'1,5 meter op middelbare scholen wordt uitdaging' • Geen mondkapje in ov? 95 euro boete

Liveblog gesloten

Het liveblog van 19 mei wordt gesloten. Het liveblog van woensdag 20 mei openen we hier.

Cirkels in park New York

In het Domino Park in New York zijn witte cirkels getekend zodat bezoekers zich meer bewust zijn van de afstand die ze moeten houden tot andere mensen. De markering is geplaatst nadat het park vorige week overvol was geraakt vanwege het warme weer.

"Het is makkelijker om je te ontspannen en je er geen zorgen over te hoeven maken."

Thuiswerkers bewegen veel minder

Door de coronamaatregelen bewegen mensen veel minder, concludeert het Radboudumc na onderzoek onder deelnemers aan de Vierdaagse en de Zevenheuvelenloop. Hoogleraar fysiologie Maria Hopman heeft deelnemers aan die evenementen, van wie ze de beweegpatronen al jarenlang onderzoekt. bevraagd. "Uit analyse van de eerste 4000 vragenlijsten blijkt dat iedereen significant minder beweegt."

De onderzoekers onderscheiden drie groepen: mensen die nu thuiswerken, mensen voor wie de werkomstandigheden niet zijn veranderd en mensen die werkloos of met pensioen zijn. "Elke groep is minder gaan bewegen, maar het grootste verschil zit hem bij de mensen die sinds de maatregelen thuiswerken. Daar is een verval van twintig procent te zien."

Het minder bewegen komt grotendeels doordat het woon-werkverkeer is weggevallen. Wie normaal gesproken naar het werk loopt of fietst maar nu thuiswerkt, compenseert de afname in beweging niet of nauwelijks, stellen de onderzoekers.

Meer slaap

De gepensioneerden bewegen ook minder. "Deze mensen bewegen normaal veel doordat ze ergens naartoe gaan, of dat nu met de fiets of het openbaar vervoer is. Dat valt nu weg, en we zien ook in deze groep dat er weinig gecompenseerd wordt", zegt Hopman.

Ook blijkt dat een kwart van de thuiswerkers meer is gaan slapen sinds de coronamaatregelen van kracht zijn. Volgens de onderzoekers zou dat kunnen komen door het verdwijnen van reistijd.

'Coronadashboards' zijn er al in Duitsland en Frankrijk

In Duitsland en Frankrijk bestaan al 'coronadashboards' om de verspreiding van het coronavirus in kaart te brengen en eventueel in te grijpen, zoals Nederland ook van plan is te introduceren.

In Frankrijk is op de openbare website van dag tot dag te volgen hoe het coronavirus ervoor staat. Het exacte aantal zieken, geteste personen, positieve tests sterfgevallen en bezette IC-bedden is er bijvoorbeeld te zien, met cijfers en diagrammen.

Fransen kunnen ook inzoomen op de regio waar ze wonen en bekijken hoe de situatie daar is. Op de zogeheten 'samenvattingskaart' is te zien welke regio's 'groen' zijn dan wel 'rood', oftewel waar het goed gaat of slecht. Die kleur kan consequenties hebben voor het al dan niet versoepelen van maatregelen. Zo wil de Franse regering alleen in de groene zones de horeca op 2 juni weer openen.

Duitsland is opgedeeld in districten van elk zo'n 100.000 inwoners. Als er ergens meer dan 50 besmettingen zijn, kunnen in dat district strengere maatregelen worden genomen om verspreiding tegen te gaan. "Als er iets gebeurt, hebben we een noodmechanisme", zegt bondskanselier Merkel. Zie meer in deze video:

NOC*NSF over dichte sportkantines: 'Logica ontbreekt'

Sportkoepel NOC*NSF baalt ervan dat de sportkantines niet open mogen, terwijl er wel buiten gesport kan worden en de horeca vanaf 1 juni weer opengaat. "We zijn er in de sport aan gewend dat wij de voor de horeca geldende regels altijd stipt opvolgen. Dat zouden we nu ook hebben gedaan", zegt algemeen directeur Gerard Dielessen.

"Dit is vooral wrang omdat deze buitensportaccommodaties al wel weer open zijn en volop kosten maken zonder dat daar bijvoorbeeld kantine-inkomsten tegenover staan. Deelnemers- en publieksbijdragen zijn voorlopig ook nog niet aan de orde."

Ouderenbond: nog steeds veel onduidelijk

Veel ouderen vragen zich af of ze hun kleinkinderen mogen zien en of ze mogen oppassen, zegt ouderenbond ANBO. Ook is niet duidelijk waarom mondkapjes in het ov verplicht worden, "terwijl zorgmedewerkers niet altijd beschermingsmaterialen hoeven te dragen".

"Wij vinden dat het kabinet daar één duidelijke en consistente lijn in moet trekken die ook begrijpelijk is voor mensen. En duidelijker moet communiceren wat er wel en wat er niet kan."

De bond is blij dat mensen in verpleeghuizen vanaf 25 mei weer bezoek mogen ontvangen en dat dagbesteding voor hen en voor thuiswonende ouderen vanaf 1 juni weer opengaat. Wel vindt de bond het belangrijk om na te gaan denken over "hoe we omgaan met een eventuele tweede corona-golf in het najaar". "De economie en samenleving nog een keer op slot zetten is funest."

Zeeland komt met noodtoiletten bij strandovergangen

Zolang de horeca aan de kust nog dicht is en de toiletten van de strandpaviljoens dus ook, wil de Veiligheidsregio Zeeland een alternatief bieden voor strandgasten die naar de wc moeten. "Daarom zijn wij druk bezig om zo snel mogelijk bij strandopgangen tijdelijk op een veilige manier voorzieningen te organiseren", zegt de voorzitter van de veiligheidsregio, burgemeester Jan Lonink van Terneuzen.

Bij sommige drukke strandopgangen staan openbare toiletten, die nu nog gesloten zijn. De kans is groot dat die opengaan, zegt een woordvoerder van de veiligheidsregio. Bij andere strandopgangen komen mogelijk noodtoiletten, maar hoe en waar precies staat nog niet vast.

"Maar we verwachten de komende dagen drukte en dan kun je niet hebben dat mensen niet naar het toilet kunnen", zegt de woordvoerder. Hij benadrukt dat toiletten op campings, in vakantieparken en bij jachthavens nog gesloten blijven.

Er is veel discussie over sanitaire voorzieningen op de stranden. Strandpaviljoens mogen open zijn om eten af te halen, maar moeten hun toiletten gesloten houden. Eigenaren klagen dat veel mensen hun behoefte nu doen in de duinen of achter de kleedhokjes.

VO-raad: 1,5 meter vraagt veel van iedereen

Het organiseren van anderhalve meter afstand op middelbare scholen is een uitdaging en vraagt veel van medewerkers, leerlingen en ouders, zegt de VO-raad. Maar de vereniging is blij met de heropening van het voortgezet onderwijs.

"We weten zeker dat alle betrokkenen - schoolleiding, onderwijspersoneel, leerlingen en ouders - er samen het beste van zullen maken, omdat zij blij zijn dat leerlingen en onderwijspersoneel elkaar weer op school kunnen ontmoeten; de interactie tussen leerling en leraar is immers de kern van het onderwijs."

Ook de PO-raad is blij, omdat de basisscholen vanaf 8 juni weer volledig opengaan. "Natuurlijk zijn er nog zorgen en onzekerheden, maar hier komen we met elkaar uit", zegt voorzitter Rinda den Besten. De Algemene Onderwijsbond noemt de volledige heropening spannend en houdt een enquête onder leden om erachter te komen wat basisschoolmedewerkers daarvan vinden.

Toch nog verwarring over groepsvorming buiten

In de nieuwe maatregelen staat dat mensen buiten bij elkaar mogen komen als zij 1,5 meter afstand tot elkaar houden, zolang het niet te druk wordt. Tot nu toe leken voor samenkomsten meer beperkingen te gelden, al bestond daar veel verwarring over. Zo zijn er boetes uitgedeeld aan mensen die met drie of meer personen samen waren, waarbij het van belang leek te zijn of dat bij toeval of op afspraak was gebeurd.

De regels voor buiten worden nu vereenvoudigd tot het simpele gebod: houd 1,5 meter afstand. Dus met vier of vijf mensen samenkomen in het park mag, als je maar genoeg afstand houdt, zei Rutte. "Maar als die groep te groot wordt, dan is het al gauw een evenement. En dan mag het niet."

En daarmee is de verwarring toch nog niet de wereld uit, blijkt onder meer op Twitter. Columniste Sheila Sitalsing vraagt zich af of uitgedeelde boetes nu aangevochten kunnen worden.

Overzicht versoepelingen en terugkijken persconferentie

De persconferentie van premier Rutte en minister De Jonge is afgelopen. In dit artikel lees je het overzicht van de aangekondigde versoepelingen en hier kun je de volledige persconferentie terugkijken:

Kabinet denkt nog na over zomervakantie

Het kabinet is nog steeds bezig om te kijken naar adviezen over de zomervakantie. Italië wil de grens bijvoorbeeld begin juni open doen. In Nederland is nu nog steeds dat reizen alleen kan als het strikt noodzakelijk is.

Het kabinet bepaalt zijn advies, dat mogelijk snel komt, op basis van het beleid van andere landen en het besmettingsrisico. "We kijken ook of er wel of geen risicobeperkende maatregelen genomen moeten worden als mensen terugkomen van vakantie."

Dit kan bijvoorbeeld betekenen dat Nederlanders bij terugkomst van hun vakantie in thuisquarantaine moeten, zoals ook in andere landen gebeurt. Maar Rutte zei daar verder niets over.

Geen mondkapje in ov? 95 euro boete

Ov-reizigers die na 1 juni geen mondkapje dragen, kunnen een boete van 95 euro krijgen. Het verplichte niet-medische mondkapje geldt voor reizigers vanaf 13 jaar. Het ov blijft alleen bedoeld voor noodzakelijke reizen.

De Jonge: coronadata verzamelen en gebruiken om in te grijpen

Het kabinet gaat allerlei coronadata verzamelen en naast elkaar leggen om zo nodig sneller in te kunnen grijpen. Minister De Jonge vergelijkt het informatiesysteem met een dashboard van een auto. "De kilometerteller laat zien hoe hard je rijdt en ook kun je zien hoeveel kilometer je auto gereden heeft."

Er gaat informatie van bijvoorbeeld het aantal IC-bedden, informatie van teststraten van de GGD, informatie van huisartsen en nog veel meer verzameld worden. "Als bij een teststraat bij het strand blijkt dat er veel mensen zijn besmet, dan kun je daar in je maatregelen rekening mee houden."

Het dashboard wordt openbaar, zegt de minister van Volksgezondheid. "We vinden dat belangrijk. Het zou wekelijks ververst kunnen worden. Dagelijks gaat waarschijnlijk te ver."

Het is de bedoeling dat de dashboards per regio worden gemaakt, zodat er mogelijk per regio maatregelen genomen kunnen worden. Een uitwerking van het plan wordt in juni verwacht. Concrete voorbeelden kon De Jonge nog niet noemen. Hij sloot in ieder geval uit dat in de ene regio de horeca dichtgaat terwijl die in andere regio's openblijft, want dan gaan mensen ervoor reizen en neemt het risico op boven-regionale verspreiding van het virus juist toe.

Iedereen met klachten die wijzen op het coronavirus kan vanaf juni terecht bij een lokale GGD. Volgens minister De Jonge is het niet meer nodig om naar een arts te gaan en kunnen mensen een speciaal nummer bellen voor een test. Wie positief getest wordt, krijgt van de GGD een telefoontje en wordt gevraagd in quarantaine te gaan.

Ook huisgenoten en anderen die in contact zijn geweest met diegene, worden gebeld en krijgen een brief met een instructie. Volgens De Jonge zal het tijd nodig hebben voor alles soepel verloopt. In juni moet er genoeg capaciteit zijn om iedereen te testen.

Groepen mogen buiten weer samenkomen

Het verbod op groepsvorming in de open lucht vervalt per 1 juni. Mensen mogen buiten weer samenkomen als ze anderhalve meter afstand houden. Dus met vier of vijf man samen in het park zitten, is geen probleem, zei Rutte. Maar als het te druk wordt, is het al snel een evenement en zal er net als nu worden ingegrepen.

Rutte bestreed overigens dat er nu een verbod is op samenkomsten van drie of meer personen. "Dus er zat geen begrenzing op buiten en er zit geen begrenzing op."

Voor bijeenkomsten in publiek toegankelijke gebouwen, zoals restaurants, theaters en bioscopen, geldt een limiet van 30 personen, exclusief het personeel dat daar werkt.

Ook de beperking van bezoek in huis tot maximaal drie personen vervalt. Het dringende advies blijft wel om anderhalve meter afstand aan te houden, ook in de tuin en op het balkon.

Video van de aangekondigde versoepelingen

Bekijk in deze video Ruttes aankondigingen:

Rutte tegen kinderen en jongeren: 'Kom met ideeën'

De premier richt zich in de persconferentie speciaal tot Nederlandse kinderen en de jeugd. Hij maakt ze een groot compliment en toont begrip dat ze soms kwaad en somber waren over de maatregelen. "Het is mede aan jullie te danken dat er veel minder mensen in het ziekenhuis zijn gekomen."

Rutte vraagt de jongeren en kinderen om mee te denken en mee te praten over de Nederlandse corona-aanpak. "Kom met ideeën, praat erover in de klas en laat het ons weten." Op korte termijn wil hij in zijn ambtswoning, het Catshuis, jongeren uitnodigen om te praten over hun corona-ideeën.

Middelbare scholen moeten fysiek les gaan geven

Middelbare scholen, die 2 juni weer opengaan, moeten fysiek onderwijs gaan geven. Een aantal scholen wilde dat pas na de zomervakantie weer gaan doen.

Ook leerlingen onderling moeten anderhalve meter afstand houden.

Mbo-, hbo- en wo-studenten gaan vanaf 15 juni weer op de instellingen toetsen maken.

Personeel telt niet mee in 30-personenregel

Medewerkers van restaurants, bioscopen en theaters tellen niet mee in het maximumaantal van 30 mensen dat vanaf 1 juni binnen aanwezig mag zijn. Premier Rutte zegt dat het eerdere plan, waarbij de medewerkers wél meetelden, niet goed uitvoerbaar is.

Voor bioscopen en theaters geldt de 30-personenregel per zaal. Een bioscoop met zes zalen kan dus 180 bezoekers ontvangen, mits ze 1,5 meter afstand kunnen houden. Het aantal bezoekers van een museum wordt afhankelijk van het beschikbare aantal vierkante meters.

Het kabinet heeft erover gesproken om de horeca al het hele pinksterweekend open te laten gaan, maar ziet daarvan af uit vrees dat het anders te druk wordt. Rutte zei dat gasten in de horeca 1,5 meter afstand van elkaar moeten houden, maar dat leden van hetzelfde huishouden wel samen aan een tafel mogen zitten. Ook dat is een wijziging van het eerdere voornemen.

Op terrassen geldt zoals eerder aangekondigd de regel dat alle gasten aan een tafeltje moeten zitten. Op het terras geldt geen maximum voor het aantal gasten dat aanwezig is.

Rutte zei dat het logisch is dat sommige beroepsgroepen zich afvragen waarom zij niet aan de slag mogen en andere beroepsgroepen wel. Hij vindt die vraag begrijpelijk, maar wijst erop dat je oog moet hebben voor het grote geheel. Als iedereen tegelijk weer begint, leidt dat tot te veel drukte. "Daar zit geen waarde-oordeel achter, maar wel een risico-inschatting", zei Rutte.

Daarom blijft een aantal bedrijven en instellingen nog dicht, zoals coffeeshops, sauna's, sportclubs, seksbedrijven, sport- en verenigingskantines. Die blijven tot 1 september gesloten. Over de openstelling van evenementen en discotheken is nog niets zeker.

Rutte: aangekondigde versoepelingen gaan door

Zoals verwacht heeft premier Rutte op de persconferentie bekendgemaakt dat het aangekondigde versoepelingen per 1 juni doorgaan. Dat is volgens hem verantwoord, gezien de cijfers over de corona-epidemie en het laatste advies van het Outbreak Management Team.

Maar het is dan nog belangrijker dat iedereen zich aan de regels houdt, zoals zoveel mogelijk thuis werken, 1,5 meter afstand houden en thuis blijven met klachten. "Een tweede corona-uitbraak is ook heel slecht voor de economie."

Leerlingen en ouders blij met heropening basisscholen

Basisschoolleerlingen en hun ouders zijn blij dat de scholen vanaf 8 juni hoogstwaarschijnlijk weer helemaal opengaan. Sinds vorige week gaan kinderen halve dagen of een paar hele dagen per week naar school. Dat leidt tot onduidelijkheid voor kinderen en voor ouders is het lastiger om hun werk te organiseren.

Bekijk deze video voor hun opgeluchte reacties:

Persconferentie begint om 19.00 uur

De persconferentie over de coronamaatregelen van premier Rutte en minister De Jonge begint om 19.00 uur. Naar verwachting maken zij bekend dat de voor 1 juni aangekondigde versoepelingen kunnen doorgaan.

De persconferentie is bij de NOS te volgen op NPO 1, NPO Start, NPO Radio 1, NOS.nl, de NOS-app, NPO Nieuws, YouTube en Facebook.

RIVM: toch vaker bellen om corona op te sporen

GGD's moeten toch meer mensen gaan bellen om corona op te sporen. Dat heeft het RIVM vanmiddag gezegd in een webinar met GGD-artsen, meldt Nieuwsuur. Het gaat om het contactonderzoek nadat een coronabesmetting is vastgesteld, dat anderen moet waarschuwen dat ze mogelijk ook besmet zijn.

De opzet van dat onderzoek kreeg de afgelopen weken de nodige kritiek. Contacten van een besmet persoon zouden deels per brief worden geïnformeerd, en gedurende de twee weken niet gebeld worden om te vragen naar eventuele klachten.

Nu komt het RIVM met een nieuw advies: nauwe contacten rond een besmet persoon moeten toch na een week een controle-telefoontje krijgen.

Gebarentolk Irma Sluis wordt halverwege afgelost

Straks om 19.00 uur in de persconferentie worden allerlei maatregelen, versoepelingen en data bekendgemaakt, maar er is ook een andere primeur. De inmiddels bekende gebarentolk Irma Sluis wordt halverwege afgelost door een andere tolk: Corline Koolhof.

Bij vorige (vaak lange) persconferenties bleek het soms te zwaar voor één tolk. De wissel vindt plaats op het moment dat de pers vragen mag gaan stellen.

Meer bezoek mogelijk in verpleeghuizen

De bezoekregeling voor verpleeghuizen wordt uitgebreid. Sinds vorige week mocht bij wijze van proef onder strikte voorwaarden in 26 verpleeghuizen één vaste bezoeker per bewoner naar binnen. Als dat goed zou lopen, zou het kabinet stapsgewijs bezoeken op steeds meer locaties toelaten.

Volgens Haagse bronnen gaat dat inderdaad gebeuren. De versoepeling geldt alleen voor locaties die dat zelf willen en ze moeten nog steeds vrij van besmettingen zijn. Brancheorganisatie Zorgthuis.NL (182 aangesloten zorginstellingen) komt morgen met een "handreiking" waarin de voorwaarden voor de versoepeling staan.

Geen bedjes en wc's meer op Zandvoorts strand

Zandvoort stopt met een pilot waarbij bezoekers gebruik mochten maken van toiletten van strandtenten, en ondernemers bedjes op het strand mochten neerzetten.

De gemeente is teruggefloten door justitieminister Grapperhaus en vraagt bezoekers er rekening mee te houden dat de wc's niet meer gebruikt kunnen worden.

De strandtenthouders zijn teleurgesteld. Met het mooie weer op komst met Hemelvaart zijn ze bang dat het strand een groot openbaar toilet wordt. Niels Priester van de Strandpachtersvereniging Zandvoort vindt het frustrerend dat de minister niet op de hoogte was van de pilot, maar die nu wel de nek om draait.

Ook de burgemeester baalt. "Dat de proef nu gestaakt is, is voor ons uitermate teleurstellend", zegt burgemeester Moolenburgh tegen de Zandvoortse Courant.

Verpleegkundigen zien uitbreiding IC-capaciteit niet zitten

Het overgrote deel van de verpleegkundigen die op de intensive care werken, denkt dat uitbreiding van de IC-capaciteit naar 1700 bedden niet realistisch is. Dat blijkt uit een enquête van vakorganisatie V&VN waaraan ruim 1100 IC-verpleegkundigen hebben meegedaan.

Bijna 80 procent maakt zich zorgen over de mogelijke structurele verhoging van de IC-capaciteit, vanwege de gevolgen voor de kwaliteit en het tekort aan collega's. Lees meer in dit artikel:

Covid-19-infecties bij rokers erger, maar nicotine heeft mogelijk beschermend effect

Een recente studie die is verschenen in het toonaangevende wetenschappelijke tijdschrift The Lancet concludeert dat rokers ondervertegenwoordigd zijn onder mensen die positief getest zijn voor het coronavirus. In de studie naar de bevestigde gevallen in Engelse huisartsenpraktijken was het aantal rokers dat positief testte voor het virus de helft lager dan onder niet-rokers.

Dat is geen reden om te gaan roken of te blijven roken, waarschuwen de onderzoekers. Het negatieve effect van roken op de gezondheid staat vast. Bovendien blijkt uit verschillende studies dat rokers die wel een infectie krijgen eerder kans lopen op een IC-opname en overlijden dan niet-rokers. Lees meer in dit artikel:

Halsema huiverig voor toeristen in Amsterdam

De Amsterdamse burgemeester Femke Halsema is bang dat de hoofdstad bij een tweede coronagolf een brandhaard wordt, als er te veel toeristen komen. Dat zei ze in een debat met de gemeenteraad over mogelijke versoepelingen, meldt Het Parool. "Het spijt mij als ik een domper zet op de sfeer, maar we moeten ons realiseren hoe kwetsbaar wij zijn."

Volgens de burgemeester is het voor de ruim 800.000 Amsterdammers al moeilijk om anderhalve meter afstand te houden en zou dat nog moeilijker worden als er duizenden bezoekers bij komen.

"De komende tijd moeten we buitengewoon terughoudend zijn bij het stimuleren van regionaal, nationaal en internationaal verkeer. Als we dat te overdadig doen, lopen wij het risico dat Amsterdam een brandhaard wordt bij een tweede golf."

Blok: 'Reisadvies Italië alleen aangepast als het kan'

Minister Blok van Buitenlandse Zaken heeft contact gehad met zijn Italiaanse ambtgenoot over het reisadvies voor dat land. Italië opent op 3 juni de grenzen voor toeristen, maar voorlopig is het Nederlandse advies 'oranje' (alleen noodzakelijke reizen).

Dat reisadvies wordt "alleen aangepast als het kan", zegt Blok. Daarbij wordt onder meer gekeken naar de medische risico's en de zorgvoorzieningen daar.

Als het advies wordt aangepast, dan gaat dat in samenspraak met het desbetreffende land, benadrukt de minister.

Stuk strand reserveren in Oostende

In de Belgische kustplaats Oostende kunnen deze zomer stukken strand worden gereserveerd. Dat zegt de burgemeester tegen de krant De Standaard. Inwoners, mensen die er hun tweede huis hebben en hotelgasten krijgen voorrang. Reserveren wordt gratis.

Het reserveringssysteem wordt in juni getest. Het is nog niet duidelijk of het ook in andere kustplaatsen wordt uitgerold. Ook is nog onduidelijk of Belgen naar het buitenland mogen en wanneer mensen weer naar hun tweede huis in het land kunnen gaan.

Basisonderwijs vanaf 8 juni weer helemaal open

Het kabinet gaat ervan uit dat de basisscholen vanaf 8 juni weer helemaal open gaan. Dat zeggen Haagse bronnen na berichtgeving door De Telegraaf. Op 11 mei ging het basisonderwijs van start met halve klassen. Dat betekent dat de leerlingen de helft van de tijd hun schoolwerk thuis doen.

De maatregel is een van de versoepelingen die het kabinet vanavond bekend zal maken. Voorwaarde blijft wel dat de komende twee weken vast komt te staan dat het veilig is om de scholen helemaal te heropenen.

Nog 293 coronapatiënten op IC, forse daling zet door

Het aantal coronapatiënten op de intensive care is met 30 gedaald tot 293. Van hen liggen er twee in Duitsland, één minder dan gisteren. Dat meldt het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding.

"We zien dat de forse daling van vorige week doorzet", zegt Ernst Kuipers van het Landelijk Netwerk Acute Zorg. "Dat is een goed teken voor het hervatten van de overige zorg." Het aantal IC-patiënten met andere aandoeningen blijft dan ook flink stijgen. Er kwamen er sinds gisteren 46 bij, waarmee het totaal op 523 komt.

Op andere ziekenhuisafdelingen liggen nu 933 covid-19-patiënten. Dat zijn er 24 meer dan gisteren.

Op Twitter plaatste een man uit Amsterdam een filmpje waarop te zien is hoe zijn vader, na 48 dagen in het ziekenhuis waarvan drie weken op de ic, het HagaZiekenhuis in Den Haag verlaat:

Onderzoek naar WHO-reactie op corona-uitbraak

Er komt een onafhankelijk onderzoek naar de reactie van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) op de uitbraak van het coronavirus. Alle 194 lidstaten van het VN-agentschap hebben daarmee ingestemd in de jaarlijkse WHO-vergadering, die voor het eerst via een videoverbinding werd gehouden.

De Europese Unie had een resolutie ingediend voor een "onpartijdige, onafhankelijke en uitgebreide evaluatie" van de internationale reactie op de pandemie. Dat onderzoek zou zich vooral moeten richten op de WHO.

Eerder werd gevreesd dat de Verenigde Staten er niet mee in zouden stemmen, maar dat is dus toch gebeurd.

Bezoek, dagbesteding en logeren voor gehandicapten

Ook in de gehandicaptenzorg worden de coronamaatregelen versoepeld. Zo komt er een verruimde bezoekregeling en gaat de dagbesteding weer opstarten, meldt de Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland.

Vanaf komende maandag kunnen twee vaste bezoekers kinderen en jongeren in instellingen bezoeken. Vanaf 1 juni kan iedere cliënt dagbesteding volgen. Op uiterlijk 15 juni moet iedere cliënt bezoek kunnen ontvangen.

En vanaf 1 juli moeten met iedere cliënt die dat wil, afspraken gemaakt zijn over logeren buiten de instelling.

Scheepsbemanningen kunnen weer worden afgelost

Zeelieden die door de coronacrisis al maanden vastzitten op hun schip, kunnen binnenkort weer naar huis. De KLM heeft de rederijen toegezegd om luchtbruggen te beginnen, zodat de bemanningen kunnen worden afgelost, meldt de Koninklijke Vereniging van Nederlandse Reders.

Wereldwijd wachten meer dan 150.000 zeelieden al maanden op aflossing. Zo'n 12.000 van hen werken voor een Nederlandse rederij. Omdat er in Noordwest-Europa veel belangrijke havens zijn, zoals Rotterdam, Antwerpen en Hamburg, is de KLM altijd een belangrijke luchtvaartmaatschappij geweest om zeelieden naar hun schip of naar huis te brengen.

De luchtbruggen van KLM komen in eerste instantie tussen Schiphol en de Filipijnen, Indonesië, Rusland, Oekraïne en Polen. Dat zijn de landen waar de meeste zeelieden vandaan komen. Vanaf volgende week vliegt de KLM vier keer per week via Bangkok naar Manilla. Met de Russische en Oekraïense autoriteiten wordt nog overlegd over de vliegmogelijkheden.

'Meeste bioscopen en filmtheaters vanaf 1 juni weer open, maar niet rendabel'

Vanaf 1 juni kunnen we waarschijnlijk weer een filmpje pakken of naar een voorstelling. De verwachting is dat het kabinet vanavond in een persconferentie bekendmaakt dat versoepelingen als deze kunnen doorgaan.

Voor de bioscopen en theaters gelden wel strikte voorwaarden: iedereen moet anderhalve meter afstand houden en er mogen maar dertig mensen in de zaal zitten. En dat is voor niemand rendabel, zegt de brancheorganisatie voor bioscopen en filmtheaters.

Lees meer in dit artikel:

Koning bezoekt revalidatiecentrum

Koning Willem-Alexander was vanmiddag in een revalidatiecentrum in het Limburgse Hoensbroek.

Het centrum Adelante opende in maart een afdeling voor coronapatiënten die medisch-specialistische revalidatiezorg nodig hebben of op een IC hebben gelegen.

Koningin Máxima bezocht vanochtend de voedselbank in Delft, zoals ook te zien is in deze video:

Van Rijn: advies over heropenen sportscholen komt volgende week

Er komt deze week nog geen duidelijkheid over de vraag of sportscholen eerder open kunnen dan 1 september. Volgens de planning van het kabinet kunnen de sportscholen op 1 september weer open, maar de sector vindt dat te laat. Minister Van Rijn praatte vorige week met vertegenwoordigers van de sportscholen. Hij zei toen dat hij deskundigen zou vragen of er mogelijkheden zijn om de openingsdatum te vervroegen. Van Rijn meldt nu dat het Outbraek Management Team volgende week met dat advies komt.

Kamer houdt weer vragenuurtje na 10 weken na coronastop

Om 14.00 uur is het wekelijkse vragenuurtje weer begonnen, waarbij Kamerleden aan een bewindspersoon opheldering vragen over een actueel onderwerp. De laatste keer was op dinsdag 10 maart, daarna is het vragenuurtje vanwege de vrees voor verspreiding van het coronavirus stil gelegd.

Inmiddels zijn er allerlei hygiënemaatregelen genomen, moet iedereen 1,5 meter afstand houden en mogen er niet veel Kamerleden in de plenaire zaal zijn. Ook mogen er nog geen bezoekers op de publieke tribune meeluisteren. Kamervoorzitter Arib zei bij het begin van het vragenuurtje "ontzettend blij" te zijn om weer te beginnen.

De onderwerpen vandaag: plichtsverzuim bij de Belastingdienst, de toename van criminaliteit onder asielzoekers, optreden tegen homofobie en het hoge schoolverzuim onder leerlingen uit arme gezinnen.

Het debat is live te volgen op NPO 1 en NPO Politiek.

F1-races Silverstone in gevaar door quarantaineregels

De kans bestaat dat dit jaar geen Formule 1-races op Silverstone gereden gaan worden en dat er dus geen Grand Prix van Groot-Brittannië zal komen, heeft een woordvoerder van de Formule 1 laten weten. Dat heeft te maken met de quarantaineregels die de Britse regering wil invoeren.

RIVM: 34 nieuwe ziekenhuisopnames, 21 nieuwe covid-doden

Er zijn 34 nieuwe coronapatiënten opgenomen (geweest) in het ziekenhuis, wat het totaal aantal opnames op 11.613 brengt. Dat meldt het RIVM. Gisteren waren het er 27.

Het dodental als gevolg van het virus is gestegen met 21, tot 5715. Dat zijn meer nieuwe sterfgevallen dan gisteren, toen het RIVM 14 sterfgevallen meldde.

De patiënten zijn niet allemaal in het afgelopen etmaal overleden, er zit een vertraging tussen de dag van overlijden en de dag dat het overlijden wordt gerapporteerd. Ook in de opnamecijfers zit die vertraging.

Het werkelijke dodental ligt hoger. Er overlijden ook mensen aan covid-19 zonder dat ze zijn getest en zij zijn niet in de cijfers meegenomen.

Ook hockeyers leveren deel salaris in

Spelers van Kampong, SCHC, Tilburg en HGC leveren salaris in om de financiële gevolgen van de coronacrisis voor hun club te beperken, meldt de website Hockey.nl. Het zou gaan om 10 tot 20 procent.

Máxima bezoekt voedselbank Delft

Koningin Máxima heeft vanochtend een bezoek gebracht aan de voedselbank in Delft. Ze sprak met vrijwilligers over het samenstellen van de pakketten en hoe ze daarbij voldoende afstand houden, meldt de Rijksvoorlichtingsdienst.

"Haar bezoek was voor ons bijzonder inspirerend", zegt Peter Vogelaar, voorzitter van de Delftse voedselbank. "Het is een enorme blijk van waardering voor onze vrijwilligers, die keihard werken in deze tijden en daarbij ook een zeker risico nemen." Ze hadden een heel leuk gesprek met de koningin, vertelt hij, waarbij ze haar op de hoogte stelden van alle ins en outs van de voedselbank.

De Delftse voedselbank heeft meer klanten gekregen door de coronacrisis, terwijl er in deze tijd normaal gesproken juist wat minder mensen een pakket nodig hebben. "Dat komt door seizoensarbeid, die in het voorjaar aantrekt. Dan hebben mensen weer even werk", zegt Vogelaar. Hij vreest dat het aantal van ruim 500 huishoudens die zijn voedselbank nu bedient de komende maanden met 10 of misschien zelfs 20 procent zal groeien.

Reiskostenvergoeding soms stopgezet, soms niet

Werkgevers gaan momenteel erg verschillend om met de reiskostenvergoeding, blijkt uit een rondgang van de NOS. Zo betaalt ING de vaste vergoeding van werknemers door, ook al werken die nu thuis vanwege de coronacrisis. Rabobank heeft de betaling deze maand juist stopgezet.

Russische premier weer aan de slag

De Russische premier Michail Misjoestin kan zijn werk weer doen, stelt het Kremlin. Op 30 april werd bekend dat de 54-jarige Misjoestin besmet was geraakt met het coronavirus en in thuisisolatie was gegaan. In opdracht van president Poetin nam vicepremier Beloesov de taken de afgelopen weken waar. Dat bevel is vandaag ingetrokken. Over Misjoestins gezondheid is verder niets bekendgemaakt.

Belgen waarschuwen: neem geen bleekwaterbad

Het Antigifcentrum in België krijgt sinds de uitbraak van het coronavirus veel meer meldingen, schrijven Belgische media. Daaronder ook van mensen die hun handen ontsmetten met brandalcohol of zich wassen met bleek.

"Een bad nemen met bleekwater is géén goed idee", benadrukt de instelling tegen de VRT. Mensen kunnen zware brandwonden of een vergiftiging oplopen.

In Nederland was in maart en april vooral een stijging te zien van het aantal meldingen met desinfectiemiddelen voor handen, meldde het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum vorige week. Het waren er 76 tegen gemiddeld 16 in dezelfde maanden in de afgelopen vijf jaar.

'Coronacrisis leidt tot discriminatie'

De uitbraak van het coronavirus leidt ook tot discriminatie, racisme en uitsluiting, veelal van mensen met een Oost-Aziatisch uiterlijk, meldt de landelijke vereniging van antidiscriminatiebureaus. Discriminatie.nl nam 139 meldingen uit de eerste vier maanden van het jaar onder de loep. Daaruit blijkt dat de meeste gingen over discriminatie van mensen met een Chinese achtergrond of van wie anderen denken dat ze uit China komen. Het coronavirus werd voor het eerst vastgesteld in de Chinese stad Wuhan.

"In veel gevallen gaat het om een vorm van vijandige bejegening, bijvoorbeeld het op straat uitgescholden worden voor 'corona' of 'fucking Chinese'", staat in de analyse (.pdf). "De impact van de incidenten is groot. Verschillende melders hebben aangegeven zich niet (meer) veilig te voelen op straat."

Grootste daling ooit gemeten in autoverkoop

De Europese automarkt is nog verder ingestort, meldt de Europese brancheorganisatie ACEA. Daalde de verkoop in maart al met 55 procent ten opzichte van dezelfde maand vorig jaar, in april was de daling liefst 76 procent. Nog nooit kelderde de verkoop zo hard.

Autofabrikanten verkochten vorige maand slechts 271.000 voertuigen, vergeleken met 1,14 miljoen vorig jaar. In de zwaar getroffen landen Spanje (-96,5 procent) en Italië (-97,6 procent) werden nauwelijks auto's verkocht, maar ook in Frankrijk (-89 procent) en Duitsland (-61 procent) kreeg de sector een enorme dreun.

Grapperhaus en Bruls: horeca gaat niet eerder open

Het ontbreekt zorgpersoneel nog steeds aan mondkapjes

Medewerkers in de gezondheidszorg blijven aandacht vragen voor het tekort aan beschermingsmiddelen dat zij dagelijks hebben. Twee weken geleden bleek uit een peiling van de beroepsvereniging Verzorgenden en Verpleegkundigen dat ruim de helft te weinig bescherming heeft, vooral mondkapjes ontbreken. Er zou naar de richtlijn worden gekeken die de inzet regelt, maar volgens vakbond FNV is er helemaal niets veranderd. In een eigen peiling zegt 60 procent in de verpleeg- en thuiszorg bescherming te missen.

"In de aangepaste richtlijn zou moeten komen te staan dat zorgmedewerkers die daar zelf behoefte aan hebben, ook recht krijgen op beschermingsmiddelen", zegt FNV'er Kitty Jong. "Maar dat is nog niet gebeurd. Dat betekent in de praktijk helaas dat werkgevers zeggen: 'nee hoor, het hoeft niet'. Ook al wil het personeel het zelf wel graag. Zij zien in de praktijk dat het nodig is."

Ze begrijpt niet waarom werkgevers hun personeel de mondkapjes ontzeggen. "Ze hoeven niet eens voor de kosten op te draaien. Maar er zijn, zeker in de thuiszorg, heel veel verschillende werkgevers die ook op heel verschillende manieren met hun personeel omgaan."

Oproep zorg: werk aan gezonde leefstijl

Het kan nog lang duren voordat er een vaccin of medicijn is tegen het coronavirus. Maar dat betekent niet dat we tot die tijd stil moeten zitten, vinden meer dan 1600 Nederlandse artsen, wetenschappers en andere zorgprofessionals. Ze doen daarom een oproep aan iedereen: maak nu werk van een gezonde leefstijl. Want fit zijn verkleint de kans op ernstige symptomen en vergroot de kans op een spoedig herstel.

Wetenschappers van Lifestyle4Health, een innovatiecentrum dat is verbonden aan onderzoeksinstituut TNO, wijzen in hun oproep naar het hoge aantal ernstig zieke coronapatiënten met onderliggende ziekten, zoals diabetes type 2 of obesitas, die te maken kan hebben met leefstijl.

Er wordt nog volop onderzocht waarom dat precies het geval is. "Maar we zagen ook bij de vorige griepepidemie dat mensen met bijvoorbeeld obesitas ernstiger ziek werden. Daarnaast weten we uit onderzoek dat weerstand wel te verbeteren is", zegt TNO-onderzoeker Hanneke Molema in het NOS Radio 1 Journaal. "We hadden hiermee de pandemie niet kunnen voorkomen. Maar wij denken wel dat als je mensen weerbaarder maakt, de kans op ernstig verloop van de ziekte kleiner is. Dus dat er minder mensen met zeer ernstige klachten worden opgenomen en er minder problemen met uitval op werk zijn."

Belgen met tweede huis eisen toegang

Een paar honderd Belgen met een tweede huisje aan de kust of in de Ardennen willen een rechtszaak aanspannen tegen de Belgische Staat. Ze zijn boos dat ze nog steeds niet naar hun vakantiehuisje mogen, terwijl de lockdown in België al flink is versoepeld. Zoals het er nu naar uitziet, moeten ze nog tot 8 juni wachten.

Deze zogenoemde tweedeverblijvers krijgen steun uit de politiek. Onder anderen de Vlaamse minister-president Jambon en de Vlaamse minister van Toerisme Demir willen dat het verbod zo snel mogelijk wordt opgeheven. Dat moet landelijk worden besloten in de Nationale Veiligheidsraad.

Ook de burgemeester van Oostende, Bart Tommelein, vindt de maatregel niet meer nodig. "Die mensen mogen nu al naar Oostende komen en hier bijvoorbeeld het museum en het zeeaquarium bezoeken. Ze mogen dan aan hun voordeur snuffelen, maar niet naar binnen. Dat zijn gekke toestanden, die we als politie en stadsbestuur niet meer kunnen handhaven."

In de bekende badplaats zijn een kleine 9000 appartementen of huizen in handen van mensen die elders wonen, voor de hele kuststreek gaat het volgens Tommelein om een goede 100.000 vakantiehuizen. "Tweedeverblijvers zijn dus een essentieel onderdeel van onze gemeenschap hier aan de kust."

Woningverkopen blijven op peil tijdens corona

Volgens makelaarsvereniging NVM heeft de huizenmarkt tot nu toe weinig last gehad van de coronacrisis. Sinds half maart zijn er wekelijks tussen de 2500 à 3000 woningen verkocht via NVM-makelaars. Dat zijn er ongeveer evenveel als voor de coronamaatregelen.

"We zien sinds het begin van de coronacrisis dat alles onverminderd doorgaat op de woningmarkt", zegt Lana Gerssen van de NVM in het NOS Radio 1 Journaal. "De hypotheekrente is nog steeds historisch laag en de heel grote vraag naar woningen die er voor het uitbreken van de crisis was, is er nog steeds."

Trump stelt ultimatum voor WHO

Donald Trump geeft de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) dertig dagen om te hervormen, anders stopt de VS helemaal met zijn betalingen aan de organisatie. Hij schrijft dat de WHO niet onafhankelijk van China opereert.

De Amerikaanse president zei een maand geleden al dat de organisatie "heeft gefaald in zijn kerntaken" bij de bestrijding van het coronavirus. Hij verwijt de organisatie foute informatie te hebben verspreid over het coronavirus, de crisis te hebben onderschat en China onvoldoende kritisch te hebben benaderd - Trump vindt dat de WHO niet onafhankelijk van China opereert. De VS betaalt jaarlijks 400 tot 500 miljoen dollar aan de organisatie, bijna 15 procent van de totale begroting.

Trump zegt dat hij de betalingen tijdelijk heeft bevroren. Als er niet binnen 30 dagen voldaan wordt aan zijn oproep tot verbetering zal de VS permanent stoppen met betalingen. Ook overweegt hij om uit de WHO te stappen.

Op de kritiek van de Amerikaanse president werd vorige maand met verbazing en afkeuring gereageerd ."Dit is niet de tijd om te stoppen met het geven van geld aan WHO-projecten. Juist nu moet de internationale gemeenschap samenwerken om het virus te bestrijden", zei onder anderen VN-secretaris-generaal Guterres toen.

Meer dan 30.000 coronadoden in Latijns-Amerika

Sinds de uitbraak van het coronavirus zijn in Latijns-Amerika meer dan 30.000 mensen aan de gevolgen van een besmetting overleden. Dat heeft persbureau Reuters becijferd. Brazilië is met afstand het zwaarst getroffen land, met ruim 250.000 geregistreerde besmettingen en 16.000 doden. Alleen in de VS en Rusland zijn meer mensen met het coronavirus besmet.

De Braziliaanse president Jair Bolsonaro noemde het virus eerder een griepje. Ook heeft hij al verschillende keren kritiek geuit op gouverneurs van deelstaten die maatregelen namen om de verspreiding van het virus tegen te gaan. "Werkloosheid, honger en ellende zullen de toekomst zijn van degenen die de tirannie van totale isolatie steunen", zei Bolsonaro zaterdag op Twitter.

Trump gebruikt omstreden malariamedicijn tegen corona

Donald Trump zegt dat hij ongeveer anderhalve week hydroxychloroquine gebruikt, ondanks dat hij negatief blijft testen op het coronavirus.

Hydroxychloroquine is ooit ontwikkeld als medicijn tegen onder andere malaria. De Amerikaanse president heeft het middel meermaals aangeprezen als kansrijke coronabestrijder. Het effect is echter niet bewezen. De onderzoeken die er tot nu toe naar gedaan zijn, wijzen zelfs in tegengestelde richting: er zouden juist meer mensen overlijden na gebruik van het medicijn.

De Amerikaanse overheid wijst op de risico's bij gebruik van het malariamiddel. Het zou door de mogelijke dodelijke bijwerkingen alleen gebruikt moeten worden in een ziekenhuis of bij een wetenschappelijke studie.

Trump zei maandag dat zijn arts hem het medicijn niet heeft voorgeschreven, maar dat hij erom heeft gevraagd. "Ik ben ermee begonnen, omdat ik denk dat het een goed middel is", zei Trump. "Ik heb er veel goede verhalen over gehoord."

Omzet industrie gedaald in eerste kwartaal

De omzet van de Nederlandse industrie is in het eerste kwartaal gedaald, mede onder druk van de coronacrisis. Dat meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Ook de gedaalde olieprijs speelde een rol.

De omzet lag 2,7 procent lager dan een jaar eerder. In het binnenland zetten producenten in het eerste kwartaal vrijwel evenveel om, maar de buitenlandse omzet van industriële producenten lag 4,2 procent lager. Halverwege maart was een duidelijke impact op de industrie te merken van de maatregelen om het coronavirus te bestrijden.

Voor de meeste industriële bedrijfstakken ging de omzet het afgelopen kwartaal omlaag, met name in de transportmiddelenindustrie. Verschillende bedrijven in die sector legden in maart fabrieken stil vanwege de virusuitbraak.

'Cafés mogen terrassen niet voor 1 juni al open doen'

Café-eigenaren mogen niet voor 1 juni om 12.00 uur bezoekers op hun terrassen verwelkomen. Dat bevestigen bronnen rond het kabinet aan de NOS. Veel horecaondernemers hoopten dat ze hun terrassen al in het Pinksterweekend van 30 en 31 mei konden openen.

Het kabinet wil daarnaast niet dat de horeca op 1 juni vanaf middernacht opent, zoals bijvoorbeeld sommige kappers ook deden bij de opening op 11 mei. Dat moet voorkomen dat er in horecazaken allerlei feestjes of andere bijeenkomsten worden georganiseerd.

Uit het Veiligheidsberaad, waarin burgemeesters van 25 Veiligheidsregio's samenkomen, kwam het verzoek van burgemeesters aan het kabinet om de terrassen niet eerder open te laten gaan. Zij zouden dat niet goed kunnen handhaven.

Vandaag beslist het kabinet over de versoepeling van de coronamaatregelen. Om 19.00 uur is het tijd voor de persconferentie van premier Rutte en minister De Jonge van Volksgezondheid.

Amerikaanse tv-show plots sponsor van Nederlandse knikkeryoutubers

Nu het door de coronacrisis niet mogelijk is topsport te bedrijven of te volgen, heeft de Amerikaanse tv-show Last Week Tonight with John Oliver het YouTube-kanaal Jelle's Marble Runs gebombardeerd tot de ideale kijkcompetitie. Dat kanaal komt uit de koker van twee broers: Jelle (34) en Dion Bakker (39). Naamgever Jelle is autistisch en heeft al sinds zijn vierde een hyperfocus op knikkerbanen. In 2006 besloten de twee video's van de banen op YouTube te zetten. Later verzon Dion er een competitie van te maken, met rivaliserende knikkerteams.

Het liveblog van dinsdag 19 mei

Welkom! Dit is het liveblog van dindag 19 mei. Het liveblog van gisteren is hier terug te lezen.