Oekraïne meldt herovering van tweede dorp • Lege stoelen voor Russische ambassade

'Doden bij beschieting boot met evacués uit overstroomd gebied'

Oekraïne zegt dat bij een beschieting door Rusland van een boot met evacués drie mensen zijn omgekomen en 23 mensen gewond zijn geraakt. De voor het merendeel oudere mensen waren afkomstig uit door Rusland bezet gebied in de regio Cherson dat na de verwoesting van de Kachovka-stuwdam was overstroomd.

"Het was een groot risico, maar we konden ze niet aan hun lot overlaten", zegt de Oekraïense minister Klymenko van Binnenlandse Zaken. "Dit is meer dan een misdrijf. Er zal een gepaste reactie komen."

Persbureau AP hoorde van meerdere burgers dat de door Rusland aangestelde autoriteiten op de bezette zuidelijke Dnjepr-oever alleen burgers in nood willen helpen als die een Russisch paspoort laten zien. Daarom is er vanaf de noordelijke oever een reddingsactie op gang gekomen om die mensen in veiligheid te brengen.

Duitsland speelt duizendste interland vriendschappelijk tegen Oekraïne

Het Duitse nationale voetbalelftal speelt morgen zijn duizendste interland. De tegenstander in deze vriendschappelijke wedstrijd is Oekraïne. De opbrengst van uitzendrechten, kaartverkoop en veiling van de speciaal ontworpen shirts is voor humanitaire hulp aan dat land.

De aftrap in het Weserstadion in Bremen is om 18.00 uur. Op dat tijdstip begint ook de veiling op de site van de Duitse voetbalbond DFB. Die duurt precies een week. Het speciale shirt komt niet in de handel.

Een aan de DFB gelieerde stichting stelde vorig jaar meer dan 10 miljoen euro beschikbaar voor sociale projecten n Oekraïne.

Oekraïners melden nog een verovering

Het Oekraïense leger heeft vandaag een tweede succes gemeld. Een eenheid zou gisteren het dorp Neskoetsjne hebben heroverd. Dat ligt aan het zuidelijke front naast Blahodatne, waarvan de herovering eerder vandaag werd bekendgemaakt. Beide plaatsen liggen in de regio Donetsk. Ook dit keer gaat de bekendmaking vergezeld van een video waarop de Oekraïense vlag wordt gehesen.

Over tegenvallers in het afgelopen week gestarte offensief wordt niets gezegd. Een door Rusland aangestelde bestuurder in het bezette deel van de regio Zaporizja zegt dat beide dorpen in "grijs gebied" liggen dat door niemand wordt gecontroleerd. De Oekraïners zouden ook een derde dorp kort in handen hebben gehad, maar daar door de Russen snel zijn verjaagd.

Het Russische ministerie van Defensie zegt dat de Oekraïners de afgelopen 24 uur aan het zuidelijke front nergens succes hebben geboekt.

Rusland opnieuw beschuldigd van gebruik clustermunitie

De gouverneur van de Oekraïense regio Charkiv zegt dat Rusland het stadje Tsyrkoeny met clustermunitie heeft bestookt. Tsyrkoeny ligt iets ten noordoosten van Charkiv-stad.

Een clusterbom bevat een groot aantal kleinere bommetjes die over een groot gebied worden verspreid. Het gebruik daarvan kan daardoor gemakkelijk tot slachtoffers onder burgers leiden, ook omdat die bommetjes niet altijd meteen maar pas later ontploffen. In 2008 ondertekenden meer dan honderd landen daarom een verdrag dat het gebruik van clustermunitie verbiedt, ook Nederland. Rusland deed dat niet.

Het journalistieke onderzoekcollectief Bellingcat en de mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch (HRW) beschuldigden Rusland al eerder van de inzet van clustermunitie. Journalisten van de BBC vonden in april vorig jaar bewijs dat Rusland clustermunitie gebruikte bij een bombardement op een treinstation in Kramatorsk.

Volgens HRW heeft Oekraïne zelf in 2014 clustermunitie gebruikt in de strijd rond Donetsk. Oekraïne heeft dat altijd ontkend.

Rusland en Oekraïne ruilen krijgsgevangenen

Rusland en Oekraïne hebben krijgsgevangenen geruild. Oekraïne heeft 94 Russen laten gaan, Rusland 95 Oekraïners.

Oekraïne zegt dat er onder de teruggekeerde Oekraïners gewonden zijn. Op zijn beurt zegt Rusland dat de Russen die door Oekraïne werden vastgehouden in levensgevaar verkeerden, zonder dat verder toe te lichten. Hun is medische en psychologische hulp beloofd.

De twee landen wisselen vaker krijgsgevangenen uit, het gaat steeds om honderden mensen per keer.

Met Pasen liet Rusland 130 Oekraïners gaan. Hoeveel Russen werden vrijgelaten is toen niet bekendgemaakt:

Wagner-baas wil zijn leger niet onder gezag defensieminister brengen

De baas van het Russische Wagner-huurlingenleger Jevgeni Prigozjin zegt dat hij weigert zijn manschappen onder gezag van het ministerie van Defensie te brengen zolang Sergej Sjojgoe daar minister is. Volgens Prigozjin is Sjojgoe niet geschikt voor zijn taak.

Sjojgoe zei gisteren dat alle "vrijwilligerseenheden" zich voor het eind van de maand onder het ministerie van Defensie moeten hebben gesteld. Dat zou nodig zijn om het Russische leger effectiever te laten opereren. Aangenomen wordt dat de maatregel vooral bedoeld is om het Wagner-leger onder controle te krijgen.

Wagner-strijders wisten vorige maand na een maandenlange en zeer bloedige strijd de stad Bachmoet in handen te krijgen. Prigozjin klaagde voortdurend dat Sjojgoe en legerchef Gerasimov hem onvoldoende steunden en hij beschuldigde Sjojgoe openlijk van verraad en incompetentie.

Oekraïne: Rusland verplaatste elitetroepen na verwoesting Kachovka-stuwdam

De Oekraïense onderminister Malyar van Defensie zegt dat Rusland na de verwoesting van de Kachovka-stuwdam elitetroepen die daar in de buurt waren gestationeerd, heeft overgeplaatst naar de regio Zaporizja en Bachmoet, de stad in de regio Donetsk. Zowel in Zaporizja als bij Bachmoet wordt op dit moment hard gevochten.

Oekraïne beschuldigt Rusland van het opblazen van de dam. Rusland zou zo een Oekraïens tegenoffensief in de regio Cherson hebben willen dwarsbomen, zegt Malyar. Door het wegstromen van het water uit het stuwmeer en de vloedgolf die ontstond is het gebied moeilijker begaanbaar geworden.

Rusland: aanval op marineschip afgeslagen

Rusland zegt dat het een aanval op een marineschip in de Zwarte Zee heeft afgeslagen. De Priazovye zou daar zijn ingezet om gasleidingen die door de Zwarte Zee lopen te beschermen tegen sabotage.

Rusland zegt dat het schip 300 kilometer ten zuidoosten van Sebastopol werd aangevallen door zes onbemande Oekraïense speedbootjes. Op dat moment zou ook een onbemand Amerikaanse patrouillevliegtuig in de buurt zijn geweest. De speedbootjes zouden zijn vernietigd.

De Blue Stream- en TurkStream-gasleidingen transporteren gas van Rusland naar West-Turkije. Het gas kan vandaar naar andere Zuid-Europese landen worden getransporteerd.

'Oekraïne neemt dorp in Donetsk in'

Oekraïense media en militaire bloggers melden een succes aan het zuidelijke front in de regio Donetsk. Het dorp Blahodatne in de buurt van Voehledar zou door het Oekraïense leger zijn heroverd.

"De bezetters verdedigden zich tot het laatst, maar konden niet tegen de vernietigende aanval op van de onstuitbare wolven", meldt een eenheid die aan de gevechten meedeed. Bij de herovering zouden Russen tot krijgsgevangenen zijn gemaakt. "De informatie die we van hen kregen, helpt ons bij de verdere bevrijding van Oekraïens grondgebied."

Berichten over de ontwikkelingen aan het front zijn schaars. De Amerikaanse militaire denktank ISW meldde gisteren dat er op zeker vier plaatsen aan het honderden kilometers lange front wordt gevochten.

Het Oekraïense leger heeft een video verspreid die in Blahodatne zouden zijn gemaakt:

Weer lege stoelen-protest voor Russische ambassade in Den Haag

Nabestaanden van de MH17-ramp hebben vandaag weer 298 lege stoelen tegenover de Russische ambassade in Den Haag neergezet, voor elk slachtoffer één. Sinds 2018 organiseert de Werkgroep Waarheidsvinding MH17, een verband van en voor nabestaanden, elk jaar een protest bij de ambassade. Bij de ramp kwamen alle 298 inzittenden om het leven.

Het protest is gericht tegen de houding van het Russische regime ten opzichte van de fatale gebeurtenis op 17 juli 2014. Strafrechtelijk onderzoek door het JIT heeft uitgewezen dat het MH17-toestel is neergeschoten met een Russische Buk-raketinstallatie vanuit een veld dat in handen was van pro-Russische rebellen. Ook de rechtbank zag daar "een overvloed aan bewijs" voor. Rusland heeft echter steeds iedere betrokkenheid bij het ongeluk ontkend.

De organisatie protesteert tegen de weigering die betrokkenheid te erkennen. "Ook na acht jaar onderzoek en een evenwichtig strafproces van bijna drie jaar", schrijft de organisatie in een verklaring.

'Tactisch voordeel voor Oekraïne door betere nachtkijkers'

Een prominente Russische militaire blogger schrijft dat Oekraïense troepen een tactisch voordeel hebben bij nachtelijke aanvallen. Dat zou te danken zijn aan materieel met superieure optische systemen, geleverd door westerse landen. Ook een Russische functionaris in de regio Zaporizja zegt dat de Oekraïense aanvallen 's nachts effectiever zijn door westers materieel.

Ook het Institute for the Study of War (ISW) bericht over de betere nachtkijkers. Volgens Russische bronnen zijn er meer en zwaardere nachtelijke aanvallen door de Oekraïense troepen de afgelopen dagen, meldt het ISW.

Twee drones neergekomen in Russische regio Kaluga

Twee drones zijn vanochtend neergekomen in de regio Kaloega, ten noorden van de regio Moskou. Dat zegt de gouverneur van Kaloega op Telegram. Volgens de gouverneur, Vladislav Sjapsja zijn de toestellen gecrasht.

Er zouden geen gewonden gevallen zijn en er zou ook geen schade zijn aangericht.

'Oekraïens tegenoffensief in zeker vier gebieden'

Volgens het Institute for the Study of War (ISW), een gezaghebbende Amerikaanse denktank, speelt het Oekraïense tegenoffensief zich af in ten minste vier gebieden. Oekraïense troepen zijn gisteren in delen van de frontlinie rond Bachmoet 1400 meter opgeschoven, heeft een Oekraïense militaire woordvoerder gezegd.

Het Britse ministerie van Defensie zegt dat er de afgelopen 48 uur "aanzienlijke" operaties hebben plaatsgevonden op verschillende plekken in Oost- en Zuid-Oekraïne. Oekraïense troepen hebben "waarschijnlijk goede vooruitgang geboekt", klinkt het.

President Zelensky bevestigde gisteren voor het eerst dat het tegenoffensief begonnen is. "Er vinden offensieve en defensieve acties plaats in Oekraïne", zei hij zonder in te gaan op details. Volgens hem zijn de hoogste Oekraïense generaals opgewekt over het verloop.

Het Russische ministerie van Defensie zei gisteren dat de Oekraïense strijdkrachten "mislukte" pogingen hebben voortgezet om aanvallen uit te voeren ten zuiden van Donetsk en in de regio Zaporizja. ISW meldt op basis van geverifieerde beelden die op 10 juni zijn geplaatst dat Oekraïense troepen in de westelijke regio rond Zaporizja winst hebben geboekt ten zuidwesten en zuidoosten van Orikhiv. Veel over het verloop van Oekraïense tegenoffensief is nog onduidelijk.

Gisteren schreven we dit stuk over hoe de strijd er nu voor staat:

Drone neergestort bij het Russisch dorp Strelkovka

Een drone is neergestort in de buurt van het Russische dorp Strelkovka. Dat meldt de gouverneur van de regio Kaluga op de berichtendienst Telegram. Strelkovka ligt op zo'n 130 kilometer afstand van Moskou. Volgens de gouverneur zijn er geen slachtoffers gevallen en wordt het incident onderzocht.

Of de drone is neergestort of neergehaald is niet duidelijk. Ook is niet duidelijk of het gaat om een Oekraïense drone. Het is niet de eerste keer dat er drone-aanvallen in Rusland zijn. Eind mei was er een aanval van meerdere drones op Moskou. Het Kremlin beschuldigde Oekraïne daarvan, maar Kyiv ontkende dat. Ook begin mei werden twee drones neergehaald bij het Kremlin.

Macron roept Iran op direct te stoppen met steun Rusland

Iran moet direct stoppen met het geven van militaire steun aan Rusland. Dat dringende verzoek deed de Franse president Macron vandaag in een telefoongesprek met de Iraanse president Raisi, meldt het presidentiële kantoor in Parijs.

Macron doelde vooral op de Iraanse drones die Rusland gebruikt tegen Oekraïne. Met de levering van die drones schendt Iran ook het nucleaire akkoord dat het Westen in 2015 met Iran sloot, stelt Frankrijk.

De Verenigde Staten zeiden gisteren dat Iran en Rusland de banden juist aan het aanhalen zijn, en dat de twee de militaire samenwerking intensiveren. Volgens het Witte Huis heeft Rusland honderden Shahed-drones ontvangen van Iran.

Trudeau kondigt nieuwe hulp en maatregelen aan

Canada heeft nieuwe steun en maatregelen aangekondigd voor Oekraïne. Op een persconferentie in Kyiv zei premier Trudeau, met president Zelensky aan zijn zijde, dat Canada een Russisch Antonov-vrachtvliegtuig in beslag heeft genomen en het zal overdragen aan Oekraïne.

Ook gaat Canada deelnemen aan het internationale trainingsprogramma van F-16-piloten, waarvan Nederland een van de initiatiefnemers is. Daarbij komt er een half miljard Canadese dollar extra voor militaire goederen aan Oekraïne.

Canadese premier Trudeau in Kyiv

De Canadese premier Justin Trudeau is op bezoek in Kyiv. Hij bezoekt samen met zijn vicepremier Chrystia Freeland de Oekraïense hoofdstad om de bevolking een hart onder de riem te steken.

Zijn bezoek begon met een kranslegging voor de omgekomen Oekraïners bij een klooster in het centrum van Kyiv. Daarna had de Canadese premier een ontmoeting met president Zelensky. Het is de tweede keer dat Trudeau afreist naar Oekraïne.

Scholz wil met Poetin bellen: geen ruimte voor onderhandelen

Bondskanselier Scholz wil president Poetin bellen en erop aandringen dat Rusland zich zo snel mogelijk uit Oekraïne terugtrekt. "Ik ga dit binnenkort doen", zei hij op een bijeenkomst van de Duitse protestantse kerk in Neurenberg.

Ruimte voor onderhandelen is er voor Scholz niet. "Het is onredelijk om Oekraïne te dwingen om de Russische aanval en de annexatie van delen van Oekraïne te accepteren."

Het overleg om tot een vreedzame oplossing voor de oorlog te komen zit muurvast. Oekraïne en zijn bondgenoten eisen dat Rusland zich uit Oekraïne terugtrekt, ook van de al in 2014 door Rusland geannexeerde Krim. Rusland is vooralsnog niet van plan om ingenomen gebied af te staan.

'CIA informeerde Belgen over vermoedelijke rol Oekraïne bij aanslagen op Nord Stream'

De Vlaamse krant De Tijd zegt dat de Belgische militaire inlichtingendienst ADIV kort na de explosies bij de Nord Stream-gasleidingen in de Oostzee strikt vertrouwelijke informatie heeft gekregen van de CIA dat Oekraïne daar vermoedelijk achter zat. De krant beroept zich op anonieme bronnen. Volgens die bronnen had de CIA deze informatie van een derde veiligheidsdienst waarvan het de identiteit niet mag onthullen.

De CIA en Europese inlichtingendiensten zouden maanden voor de explosies (in september vorig jaar) al hebben geweten dat Oekraïne de gasleidingen wilde saboteren. The New York Times wees in maart op vermoedelijke Oekraïense betrokkenheid, maar scheef ook dat nog altijd onduidelijk was wie de aanslag pleegden of er verantwoordelijk voor waren. Ze zouden ook door een pro-Oekraïense groep gepleegd kunnen zijn. President Zelensky ontkende toen alle betrokkenheid.

Volgens De Tijd had het bekend worden van vermoedelijke Oekraïense betrokkenheid de steun van het Westen aan Oekraïne onder druk kunnen zetten. "Zeker omdat Duitsland vóór de invasie zo afhankelijk was van Russisch aardgas en zowel het Franse Engie, de Nederlandse Gasunie als het Duitse Wintershall samen met het Russische Gazprom investeerden in Nord Stream 1."

De Belgische minister van Defensie Dedonder geeft geen commentaar. "Wij communiceren niet over het werk van onze inlichtingendienst en de contacten die onze inlichtingendienst heeft met partnerdiensten", zegt haar woordvoerder tegen De Tijd.

Burgerdoden en gewonden bij Russische aanval op Odesa

In de Oekraïense havenstad Odesa aan de Zwarte Zee zijn vannacht drie burgers gedood en 26 personen gewond geraakt bij een Russische luchtaanval. Volgens het Oekraïense leger kwamen de resten van een neergehaalde Russische drone in een flatgebouw terecht, waarna brand uitbrak.

De Oekraïense luchtmacht zegt dat Rusland de afgelopen nacht 35 drones en acht raketten tegen Oekraïne heeft ingezet. Naast Odesa was een militair vliegveld in het noorden van Oekraïne het doelwit. Twintig drones en twee raketten zouden zijn neergehaald.

Aanval op militair vliegveld in noorden van Oekraïne

De Russische luchtmacht heeft vannacht met drones, ballistische raketten en kruisraketten het Oekraïense militaire vliegveld van Myrhorod aangevallen. Dat ligt ongeveer halverwege tussen Kyiv en Charkiv. Volgens de gouverneur van de regio is er materiële schade, over slachtoffers heeft hij niets gezegd.

Het Britse ministerie van Defensie zegt dat de Russische luchtmacht bijzonder actief is boven het zuiden van Oekraïne. Of de Russische aanvallen daar effectief zijn is onduidelijk, zeggen de Britten.

Volgens de Britten heeft Oekraïne bij het offensief van de laatste dagen in sommige gebieden vermoedelijk goede vooruitgang geboekt. Ze zouden op meerdere plaatsen de voorste linie van de Russen hebben doorbroken. Op andere plekken is er minder vooruitgang.

Het verweer van de Russen zou een gemengd beeld opleveren. "Sommige eenheden laten geloofwaardige defensieve bewegingen zien, anderen hebben zich ongeordend teruggetrokken. De berichten over slachtoffers bij het terugtrekken door eigen mijnenvelden nemen toe."

Toch zorgen over kerncentrale Zaporizja na verwoesting stuwdam

Het Internationaal Atoomenergieagentschap (IAEA) heeft toch weer zorgen over de veiligheid van de kerncentrale van Zaporizja. Dinsdag werd de Kachovkastuwdam in de Dnjepr verwoest, waarschijnlijk door een explosie. Dat stuwmeer leverde ook koelwater voor de kerncentrale, de grootste van Europa.

In eerste instantie zei het IAEA dat de naastgelegen koelvijver genoeg water bevat om de centrale nog maanden van te voorzien. Maar nu het waterpeil in de Dnjepr sterk is gezakt, is in de dijk tussen de rivier en de koelvijver beweging waargenomen, vermoedelijk omdat de druk aan de rivierkant van de dijk is weggevallen.

De kerncentrale ligt stil, maar moet wel onderhouden en gekoeld worden. Als de dijk breekt, stroomt water uit de koelvijver weg en blijft er minder over om de centrale te koelen.

Daar komt bij dat de centrale in het frontgebied ligt. De toenemende gevechten kunnen nieuwe problemen opleveren, zegt IAEA-chef Rafael Grossi.

Zelensky noemt gevechten "bijzonder zwaar"

De Oekraïense president Zelensky noemt de gevechten die op dit moment met de Russische bezetter gaande zijn "bijzonder zwaar". Hij heeft zich gisteren door zijn legertop laten informeren over het offensief dat de Russen moet terugdringen. Het ging om "defensieve en offensieve operaties en onze overwinningen aan het front", zei hij, maar details gaf hij niet. Hij dankte de Oekraïense militairen die aan deze gevechten meedoen.

Het Amerikaanse Institute for the Study of War (ISW) zegt in een update over de situatie dat gisteren op zeker vier plaatsten is gevochten, verspreid over de regio's Loehansk, Donetsk en Zaporizja. Oekraïne zegt dat het bij Bachmoet in de regio Donetsk een strook van 1,2 kilometer heeft veroverd, maar dat is niet bevestigd. Elders zou de terreinwinst minimaal zijn.

Meetstations en spionagesatellieten zien aanwijzingen voor explosie bij Kachovkadam

De verwoesting van de Kachovkadam is waarschijnlijk veroorzaakt door een explosie. Zowel seismologische data van de Noorse seismologische dienst Norsar als gegevens van Amerikaanse spionagesatellieten zien daar aanwijzingen voor.

Zekerheid over wie achter de damdoorbraak zit, geven de gegevens niet. Oekraïne en Rusland beschuldigen elkaar.

Zelensky bedankt Rutte

De Oekraïense president Zelensky heeft vanmiddag premier Rutte in een telefoongesprek bedankt voor de humanitaire hulp van Nederland na de verwoesting van de Kachovkadam. Dat schrijft Zelensky op Twitter.

Ook besprak hij met Rutte de voortzetting van de samenwerking op het gebied van veiligheid, zegt Zelensky. "In het bijzonder de opleiding van Oekraïense piloten en de versterking van het Oekraïense luchtruimschild."

Rutte liet vanmiddag weten dat Nederland de coalitie rondom de F-16-straaljagers en het opleiden van Oekraïense soldaten hiervoor probeert "bij elkaar te houden" en "verder te vergroten".

Witte Huis: Iran helpt Rusland met bouw drone-fabriek

Volgens Amerikaanse inlichtingendiensten levert Iran materialen aan Rusland voor de bouw van een drone-fabriek, zegt woordvoerder John Kirby van het Witte Huis. Op satellietbeelden uit april die het Witte Huis heeft vrijgegeven, is volgens de Amerikanen waarschijnlijk de locatie van de toekomstige fabriek te zien. Die zou enkele honderden kilometers ten oosten van Moskou komen te liggen.

Behalve het leveren van de materialen om een drone-fabriek te bouwen, heeft Iran volgens de VS ook honderden drones geleverd aan Rusland. De Iraanse drones zijn afgelopen weken gebruikt voor de beschietingen op Kyiv, zegt Kirby.

Het lijkt er volgens het Witte Huis op dat het militaire partnerschap tussen Rusland en Iran zich verdiept. Iran zou van Rusland voor miljarden aan militaire uitrusting zoals radars en helikopters willen. Rusland zou Iran onder meer raketten, elektronica en luchtverdediging hebben aangeboden.

Hongarije ontvangt Oekraïense krijgsgevangenen, Oekraïne wist van niets

Hongarije heeft elf Oekraïense krijgsgevangenen vanuit Rusland opgevangen. Dat laat de Hongaarse vicepremier Zsolt Semjén in een bericht op Facebook weten. "Het was mijn menselijke en patriottische plicht" , schrijft Semjén. De Russisch-orthodoxe kerk zou betrokken zijn bij de uitlevering van de krijgsgevangenen.

Oekraïne was niet op de hoogte van de uitlevering, schrijft een woordvoerder van het Oekraïense ministerie van Buitenlandse Zaken op Facebook. "De vrijlating van Oekraïense krijgsgevangenen is altijd goed nieuws", zegt de woordvoerder.

Het ministerie heeft de Hongaarse afgevaardigde in Oekraïne ontboden en verzocht om onmiddellijk te worden toegelaten tot de Oekraïense krijgsgevangenen.

Water als oorlogswapen

Het doelbewust laten overstromen van gebieden is een beproefde oorlogsstrategie. Voor mens en natuur zijn de gevolgen van de verwoesting van de Kachovkadam groot, maar voor het tegenoffensief van Oekraïne zal de overstroming beperkte gevolgen hebben, denken deskundigen.

Lees het artikel hieronder over hoe water de afgelopen eeuwen is ingezet als wapen:

Vijf doden en dertien vermisten bij damdoorbraak

Het Oekraïense ministerie van Binnenlandse Zaken meldt dat er vijf doden zijn gevallen als gevolg van de doorbraak van de Kachovkadam. Vier van hen komen de regio Cherson, een ander overleed in de regio Mykolajiv. Ook zijn dertien mensen vermist.

Eergisteren meldden de Oekraïense autoriteiten dat er drie doden waren. De Russische autoriteiten spraken over vijf doden in het door Rusland bezette gebied.

Poetin: vanaf juli tactische kernwapens in Belarus

Vanaf juli zijn tactische kernwapens in Belarus inzetbaar. Dat heeft president Poetin gezegd na overleg met zijn Belarussische ambtgenoot Loekasjenko.

De faciliteiten voor de tactische kernwapens in het buurland van Rusland zijn rond 7 of 8 juli gereed volgens Poetin. "Alles gaat volgens plan", zei hij volgens een verklaring van het Kremlin over de ontmoeting met Loekasjenko in de badplaats Sotsji.

Tactische kernwapens zijn ontwikkeld om op het slagveld te gebruiken. In maart was al bekend dat de twee leiders akkoord waren over het plaatsen van korteafstandsraketten in Belarus. Ze blijven daar onder controle van Rusland. De EU heeft gedreigd met nieuwe sancties tegen Belarus als het land Russische kernwapens stationeert.

Waterschappen bereiden zich voor op leveren materieel

De waterschappen bereiden zich voor op het leveren van materieel aan het overstroomde gebied in Oekraïne. Het ministerie van Buitenlandse Zaken heeft de 21 waterschappen in Nederland hierom gevraagd.

RTV Noord meldt dat het Waterschap Hunze en Aa's een dieselpomp naar Oekraïne stuurt. De pomp kan 1,5 miljoen liter water per uur wegpompen. Hij moet nog wel gerepareerd worden.

"Als Nederlandse waterbeheerders dragen we een steentje bij aan de noodhulp voor deze grote ramp", zegt Rogier van der Sander van de Unie van Waterschappen. "Niet alleen op korte termijn met materieel, maar eventueel ook op lange termijn met onze (internationale) kennis en expertise op het gebied van waterbeheer."

Naast pompen leveren de waterschappen ook boten, vlotten en reddingsboeien.

Hoge Raad: Krimschatten terug naar Oekraïne

Het Krimgoud dat al jaren inzet is van een juridisch gevecht in Nederland moet inderdaad terug naar Oekraïne. De Hoge Raad bevestigt de uitspraak die het gerechtshof in Amsterdam in oktober 2021 deed.

Het Allard Pierson Museum in Amsterdam had de voorwerpen in 2014 in bruikleen gekregen van vier musea op de Krim. Toen Rusland dat schiereiland annexeerde werd onduidelijk aan wie de voorwerpen moesten worden gegeven: de musea op de bezette Krim of Oekraïne.

De musea gingen in cassatie bij de Hoge Raad toen het gerechtshof oordeelde dat de schatten cultureel erfgoed van heel Oekraïne zijn. Nu de Hoge Raad de uitspraak bekrachtigt is er een definitief einde gekomen aan het geschil.

Mee met de reddingsboot in overstroomd Cherson

Verslaggever Christiaan Paauwe ging mee op een reddingsboot in de overstroomde Oekraïense stad Cherson. Terwijl de evacuaties in volle gang zijn, vallen de Russen de stad aan met granaten.

In beeld: ook huisdieren geëvacueerd na verwoesting dam

De verwoesting van de Kachovka-dam heeft duizenden mensen getroffen. Volgens zowel Oekraïense als door Rusland aangestelde functionarissen zijn er inmiddels 6000 mensen geëvacueerd. Maar ook honden, katten en andere dieren zijn het slachtoffer. In verschillende gebieden helpen vrijwilligers met de evacuatie van dieren, zo is te zien op onderstaande foto's.

Nederland stuurt boten en waterpompen naar Oekraïne

Nederland stuurt twintig boten, vijftien waterpompen, ruim 180 reddingsvesten en ruim vijftig zogeheten waadpakken naar het gebied in Oekraïne dat overstroomd is door de verwoesting van de Kachovka-dam. Dat meldt minister Schreinemacher voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking. Ook stuurt de reddingsbrigade zeker twaalf reddingsboten.

Volgens Schreinemacher gaan de goederen zo snel mogelijk naar Oekraïne. Er wordt nog gewerkt aan het transport van de hulpgoederen, die geleverd worden in samenwerking met de waterschappen.

De komende dagen bekijkt Schreinemacher of Nederland nog meer kan doen voor het getroffen gebied. Ze noemt het "verschrikkelijk" wat er is gebeurd.

Alles wijst erop dat Oekraïens offensief steeds intensiever wordt

Verschillende Amerikaanse media schrijven op basis van Oekraïense functionarissen dat het langverwachte tegenoffensief door het Oekraïense leger begonnen is. The Washington Post citeert vier anonieme bronnen binnen het leger, en tegen ABC News zeggen twee bronnen, onder wie een bron dicht bij president Zelensky, dat "een actieve fase van het Oekraïense tegenoffensief" gaande is. Ook NBC News en de Britse zakenkrant FT berichten erover.

Er worden nu veel meer gevechten gemeld bij het front ten zuiden van de stad Zaporizja, in het zuiden van Oekraïne. En in de aanvoerlijnen erachter worden fors meer explosies gemeld. Als Oekraïne hier weet door te breken, dan wordt de landverbinding tussen Rusland en de Krim doorbroken. Maandag bleek al dat er meer beweging aan het front is.

Lees er meer over in dit artikel:

Oekraïne: dode door Russische aanvallen tijdens evacuaties

Oekraïne beschuldigt Rusland ervan doelbewust aanvallen uit te voeren tijdens evacuaties in de Zuid-Oekraïense stad Cherson. Die stad is zwaar getroffen door de dambreuk van deze week. Volgens de openbaar aanklager is één burger om het leven gekomen bij die aanvallen zijn er twee mensen gewond geraakt.

NOS-verslaggever Christiaan Paauwe in Cherson zag dat de situatie rustig was toen hij in de stad arriveerde, maar dat het snel omsloeg. "Op een gegeven moment waren er artilleriebeschietingen wat verderop in de stad", zegt hij op NPO Radio 1. "Wij begrepen van hulpverleners dat dat gebeurde op een plek waar ze ook bezig waren met reddingsacties."

De hulpverleners zeggen volgens hem stellig dat de beschietingen heel bewust gebeuren op plekken waar evacuaties aan de gang zijn.

Ondertussen stelt ook Rusland dat er sprake is van aanvallen, maar dan van Oekraïense zijde. De door Rusland aangestelde gouverneur van de regio zegt dat Oekraïne aanvallen heeft uitgevoerd op een evacuatielocatie voor burgers in de plaats Hola Prystan. Daarbij zouden twee mensen om het leven gekomen. De informatie is niet onafhankelijk te verifiëren.

'Russische militairen krijgen Chinese pantservoertuigen'

Tsjetsjeense eenheden van het Russische leger hebben de beschikking gekregen over Chinese pantservoertuigen. Dat zegt de leider van de Russische regio Tsjetsjenië, Ramzan Kadirov. Het gaat om Tiger 4x4-voertuigen, ontwikkeld door het Chinese bedrijf Shaanxi Baoji. Het voertuig kan elf personen vervoeren, inclusief de bestuurder en bijrijder, en kan verschillende functies hebben, van politievoertuig tot wapenplatform.

Tot nu toe was er nog geen sprake van Chinese wapenleveranties aan Rusland, er waren alleen vermoedens. Bij de pantservoertuigen zou het om een commerciële aankoop kunnen gaan. Het Chinese bedrijf heeft de Tiger eerder geleverd aan de Bahamas, Bolivia, Somalia en Tadzjikistan.

Louvre toont uit Oekraïne weggebrachte Byzantijnse iconen

Het Louvre in Parijs wil enkele kostbare Byzantijnse iconen die vanuit Oekraïne in veiligheid zijn gebracht in Frankrijk gaan tentoonstellen. Het gaat om vijf van de zestien werken, de rest blijft in het depot.

De kunstschatten komen uit een museum in Kyiv. Ze werden op 10 mei onder begeleiding van een militaire escorte via Polen en Duitsland naar Frankrijk gebracht. Volgens het Louvre behoren de zestien iconen tot de meest symbolische en kwetsbaarste werken van het Oekraïense museum.

In oktober vorig jaar sloeg een raket in vlak bij het museum in Kyiv. De collectie werd in februari overgebracht naar geheime opslagplaatsen maar daar kunnen ze schade oplopen door andere oorzaken, zoals temperatuurwisselingen door de frequente stroomuitval.

In beeld: Zelensky in rampgebied Cherson

Zelensky zag de overstromingen in Cherson met eigen ogen en overlegde met plaatselijke bestuurders over de gevolgen van de dambreuk.

Infraroodbeeld toont omvang overstromingen

Infraroodbeelden gemaakt door de Europese satelliet Sentinel-3 laten zien hoe omvangrijk het overstroomde gebied is. De beelden tonen het stroomgebied van de Dnjepr in Oekraïne voor en na de dambreuk.

Bewoners Alphen aan den Rijn willen geen 200 Oekraïners in hun straat

Bewoners van de Steekterweg, net buiten Alphen aan den Rijn, zijn niet blij met de komst van Oekraïense vluchtelingen. De gemeente wil tot 190 vluchtelingen opvangen in de straat. Bewoners hebben langs de weg spandoeken opgehangen bij wijze van protest.

De bewoners zeggen tegen Omroep West dat ze niet vallen over de opvang van Oekraïners, maar over de aantallen. Aan de Steekterweg wonen al 200 arbeidsmigranten. Nog eens 200 vluchtelingen vinden de bewoners te veel.

Ze pleiten voor meer spreiding en hebben alternatieve plekken voorgesteld als leegstaande woonruimtes boven bedrijfspanden in de buurt. Burgemeester Liesbeth Spies: "We kunnen niet eindeloos op zoek naar de locatie die volgens mij beter is, maar voor mijn buurman weer niet. Dat moeten we doorbreken." Bewoners van de Steekterweg gaan nog met de gemeenteraad en fractievoorzitters in gesprek over de vluchtelingenopvang.

Zelensky bezoekt overstroomde gebieden

President Zelensky heeft een bezoek gebracht aan de overstroomde gebieden in de regio Cherson, zegt hij op Telegram. Hij bezocht een plaats waar mensen worden geëvacueerd en heeft met plaatselijke bestuurders de gevolgen besproken van de verwoesting van de Kachovka-dam. Zelensky benadrukte het belang van compensatie voor de inwoners van het rampgebied.

"We hebben veel belangrijke zaken besproken", schrijft de president. "De operationele situatie in de regio, de evacuatie uit overstromingsgebied en de organisatie van hulp." Ook het herstel van het ecosysteem in de regio en de operationele militaire situatie kwamen ter sprake.

In zijn dagelijkse videoboodschap riep de Oekraïense leider vannacht internationale hulporganisaties op om "onmiddellijk actie te ondernemen". Onder meer het Internationale Rode Kruis zou onmiddellijk mee moeten helpen met de reddingsacties en hulp aan de mensen in het door Rusland bezette deel van het gebied, zei de president. Hij heeft ook met de Franse president Macron en de Turkse president Erdogan gebeld om hulp vanuit die landen te bespreken.

'Russische aanval in regio Donetsk mislukt'

Tsjetsjeense militairen die voor Rusland vechten hebben zonder succes geprobeerd de plaats Marivka in de buurt van de stad Donetsk in te nemen. Dat meldt het Britse ministerie van Defensie in de dagelijkse inlichtingenupdate.

De aanval vond plaats in een gebied waar de frontlijn sinds 2015 niet is veranderd.

Volgens de Britten zijn er zware gevechten in verschillende gebieden aan het front. Oekraïne zou in de meeste gebieden "het initiatief houden".

Het Britse ministerie meldt verder dat het water in de overstroomde gebieden in Cherson gisteren bleef stijgen, maar dat het waterpeil vandaag naar verwachting weer zal zakken.

Eerste doden in overstroomd gebied Cherson gemeld

Er zijn zeker vijf doden gevallen na de dambreuk in de Dnjepr, meldt het Russische staatspersbureau Ria op basis van de door Rusland aangestelde burgemeester van de plaats Nova Kachovka, vlak naast de verwoeste dam.

Oekraïense media schrijven, los daarvan, dat zeker drie mensen zijn omgekomen door de overstromingen. Volgens de verdreven burgemeester van de door Rusland bezette plaats Olesjky zijn ze verdronken, meldt de Kyiv Independent. Het zouden de eerste bevestigde doden zijn als gevolg van de damdoorbraak.

De Oekraïense president Zelensky zei eerder te vrezen voor het leven van Oekraïners op het door Rusland bezette deel van het overstroomde gebied.

600 vierkante kilometer onder water

Door de overstromingen als gevolg van de verwoesting van de Kachovka-dam staat nu 600 vierkante kilometer land onder water, zegt de Oekraïense gouverneur van de regio. Dat is een gebied bijna drie keer zo groot als de gemeente Amsterdam. 68 procent van het overstroomde gebied bevindt zich op de door Rusland bezette oostoever van de Dnjepr. De gemiddelde waterstand is vanochtend 5,61 meter. Volgens de gouverneur zijn er 2000 mensen geëvacueerd uit het ondergelopen deel van de stad Cherson en gaan de evacuaties door, "ondanks groot gevaar en constante Russische beschietingen".

Volgens het Russische staatspersbureau Tass staan er in het door Rusland bezette gebied zo'n 14.000 huizen onder water. Er zouden bijna 4300 mensen zijn geëvacueerd.

Het Oekraïense ministerie van Volksgezondheid vreest dat het rivierwater ernstig vervuild raakt door dode lichamen, landverschuivingen en overstroomde putten en toiletten. Hulporganisaties waarschuwen ook voor ronddrijvende mijnen.

De damdoorbraak is volgens Oekraïne de grootste milieuramp in Europa sinds de kernramp van Tsjernobyl in 1986. Tienduizenden hectare landbouwgrond staat onder water en nog eens honderdduizenden hectare komt juist zonder water te zitten. 55.000 hectare bos is overstroomd, 80.000 hectare beschermd natuurgebied dreigt verloren te gaan.

Hoe langer het water blijft staan, des te desastreuzer de gevolgen, zegt een ecoloog:

Zelensky dringt aan op internationale hulp, belt met Macron

Oekraïne heeft de internationale gemeenschap opgeroepen om in actie te komen om het land te hulp te komen na de damdoorbraak. President Zelensky heeft gebeld met de Franse president Macron, die heeft toegezegd om de komende uren al hulp te bieden. Hoe die hulp eruit gaat zien, liet hij nog in het midden.

Zelensky zegt op Twitter dat hij met Macron heeft gesproken over de gevolgen van de damdoorbraak voor het milieu en het welzijn van mensen. Ook zouden ze gesproken hebben over een mogelijk internationaal onderzoek naar de verwoesting van de dam en de situatie rond de kerncentrale van Zaporizja.

Premier Denys Sjmyhal deed een oproep aan internationale organisaties om bij te springen. "Internationale humanitaire organisaties, namens de Oekraïense overheid vraag ik u met klem: kom onmiddellijk in actie."

Kans 'zeer klein' dat damdoorbraak ongeluk was

Oekraïne en Rusland geven elkaar nog altijd de schuld van de damdoorbraak. Daarnaast kan ook nog niet volledig worden uitgesloten dat het een ongeluk was. Toch is die kans heel klein, zegt Davide Wüthrich, waterbouwkundige aan de TU Delft, tegen Nieuwsuur.

Wüthrich doet onderzoek naar vloedgolven die ontstaan na dambreuken en legt uit dat dammen over het algemeen zeer robuuste bouwwerken zijn. Een dam opblazen is heel moeilijk, zegt hij. "Dammen worden zo ontworpen dat ze extreme gebeurtenissen kunnen doorstaan, zoals aardbevingen, maar dat betekent niet dat ze bestand zijn tegen menselijke sabotage."

Door de oorlog is het onderhoud aan de dam niet optimaal en was de waterstand uitzonderlijk hoog. Toch denkt Wüthrich niet dat dat de oorzaak van de doorbraak is geweest. "Bouwkundigen houden rekening met hoge waterstanden. En een jaar achterstallig onderhoud kan zeker effect hebben, maar dat is niet lang genoeg om de instorting te veroorzaken die we hier zien."

Wüthrich denkt dat het bijna onmogelijk is de dam te herstellen. "Zelfs in normale omstandigheden zou het een enorme operatie zijn. Ik kan me bijna niet voorstellen hoe dat zou moeten in een oorlogssituatie. Je moet ongehinderd toegang hebben tot de dam en materiaal kunnen transporteren om dit uit te voeren."

Rusland vernietigde geen Leopard tanks, maar landbouwvoertuigen

Rusland heeft internationaal de plank flink misgeslagen met de claim dat het acht Duitse Leopard-tanks en drie Franse AMX-tanks vernietigde toen Oekraïne een tegenaanval deed. In werkelijkheid waren het landbouwvoertuigen van het Amerikaanse merk John Deere die eraan moesten geloven.

Russische militaire bloggers ontdekten de misser en publiceerden erover. "Een schande, we hebben er geen woorden voor", schreef het populaire Military Informer Telegram channel. Wagner-bevelhebber Jevgeni Prigozjin greep de fout aan om nog eens zout in de wonde van de Russische legerleiding te strooien.

Het is niet voor het eerst dat het Russische ministerie van Defensie zich 'vergist' als het gaat om vernietiging van Oekraïens militair materieel. Wie alle Russische berichten bij elkaar optelt kan niet anders dan concluderen dat Rusland meer Oekraïense tanks en ander materieel onschadelijk heeft gemaakt dan het land ooit heeft bezeten.

NAVO-topman Stoltenberg: nadenken over hoe we Oekraïne beschermen na de oorlog

De NAVO moet serieus gaan nadenken over de wijze waarop Oekraïne moet worden beschermd als de oorlog tegen Rusland voorbij is. Dat heeft topman Jens Stoltenberg tegen journalisten gezegd op een bijeenkomst in Brussel.

Als de oorlog voorbij is moet de NAVO helder hebben welke maatregelen er moeten worden genomen om de veiligheid van Oekraïne te garanderen. Dat moet voorkomen dat Rusland zijn troepen van de ene plek terugtrekt en daarna op een andere plek een nieuw offensief begint.

In zijn gesprek met journalisten benadrukte Stoltenberg verder dat de NAVO alleen volledige veiligheidsgarantie biedt aan landen die lid zijn van het militaire bondgenootschap. Oekraïne is dat niet.

Poetin belt met ambtgenoot Ramaphosa van Zuid-Afrika

De Russische president Poetin heeft gebeld met zijn Zuid-Afrikaanse ambtgenoot Cyril Ramaphosa. Dat heeft het Kremlin bekendgemaakt.

Volgens de Russen hebben de twee leiders gesproken over "zaken die betrekking hebben op het bekende Afrikaanse initiatief voor een oplossing van het conflict in Oekraïne."

In de Russische verklaring die na het telefoongesprek is uitgegeven staat ook nog dat Poetin in de nabije toekomst een delegatie van Afrikaanse staatshoofden zal ontvangen. Er werd niet bij gezegd uit welke landen.

"De voorbereidingen voor de tweede Russisch-Afrikaanse top in Sint-Petersburg eind juli en de aanstaande topontmoeting van BRICS-landen in augustus zijn ook besproken", voegde het Kremlin er nog aan toe. De BRICS-landen zijn naast Rusland en Zuid-Afrika Brazilië, India en China.

Minister Schreinemacher biedt hulp aan voor de gevolgen van de dambreuk

Minister Schreinemacher van Buitenlandse Handel biedt namens Nederland hulp aan om de schade door de dambreuk in Oekraïne aan te pakken. Ze overlegt daarover met de andere landen van de Europese Unie, die de hulp coördineert. "De verwoesting van de dam is een opzettelijke en roekeloze daad van agressie die Nederland ten zeerste veroordeelt. Alle internationale hulp is nodig voor de mensen die in het overstroomde gebied wonen", schrijft de bewindsvrouw op Twitter.

Overstromingen in de regio Cherson na dambreuk

Op deze beelden is de schade te zien die is veroorzaakt door de dambreuk in de Dnjepr.

Rusland: Oekraïne bestookt grensdorpen met Grad-raketten

De gouverneur van de Russische regio Belgorod zegt dat Oekraïne de dorpjes Grafovka en Sjebekino, op zo'n 2 kilometer van de grens met Oekraïne, heeft bestookt met Grad-raketten. In beide gehuchten zouden geen slachtoffers zijn gevallen. In Grafovka zou een deel van de raketten bij een school zijn neergekomen. Er zouden enkele gebouwen beschadigd zijn geraakt.

Oekraïne heeft nog niet gereageerd op de beschuldigingen. Persbureau Reuters, dat met het nieuws komt, kon het nieuws niet onafhankelijk verifiëren.

Het BM-21-Grad-lanceersysteem wordt door zowel Rusland als Oekraïne gebruikt. Het oude Sovjetsysteem kan per ronde veertig raketten achterelkaar afschieten. Het systeem heeft een bereik van maximaal 40 kilometer en richt in een straal van 100 meter rond de plaats van impact grote schade aan.

Zelensky: honderdduizenden zonder drinkwater na damdoorbraak

Honderdduizenden mensen hebben geen toegang tot drinkwater na het doorbreken van de Kachovka-dam, zegt de Oekraïense president Zelensky. Zeker tienduizenden mensen zitten vast in het overstromingsgebied, zegt hij op Twitter.

Volgens hem zijn alle beschikbare hulpdiensten in de getroffen regio aan het werk. "Maar we kunnen alleen mensen helpen in het door Oekraïne gecontroleerde gebied." Hij stelt dat de Russen de mensen in het door Rusland bezette gebied aan hun lot overlaten. Volgens het Russische staatspersbureau Tass zijn er bijna 1300 mensen uit het door Rusland bezette gebied geëvacueerd.

Hoewel niet duidelijk is wie er achter de damdoorbraak zit, wijst Zelensky naar de Russen. Hij sprak van een "absoluut opzettelijke" aanval van Russische troepen. "Russische terroristen hebben eens te meer bewezen dat ze een bedreiging vormen voor alles wat leeft", voegde hij eraan toe.

Russen roepen noodtoestand uit na damdoorbraak

In de door Rusland bezette delen van de regio Cherson is de noodtoestand uitgeroepen na de doorbraak van de Kachovka-dam. Dat meldt het Russische staatspersbureau Tass. Ongeveer 2700 huizen in het gebied staan onder water en bijna 1300 mensen zijn uit het gebied geëvacueerd, schrijft het persbureau op basis van informatie van de hulpdiensten.

Door de overstroming zijn ook delen van een Russisch mijnenveld ondergelopen. Oekraïense media waarschuwen voor mijnen die weg kunnen drijven en dus op onverwachte plekken terechtkomen of spontaan ontploffen. Het is niet duidelijk om hoeveel mijnen het gaat.

Vermisten na verwoesting dam

Na de verwoesting van de Kachovka-dam in de Dnjepr-rivier zijn zeker zeven mensen vermist geraakt. Dat meldt de door Rusland geïnstalleerde burgemeester van Nova Kachovka. Door de damdoorbraak kwam een groot deel van de stad onder water te staan. Zeker 900 van de 45.000 inwoners zijn geëvacueerd.

Volgens de door Rusland geïnstalleerde autoriteiten in de stad is het waterpeil weer aan het zakken. Overigens worden er wel nog steeds mensen uit het gebied geëvacueerd, zowel aan Russische als aan Oekraïense zijde. Ongeveer 42.000 mensen lopen gevaar vanwege de overstromingen.

De Oekraïense autoriteiten zeggen dat zo'n tachtig gemeenschappen in de regio Cherson nog gevaar lopen. De gouverneur van Cherson zegt dat bijna 1600 huizen aan de rechteroever zijn overstroomd en dat zo'n 1500 mensen vannacht zijn geëvacueerd.

Een dode bij bombardementen op Cherson

Bij Russische bombardementen in de regio rondom de zuidelijke stad Cherson is zeker een dode gevallen. Ook viel er minimaal een gewonde, meldt de Oekraïense gouverneur van de regio op Telegram. De bombardementen in de regio vonden gisteren plaats. De regio ligt in het overstromingsgebied.

Satellietbeelden tonen verwoesting na dambreuk

Op satellietbeelden van het Amerikaanse ruimtetechnologiebedrijf Maxar Technologies is de waterschade te zien na de dambreuk van gisteren in de Dnjepr-rivier. Huizen en andere gebouwen staan onder water. Op sommige plekken is alleen het dak nog te zien. Zowel Oekraïne als Rusland beweert dat de tegenpartij de dam heeft opgeblazen.

De dam voor en na de breuk. Sleep de rode O van links naar rechts om het verschil te bekijken:

De haven van Cherson:

Het dorp Korsunka:

Zelensky: 'Krachtig aanbod' F-16's in de maak

De Oekraïense president Zelensky zegt berichten van bondgenoten te hebben gekregen over de levering van een substantieel aantal F-16's. Het zou gaan om een "krachtig aanbod" van Europese landen. Het wachten zou zijn op definitieve consensus; ook de Verenigde Staten zouden zich achter de overeenkomst moeten scharen. Namen van landen noemde Zelensky niet.

Nederland is een van de landen die zich sterk maken voor de levering van de gevechtsvliegtuigen aan Oekraïne. Vorige week zei premier Rutte op een top in Moldavië dat Nederland samen met Denemarken, België en het Verenigd Koninkrijk zo snel mogelijk gaat beginnen met het trainen van Oekraïense piloten. Hij noemde het een essentiële stap om ervoor te zorgen dat Oekraïne zich kan verdedigen.

VS: nog veel onduidelijk maar niet logisch voor Oekraïne om dam op te blazen

In een bijeenkomst van de VN-Veiligheidsraad hebben de Verenigde Staten gezegd dat ze nog geen zekerheid hebben wie verantwoordelijk is voor het instorten van de Kachovka-dam in Oost-Oekraïne, om eraan toe te voegen dat het onlogisch zou zijn voor Oekraïne om dit zijn eigen mensen op eigen grondgebied aan te doen. De raad kwam bijeen in New York na verzoeken daartoe van Oekraïne en Rusland.

De Amerikaanse vice-ambassadeur bij de Verenigde Naties, Robert Wood, zei voor aanvang van de bijeenkomst dat er nog veel onduidelijk is. "We hopen de komende dagen meer informatie te hebben. "Maar kom op, waarom zou Oekraïne zijn eigen land onder water zetten waardoor tienduizenden mensen hun huis moeten verlaten. Dat is niet logisch."

Oekraïne en Rusland haalden in de Veiligheidsraad fel uit naar elkaar. De Oekraïense ambassadeur Sergiy Kyslytsya sprak van een ecologische en technologische terroristische aanslag. De aanslag is opnieuw een voorbeeld van de volkerenmoord waar Rusland schuldig aan is, sprak hij. Ruslands ambassadeur, Vassily Nebenzia, zei dat Oekraïne de dam heeft opgeblazen om tijd te winnen voor zijn tegenoffensief.

VN-chef Antonio Guterres zei eerder op de dag ook nog geen conclusies te kunnen trekken over de oorzaak van de dambreuk. Tegelijkertijd benadrukte hij dat de ramp niet was gebeurd als Rusland Oekraïne niet was binnengevallen.

The Washington Post: VS wist al maanden van Oekraïens plan om pijplijn aan te vallen

Volgens The Washington Post wist de Amerikaanse regering al in juni vorig jaar dat Oekraïense militairen een geheim aanvalsplan hadden gemaakt om de Nord Stream-pijpleiding op te blazen. Dat was drie maanden voordat de gasleiding daadwerkelijk werd aangevallen.

Het gedetailleerde plan zou zijn gedeeld met de Verenigde Staten door een Europese veiligheidsdienst. De inlichtingenrapportage werd later verspreid op het chatplatform Discord, in wat begin april dit jaar bekend werd als het 'Pentagon-lek'. The Washington Post kreeg een kopie van het rapport in handen via een online vriend van de lekker.

Volgens de krant komen details over het Oekraïense plan overeen met bevindingen van Duitse opsporingsdiensten die onderzoek doen naar de explosies. Zo zouden de Duitsers denken dat een team van zes mensen met valse paspoorten een zeiljacht in Duitsland huurde. In het rapport over het Oekraïense plan zouden die details ook al worden genoemd.

'Russen schoten tijdens evacuatie op inwoners'

Oleksandr Prokoedin, de Oekraïense gouverneur van Cherson, zegt op Telegram dat de "bezetters" een wijk waaruit mensen werden geëvacueerd hebben beschoten. Twee ordehandhavers die mensen hielpen het gebied te verlaten, raakten daardoor gewond. "Zelfs in zo'n moeilijke tijd besloten de Russen ons eraan te herinneren wie ze werkelijk zijn: terroristen", zegt de gouverneur.

Op sommige plaatsen is het niet meer mogelijk om met de auto te vertrekken. Daarom worden mensen geholpen bij de evacuatie, zegt Prokoedin.

Er zijn ruim 1300 huizen aan de Oekraïense oever van de rivier overstroomd, meldde de gouverneur eerder vanavond.

Witte Huis kan oorzaak verwoesting dam niet onomstotelijk vaststellen, verwacht veel doden

Het Witte Huis kan niet met zekerheid zeggen wat de oorzaak van de verwoesting van de Kachovka-dam is. Volgens woordvoerder John Kirby heeft de verwoesting waarschijnlijk geleid tot "veel doden" en de evacuatie van duizenden Oekraïners. Oekraïne en Rusland hebben beiden geen melding gemaakt van doden door de verwoesting van de stuwdam en de overstromingen die daarop volgden.

"We hebben de berichten gezien dat Rusland verantwoordelijk is voor de ontploffing bij de dam," zegt Kirby. Hij zegt dat er een samenwerking is met Oekraïne om meer informatie te krijgen, "maar we kunnen niet onomstotelijk zeggen wat er is gebeurd."

Kirby zegt ook dat het te vroeg is om de mogelijke gevolgen voor het langverwachte tegenoffensief van Oekraïne te kunnen beoordelen. Zelensky zelf zei eerder vanavond dat de verwoesting geen invloed had op dat offensief.

De Russische troepen hebben de dam illegaal bezet en hadden de dam in hun bezit tijdens de explosie, zegt Kirby. Of het een opzettelijke daad is kan nog niet worden vastgesteld door Amerikaanse functionarissen, volgens hem.

Verschillende wereldleiders wijzen al wel naar Rusland als de schuldige. Zo zei premier Rutte vanmiddag dat hij er "absoluut" van uitgaat dat Rusland achter het opblazen van de Kachovka-dam zit.

In gesprek met nucleaire experts over gevolgen overstroming voor kerncentrale

Voorlopig biedt een alternatief koelsysteem genoeg koelwater voor de Oekraïense kerncentrale Zaporizja, dat voornamelijk water uit het stuwmeer achter de Kachovka-dam gebruikte. Op dit moment wordt daar nog koelwater gewonnen, maar het waterpeil zakt snel. Het alternatieve koelwaterreservoir bevat genoeg water voor enkele maanden.

De NOS sprak met twee nucleaire experts over de gevolgen voor de veiligheid van de grootste kerncentrale in Europa:

Rusland roept Belgische ambassadeur ter verantwoording

Het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken heeft de Belgische ambassadeur op het matje geroepen, vanwege het gebruik van Belgische wapens door pro-Oekraïense Russen bij aanvallen op Russisch grondgebied. Dat meldt persbureau Reuters.

Afgelopen weekend meldde The Washington Post dat anti-Kremlin-strijders bij een aanval in de Russische regio Belgorod voertuigen inzetten die Oekraïne van de VS en Polen had gekregen. Ook zouden wapens van België en Tsjechië zijn gebruikt.

Gisteren kondigde de Belgische premier De Croo aan dat het Belgische ministerie van Defensie en de inlichtingendiensten onderzochten of er Belgische wapens zijn gebruikt door Russische anti-Kremlin-groepen. Hij zei dat zijn land er "zwaar aan zou tillen" als dit waar bleek te zijn, omdat dit ingaat tegen de voorwaarden die bij de wapenleveringen zijn gesteld.

Ursula von der Leyen: EU stuurt snel hulpgoederen

"Een schandalige aanval op de civiele infrastructuur", noemt Europese Commissievoorzitter Von der Leyen de vernietiging van de Kachovka-dam. Von der Leyen zegt dat de EU-lidstaten bezig zijn met steun organiseren. Het gaat daarbij om het snel leveren van vuilwaterpompen, brandslangen, mobiele waterzuiveringsstations en boten, somt de EC-voorzitter op.

Zelensky: 'explosie geen invloed op heroveren Oekraïens grondgebied'

De explosie bij de waterkrachtcentrale bij Kachovka heeft geen invloed op de drang en het vermogen van Oekraïne om Oekraïens grondgebied te heroveren, zegt Zelensky op Telegram. Hij noemt het handelen van "de vijand" chaotisch en zegt dat daardoor hun eigen uitrusting onder water is komen te staan.

De Russische Defensie-minister Sjojgoe zei eerder vandaag dat het vernietigen van de Kachovka-dam een Oekraïense tactiek was als onderdeel van het tegenoffensief van Oekraïne.

Door Rusland geïnstalleerde gouverneur in Cherson: 'Situatie Nova Kachovka is normaal'

Opvallend beeld vanuit het overstroomde Nova Kachovka: terwijl het plein achter hem volledig onder water staat, zegt de door Rusland geïnstalleerde gouverneur in een video dat alles normaal verloopt in de stad. De gouverneur zegt net zelf op straat te zijn geweest: "mensen zijn rustig aan het werk." Ook de winkels zijn open, zegt de gouverneur. "Zelfs bedrijven."

De beelden zijn door de NOS geverifieerd. De video is vandaag opgenomen vanuit de stad Nova Kachovka.

Evacuaties in tientallen getroffen dorpen

Tientallen dorpen worden ontruimd na de overstroming als gevolg van de verwoesting van de Kachovka-dam. Inwoners worden met bussen naar onder andere Kyiv en Odesa gebracht.

"Mijn nichtjes en neefjes, de kinderen van mijn broer, probeer ik naar Komysjany te brengen," zegt een Oekraïense vrouw. "Het is daar een stukje hoger."

In de video hieronder vertellen inwoners van de getroffen dorpen over hun evacuatie:

VN-Veiligheidsraad komt vanavond bijeen

De VN-Veiligheidsraad komt vanavond bijeen om te praten over de verwoeste Kachovka-dam. Zowel Oekraïne als Rusland heeft hierom gevraagd. Beide beschuldigen elkaar ervan achter de verwoesting te zitten.

Inwoners uit Cherson over de verwoesting van de dam

Woede en verbijstering, dat is wat er leeft onder inwoners van Cherson over de verwoesting van de Kachovka-dam. De NOS sprak een aantal van hen die er zeker van zijn dat Rusland achter deze verwoesting zit.

Rutte: aanslag op Oekraïense dam is een oorlogsmisdaad

Premier Mark Rutte zegt dat hij er "absoluut" vanuit gaat dat Rusland achter het opblazen van de Kachovka-dam zit. Er is geen enkel vermoeden dat Oekraïne hierachter zit, want Oekraïne heeft "nul motief", zegt de premier voorafgaand aan het Kamerdebat over de gaswinning in Groningen.

"Dit is natuurlijk een schending van het humanitair oorlogsrecht, omdat dit zich rechtstreeks richt tegen de burgerlijke, civiele infrastructuur," zegt Rutte. "En daarmee is het ook echt een oorlogsmisdaad."

Ook Rusland vraagt om bijeenkomst VN-Veiligheidsraad

Rusland roept de VN-Veiligheidsraad bijeen voor overleg vanwege de verwoesting van de Kachovka-dam. Dat heeft de Russische VN-ambassadeur Vasili Nebenzja gezegd. Hij verwerpt de Oekraïense beschuldigingen dat Rusland achter de verwoesting zit. "Hoe kunnen we een waterkrachtcentrale saboteren als de overstroming plaatsvindt in door Rusland gecontroleerd gebied?", stelt de VN-ambassadeur.

Het Oekraïense ministerie van Buitenlandse Zaken vroeg eerder vandaag ook om een bijeenkomst van de VN-Veiligheidsraad.

Oekraïne wil nieuwe internationale sancties tegen het Kremlin vanwege de verwoesting van de stuwdam. Rusland heeft een vetorecht in de VN-Veiligheidsraad, dus de kans dat er internationale actie volgt tegen Rusland is erg klein.

'Rusland lang stil over verwoeste Kachovka-dam'

Rusland en Oekraïne wijzen naar elkaar als schuldige van de verwoesting van de Kachovka-dam. "Rusland was heel lang behoorlijk stil over wat er precies was gebeurd", zegt Rusland-correspondent Geert Groot Koerkamp in het NOS Radio 1 Journaal.

De door Rusland geïnstalleerde burgemeester in het stadje Nova Kachovka noemde de eerste berichten over beschietingen aanvankelijk onzin en zei dat er niets was gebeurd, zegt Groot Koerkamp. "Een paar uur later draaide hij als een blad aan de boom en zei hij dat er meerdere aanvallen waren geweest van Oekraïne."

Hoewel Rusland Oekraïne nu beschuldigt van een "terroristische daad", zijn er volgens Groot Koerkamp geen aanwijzingen dat Rusland de verwoesting aangrijpt voor wat het zelf een vergeldingsaanval zou noemen. Toen de Krimbrug door een explosie zwaar werd beschadigd, deed Moskou dat wel.

"De vraag is ook wat een vergeldingsactie zou moeten zijn, in de context van de afgelopen dagen en weken", zegt Groot Koerkamp. De afgelopen weken voerde Rusland al veel zware aanvallen uit op verschillende steden in Oekraïne.

Oekraïense hulpdiensten: 1300 inwoners geëvacueerd

De hulpdiensten in Oekraïne hebben ongeveer 1300 inwoners geëvacueerd uit het overstroomde gebied. De komende 24 uur zal het water blijven stijgen, zei minister van Binnenlandse Zaken Klymenko op de televisie. De evacuaties en hulpverlening zullen dag en nacht doorgaan.

De Oekraïense hulpdiensten plaatsten op Twitter een video waarin te zien is hoe een oudere vrouw geëvacueerd wordt:

De gevolgen van de opgeblazen dam in beeld

De verwoesting van de Kachovka-dam in Oekraïne heeft niet alleen gevolgen voor de directe omgeving, maar ook voor de Krim en de kerncentrale in Zaporizja. In de video hieronder wordt uitgelegd hoe belangrijk de dam is.

Oekraïne wil zitting VN Veiligheidsraad over verwoesting dam

Het Oekraïense ministerie van Buitenlandse Zaken heeft gevraagd om een bijeenkomst van de VN Veiligheidsraad over de verwoesting van de Kachovka-dam.

Het ministerie noemt de schade het gevolg van een Russische terroristische aanval. Het wil nieuwe internationale sancties tegen het Kremlin.

De kans dat de Veiligheidsraad actie onderneemt tegen Moskou is verwaarloosbaar. Rusland beschuldigt Oekraïne van het opblazen van de dam en heeft vetorecht in de VN Veiligheidsraad.

Waarschuwing voor drijvende mijnen

Oekraïense autoriteiten in Cherson hebben gewaarschuwd voor drijvende mijnen, die door Russische troepen in de Dnjepr zijn geplaatst. Door de overstromingen als gevolg van het opblazen van de Kachovka-dam kunnen die bewoonde gebieden in drijven en ontploffen.

De mijnen zijn geplaatst toen zich Rusland vorig jaar moest terugtrekken uit de stad Cherson.

IAEA waarschuwt: koeling kerncentrale in gevaar, maar op te vangen met noodvoorziening

Volgens de atoomwaakhond IAEA heeft het zakken van het water na het opblazen van de Kachovka-dam gevolgen voor de kerncentrale Zaporizja, maar zijn die op te vangen met een noodvoorziening.

De reactoren van de centrale zijn al maanden geleden gestopt, maar moeten nog steeds gekoeld worden, net als de nood-dieselgeneratoren. Als dat langere tijd niet gebeurt kan nucleaire brandstof gaan smelten, waarschuwt het internationale atoomagentschap in een verklaring.

Door het opblazen van de dam daalt het water in de Dnjepr bij de centrale met zo'n 5 centimeter per uur. Vanochtend vroeg stond het niveau op 16,4 meter. Als het daalt onder 12,7 meter kan het niet meer naar de centrale worden gepompt.

Als dat over enkele dagen het geval zou zijn, is er nog een back-up: een hoger gelegen vijver met koelwater naast de centrale. Omdat de reactoren stilliggen is er minder water nodig en is de verwachting dat het water uit deze 'cooling pond' voor enkele maanden voldoende is.

Directeur-generaal Rafael Grossi van IAEA heeft de strijdende partijen opgeroepen de koeling met rust te laten "Het is van vitaal belang dat de vijver intact blijft."

'Opblazen dam is oorlogsmisdaad'

Het opblazen van de Kachovka-dam kan gekwalificeerd worden als een oorlogsmisdaad, zegt Marieke de Hoon, universitair docent internationaal strafrecht aan de Universiteit van Amsterdam.

"juist dit soort installaties, kerncentrales, stuwdammen, zijn strafrechtelijk extra beschermd. Want de kans dat je daarmee burgerslachtoffers maakt en schade toebrengt aan het land is groot."

In dit geval gaat het naast de stuwdam ook om de koelinstallatie van de kerncentrale in Zaporizja. "Dus het is ook nog eens dubbel." Het gaat juridisch om een misdrijf tegen burgerinfrastructuur, waar ook het Internationaal Strafhof mogelijk op gaat reageren.

NAVO-baas Stoltenberg: 'Actie is schandalige daad'

NAVO-topman Stoltenberg zegt dat de verwoesting van de Kachovka-stuwdam in Oekraïne "opnieuw laat zien hoe wreed de Russische oorlog in Oekraïne" is. Hij spreekt van een "schandalige daad".

"De verwoesting van de Kachovka-dam brengt duizenden burgers in gevaar en zorgt voor ernstige schade aan het milieu", zei hij. Ook de voorzitter van de Europese Raad, Charles Michel heeft gereageerd. Hij noemt de actie een oorlogsmisdaad en houdt Rusland verantwoordelijk.

Zelensky: waterkrachtcentrale door Russen van binnenuit opgeblazen

Russische troepen hebben de waterkrachtcentrale van Kachovka van binnenuit opgeblazen, zegt de Oekraïense president Zelensky op Telegram.

De explosie vond plaats om 02.50 uur lokale tijd, schrift Zelensky. "Russische terroristen hebben een interne ontploffing veroorzaakt in de bouwwerken van de Kachovka-centrale. Zo'n tachtig plaatsen liggen in het overstromingsgebied."

Gevolgen overstroming stuwdam zichtbaar

Op sociale media circuleren beelden waarop de gevolgen van de verwoesting van de Kachovka-dam te zien zijn, zoals op een voetbalcomplex vlak bij de dam. In deze tweet is naast een eerdere de foto van het complex te zien hoe het nu helemaal onder water staat:

Nederlandse politici wijzen naar Rusland

Hoewel nog niet duidelijk is wie verantwoordelijk is voor het opblazen van de Kachovka-stuwdam, denkt staatssecretaris Christophe van der Maat (Defensie) meteen aan Rusland. "In het geval dat de Russen dit hebben gedaan, laat dat absoluut zien hoever ze bereid om te gaan ten koste van de burgerbevolking. Dat is een hele grote zorg", zei hij vanmorgen in tv-programma Goedemorgen Nederland.

Andere Nederlandse politici wijzen zonder terughoudendheid naar Rusland. VVD-Kamerlid Ruben Brekelmans spreekt van "oorlogsmisdaden" die Rusland pleegt, omdat het wordt teruggedrongen. D66-fractieleider Jan Paternotte zegt dat Poetin in het defensief zit en dat dit past bij de tactiek van de verschroeide aarde.

GroenLinks-leider Jesse Klaver heeft het over "een nieuw diep triest hoofdstuk in deze verschrikkelijke oorlog". Hij wijst niet naar een schuldige. "Mijn gedachten zijn bij alle Oekraïners die huis en haard moeten verlaten en geliefden dreigen te verliezen door deze ramp."

Onduidelijkheid over gevolgen voor watervoorziening Krim

Het zakken van het water in de Dnjepr achter de opgeblazen Kachovka-dam veroorzaakt mogelijk ook problemen voor de watervoorziening op de Krim. Het water gaat via een kanaal van de Dnjepr naar het door Rusland bezette schiereiland. Een door Rusland benoemde bestuurder wees vandaag op het risico dat het kanaal opdroogt. Maar volgens hulpdiensten zijn de waterreservoirs op de Krim op dit moment nog genoeg gevuld, meldt het Russische staatspersbureau Tass.

Na de Russische bezetting van de Krim in 2014 sloot Oekraïne de watervoorziening naar de Krim grotendeels af met een dam, wat gevolgen had voor de landbouw op het schiereiland. Na de Russische invasie en de bezetting van het gebied rond de Dnjepr bliezen Russische militairen de dam op om het kanaal weer in gebruik te nemen.

'Dam half verwoest en stort verder in'

De Kachovka-dam is voor de helft verwoest en stort steeds verder in, bericht Tass op basis van hulpdiensten ter plaatse.

Zowel Oekraïne als Rusland zegt dat ook de waterkrachtcentrale bij de dam is verwoest. Volgens Russische autoriteiten in het gebied is de centrale niet meer te herstellen. Dat zegt ook het Oekraïense staatsbedrijf voor waterkrachtstroom, dat verder meldt dat er een ontploffing was in de machinekamer van de centrale.

'Water nabij dam al met tien meter gestegen'

De bewoners van zo'n 300 huizen zijn geëvacueerd vanwege de verwachte overstromingen na de verwoesting van de Kachovka-dam. Dat meldt het Russische staatspersbureau Tass.

Verwacht wordt dat door de overstromingen een groot gebied rond de rivier Dnjepr onder water komt te staan, inclusief een deel van de stad Cherson. Aan de kant van de rivier die in Oekraïense handen is, waren veel bewoners al geëvacueerd. De waterstand bij de plaats Nova Kachovka zou volgens een lokale beambte al met tien meter zijn gestegen, meldt Tass.

Hoeveel mensen er aan de Russische kant nog in het overstromingsgebied zijn, is onduidelijk. Volgens de Oekraïense premier Sjmyhal worden er tachtig plaatsen langs de Dnjepr bedreigd door het water.

'Kerncentrale Zaporizja nog niet in gevaar', wel deels losgekoppeld

Vanwege het lek in de verwoeste Kachovka-stuwdam zijn er zorgen over de de kerncentrale Zaporizja. Het water uit het stuwmeer wordt gebruikt voor de koeling van de centrale. De situatie is nog niet dreigend, melden de door Rusland geïnstalleerde autoriteiten. Een deel van de centrale zou wel van het energienetwerk zijn losgekoppeld uit voorzorg, bericht het Russische persbureau TASS op basis van plaatselijke autoriteiten.

Ook het Oekraïense nationale atoomagentschap zegt dat de verwoesting van de dam een bedreiging is voor de centrale, maar dat de situatie nu nog onder controle is. De Russische energiemaatschappij Rosatom zegt eveneens dat de centrale niet in gevaar is.

De kerncentrale van Zaporizja, de grootste van Europa, is sinds het begin van de oorlog in handen van Rusland. Er zijn geregeld berichten van beschietingen rondom de centrale. Ook is de centrale een aantal keren afgesloten van het stroomnetwerk als gevolg van de oorlogshandelingen.

Russisch persbureau spreekt van Oekraïense raket, Zelensky beschuldigt Rusland

Het Russische staatspersbureau TASS bericht dat de Kachovka-stuwdam is getroffen door een raket die is afgeschoten door een in Oekraïne ontwikkeld wapensysteem. Het persbureau baseert zich op een anonieme bron. Eerder kwam Oekraïne met een verklaring waarin het Russische troepen beschuldigt van het opblazen van de dam.

President Zelensky heeft in een reactie gezegd dat de verwoesting van de dam "bevestigt dat de troepen van Moskou moeten worden verdreven uit heel Oekraïne". Volgens de Oekraïense president moet er "geen meter weggegeven worden, want ze gebruiken elke meter voor terreur".

Beelden verwoesting dam bevestigd, Zelensky houdt spoedoverleg

Beelden van de verwoesting van de Kachovka-stuwdam zijn bevestigd door de New York Times, schrijft de krant in haar blog. President Zelensky van Oekraïne heeft een spoedvergadering belegd voor overleg over de de dam, die lijkt te zijn opgeblazen. Daardoor kan een groot gebied onder water komen te staan.

Op satellietbeelden is te zien dat er gisteren al schade was aan een deel van de van de weg en de sluisdeuren van de Kachovka-stuwdam. Op recentere beelden is een veel groter deel van de dam verwoest:

Stuwdam in Dnjepr verwoest, vrees voor grote overstroming

De Kachovka-stuwdam in de Zuid-Oekraïense regio Cherson is verwoest. Op niet-geverifieerde beelden is te zien dat grote hoeveelheden water van de ene naar de andere kant van de dam stromen. Gevreesd wordt dat tientallen dorpen en delen van de havenstad Cherson onder water komen te staan. De stad ligt enkele tientallen kilometers verderop.

Er zijn mogelijk ook gevolgen voor de kerncentrale in Zaporizja. Het reservoir achter de Kachovka-dam in de Dnjepr-rivier wordt namelijk onder meer gebruikt voor koelwater voor de kerncentrale. Zonder koelwater moet de centrale worden stilgelegd.

De stuwdam ligt in gebied dat door de Russen wordt bezet. Zowel Oekraïense als Russische autoriteiten bevestigen dat de dam is opgeblazen. Het is nog onduidelijk wie erachter zit. Het Oekraïense leger zegt dat de Russen de dam hebben opgeblazen, de Russische burgemeester van de plaats Nova Kachovka spreekt op zijn beurt over "een ernstige terroristische daad".

Afgelopen najaar waren er al zorgen dat de dam zou doorbreken. Toen schreven we dit artikel erover:

Importbeperkingen Oekraïens graan worden verlengd

Graan en andere landbouwproducten uit Oekraïne zijn voorlopig nog niet welkom in vijf Oost-Europese landen. De Europese Commissie heeft de invoerbeperking verlengd. De boeren in Polen, Slowakije, Hongarije, Roemenië en Bulgarije kunnen volgens de commissie nog niet kunnen concurreren met goedkoop Oekraïens graan. De doorvoer van de producten is wel toegestaan.

Sinds de Russische inval in Oekraïne kunnen de landbouwproducten niet meer over de Zwarte Zee naar de rest van de wereld. Het graan kwam vervolgens in Oost-Europa op de markt, waardoor Europese boeren hun omzet zagen kelderen. Om Oekraïne te helpen had de EU vorig jaar nog de weg vrijgemaakt voor hun producten.

Nederland en andere landen zijn tegen de invoerbeperkingen en hadden protest aangetekend bij de Europese Commissie. Maar de maatregelen, die de afgelopen dag afliepen, zijn nu toch verlengd naar 15 september.

Zelensky lauwert strijders bij Bachmoet om terreinwinst

De Oekraïense president Zelensky heeft in zijn dagelijkse televisietoespraak de Oekraïense troepen rond Bachmoet geprezen. "Ze brachten ons vandaag het nieuws waar we al op zaten te wachten. Goed gedaan, strijders", zei Zelensky.

Het Oekraïense ministerie van Defensie stelt vandaag dat Oekraïense militairen terrein heroverd hebben aan de noord- en zuidkant van de belegerde stad. In het noorden zou 200 tot 1600 meter terreinwinst zijn geboekt, ten zuiden van de stad zouden de Oekraïners 100 tot 700 meter zijn opgetrokken.

Het lijkt op de start van een tegenoffensief, maar Kyiv bevestigt dat niet.

'Verleng speciale status voor Oekraïense vluchtelingen'

EU-adviseur Lodewijk Asscher pleit voor het verlengen van de speciale status die Oekraïners hebben als ze naar de Europese Unie zijn gevlucht. Zij kunnen nu in de EU verblijven zonder dat zij daarvoor asiel hoeven aan te vragen.

Asscher stelt in een rapport voor om die status te verlengen met de tijd die nodig is om Oekraïne na de oorlog opnieuw op te bouwen. Mogelijk is dat tien jaar, schrijft hij.

Oekraïne: genoeg wapens voor tegenoffensief

De Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken zegt dat Oekraïne inmiddels genoeg wapens heeft voor een tegenoffensief tegen de Russen. "We hebben alle wapens vrijgespeeld", aldus Dmytro Koeleba, verwijzend naar tanks en ander militair materieel dat door westerse bondgenoten naar het land gestuurd is.

De minister gaf geen antwoord op de vraag van persbureau Reuters of het langverwachte Oekraïense voorjaarsoffensief begonnen is. Wel zei hij dat zo'n offensief succesvol moet zijn als Oekraïne wil overwinnen. En een overwinning is volgens Koeleba hoogstwaarschijnlijk voorwaarde voor een Oekraïens lidmaatschap van de NAVO.

Dat NAVO-lidmaatschap is de volgende grote doelstelling van de Oekraïense regering, zegt Koeleba. "NAVO-lidmaatschap kan deze oorlog niet stoppen. Maar het kan wel toekomstige oorlogen voorkomen. De beste manier om de veiligheid in de regio te vergroten is het dichterbij brengen van het moment dat Oekraïne lid wordt van de NAVO."

'Berichten over Oekraïens offensief zijn afleidingsmanoeuvre'

Berichten dat Rusland een groot Oekraïens offensief zou hebben afgeslagen in de regio Donetsk zijn volgens een Oekraïense onderminister van Defensie "een afleidingsmanoeuvre". Het Russische ministerie van Defensie meldde vanochtend dat Russische troepen onder meer 16 Oekraïense tanks en 21 pantservoertuigen vernietigd hadden, en dat er 250 Oekraïense militairen waren gedood, maar dat bericht werd niet bevestigd van Oekraïense zijde.

De Oekraïense onderminister Hanna Maliar schrijft nu op Telegram dat Oekraïense troepen langs sommige delen van de frontlinie aanvallen uitvoeren, maar dat er geen sprake is van een groter, gecoördineerd offensief. "Waarom verspreiden de Russen informatie over een tegenoffensief? Omdat ze de aandacht moeten afleiden van de verliezen in de omgeving van Bachmoet."

In een audiobericht van vanochtend zegt Jevgeni Prigozjin, de leider van de Russische Wagnergroep, dat Oekraïense troepen een deel van de Oost-Oekraïense plaats Berchivka ten noorden van Bachmoet hebben ingenomen. De omgeving van Bachmoet is volgens de Oekraïense onderminister nog steeds het 'epicentrum' van de strijd.

Kremlin: mobilisatietoespraak in grensregio was niet echt

Het Kremlin is naar buiten gekomen met een verklaring over een radiotoespraak die van president Poetin leek, maar dat niet was. De radioboodschap, waarin te horen was dat Oekraïense troepen over de grens kwamen en een nationale mobilisatie was begonnen, was het resultaat van een hack, zegt het Kremlin volgens Russische media.

"Al deze berichten zijn volslagen nep", citeert staatspersbureau RIA een Kremlin-woordvoerder Peskov. De aankondiging van de mobilisatie werd uitgezonden in Rostov, Belgorod en Voronezj in Rusland. Het bericht ging gepaard met de oproep aan inwoners om dieper Rusland in te trekken.

Kyiv ontkent dat er Oekraïense troepen Rusland in zijn gestuurd. De aanvallen op Russisch grondgebied zijn volgens Oekraïne het werk van Russische partizanen.

Wagnergroep: Oekraïners veroveren plaats ten noorden van Bachmoet

Jevgeni Prigozjin, de leider van de de Wagnergroep, meldt dat Oekraïense troepen een deel van de Oost-Oekraïense plaats Berkhivka ten noorden van Bachmoet hebben ingenomen. Zijn huurlingenleger had de plaats eind februari ingenomen.

Vorige maand veroverde de Wagnergroep het nabijgelegen Bachmoet na een maandenlange bloedige strijd, waarop het Russische leger de stad overnam. Sindsdien hebben de Oekraïense troepen tal van aanvallen uitgevoerd op doelen in de buurt van Bachmoet, onder meer bij Berchivka.

"Nu is een deel van de nederzetting Berkhivka alweer verloren. De troepen rennen stilletjes weg. Een schande!", reageert Prigozjin in een audiobericht dat via zijn eigen persdienst is verspreid. Hij roept minister Sjojgoe van Defensie en legerchef Gerasimov - twee kopstukken met wie hij al maanden overhoop ligt - op om naar het front te komen. "Kom op, jullie kunnen het. En als jullie het niet kunnen, zullen jullie sterven als helden", daagt hij hen uit.

CNN: Oekraïne heeft saboteursnetwerk in Rusland dat drone-aanslagen pleegt

Oekraïne onderhoudt een netwerk van sympathisanten die Russische doelen kunnen saboteren en vanuit Rusland aanslagen kunnen plegen met drones. Dat meldt CNN op basis van bronnen met kennis van Amerikaanse inlichtingen hierover. De VS zou deze pro-Oekraïense saboteurs als verantwoordelijken zien voor de drone-aanval op het Kremlin, begin mei. Andere recente aanvallen of sabotageacties noemt CNN niet.

De Amerikanen weten volgens CNN dat de saboteurscellen bestaan uit pro-Oekraïeners die goed getraind zijn om dit soort acties uit te voeren. Ze zouden tot nu toe gebruik hebben gemaakt van drones van Oekraïense makelij. Er zouden geen bewijzen zijn dat er ook Amerikaanse drones zijn gebruikt.

Hoe Oekraïne de drones in Rusland heeft gekregen, is niet helemaal duidelijk. Er zouden smokkelroutes bestaan, die Oekraïne gebruikt om drones of drone-onderdelen over de grens te krijgen. Een Europese inlichtingenbron zegt tegen de Amerikaanse nieuwszender uit dat de grens tussen beide landen enorm is en dat smokkel tussen Rusland en Oekraïne al jaren schering en inslag is. "En je moet bedenken dat dit de Russische periferie is. Overleven is hier een probleem voor iedereen, dus met geld krijg je veel gedaan."

Ook is niet bekend onder wiens controle de pro-Oekraïense pionnen in Rusland precies staan. De Amerikanen nemen aan dat "elementen binnen de Oekraïense inlichtingendiensten" erbij betrokken zijn. Voor zover bekend heeft president Zelensky de diensten een aantal grenzen gesteld waarbinnen ze kunnen opereren. Hij hoeft dus niet voor iedere operatie persoonlijk groen licht te geven.

België onderzoekt of Belgische wapens zijn ingezet in Rusland

België gaat Oekraïne om opheldering vragen over berichten over Belgische wapens die op Russisch grondgebied zijn ingezet. Het Belgische ministerie van Defensie en de Belgische inlichtingendiensten onderzoeken of Belgische wapens zijn gebruikt door Russische anti-Kremlin-groepen, kondigde premier De Croo aan op Radio 1 van de Vlaamse publieke omroep VRT.

Afgelopen weekend meldde The Washington Post dat deze anti-Kremlin-strijders bij een aanval in de Russische regio Belgorod voertuigen gebruikten die Oekraïne van de VS en Polen had gekregen. Ze zouden ook wapens hebben gebruikt die geleverd waren door België en Tsjechië.

De Croo zegt dat België er "zwaar aan zou tillen" als de berichtgeving klopt, want het zou strijdig zijn met de voorwaarden die bij de wapenleveringen zijn gesteld. "Europese wapens worden aan Oekraïne geleverd onder de voorwaarde dat ze worden ingezet op Oekraïens territorium, met het doel om dat territorium te verdedigen", zei hij.

De Belgische premier noemt dit "juist een van de redenen waarom Europese landen voorzichtig zijn geweest met de levering van wapens". Over eventuele consequenties voor Oekraïne wil De Croo niet speculeren. "Maar we analyseren de situatie en zouden dit zeer serieus nemen."

Russische veldcommandant en militaire blogger: juist Oekraïens succes

De Russische veldcommandant Aleksandr Chodakovsky weerspreekt opvallend genoeg de succesverhalen van het Russische ministerie van Defensie over het afslaan van een Oekraïens offensief. De Oekraïense troepen hebben volgens hem in het westen "een vuist weten te vormen" en "tactisch succes" weten te behalen.

"Ze hebben één positie van ons ingenomen, maar ze hebben voelbare verliezen geleden", aldus Chodakovsky. "Nu probeert de vijand de aanwezigheid bij de doorbraak te versterken, uiteraard met het doel om nog meer gebied in te nemen." De Russische veldcommandant denkt niet dat deze aanval deel uitmaakt van het langverwachte Oekraïense tegenoffensief, maar hij houdt er rekening mee dat een succesvolle doorbraak wel het begin kan zijn van meer.

Naast Khodakovsky uit ook een Russische militaire blogger zich bezorgd over de Oekraïense strijdbewegingen. De situatie aan de frontlinie bij Voehledar, in Donetsk, wordt "met het uur alarmerender", schrijft Russisch oorlogsblog War Gonzo, dat ruim 1,2 miljoen volgers heeft. War Gonzo schrijft dat "bronnen de woorden van Chodakovsky bevestigen" en dat Oekraïne "bij een ochtendaanval enig succes had".

Ook bij deze claims geldt dat ze nog niet onafhankelijk te verifiëren zijn. Oekraïne zei eerder al te zwijgen over het offensief, om Moskou niet wijzer te maken dan nodig. Rusland, andersom, heeft reden om alle speculatie over het begin van het Oekraïense offensief te overstemmen met berichten over grote Oekraïense verliezen.

Oekraïne meldt gevechten in Donetsk, zegt niets over Russische claim

In de dagelijkse update van de Oekraïense legerleiding wordt vanochtend met geen woord gerept over een groot offensief in Donetsk. Het Russische leger claimt daar gisteren een groot offensief te hebben afgeslagen en zo'n 250 Oekraïense militairen te hebben gedood.

De Oekraïense legerleiding meldt wel 29 gevechten in de regio's Donetsk en Luhansk. In heel Oekraïne zijn volgens de leiding gisteren 15 luchtaanvallen uitgevoerd op Russische troepen. Verder heeft Oekraïne zes vijandelijke drones onderschept en meerdere commandoposten, wapendepots en luchtverdedigingssystemen aangevallen.

Zowel de Russische als de Oekraïense claims zijn nog niet onafhankelijk te verifiëren.

Rusland: groot Oekraïens offensief afgeslagen

Russische strijdkrachten hebben gisteren een groot Oekraïens offensief afgeslagen in de regio Donetsk, zegt het Russische ministerie van Defensie. Daarbij zijn zo'n 250 Oekraïense militairen gedood, beweert het ministerie. Het nieuws is niet onafhankelijk bevestigd.

Het ministerie schrijft vannacht in een verklaring op Telegram dat het grootschalige offensief gisterochtend werd gelanceerd in het zuiden van de regio Donetsk. Daarbij zouden zes bataljons pantserinfanterie en twee tankbataljons van het Oekraïense leger betrokken zijn geweest.

Volgens het Russische ministerie zijn onder meer 16 Oekraïense tanks en 21 pantservoertuigen vernietigd. Het is onduidelijk of de vermeende Oekraïense aanval het begin van het langverwachte lenteoffensief markeert, schrijft Reuters.

'Gevangen Russische militairen in Belgorod worden uitgeleverd aan Oekraïne'

Een groep pro-Oekraïense Russische rebellen zegt gevangengenomen Russische militairen te zullen uitleveren aan de Oekraïense autoriteiten. De groep liet dat weten in een videoboodschap.

De militairen zouden gevangen zijn genomen tijdens gevechten in de Russische regio Belgorod, op de grens met Oekraïne. In de video van het Russische Vrijwilligerskorps is een groep van zeker twaalf mannen te zien, volgens de rebellen Russische militairen.

De rebellen claimden eerder twee Russische militairen gevangen te hebben genomen. Ze wilden hen vrijlaten als ze de gouverneur van Belgorod, Vjatsjeslav Gladkov, konden spreken. Ze zeggen daar nu van terug te komen omdat de gouverneur zich niet aan de afspraak zou hebben gehouden om hen te ontmoeten.

Nieuw liveblog

Welkom in het nieuwe liveblog over de ontwikkelingen rond de oorlog in Oekraïne. Het liveblog van vorige week lees je hier.