiceert goed."

Over de overeengekomen sancties zei Rutte dat die zich richten op de "kliek in de top van Rusland, waar het net zich sluit". De EU-leiders willen het Russische volk niet raken, maar het is onvermijdelijk dat ook de bevolking geraakt zal worden, zei Rutte.

Von der Leyen over sancties: 'Poetin moet en zal falen'

De EU legt Rusland strengere sancties op. Daarmee moet 70 procent van de Russische bankensector en de belangrijke staatsbedrijven worden getroffen, zei Commissievoorzitter Von der Leyen.

Ook zal een exportverbod de Russische oliesector raken en wordt de toegang tot belangrijke technologieën zoals halfgeleiders beperkt. Door de sancties, die met onder meer de VS zijn afgestemd, zullen de kosten waartegen Rusland geld kan lenen, hoger worden en zal de inflatie stijgen, aldus Von der Leyen. "Poetin moet en zal falen."

VN: 20 miljoen dollar voor humanitaire hulp Oekraïne

De Verenigde Naties hebben aangekondigd dat er onmiddellijk een bedrag van omgerekend 17,8 miljoen euro vrijkomt voor humanitaire hulp in Oekraïne. Secretaris-generaal Guterres zei dat de VN en partners in het land blijven om "de bevolking te helpen, ongeacht wie het zijn en waar ze zich bevinden".

"Nu het aantal doden stijgt, zien we beelden van angst en terreur in elke hoek van Oekraïne", zei de VN-chef. "Mensen, alledaagse onschuldige mensen, betalen altijd de hoogste prijs."

Het geld wordt ingezet voor gezondheidszorg, onderdak, voedsel, water en sanitaire voorzieningen in de regio's Donetsk en Loegansk.

Oekraïens parlement verwacht aanvallen in grote steden

Het Oekraïense parlement verwacht in de vroege ochtend Russische aanvallen in de steden Kiev, Charkov, Soemy, Tsjernihiv, Cherson en Zjytomyr. Burgers worden aangemoedigd om militaire activiteit van de vijand te melden bij het leger of lokale autoriteiten.

Japan breidt sancties tegen Rusland uit

Japan gaat de sancties tegen Rusland uitbreiden. De tegoeden van Russische financiële instellingen en individuen worden bevroren, zegt de Japanse premier Kishida. Ook wordt de export van militair materieel onmiddellijk stopgezet.

Zelensky: 'Ik heb EU-leiders gevraagd om NAVO-lid te worden'

De Oekraïense president Zelensky zegt dat hij de leiders van de 27 EU-lidstaten heeft gevraagd of Oekraïne lid van de NAVO kan worden, maar dat niemand antwoordt.

"Maar we zijn nergens bang voor", zei hij in een televisietoespraak.

Van Lissabon tot Tbilisi: protest tegen oorlog

Alle 13 Oekraïense grenswachten op eilandje gedood

Een eilandje voor de kust van Zuid-Oekraïne is in handen van Rusland. Op Zmiinyi ofwel Slangeneiland wilden dertien grenswachten zich niet overgeven, waarop ze allen werden gedood.

Ze krijgen postuum de onderscheiding 'Held van Oekraïne', zei president Zelensky.

Zelensky: Russen Kiev binnengetrokken

Russische militairen zijn Kiev binnengetrokken, zegt president Zelensky. Hij roept inwoners op om voorzichtig te zijn en zich aan de avondklok te houden, meldt Kiev Independent.

Zelensky zegt informatie te hebben dat hij het belangrijkste doelwit van de Russen is, daarna zijn familie. Zelensky blijft in de hoofdstad om zijn werk te doen.

Zelensky: 137 Oekraïners omgekomen

Op de eerste dag van de oorlog tussen Rusland en Oekraïne zijn in totaal 137 Oekraïners omgekomen, zegt president Zelensky in een videoboodschap. Het gaat om zowel burgers als militairen.

Zeker 316 Oekraïners zijn gewond geraakt. De slachtoffers worden helden genoemd.

Nieuw liveblog

Goedemorgen en welkom in een nieuw liveblog over de oorlog in Oekraïne. Het liveblog van gisteren lees je hier terug.