Paus biedt hulp aan bij terugkeer Oekraïense kinderen uit Rusland • Zelensky bedankt Nederland

Paus biedt hulp aan bij terugkeer Oekraïense kinderen uit Rusland

Het Vaticaan is bereid te helpen bij de terugkeer van Oekraïense kinderen die zijn meegenomen naar Rusland. Dat heeft paus Franciscus aangeboden op bezoek in Hongarije. Hij zei ook dat er een geheime 'missie' op touw wordt gezet, maar gaf daarbij geen details.

Duizenden Oekraïense kinderen worden sinds het begin van de oorlog vastgehouden in Russische heropvoedingskampen, meldde Amerikaanse onderzoekers in februari. Het Internationaal Strafhof in Den Haag heeft een arrestatiebevel uitgevaardigd tegen president Poetin op verdenking van deportaties. Rusland ontkent de beschuldigingen en beweert dat de kinderen voor hun eigen veiligheid zijn verplaatst.

De paus wil helpen om de kinderen terug bij hun ouders te krijgen. Hij benadrukt dat het Vaticaan al heeft geholpen bij de uitwisseling van krijgsgevangenen tussen Moskou en Kyiv. "Er komt een missie die nog niet openbaar is. Zodra dat wel het geval is kan ik meer over vertellen."

Kremlin bevestigt ontslag onderminister van Defensie

Het Russische ministerie van Defensie heeft de geruchten over het ontslag van onderminister Michail Mizintsev bevestigd. Hij wordt opgevolgd door Aleksej Koezmenkov. De onderminister van Defensie is voornamelijk verantwoordelijk voor de bevoorrading van het leger.

Gisteren dreigde het hoofd van het Russische huurlingenleger Wagner, Jevgeni Prigozjin, een deel van zijn troepen terug te trekken uit de zwaarbevochten Oekraïense stad Bachmoet omdat het Russische leger te weinig munitie zou leveren.

Zelensky bedankt Nederland voor opleiden Oekraïense militairen

De Oekraïense president Zelensky bedankt in een video op zijn Telegramkanaal Nederland voor het opleiden van Oekraïense militairen voor het gebruik van geavanceerde westerse systemen. Ongeveer zestig Nederlandse militairen trainen deze maand in Duitsland Oekraïense infanteristen.

Nederland stuurde begin deze week ook een forensisch en opsporingsteam (FO-team) naar Oekraïne om onderzoek te doen naar oorlogsmisdrijven. Het is de derde keer dat een dergelijk Nederlands team naar Oekraïne gaat. Dit keer werkt Nederland samen met Tsjechië.

De president bedankte naast Nederland ook een aantal andere Europese landen en de Verenigde Staten.

Rusland: vier burgers gedood door Oekraïense beschieting van grensdorp

Als gevolg van Oekraïens artillerievuur zijn in het Russische grensdorp Soezjomka vier burgers om het leven gekomen, meldt de gouverneur. Nog eens twee inwoners van het dorp zouden naar het ziekenhuis zijn gebracht met verwondingen.

Soezjomka ligt in de regio Brjansk op amper 10 kilometer afstand van de grens met Oekraïne. Het plaatsje is volgens de lokale autoriteiten afgelopen nacht tweemaal getroffen door beschietingen. Meerdere huizen zouden zijn geraakt. De gouverneur meldt op Telegram dat de noodtoestand is uitgeroepen in Soezjomka.

Rusland beschuldigt Oekraïne regelmatig van aanvallen op Brjansk. Het nieuws over Soezjomka kan niet worden gecontroleerd.

'Russische bevelhebbers straffen soldaten door ze in holen in de grond te stoppen'

De afgelopen maanden zijn Russische bevelhebbers zwaardere straffen gaan opleggen aan soldaten voor allerlei vergrijpen. Dat schrijft het Britse ministerie van Defensie, dat dagelijks een update met inlichtingen over de oorlog in Oekraïne plaatst. Volgens het ministerie knepen de bevelhebbers eerder een oogje dicht, bijvoorbeeld bij dienstweigeraars.

Op sociale media circuleren video's van verschillende Russische militairen die klagen dat ze dagen- of wekenlang worden vastgehouden in 'zindans', gaten in de grond die zijn afgedekt met een metalen rooster. De militairen worden bijvoorbeeld in de geïmproviseerde cellen geplaatst als straf voor dronkenschap of het niet opvolgen van bevelen.

Volgens het Britse ministerie begonnen de strengere straffen al in augustus vorig jaar, maar namen ze vooral toe na het aantreden van de legerchef Valeri Gerasimov in januari begin dit jaar.

Oekraïne: nog altijd bevoorrading Bachmoet mogelijk

Oekraïne heeft nog altijd de controle over een belangrijke bevoorradingsroute naar Bachmoet, zegt een woordvoerder van het Oekraïense leger. Volgens Oekraïense militaire bronnen dreigen de Russen al weken de "levenslijn" naar de stad af te snijden en Bachmoet volledig in te nemen. Maar volgens Oekraïne lukt het nog steeds om (militaire) goederen de stad in te krijgen. Bachmoet, in het oosten van Oekraïne, wordt al sinds vorige zomer zwaar bevochten.

Om de stad is de afgelopen dagen veel te doen: gisteren zei het hoofd van het Russische huurlingenleger Wagner Groep, Jevgeni Prigozjin, dat Oekraïne in Bachmoet nog slechts een gebied ter grootte van 3 vierkante kilometer onder controle heeft. Tegelijkertijd dreigde hij een deel van zijn troepen terug te trekken, omdat het Russische leger te weinig munitie levert. Volgens Prigozjin kunnen de huurlingen nog maximaal een aantal dagen vooruit.

In een brief aan de Russische minister van Defensie riep hij op om de munitievoorraden zo snel mogelijk aan te vullen. Prigozjin zou hebben geschreven dat als er niet snel nieuwe bevoorrading komt, Rusland een deel van zijn troepen moet terugtrekken.

Kaag: er moet meer aandacht komen voor particuliere investeringen in Oekraïne

Minister Sigrid Kaag roept buitenlandse particuliere investeerders op om Oekraïense gebieden die niet bezet zijn te helpen bij vroeg herstel van het land. "We moeten erkennen dat daar kapitaal is, dat daar topmensen zitten", zegt Kaag bij een bijeenkomst van EU-ministers van Financiën in Stockholm.

Om de door Russen vernielde infrastructuur en woningen te herstellen zijn miljarden nodig. Daarvoor is particulier geld heel belangrijk, zegt vicevoorzitter Dombrovskis van de Europese Commissie. "Het is dan ook belangrijk om het land aantrekkelijker te maken als investeringsbestemming. We werken aan manieren om EU-bedrijven in staat te stellen de wederopbouw van Oekraïne te ondersteunen", aldus Dombrovskis.

De ministers herhaalden bij deze bijeenkomst hun belofte dat de Europese Unie Oekraïne zal blijven steunen.

Oekraïne: meer dan 10 Russische brandstoftanks verwoest door aanval op de Krim

Een officier van de Oekraïense geheime dienst meldt dat meer dan tien brandstoftanks zijn verwoest na de explosie in de havenstad Sevastopol vanmorgen. De gouverneur van het door Russen bezette gebied vermoedt dat het een drone-aanval vanuit Oekraïne was. Daar heeft Oekraïne geen verantwoordelijkheid voor genomen, een officier die op de aanval reageerde noemde het "een straf van God."

Er zijn al vaker Oekraïense drone-aanvallen geweest op Sevastopol, dat op het schiereiland de Krim ligt en sinds 2014 door Rusland bezet is. De stad heeft een strategisch belangrijke ligging. President Zelensky heeft steeds herhaald dat hij de Krim en alle andere door Rusland illegaal geannexeerde Oekraïense gebieden wil heroveren.

Wagner-baas dreigt troepen terug te trekken uit Bachmoet

Het hoofd van het Russische huurlingenleger Wagner, Jevgeni Prigozjin, heeft gedreigd een deel van zijn troepen terug te trekken uit Bachmoet, omdat het Russische leger ze te weinig munitie levert.

In een interview met een Russische militaire blogger zegt hij dat Wagner daardoor veel meer verliezen lijdt dan nodig: "Elke dag hebben we weer stapels lichamen die we in een kist stoppen en naar huis sturen." Prigozjin heeft een brief geschreven aan de Russische minister van Defensie, waarin hij hem oproept de voorraden zo snel mogelijk aan te vullen, anders zijn ze "gedwongen om zich terug te trekken of te sterven".

Bachmoet, in het oosten van Oekraïne, is op dit moment het brandpunt van de oorlog. Beide kanten proberen al maanden controle te krijgen over de stad.

Polen legt beslag op gebouw met Russische school

Polen heeft beslag gelegd op een gebouw in Warschau waarin een Russische middelbare school gevestigd was. De aanleiding is niet duidelijk, maar inwoners van de stad zouden al langer hebben geklaagd. Ze noemen het gebouw een "spionnennest", schrijft persbureau AFP.

Het gebouw staat in de buurt van de Russische ambassade en de kinderen van diplomaten kregen er les. Dat gebeurt nu in een ander deel van het complex.

Rusland zegt een officiële klacht in te zullen dienen, maar Polen zegt dat de beslaglegging legitiem is. Een woordvoerder van het Poolse ministerie van Buitenlandse Zaken zegt dat het gebouw bij het stadhuis van Warschau hoort en dat Rusland er illegaal gebruik van maakte.

De Russische ambassadeur in Polen spreekt van een "illegale actie" en zegt dat sprake is van een schending van het Verdrag van Wenen over diplomatieke relaties. Daarin staat dat op een diplomatieke ambtswoning geen beslag kan worden gelegd. Veel leraren en ander personeel wonen op het terrein van de school.

EU-akkoord over import en doorvoer landbouwproducten Oekraïne

De Europese Commissie en Polen, Hongarije, Slowakije, Bulgarije en Roemenië zijn het gisteren eens geworden over maatregelen over de in- en doorvoer van Oekraïense landbouwproducten. Het gaat om tarwe, maïs, koolzaad en zonnebloemzaad. EU-bronnen zeggen dat die producten niet meer in Oost-Europa mogen worden afgezet, maar moeten worden doorgevoerd. De EU maakt ook geld vrij om gedupeerde boeren in de vijf EU-landen te compenseren. Er komt 100 miljoen euro boven op een eerder steunpakket van ruim 56 miljoen euro.

In ruil daarvoor zeggen de vijf lidstaten maatregelen te schrappen die ze hadden genomen tegen de EU-regels in. Afgelopen weken verboden zij de import van graan en andere landbouwproducten uit Oekraïne, omdat ze overspoeld werden door goedkoper tarwe uit Oekraïne. Daardoor is de prijs flink gedaald. Eind deze week werd duidelijk dat zo'n 150 vrachtwagens met Oekraïense landbouwproducten als graan en zonnebloemolie bij de Oekraïens-Poolse grens worden tegengehouden.

Oekraïne is niet blij met de handelsbeperkingen en wil dat zowel de export naar de vijf landen als de export naar andere EU-lidstaten gewoon mogelijk blijft.

Normaal gesproken wordt veel Oekraïens graan uitgevoerd naar onder meer Afrika en het Midden-Oosten, maar sinds de Russische invasie bleef het grotendeels in Oost-Europa. De gebruikelijke exportroute via de Zwarte Zee was door toedoen van de Russen niet te gebruiken. Tot 18 mei geldt nog de zogenoemde graandeal, maar Rusland ziet geen reden om die te verlengen.

Ook werd gisteren bekend dat de EU van plan is Oekraïne nog een jaar langer vrij te stellen van een douaneheffing voor veel producten, zoals graan. Met die maatregel wil de EU de noodlijdende economie van Oekraïne een boost geven.

Grote brand in Sevastopol, Russen vermoeden drone-aanval

In de havenstad Sevastopol, op de door Rusland bezette Krim, heeft een grote brand gewoed. Volgens de gouverneur stond een groot brandstofdepot in brand, vermoedelijk als gevolg van een drone-aanval. In de loop van de ochtend is de brand geblust.

Een oppervlakte van zo'n 1000 vierkante meter stond in lichterlaaie, meldde de door Rusland geïnstalleerde gouverneur Razvozjajev op Telegram. Op beelden is te zien dat er een grote rookwolk boven de stad hing. Er zijn volgens de Russische autoriteiten geen slachtoffers of schade.

De brand komt een dag nadat Rusland een reeks luchtaanvallen heeft uitgevoerd op Oekraïne. Daarbij kwamen volgens Oekraïne zeker 25 mensen om het leven, onder wie een aantal kinderen.

Het is nog onduidelijk wat er vanmorgen is gebeurd in Sevastopol, maar het Oekraïense leger heeft vaker drone-aanvallen uitgevoerd op deze strategisch belangrijke plaats. President Zelensky heeft steeds herhaald dat hij de Krim en alle andere door Rusland illegaal geannexeerde Oekraïense gebieden wil heroveren.

Zuid-Korea sluit rechtstreeks sturen van wapens naar Oekraïne niet uit

Zuid-Korea sluit niet uit dat het op termijn het beleid loslaat om enkel niet-dodelijke legermaterieel naar Oekraïne te sturen. Volgens president Yoon houdt zijn land de situatie op het slagveld nauwlettend in de gaten, waarbij hij benadrukte dat Rusland de oorlog niet mag winnen.

Zuid-Korea weigert vooralsnog rechtstreeks wapens naar Oekraïne te sturen, ondanks oproepen van onder meer secretaris-generaal van de NAVO Stoltenberg om dat wel te doen. Yoon zei daarbij dat er "meerdere opties" op tafel liggen. Hij deed zijn uitspraken in de VS, bij een speech op een universiteit.

Dodental raketaanvallen in Oekraïne loopt op tot 25

Het dodental in Oekraïne door de Russische luchtaanvallen vanochtend is opgelopen tot 25. De stad Oeman werd het zwaarst getroffen. Daar kwamen minstens 23 mensen om het leven, zeventien personen raakten gewond. Onder de doden waren meerdere kinderen. Ook in de stad Dnipro, in het zuidoosten van Oekraïne, kwamen twee mensen om het leven.

De dodelijke aanvallen vanochtend waren de eerste grote luchtaanvallen in bijna twee maanden tijd in Oekraïne.

Voormalig BBC-journalist omgekomen in Oekraïne

Voormalig BBC-journalist Oleksandr Bondarenko is omgekomen bij gevechten aan de frontlinie in Oekraïne. Dat meldt de Britse omroep BBC.

Bondarenko bekleedde van 2007 tot 2011 verschillende functies bij de Oekraïense tak van BBC. Daarna werkte hij voor verschillende mediaorganisaties. In februari 2022 vertrok Bondarenko als vrijwilliger naar het front. Hij begon daar als communicatie-expert en media trainer en voegde zich uiteindelijk bij het leger. Bondarenko kwam zelf uit de regio Loehansk, in het oosten van Oekraïne.

BBC-journalist Olga Maltjevska schrijft op Twitter dat Bondarenko niet kon aanzien hoe zijn vaderland door indringers werd verscheurd:

Zelensky: 'geen defensietaboes'

Elke beperking van defensie voor Oekraïne is een terroristische kans voor Rusland, zegt de Oekraïense president Zelensky in een bericht op zijn Telegramkanaal.

Alle hulp aan Oekraïne, van luchtverdedigingssysteem tot militaire vliegtuigen, kanonnen of gepantserde voertuigen, is levensreddend voor Oekraïners. En dus mogen er geen "defensietaboes" bestaan bij de steun aan Oekraïne, volgens de president.

Zelensky deed zijn uitspraken na een ontmoeting met de president van Slowakije en Tsjechië. Beiden brachten vandaag een bezoek aan de Oekraïense president.

Nederlandse boer in Oeman wakker geschud door aanvallen

De Nederlandse boer Kees Huizinga woont in de buurt van Oeman. Hij werd vannacht wakker van het overvliegen van de Oekraïense luchtafweer. "Om 04.30 uur hoorde ik in de verte twee explosies. Al gauw was duidelijk dat er in Oeman twee raketten waren neergekomen", vertelt Huizinga.

Oeman ligt zo'n 500 kilometer van de frontlinie. Dat daar nu een aanval is geweest, verbaast hem. "Voor ons was de oorlog altijd ver weg, maar nu is ook iedereen hier in de buurt weer wakker geschud dat het echt wel heel erg is."

Dodental in Oeman loopt op tot 19, onder wie drie kinderen

Bij de Russische raketaanvallen van vandaag zijn ten minste negentien doden gevallen. Het dodental is opgelopen nadat er in Oeman nog meer mensen onder het puin vandaan werden gehaald. In de stad in het midden van het land heeft een kruisraket een flatgebouw getroffen, daar zijn inmiddels vijftien mensen om het leven gekomen.

Onder de doden zijn drie kinderen, zeggen de autoriteiten: twee 10-jarigen en een peuter kwamen volgens de gouverneur om het leven bij de aanval. Hulpdiensten zijn daar nog altijd bezig met de zoektocht naar overlevenden.

Defensieminister Oekraïne: we zijn klaar voor tegenoffensief

Oekraïense strijdkrachten ronden hun laatste voorbereidingen af voor het langverwachte tegenoffensief van dit voorjaar. Dat zei minister van Defensie Oleksij Reznikov in een briefing vandaag. "Zodra Gods wil, het weer en het besluit van de commandanten er zijn, gaan we het doen." Reznikov noemde geen datum.

Kyiv bereidt al maanden een offensief voor om Russische troepen tegen te houden in het zuiden en oosten van Oekraïne. Militair analisten houden er rekening mee dat een omvangrijke tegenaanval in mei of juni zal plaatsvinden, afhankelijk van het weer en de westerse wapenleveranties.

Secretaris-generaal van de NAVO, Jens Stoltenberg, zei gisteren dat de NAVO-bondgenoten bijna alle beloofde gevechtsvoertuigen aan Oekraïne hebben geleverd. Hij zei dat Oekraïne nu de militaire capaciteit heeft om territorium te heroveren. "Meer dan 98 procent van de aan Oekraïne beloofde gevechtsvoertuigen is geleverd." Het gaat volgens hem onder meer om 1550 gepantserde wagens en 230 tanks. Stoltenberg zegt dat het bondgenootschap zeker negen Oekraïense brigades heeft opgeleid.

Paus ontmoet Oekraïense vluchtelingen bij bezoek aan Hongarije

Paus Franciscus is rond 10.00 uur geland in Hongarije. Hij zal tijdens zijn driedaagse bezoek onder meer spreken met Oekraïense vluchtelingen. Het hoofd van de Rooms-Katholieke Kerk spreekt zich vaak uit over de oorlog in Oekraïne en zijn bezoek aan Boedapest zal naar verwachting ook grotendeels in het teken staan van de oorlog.

Meer dan 2,5 miljoen Oekraïners zijn sinds de Russische oorlog de grens met Hongarije overgestoken. 35.000 van hen verblijven nog steeds in het land. Paus Franciscus heeft premier Viktor Orbán bedankt dat hij hen zo gastvrij heeft opgevangen. Tegelijkertijd is de harde Hongaarse houding tegen andere migranten niet in lijn met de denkbeelden van de paus, die vindt dat Europa mensen ruimhartig moet opnemen.

Het is de eerste reis van de 86-jarige paus sinds hij een maand geleden werd opgenomen. Hij lag drie dagen in het ziekenhuis vanwege ademhalingsproblemen door bronchitis. Ook doet hij vrijwel alles in Hongarije in een rolstoel, omdat hij last heeft van zijn knie.

Dodental Russische aanvallen op Oekraïense steden loopt op tot zeker twaalf

Het dodental van de Russische aanvallen op meerdere Oekraïense steden vannacht is opgelopen tot minstens twaalf. Ook raakten meerdere mensen gewond.

In Oeman, een stad in het midden van het land, troffen twee kruisraketten een flatgebouw van negen verdiepingen. Daarbij vielen zeker tien doden en raakten ten minste zeventien mensen gewond. Op beelden is de enorme schade die de raket aanrichtte goed te zien. Volgens de lokale politie werden drie kinderen uit het puin gered. Militairen, hulpverleners en burgers zoeken nog naar slachtoffers.

In de oostelijke stad Dnipro kwamen een 31-jarige vrouw en haar 2-jarige dochter om het leven na een aanval, aldus de gouverneur. Vier mensen raakten daar gewond.

In Kyiv waren ook meerdere explosies, maar daar werden voor zover bekend geen doelen geraakt of slachtoffers gemeld. Het luchtafweersysteem van de hoofdstad schoot elf kruisraketten en twee drones uit de lucht, aldus lokale autoriteiten. Het was de eerste aanval op Kyiv sinds 9 maart.

Oekraïense president Zelensky heeft de raketaanvallen veroordeeld. "Elke aanval, elke slechte daad tegen ons land en volk brengt de terroristische staat dichter bij mislukking en bestraffing. We zullen geen enkele misdaad vergeten, we zullen geen enkele indringer zijn verantwoordelijkheid laten ontlopen."

De schade aan het getroffen flatgebouw in Oeman is groot:

Minstens vijf doden door Russische raketaanvallen op meerdere steden in Oekraïne

Verschillende steden in Oekraïne hebben vannacht te maken gekregen met aanvallen. Er zouden meer dan twintig Russische kruisraketten en twee drones zijn afgevuurd. Onder meer de hoofdstad Kyiv lag onder vuur. In Dnipro kwamen bij een aanval een jonge vrouw en een tweejarig kind om het leven, meldt de gouverneur van de stad. In Oeman vielen zeker drie doden en raakten meerdere mensen gewond.

Het is nog onbekend wat in de hoofdstad geraakt is en of daar slachtoffers zijn gevallen. De luchtverdediging rond Kyiv heeft volgens de autoriteiten van de stad elf kruisraketten en twee drones uit de lucht geschoten.

Er werden ook explosies gehoord in Krementsjoek en Poltava in het midden van Oekraïne en in de zuidelijke regio Mykolajiv. Op sociale media gaan foto's rond van een brandende flat in de stad Oeman, in het midden van het land.

Russische grondtroepen groter dan bij het uitbreken van de oorlog

Volgens de Amerikaanse generaal Christopher Cavoli is de Russische landmacht "vandaag groter" dan aan het begin van de oorlog. Dat zei hij tegen een militaire commissie van het Huis van Afgevaardigden. De Russische luchtmacht heeft "heel weinig" materieel verloren, zei Cavoli: naar schatting 80 vliegtuigen. Het heeft 1000 jagers en bommenwerpers in het arsenaal. CNN meldt dat Cavoli zei dat de Russische grondtroepen enigszins aan kwaliteit hebben ingeboet, maar wel groter zijn dan aan het begin van het conflict.

Toen hem gevraagd werd naar de Russische onderzeepatrouilles in de Atlantische Oceaan, zei Cavoli dat "een groot deel van het Russische leger niet negatief is beïnvloed" door de invasie van Oekraïne.

"De Russen zijn actiever dan we ze in jaren hebben gezien, en hun patrouilles in de Atlantische Oceaan en door de Atlantische Oceaan zijn van een hoog niveau, meestal van een hoger niveau dan we in jaren hebben gezien', zei hij. "En dit is, zoals u al aangaf, ondanks alle inspanningen die ze in Oekraïne leveren."

Oekraïense veiligheidsdienst: 'soldaat Rusland bekent moord op Oekraïense krijgsgevangenen'

De Oekraïense veiligheidsdienst SBOe beweert een telefoontje te hebben onderschept waarin een Russische soldaat toegeeft krijgsgevangenen te hebben gedood. De opname wordt door SBOe gedeeld op Telegram. Hierin beschrijft een soldaat hoe hij krijgsgevangenen vermoordt nadat hij de informatie van hen heeft gekregen die hij nodig heeft.

"Je moet iemand een beetje steken", zegt de soldaat in de opname. "Maar dit is niet de eerste keer voor mij. Het heeft geen zin om krijgsgevangenen gevangen te houden. Omdat we alle informatie van ze krijgen. Ze moeten worden weggegooid." De opname werd onderschept aan het oostfront, zegt de SBOe, in de regio Charkiv. De beweringen van de veiligheidsdienst kunnen niet onafhankelijk worden geverifieerd.

Eerder deze maand veroorzaakte een video veel afschuw waarin vermoedelijk een Oekraïense militair onthoofd wordt door een Russische soldaat. De Oekraïense president Zelensky heeft wereldleiders opgeroepen om op de video te reageren. Aanklagers in Oekraïne hebben een onderzoek ingesteld, onder meer naar de echtheid van de beelden.

Kremlin positief over telefoongesprek tussen Xi en Zelensky

Het Kremlin verwelkomt het telefoongesprek dat de Chinese en Oekraïense presidenten Xi en Zelensky gisteren hadden. Woordvoerder Dmitri Peskov zei desgevraagd dat Moskou "alles wat een einde zou kunnen maken aan het conflict in Oekraïne" verwelkomt.

Het was de eerste keer sinds de Russische invasie dat Xi en Zelensky elkaar spraken. In het telefoongesprek zegde Xi volgens staatspersbureau Xinhua toe een speciaal gezant naar Kyiv te sturen "om diepgaand te communiceren met alle partijen over een politieke oplossing voor de crisis". Zelensky noemde de uitkomst van het gesprek een "krachtige impuls voor het ontwikkelen van onze bilaterale relatie".

China stuurde ook aan op vredesonderhandelingen en een wapenstilstand. Rusland is daar enthousiast over, maar voor Oekraïne zijn gesprekken op dit moment onacceptabel, omdat dat vrijwel zeker zou betekenen dat het grondgebied moet afstaan dat door de Russen is ingelijfd.

NAVO-baas: Oekraïne heeft nu militaire capaciteit om territorium te heroveren

NAVO-bondgenoten hebben bijna alle beloofde gevechtsvoertuigen geleverd aan Oekraïne, zegt secretaris-generaal Stoltenberg. Hij zegt dat Oekraïne nu de militaire capaciteit heeft om territorium te heroveren. "Meer dan 98 procent van de aan Oekraïne beloofde gevechtsvoertuigen is geleverd." Het gaat volgens hem onder meer om 1550 gepantserde wagens en 230 tanks. Stoltenberg zegt dat het bondgenootschap zeker negen Oekraïense brigades heeft opgeleid.

Ook een Amerikaanse topgeneraal in Europa zegt dat Oekraïne de benodigde wapens voor een tegenoffensief op tijd krijgt. Onder meer de beloofde westerse tanks, zoals Britse Challengers en Duitse Leopards, arriveren sinds vorige maand in Oekraïne. "Ik ben ervan overtuigd dat we het materieel dat ze nodig hebben op tijd hebben geleverd, en we zullen de aanvoerlijn openhouden om hun operaties te ondersteunen", zei Christopher Cavoli, bevelhebber van de Amerikaanse troepen in Europa, in het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden. Hij denkt dat Oekraïne een "goede positie" heeft voor een tegenoffensief.

Strijd om Bachmoet gaat door, 'Rusland viel in 24 uur 324 keer aan'

Russische troepen blijven Bachmoet bombarderen. De strijd om de relatief kleine plaats in het oosten van Oekraïne is al maanden gaande. Met de strijd om Bachmoet wil Rusland een doorbraak in de Donbas-regio forceren, maar vooralsnog houdt Oekraïne stand.

Het hoofd van de Russische Wagner-groep zegt dat Oekraïense troepen Bachmoet binnen blijven stromen, in de aanloop naar een "onvermijdelijk" tegenoffensief. Internationale analisten verwachten dat Oekraïne met een voorjaarsoffensief komt, maar wanneer dat begint is moeilijk in te schatten.

De top van het Oekraïense leger schrijft op Facebook dat Russische troepen er niet in zijn geslaagd om twee dorpen ten noordwesten van Bachmoet in handen te krijgen. De Russen zouden in de afgelopen 24 uur 324 keer met artillerie en raketwerpers hebben aangevallen. "De Russen vernietigen gebouwen in Bachmoet om te voorkomen dat onze soldaten ze als vestingwerken gebruiken", zegt een woordvoerder van de Oekraïense strijdkrachten in het oosten van het land.

Witte Huis voorzichtig positief over telefoongesprek Xi en Zelensky

Het Witte Huis heeft voorzichtig positief gereageerd op het telefoongesprek dat de Oekraïense president Zelensky en zijn Chinese collega Xi hadden. Maar tegelijkertijd is er weinig hoop op vrede zolang Rusland nog troepen in het land heeft, liet woordvoerder John Kirby weten.

Navalny voor eerst in maanden te zien via videoverbinding, hoort terrorisme-aanklacht

De Russische oppositieleider Alexej Navalny zegt in een video die is verspreid door aanhangers dat de autoriteiten hem nu ook beschuldigen van terrorisme. Er is een nieuwe zaak tegen hem geopend met volgens hem "absurde beschuldigingen", die hem dertig jaar gevangenisstraf kunnen opleveren.

Navalny was vandaag voor het eerst in maanden te zien bij een hoorzitting in een Russische rechtbank. Hij woonde de zitting via een live videoverbinding bij vanuit een strafkolonie in Kovrov, waar hij een celstraf van ruim elf jaar uitzit.

Onlangs waren er grote zorgen over de gezondheid van de oppositieleider, omdat hij in een isoleercel was gezet en zichtbaar vermagerde. Eerder moest er ook een ambulance voor hem worden opgeroepen en werd er door zijn aanhangers gevreesd voor zijn leven.

Navalny sprak tijdens de hoorzitting, die niet toegankelijk was voor journalisten, maar het geluid van de videoverbinding werd uitgezet omdat hij eerder opmerkingen had gemaakt over zijn ervaringen in de isoleercel.

Bekijk hier hoe het geluid van de videoverbinding wordt gedempt als Navalny spreekt:

Xi heeft Zelensky gebeld: 'Lang en betekenisvol gesprek'

De Chinese president Xi Jinping en de Oekraïense president Zelensky hebben met elkaar gebeld, melden Chinese staatsmedia.

Zelensky bevestigt het gesprek en noemt het "lang en betekenisvol":

Xi heeft volgens Chinese staatsmedia tegen Zelensky gezegd dat hij vertegenwoordigers naar Oekraïne zal sturen voor overleg over een oplossing van de crisis. China richt zich op vredesoverleg en een spoedig staakt-het-vuren, zou Xi hebben gezegd.

Het is de eerste keer dat de twee leiders elkaar spreken sinds de Russische invasie. Vorige maand was Xi nog drie dagen in Moskou voor een bezoek aan president Poetin.

Het bezoek van Xi werd internationaal gezien als een steunbetuiging aan Rusland. Peking zegt neutraal te zijn in de Oekraïneoorlog, maar daar wordt internationaal aan getwijfeld. Het land kwam eerder met een twaalfpuntenplan met voorstellen om een einde te maken aan het conflict tussen Rusland en Oekraïne.

Russische vliegtuigen onderschept in internationaal luchtruim

Duitsland zegt dat er Russische militaire vliegtuigen zijn onderschept in internationaal luchtruim. Het gaat om drie toestellen, die niet reageerden op verzoeken om opheldering. Ze werden door de Duitse en Britse luchtmacht geïdentificeerd boven de Oostzee. Als sanctie tegen Rusland sloot de EU begin vorig jaar het luchtruim voor alle Russische vliegtuigen.

De Duitse luchtmacht deelde beelden van de Russische vliegtuigen op Twitter:

Navalny: Rusland opent nieuwe 'terrorismezaak', mogelijk 30 jaar cel

Aleksej Navalny zegt dat de Russische staat een nieuwe zaak tegen hem is begonnen. Volgens de Russische oppositieleider, die een celstraf van 12 jaar uitzit, bereiden onderzoekers nieuwe aanklachten tegen hem voor.

In een verklaring die assistenten van de Kremlin-criticus op sociale media plaatsten, zegt hij dat Rusland "absurde beschuldigingen" maakt. "Ze dreigen met dertig jaar cel en zeggen dat ik, terwijl ik in de gevangenis zit, terroristische daden heb gepleegd."

Volgens een Russische onderzoeker zijn elf anderen op een internationale gezocht lijst geplaatst, omdat ze te maken zouden hebben met een zaak rondom Navalny. Dat meldt het Russische staatspersbureau TASS.

Navalny verscheen vandaag via een videoverbinding in de rechtszaal, als onderdeel van de nieuwe zaak:

Eerder deze maand maakten collega's van de oppositieleider zich opnieuw grote zorgen om zijn gezondheid. Navalny zou 8 kilo zijn afgevallen na 15 dagen in een isoleercel te hebben gezeten en ernstige maagklachten hebben. Op Twitter omschrijft hij de omstandigheden in de gevangenis als een "extreme hel".

Volgens een Russische rechter zou hij zich schuldig hebben gemaakt aan grootschalige fraude en minachting van een rechter. En een proces dat door hem en mensenrechtenorganisaties werd bestempeld als een politiek schijnproces, werd hij in maart vorig jaar schuldig bevonden.

Zuid-Afrika zegt toch lid te blijven van Internationaal Strafhof

Zuid-Afrika is toch niet van plan om uit het Internationaal Strafhof (ICC) te stappen, zoals president Ramaphosa gisteren suggereerde. Dat zegt het kantoor van de president, dat spreekt van een "communicatiefout" van regeringspartij ANC.

Ramaphosa zei gisteren op een persconferentie dat het ANC heeft besloten "dat het verstandig is dat Zuid-Afrika zich terugtrekt uit het ICC". Het onderwerp was afgelopen weekend ook aan de orde gekomen op een partijbijeenkomst, verklaarde het ANC eerder.

De houding van Zuid-Afrika tegenover het Internationaal Strafhof ligt onder een vergrootglas vanwege het geplande bezoek van president Poetin in augustus aan het land. Afgelopen maand vaardigde het Strafhof in Den Haag een arrestatiebevel uit tegen de leider van Rusland. Dat houdt in dat hij bij aankomst in een land dat lid is van het ICC, moet worden gearresteerd.

Steeds minder Oekraïense vluchtelingen naar Nederland

Het aantal Oekraïense vluchtelingen dat naar Nederland komt, neemt af. Dat meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Er kwamen in de eerste drie maanden van dit jaar nog zo'n 9.200 asielzoekers naar Nederland toe, het kleinste aantal sinds het begin van de oorlog, ruim een jaar geleden.

In het eerste kwartaal na de Russische invasie op 24 februari vorig jaar kwamen zo'n 25.000 Oekraïners naar Nederland toe, 30 procent van het totale aantal immigranten die periode. Nu is dat dus nog maar 10 procent van het totaal.

Het CBS zag ook het aantal emigranten, dus het aantal mensen dat vertrekt uit Nederland, juist toenemen in het afgelopen kwartaal. Een deel van die toename bestaat uit Oekraïense vluchtelingen die Nederland weer verlaten, meldt het CBS.

Zuid-Afrika stapt uit Strafhof bij bezoek van Poetin

Zuid-Afrika overweegt om uit het Internationaal Strafhof( ICC) te stappen. In augustus staat er een bezoek gepland van de Russische president Poetin en in aanloop naar daarnaartoe wil het land nu uit het ICC stappen.

Het regerende Afrikaans Nationaal Congres besloot dat "het verstandig is dat Zuid-Afrika zich terugtrekt uit het ICC, grotendeels vanwege de manier waarop het ICC dit soort problemen aanpakt", zei president Ramaphosa op een persconferentie.

Het Internationaal Strafhof in Den Haag heeft een arrestatiebevel uitgevaardigd tegen Poetin vanwege oorlogsmisdaden in Oekraïne. Het ICC noemt de deportatie van kinderen uit Oekraïne naar Rusland als hoofdreden.

Als Zuid-Afrika lid blijft van het ICC is het verplicht om Poetin direct bij aankomst te arresteren.

'Advocaat bekent miljoeneninvesteringen voor Russische miljardair op sanctielijst'

De Amerikaanse advocaat Robert Wise heeft bekend dat hij, ondanks sancties tegen Russische oligarchen, bijna vier miljoen dollar heeft geïnvesteerd voor de Russische oligarch Viktor Vekselberg. Hij kocht onder andere twee appartementen in Manhattan voor de omstreden zakenman, bekende hij aan een rechter in New York.

Vekselberg stond al sinds 2018 op een sanctielijst vanwege mogelijke betrokkenheid bij de Russische inmenging in de Amerikaanse verkiezingen in 2016. Ook zou hij mogelijk een deel van het zwijggeld dat de advocaat van president Trump betaalde aan pornoactrice Stormy Daniels betaald hebben. In april 2022 nam de Spaanse politie op verzoek van de Amerikaanse autoriteiten het superjacht 'Tango' van Vekselberg in beslag.

Na de Russische inval in Oekraïne zijn de sancties tegen oligarchen verder aangescherpt. De sancties maken het voor Amerikaanse burgers en bedrijven illegaal om zonder expliciete toestemming zaken met hen te doen.

Zweden zet vijf Russische 'diplomaten' uit

Zweden wil dat vijf medewerkers van de Russische ambassade in Stockholm het land verlaten. Het ministerie van Buitenlandse Zaken stelt dat de vijf dingen doen in Zweden die niet overeenkomen met hun diplomatieke status.

Waar ze precies van worden verdacht, is niet bekendgemaakt, maar het gaat naar verwachting om spionage. Het ministerie zegt dat er volgens de veiligheidsdiensten sprake was van een voortdurende poging van de Russen om inlichtingen te verzamelen. "Deze bedreiging voor onze nationale veiligheid neemt de overheid zeer serieus." Rusland heeft nog niet gereageerd.

Russische ambassademedewerkers worden sinds het uitbreken van de oorlog met enige regelmaat uit Europese landen gezet. Nederland deed dat in februari nog, toen zo'n tien Russen ons land moesten verlaten.

Beelden van ravage na aanval op museum

Bij Russische beschietingen op een museum in Koepjansk, in het oosten van Oekraïne, zijn een dode en tien gewonden gevallen. Op beelden valt te zien dat de ravage groot is.

Bekijk de beelden:

Foto's uit Oekraïne: eten koken in een schuilplaats, een uitvaart en schommelen

Enkele foto's uit Oekraïne, van de afgelopen twee dagen:

Oud-president Rusland: nieuwe wereldoorlog waarschijnlijk nabij

De Russische oud-president Dimitri Medvedev denkt dat een nieuwe wereldoorlog "heel waarschijnlijk nabij is". "De wereld is ziek", zei hij op een conferentie in Moskou.

Zo'n oorlog zou "niet onvermijdelijk" zijn, maar volgens Medvedev zijn de risico's van eventuele nucleaire confrontaties momenteel gevaarlijker dan de klimaatcrisis.

De vicevoorzitter van Poetins veiligheidsraad doet vaker extreme uitspraken. Zo zinspeelde hij vorige maand op een raketaanval op het Internationaal Strafhof in Den Haag. "Dit is heet geblaas van de toren", typeerde Frederik Mertens van het The Hague Centre for Strategic Studies (HCSS) zijn uitspraken toen.

Volgens deskundigen radicaliseert de bondgenoot van president Poetin de laatste tijd steeds meer. Medvedev was van 2008 tot 2012 president van Rusland, en van 2012 tot 2020 was hij premier.

Dode en gewonden bij aanval op museum in Koepjansk

Bij Russische beschietingen op een museum in Koepjansk, in het oosten van Oekraïne, zijn een dode en tien gewonden gevallen. Dat schrijft de Oekraïense president Zelensky op Telegram.

Het gedode slachtoffer is een medewerker van het museum. Volgens Zelensky liggen er nog mensen onder het puin. "Onze geschiedenis, onze cultuur, onze mensen. Oekraïners worden op barbaarse wijze gedood", schrijft hij.

Een Oekraïense ambtenaar twittert beelden waarop de ruïnes van het museum te zien zijn:

Zus van in Rusland gevangen Whelan bij VN-raad

De zus van de in Rusland gevangen genomen ex-marinier Paul Whelan, heeft op uitnodiging van de Verenigde Staten een bijeenkomst van de VN-Veiligheidsraad in New York bijgewoond. De vergadering werd voorgezeten door de Russische minister van Buitenlandse Zaken Lavrov. "Kijk haar in de ogen en zie haar pijn", zei de Amerikaanse ambassadeur bij de Verenigde Naties, Linda Thomas-Greenfield, tegen Lavrov.

De Amerikaan Whelan is in Rusland veroordeeld tot zestien jaar cel voor spionage. Hij en zijn familie spreken de beschuldiging tegen.

"Ik wil dat je ziet hoe het is om je broer al vier jaar te moeten missen", zei de ambassadeur tegen Lavrov. "Om te weten dat hij vastzit in een Russische gevangenis, alleen maar omdat jij hem wil gebruiken voor je eigen gewin." Volgens Thomas-Greenfield hebben de Verenigde Staten recentelijk opnieuw een voorstel gedaan voor de vrijlating van de ex-marinier.

VN-chef kritisch op Rusland in aanwezigheid Lavrov

Secretaris-generaal Guterres van de Verenigde Naties heeft bij de VN-Veiligheidsraad in New York kritiek geuit op Rusland. Dat deed hij in een vergadering onder voorzitterschap van de Russische minister van Buitenlandse Zaken Lavrov. Volgens Guterres veroorzaakt de Russische invasie in Oekraïne "veel lijden en verwoesting" en leidt de inval wereldwijd tot economische ontwrichting.

De bijeenkomst stond in het teken van internationale samenwerking. Guterres noemde de spanningen tussen de grootmachten historisch groot. "Dat geldt ook voor het risico op conflicten die per ongeluk of door een fout ontstaan."

Lavrov zei dat er een "gevaarlijke drempel" is bereikt en noemt de situatie "waarschijnlijk gevaarlijker dan tijdens de Koude Oorlog". De toestand wordt volgens hem verergerd doordat er steeds minder vertrouwen is in internationale samenwerking.

Peking: wij respecteren soevereiniteit oud-Sovjetlanden

China heeft benadrukt dat het de soevereiniteit van Oekraïne en andere oud-Sovjetstaten respecteert. Aanleiding voor die verklaring van het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken is de verontwaardiging die ontstond na uitspraken van de Chinese ambassadeur in Frankrijk.

Op de Franse televisie zei Lu Shaye dat de Krim historisch gezien deel uitmaakt van Rusland en door voormalig Sovjetleider Chroesjtsjov aan Oekraïne was aangeboden. "Deze voormalige Sovjetlanden hebben geen echte status in het internationaal recht omdat er geen internationale overeenkomst is om hun soevereine status vast te stellen", zei Lu ook.

Oekraïne, maar ook andere oud-Sovjetlanden als Moldavië, Estland, Letland en Litouwen, reageerden verbolgen en wilden opheldering van China. De Chinese ambassade in Parijs verklaarde dat de uitspraken de "persoonlijke opvattingen" van de ambassadeur weerspiegelden en geen politieke verklaring waren. Frankrijk zelf kondigde aan dat Lu Shaye een "zeer stevig" gesprek kon verwachten.

De Chinese diplomaat is al eens vaker door het Franse ministerie van Buitenlandse Zaken op het matje geroepen vanwege uitspraken. Zo suggereerde hij dat Frankrijk tijdens de coronapandemie ouderen in verpleeghuizen aan hun lot overliet.

Washington Post: 'Oekraïne stelde grote aanvallen op Moskou uit na afkeuring VS'

Oekraïne wilde op 24 februari 2023, een jaar na de Russische inval in Oekraïne, grootschalige aanvallen op de Russische hoofdstad Moskou uitvoeren. Die aanvallen zouden de oorlog voor Russen dichterbij moeten brengen, maar de Verenigde Staten overtuigden de Oekraïners ervan om die plannen voorlopig uit te stellen. Dat meldt de Washington Post op basis van een geheim rapport dat de Amerikaanse veiligheidsdienst CIA rondstuurde.

In het rapport staat dat de Oekraïense veiligheidsdiensten, op verzoek van Washington, hebben ingestemd met het uitstellen van aanvallen op Moskou. Wie er precies ingreep en waarom Oekraïne afzag van de plannen wordt niet genoemd.

De informatie kwam in handen van de krant door het 'Pentagon-lek' eerder deze maand. Het is niet de eerste keer dat de VS een vermeende Oekraïense aanval op Russisch grondgebied afwijst. De Russische Daria Doegina kwam om het leven door een autobom vlakbij Moskou. Ook toen werd Oekraïne door de VS gewaarschuwd dat de aanval als provocerend en risicovol werd gezien.

Er zijn geregeld aanvallen en "onverklaarbare" explosies op Russisch grondgebied, maar Oekraïne ontkent altijd iets daarmee te maken te hebben. Aanvallen zoals die in de Russische stad Brjansk, zorgen wel voor onrust onder de Russische bevolking.

Oud-correspondenten vragen om vrijlating Gershkovich

Een groep voormalige Rusland-correspondenten roept de regering in Moskou op tot de onmiddellijke vrijlating van de Amerikaanse journalist Evan Gershkovich. Die zit sinds eind maart vast op verdenking van spionage. Hij werd opgepakt in Jekaterinenburg in de Oeral, toen hij op reportage was voor zijn krant The Wall Street Journal.

De oud-correspondenten zeggen in een brief aan minister Lavrov van Buitenlandse Zaken dat ze geschokt zijn door de arrestatie en de verdenkingen. Gershkovich heeft een lange en indrukwekkende staat van dienst, schrijven ze. "Zoeken naar informatie, ook als die ingaat tegen politieke belangen, maakt Evan niet tot crimineel of spion." De arrestatie toont ook de Russische minachting voor onafhankelijke journalistiek en de onverschilligheid tegenover een jonge en getalenteerde journalist, staat in de brief.

De brief, die online staat, was maandagochtend ondertekend door ruim 300 oud-correspondenten, vooral uit Europa en Noord-Amerika, maar ook van Aziatische media. Tot de Nederlandse ondertekenaars horen Pieter Waterdrinker, Olaf Koens en de oud-NOS-correspondenten Kysia Hekster en David Jan Godfroid.

Evan Gershkovich zit nu in een gevangenis in Moskou. Hij blijft tot zeker 29 mei in voorarrest, heeft een Russische rechtbank vorige week besloten. De journalist, zijn familie, de krant en de Amerikaanse regering verwerpen de beschuldiging van spionage en spreken van een politiek gemotiveerd proces.

'Drone-aanval op marinehaven Krim afgeslagen'

De Russische Zwarte Zeevloot heeft een drone-aanval op de thuishaven Sevastopol afgeslagen, meldt de hoogste bestuurder van de stad op de Krim. Op Telegram schrijft gouverneur Razvozjaev dat een Oekraïense drone is uitgeschakeld en dat een tweede "uit zichzelf ontplofte". Er zou geen schade zijn aangericht.

Sevastopol is de grootste stad op de Krim, het Oekraïense schiereiland dat in 2014 is geannexeerd door Rusland. De Russische marine had er daarvoor ook al een grote basis.

Oekraïne heeft niets gezegd over de drone-aanval. Dat doet het land vrijwel nooit als Russische doelen in bezet gebied worden aangevallen.

Record aan defensie-uitgaven in de wereld, Oekraïne gaf 640 procent meer uit

De wereldwijde uitgaven aan defensie zijn vorig jaar gestegen tot recordhoogte. Volgens het in Stockholm gevestigde onderzoeksinstituut Sipri stegen de uitgaven aan defensie vorig jaar met 3,7 procent, tot ruim 2200 miljard dollar. Het is voor het achtste jaar op rij dat de militaire uitgaven omhoog zijn gegaan.

In Europa stegen de uitgaven het meest, met 13 procent, de grootste toename in ruim dertig jaar. Dit kwam vooral door de sterke stijging van de militaire uitgaven van Rusland en Oekraïne, maar ook door de bezorgdheid in Europa over de dreiging van Rusland. Veel landen in de voormalige Sovjet-Unie hebben hun militaire uitgaven sinds 2014 meer dan verdubbeld. Dat is het jaar waarin Rusland de Krim annexeerde.

Oekraïne gaf vorig jaar 44 miljard dollar uit aan defensie, een stijging van 640 procent. Rusland gaf 9,2 procent meer uit aan het leger: ruim 86 miljard dollar.

De Verenigde Staten blijven het land met de hoogste defensie-uitgaven. De VS besteedde vorig jaar 877 miljard dollar aan defensie, veel meer dan de nummer twee China, met naar schatting 292 miljard dollar. Daarna volgen Rusland, India (81 miljard dollar) en Saudi-Arabië (75 miljard).

Het eerste EU-land komt op de zevende plek. Dat is Duitsland, met 55,8 miljard dollar. EU-landen die hun defensie-uitgaven fors verhoogden zijn onder meer Finland (36 procent), Litouwen (27 procent), Zweden (12 procent) en Polen (11 procent).

Welkom

Welkom in het liveblog over de ontwikkelingen in Oekraïne van deze week. Het blog van vorige week is hier terug te lezen.