Chauffeurs met bestemming Nederland wachten weken bij Poolse grens: 'Vrijheidsberoving'
Zo'n 150 vrachtwagens met Oekraïense landbouwproducten als graan en zonnebloemolie worden bij de Oekraïens-Poolse grens tegengehouden. Sommige chauffeurs wachten al twee weken op een parkeerplaats tot Poolse politieauto's ze in konvooi begeleiden naar de Duitse grens. Een rit van ruim 700 kilometer.
Een van de bedrijven die de zonnebloemolie uit Oekraïne importeren is groothandel Fangoo & Zon Impex uit Berkel en Rodenrijs. Van dit bedrijf staan tientallen chauffeurs vast bij de grensovergang.
Ze hebben tekort aan eten en drinken, zegt directeur Zafer Boztas. Hij spreekt van "gijzeling en vrijheidsberoving" door de Poolse staat en overweegt aangifte te doen. Chauffeurs mogen zodra hun truck op de parkeerplaats staat, geen boodschappen meer doen. Zelfs een toiletbezoek wordt begeleid.
De problemen bij de Poolse grens komen door onvrede van Poolse boeren en de Poolse overheid over de goedkope landbouwproducten uit Oekraïne, waardoor de Poolse boeren worden weggeconcurreerd. De Poolse binnenlandse markt wordt overspoeld met graan en zonnebloemolie uit Oekraïne, die voor de Europese markt bestemd zijn.
Op die producten hoeft vanwege de oorlog geen douaneheffing te worden betaald. Door de enorme hoeveelheid aan graan zijn de prijzen in Polen hard gedaald. Dat raakt de Poolse boeren.
Om te zorgen dat de producten niet blijven steken in het land zijn de konvooien ingesteld, maar dat verloopt dus moeizaam. Ook Roemenië, Hongarije, Slowakije en Bulgarije hebben last van de dalende prijzen. De Europese Commissie heeft ruim 150 miljoen euro aan compensatie voor die landen vrijgemaakt.
'Eerst oorlog, nu dit'
Als de chauffeurs eenmaal onderweg zijn in een Pools konvooi mogen ze volgens Boztas ook niet meer stoppen om te eten of een sanitaire stop te maken. Vrachtwagens krijgen ook een gps-tracker tijdens het konvooi. "Een hel voor die chauffeurs. Het zijn onze collega's, Oekraïense mannen, die al zoveel hebben meegemaakt in de oorlog en met trauma's. En nu dit."
Een Nederlandse graanhandelaar, die niet met naam genoemd wil worden vanwege de politieke gevoeligheid, kiest ervoor om voorlopig niet meer via Polen te rijden. Zijn chauffeurs nemen de veel langere route via Slowakije. Dat drijft zijn kosten op.
"Ik denk niet dat het expres is, maar de Poolse autoriteiten hebben niet bereikt wat ze hebben willen bereiken. Er zijn irritaties aan de zijde van Polen. Ze willen sowieso Europa onder druk zetten."
Volgens Transport en Logistiek Nederland (TLN) zijn niet veel Nederlandse bedrijven "actief in deze hoek". Maar, zegt de ondernemersorganisatie voor transportbedrijven, dat betekent niet dat er geen problemen zijn.
Prijsstijging
Directeur Boztas heeft inmiddels contact opgenomen met de Nederlandse ambassade in Warschau en het ministerie van Buitenlandse Zaken. Die gaan met de situatie aan de gang, maar het gaat Boztas nog niet snel genoeg. "Als de situatie niet verandert zal ik ook de autoriteiten in Brussel kennis moeten geven, via onze advocaten."
Door het stokken van de invoer zal de prijs van zonnebloemolie en van andere landbouwproducten uit Oekraïne omhoog gaan, zeggen de importeurs.
De chauffeurs van Fangoo & Zon Impex willen de rit in ieder geval op deze manier niet meer maken. Boztas: "Er komt minder binnen. Wij verwachten dat, als het zo doorgaat, de prijs de komende weken gaat stijgen."