Midden-Oostenblog
NOS NieuwsAangepast

Opvolger Nasrallah 'waarschijnlijk' gedood • WHO waarschuwt voor uitbreken ziektes in Libanon

In dit blog houden we je op de hoogte van de laatste ontwikkelingen in het Midden-Oosten.

  • Israëlische leger meldt uitbreiding troepen in Libanon
  • VN herhaalt oproep tot diplomatieke oplossing
  • Turkije zet marineschepen in voor evacuatie vanuit Libanon
  • Israëlisch tanks trekken verder Jabalia in Noord-Gaza binnen

Hier vind je een overzicht van onze belangrijkste artikelen. Hier lees je de betekenis van een aantal veelgebruikte termen. Hier bekijk je onze interactieve special over de machtsstrijd in het Midden-Oosten.


Gallant: beoogd opvolger Nasrallah waarschijnlijk gedood

De Israëlische minister van Defensie Yoav Gallant heeft gezegd dat de beoogd opvolger van Hezbollah-leider Hassan Nasrallah "waarschijnlijk" is gedood, zonder verdere details te geven.

Afgelopen vrijdag was er een grootschalige Israëlische luchtaanval op het zuiden van Beiroet. Nieuwszender Axios meldde toen dat Hashem Safi Al-Din, die genoemd werd als opvolger van Nasrallah, daarvan het doelwit was. Een dag later meldde persbureau Reuters dat Hezbollah het contact met Safi Al-Din was verloren. Arabische media meldden zijn dood al, op basis van anonieme bronnen. Hezbollah heeft dit niet bevestigd.

Volgens Gallant is Hezbollah nu stuurloos. "Er is niemand om beslissingen te nemen." Eerder weersprak de plaatsvervangend leider van Hezbollah, Naim Qassem, dit. Hij hield vol dat alle leiderschapsposities waren ingevuld en dat de aanvallen op Israël werden uitgebreid.

Vandaag schoot Hezbollah zo'n honderd raketten af op het noorden van Israël, in het bijzonder de stad Haifa. De meeste werden onderschept of landden in open veld. Een vrouw in Haifa raakte gewond nadat ze geraakt was door scherven, meldden Israëlische media. Enkele huizen werden beschadigd. Het Israëlische leger zegt dat het de locaties vanwaar de raketten werden gelanceerd en andere Hezbollah-doelen heeft beschoten.

Hashem Safi Al-Din (r) naast de eerder omgebrachte Hezbollah-commandant Ibrahim Aqil vorige maand

WHO waarschuwt voor uitbreken van ziektes in Libanon

De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) waarschuwt in een persconferentie in Genève voor mogelijke uitbraken van ziektes in Libanon. Door overvolle opvangplekken en ziekenhuizen die gesloten zijn, is het risico groter op uitbraken van bijvoorbeeld diarree, hepatitis A en door vaccinatie te voorkomen ziekten.

De VN-organisatie waarschuwde al eerder dat het Libanese gezondheidssysteem overbelast is. Dit verergert doordat artsen moeten vluchten of door de Libanese autoriteiten zijn gevraagd te evacueren.

In dezelfde persconferentie sloeg het Wereldvoedselprogramma van de VN (WFP) alarm over de voedselzekerheid in Libanon. Het WFP zei dat veel landbouwgrond is verbrand door beschietingen en boeren zijn gevlucht waardoor er niet kan worden geoogst.

Sinds oktober vorig jaar vinden er beschietingen plaats tussen het Israëlische leger en Hezbollah. Twee weken geleden verhevigden de Israëlische luchtaanvallen op Libanon. Het Israëlische leger zegt Hezbollah-doelen te raken, maar ook burgers worden door de bombardementen getroffen. Als gevolg daarvan zijn zo'n 1400 mensen gedood en duizenden mensen gewond geraakt, zegt het Libanese ministerie van Volksgezondheid. Een miljoen Libanezen zijn op de vlucht geslagen.

Rook boven een dorp in Zuid-Libanon na een Israëlische beschieting

Axios: VS verliest vertrouwen in Israëlische regering

De VS verliest het vertrouwen in wat Israël zegt over zijn militaire en diplomatieke plannen. Dat zeggen Amerikaanse functionarissen tegen de nieuwssite Axios. De Amerikanen willen dat een Israëlische vergeldingsaanval tegen Iran binnen de perken krijgt, maar zijn er niet gerust op.

"Ons vertrouwen in de Israëliërs is momenteel erg laag en dat heeft een reden", citeert Axios een van de functionarissen. Meerdere keren heeft Israël de VS verrast of pas op het laatste moment geïnformeerd over grote aanvallen.

Voorbeelden die de functionarissen noemen zijn de liquidaties van Hamas-leider Ismail Haniyeh in Teheran en Hezbollah-leider Nasrallah in Beiroet, en de aanval waarbij duizenden piepers en walkietalkies tot ontploffing werden gebracht in Libanon.

Wapensteun gaat door

De VS wil op de hoogte worden gebracht van dergelijke aanvallen om voorbereid te zijn op mogelijke vergeldingsacties tegen Amerikaanse troepen in de regio, zeggen de functionarissen.

De Amerikanen zijn ook gefrustreerd over het afwijzen van het voorstel voor een staakt-het-vuren in Libanon dat Biden twee weken geleden presenteerde. De VS had van Netanyahu gehoord dat hij achter het voorstel stond, toch wees Israël het vervolgens af.

Frustratie of niet, de Amerikaanse wapensteun aan Israël blijft zo goed als onaangetast. Sinds het begin van de oorlog in Gaza heeft de VS een recordbedrag - $17,9 miljard - aan militaire steun voor Israël besteed, meldde persbureau AP gisteren.

Premier Netanyahu (l) en president Biden in het Witte Huis afgelopen zomer

'30 doden bij aanvallen in Centraal-Gaza'

Bij Israëlische aanvallen in Centraal-Gaza zijn zeker 30 doden gevallen, onder wie zes kinderen en twee vrouwen. Dat meldt persbureau AP op basis van het ziekenhuis waar de slachtoffers naartoe zijn gebracht.

Twee luchtaanvallen raakten huizen in het verstedelijkte vluchtelingenkamp Bureij gisteravond laat. Een verslaggever van AP telde toen 21 doden en tientallen gewonden. Het ziekenhuis gaf vandaag een nieuw dodental nadat meer lichamen van onder het puin waren geborgen.

Het Israëlische leger zegt afgelopen 24 uur 70 doelen van militanten in de Gazastrook onder vuur te hebben genomen, onder andere in Bureij, maar maakt daarbij geen melding van slachtoffers.

Persbureaus EPA en AFP maakten foto's van de nasleep van de aanvallen:

  • EPA
    Palestijnen rouwen om de slachtoffers na een Israëlische aanval in Bureij
  • EPA
    De doden in het ziekenhuis na Israëlische aanvallen in Bureij
  • EPA
    Een gewond meisje wordt naar het ziekenhuis gebracht na een aanval in Bureij
  • EPA
    Nabestaanden bidden voor de doden na een aanval in Bureij, Centraal-Gaza
  • AFP
    De schade na een Israëlische aanval in Bureij, Centraal-Gaza

Israëlische leger trekt Jabalia verder binnen

Israëlische tanks zijn verder het verstedelijkte vluchtelingenkamp Jabalia in Noord-Gaza binnengetrokken. Dat meldt persbureau Reuters op basis van meldingen van inwoners. Ook de luchtaanvallen gaan door. Artsen in Gaza zeggen dat er slachtoffers zijn gevallen, maar dat ze de plekken waar wordt gevochten niet kunnen bereiken.

Het Israëlische leger zegt dat een soldaat is omgekomen en een ander zwaargewond is geraakt bij gevechten in het noorden van Gaza. Het leger zegt 20 militanten te hebben gedood bij de gevechten in Jabalia.

Zondag begon het leger met een nieuwe aanval op het al grotendeels verwoeste Jabalia, naar eigen zeggen om te voorkomen dat Hamas zich daar hergroepeert. Gisteren werden er vanuit het gebied raketten op Israël afgeschoten, die geen doel troffen.

Gisteren heeft het Israëlische leger inwoners van Jabalia en naastgelegen plaatsen Beit Hanoun en Beit Lahiya opgeroepen naar de humanitaire zone in Al-Mawasi in het zuiden van de Gazastrook te gaan. De VN heeft herhaaldelijk gezegd dat deze zone in Al-Mawasi al overvol is met tentenkampen en er ook daar luchtaanvallen worden uitgevoerd.

Palestijnen slaan op de vlucht uit Jabalia

Hezbollah-kopstuk: aanvalskracht intact ondanks 'pijnlijke klappen'

De plaatsvervangend leider van Hezbollah, Naim Qassem, heeft in een tv-toespraak gezegd dat de aanvalskracht van de Libanese militante organisatie intact is, ondanks de "pijnlijke klappen" die Israël heeft toegediend.

Qassem zei dat Hezbollah de opmars van Israëlisch troepen in Libanon heeft gestopt en dat de aanvallen op Israël zijn uitgebreid. Raketten en drones komen dieper Israël in en meer Israëliërs zullen ontheemd raken, zei hij.

De afgelopen weken is een groot aantal Hezbollah-commandanten gedood bij Israëlische luchtaanvallen. Volgens Qassem zijn alle leiderschapsposities weer opgevuld en is de communicatie met de troepen op orde. Een opvolger voor de omgebrachte Hezbollah-leider Hassan Nasrallah zal worden benoemd, maar de oorlog bemoeilijkt dit proces, aldus Qassem.

Verder zei Qassem dat Hezbollah initiatieven voor een staakt-het-vuren steunt, maar hij noemde daarbij niet de voorwaarden van de groep. Eerder zei Hezbollah dat een staakt-het-vuren in Libanon gepaard moet gaan met een bestand in Gaza.

Plaatsvervangend leider van Hezbollah, Naim Qassem

Turkije zet marineschepen in voor evacuatie vanuit Libanon

Turkije gaat morgen burgers via marineschepen evacueren uit Libanon. Dat heeft het Turkse ministerie van Buitenlandse Zaken bekendgemaakt. Het gaat om twee schepen met een maximale capaciteit van 2000 passagiers. Indien nodig wordt de evacuatieoperatie verlengd, zegt de ministerie. Ook zullen er hulpgoederen naar Libanon verscheept worden.

Israëlische leger meldt uitbreiding troepen in Libanon

Het Israëlische leger is sinds gisteren ook actief in het zuidwesten van Libanon. Dat heeft het leger zojuist bekendgemaakt. Het gaat om een reservedivisie, die zich voegt bij de drie andere divisies die al ruim een week in Libanon zijn.

Volgens de Israëlische krant The Times of Israel gaat het om duizenden militairen. De krant meldt dat het totaal aantal Israëlische militairen in Libanon daarmee nu waarschijnlijk is gestegen tot ruim 15.000.

Israëlische troepen vielen vorige week op tweede plekken Libanon binnen in het oostelijke deel van het grensgebied. Het leger zegt bij deze operaties een groot aantal tunnels en wapenopslagplaatsen van Hezbollah te hebben ontmanteld.

Ook zegt het leger meer dan 400 Hezbollahstrijders te hebben gedood, zowel bij grondoperaties als luchtaanvallen in Libanon. Dit aantal is niet te controleren. Het leger heeft de dood van 12 militairen bij gevechten in Libanon gemeld sinds het begin van de inval.

VN herhaalt oproep tot diplomatieke oplossing

Een jaar nadat de vrijwel dagelijks beschietingen tussen Hezbollah en Israël begonnen, roept de VN op tot onderhandelingen om de "veiligheid en stabiliteit te herstellen die burgers aan beide zijden zo graag willen en verdienen". Dat zeggen VN-gezant Jeanine Hennis en het hoofd van de VN-vredesmacht Aroldo Lázaro in een gezamenlijke verklaring.

Het noorden van Israël heeft al maandenlang te maken met raketbeschietingen door Hezbollah vanuit Libanon. Als gevolg daarvan zijn tienduizenden mensen geëvacueerd. Sinds de Israëlische luchtaanvallen op Zuid-Libanon en de aankondiging van een grondoffensief zijn een miljoen Libanezen op de vlucht geslagen.

"De bijna dagelijkse vuurgevechten zijn geëscaleerd tot een meedogenloze militaire campagne waarvan de humanitaire gevolgen niets minder dan catastrofaal zijn", zeggen Hennis en Lázaro. "Te veel mensen betalen een onvoorstelbare prijs - met veel doden, veel meer gewonden en honderdduizenden ontheemden."

De enige manier om de veiligheid van burgers te doen terugkeren is om over een oplossing te onderhanden, zeggen Hennis en Lázaro. "Het is nu tijd om daarnaar te handelen."

Rode Kruis bezorgd over tekorten in Libanon

Het Libanese Rode Kruis vreest dat er op de korte termijn ernstige tekorten ontstaan. "Het is steeds moeilijker voor hulporganisaties om hulpgoederen op de juiste plekken te krijgen vanwege het gebrek aan veiligheid en belemmeringen bij het aanschaffen of importeren van goederen." Volgens de organisatie zijn zeker zes hulpverleners gewond geraakt.

Het Rode Kruis heeft tot nu toe 200.000 hulpgoederen uitgedeeld, zoals voedselpakketten, dekens en matrassen. Volgens het Libanese ministerie van Gezondheid zijn er de afgelopen weken ruim 2000 Libanezen gedood en bijna 10.000 gewond geraakt door Israëlische aanvallen.

Ongeveer een miljoen Libanezen is op de vlucht geslagen. Sommigen zijn naar buurland Syrië gevlucht. De Syrische Halve Maan helpt hen met medische en psychisch-sociale hulp. Ook zijn er drie tijdelijke opvangcentra opgezet in Homs en vlakbij Damascus.

Hulpverleners van het Rode Kruis en Libanese militairen na een Israëlische aanval op Beiroet

Iran: 'op elke aanval volgt vergelding'

Elke Israëlische aanval op Iraanse infrastructuur zal worden beantwoord met vergelding, waarschuwt de Iraanse minister van Buitenlandse Zaken.

Vorige week vuurde Iran bijna 200 ballistische projectielen af op Israël. Iran dreigde al langer terug te slaan na de aanvallen op Hezbollah en het doden van Hezbollah-leider Nasrallah en Hamas-leider Haniyeh. Haniyeh werd in de Iraanse hoofdstad Teheran gedood.

CIA-directeur Willam Burns zei gisteren op een congres dat uit Amerikaanse inlichtingen blijkt dat zowel Iran als Israël niet uit is op een volledig conflict. Wel is het gevaar dat het conflict verder escaleert door een "verkeerde inschatting" zeer reëel, waarschuwde Burns.

Onder Israëlische (oud)-politici klonk de afgelopen dagen de oproep om Iraanse nucleaire faciliteiten aan te vallen. De Amerikaanse krant The New York Times citeert anonieme Israëlische functionarissen die zeggen te twijfelen of Israël schade kan toebrengen aan Iraanse nucleaire faciliteiten. De verwachting is volgens hen dat Israël zich in een vergeldingsaanval richt op militaire doelen.

De namen en gezichten achter de Palestijnse burgerdoden

Bijna 42.000 Palestijnen werden het afgelopen jaar door het Israëlische leger gedood, volgens cijfers van de Palestijnse autoriteiten. De onafhankelijke organisatie Airwars, die in Londen is gevestigd, identificeerde 7000 burgerslachtoffers in een diepgravend onderzoek. De lijst bevat onderwijzers, dokters, kinderen en soms hele gezinnen.

Lees hier meer over de gezichten achter de cijfers:

Israël claimt dood Hezbollah-commandant

Bij een luchtaanval op Beiroet gisteren heeft het Israëlische leger Hezbollah-commandant Suhail Hussein Husseini gedood. Dat heeft het leger zojuist bekendgemaakt.

Volgens het leger was Husseini commandant op het Hezbollah-hoofdkwartier en hield hij zich bezig met overeenkomsten over wapens tussen Iran en Hezbollah. Ook zou hij lid zijn geweest van de Jihad Raad, het belangrijkste militaire orgaan van Hezbollah.

Hezbollah heeft de dood van de commandant niet bevestigd.

Beschietingen over en weer tussen Hezbollah en Israël

Hezbollah zegt dat het raketten heeft afgevuurd op de belangrijkste Israëlische basis voor militaire inlichtingen, in de buurt van Tel Aviv. Op de basis is ook het hoofdkwartier van de Mossad gevestigd. Hezbollah droeg de aanval op aan Hassan Nasrallah, de leider die eind september omkwam bij een Israëlische aanval.

Het Israëlische leger meldt dat het enkele raketten heeft onderschept. Ook zouden er een paar zijn neergekomen in onbewoonde gebieden. Over eventuele gewonden is niets bekend.

Eerder op de avond voerde het Israëlische leger opnieuw enkele luchtaanvallen uit op de Libanese hoofdstad Beiroet. Vooral delen in het zuiden van de stad zijn getroffen. Het zuiden van Beiroet wordt beschouwd als een bolwerk van Hezbollah.

Ook andere delen van het land werden onder vuur genomen, zo meldt het leger. Het Israëlische leger zei dat de luchtmacht op basis van informatie van de inlichtingendienst binnen een uur 'meer dan 120 terroristische doelen' in Zuid-Libanon heeft aangevallen. Het is onduidelijk of en hoeveel slachtoffers er zijn gevallen.

Die informatie over de beschietingen kan niet onafhankelijk geverifieerd worden.

320 mensen aangehouden bij demonstraties in Amsterdam

In Amsterdam zijn vanmiddag rond de pro-Israël-manifestatie en de pro-Palestina-demonstratie zo'n 320 mensen aangehouden, meldt de politie. Twintig van hen zijn gedurende de dag voor "allerhande feiten" aangehouden, zoals het verstoren van de openbare orde, belediging en het afsteken van vuurwerk. Zij zijn naar een cellencomplex overgebracht. Het is nog niet duidelijk hoeveel van hen nog vastzitten en wanneer ze weer worden vrijgelaten.

De resterende driehonderd demonstranten hielden zich volgens de politie niet aan de wet openbare demonstraties. De pro-Palestina-demonstratie op het Damrak werd rond 17.00 uur op last van burgemeester Halsema beëindigd vanwege "wanordelijkheden". Zij werden met bussen naar een plek in Amsterdam-Noord gebracht, waar ze direct weer zijn vrijgelaten, aldus een woordvoerder.

Aanslagen 7 oktober herdacht in synagoge Amsterdam

In de Rav Aron Schuster Synagoge in Amsterdam zijn vanavond de terreuraanslagen van Hamas in Israël herdacht. De herdenking was georganiseerd door de Israëlische ambassade en het Centraal Joods Overleg. Onder de ongeveer vierhonderd gasten waren premier Schoof, VVD-leider Yesilgöz, PVV-leider Wilders, BBB-leider Van der Plas en een aantal ministers.

Familieleden van Israëliërs die een jaar geleden werden ontvoerd hielden een toespraak, evenals de ambassadeur van Israël. "Zoals elke dag in het afgelopen jaar denken wij aan de meer dan 1200 slachtoffers van 7 oktober en aan de 251 mensen die op die dag zijn gegijzeld. Wij bidden voor de terugkeer van de 101 mensen die nog altijd worden gegijzeld", zei Chanan Hertzberger, de voorzitter van het Centraal Joods Overleg.

Op de herdenking werd ook gebeden en was er muziek. Op video vertelden overlevenden over de aanslag en de nasleep. De kleindochter van Shlomo Mantzur, die op 7 oktober werd gegijzeld en nog steeds in Gaza wordt vastgehouden, hield ook een toespraak. "Sinds 7 oktober staat mijn leven stil. Ik weet nog steeds niet hoe het met mijn opa gaat", zei ze.

Lees meer:

Minister Marjolein Faber, Minister Mona Keijzer, Ambassadeur Modi Ephraim, Premier Dick Schoof, Chanan Hertzberger bij de officiële herdenking in Nederland van de terreuraanval van Hamas op Israël

Israëliërs staan stil bij aanslagen, 'het was een dag zonder leger en zonder staat'

Bij een alternatieve herdenking in Tel Aviv is vanavond stilgestaan bij de aanslag op Israël precies precies een jaar geleden. In een park kwamen ongeveer tweeduizend nabestaanden en familieleden van gegijzelden bijeen. De Israëlische regering beperkte het aantal mensen dat naar de ceremonie mocht komen om veiligheidsredenen.

Sommige aanwezigen uitten in toespraken kritiek op de regering. Zo riep de vader van een gedode Israëlische militair de regering ertoe op om door onderzoek vast te stellen wie in Israël verantwoordelijk kan worden gehouden voor de falende veiligheidsmaatregelen op 7 oktober. Meteen de Hamas-overval klonk er kritiek op de Israëlische regering dat de aanslag niet was verhinderd.

Ook de broer van een gijzelaar die vorig jaar december in Gaza per ongeluk werd gedood door het Israëlische leger hield een toespraak. Hij noemde 7 oktober "een dag zonder leger en zonder staat". "We hadden alleen onszelf, de burgers. We waren in de steek gelaten." Hij zegt dat de regering "geen visie, geen leiderschap en geen verantwoordelijkheidsgevoel" heeft.

Vanavond wordt ook een officiële staatsceremonie uitgezonden, met als thema 'Daden van moed en hoop'. De ceremonie werd vooraf zonder publiek opgenomen, om mogelijke verstoringen te voorkomen.

  • EPA
    Aanwezigen bij de ceremonie in Tel Aviv
  • EPA
    De alternatieve ceremonie in Tel Aviv

Hamas doodde zijn dochter, toch pleit Eyal voor de tweestatenoplossing

De dochter van de bekende zakenman en vredesactivist Eyal Waldman werd vermoord op 7 oktober. Eyal vindt dat de daders "geëlimineerd" moeten worden. Tegelijkertijd pleit hij voor de tweestatenoplossing. "We moeten naast elkaar leren leven."

Hamas doodde zijn dochter, toch pleit Eyal voor de tweestatenoplossing

Pro-Palestijnse sit-ins op meerdere stations

Op meerdere stations door het land worden sit-ins gehouden als steunbetuiging aan de Palestijnen. Onder meer op Den Haag, Leiden, Leeuwarden, Rotterdam en Amsterdam zitten mensen. Ze roepen leuzen als 'Free Palestine' en dragen Palestijnse vlaggen. Reizigers hebben geen last van de sit-ins.

Vanavond vonden er in Amsterdam een pro-Israël manifestatie en een tegendemonstratie plaats, precies een jaar na de terreuraanslagen van Hamas in Israël op 7 oktober. De tegendemonstratie is door burgemeester Halsema beëindigd en demonstranten die geen gehoor gaven aan de oproep om te vertrekken zijn opgepakt. De sit-ins zijn niet verboden.

Een sit-in op Utrecht Centraal

In beeld: demonstraties, uitgerolde Israëlische vlag en aanhoudingen

Israëlische vlag uitgerold tijdens betoging in Amsterdam, die kort werd verstoord

Pro-Palestina-demonstranten aangehouden

Een aantal pro-Palestina demonstranten heeft geen gehoor gegeven aan de oproep van de politie om te vertrekken. Zij worden aangehouden, zegt de politie. Het gaat om een groep die zich op de Nieuwezijds Voorburgwal bevindt. Het is niet bekend hoeveel demonstranten zijn gearresteerd.

Bekijk beelden van de arrestaties:

Opstootjes en aanhoudingen bij Pro-Palestina-demonstratie

Halsema beëindigt pro-Palestinademonstratie

De pro-Palestina-demonstratie in Amsterdam is op last van burgemeester Halsema beëindigd. Volgens een woordvoerder van Halsema werd dit besluit genomen vanwege "wanordelijkheden". De woordvoerder zegt dat er vuurwerk werd afgestoken en dat sommige demonstranten de confrontatie zochten met andere demonstranten en politie. De politie roept de demonstranten op te vertrekken, maar niet richting de Dam, waar nu een pro-Israël-manifestatie wordt gehouden

Eerder werden vlak bij het Centraal Station tientallen pro-Palestijnse demonstranten ingesloten door de mobiele eenheid. Zij wilden aanvankelijk naar de Dam.

De pro-Israël-manifestatie werd ook kort verstoord door pro-Palestina demonstranten. De politie heeft hen afgevoerd. De GVB heeft trams die over het Damrak rijden omgeleid.

Pro-Israël-manifestatie in Amsterdam begonnen

Op de Dam in Amsterdam zijn honderden mensen bijeengekomen voor een pro-Israël manifestatie. Ook worden daar de aanslagen in Israël van precies een jaar geleden herdacht. Er zullen korte toespraken worden gehouden en er wordt een enorme Israëlische vlag uitgerold.

Ook pro-Palestina-demonstranten voeren actie, dat mag van burgemeester Halsema op het iets verderop gelegen Damrak. Daar zijn tot nu toe twee demonstranten aangehouden, één om belediging, en iemand anders vanwege het bezit of afsteken van vuurwerk.

Vanavond vindt er in Amsterdam nog een herdenking plaats op initiatief van de Israëlische ambassade, waar ook premier Schoof bij aanwezig is.

  • ANP
    De manifestatie in Amsterdam
  • ANP
    De pro-Palestina-demonstratie in Amsterdam
  • ANP
    De politie zet een deel tussen de twee demonstraties af
  • ANP
    Een vrouw met een Israëlische vlag die onderweg naar de Dam in aanraking kwam met de pro-Palestina-demonstranten
  • ANP
    Mensen met Israëlische vlaggen op de Dam

Biden: te veel burgers zijn slachtoffer geworden

Op deze dag van herdenken heeft ook de Amerikaanse president Biden een verklaring uitgegeven. Hij zegt daarin dat het afgelopen jaar "veel te veel burgers hebben geleden". De terroristische aanslagen van Hamas op 7 oktober lieten volgens Biden een "ongekende wreedheid" zien.

Hij memoreert dat hij al snel na 7 oktober een bezoek bracht aan Israël met de boodschap: jullie zijn niet alleen. Een jaar later is dat niet veranderd, zegt Biden. "Wij steunen het recht van Israël om zichzelf te verdedigen tegen aanvallen van Hezbollah, Hamas, de Houthi's en Iran." De Amerikaanse president zegt zich in te blijven zetten voor een staakt-het-vuren in de Gazastrook en de terugkeer van de gijzelaars.

Verder spreekt Biden zich uit tegen de toename van antisemitisme "in Amerika en de rest van de wereld". Hij noemt dat onacceptabel. "We moeten samen optrekken tegen haat en antisemitisme in al zijn vormen."

President Joe Biden

Israël vernietigt raketinstallaties in Gazastrook

Het Israëlische leger zegt met straaljagers aanvallen te hebben uitgevoerd op raketinstallaties in de Gazastrook. Die zouden eerder op de dag zijn gebruikt door Hamas.

Volgens het leger heeft Hamas vandaag zeker veertien raketten afgevuurd, op het zuiden van Israël en op Tel Aviv. De meeste projectielen werden uit de lucht gehaald. Twee mensen raakten lichtgewond.

Meer leden en bezoekers voor Nederlandse synagogen

Synagogen in Nederland zien dat het aantal leden en bezoekers is toegenomen sinds de terroristische aanslagen van Hamas op 7 oktober vorig jaar. Dat meldt Trouw na een rondgang langs grote joodse gemeenten.

Zo kreeg de Liberaal Joodse Gemeente (LJG) in Amsterdam er afgelopen jaar 14 procent meer leden bij. In de LJG's in Utrecht en Den Haag was er een stijging van 10 procent.

Rabbijn Marianne van Praag van LJG Den Haag zegt dat veel Joden nu op zoek gaan naar een plek "waar ze zich niet hoeven te verdedigen, waar ze veilig zijn. Je moet je realiseren: de meeste Joden zijn seculier, die zijn helemaal niet zo religieus. Dus die toename is echt opvallend."

Hoogleraar Bart Wallet trekt in de krant een parallel met de Zesdaagse Oorlog in 1967. Ook toen namen bij joodse gemeenten in Nederland de ledenaantallen toe. "Rondom dat soort cruciale momenten in de geschiedenis zie je dat Nederlandse Joden naar elkaar toe trekken. De synagoge is dan dé plek waar je kunt delen hoe internationale conflicten jou raken als Jood in Nederland."

De Liberaal Joodse Gemeente in Amsterdam, op 10 oktober vorig jaar

Acht lichamen geborgen na Israëlische aanval in Libanon

Na de Israëlische aanval in het zuiden van het Libanon zijn acht lichamen geborgen, meldt persbureau AFP op basis van de autoriteiten. Het Libanese ministerie van Volksgezondheid zegt dat de identificatie nog niet is afgerond en dat er in het puin wordt gezocht naar meer slachtoffers.

Het ministerie sprak eerder van tien doden en zegt dat een gebouw van de gemeente werd getroffen. Vanuit Israël is nog geen reactie gekomen.

Israël meldt dood militair bij grens met Libanon

Het Israëlische leger meldt intussen dat er bij gevechten bij de grens met Libanon voor de tweede keer vandaag een militair is omgekomen. Nog eens twee soldaten zijn ernstig gewond geraakt. Volgens de eerste berichten werden ze getroffen bij een mortieraanval.

Sinds het begin van het grondoffensief in Libanon zijn nu voor zover bekend elf Israëlische militairen om het leven gekomen.

Libanon: tien brandweerlieden dood bij Israëlische aanval

In het zuiden van Libanon zijn bij een Israëlische aanval zeker tien brandweermensen om het leven gekomen, meldt het Libanese ministerie van Volksgezondheid. De aanval was in de plaats Bint Jbeil. Details ontbreken nog. Israël heeft ook nog niet gereageerd.

Israël stuurt meer grondtroepen naar Libanon

Israël heeft meer grondtroepen naar het zuiden van Libanon gestuurd. Het Israëlische leger heeft bekendgemaakt dat er nu ook militairen van de 91e divisie actief zijn in het zuiden van Libanon.

Het is onbekend om hoeveel soldaten het gaat, omdat Israël die aantallen geheim houdt. Maar mogelijk gaat het om duizenden militairen. Volgens persbureau AFP zijn nu drie divisies ingezet bij de grondgevechten tegen Hezbollah.

Israël begon een week geleden met het grondoffensief in Libanon, dat is gericht op doelen van Hezbollah.

Hezbollah en Hamas vuren opnieuw raketten af

Hezbollah zegt in een verklaring voor de tweede keer vandaag de Israëlische havenstad Haifa onder vuur te hebben genomen. Aan Israëlische kant is daar nog niets over gemeld.

Afgelopen nacht werd de stad in het noorden van Israël ook al beschoten. De meeste raketten werden uit de lucht gehaald, maar een aantal projectielen heeft schade aangericht. Daarbij vielen zeker tien gewonden, meldt de Israëlische ambulancedienst. De raketten troffen onder meer een restaurant, een huis en een doorgaande weg.

Ook Hamas heeft opnieuw raketten afgevuurd, dit keer in de richting van de zuidelijke stad Sderot. Alle vijf de projectielen werden volgens het Israëlische leger uit de lucht geschoten. Er zijn geen meldingen van schade of slachtoffers. Eerder werden vanuit Gaza raketten afgevuurd in de richting van Tel Aviv.

Schade in Haifa na een raketaanval door Hezbollah

In beeld: Israël staat stil bij aanslagen van precies 1 jaar geleden

Israël staat stil bij aanslagen van precies een jaar geleden

Tegendemonstranten Amsterdam kunnen terecht op Damrak

De groep die vandaag een tegendemonstratie wil houden bij de manifestatie voor Israël op de Dam, kan terecht op het nabijgelegen Damrak. Burgemeester Halsema heeft besloten dat de tegendemonstranten niet ook op de Dam mogen staan.

De manifestatie op de Dam begint om 16.00 uur. Onder anderen SGP-leider Chris Stoffer en opperrabbijn Binyomin Jacobs zijn erbij aanwezig. Bij de tegendemonstratie verwachten de initiatiefnemers zo'n tweehonderd actievoerders, meldt persbureau ANP. Halsema deed vanochtend via Instagram de oproep om elkaar op deze dag "heel te houden".

Scholz pleit opnieuw voor tweestatenoplossing

De Duitse bondskanselier Scholz heeft opnieuw opgeroepen tot een staakt-het-vuren en een tweestatenoplossing, waarbij zowel Israëliërs als de Palestijnen hun eigen staat krijgen. Hij zei op een conferentie in Hamburg dat zijn regering zich daarvoor zal blijven inzetten. Ook verzekerde hij Israël van de Duitse steun.

Ook in Duitsland wordt vandaag de terroristische aanslag van Hamas van een jaar geleden herdacht. Bij de herdenkingen en demonstraties in Berlijn worden 2000 politiemensen ingezet, meldt de omroep ARD. Bondspresident Steinmeier is aanwezig bij een dienst in de Kaiser-Wilhelm-Gedächtniskirche in het stadsdeel Charlottenburg.

Twee lichtgewonden gemeld door raketten Hamas

Door de raketaanval van Hamas op Tel Aviv en omliggende plaatsen zijn twee mensen lichtgewond geraakt, meldt de Israëlische ambulancedienst. De twee vrouwen van in de dertig werden geraakt door brokstukken. Ze zijn naar het ziekenhuis gebracht.

Het leger zegt dat er vijf raketten werden afgevuurd vanuit Khan Younis, in het zuiden van de Gazastrook. Hamas heeft de verantwoordelijkheid opgeëist.

Schade na een raketaanval van Hamas in Kfar Chabad, ten zuidoosten van Tel Aviv

Herdenking op plein in Tel Aviv

Ook op het Dizengoffplein in Tel Aviv is stilgestaan bij de slachtoffers en gijzelaars van 7 oktober. Mensen stonden hand in hand in een cirkel rond de fontein op het plein, waar foto's, kaarsen en bloemen zijn geplaatst.

Blokkade door pro-Palestijnse demonstranten bij Universiteit Utrecht

Een groep studenten blokkeert de ingang van het bestuursgebouw van de Universiteit Utrecht, meldt RTV Utrecht. De demonstranten zitten voor het gebouw met een spandoek en Palestijnse vlaggen. Ze eisen dat de universiteit de banden met Israëlische universiteiten verbreekt.

Personeel dat in het gebouw werkt, heeft het advies gekregen om thuis te werken. "We zijn nog aan het bedenken wat we verder gaan doen", zegt een woordvoerder van de universiteit.

Afgelopen jaar waren er geregeld demonstraties op de UU waarbij betogers opriepen om een eind te maken aan de banden met Israëlische instellingen. Maar de universiteit in Utrecht liet weten de samenwerkingen niet te willen stopzetten.

De demonstranten hebben een spandoek en Palestijnse vlaggen bij zich

Hamas vuurt raketten af op Tel Aviv

In Tel Aviv en een aantal omliggende plaatsen is het luchtalarm afgegaan. De stad werd onder vuur genomen door Hamas. De gewapende tak van Hamas heeft in een verklaring laten weten de stad vanuit Gaza te bestoken met raketten.

Over eventuele schade of slachtoffers is nog niets bekend. Het Israëlische leger waarschuwde gisteren al dat Hamas deze herdenkingsdag zou aangrijpen om Israël onder vuur te nemen.

Vanochtend werd het zuiden van Israël vanuit Gaza bestookt met vier raketten. Drie daarvan werden door het leger uit de lucht gehaald, de vierde kwam neer in open veld.

Burgemeester Halsema: houd elkaar heel

Burgemeester Halsema van Amsterdam roept mensen op om "elkaar heel" te houden op deze dag van herdenken. In de hoofdstad staat vanavond een herdenking gepland met onder anderen premier Schoof. Ook staat er een manifestatie gepland op de Dam als steunbetuiging aan Israël.

Tegelijkertijd is op sociale media opgeroepen tot pro-Palestijnse demonstraties in het centrum van Amsterdam, op het Centraal Station en op treinstations elders in het land. "Ik vraag alle Amsterdammers vandaag: houd elkaar heel", schrijft Halsema op Instagram. "Rouwen om onschuldige slachtoffers is niet politiek, verdriet is niet politiek. Geef elkaar ruimte."

Halsema kwam gisteren indirect in botsing met VVD-fractievoorzitter Yesilgöz over de pro-Palestijnse demonstraties. Yesilgöz noemde het "smakeloos" en "verschrikkelijk" dat dat juist vandaag gebeurt. Halsema reageerde daarop door te zeggen dat Yesilgöz pro-Palestijnse demonstranten "criminaliseert" en daarmee "het conflict voor maandagavond al klaarzet".

Haagse politici staan stil bij de aanslagen van 7 oktober

Ook politici in Den Haag staan stil bij de terroristische aanslag op Israël van een jaar geleden. PVV-leider Geert Wilders schrijft op X de onschuldige slachtoffers te eren en zegt Israël nooit in de steek te laten.

"We zullen eindelijk ook de antisemieten in ons eigen land snoeihard moeten aanpakken en waar het maar kan ons land moeten uitzetten", aldus Wilders. "Jodenhaters kregen de afgelopen jaren veel te veel vrij spel in Nederland door wegkijkende kabinetten die vooral bezig waren iedereen binnen te laten."

GroenLinks-PvdA-leider Frans Timmermans schrijft op X stil te staan bij de slachtoffers, de gijzelaars en hun families. Daarnaast vraagt hij aandacht voor de situatie in de Gazastrook. "Het collectief straffen van de Palestijnen, inclusief het grotendeels vernietigen van Gaza, heeft de spiraal van geweld uitgebreid naar de bezette gebieden en recent ook Libanon, en al voor tienduizenden burgerslachtoffers gezorgd. Vandaag herdenken we degenen die de hoogste prijs betalen van deze oorlog: onschuldige burgers."

Ook minister Veldkamp (NSC) van Buitenlandse Zaken staat op X stil bij de slachtoffers:

BBB-leider Caroline van der Plas hield gisteravond een toespraak bij een herdenking in Amstelveen. De bijeenkomst was een initiatief van Joodse organisaties.

Caroline van der Plas (BBB) tijdens de manifestatie Samen voor Israël

Leger Israël bevestigt dood 28-jarige gijzelaar

Het Israëlische leger bevestigt nu het bericht dat de 28-jarige gijzelaar Idan Shtivi vorig jaar is gedood bij de terroristische aanval van Hamas op het Supernova-muziekfestival. Zijn lichaam wordt nog vastgehouden in Gaza. Het leger zegt zich te baseren op nieuwe inlichtingen. De familie van Shtivi is gisteren op de hoogte gebracht.

De dood van de Israëliër werd vanochtend gemeld door het Hostages and Missing Families Forum, een organisatie voor families en vrienden van gegijzelden.

Volgens het Israëlische leger zijn er nu nog 97 gijzelaars in de Gazastrook aanwezig en zijn 34 van hen niet meer in leven.

Macron staat stil bij slachtoffers Hamas-terreur

De Franse president Macron heeft op X een bericht geplaatst waarin hij stilstaat bij de aanslagen van 7 oktober. "De pijn is nog steeds zo intens als een jaar geleden. De pijn van het Israëlische volk. Die van ons. De pijn van de gewonde mensheid.", schrijft Macron in het Frans, Engels en Hebreeuws. Hij voegt eraan toe dat de slachtoffers en de gijzelaars met hun families niet worden vergeten.

Dit weekend nog leidde een uitspraak van Macron tot een verontwaardigde reactie van de Israëlische premier Netanyahu. De Franse president pleitte voor een stop op het leveren van wapens aan Israël vanwege de aanhoudende gevechten in de Gazastrook.

Netanyahu was daar niet van gediend. "Alle beschaafde landen zouden pal aan de kant van Israël moeten zijn", liet de premier zaterdag weten in een verklaring. "Toch roepen president Macron en andere westerse leiders nu op tot wapenembargo's tegen Israël. Ze moeten zich schamen."

In een telefoontje tussen Macron en Netanyahu liet de Franse president gisteren weten dat zijn land "toegewijd" is aan de veiligheid van Israël. Tegelijkertijd riep hij op tot een staakt-het-vuren in Gaza en Libanon.

Podcast De Dag Special: 7 oktober, een jaar in audio

De NOS-podcast De Dag heeft een speciale aflevering gemaakt over 7 oktober 2023 en het jaar dat daarop volgde. Daarin worden verhalen verteld van slachtoffers en betrokkenen, van de gijzeling van de Israëlische Noa Argamani op het muziekfestival tot de verwoesting van Gaza door de ogen van journalist Bisan Woda.

Deze aflevering van De Dag is hier te beluisteren.

Organisatie meldt dood van 28-jarige gijzelaar

Het Hostages and Missing Families Forum, een organisatie van familieleden en nabestaanden van mensen die door Hamas worden gegijzeld, meldt nu de dood van een 28-jarige gijzelaar. Idan Shtivi werd volgens de organisatie gedood bij de aanval van 7 oktober vorig jaar. Zijn lichaam zou nog altijd worden vastgehouden in Gaza.

Het is niet duidelijk hoe het Hostages and Missing Families Forum aan de informatie komt. Het Israëlische leger heeft nog niet op het bericht gereageerd.

Idan Shtivi was op 7 oktober vorig jaar op het muziekfestival bij de kibboets Re'im. Hij had zich aangemeld als vrijwillig fotograaf en arriveerde bij het festival om 06.00 uur in de ochtend. Een uur later belde hij zijn vriendin om te vertellen dat er raketten werden afgevuurd.

Shtivi stapte met twee vrienden in de auto om te vertrekken, maar de weg naar het noorden werd geblokkeerd door Hamas-terroristen. Daarna probeerde hij het richting het zuiden, maar hij verloor de controle over het voertuig en belandde tegen een boom. Daar werd hij voor het laatst gezien. De auto werd later gevonden vol kogelgaten en bloed. De lichamen van zijn vrienden werden wel gevonden.

Herdenking op plek van festival Supernova

In Israël is een herdenking gehouden op de plek van het Supernova-muziekfestival, in de buurt van de kibboets Re'im in de Negevwoestijn. Vanochtend vroeg verzamelden zich daar familieleden en andere nabestaanden van de slachtoffers. Op het festival werden een jaar geleden meer dan 360 bezoekers gedood door Hamas. Tientallen mensen werden meegenomen als gijzelaar.

Familieleden van gegijzelden lopen mars door Jeruzalem

Familieleden van ontvoerde Israëliërs liepen vanochtend vroeg een mars door Jeruzalem, die eindigde voor de woning van premier Netanyahu. Ze lieten een sirene afgaan om 06.29 uur, het tijdstip waarop de terroristische aanslagen van 7 oktober 2023 begonnen.

Familieleden van ontvoerde Israeliërs lopen mars door Jeruzalem

Hamas vuurt raketten af vanuit Gaza bij begin herdenkingen

Vanuit de Gazastrook zijn vanochtend vier raketten afgevuurd op het zuiden van Israël, meldt het Israëlische leger. Dat gebeurde kort nadat daar herdenkingen van de terroristische aanval van Hamas op Israël waren begonnen, om 06.29 uur lokale tijd.

Een paar minuten later ging in een aantal plaatsen het luchtalarm af. Drie projectielen werden onderschept, de vierde belandde in het open veld. Er zijn geen berichten over gewonden.

De verantwoordelijkheid voor de beschieting werd al snel opgeëist door de militaire tak van Hamas, de al-Qassam-brigades. Ze zeggen dat ze kibboets Holit en een aantal gemeenschappen bij de grensovergangen bij Rafah en Kerem Shalom als doelwit hadden.

Herdenkingen in Israël, 1 jaar na 7 oktober

In Israël wordt vandaag stilgestaan bij de grootschalige terreuraanslag van Hamas, precies een jaar geleden. Bij die terreuraanval werden 1200 mensen vermoord en nog eens 251 mensen gegijzeld. Een groot deel van de gijzelaars is nog altijd niet terug.

De Israëlische president Herzog was vanochtend vroeg bij een herdenking van de slachtoffers die vielen op het Supernova-muziekfestival.

President Herzog met nabestaanden van slachtoffers op de herdenking van het Supernova-muziekfestival

In Tel Aviv is vandaag een ceremonie die is georganiseerd door families van gijzelaars. Ook de regering heeft het initiatief genomen voor een herdenking. Die is opgenomen en wordt later op de dag uitgezonden op televisie, met een toespraak van premier Netanyahu. Verder zijn er herdenkingen in de kibboetsen waar op 7 oktober de moordpartijen plaatsvonden.

De gevolgen van de aanslagen zijn nog overal in Israël merkbaar:

Israëlische leger: militair gedood bij gevecht grens Libanon

Het Israëlische leger stelt dat er een militair is omgekomen bij een gevecht aan de Libanese grens. Ook zijn volgens het leger twee soldaten ernstig gewond geraakt.

Grote explosie boven Beiroet

Zuidelijke wijken van de Libanese hoofdstad Beiroet zijn zondagavond opnieuw getroffen door Israëlische luchtaanvallen. Op beelden van persbureau Reuters is een grote vuurbal boven de stad te zien. Volgens een verslaggever van de BBC waren er zes explosies te horen.

Of er slachtoffers zijn gevallen, is onduidelijk. Volgens het Israëlische leger is onder meer een wapenopslagplaats van Hezbollah geraakt.

Boven Beiroet waren grote rookwolken en vuur te zien

Gewonden bij Hezbollah-aanval op Haifa

Hezbollah heeft een aanval uitgevoerd op Haifa, een stad in het noorden van Israël, melden de Israëlische autoriteiten. Bij de aanval zijn volgens Israëlische media meerdere mensen gewond geraakt.

Hezbollah meldt dat het een militaire basis ten zuiden van Haifa heeft aangevallen.

Schade aan een woongebouw in Haifa na de beschieting van Hezbollah

Negatief reisadvies Verenigd Koninkrijk voor Israël en Palestijnse gebieden

Het Verenigd Koninkrijk heeft het reisadvies voor Israël en de Palestijnse gebieden vanavond aangescherpt vanwege de toegenomen spanning in de regio.

Britten wordt afgeraden om te reizen naar de Gazastrook en het gebied daaromheen, de bezette Westelijke Jordaanoever en het noorden van Israël. Voor de rest van Israël geldt dat een reis daarnaartoe wordt afgeraden, tenzij noodzakelijk.

Was 7 oktober te voorkomen geweest? Deze Israëliërs roken al onraad

In de legerbasis en kibboets Nahal Oz zagen militairen en bewoners in de weken voor de aanslagen al verdachte Hamas-activiteit. Ze werden niet gehoord.

Was 7 oktober te voorkomen geweest? Deze Israëliërs roken al onraad

Welkom

Welkom in het nieuwe Midden-Oostenblog. Het liveblog van vorige week is hier terug te lezen.