Bewoners Cherson woedend en verbijsterd over damdoorbraak: ‘Ultieme lafaards’
Na maanden Russische bezetting, gevolgd door maandenlange beschietingen, werd de regio rondom de Zuid-Oekraïense stad Cherson vanochtend opgeschrikt door een nieuwe ramp. Een ramp waar al lange tijd voor werd gevreesd: de doorbraak van de immense Kachovka-dam.
"Ik hoorde het nieuws vanochtend van familieleden via Telegram", vertelt Vitali, die vanwege werk buiten de stad is. Hij is woedend. "Dit is gedaan door klootzakken, andere woorden heb ik niet voor ze. Ik kan niet geloven dat mensen hiertoe in staat zijn. Dat je zoiets doet. Dat verbaast mij wel."
Die verbazing wordt niet gedeeld door andere bewoners uit de regio. "Niets verbaast mij meer in deze oorlog", zegt Angelina. Zij is er zeker van, net als de andere bewoners van de regio met wie de NOS sprak: Rusland is verantwoordelijk voor de vernietiging van de dam. Ook als de dam niet doelbewust is opgeblazen, maar door een combinatie van zware beschadiging en de kracht van de natuur is doorgebroken. "Zonder de Russische invasie zou de dam er nog staan."
Dit is het belang van de opgeblazen dam:
"De Russen zeggen dat Cherson aan hen toebehoort, maar ze kiezen ervoor om het te vernietigen", zegt de Oekraïense politicus Oleksi Gontsjarenko, die in de stad is. Hij zegt dat het water in de rivier in hoog tempo stijgt en het gevaar nog niet is geweken. "Ook hoor ik explosies in de verte, dus de gevechtshandelingen gaan ook door."
Naar verwachting tientallen dorpen staan onder water als gevolg van de damdoorbraak. De stad Cherson, in grootte vergelijkbaar met Eindhoven, lijkt relatief gespaard te blijven. Het oude centrum ligt op een hoge oever. "Ik leef hoog, dus ik ben veilig", vertelt inwoner Serhi. "Het zijn vooral de laaggelegen plaatsen waar ik mij zorgen om maak."
Zelfs nu gaan de beschietingen door, de lafaards.
Het gaat met name om een strook met kleine dorpen aan de oever van de Dnjepr en een laaggelegen wijk in de stad Cherson: Ostriv, Oekraïens voor eiland. "Ik ken mensen die daar wonen, maar zij waren allemaal al eerder vertrokken. Wie weg kon, is al vertrokken. Vooral de ouderen bleven achter." Volgens de Oekraïense autoriteiten worden zeker 1300 mensen met bussen naar de rest van Oekraïne gebracht, onder meer naar Kyiv.
Juist de kwetsbaarste locaties voor het hoogwater zijn ook de plekken die de afgelopen maanden voortdurend zijn bestookt door Russische beschietingen. Waar de havenstad relatief ongeschonden de Russische bezetting doorstond, bracht de bevrijding de oorlog juist dichterbij. Sindsdien vormt de Dnjepr de frontlijn en is Cherson een frontstad. De afgelopen maanden vielen tientallen doden in de stad, fors meer dan het dodental als gevolg van bijvoorbeeld de voortdurende luchtaanvallen op Kyiv.
"De beschietingen gaan zelfs nu nog door, terwijl de stad in paniek is door het hoge water", zegt Angelina, die zojuist uit de stad is vertrokken. "Dat laat zien wat voor ultieme lafaards het zijn." Serhi wijst op een - in zijn ogen - lichtpunt: "Aan de overkant, waar de Russen zitten, hebben ze meer last van het water."
Deze foto deelt Angelina van Cherson:
Vanochtend heeft Angelina een groep achtergelaten honden per auto uit de stad geëvacueerd. "De wegen waren nog toegankelijk, maar ik hoor dat het vanavond anders zal zijn." De honden blijven voorlopig bij haar, totdat er ander onderdak voorhanden is. Zo zijn er meerdere organisaties actief die zich richten op de evacuatie van dieren. Naast huizen en mensen worden namelijk ook de flora en fauna getroffen door de overstromingen.
Oekraïense ministers en adviseurs van president Zelensky stelden vanochtend direct dat de damdoorbraak een vorm van 'ecocide' is. Dat is een relatief nieuwe term, voor het doelbewust vernietigen van ecosystemen. Niet alleen water bedreigt de regio, ook olie vormt een probleem. Volgens de Oekraïense autoriteiten is zeker 150 ton machineolie weggelekt uit de waterkrachtcentrale in de dam, met alle gevolgen van dien. Nog eens 300 ton dreigt weg te lekken.
Politicus Gontsjarenko zegt dat de geur van olie langs de oevers te ruiken is. Hij is stellig: "Dit is een ecologische ramp die decennialange gevolgen zal hebben."
