liveblog
NOS NieuwsAangepast

'VS weigert Russische journalisten toegang' • ISW: Oekraïne steekt Dnjepr over bij Cherson

In dit liveblog lees je de belangrijkste ontwikkelingen rond de oorlog in Oekraïne.

liveblog gesloten

'VS weigert Russische journalisten toegang'

De Verenigde Staten hebben volgens de Russische staatspersbureaus geweigerd Russische journalisten een visum te geven. De Amerikaanse regering heeft nog niet gereageerd op het bericht.

De journalisten wilden het bezoek van buitenlandminister Lavrov aan New York verslaan. Rusland is deze maand voorzitter van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties. Lavrov reist daarom maandag naar het hoofdkantoor van de VN. "Wees er zeker van dat wij dit niet vergeven of zullen vergeten", zei Lavrov over de visumweigering.

Door de oorlog in Oekraïne is de relatie tussen Rusland en de Verenigde Staten op een dieptepunt beland. De arrestatie van de Amerikaanse journalist Evan Gershkovich in Rusland heeft die relatie verder onder druk gezet. De journalist van The Wall Street Journal wordt beschuldigd van spionage voor de Amerikaanse regering.

Het Witte Huis eist dat Gershkovich onmiddellijk wordt vrijgelaten, maar Rusland wil dat niet en beweert dat de journalist "op heterdaad werd betrapt".

Afdankertjes Nederlands leger 'slagveld-taxi's' voor Oekraïne

Nederland stuurt steeds meer materieel naar Oekraïne, zo ook 200 lichte pantservoertuigen. Hier zijn de YPR-765's afgeschreven, het Oekraïense leger heeft ze graag. Maar zijn de pantserrupsen nog wel betrouwbaar? Voor het eerst heeft Defensie laten zien hoe de voertuigen, die soms 20 jaar hebben stilgestaan, worden klaargemaakt voor de strijd.

Oude pantserwagens met vogelnestjes: Nederland stuurt materieel naar Oekraïne

'Oekraïense troepen steken Dnjepr bij Cherson over'

De Amerikaanse denktank Institute for the Study of War (ISW) meldt dat Oekraïense troepen sinds gisteren posities hebben ingenomen op de oostelijke of linkeroever van de rivier de Dnjepr in de oblast Cherson.

De denktank maakt hiervoor gebruik van bewijs van Russische militaire bloggers. Volgens ISW is de omvang van de Oekraïense aanwezigheid onduidelijk, maar Oekraïense troepen hebben stabiele aanvoerlijnen naar deze posities aangelegd.

De Oekraïners hebben posities ingenomen nabij nederzettingen in de buurt van de stad Olesjky en het dorp Dachi, aldus het ISW. Het Oekraïense leger heeft dit niet bevestigd.

Een journalist van het Duitse Bild deelt een video op Twitter van militairen die via een steiger aan land komen:

Vanwege een Oekraïens offensief vorig jaar trok het Russische leger zich volledig terug uit de stad Cherson en delen van de gelijknamige regio via de westelijke oever van de Dnjepr. Het doel was om te voorkomen dat de Oekraïense troepen zouden oprukken naar de overkant van de rivier.

Deze nieuwe ontwikkelingen kunnen duiden op een verlies van controle door Russische eenheden in de regio. Mocht Oekraïne echt het gebied zijn binnengegaan, dan kan dat een eerste stap zijn in een operatie om de Russische eenheden te verdrijven van posities van waaruit ze Cherson beschieten.

Tymofi Mylovanov, minister van Economie en adviseur van de Oekraïense president Zelensky, toont op een kaartje om welk gebied het gaat (in geel):

Video: Oekraïense militairen tonen de verwoesting in Bachmoet

In het Oekraïense Bachmoet wordt nog steeds gevochten. Hoewel Russische troepen een groot deel van de stad in handen hebben, houden Oekraïense militairen nog stand in de stad. Wanneer de beelden zijn gemaakt is niet onafhankelijk vast te stellen.

Oekraïense militairen tonen de verwoesting in Bachmoet

Frankrijk en Baltische staten boos over Krim-opmerkingen Chinese ambassadeur

Frankrijk en de Baltische staten Estland, Letland en Litouwen hebben hun ongenoegen uitgesproken over de woorden van de Chinese ambassadeur in Parijs, meldt Reuters. De ambassadeur vroeg zich onlangs openlijk af of de Krim deel uitmaakt van Oekraïne, nadat hem daarnaar was gevraagd.

De Chinese ambassadeur Lu Shaye zei vrijdag op de Franse televisie dat de Krim historisch gezien deel uitmaakt van Rusland en door de voormalige Sovjetleider Nikita Chroesjtsjov aan Oekraïne was aangeboden. "Deze ex-Sovjetlanden hebben geen echte status in het internationaal recht omdat er geen internationale overeenkomst is om hun soevereine status te vast te stellen", zei hij.

In reactie op deze opmerkingen heeft Frankrijk gezegd "volledig solidair" te zijn met alle ex-Sovjetlanden. Die landen hebben volgens Frankrijk hun onafhankelijkheid verkregen "na decennia van onderdrukking".

Een woordvoerder van het Franse ministerie van Buitenlandse Zaken ging ook specifiek in op Oekraïne. De grenzen van Oekraïne zijn, inclusief de Krim, internationaal erkend in 1991 door de hele internationale gemeenschap, inclusief China, zei de woordvoerder.

Hij riep China op om te verduidelijken of de opmerkingen van de ambassadeur het standpunt van het land weerspiegelen of niet. Estland, Letland en Litouwen, zelf oud-Sovjetrepubliek, hebben op dezelfde manier als Frankrijk gereageerd. Het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken ging niet onmiddellijk in op een verzoek van Reuters om commentaar.

'Rusland lanceert massale rekruteringscampagne: vraagt om 'echte mannen''

In de laatste update over de oorlog meldt het Britse ministerie van Defensie dat Rusland een grote nieuwe campagne voor vrijwillige rekruten heeft gelanceerd.

De Britten noemen het een "niet te vermijden campagne" op Russische sociale media, billboards en tv. "De nieuwe advertenties spreken de mannelijke trots van potentiële rekruten aan, en worden 'echte mannen' verleid om zich aan te melden. Daarnaast benadrukken de advertenties ook de financiële voordelen van deelname", aldus het ministerie op Twitter.

Huurlingenleger Wagnergroep concurreert met het Russische leger om nieuwe rekruten. Volgens het Britse ministerie is het zeer onwaarschijnlijk dat het doel om 400.000 nieuwe vrijwilligers binnen te halen gehaald gaat worden. "De autoriteiten proberen vrijwel zeker elke nieuwe, verplichte mobilisatie zo lang mogelijk uit te stellen om binnenlandse onvrede te voorkomen", aldus de Britten.

De afgelopen tijd zijn in Rusland nieuwe wetswijzingen doorgevoerd over de procedures voor militaire dienstplicht. Volgens critici lijkt de nieuwe wetgeving erop gericht te zijn om dienstplichtontwijking te voorkomen. De wetswijzingen worden over het algemeen gezien als een poging van Moskou om de capaciteiten van het Russische leger op de lange termijn te vergroten en uitgeputte militairen te vervangen.

Lees daar meer over in onderstaand artikel:

Zoon Poetin-woordvoerder Peskov vocht bij Wagner

De zoon van Poetins woordvoerder Dmitri Peskov, Nikolaj, heeft voor de Wagner-groep gevochten in Oekraïne. Wagner-baas Prigozjin heeft dat gezegd. Een Russische krant heeft ook een interview met de 33-jarige zoon gepubliceerd.

Volgens Prigozjin heeft vader Peskov zich uit eigen beweging bij hem gemeld. Hij zou de vertrouweling van de Russische president hebben geadviseerd om zijn zoon niet naar het gewone leger te sturen, maar bij Wagner te komen. Prigozjin heeft vaker kritiek geuit op de slechte uitrusting en opleiding van Russische soldaten. Ook heeft hij zich erover beklaagd dat kinderen van hooggeplaatste Russen zich onttrekken aan de dienstplicht.

Nikolaj Peskov vocht na zijn rekrutering in de Oost-Oekraïense regio Loehansk. Prigozjin zegt dat hij net als andere Wagner-huurlingen moed heeft getoond. Na zes maanden in Loehansk is hij nu met verlof.

In de Russische krant KP zegt Nikolaj Peskov dat het zijn eigen wens was om te gaan vechten en dat zijn vader heeft geholpen om bij Wagner te komen. Andere soldaten wisten niet wie hij was, omdat hij onder een valse naam bij Wagner kwam. Over waar hij precies heeft gevochten en wat hij heeft gedaan, wil hij niets zeggen. Wel heeft Nikolaj Peskov naar eigen zeggen een medaille gekregen voor zijn inzet.

Foto van Nikolai Peskov

Beschietingen rond Charkiv, nog geen berichten over slachtoffers

De Oost-Oekraïense stad Charkiv en omliggende gebieden zijn getroffen door zeker vijf Russische raketten, zeggen lokale functionarissen. Daarbij zijn enkele gebouwen beschadigd geraakt. Er zijn nog geen berichten over slachtoffers.

De gouverneur van de regio schrijft op Telegram dat een raket op een huis terechtkwam in het dorp Kotliary, iets ten zuiden van de stad Charkiv. Een andere raket veroorzaakte een grote brand in de stad zelf.

Rusland bestookt al maanden uiteenlopende doelen in Oekraïne met drones en raketten met als doel de vitale infrastructuur uit te schakelen.

'Duitsland zet Russische diplomaten uit'

Volgens het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken heeft Duitsland besloten tot een "massale" uitzetting van Russische diplomaten. Een woordvoerder van het ministerie zei dat het om nieuwe "vijandige acties" van Duitsland tegen Rusland gaat. Ze hebben tegenmaatregelen aangekondigd: Rusland gaat ook Duitse diplomaten het land uitzetten.

Of de Russische diplomaten Duitsland al zijn uitgezet, is niet bekend.

Bachmoet: het verhaal van een gesneuvelde Oekraïense militair

Om Bachmoet in het oosten van Oekraïne wordt sinds de zomer hevig gevochten. De berichten van het front zijn al weken eensluidend: de stad ligt in puin, de Russen boeken amper terreinwinst en Oekraïne weigert de stad op te geven, ondanks een gebrek aan munitie en een Russische overmacht. De BBC zoomt in op de strijd met een verhaal over de 37-jarige Oekraïense officier Pavel Kuzin. Als laatste man van zijn eenheid bleef hij met zijn machinegeweer vuren op Russische soldaten. Zo won hij kostbare tijd en konden gewonden in veiligheid worden gebracht. Pavel werd uiteindelijk gedood door een granaatscherf die zijn helm doorboorde.

'Zelfrechtvaardiging Rusland voor invasie vertoont scheuren'

Rusland heeft moeite om het verhaal overeind te houden dat de invasie van Oekraïne tot doel heeft 'de nazi's' daar te elimineren en te ontwapenen. Dat stelt het Britse ministerie van Defensie in zijn laatste update.

Door een vergelijking te maken met de strijd van de Sovjet-Unie tegen nazi-Duitsland probeert Moskou al sinds het begin van de invasie de oorlog te rechtvaardigen. Maar volgens de Britten staat dit verhaal onder druk. Zo betwijfelt de leider van de huurlingengroep Wagner, Prigozjin, openlijk of er wel 'nazi's ' in Oekraïne zijn.

Het ministerie van Defensie in Londen wijst verder op het afgelasten van evenementen op 9 mei om de overwinning op nazi-Duitsland te herdenken. Moskou zou bang zijn dat mensen dan ook stil staan bij de enorme verliezen aan manschappen en materieel in Oekraïne. Het Kremlin zegt alleen dat de herdenkingsoptochten zijn afgelast om veiligheidsredenen.

Luchtafweergeschut op Krim ingezet

Het luchtafweergeschut op de door de Russen geannexeerde Krim is ingezet, meldt Sergej Aksjonov, die namens Rusland de leiding heeft over het schiereiland.

"Luchtafweergeschut ingezet boven de Krim. Er zijn geen gewonden en er is geen schade", zegt hij op Telegram. Aksjonov meldt niet wat het doel van het luchtafweergeschut was. Hij roept inwoners van de Krim op kalm te blijven.

Het Oekraïense leger bestookt het schiereiland regelmatig. Zo werden volgens het Oekraïense ministerie van Defensie bij een aanval vorige maand Russische kruisraketten vernietigd. Drones zouden een transport van het Russische leger hebben aangevallen.

Kruisraketten vernietigd bij explosies op de Krim

'Verdachte in VS lekte al maanden eerder dan gedacht informatie over oorlog'

De 21 jarige Amerikaan die verdacht wordt van het lekken van militaire documenten heeft mogelijk al aan het begin van de oorlog in Oekraïne militaire informatie gelekt. Dat meldt The New York Times.

Jack Teixeira zou vorig jaar februari al op beveiligd chatplatform Discord informatie over de oorlog hebben gedeeld. Zo zou hij onder meer details hebben gegeven over het aantal Oekraïense en Russische doden en gewonden en over activiteiten van Russische spionagediensten.

Teixeira werd 13 april gearresteerd. Het Amerikaanse Openbare Ministerie heeft nog niets losgelaten over het mogelijke motief van de militair, maar volgens andere mensen uit de groep was hij er vooral op uit om indruk te maken en lekte hij de documenten niet vanwege een bepaalde ideologie.

VS bevestigt spoedige tanktraining voor Oekraïners

De Amerikaanse minister van Defensie Austin heeft bevestigd dat de VS spoedig Oekraïense militairen gaat klaarstomen om Amerikaanse Abrams-tanks te kunnen bemannen. De trainingen moeten binnen enkele weken beginnen; de VS stuurt hiervoor speciale trainingstanks naar een oefenterrein in Duitsland.

Na zo'n tien weken moeten de trainingen zijn afgerond. Op dat moment hoopt de VS de 31 tanks die zijn toegezegd aan Oekraïne gereed te hebben, zodat ze meteen ingezet kunnen worden op het slagveld. Het besluit van de VS valt samen met een samenkomst op de Duitse luchtmachtbasis Ramstein van zo'n vijftig landen die Oekraïne militair steunen. De bijeenkomst, die als doel heeft om de militaire steun beter te stroomlijnen en coördineren, is georganiseerd door de VS.

In eerste instantie leek Oekraïne dit jaar niet meer te kunnen reken op de Abrams-tanks. Dat de Amerikanen de leveringen hebben versneld, omschreef Austin als een "enorme voortuitgang". De Amerikaanse topgeneraal Mark Milley denkt dat de tanks voor Oekraïne het verschil kunnen maken. "Maar goed, ik ben bevooroordeeld", zei Milley. "En er is geen wondermiddel in een oorlog."

Leopard-tanks worden straks in Polen gerepareerd

Duitsland, Polen en Oekraïne hebben afgesproken dat de Leopard-tanks die op het slagveld beschadigd raken, op een werkplaats in Polen gerepareerd zullen worden. Dat heeft de Duitse minister van Defensie Pistorius gezegd na afloop van een bijeenkomst op de militaire basis Ramstein waar tientallen landen hun militaire steun voor Oekraïne bespraken.

Volgens Pistorius zijn er afspraken tussen de landen gemaakt hoe de kosten van zo'n werkplaats verdeeld zullen worden. Het repareren van de tanks van Duitse makelij kost naar verwachting jaarlijks tussen de 150 en 200 miljoen euro. Kapotte tanks moeten er vanaf eind mei terechtkunnen.

Oekraïense militairen worden op dit moment getraind in het bedienen van de Leopard 1-tanks, die onder meer door Nederland zijn aangeschaft. Later komen ook de geavanceerdere Leopard 2-tanks beschikbaar.

Borrell: EU heeft twee derde van munitie geleverd

Sinds begin februari heeft de Europese Unie meer dan twee derde van de toegezegde 1 miljard aan munitie geleverd aan Oekraïne, stelt EU-buitenlandchef Borrell.

Hij reageert daarmee op kritiek van de Oekraïense buitenlandminister Koeleba, die gisteren de onmacht van de EU hekelde wat betreft de gezamenlijke inkoop van munitie. "Niets doen kost mensenlevens."

Volgens Borrell worden er wel degelijk grote hoeveelheden munitie en raketten gekocht voor Oekraïne. "We snappen de urgentie en de EU zal zijn uiterste best doen om te leveren - en snel een beetje."

Minister Koeleba toonde zich na een gesprek met Borrell vanmiddag een stuk milder op Twitter. Hij hoopt wel dat de EU ook snel met het volgende miljard over de brug komt.

Russen claimen aanwezigheid West-Bachmoet, Oekraïne erkent terreinverlies

Rusland zegt dat zijn militairen strijd leveren in het westen van Bachmoet, het enige deel van de stad dat nog in handen is van de Oekraïners. Oekraïne erkent dat het enig terreinverlies heeft geleden in de stad, maar stelt tegelijkertijd dat de situatie onder controle is.

Bachmoet is al maanden toneel van hevige gevechten. Het stadje in het oosten van Oekraïne is van weinig militaire waarde, maar door de onverzettelijkheid van de Oekraïners heeft het een grote symbolische betekenis gekregen.

Beelden van inslag en krater Belgorod

Een Russische straaljager heeft gisteravond per ongeluk een bom laten vallen op de Russische stad Belgorod, op zo'n 40 kilometer van de grens met Oekraïne (zie ook 02.58 uur).

De bom sloeg in bij een groot kruispunt in de stad en veroorzaakte een krater van zo'n 20 meter doorsnee. De gouverneur van de regio zei vanochtend dat bij het bombardement drie mensen gewond zijn geraakt. Vier flatgebouwen en vier auto's raakten beschadigd.

De klap is vastgelegd op een bewakingscamera:

Russische straaljager bombardeert per ongeluk eigen stad

'Tanktraining Oekraïners door Amerikanen in juni'

Het Amerikaanse leger gaat naar verwachting halverwege juni beginnen met de opleiding voor Oekraïense militairen die Amerikaanse tanks gaan bemannen, melden media in de VS. Minister Austin van Defensie zal het besluit later vandaag officieel bekendmaken.

31 Abrams-tanks worden in de laatste weken van mei naar het Amerikaanse Grafenwöhr-trainingscomplex in het Duitse Beieren getransporteerd. Enkele weken later kan dan de opleiding beginnen, die zo'n 10 weken in beslag neemt. Zo'n 250 Oekraïners krijgen de training, sommigen om de tank te bedienen, anderen om hem te onderhouden.

De trainingstanks zijn niet dezelfde die naar het front in Oekraïne worden gestuurd. Die Abrams-tanks worden nog opgeknapt in de VS en zijn als het goed is klaar op het moment dat de Oekraïners zijn opgeleid.

Amerikanen trainen met hun Abrams-tanks in Duitsland (archief 2018)

Hongaarse graanindustrie tegen importverbod Oekraïne

De Hongaarse graan- en diervoederindustrie is in het geweer gekomen tegen het importverbod voor granen en andere landbouwproducten uit Oekraïne. De regering van premier Orbán kondigde zaterdag aan dat het land de invoer van 25 voedingsmiddelen aan banden legt, waaronder granen, koolzaad, zonnebloempitten, bloem, olie, honing en bepaalde vleessoorten.

De Hongaarse boeren zouden te lijden hebben onder de grote instroom van goedkope Oekraïense landbouwproducten, waardoor zij minder voor hun oogst krijgen. Maar deze maatregel werkt juist averechts, stelt de industrie. Diervoerderproducenten en grootverbruikers worden erdoor geraakt, waarna ook veehouders en uiteindelijk de consument de dupe worden.

Ook Polen, Bulgarije, Slowakije besloten afgelopen week tot een importstop. Roemenië leek aanvankelijk mee te doen, maar dat land zegt vanochtend dat het toch eerst afwacht wat de Europese Commissie doet.

Brussel, dat in eerste instantie de landen erop wees dat een eenzijdige handelsstop binnen de EU niet mag, kwam ze woensdag alsnog tegemoet door noodmaatregelen te nemen. Tarwe, mais, zonnebloempitten en koolzaad uit Oekraïne mogen alleen die landen binnenkomen als ze bedoeld zijn voor elders. Ook zouden de boeren een compensatie krijgen van 100 miljoen euro.

Over de maatregelen wordt volgende week verder gesproken. Polen en Hongarije willen graag ook producten als melk en honing op de lijst.

Stoltenberg herhaalt: alle NAVO-landen willen Oekraïne erbij hebben

Jens Stoltenberg, de secretaris-generaal van de NAVO, heeft nog maar eens gezegd dat alle lidstaten Oekraïne uiteindelijk bij het militaire bondgenootschap willen hebben. "Maar het belangrijkste op dit moment is dat Oekraïne wint."

Stoltenberg sprak met journalisten voorafgaand aan een overleg in Duitsland van tientallen landen die Oekraïne militair steunen. Hij zei dat het land, als de oorlog eenmaal voorbij is, de middelen moet hebben om een nieuwe aanval te kunnen voorkomen.

Gisteren bezocht Stoltenberg Kyiv voor de eerste keer sinds het uitbreken van de oorlog in februari vorig jaar. Hij sprak uitgebreid met president Zelensky, die hem om meer en zwaarder westerse wapentuig vroeg en nogmaals opriep om Oekraïne snel in het bondgenootschap op te nemen.

Stoltenberg (links) en Zelensky gisteren in Kyiv

Hij kreeg geen harde toezeggingen van Stoltenberg, maar wel een uitnodiging om in juli deel te nemen aan de NAVO-top in de Litouwse hoofdstad Vilnius. Ook zei Stoltenberg dat er een NAVO-ondersteuningsprogramma komt voor Oekraïne, bedoeld om de overgang te maken van materieel en strategie uit de Sovjettijd naar de huidige NAVO-standaarden. "De NAVO staat achter jullie: vandaag, morgen en zolang als het nodig is", beloofde hij.

In februari zei Stoltenberg ook al dat Oekraïne inderdaad lid kan worden van de NAVO, zoals de lidstaten afspraken op een top in Boekarest in 2008. Tegelijkertijd zei de NAVO-chef erbij dat een Oekraïens lidmaatschap iets is voor de langere termijn.

Voor het eerst in een maand drone-aanval op Kyiv

Voor het eerst in bijna een maand is de Oekraïense hoofdstad Kyiv met Russische drones aangevallen, meldt de Oekraïense legerleiding in de dagelijkse update over de oorlog. Over schade of slachtoffers is niets bekendgemaakt.

Volgens het leger waren er afgelopen nacht tien drone-aanvallen. In heel het land ging daarom het luchtalarm af. Acht drones werden door de luchtafweer neergehaald voordat ze de grond konden bereiken.

Het zijn Shahed-drones van Iraanse makelij, waar Oekraïne sinds de herfst mee wordt bestookt. Die oudere 'kamikaze'-drones exploderen wanneer ze met hun lading hun doelwit raken.

Nieuwsuur maakte eind januari deze video over de Shahed-drones en de militaire banden tussen Rusland en Iran:

Groeiend machtsblok tegen het Westen?

G7 overweegt ban op export naar Rusland

De Groep van Zeven (G7) overweegt een ban op bijna alle export naar Rusland, meldt de Japanse nieuwssite Kyodo News. De site baseert zich op Japanse overheidsbronnen.

De G7 (grote industriestaten) bestaat uit Canada, Duitsland, Frankrijk, Italië, Japan, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten. In mei komt de groep bij elkaar in Hiroshima. Daar zal worden besproken wat er gedaan kan worden om Oekraïne te ondersteunen en welke sancties er nog tegen Rusland kunnen worden opgelegd. Eerder werd al bekend dat de Verenigde Staten voorstander zijn van de ban op vrijwel alle export naar Rusland.

De Japanse minister Hirozaku Matsuno laat weten dat de overheid bekend is met het idee van de ban, maar verder wil hij er niets over zeggen. Hij stelt dat het vooral belangrijk is dat G7 samen blijft om "strenge maatregelen tegen Rusland te nemen en Oekraïne te steunen."

Russische straaljager bombardeert per ongeluk eigen stad

Een Russische straaljager heeft per ongeluk de Russische stad Belgorod beschoten, vlak bij de grens met Oekraïne. Dat heeft het Russische ministerie van Defensie bevestigd, nadat er op sociale media beelden opdoken van een enorme krater in de stad, op de plek van een van de grote hoofdwegen. Volgens de gouverneur van de regio, Vjatsjeslav Gladkov, raakten er bij de explosie twee mensen gewond, en werden er gebouwen en auto's beschadigd. De krater heeft een doorsnee van zo'n 20 meter.

Hoe het komt dat de Soechoj-34-straaljager vuurde op Belgorod, en om welke munitie het ging, is niet bekend. De grensstad ligt vaker onder vuur: vorig jaar vlogen Oekraïense helikopters de grens over om een oliedepot in de stad te beschieten, al heeft Oekraïne die aanval nooit opgeëist.

Zo ziet de schade eruit:

Kremlin reageert op bezoek Stoltenberg

Rusland wil niet dat Oekraïne ooit lid wordt van de NAVO, laat het Kremlin weten in reactie op het bezoek van NAVO-chef Stoltenberg aan Kyiv. Volgens Kremlin-woordvoerder Peskov is dat ook een van de redenen voor de zogenoemde speciale militaire operatie, zoals de oorlog in Oekraïne door Rusland wordt genoemd.

Een toetreding van Oekraïne tot de NAVO zou een "ernstige en aanzienlijke dreiging zijn voor de veiligheid van ons land", zei Peskov tegen journalisten.

Oekraïne wil al langer lid worden van het westerse militaire bondgenootschap en diende daarvoor eind september een versnelde aanvraag in. In februari herhaalde Stoltenberg nog dat Oekraïne inderdaad lid kan worden van de NAVO, zoals de lidstaten al afspraken op een top in Boekarest in 2008. Tegelijkertijd zei de NAVO-chef erbij dat een Oekraïens lidmaatschap iets is voor de langere termijn.

Felle lichtflits boven Kyiv 'waarschijnlijk meteoriet'

Een lichtflits gisteravond boven de Oekraïense hoofdstad Kyiv was naar alle waarschijnlijkheid een meteoriet, zegt het Oekraïense ruimtevaartagentschap.

Tegen 22.00 uur was het felle licht te zien en dat leidde op sociale media tot grappen over ufo's en ruimtewezens, ook door hooggeplaatste Oekraïners.

Beelden van de lichtflits:

De militaire autoriteiten van Kyiv lieten het luchtalarm nog wel afgaan, maar de luchtafweer kwam niet in actie. Ze wezen in eerste instantie naar een afgedankte NASA-satelliet, waarvan bekend was dat die 's nachts in de atmosfeer zou verbranden. Maar de baan van die satelliet lag vele duizenden kilometers van Oekraïne en toen de flits werd waargenomen, was het meetinstrument bovendien nog in de lucht.

Veel waarschijnlijker was het volgens het ruimteagentschap een meteoriet uit de Lyriden, een meteorenzwerm waar de aarde elk jaar rond deze tijd doorheen vliegt. De meteoren ontstaan door het stof dat de Thatcher-komeet heeft achtergelaten.

NAVO-chef Stoltenberg voor eerst sinds begin oorlog in Kyiv

Secretaris-generaal Jens Stoltenberg van de NAVO is voor het eerst sinds het uitbreken van de oorlog op bezoek in Oekraïne. Op foto's is te zien dat hij in Kyiv een krans legt bij het monument voor gesneuvelde militairen. Ook krijgt hij een rondleiding langs beschadigd Russisch materieel in het centrum van de hoofdstad.

Er is officieel niets bekendgemaakt over de komst van Stoltenberg. Na het bezoek aan het monument stapte de NAVO-chef in een auto en reed weg met onbekende bestemming. Het bezoek kan worden gezien als een opsteker voor de Oekraïense president Zelensky, die graag wil dat zijn land aansluit bij het westerse militaire bondgenootschap.

Nederland en Denemarken kopen tanks voor Oekraïne

Oekraïne krijgt veertien tanks van Nederland en Denemarken. Het gaat om Leopard 2-A4 tanks, die eerst nog worden opgeknapt. Oekraïne kan ze waarschijnlijk volgend jaar in gebruik nemen.

Het ministerie van Defensie schrijft dat het land met deze tanks overwicht kan krijgen op het slagveld. "De grote vuurkracht, goede bescherming en snelheid van deze gevechtstank maken dat mogelijk."

De veertien tanks kosten samen 165 miljoen euro, waaraan Nederland en Denemarken ieder de helft bijdragen. Ook geeft Nederland 260 miljoen euro aan twee initiatieven waarmee binnen Europa gezamenlijk 155mm artilleriemunitie wordt ingekocht.

Arrestaties in Florida vanwege omzeilen Russische sancties

Een Amerikaanse zakenman en een man met de Belarussische nationaliteit zijn in de Amerikaanse staat Florida opgepakt op verdenking van het overtreden van sancties opgelegd aan Rusland. De twee zouden voor 150 miljoen dollar (137 miljoen euro) aan metaalproducten hebben aangekocht van een Oekraïense oligarch. Die laatste wordt ervan verdacht Russische separatisten in het oosten van Oekraïne te steunen. De mannen zijn een 41-jarige man uit de stad Orlando en een 46-jarige man uit Belarus.

De Amerikaanse minister van Justitie Garland zei in een reactie dat hij hoopt dat de arrestaties voor anderen een waarschuwing zijn. "Het ministerie van Justitie zal iedereen opsporen die de sancties tegen het Russische regime probeert te omzeilen en het regime in staat stelt de illegale oorlog in Oekraïne voort te zetten", aldus Garland. Als de twee schuldig worden bevonden kunnen ze minimale celstraffen van 20 jaar opgelegd krijgen.

Brussel in actie tegen importverbod Oekraïens graan door EU-landen

De Europese Commissie roept Polen, Hongarije, Bulgarije, Roemenië en Slowakije met klem op weer Oekraïens graan te importeren. De vijf EU-landen hebben een brief gehad uit Brussel met voorstellen om de importverboden of -beperkingen op te heffen.

Polen en Hongarije kondigden zaterdag aan dat graan en een reeks andere landbouwproducten uit Oekraïne voorlopig niet meer welkom zijn. Die maatregel werd genomen om Poolse en Hongaarse boeren te beschermen. Daarbij werd verwezen naar de recente instroom van goedkoop graan uit Oekraïne; de EU heeft importheffingen op Oekraïens graan opgeheven vlak na het uitbreken van de oorlog.

Bulgarije, Roemenië en Slowakije hebben vergelijkbare maatregelen als Polen en Hongarije aangekondigd. Volgens Reuters is de EU bereid tot 100 miljoen euro compensatie voor boeren in de vijf lidstaten. Ook andere opties worden geboden om de zorgen van de landbouwsector in deze lidstaten weg te nemen, schrijft Commissievoorzitter Ursula von der Leyen.

De handelskwestie ligt gevoelig binnen de Europese Unie. Brussel wil juist eenheid uitstralen in de economische en militaire steun aan het door oorlog getroffen Oekraïne.

VS stuurt nog eens 325 miljoen dollar aan oorlogsmaterieel

Oekraïne krijgt van de VS nog eens voor 325 miljoen dollar aan militaire steun, zoals raketten en munitie. Het is het 36ste steunpakket; er is volgens AP voor bijna 36 miljard dollar aan oorlogsmaterieel geleverd of toegezegd door Amerika.

Ditmaal worden ruim 9 miljoen kogels voor vuurwapens gestuurd. Ook anti-tankmijnen, Himars-raketten en artilleriemunitie staan op de lijst, maar daar zijn geen aantallen van bekendgemaakt. De VS de belangrijkste militaire bondgenoot van Oekraïne.

Door de aanhoudende oorlog in Oekraïne draait de wapenindustrie overuren. Zowel vanuit Oekraïne als de NAVO word dringend opgeroepen snel meer munitie te leveren aan de Oekraïense strijdkrachten. Op basis van het veelbesproken Pentagon-lek is gemeld dat Oekraïne snel door de voorraad anti-luchtraketten heen raakt.

Russische activist ook in beroep veroordeeld tot 8,5 cel om 'nepnieuws'

De Russische activist Ilja Jasjin moet definitief 8,5 jaar de cel wegens het verspreiden van 'nepnieuws'. Vandaag diende zijn hoger beroep, maar de rechtbank in Moskou bleef bij de in december opgelegde straf.

Jasjin, een bondgenoot van de gevangen oppositieleider Navalny, toonde zich strijdbaar in de rechtszaal. "8,5 jaar cel voor 20 minuten praten op internet: ik ben veel moordenaars, verkrachters en inbrekers tegengekomen in de gevangenis die minder lang moeten zitten", zei hij volgens een kopie van zijn verklaring op Telegram.

De 39-jarige criticus zei dat zijn geweten schoon is en dat hij de waarheid heeft verteld. Jasjin werd in juni gearresteerd nadat hij op zijn YouTube-kanaal Russische militairen had beschuldigd van oorlogsmisdaden in Boetsja.

Toen de plaats ruim een jaar geleden werd bevrijd door het Oekraïense leger werden er honderden dode burgers gevonden. Een deel van de lichamen lag op straat en in een massagraf. In onderschepte telefoongesprekken noemden Russische militairen het een zuivering, schrijft persbureau AP. Ooggetuigen beschreven dat Russische militairen burgers hebben doodgeschoten in Boetsja.

Kyiv beschuldigt Moskou van talloze oorlogsmisdaden in Oekraïne, het Kremlin ontkent alles.

Geen Russisch basketbalteam op kwalificatietoernooi Olympische Spelen

Het basketbalteam uit Rusland mag niet meedoen aan de prekwalificatietoernooien voor de Olympische Spelen van 2024. Dat heeft de internationale basketbalfederatie FIBA bekendgemaakt. De toernooien zijn komende zomer. Landen kunnen daar een plek verdienen voor het laatste kwalificatietoernooi voor de Spelen in Parijs.

De FIBA zegt de aanbevelingen van het Internationaal Olympisch Comité (IOC) te volgen. Het IOC nam vorig jaar maatregelen tegen Rusland en bondgenoot Belarus na de invasie in Oekraïne. Inmiddels roept het comité sportbonden op om Russen en Belarussen weer te laten meedoen aan internationale competities. Het gaat dan wel alleen om individuele sporten en om sporters die deelnemen onder neutrale vlag. In teamsporten zijn Rusland en Belarus niet welkom.

Een paar weken geleden liet het IOC weten nog geen beslissing te nemen over deelname van Rusland en Belarus aan de Olympische Spelen van Parijs. De beslissing om Russische of Belarussische sporters weer toe te laten tot internationale toernooien is aan de internationale sportfederaties.

Bij de Europese Spelen in de Poolse stad Krakau komende zomer blijven sporters uit Rusland en Belarus uitgesloten van deelname. De Europese voetbalbond UEFA en de wereldvoetbalbond FIFA hebben Russische clubs na de inval in Oekraïne geschorst.

Duits Patriot-luchtafweersysteem afgeleverd in Oekraïne

Duitsland heeft Oekraïne een Patriot-verdedigingssysteem geleverd, meldt een Duitse overheidswebsite. Oekraïense militairen hebben van Duitse en Amerikaanse instructeurs al training gekregen in de bediening, op een locatie in een NAVO-lidstaat waar ook gezamenlijke oefeningen zijn gehouden. 65 andere Oekraïense militairen hebben vorige maand een vergelijkbare training gehad in de VS.

Het mobiele Patriot-systeem, een van 's werelds meest geavanceerde luchtafweersystemen, kan worden gebruikt om onder meer vliegtuigen, ballistische raketten en kruisraketten neer te halen. Dat kan van een hoogte tot 20 kilometer en een afstand van 60 kilometer. Een Patriot-systeem bestaat uit een radar, een vuurleidingscentrale en meerdere lanceerinrichtingen.

Ook Nederland en de Verenigde Staten hebben Oekraïne toegezegd een Patriot-systeem te leveren. Bij de Nederlandse bijdrage gaat het om twee lanceerinrichtingen en een aantal raketten. Ook komt er training voor het gebruik van de lanceerinrichtingen.

In deze video legt luitenant Marcel uit wat Patriots zijn en wat ze doen:

Nederland levert Patriots aan Oekraïne, wat kan zo'n raketsysteem?

Oekraïense militairen laten gevechten in Bachmoet zien

Oekraïne heeft nieuwe beelden vrijgegeven van de strijd om Bachmoet. Om die plaats in het oosten van Oekraïne wordt al maanden gevochten. Rusland claimt zo'n 80 procent van de plaats in handen te hebben, maar Oekraïne blijft verzet bieden. Ook vandaag zijn er weer bombardementen en beschietingen uitgevoerd.

Het is niet duidelijk wanneer de beelden precies zijn gemaakt, maar het is waarschijnlijk dat ze niet heel recent zijn. In het gebied is het overdag ruim 10 graden, terwijl op de beelden sneeuw is te zien.

Dit zijn de beelden die Oekraïne naar buiten heeft gebracht:

Oekraïense troepen laten gevechten in Bachmoet zien

Zelensky in frontstad Avdiivka

President Zelensky heeft een bezoek gebracht aan Avdiivka, een stad aan het front in het oosten van Oekraïne. Zelensky sprak er met soldaten en stak bewoners een hart onder de riem. Op foto's is te zien hoe hij met militairen paasgebak eet. In Oekraïne werd zondag en gisteren orthodox Pasen gevierd.

Avdiivka is al jaren een frontstad. De plaats ligt maar een paar kilometer verwijderd van Donetsk, de grootste stad in de Donbas. Die ligt in bezet gebied en was al sinds 2014 in handen van pro-Russische separatisten, die er de Volksrepubliek Donetsk uitriepen.

Eerder vandaag werd bekend dat president Poetin Russische militairen in de bezette regio Cherson heeft bezocht. De stad Cherson is in het najaar heroverd door Oekraïne, maar grote delen van de provincie zijn nog in Russische handen.

  • EPA
    Zelensky en militairen in Avdiivka; op tafel staat een paasstol
  • EPA
    De president sprak er met militairen...
  • EPA
    ...en nam de tijd voor foto's

Lavrov en Guterres bespreken graandeal

De Russische minister van Buitenlandse Zaken Lavrov praat volgende week met de hoogste baas van de Verenigde Naties over de zogeheten graandeal, die graantransporten uit Oekraïense havens over de Zwarte Zee mogelijk maakt. De afspraken daarover zijn in maart nog verlengd, maar Rusland heeft aangegeven dat verdere verlenging er niet in zit als er niets gebeurt aan westerse sancties tegen de export van onder meer Russische kunstmest.

Volgende week is Lavrov in New York. Daar praat hij met VN-secretaris-generaal Guterres over de zaak. De afspraken over de graantransporten tussen Rusland en Oekraïne werden onder leiding van de Verenigde Naties en Turkije gesloten.

Russische rechtbank verwerpt beroep journalist Gershkovich

De Amerikaanse journalist Evan Gershkovich blijft voorlopig vastzitten in Rusland. De rechtbank in Moskou, waar hij vandaag achter glas aanwezig was, heeft het beroep verworpen om zijn voorlopige hechtenis op te heffen.

De 31-jarige Amerikaan hoopte op borgtocht vrij te komen na bijna vier weken voorarrest, maar de rechter ging daar niet in mee. Gershkovich herhaalde in de rechtszaal dat hij onterecht is beschuldigd van spionage. Aanwezige journalisten beschrijven dat hij kalm in de glazen kooi stond. Hij verkeert in goede gezondheid, meldt Al Jazeera op basis van contact met zijn ouders.

De correspondent van The Wall Street Journal werd eind maart opgepakt. Evenals zijn werkgever ontkent ook de VS stellig de bewering dat Gershkovich heeft gespioneerd. Ze spreken van een politiek proces.

Amerikaanse journalist achter glas te zien in rechtszaal Moskou

De Amerikaanse journalist Evan Gershkovich is vandaag voorgekomen in een rechtbank in Moskou. Het is de eerste keer dat de 31-jarige gevangene openlijk te zien is sinds zijn arrestatie op 29 maart. In de rechtszaal waren eveneens internationale journalisten aanwezig.

Gershkovich zat in een glazen kooi. Hij is in beroep tegen zijn voorlopige detentie. De Russische autoriteiten beschuldigen hem van spionage. De journalist, zijn familie, werkgever The Wall Street Journal en de VS verwerpen die beschuldiging. Ze spreken van een politiek gemotiveerd showproces.

Sinds de Russische inval in Oekraïne hebben veel media hun journalisten om veiligheidsredenen teruggehaald uit Rusland. Correspondenten die zijn achtergebleven worden sterk beperkt in hun journalistieke vrijheid en riskeren arrestatie.

Als de Amerikaan wordt veroordeeld kan hij een celstraf krijgen oplopend tot twintig jaar. Hij is de eerste Amerikaanse journalist die wordt vervolgd in Rusland op verdenking van spionage sinds het einde van de Koude Oorlog, ruim dertig jaar geleden.

Journalist Evan Gershkovich voor het eerst in het openbaar te zien bij rechter

'Egypte leverde munitie voor Oekraïne, zag af van raketten voor Rusland na druk VS'

Na gesprekken met de VS heeft Egypte ervan afgezien om raketten te leveren aan Rusland en vervolgens artilleriemunitie geproduceerd voor Oekraïne. Dat meldt The Washington Post op basis van documenten uit het Pentagon-lek.

Het was al bekend dat Egypte van plan was geweest enkele tienduizenden raketten te verkopen aan Rusland. De Amerikaanse krant schrijft nu te hebben achterhaald dat na druk vanuit Washington is besloten om niet Moskou maar juist Kyiv te voorzien van munitie.

President Abdel Fattah al-Sisi wist dat het leveren van oorlogstuig aan Rusland gevoelig lag. In februari instrueerde hij zijn team om het rakettenproject geheim te houden "om problemen met het Westen te voorkomen", zo zou staan in de geheime stukken.

Nieuwe documenten vermelden dat al-Sisi van gedachte is veranderd na een bezoek in maart van onder meer de Amerikaans minister van Defensie Austin. Daarna besloot de bondgenoot van de VS om artilleriemunitie te produceren die via Amerika naar Oekraïne zou worden gestuurd.

Russische staatsmedia: Poetin bezoekt militairen in regio Cherson

Poetin heeft opnieuw een bezoek gebracht aan Oekraïne, melden Russische staatsmedia. Ter ere van orthodox Pasen zou hij bij Russische militairen in de bezette regio Cherson zijn geweest.

Poetin was er om de strijdkrachten een hart onder de riem te steken, schrijft Ria Novosti. Hij zou de militairen gevraagd hebben hoe ze de oorlog ervaren. "Het is belangrijk voor mij om jullie mening te horen over hoe de situatie zich ontwikkelt." In het artikel wordt niet beschreven wat de militairen geantwoord hebben.

De gelijknamige stad Cherson werd vlak na de invasie bezet, maar Oekraïne wist de plaats in november te bevrijden.

Kremlin: Poetin bezocht militairen in regio Cherson

Na het bezoek in Cherson zou Poetin per helikopter naar het hoofdkwartier van de Russische Nationale Garde in regio Loehansk zijn gevlogen. Daar sprak hij volgens Russische media met bevelhebbers. De vrijgegeven beelden zijn nog niet gecontroleerd op echtheid.

Het is niet de eerste keer dat het Russische staatshoofd de illegaal geannexeerde gebieden in Oekraïne zou hebben bezocht. Volgens staatsmedia was Poetin vorige maand eerst op de Krim en reisde hij vervolgens door naar Marioepol. Deze zwaarbevochte havenstad werd grotendeels verwoest door Russische beschietingen.

Lula oogst lof van Russen na nieuwe plannen, strijkt VS tegen haren in

De VS is niet blij met de recente uitspraken van de Braziliaanse president Lula. Hij zei zaterdag dat het Westen de oorlog in Oekraïne heeft "aangemoedigd" door wapens te leveren. De Braziliaanse president heeft zichzelf voorgesteld als bemiddelaar voor vredebesprekingen om een einde te maken aan de oorlog. Hij suggereerde dat het Westen door wapenleveranties niet geïnteresseerd is in vrede.

Daar reageert de Russische minister van Buitenlandse Zaken Lavrov enthousiast op. Lavrov was op bezoek in Brazilië en had een ontmoeting met de president. Hij bedankte Lula voor zijn inspanningen om het conflict op te lossen. Maar een woordvoerder van het Witte Huis beschuldigde Lula ervan "Russische en Chinese propaganda na te praten zonder naar de feiten te kijken."

"Dit doet alarmbellen rinkelen", zei een Europese anonieme ambassadeur in Brasilia tegen persbureau Reuters. Hij voegde eraan toe dat het stopzetten van wapenleveranties aan Oekraïne gelijk staat aan partij kiezen voor Rusland. De Europese Unie verwierp eerder al de suggestie van Lula dat zowel Oekraïne als Rusland verantwoordelijk is voor de oorlog. Een EU-woordvoerder zei in een reactie dat alle hulp gericht is op de "legitieme verdediging" van Oekraïne.

De Russische minister van Buitenlandse Zaken Lavrov met zijn Braziliaanse collega Vieira

Wagnerstrijders beschrijven hun gruweldaden in Oekraïne

Vladimir Ozetsjkin, de oprichter van de Russische mensenrechtengroep Gulagu heeft twee video's gepubliceerd waarin hij spreekt met twee voormalige Russische gevangenen die voor Wagner in Oekraïne hebben gevochten. In de gesprekken beschrijven de twee mannen de gruwelijkheden die ze daar pleegden.

Een van hen beschrijft een situatie in Bachmoet en Soledar waarin hij en zijn mannen opgedragen werden "iedereen te elimineren": mannen, vrouwen, ouderen en kinderen. De ander bekent tientallen mensen te hebben vermoord, waaronder gerekruteerde gevangenen die weigerden bevelen op te volgen. Ook beschrijft hij dat hem werd opgedragen handgranaten te gooien in een kuil met tientallen dode en gewonde Russen en Oekraïners.

Of de mannen de waarheid spreken over hun ervaringen is niet onafhankelijk geverifieerd. Ook is onduidelijk waarom de mannen besloten naar buiten te treden. Ozetsjkin suggereert tegen het onafhankelijke Russische nieuwsmedium Meduza dat de mannen last hebben van hun geweten.

Een bekentenis is niet genoeg: harde en eerlijke straffen moeten volgen, reageert de Oekraïense presidentiële stafchef Andri Jermak op Twitter:

Ambassadeur VS op bezoek bij Evan Gershkovich

De ambassadeur van de Verenigde Staten in Rusland heeft vandaag de Amerikaanse journalist Evan Gershkovich bezocht. Volgens de ambassadeur trof ze Gershkovich in goede gezondheid aan.

De ambassade maakte het bezoek bekend op Twitter:

De 31-jarige Gershkovich, correspondent van The Wall Street Journal, werd vorige maand opgepakt in Jekaterinenburg. Volgens de Russische veiligheidsdienst FSB heeft hij zich schuldig gemaakt aan spionage voor de Amerikaanse regering door informatie te verzamelen over een wapenfabriek. Zowel hij, zijn werkgever als de Amerikaanse regering spreken de beschuldiging tegen. De arrestatie leidde wereldwijd tot protesten en bezorgdheid. Gershkovich zit in voorarrest.

De rechtbank heeft laten weten dat Gershkovich minstens twee maanden in voorarrest moet blijven. Volgens het Kremlin is een eventuele gevangenenruil pas mogelijk nadat de rechtbank uitspraak heeft gedaan. Het is onduidelijk wanneer dat gaat gebeuren. Bij vergelijkbare zaken duurde dat soms langer dan een jaar.

Gershkovich zit in de Lefortovo-gevangenis in Moskou (foto van eind maart)

Oekraïne: geen Chinese wapens aangetroffen op het slagveld

Oekraïne heeft geen Chinese wapens gevonden die door Rusland op het slagveld zijn gebruikt. Dat heeft de secretaris van de nationale veiligheids- en defensieraad van Oekraïne, Oleksiy Danilov gezegd in een interview met een Oekraïense tv-zender.

Als dat wél gebeurt, zal Oekraïne dat meteen bekendmaken. Danilov verwees hiervoor naar de Iraanse kamikazedrones die de Russische troepen in Oekraïne hebben ingezet. Oekraïne maakte dat toen meteen wereldkundig. Westerse bondgenoten kondigden daarop de levering aan van geavanceerde luchtafweersystemen.

Gisteren bracht de Chinese minister van Defensie een bezoek aan de Russische president Poetin. Ook president Xi was onlangs in Moskou. De Oekraïense president Zelensky heeft Xi gevraagd naar Kiev te komen, maar niets wijst op een spoedig bezoek van Xi. De Chinese leider heeft na de Russische overval op Oekraïne niet meer met Zelensky gesproken.

Veroordeling Kara-Moerza leidt wereldwijd tot afkeuring

Over de hele wereld hebben politiek leiders met afschuw gereageerd op de veroordeling van Kara-Moerza, de Russische oppositieleider die vandaag 25 jaar cel kreeg voor het verspreiden van misinformatie en voor hoogverraad.

Een woordvoerder van de Verenigde Staten noemde Kara-Moerza "nog een slachtoffer van de toenemende onderdrukking door de Russische regering" en drong in zijn reactie aan op de vrijlating van oppositieleider. Ook vroeg hij om de vrijlating van de 400 andere politieke gevangenen in Rusland.

De Europese Unie spreekt van een "buitensporig hoge straf" en beschuldigt Rusland van machtsmisbruik "om activisten en alle tegenstanders van de illegale oorlog tegen Oekraïne" onder druk te zetten. Ook het Verenigd Koninkrijk, Duitsland en Frankrijk spreken hun afkeer uit over de veroordeling.

Ook Slowakije stopt tijdelijk met graanimport uit Oekraïne

Ook Slowakije legt de import van onder meer Oekraïens graan tijdelijk stil. Eerder deden Polen en Hongarije hetzelfde na protesten van Poolse en Hongaarse boeren. Zij zijn bang dat ze hun producten niet meer tegen een redelijke prijs kunnen verkopen vanwege een overvloed van Oekraïens graan op de markt.

Door de oorlog met Rusland is het voor Oekraïne niet meer mogelijk om graan te exporteren via de Zwarte Zee. Daarom creëerde de Europese Unie een aantal 'solidariteitscorridors' waardoor Oekraïense producten via Polen en Hongarije toch naar landen buiten Europa geëxporteerd konden worden. Op die manier zouden de producten niet concurreren met lokale boeren, maar dat bleek in de praktijk niet altijd goed te gaan.

De Europese Commissie sprak vorige week ongenoegen uit over de maatregelen van Polen en Hongarije door ze "onacceptabel" te noemen. Later deze week staat er in Brussel een overleg op de planning waarin de situatie in Polen, Hongarije en Slowakije wordt besproken.

Russische oppositieleider Kara-Moerza veroordeeld tot 25 jaar cel

De Russische oppositieleider Vladimir Kara-Moerza is veroordeeld tot 25 jaar cel wegens het verspreiden van valse informatie over het Russische leger en hoogverraad. Het is een van de langste straffen die ooit is opgelegd aan een politiek tegenstander van president Poetin.

Kara-Moerza is een van de bekendste oppositiefiguren in Rusland en overleefde twee pogingen tot vergiftiging. Hij werd in april vorig jaar in Rusland gearresteerd vanwege een speech die hij een maand eerder had gehouden in het parlement van de Amerikaanse staat Arizona. Daarin had hij kritiek geleverd op het Russische leger in Oekraïne. Niet veel eerder was een nieuwe Russische wet ingegaan die het verspreiden van "verkeerde informatie" over het Russische leger strafbaar maakte.

Kara-Moerza weigerde gisteren tijdens zijn zitting aan het hof te vragen hem vrij te spreken en zei dat hij nog steeds achter zijn uitspraken staat.

Vladimir Kara-Moerza tijdens een hoorzitting afgelopen oktober

Dertien Slowaakse straaljagers nu allemaal in Oekraïne

Alle dertien straaljagers die Slowakije aan Oekraïne heeft beloofd, zijn op de plaats van bestemming aangekomen. Vorige maand kwamen de eerste MiG-29-gevechtsvliegtuigen al aan in Oekraïne en met deze tweede levering is het toegezegde aantal Slowaakse straaljagers compleet.

Naast Slowakije levert ook Polen straaljagers aan de Oekraïense krijgsmacht. Warschau heeft tot nu toe acht MiG-29's geleverd en heeft nog zeker zes straaljagers toegezegd.

Omdat het Oekraïense leger al langer gebruikmaakt van dit type straaljagers zijn extra trainingen niet nodig. De gevechtsvliegtuigen kunnen meteen worden ingezet.

'Nederlandse militair in Oekraïne verzamelt inlichtingen'

De Nederlandse militair die actief zou zijn in Oekraïne, verzamelt daar volgens De Telegraaf inlichtingen. De krant baseert zich op anonieme bronnen rond het Korps Commandotroepen.

De aanwezigheid van westerse speciale eenheden in Oekraïne, waaronder een militair uit Nederland, kwam onlangs in de publiciteit via het Pentagon-lek. Het ministerie van Defensie gaat niet in op vragen over het lek. Maar volgens de krant hoort de betreffende militair bij een pas opgerichte compagnie.

De militair wordt een 'verbindingsofficier' genoemd, die zich onder meer bezighoudt met Nederlandse wapenleveringen aan Oekraïne. Hij zou daarnaast inlichtingen verzamelen als onderdeel van de 102-compagnie. Deze eenheid wordt omschreven als een speciale verkenningseenheid; de leden zijn getraind om op te gaan in hun omgeving.

De mogelijke aanwezigheid van NAVO-militairen in Oekraïne ligt extreem gevoelig. Het Westen beweert namelijk dat het Oekraïne alleen materieel en munitie levert en dat het Oekraïense militairen traint in het buitenland, maar dat er geen eenheden in het land zijn.

Oekraïense minister van Defensie: 'Minder doden dan bij aardbeving Turkije'

De Oekraïense minister van Defensie Oleksij Reznikov heeft een indicatie gegeven van de omvang van de verliezen aan Oekraïense kant sinds het uitbreken van de oorlog met Rusland. Reznikov zei tegen de Spaanse krant La Razón dat hij "geen exact cijfer kan geven, maar ik verzeker u dat het lager is dan het aantal doden bij de aardbeving in Turkije". Bij die aardbeving kwamen meer dan 50.000 mensen om het leven.

Oekraïne heeft tot nu toe geen officiële verklaring afgelegd over het aantal doden en gewonden: daarover bestaan alleen schattingen. Ook Rusland geeft geen cijfers prijs over eigen slachtoffers. Volgens Oekraïne zouden er naar schatting 182.000 Russische soldaten gesneuveld zijn.

CBS: oorlog in Oekraïne heeft nauwelijks impact op Nederlands olieverbruik

De oorlog in Oekraïne en de daaropvolgende sancties tegen Rusland hebben nauwelijks effect gehad op het olieverbruik in Nederland. Dat constateert het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) op basis van cijfers over 2022.

Volgens het CBS heeft de raffinaderijsector in ons land vorig jaar vrijwel evenveel olie verwerkt als in 2021. Het verbruik van benzine, diesel en lpg (autogas) liep met slechts 1 procent terug. Een van de redenen van de kleine terugloop is dat de sancties op de invoer van Russische olieproducten pas in december vorig jaar of februari dit jaar ingingen.

Ook is het zo dat Russische olie simpelweg vervangen werd door olie uit andere landen. Zo kwam er eind vorig jaar meer olie binnen uit Saudi-Arabië, Irak en Kazachstan om het wegvallen van de Russische olie te compenseren.

Welkom

Welkom in het liveblog over de ontwikkelingen in Oekraïne van deze week. Het blog van vorige week is hier terug te lezen.