In steeds meer gemeenten is door de Russische aanval op Oekraïne discussie ontstaan over het energiecontract dat ze hebben met Gazprom. Meer dan honderd Nederlandse gemeenten hebben zo'n contract met het Russische gasbedrijf, bleek al eerder uit onderzoek door Follow the Money.
Een twee dagen geleden gestarte petitie, waarin de gemeenten wordt gevraagd om de contracten op te zeggen, is inmiddels meer dan 25.000 keer ondertekend. Via Nederlandse gemeenten vloeien jaarlijks miljoenen euro's publiek geld naar de Russische staat, aldus de opstellers van de petitie.
Ook de helft van de waterschappen neemt gas van Gazprom af, schat de Unie van Waterschappen. De unie inventariseert nu welke contracten er precies zijn. "We willen kijken naar alternatieven", zegt een woordvoerder. "Maar van andere leveranciers komt het gas ook vaak uit Rusland."
De roep om snel te minderen met Russisch gas wordt de laatste dagen rap groter. In een motie van de Tweede Kamer werd eerder deze week de regering gevraagd om de afhankelijkheid van Rusland op energiegebied af te bouwen. Bovendien bestaat de kans dat er verdergaande sancties aan Rusland worden opgelegd vanwege de oorlog in Oekraïne, sancties die ook de levering van aardgas en olie kunnen treffen.
'Oorlogskas gespekt'
"Met de petitie hopen we te bereiken dat alle 120 gemeenten hun contract met Gazprom opzeggen", zegt Werner Schouten, een van de initiatiefnemers. "Met het geld dat naar Gazprom gaat, wordt niet alleen de oorlogskas gespekt. Het bedrijf staat ook bekend om zijn boringen naar olie en gas op de Noordpool. Ook zijn ze een buitengewoon vervuilend bedrijf, vanwege grootschalige gaslekkages."
Volgens Schouten hebben meerdere steden inmiddels gekeken naar het verbreken van het contract met Gazprom.
Bij de Nederlandse vestiging van Gazprom, Gazprom Energy in Den Bosch, wil niemand reageren op de situatie in Oekraïne. Het bedrijf bedient zowel de zakelijke als de consumentenmarkt. Binnenkort zegt het bedrijf met een statement te komen.
Prijs van Gazprom fors lager
Volgens een woordvoerder van de gemeente Utrecht kwam het Russische bedrijf als goedkoopste uit de bus na een Europese aanbesteding. Het contract is op 1 januari vorig jaar ingegaan. Kennelijk kon Gazprom fors lager inzetten dan de concurrenten, blijkt uit een brief van de gemeente destijds over de uitkomst van het aanbestedingsproces.
"Aangezien we aanbesteed hebben op basis van laagste prijs was een kwalitatieve beoordeling niet noodzakelijk en konden de inschrijfprijzen direct vergeleken worden. Gazprom bleek de laagste inschrijving te hebben ingediend. De inschrijfprijzen van de beide concurrenten lagen circa 20 procent en 45 procent hoger dan die van Gazprom", staat in de brief.
Volgens een woordvoerder van de gemeente Den Haag worden met het gas onder meer zwembaden en sporthallen verwarmd. Het contract van Den Haag loopt tot 2023. De gemeente benadrukt bij de aanbesteding de richtlijnen van het Rijk te hebben opgevolgd.
Verschillende partijen in de Haagse gemeenteraad willen van het contract af. Ook in verschillende andere gemeenten hebben partijen vragen gesteld.
