liveblog

Frankrijk dreigt met vaccinatieplicht zorgpersoneel • Ierland stelt versoepelingen uit

  • Welkom in het coronablog van dinsdag 29 juni, hier lees je het coronanieuws uit binnen- en buitenland.
  • De FIOD heeft twee mannen aangehouden vanwege het te koop aanbieden van vervalste coronatestcertificaten.
  • RIVM: aantal besmettingen daalde afgelopen week verder.
  • Frankrijk dreigt met verplichte vaccinatie voor zorgpersoneel.
  • Ierland stelt versoepelingen uit vanwege zorgen om de deltavariant.
liveblog gesloten

Het vaccineren van tieners: de voors en tegens

De nieuwe aanbeveling van de Gezondheidsraad ligt politiek en ethisch gevoelig; de raad adviseerde om ook gezonde tieners vanaf 12 jaar oud die dat zelf willen, te vaccineren met het BioNTech/Pfizer-vaccin. Deskundigen gaan in op de morele dilemma's, en de voor- en nadelen van dit advies.

"Hoe ethisch is het om kinderen te gebruiken als immunologisch 'schild'?", schrijft een groep van naar eigen zeggen 1500 Nederlandse medische professionals. De Gezondheidsraad legt er juist de nadruk op dat ook tieners gevaar lopen op een coronabesmetting met ernstig verloop. En het vaccineren van tieners helpt volgens het RIVM ook om de impact van een nieuwe besmettingsgolf met bijvoorbeeld de besmettelijkere deltavariant in te perken.

Lees vier vragen én antwoorden over het vaccineren van tieners:

Risiconiveau alleen in Zuid-Holland-Zuid nog 'ernstig'

Alleen in de regio Zuid-Holland-Zuid geldt het risiconiveau 'ernstig' nog, is te zien op het coronadashboard van de regering. Vorige week waren dat nog vijf regio's. In de regio Zuid-Holland-Zuid liggen onder meer de gemeenten Dordrecht, Papendrecht en Sliedrecht.

In steeds meer regio's daalt het risiconiveau. Onder 'waakzaam', het laagste risiconiveau, vallen nu tien regio's. Het op een na laagste risiconiveau 'zorgelijk' is in veertien regio's van kracht. Het hoogste niveau, 'zeer ernstig', geldt sinds vorige week in geen enkele regio meer.

Frankrijk dreigt met verplichte vaccinatie voor zorgpersoneel

De Franse minister van Volksgezondheid Véran dreigt met een vaccinatieplicht voor zorgpersoneel als in september 80 procent van hen niet minstens één prik heeft gehad. Dat schrijft hij in een brief aan ziekenhuisdirecteuren. In instellingen voor langdurige zorg is het aantal gevaccineerden vooral laag, zegt Véran. "Ik wil niet het risico lopen op coviduitbraken in verpleeghuizen, waarna ik ze moet sluiten."

De deltavariant wint steeds meer terrein in Frankrijk: het gaat om 20 procent van het totaal aantal besmettingen, zegt Véran. Vorige week was dat nog ongeveer 10 procent.

Ook in andere Europese landen worstelen overheden met een eventuele vaccinatieplicht voor zorgpersoneel. Zo gaan de Britse autoriteiten zorgpersoneel in verpleeghuizen verplichten zich te laten inenten.

Hoe erg houdt de deltavariant ons in z'n greep?

Hoe de coronacrisis zich de komende maanden in Europa gaat ontwikkelen, is sterk afhankelijk van de wijze waarop de zeer besmettelijke deltavariant zich gaat verspreiden. Waar het ene land nu versoepelt, scherpt het andere land juist de maatregelen juist aan.

Ierland en Groot-Brittannië stellen een aantal versoepelingen uit. In Portugal, waar de variant vooral in en rond Lissabon voorkomt, werden vorige week strengere maatregelen ingevoerd. Om besmettingen tegen te gaan weert Duitsland nu niet-Duitse reizigers uit Portugal. Rusland gaat zelfs zo ver om vaccinatie te verplichten.

Hoe staat het met Nederland? Ons land neemt geen extra maatregelen: volgens de prognoses van het RIVM blijft het aantal ziekenhuisopnames, óók als de deltavariant in Nederland de overhand neemt, deze zomer laag. "Deze variant is zeker besmettelijker, maar we zien ook dat de vaccins goed werken tegen ziek worden", zegt Harald Wychgel van het RIVM.

Ziekenhuizen in Indonesië stromen vol, 'land nadert catastrofe'

Het aantal besmettingen in Indonesië stijgt snel: dagelijks worden ongeveer 20.000 nieuwe gevallen gemeld. Het land nadert een catastrofe, schrijft het Rode Kruis. Ook de besmettelijkere deltavariant rukt op. "Elke dag zien we deze deltavariant Indonesië dichter bij de rand van een covid-19-catastrofe brengen", zegt Jan Gelfand, hoofd van de Indonesische delegatie van de hulporganisatie.

Indonesië hoopt via massale vaccinaties het virus te overwinnen. Maar tot nu toe heeft slechts 10 procent van de bevolking minstens één prik gehad, meldt Our World in Data. Japan doneert volgende maand 2 miljoen doses van het AstraZeneca-vaccin.

In een ziekenhuis in Jakarta liggen mensen op de gang:

Coronapiek in Indonesië: 'Doden door gebrek aan IC-bedden'

Kabinet past coronasteunpakket aan vanwege snel herstel economie

Vanwege het snelle herstel van de economie versobert het kabinet het coronasteunpakket voor bedrijven enigszins. Ondernemers kunnen voortaan tot 80 procent omzetverlies opgeven bij een aanvraag voor NOW-loonsteun. Dat was 100 procent. Dit geldt voor het derde kwartaal tot 1 oktober. Daarna stopt vooralsnog het hele coronasteunpakket.

De versoberde NOW-regeling kan door de wijziging een paar weken later aangevraagd worden dan gepland. Het versoberen van de andere maatregelen, zoals bijvoorbeeld de steun voor vaste lasten TVL, bleek administratief te ingewikkeld. Deze blijven voor het derde kwartaal ongewijzigd.

Opnieuw coronavirus meegenomen uit het buitenland

De afgelopen week werden 424 van de in totaal 4200 besmettingen gemeld bij mensen die recent uit het buitenland kwamen, blijkt uit cijfers van het RIVM. Dat waren er iets minder dan een week geleden: toen ging het om 455 besmettingen. Een derde van alle reisbesmettingen werd meegenomen uit Spanje. Van de positief geteste reizigers is 17,8 procent recent in Portugal geweest. Duitsland staat op nummer 3 met 5,5 procent van de reisbesmettingen.

Demissionair minister De Jonge vroeg vandaag iedereen die terugkeert van vakantie om zich te laten testen; het kabinet wil zelftesten huis-aan-huis gaan verspreiden. Hij adviseert ook mensen die uit groen of geel gebied terugkomen zich te laten testen. De Jonge wees erop dat vorig jaar na de zomervakantie de tweede golf begon.

Vragenlijst NOS Stories: 74 procent van de jongeren wil een vaccin

Nu alle volwassenen een uitnodiging voor een coronavaccinatie hebben gekregen, is het de beurt aan gezonde tieners. De Gezondheidsraad adviseert vandaag om gezonde jongeren tussen de 12 en 18 jaar die dat willen, ook te laten vaccineren, maandag waren de kinderartsen al om. Maar wat willen jongeren? Uit een vragenlijst van NOS Stories, die is ingevuld door 3800 minderjarigen, blijkt dat 74 procent een vaccinatie wil.

"Ik wil gevaccineerd worden, om zelf met een veiliger gevoel rond te lopen. En ook om anderen beter te beschermen", zegt Dianne van 16 jaar. Mandy (16) vindt dat het vaccin ingezet wordt als manipulatie. "Niet meer hoeven testen om naar evenementen te kunnen, vind ik geen goede reden om je te laten vaccineren. Een middel waarbij je, als je het niet doet, wordt beperkt in je vrijheid."

RIVM: aantal besmettingen daalde afgelopen week verder

Het aantal gemelde positieve tests daalde afgelopen week met ruim een kwart ten opzichte van de zeven dagen daarvoor, meldt het RIVM in zijn weekoverzicht van de belangrijkste coronacijfers. Het reproductiegetal blijft onder de 1, wat betekent dat de epidemie nog steeds in omvang afneemt. Wel liepen de besmettingen minder snel terug dan een week eerder, toen sprake was van een daling van 36 procent.

Het aantal opnames van nieuwe covidpatiënten halveerde de afgelopen week volgens gegevens van de stichting Nice (-52%) en hetzelfde geldt voor de opnames op intensivecareafdelingen (-48%).

Tegelijkertijd is het RIVM bezorgd over de opmars van de besmettelijker deltavariant van het virus. Hoe het daarmee nu is gesteld, is niet bekend; donderdag komen daarover nieuwe cijfers. De afgelopen weken was het aandeel van de deltavariant nog relatief bescheiden, maar het neemt geleidelijk aan toe.

Ierland stelt versoepelingen uit vanwege deltavariant

Ierland stelt het volledig heropenen van de horeca uit vanwege zorgen om de deltavariant. Het binnen eten in bars en restaurants zou aankomende maandag eigenlijk weer mogen, maar die versoepeling is uitgesteld totdat de regering een nieuw systeem heeft geïmplementeerd waarmee gasten kunnen bewijzen dat ze een vaccin hebben gehad. Ierland wil vervolgens het lunchen en dineren binnen alleen openstellen voor mensen die volledig zijn gevaccineerd of recent besmet zijn geweest. Terrassen zijn sinds 7 juni wel al voor iedereen geopend.

Ierland gebruikt nu de vaccins van AstraZeneca en Janssen voor alle leeftijdsgroepen om het virus terug te dringen. Volgens premier Martin loopt het land achter op het Verenigd Koninkrijk, waar het aantal besmettingen groeit vanwege de besmettelijkere deltavariant. De Britten stelden twee weken geleden geplande versoepelingen uit.

Poolse regering belt ongevaccineerden om inenten aan te moedigen

Het ministerie van Volksgezondheid in Polen is begonnen met het opbellen van mensen die zich nog niet hebben geregistreerd voor een vaccinatie. Notes from Poland schrijft dat er in totaal bijna een miljoen telefoontjes moeten worden gepleegd.

Verder lanceert de regering donderdag een loterij waar alleen mensen die volledig zijn ingeënt aan mee kunnen doen. Ze kunnen prijzen winnen van maximaal een miljoen zloty, ongeveer 220.000 euro.

Minister Adam Niedzielski merkt dat er steeds minder interesse is voor een vaccin, zegt hij tegen de Poolse nieuwssite. Tot nu toe is ongeveer 44 procent van de Polen ten minste een keer gevaccineerd.

Voor het eerst in maanden geen nieuwe IC-opnames

Op de IC's zijn de afgelopen 24 uur geen nieuwe patiënten opgenomen. Dat is voor het eerst sinds het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding half oktober begon met het delen van die gegevens. Gisteren waren het er 4.

In de ziekenhuizen nam de bezetting af. Er liggen nu 309 mensen met corona in het ziekenhuis (gisteren: 331), van wie 127 op de IC (gisteren: 142), meldt het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS). Er zijn 12 nieuwe coronapatiënten op de verpleegafdelingen van ziekenhuizen opgenomen, gisteren waren het er 8.

Ook het aantal besmettingen daalde: tot 10.00 uur vanmorgen werden er 552 nieuwe coronabesmettingen gemeld. Dat zijn er 20 minder dan gisteren. Bij het RIVM werden 4 overleden patiënten gemeld. De afgelopen zeven dagen registreerde het RIVM gemiddeld 2 doden per dag. Dit weekend werd voor het eerst sinds september 0 doden gemeld.

Bug CoronaCheck-app opgelost: vaccinatiebewijzen kunnen worden aangemaakt

De problemen met de CoronaCheck-app zijn opgelost: de achterstand in de datatoevoer naar het RIVM is weggewerkt. Dat meldt GGD GHOR.

"Iedereen die bij de GGD is gevaccineerd kan nu in de CoronaCheck-app en op MijnRIVM zien dat zij zijn gevaccineerd, wanneer er is gevaccineerd en welk vaccin zij hebben ontvangen", schrijft de koepelorganisatie op Twitter.

Ook demissionair minister Hugo de Jonge laat weten dat de bug is opgelost. Verder stelt hij dat mensen met een positieve test en één prik nu ook een vaccinatiebewijs kunnen krijgen:

Advies Gezondheidsraad: vaccineer gezonde kinderen tussen 12 en 17 jaar

De Gezondheidsraad adviseert om gezonde kinderen tussen de 12 en 17 jaar oud die dat zelf willen, in te enten met het coronavaccin van Pfizer/BioNTech.

Het vaccin is onlangs goedgekeurd voor kinderen vanaf 12 jaar. Eerder adviseerde de raad al om kinderen uit de leeftijdsgroep tot 17 jaar die een medisch risico lopen te vaccineren. Nu komt de raad dus met de conclusie dat het inenten van alle 12- tot en met 17-jarigen zinvol en verantwoord is.

Vluchten vanuit Groot-Brittannië vanaf 1 juli niet meer welkom in Hongkong

Hongkong verbiedt vanaf 1 juli alle inkomende passagiersvluchten vanuit het Verenigd Koninkrijk (VK), om zo de verspreiding van de deltavariant te beperken. De BBC schrijft dat het VK nu wordt aangeduid als 'extreem hoog risicogebied'.

Mensen die recent langer dan twee uur in het VK zijn geweest mogen door het verbod niet aan boord van een vlucht naar Hongkong. Volgens de autoriteiten van de stad is het besluit gebaseerd op de opleving van het virus in de het VK en de verspreiding van de deltavariant.

De Jonge vraagt terugkerende vakantieganger om coronatest te doen

Minister De Jonge vraagt iedereen die terugkeert van vakantie om zich te laten op het coronavirus. Het kabinet wil huis aan huis zelftesten gaan verspreiden om de drempel te verlagen.

De coronaminister wees er in het radioprogramma 1op1 op dat vorig jaar na de zomervakantie de tweede golf begon. "Laten we voorkomen dat nu straks de vierde golf begint."

Hij vindt dat iedereen, ook mensen die uit een 'geel' of 'groen gebied' terugkeren, een zelftest zou moeten doen. Op die manier hoopt hij een dam te kunnen opwerpen tegen een nieuwe golf.

Twee mannen verdacht van verkoop valse negatieve testverklaringen

De FIOD heeft twee mannen van 22 jaar aangehouden wegens het te koop aanbieden van vervalste coronatestcertificaten op sociale media. In de testuitslagen stond dat iemand coronavrij was, zonder dat diegene daadwerkelijk een test had gedaan.

"De mannen boden de negatieve testuitslagen aan voor een paar tientjes, een aanzienlijk lager bedrag dan de prijs bij de commerciële partijen", schrijft de FIOD. De verdachten zouden tientallen verklaringen hebben verkocht.

De aanhoudingen waren afgelopen week en zijn nu door de fiscale opsporingsdienst naar buiten gebracht. De twee verdachten komen uit Baarn en Utrecht. Onder meer hun telefoons en computers zijn bij huiszoekingen in beslag genomen.

Privé-toiletgebouwen op campings steeds populairder

Sinds de coronacrisis is de vraag naar een privé-wc en -douche op campings toegenomen. Steeds meer campinggasten willen niet meer naar het centrale toiletgebouw. Toen vorig jaar het gemeenschappelijke sanitair op campings door de coronaregels niet mocht worden gebruikt, kreeg campingeigenaar Sanne Veenstra een idee. Hij ging zelf privé-toiletgebouwen maken, meldt RTV Drenthe.

"Wij merken dat mensen die een aversie hebben ontwikkeld tegen het gemeenschappelijke toiletgebouw, nu wél komen", zegt Veenstra tegen de regionale omroep.

Op zijn camping, De Berenkuil in Grolloo, staan sinds april acht toiletgebouwtjes. Ze zijn de hele zomer gereserveerd. Hij wil er volgend jaar nog dertig plaatsen.

Een van de gebouwen op camping De Berenkuil

20 procent van de besmettingen in Frankrijk deltavariant

Ook in Frankrijk is de deltavariant bezig met een opmars: de teller staat nu op 20 procent van de nieuwe besmettingen. Dat zei de Franse gezondheidsminister, Olivier Véran, vanochtend op de radiozender France Info. Vorige week werd nog geschat dat het 9 tot 10 procent van de nieuwe gevallen de deltavariant was.

Het totale aantal besmettingen in Frankrijk daalt, maar het aandeel van de deltavariant groeit. Het weekgemiddelde stond gisteren op ruim 1800 nieuwe besmettingen, het laagste aantal in tien maanden.

"De deltavariant wordt net zoals in de rest van de wereld steeds dominanter, omdat die besmettelijker is", zegt Véran.

In Australië is bijvoorbeeld vanwege de deltavariant in verschillende steden weer een lockdown ingevoerd. Alleen voor essentieel werk, boodschappen, buiten sporten of onderwijs mag je nog naar buiten.

'Pfizer- en Moderna-vaccins beschermen mogelijk jaren tegen coronavirus'

De vaccins van Pfizer en Moderna kunnen mogelijk jaren bescherming bieden tegen het coronavirus, schrijft The New York Times. Onderzoeksresultaten tonen aan dat de vaccins leiden tot "een aanhoudende immuunreactie in het lichaam", meldden de onderzoekers gisteren.

De meeste mensen die ingeënt zijn met deze mRNA-vaccins hebben daardoor misschien geen 'boostervaccinaties' nodig, een soort herhalingsprik. Daarbij is het wel van belang dat het virus en de virusvarianten zich niet te veel ontwikkelen.

De bevindingen van het onderzoek laten ook zien dat ex-coronapatiënten geen boosters nodig hebben, ook al muteert het virus. Hoofdonderzoeker en immunoloog Ali Ellebedy noemt het "een goed teken dat onze immuniteit zo reageert op dit type vaccin".

Winkeliers willen dat meer huur wordt kwijtgescholden

4 op de 10 winkeliers zegt nog geen akkoord te hebben met de verhuurder van hun winkelpanden over kwijtschelding van een deel van de huur. Dat blijkt uit een enquête van branchevereniging Inretail onder 750 ondernemers. De vereniging vindt dat verhuurders 50 procent van de huur moeten kwijtschelden over de maanden waarin winkels door de tweede lockdown grotendeels gesloten waren.

De vereniging voor particuliere vastgoedbeleggers, Vastgoed Belang, zegt tegen NRC verbaasd te zijn over het resultaat. Uit een eigen rondgang van de vastgoedbeleggers blijkt dat in 80 procent van alle gevallen een afspraak is gemaakt. In 4 op de 10 afspraken ging het om uitstel van huur.

Inretail vindt uitstel niet genoeg. De vereniging zegt dat daarmee het betaalprobleem vooruit wordt geschoven en waarschuwt voor meer leegstand als verhuurders geen kortingen geven. Verschillende ondernemers hebben rechtszaken lopen waarin ze meer korting eisen.

Zorguitgaven afgelopen jaar door corona gestegen met 475 euro per persoon

Het afgelopen jaar hebben huishoudens, verzekeraars en de overheid samen 116 miljard euro uitgegeven aan zorg en welzijn, inclusief kinderopvang. Dat is een stijging van 8,9 miljard (8,3 procent) ten opzichte van 2019, meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek op basis van nieuwe, voorlopige cijfers. Per persoon werd er 6660 euro aan zorg uitgegeven, 475 euro meer dan in 2019.

De cijfers worden vooral gestuwd door de coronacrisis. In het totaalbedrag zitten ook de zorgbonus en de compensaties die zorgaanbieders van verzekeraars en gemeenten kregen vanwege gederfde inkomsten, evenals de steunpakketten van de overheid en de inkoop van mondkapjes. De cijfers zijn door de coronacrisis met grotere onzekerheid omgeven dan in andere jaren, zegt het CBS.

10 miljoen mensen vanwege deltavariant in lockdown in Australië

Bewoners van vier van de acht grote steden in Australië zitten vanaf vandaag in lockdown, meldt onder meer CNN. Zo'n tien miljoen Australiërs moeten zoveel mogelijk thuisblijven, omdat er verschillende uitbraken zijn van de meer besmettelijke deltavariant van het coronavirus. Het gaat om Sydney, Perth en Darwin en Brisbane.

Brisbane ging in lockdown nadat twee coronabesmettingen waren vastgesteld. Sydney zit inmiddels twee weken in lockdown. Gisteren werden er achttien nieuwe besmettingen geregistreerd.

In reactie op de nieuwe uitbraken heeft het Australische kabinet aangekondigd om het tot dusver traag verlopende vaccinatieprogramma uit te breiden. Slechts 5 procent van de Australiërs is op dit moment ingeënt met twee doses van een vaccin.

Er zijn nog geen doden gemeld door de nieuwe uitbraken. Dit jaar is er nog niemand in Australië aan corona overleden. Sinds het begin van de pandemie zijn er in Australië 30.000 besmettingen en 910 doden geregistreerd. Er wonen ruim 25 miljoen mensen in het land.

Bij nieuwe corona-uitbraken mogelijk weer lokale maatregelen

Demissionair minister Grapperhaus gaat met de burgemeesters van de veiligheidsregio's praten over een nieuwe aanpak als er lokaal of regionaal corona-uitbraken komen. Op 12 juli is hier een digitaal overleg over, zo is afgesproken tijdens de laatste reguliere wekelijkse vergadering van het Veiligheidsberaad.

Vorig jaar was er ook een systeem waarbij op lokaal of regionaal niveau maatregelen konden worden genomen, maar dat werkte toen niet goed. De besmettingen sloegen al snel over naar andere regio's. Na korte tijd werd de regionale aanpak losgelaten en kwamen er in het hele land dezelfde maatregelen.

Britse studie: vaccins mixen is effectief

Het mixen van verschillende vaccins geeft een goede bescherming tegen het coronavirus. Dat komt naar voren uit een groot Brits onderzoek, waarin staat dat bijvoorbeeld een combinatie van Pfizer en AstraZeneca even goed werkt als twee doses van hetzelfde vaccin.

De uitkomst van het onderzoek is vooral interessant voor mensen die als eerste prik het middel van AstraZeneca kregen, en nu graag een ander vaccin willen. In Nederland wordt het AstraZeneca-vaccin nu alleen ingezet voor mensen boven de 60, vanwege een zeer zeldzame bijwerking die vooral voorkomt bij mensen onder de 60.

Het Britse plaatsvervangend hoofd van de medische dienst Jonathan Van-Tam ziet geen reden om de vaccinatiestrategie in het Verenigd Koninkrijk aan te passen. "In de toekomst zou het mengen van vaccins meer flexibiliteit kunnen bieden", zegt Van-Tam tegen de BBC. "We kunnen dan ook landen ondersteunen die wellicht te maken hebben met leveringsproblemen."

In veel landen wordt nu al wél gemixt. In Frankrijk mogen mensen onder de 55 die met AstraZeneca zijn gevaccineerd, bij hun tweede prik kiezen voor iets anders. Ook Spanje en Duitsland bieden de Pfizer- of Moderna-mRNA-vaccins aan als een tweede dosis aan mensen die al een eerste prik van AstraZeneca hebben gekregen.

Bedden in verpleeghuizen blijven leeg 'door angst voor corona'

Veel verpleeghuizen werden hard getroffen door de coronapandemie. Nu het zorgpersoneel en de meeste bewoners zijn gevaccineerd, is de rust er een beetje teruggekeerd. Misschien is het zelfs een beetje te rustig.

De afgelopen maanden steeg de bezetting wel weer, maar uit nieuwe cijfers van de Nederlandse Zorgautoriteit blijkt dat het aantal bezette bedden nog niet op het oude niveau is. Begin 2020 waren er wachtlijsten voor een plek in een verpleeghuis, maar toen de pandemie begon, daalde de bezettingsgraad naar 96 procent. Inmiddels is dat gestegen naar 98 procent, maar er staan nog steeds bedden en kamers leeg.

Welkom

Welkom in het corona-liveblog van dinsdag 29 juni. De laatste ontwikkelingen van gisteren gemist? Lees hier het blog van maandag terug.