Xi belt met Zelensky, Witte Huis voorzichtig positief

De Chinese president Xi Jinping en de Oekraïense president Zelensky hebben voor het eerst sinds de Russische invasie met elkaar gebeld. Volgens Zelensky was het een "lang en betekenisvol telefoongesprek".

In het telefoongesprek zegde Xi volgens staatspersbureau Xinhua toe een speciaal gezant naar Kyiv te sturen "om diepgaand te communiceren met alle partijen over een politieke oplossing voor de crisis". Zelensky noemt de uitkomst van het gesprek een "krachtige impuls voor het ontwikkelen van onze bilaterale relatie".

Officieel neemt China geen standpunt in het conflict in, maar daar is internationaal twijfel over. Zo werd het bezoek dat president Xi vorige maand bracht aan Moskou voor een ontmoeting met president Poetin gezien als een steunbetuiging aan Rusland. Ook trok de Chinese ambassadeur in Frankrijk de soevereiniteit van Oekraïne en andere ex-Sovjetstaten in twijfel. Peking benadrukte daarna echter de soevereiniteit van deze landen te respecteren.

Meerdere gesprekken met Poetin

Behalve het bezoek aan Poetin, sprak Xi ook meerdere malen telefonisch met de president sinds het begin van de oorlog in Oekraïne. Met Zelensky sprak hij echter nooit.

Tegelijkertijd is China wel de enige grootmacht die nog op goede voet staat met Moskou. Daarom kan het een rol spelen in bemiddeling tussen Oekraïne en Rusland.

China kwam in februari met een twaalfpuntenplan om de oorlog in Oekraïne te beëindigen. Dat werd echter met scepsis ontvangen door internationale partijen. Zo stond er niets in over terugtrekking van Russische troepen.

Het Witte Huis laat zich voorzichtig positief uit over het gesprek dat Xi nu heeft gehad met Zelensky. "Maar of dat gaat leiden naar een betekenisvolle vredesbeweging, een vredesplan of een voorstel, kunnen we op dit moment nog niet zeggen", stelt voorlichter John Kirby.

Tegelijkertijd liet hij er geen twijfel over bestaan dat de VS in het conflict de kant van Oekraïne kiest. "Een vrede waarover is onderhandeld, kan alleen komen als president Zelensky er klaar voor is." Ook stelde hij dat de oorlog "direct kan stoppen als Poetin vertrekt uit Oekraïne. Dat lijkt niet op tafel te liggen."

Tsjernobyl

Het is vandaag ook 37 jaar geleden dat de kernramp in Tsjernobyl plaatsvond. Zelensky legde bloemen bij twee herdenkingsmonumenten in Kyiv en hield een minuut stilte. Ook greep hij deze dag aan om te waarschuwen voor de Russische "gijzeling" van kerncentrales. De kerncentrale van Zaporizja viel vorig jaar in Russische handen. Zelensky riep het Westen op om Rusland geen kans te geven "om nucleaire krachtcentrales te gebruiken om Oekraïne en de hele wereld te gijzelen".

Ondertussen gaan de beschietingen in Oekraïne door. Zo werd gisteren een museum in Koepjansk in het oosten van het land deels verwoest. Daarbij vielen volgens Zelensky twee doden.