Rusland en Algerije halen banden aan • NAVO-landen kopen raketten voor Oekraïne
In dit liveblog lees je de belangrijkste ontwikkelingen rond de oorlog in Oekraïne.
- Oekraïne: zware tegenstand, maar gestage opmars bij offensief.
- Hoofd VN-atoomwaakhond aangekomen bij kerncentrale Zaporizja.
- Opschroeven defensieproductie hoog op agenda NAVO-top Brussel.
- Oekraïne meldt nieuwe raket- en drone-aanvallen, Rusland spreekt van drone-aanval op Krim.
Poetin aanvaardt uitnodiging Erdogan, nog geen afspraak over gesprek met Scholz
President Poetin heeft een uitnodiging van president Erdogan om naar Turkije te komen aanvaard. Het is nog onduidelijk wanneer het bezoek zal plaatsvinden. De verhouding tussen Poetin en Erdogan is de afgelopen jaren flink verbeterd. Turkije is lid van de NAVO, maar doet niet mee aan de westerse sancties tegen Rusland.
De Duitse bondskanselier Scholz zei begin deze maand dat hij binnenkort met Poetin wil bellen om erop aan te dringen dat hij zich snel terugtrekt uit Oekraïne. Kremlin-woordvoerder Peskov noemde zo'n gesprek vandaag onwaarschijnlijk maar ook iets om toe te juichen. "Misschien wordt het dan mogelijk voor Berlijn om de oogkleppen af te zetten die het moeilijk maken om de situatie nuchter te beoordelen."
Peskov gelooft niet dat Scholz echt met Poetin wil bellen, maar vindt zo'n gesprek wel hoognodig. Het is volgens hem heel normaal dat regeringsleiders in moeilijke tijden persoonlijk contact met elkaar hebben. "Het zou waarschijnlijk niet verkeerd zijn als zo'n onderhoud zou plaatsvinden, zodat hij uit de eerste hand ons standpunt te weten komt."
Rusland en Algerije sluiten akkoord over nauwere samenwerking
President Poetin en de Algerijnse president Tebboune hebben afspraken gemaakt over nauwere samenwerking tussen beide landen op het gebied van justitie, economie, ruimtevaart, communicatie, landbouw en cultuur, schrijft persbureau Tass. De ondertekening was de bezegeling van een driedaags bezoek van Tebboune aan Rusland.
Algerijnse media waren vooraf kritisch over het bezoek. "De timing is niet gepast, omdat het bezoek van de president als steun voor Rusland in het conflict met Oekraïne kan worden uitgelegd, terwijl we officieel een neutrale positie innemen", schreef Maghreb Émergent. De nieuwssite waarschuwt voor gevolgen voor de betrekkingen van Algerije met westerse landen.
Oekraïense dronepiloten zijn ogen van de artillerie
Sinds het Oekraïense leger vorige maand uit vrijwel heel Bachmoet werd verdreven, zijn de gevechten daar niet voorbij. Bachmoet is een van de plaatsen aan het front, waar Oekraïne zijn tegenoffensief is begonnen. De Oekraïense dronepiloten daar zijn optimistisch maar verwachten een zware strijd.
Wanneer de drone-eenheid Adam in de buurt van Bachmoet een oproep krijgt, gaan ze erop af met een klein team. Bijvoorbeeld als een Russische tank is gespot. Op minder dan een kilometer gaat de drone de lucht in. Wanneer ze de coördinaten van de tank hebben vastgesteld, geven ze die door aan Oekraïense artillerie, die de positie onder vuur kan nemen.
"We observeren en achtervolgen en kijken waar ze hun munitie opslaan", zegt de commandant. "Dan slaan we toe."
Zorgen bij VN over beschuldigingen tegen Russen over martelen
Mensenrechtenexperts van de VN uiten in een brief aan het Kremlin zorgen over getuigenissen dat Russische militairen Oekraïense burgers en krijgsgevangenen martelen. De Russen zouden schijnexecuties uitvoeren, stroomstoten toedienen en andere martelingen toepassen, onder meer om bekentenissen af te dwingen of informatie los te krijgen.
"Als dat zo is, zijn dat misdrijven en is er mogelijk sprake van van regeringszijde goedgekeurde marteling of andere wrede, inhumane en vernederende behandeling of bestraffing", zegt de speciale VN-rapporteur over marteling Alice Jill Edwards in een brief aan de Russische regering.
Edwards schrijft verder dat de verklaringen die zijn afgelegd suggereren dat er een mate van "coördinatie, planning en en organisatie en ook goedkeuring en beleid van hogere autoriteiten" achter zat. Edwards wijst erop dat het gehoorzamen aan een opdracht geen rechtvaardiging voor martelen kan zijn, en dat iedereen die erbij betrokken is vervolgd moet worden. Edwards gaat later dit jaar naar Oekraïne om onderzoek te doen.
Inwoners van de stad Cherson vertelden in januari hoe zij werden gemarteld:
NAVO-landen kopen luchtverdedigingsraketten voor Oekraïne
Het VK, de VS en Denemarken en Nederland hebben de aanschaf bekendgemaakt van honderden luchtdoelraketten bedoeld voor Oekraïne. Het zijn raketten voor de korte en middellange afstand, zeg de Britse regering.
Voor de aanschaf is een speciaal fonds opgericht. De raketten kunnen voor offensieve acties en bescherming van vitale infrastructuur worden ingezet, aldus de Britten. Een deel van de raketten is al geleverd, de rest volgt binnen enkele weken.
Deense premier Frederiksen zegt niet naar NAVO te gaan
Een maand voor de NAVO-top in Litouwen is het nog altijd onduidelijk wie de huidige secretaris-generaal Stoltenberg opvolgt. De termijn van de Noor liep in september af, maar werd in verband met de oorlog in Oekraïne met een jaar verlengd. Op de top in Litouwen wordt mogelijk zijn opvolger gekozen.
De naam van de Deense premier Mette Frederiksen werd in dat verband genoemd. Van de Amerikaanse president Biden werd gezegd dat hij haar graag op die post zou zien. Maar Frederiksen liet vandaag weten dat zij het niet doet. "Nee, ik ben niet op weg naar de NAVO", zei ze.
Zelensky vraagt Zwitsers om minder neutraal te zijn
President Zelensky heeft de Zwitsers gevraagd om de levering van Zwitserse wapens en munitie door andere landen aan Oekraïne toe te staan. "Ik weet dat er in Zwitserland discussie is over de export van oorlogsmaterieel om Oekraïne te beschermen. Dit is van cruciaal belang", zei Zelensky in een videoboodschap voor beide Kamers van het Zwitserse parlement. "We hebben wapens nodig, zodat we de vrede kunnen herstellen."
Begin deze maand werd bekend dat Nederland en Duitsland bij de Zwitserse wapenproducent Ruag tweedehands Leopard-tanks willen kopen om aan Oekraïne te kunnen leveren. De Zwitserse regering liet toen weten dat dat bedrijf geen exportvergunning zal krijgen. Zwitserland stelt zich bij gewapende conflicten altijd principieel neutraal op.
Zelensky heeft de Zwitserse president Berset gevraagd de organisatie van een vredesconferentie op zich te nemen. Hoe die eruit zou moeten zien, is onduidelijk. In december riep hij ook op tot een wereldwijde vredestop. Kort na het begin van de oorlog liepen rechtstreekse onderhandelingen tussen Rusland en Oekraïne op niets uit.
Een deel van de parlementsleden liet verstek gaan bij de toespraak, omdat het toelaten van die toespraak in strijd zou zijn met een principieel neutrale opstelling in het conflict.
Denemarken en Noorwegen leveren nog eens duizenden artilleriegranaten aan Oekraïne
Denemarken en Noorwegen sturen nog eens 10.500 artilleriegranaten naar Oekraïne. Ze zijn voor meerdere typen geschut geschikt. "De Oekraïners hebben een blijvende en dringende behoefte aan munitie voor hun strijd tegen Rusland", zei de Deense minister van Defensie Poulsen. Eerder leverden beide landen samen al 8000 granaten.
Ook de VS, het VK en Nederland hebben aanvullende leveranties voor de Oekraïense luchtverdediging toegezegd. Minister Ollongren van Defensie schreef gisteren aan de kamer dat Nederland vier VERA-EG-radarsystemen naar Oekraïne stuurt. Ze zijn een aanvulling op onder meer de Patriot-systemen, de luchtdoelkanonnen en de drone-detectiesystemen die Nederland eerder heeft geleverd.
Oekraïne: zware tegenstand, maar gestage opmars bij offensief
Het Oekraïense leger boekt naar eigen zeggen langzaam maar gestaag terreinwinst bij het langverwachte tegenoffensief. Vanuit Kyiv wordt erkend dat Rusland zich sterk verdedigt in de bezette gebieden. Het Kremlin meldt dat de Oekraïense strijdkrachten zeer zware verliezen lijden.
Hoe de strijd werkelijk verloopt, valt nu nog lastig te zeggen. Feit is wel dat er de laatste dagen geen nieuwe beelden zijn opgedoken van door Oekraïne bevrijde plaatsen. Aan het begin van de tegenaanval werd nog de herovering van een aantal dorpen gemeld op de Russische strijdkrachten.
Onder meer in het zuiden en zuidoosten wordt zwaar gevochten. In de omgeving van Bachmoet, in de regio Donetsk, meldt Oekraïne terreinwinst van zo'n 3 kilometer. In de regio Zaporizja is het Oekraïense leger naar verluidt zo'n 7 kilometer zuidwaarts opgeschoten. Bij elkaar gaat het volgens de onderminister van Defensie om zo'n 100 vierkante kilometer aan heroverd gebied, zegt ze vandaag in een briefing. Dat is hetzelfde aantal dat gisteren werd genoemd.
Experts wijzen erop dat Rusland als verdedigende partij in het voordeel is, maar benadrukken dat het nog veel te vroeg is voor conclusies hoe het offensief verloopt. Het kan nog vele weken duren voordat er zich een helder beeld aftekent.
Bezet gebied dambreuk wacht nog steeds op hulp: 'Russen helpen alleen Russen'
"Het water stond tot de eerste verdieping. Daarom zaten ze vier dagen op het dak. Nu het water gezakt is, blijkt alles weggespoeld", vertelt de Belgisch-Oekraïense Nataliya Wintraecken geëmotioneerd.
Haar oom en tante wonen in het zwaargetroffen dorpje Hola Prystan, dat wordt bezet door de Russen. "Ze kunnen geen kant op, en het eten raakt op." De NOS sprak de afgelopen dagen met hulpverleners en familieleden van Oekraïners op de oostoever van de Dnjepr:
Rusland kondigt 'verkiezingen' aan in bezette Oekraïense gebieden
Op 10 september mogen de inwoners van de door Rusland bezette gebieden in Oekraïne naar de stembus. De datum van deze schijnverkiezingen zijn bekendgemaakt door de Russische Centrale Verkiezingscommissie, schrijft persbureau Ria Novosti.
De regionale 'verkiezingen' zullen worden gehouden de regio's Cherson, Zaporizja, Donetsk en Loehansk. Eerder werden in deze deels door Rusland bezette gebieden al schijnreferenda gehouden, waarin vanzelfsprekend 'voor inlijving door Rusland' werd gestemd.
Kind gedood door Oekraïense beschietingen in Cherson, stelt Rusland
Door Oekraïens artillerievuur is in de regio Cherson een kind gedood, stellen de door Rusland geïnstalleerde autoriteiten. Het bericht is niet onafhankelijk gecontroleerd.
Een deel van de regio Cherson is bezet door Rusland. Vrijwel dagelijks melden Russische staatspersbureaus dat dit gebied onder vuur wordt genomen door het Oekraïense leger. In het dorp Dneprjani zijn daarbij volgens het pro-Russische bestuur nu burgerslachtoffers gevallen.
Er wordt gesproken over een onbekend aantal gewonden. Het gedode kind zou 1 jaar en 4 maanden oud zijn geweest. Hij zou in de tuin van een woning hebben gespeeld toen de beschieting plaatsvond.
Volgens Oekraïne maakte Rusland gisteren minstens zes burgerslachtoffers. Dat gebeurde als gevolg van raketaanvallen.
Afrikaanse leiders naar Oekraïne en Rusland voor onderhandelingen
Een delegatie van zeven Afrikaanse landen bezoekt de komende dagen Oekraïne en Rusland. Het doel van het bezoek is de vastgelopen onderhandeling tussen de twee vijanden uit het slop te trekken, zo melden diverse media.
Volgens nieuwszender France 24 staat de Zuid-Afrikaanse president Ramaphosa aan het hoofd van de Afrikaanse delegatie. Ook de presidenten van Egypte, de Democratische Republiek Congo, Senegal, Zambia, Uganda en de Comoren zijn aanwezig bij het bezoek.
Morgen is de delegatie te gast bij de Oekraïense president Zelensky. De volgende dag vliegen de Afrikaanse leiders naar Sint-Petersburg voor een gesprek met president Poetin.
Hoofd VN-atoomwaakhond aangekomen bij kerncentrale voor inspectie
Het hoofd van VN-atoomagentschap IAEA, Rafael Grossi, is aangekomen bij de kerncentrale Zaporizja. Vanwege de grote zorgen over de kerncentrale komt de IAEA-delegatie de situatie inspecteren. Dit zou eigenlijk gisteren gebeuren, maar om veiligheidsoverwegingen werd het bezoek op het laatste moment uitgesteld.
De grootste kerncentrale van Europa is sinds het begin van de Russische invasie bezet. Oekraïens personeel houdt het complex onder dwang draaiende. Rusland gebruikt het terrein om nabijgelegen Oekraïense steden en stellingen te beschieten.
De meest recente zorgen betreffen het koelwater in de centrale. Dit water werd gehaald uit het stuwmeer achter de inmiddels verwoeste Kachovka-dam. Volgens Rusland is de situatie onder controle.
'Russische anti-oorlogsactivist gemarteld en overleden in gevangenis'
De 40-jarige Russische anti-oorlogsactivist Anatoli Berezikov is overleden in de gevangenis, schrijft mensenrechtenorganisatie OVD-Info. Het bericht is gebaseerd op informatie van de advocaat van Berezikov.
De advocaat zegt dat ze gezien heeft dat het lichaam van de activist werd afgevoerd. Ze denkt dat Berezikov is gedood terwijl hij werd gemarteld. Hij zou onder meer met tasers zijn toegetakeld. De activist had zelf verklaard dat hij in de gevangenis was bedreigd met de dood en dat hij werd mishandeld. Medewerkers van de gevangenis zeggen dat Berezikov zelfmoord heeft gepleegd.
Berezikov was gearresteerd omdat hij anti-oorlogsposters had opgehangen. Kritiek uiten op wat in Rusland de 'speciale militaire operatie' in Oekraïne moet worden genoemd is verboden.
Opschroeven defensieproductie hoog op agenda NAVO-top Brussel
NAVO-leden komen vandaag bijeen in Brussel om de oorlog in Oekraïne te bespreken. Hoog op de agenda staat het nog verder opschroeven van de defensieproductie om het binnengevallen land te ondersteunen.
In maart werd in de EU al een akkoord bereikt om binnen een jaar 1 miljoen artilleriepatronen te leveren aan Oekraïne. Maar volgens NAVO-chef Stoltenberg is het belangrijk om de defensie-industrie nog verder op te schalen. Oekraïne zal bij het huidige offensief alle hulp kunnen gebruiken, zegt Stoltenberg.
Noorwegen en Denemarken maakten vandaag bekend dat ze nog eens 9000 stuks artilleriemunitie beschikbaar stellen. Volgens dagblad The Wall Street Journal zijn in Japan gesprekken gaande over de levering van zulke patronen aan de VS, die ze zal geven aan Oekraïne.
Oekraïne meldt raketaanvallen, Rusland spreekt van drone-aanval op Krim
De centraal gelegen stad Kryvy Rih is ook vandaag getroffen door Russische raketten, meldt Oekraïne. Ook zou een Russische drone-aanval op havenstad Odesa zijn afgeslagen. Andersom zegt Rusland dat Oekraïne de Krim heeft bestookt met aanvalsdrones.
In Kryvy Rih zijn volgens de autoriteiten twee industriële complexen geraakt door raketten. De burgemeester stelt dat de fabrieken niets te maken hadden met de defensie-industrie. Een 38-jarige man zou gewond zijn geraakt. Gisteren werden drie doden gemeld in de stad als gevolg van Russische kruisraketten.
Ook havenstad Odesa is voor de tweede dag op een rij aangevallen met drones, zeggen de lokale autoriteiten. Achttien Russische drones zijn volgens het Oekraïense leger neergehaald. Het is onduidelijk of er sprake is van schade.
Op de Krim zijn negen Oekraïense drones uitgeschakeld, schrijft het Russische staatspersbureau Tass. Een drone zou zijn geëxplodeerd in een dorp, maar daarbij vielen volgens het bericht geen slachtoffers. De Krim is sinds 2014 illegaal bezet door Rusland.
Belarus claimt neerhalen Oekraïense drone vorige maand
Grenswachten van Belarus hebben vorige maand een Oekraïense drone neergehaald, meldt het Russische staatspersbureau Tass vandaag. Dit zou gebeurd zijn in de regio Homel, die grenst aan Oekraïne. Het bericht is niet onafhankelijk gecontroleerd. Niet duidelijk is waarom Belarus vandaag met het bericht naar buiten komt. Ook is niet bekend of de drone zich in het luchtruim van Belarus zou hebben bevonden.
Buurland Belarus is een bondgenoot van Rusland. President Loekasjenko heeft regelmatig gedreigd dat het land zal terugslaan tegen Oekraïne als Belarus wordt aangevallen.
Australië blokkeert bouw nieuwe Russische ambassade bij parlement
Australië heeft de bouw van een nieuwe Russische ambassade in de buurt van het parlement geblokkeerd. Premier Anthony Albanese geeft "bedreigingen voor de nationale veiligheid" als reden voor de stap. "De regering heeft een zeer duidelijk veiligheidsadvies ontvangen over het risico van Russische aanwezigheid zo dicht bij het Parliament House", aldus de premier. Het parlement nam het wetsvoorstel dat de bouw moet voorkomen met een grote meerderheid aan.
Rusland huurt een stuk land dat grenst aan het parlement in de hoofdstad Canberra. Daar wil het een nieuw ambassadegebouw bouwen. Rusland heeft op dit moment een ambassadegebouw elders in de stad.
De ambassade van Rusland heeft verklaard dat het vastbesloten is de bouw te voltooien. Albanese verwacht dan ook bezwaren van de Russen, maar maakt zich geen zorgen over juridische problemen. "Rusland verkeert niet in een positie om te praten over internationaal recht, dat het zo schaamteloos heeft geschonden met de invasie in Oekraïne."
Erdogan tempert verwachtingen over snelle NAVO-toetreding Zweden
Zweden moet er niet op rekenen dat het snel NAVO-lid is. Dat zei de Turkse president Erdogan na gesprekken met functionarissen van de NAVO, Turkije, Finland en Zweden vandaag in Ankara. De NAVO zet vol in op een lidmaatschap van Zweden vóór de volgende NAVO-top, die komende maand in Litouwen plaatsvindt. Maar Erdogan tempert nu dus de verwachtingen wat betreft een snelle toetreding. De kijk van Turkije op Zweeds lidmaatschap is "niet positief", zei hij tegen journalisten na het onderhoud.
Volgens de stafchef van NAVO-baas Stoltenberg vonden de gesprekken wel plaats in een "constructieve sfeer", is er op enkele vlakken vooruitgang geboekt en zijn er vervolggesprekken gepland. Na het uitbreken van de oorlog in Oekraïne ging Zweden samen met Finland overstag wat betreft aansluiting bij de NAVO. Begin april trad Finland formeel toe tot het militaire bondgenootschap, maar Zweden zit nog in de wachtkamer vanwege bezwaren van NAVO-leden Hongarije en met name Turkije.
Turkije vindt dat Zweden te weinig doet tegen radicale Koerden in het land, die Ankara beschouwt als terroristen. Ook de anti-Turkse protesten in Zweden zouden Erdogan een doorn in het oog zijn. De bezwaren van Hongarije zijn publiek niet bekend. Er is groen licht nodig van alle 31 NAVO-leden voordat een land kan toetreden tot het bondgenootschap. Stoltenberg is van mening dat Zweden inmiddels voldoende heeft gedaan om de bezwaren weg te nemen. Zo scherpte het land recent nog de terreurwetten aan.
Russisch parlement wil ook criminelen laten dienen in het leger
De Staatsdoema, het lagerhuis van het Russische parlement, heeft ermee ingestemd dat ook veroordeelde criminelen mogen dienen in het leger. De wet maakt het mogelijk dat mensen die veroordeeld zijn voor lichte vergrijpen ook kunnen worden ingezet voor de strijd in Oekraïne, meldt het Russische persbureau TASS.
Al eerder werden gevangenen in Rusland gerekruteerd voor wat daar 'de speciale militaire operatie' in Oekraïne moet worden genoemd, maar dit werd toen gedaan door het huurlingenleger van de groep Wagner.
Volgens de nieuwe wet kunnen veroordeelden een contract krijgen bij het ministerie van Defensie wanneer er sprake is van een oorlogssituatie. Ook personen die verdacht werden van "kleine of middelgrote" misdaden mogen straks het leger in, als ze niet zijn veroordeeld. Het is onduidelijk welke misdaden binnen deze twee categorieën vallen.
Nederland stuurt weer luchtverdedigingssystemen naar Oekraïne
Nederland stuurt vier stuks VERA-EG passieve radarsystemen naar Oekraïne. De apparatuur ter waarde van ongeveer 150 miljoen euro kan helpen bij de verdediging tegen luchtaanvallen door Rusland.
De radarsystemen zijn een aanvulling op onder meer de Patriot-systemen, de luchtdoelkanonnen en de drone-detectiesystemen die Nederland eerder al geleverd heeft, schrijft minister Kajsa Ollongren in een brief aan de Tweede Kamer.
Daarin laat ze ook weten dat er in een Oost-Europees NAVO-land een trainingscentrum komt om vliegers op te leiden voor de F-16 gevechtsvliegtuigen. Het is de bedoeling daar ook Oekraïners te trainen.
De komende maanden zal een coalitie, geleid door Nederland en Denemarken, al beginnen met het trainen van een beperkt aantal van Oekraïners voor de F-16. Dat moeten er steeds meer worden.
Oekraïne lijdt zware verliezen bij tegenoffensief, stelt Rusland
Volgens het Kremlin lijdt Oekraïne zware verliezen bij het recent begonnen tegenoffensief. Op drie plekken zijn de afgelopen 24 uur Oekraïense tegenaanvallen afgeslagen, zo stelt het Russische ministerie van Defensie.
Volgens de Russische lezing waren de mislukte aanvallen in de regio's Donetsk en Zaporizja, in het zuiden en zuidoosten van Oekraïne. Sinds 4 juni zouden 7500 Oekraïense militairen zijn gedood, stelt het ministerie van Defensie. De beweringen vanuit het Kremlin kunnen niet worden gecontroleerd.
De Oekraïense legertop stelt juist dat de strijdkrachten inmiddels een gebied van 100 vierkante kilometer hebben bevrijd. De afgelopen dagen werd de herovering van een aantal dorpen op het Russische leger gemeld. Op sommige plekken, zoals in omgeving van Bachmoet, wordt zo hard gevochten dat de gemelde terreinwinst slechts enkele honderden meters beslaat.
Omdat de strijd volop gaande is, valt nog niet te zeggen hoe succesvol of onsuccesvol het Oekraïense offensief is. Omdat de Russische strijdkrachten nu verdedigen verwachten experts dat zij in het voordeel zijn. De aanvallende partij moet doorgaans meer risico's nemen dan de verdedigers, die bijvoorbeeld mijnen plaatsen en verdedigingslinies aanleggen.
Wagner-leider gaat tegen Poetin in en weigert defensiecontract
Huurlingengroep Wagner weigert een contract te tekenen bij het Russische ministerie van Defensie. Ondanks dat Poetin daartoe heeft opgeroepen. "Geen van onze strijders is van plan opnieuw voor het pad van de schaamte te kiezen", zegt leider Jevgeni Prigozjin.
Het is niets nieuws dat de Wagner-leider ruzie heeft met de Russische legertop. Prigozjin dreigde onlangs al dat zijn manschappen mogelijk vertrekken uit Oekraïne vanwege de grote onenigheid met het reguliere leger. Maar het is opvallend dat Prigozjin nu ook een direct verzoek van Poetin naast zich neerlegt.
Het ondertekenen van een contract voor de 'vrijwilligers' van Wagner was een direct bevel van de Russische minister van Defensie. De zet wordt gezien als een poging om controle te krijgen over het huurlingenleger. Gisteren zei ook president Poetin dat Wagner-strijders zo'n contract moeten tekenen. Op die manier zouden familieleden van gesneuvelde strijders recht krijgen op compensatie. Maar daar wil de leider van Wagner vooralsnog niets van weten.
IAEA-chef stelt bezoek aan Zaporizja kerncentrale uit om veiligheidszorgen
De voorzitter van VN-atoomagentschap IAEA stelt zijn bezoek aan de Zaporizja-kerncentrale uit. Rafael Grossi zou vandaag het door Rusland bezette atoomcomplex bezoeken, maar vanwege veiligheidszorgen gaat dat niet door.
Het is onduidelijkheid wanneer Grossi alsnog naar de kerncentrale gaat. Volgens een bron binnen de Oekraïense regering gaat het uitstel enkele uren duren. Maar volgens het Russische persbureau Interfax komt de IAEA-delegatie pas morgen.
In het zuiden en oosten van Oekraïne wordt zwaar gevochten; het Oekraïense leger is bezig aan een groot tegenoffensief. Grossi is bezorgd dat de Zaporizja kerncentrale betrokken raakt bij de gevechten. Ook zijn er zorgen over het koelwater voor de centrale sinds de Kachovka-stuwdam vorige week is verwoest. Volgens de door Rusland geïnstalleerde autoriteiten is er voldoende koelwater beschikbaar uit lokale bronnen.
Na onthullingen roept Rusland weer op tot VN-onderzoek sabotage Nord Stream
Het Kremlin roept opnieuw op tot een internationaal onderzoek onder toezicht van de VN-veiligheidsraad naar de sabotage van de Nord Stream-gaspijpleidingen vorig jaar. De aanleiding daarvoor zijn de recente onthullingen dat de CIA Oekraïne drie maanden voor de aanslag had gewaarschuwd om de gasleidingen niet op te blazen.
De CIA was getipt door de Nederlandse militaire inlichtingendienst MIVD, die lucht had gekregen van een Oekraïens sabotageplan. Deze actie ging in juni niet door, maar in september werd de pijpleiding alsnog opgeblazen volgens het scenario dat de MIVD had blootgelegd. Dat meldden de NOS en Nieuwsuur gisteren. Oekraïne ontkent dat het iets met de sabotage te maken heeft gehad.
Voormalig Russisch president Dmitri Medvdev, die bekendstaat om het uiten van extreme standpunten, stelt dat het Moskou nu vrij staat om westerse onderzeese communicatie te verwoesten. De "aangetoonde westerse medeplichtigheid" zou alle "morele bezwaren" volgens hem hebben weggenomen.
Onder meer Duitsland, Polen en Zweden onderzoeken de sabotage. De leider van het Zweedse onderzoek zegt dat de ambitie is om "in ieder geval in de herfst een duiding te geven over wie er achter de sabotage zit."
President van Belarus: eerste kernwapens ontvangen vanuit Rusland
Belarus heeft de eerste tactische kernwapens ontvangen vanuit Rusland, heeft president Loekasjenko bekendgemaakt in een interview met een Russisch tv-station. Hij onderbouwde zijn uitspraken niet met bewijs.
De eerder aangekondigde plaatsing van tactische kernwapens, die veel minder krachtig zijn dan strategische kernwapens, wordt door de NAVO nauwlettend gevolgd. Het zou de eerste keer zijn dat Rusland atoomwapens buiten zijn grondgebied verplaatst sinds het uiteenvallen van de Sovjet-Unie.
Eerder zei Poetin dat Rusland de controle zal behouden over de kernkoppen in Belarus en de korteafstandsraketten waarop ze kunnen worden gemonteerd. De opslaglocatie van deze wapens zou begin juli in gebruik worden genomen. Daarom is het opvallend dat Loekasjenko nu zegt dat de eerste lading van kernkoppen en wapens is aangekomen.
Campagneleider van Navalny krijgt celstraf van zeven en een half jaar
Een campagneleider van de organisatie van oppositieleider Navalny is in Rusland veroordeeld tot zeven en een half jaar cel. Lilieja Tsjanysjeva is door de rechtbank schuldig bevonden aan het "creëren van een extremistische organisatie".
Navalny zelf zit in een strafkolonie een gevangenisstraf uit van 11,5 jaar. Tsjanysjeva was de coördinator op het hoofdkwartier van de organisatie, in de stad Ufa.
Ook burgerdoden door Russische raketaanval in regio Donetsk, zegt gouverneur
Behalve in havenstad Odesa zijn ook in de regio Donetsk burgerdoden gevallen door Russische raketaanvallen, melden de lokale autoriteiten. Zeker twee mensen werden gedood in de stad Kramatorsk en er was ook een dode in Kostjantynivka.
De gouverneur schrijft op sociale media dat meerdere huizen zijn verwoest door de raketaanvallen. Het is onduidelijk hoeveel mensen gewond zijn geraakt.
Eerder op de dag meldde Oekraïne ook een raketaanval op Odesa. Twee Russische kruisraketten troffen een woonwijk. Twee andere projectielen werden neergehaald, zegt het Oekraïense leger.
Rusland voert regelmatig verspreid over Oekraïne raket en drone-aanvallen uit. Op deze manier wordt het Oekraïense leger gedwongen om de luchtverdediging over het hele land te verspreiden. Met relatief goedkope drones wordt ook gepoogd om de luchtverdedigingssystemen uit te putten.
Oekraïne: doden en gewonden bij raketaanval Odesa
Bij Russische raketaanvallen op de stad Odesa zijn ten minste drie mensen omgekomen en dertien mensen gewond geraakt, meldt het Oekraïense leger. Bij de aanvallen werden een zakencentrum, een onderwijsinstelling, een wooncomplex, eetgelegenheden en winkels in het centrum getroffen.
Rusland vuurde volgens het Oekraïense leger vier kruisraketten af op de stad. De luchtverdediging heeft twee kruisraketten neergehaald, meldden de autoriteiten eerder.
De drie omgekomen mensen waren volgens het leger aan het werk in het magazijn van een winkelketen toen een raket insloeg. Hier brak vervolgens brand uit. Ook zouden hier zeven mensen gewond zijn geraakt.
Zelensky wil naleving sancties Rusland
De Oekraïense president Zelensky heeft in zijn dagelijkse videoboodschap de internationale gemeenschap opgeroepen om sancties tegen de Russische wapenindustrie strenger na te leven. Hij voerde aan dat in een van de raketten die dinsdag in alle vroegte de stad Kryvy Rih troffen, vijftig onderdelen zaten die uit het buitenland kwamen. Het gaat vooral om microchips.
Bij het bombardement op de geboortestad van Zelensky kwamen elf mensen om het leven en raakten er tientallen gewond.
"Als iemand als tussenpersoon optreedt of met Rusland samenwerkt, zodat de terroristen kunnen doorgaan met het opblazen van huizenblokken en mensen, en of het nu gaat om een bedrijf of een regering, zo iemand verdient een reactie van de wereld", zei de president. "Een harde reactie." Hij zei dat Oekraïne een lijst heeft van buitenlandse bedrijven die Rusland van onderdelen voor wapens voorzien en dat die lijst met de betrokken landen is gedeeld.
In beeld: verdriet na de aanvallen op Kryvy Rih
Bij raketinslagen in Kryvy Rih, de thuisstad van president Zelensky, vielen vandaag 11 doden. Het luchtalarm ging af, maar het effect is al lang niet meer dat iedereen dan gaat schuilen. "Natuurlijk ging de sirene. Maar iedereen is daaraan gewend."
Poetin had urenlange ontmoeting met militaire bloggers
Poetin heeft vanmiddag urenlang vragen van journalisten en militaire bloggers beantwoord. De militaire bloggers uiten al langer kritiek op de Russische inspanningen en roepen op tot mobilisatie en een hardere aanpak.
Het is voor het eerst dat de president inging op recente ontwikkelingen in de oorlog, sinds het langverwachte tegenoffensief van Oekraïne is begonnen.
'Russische topofficier omgekomen bij Oekraïense raketaanval'
Volgens Vladimir Rogov, een door Rusland aangestelde functionaris in Zaporizja is een hooggeplaatste Russische generaal-majoor omgekomen aan het front. Het zou gaan om een stafchef Sergej Gorjatsjov. Hij zou zijn omgekomen bij een Oekraïense raketaanval.
De Russische autoriteiten hebben de dood van de Gorjatsjov niet bevestigd.
Zwitserse overheidssites en website luchthaven gehackt door pro-Russische groep
De belangrijkste Zwitserse overheidswebsites en de website van de luchthaven van Genève zijn de afgelopen dagen slachtoffer geworden van cyberaanvallen. Bij een ddos-aanval worden computerservers bestookt met grote hoeveelheden dataverkeer, waardoor de servers verstopt raken en geen ruimte meer hebben voor gewoon internetverkeer.
Het Nationaal Cyberveiligheidscentrum van Zwitserland (NCSC) schrijft op Twitter dat de intensiteit van de ddos-aanvallen hoog is en dat sommige overheidswebsites daardoor onbereikbaar kunnen blijven. Het Zwitserse parlement wordt deze week via een videoverbinding toegesproken door de Oekraïense president Zelensky. Dat staat ingepland voor donderdag, maar het is de vraag of de toespraak live kan worden doorgezet.
NoName, de groep die de aanvallen opeist, zegt de aanval te hebben uitgevoerd op de website als reactie op de Zwitserse goedkeuring voor nieuw sanctiepakket tegen Rusland.
Ook in Nederland komen ddos-aanvallen door pro-Russische groepen voor. Zo zijn Nederlandse ziekenhuizen vaker slachtoffer van cyberaanvallen.
Grote Russische desinformatiecampagne in Frankrijk ontdekt
Frankrijk heeft een grote Russische desinformatiecampagne ontdekt, waarbij nieuwsberichten met onjuiste informatie gepubliceerd leken te worden door prominente Franse nieuwsmedia. Daarvoor werden nepwebsites aangemaakt, die leken op de Franse nieuwsmedia. De berichten waren anti-Oekraïens van toon.
Ook andere media, zoals de Duitse kranten Frankfurter Allgemeine Zeitung, Der Spiegel en Bild waren het slachtoffer van de campagne.
De Franse minister van Buitenlandse Zaken Colonna maakte vanmiddag bekend dat een aanval op de website van het ministerie voorkomen is. De aanval zou zijn uitgevoerd door Russische of Russisch sprekende personen en onderdeel zijn van de Russische desinformatiecampagne.
Rookwolk in Loehansk na explosie
Op sociale media gaan beelden rond van een rookwolk na een ontploffing in Loehansk. Loehansk werd al in 2014 door Rusland bezet.
De Oekraïense onderminister van Defensie, Hanna Maljar, noemde vanochtend ook de regio Loehansk in haar update als een van de gebieden waar Oekraïne bezig is met "offensieve operaties."
Op een door de NOS geverifieerde foto is de rookwolk vanuit het zuiden van de stad te zien:
VS waarschuwde Oekraïne over Nord Stream sabotage na tip MIVD
Al in een vroeg stadium had de Nederlandse militaire inlichtingendienst MIVD via een bron in Oekraïne informatie gekregen over een plan om de Nord Stream-gasleiding te saboteren. Dat blijkt uit onderzoek van de NOS, Nieuwsuur en de Duitse media Die Zeit en ARD.
De MIVD gaf de informatie door aan de Amerikaanse inlichtingendienst CIA die Oekraïne waarschuwde de pijpleiding niet op te blazen. Een paar maanden later gebeurde dat alsnog volgens vrijwel hetzelfde scenario dat de MIVD had blootgelegd. Volledige zekerheid dat Oekraïne achter de sabotage zat, is er nog altijd niet, zeggen inlichtingenbronnen.
Wall Street Journal: VS wil munitie met verarmd uranium naar Oekraïne sturen
De Amerikaanse regering wil tankmunitie met verarmd uranium naar Oekraïne sturen, meldt The Wall Street Journal op basis van anonieme regeringsfunctionarissen. De munitie zou bedoeld zijn voor de Abrams-tanks die de VS naar Oekraïne stuurt.
Het gebruik van verarmd uranium ligt gevoelig in Washington, vanwege de schade die het radioactieve uranium kan veroorzaken aan de omgeving en gezondheid.
Dit voorjaar kondigde het Verenigd Koninkrijk aan tankmunitie met verarmd uranium te leveren.
Zoekacties in Kryvy Rih afgerond, dodental opgelopen tot 11
De zoek- en reddingsacties naar doden en gewonden in de stad Kryvy Rih zijn afgerond, meldt de gouverneur Serhi Lysak van de stad. Russische raketten raakten afgelopen nacht verschillende gebouwen in de stad.
Door de vondst van nog een lichaam onder een bedrijfspand staat het dodental nu op elf.
Kernwapens "binnen enkele dagen" neergezet in Belarus
Russische tactische nucleaire wapens worden "binnen enkele dagen" neergezet op Belarussisch grondgebied. Dat zegt president Loekasjenko tegen het Russische persbureau Tass.
De Russische president Poetin maakte afgelopen vrijdag bekend dat dit begin juli zou gebeuren, maar Loekasjenko zegt dat eerder ook al haalbaar is.
Loekasjenko zegt dat het neerzetten van de kernwapens "een potentiële agressor" moet afschrikken. Hij zegt tegen persbureau Belta dat er geen twijfel moet zijn om de wapens in te zetten als dat nodig is.
Dodental Kryvy Rih naar 10, dag van rouw afgekondigd
Bij de luchtaanvallen op Kryvy Rih, in het zuiden van Oekraïne, zijn tien doden gevallen. Burgemeester Vilkoel doet melding van het opgelopen dodental op Telegram.
28 mensen raakten gewond bij de raketaanvallen, van wie er 12 naar het ziekenhuis zijn gebracht. Een persoon ligt nog onder het puin. Reddingswerkers proberen de overgebleven inwoner te redden.
Vilkoel meldt dat er morgen een dag van rouw is afgekondigd in Kryvy Rih.
VN-chef: dambreuk desastreus voor voedselveiligheid
De doorbraak van de Kachovka-dam bij Cherson zal grote impact hebben op de wereldwijde toegang tot voedsel, zeggen de Verenigde Naties. Ook zullen de voedselprijzen stijgen en kunnen honderdduizenden mensen problemen krijgen met de toegang tot drinkwater.
Volgens VN-noodhulpcoördinator Martin Griffiths is het getroffen gebied normaal gesproken de "broodmand" van Oekraïne en de rest van de wereld. "We hebben nu al problemen op het gebied van voedselveiligheid en de voedselprijzen zullen alleen maar verder stijgen", zegt hij tegen de BBC.
"Het is bijna onvermijdelijk dat er enorme problemen zullen ontstaan voor de komende oogst. En dat gaat weer grote gevolgen hebben voor de rest van de wereld."
Zo'n 700.000 mensen zijn volgens Griffiths afhankelijk van het water uit het reservoir in Cherson. Zij zijn door de doorbraak van de dam nu kwetsbaar geworden.
De situatie aan het front op 13 juni 2023
Zes doden in Kryvy Rih, ook raketten op andere steden
Het dodental van de raketaanval op Kryvy Rih is opgelopen naar zes, meldt burgemeester Vilkoel op Telegram. Eerder meldde hij dat er drie doden waren en dat er zeven mensen onder het puin lagen. Het is onduidelijk of er al mensen onder de brokstukken vandaan zijn gehaald.
President Zelensky veroordeelt de aanval op zijn geboortestad. "Nog meer terroristische raketten", schrijft hij op Telegram. "Russische moordenaars zetten hun oorlog voort en richten hun vizier op wooncomplexen, gewone steden en burgers."
Meerdere plekken in Oekraïne lagen vannacht onder vuur. In Charkiv werden een overheidsgebouw en een pakhuis getroffen door kruisraketten, schrijft burgemeester Terechov op Telegram. Ook de hoofdstad Kyiv was doelwit van luchtaanvallen, maar daar zijn geen gewonden gevallen omdat de raketten werden onderschept door de luchtafweer.
Vlammen slaan nog uit ramen en auto's als Kryvy Rih wakker wordt na luchtaanval
De reddingsactie voor de mensen die vastzitten onder het puin na de luchtaanvallen op Kryvy Rih is in volle gang. Raketten raakten vannacht een appartementencomplex van vijf verdiepingen hoog in het zuiden van Oekraïne. Bekijk hier de beelden van de verwoesting:
'Tegenoffensief qua intensiteit vergelijkbaar met eerste dagen van oorlog'
Het Oekraïense tegenoffensief is zo intensief dat het vergelijkbaar is met de eerste tien dagen van de oorlog. Dat zegt oud-commandant Landstrijdkrachten Mart de Kruif in het NOS Radio 1 Journaal. "Op vier, vijf plekken wordt heel hard gevochten langs de hele frontlijn, met kanonnen, raketten, tanks en man-tegen-man. Het is zeker geen walk in the park."
Volgens De Kruif wordt op dit moment met name heftig gevochten in het zuiden van het land, bij Zaporizja en Donetsk, richting de Zee van Azov. "Daar maakt Oekraïne vorderingen, maar het is nog te vroeg om te zeggen of die echt succesvol zijn en blijven, en of dat de hoofdstoot is."
De verwachting is dat er de komende periode veel slachtoffers gaan vallen. "Denk zeker niet in tientallen als je praat over doden en gewonden, maar over heel veel slachtoffers elke dag. Het is echt een heel intensieve fase in de oorlog. Als we zeggen dat er dorpen zijn veroverd, klinkt dat klein, maar deze oorlog is helemaal niet klein op dit moment."
Bij plekken waar het Oekraïense leger een doorbraak forceert, is er direct ook gevaar, omdat veel troepen zich dan op een klein stuk grondgebied begeven. Daardoor zijn ze kwetsbaar voor Russische luchtaanvallen, zegt De Kruif. "Een cruciale vraag is of de Oekraïense luchtafweer in staat is de Russische luchtmacht weg te houden van de doorbraak en de commandanten op de grond vrijheid van handelen te geven. Dat weten we nu nog niet."
De luchtaanvallen van vannacht op Kryvy Rih waren waarschijnlijk bedoeld om aanvoerlijnen te raken, denkt de oud-commandant. "Het aantal nauwkeurige wapens dat de Russen kunnen gebruiken, wordt steeds minder. Dan gebruik je vaker bommen die minder nauwkeurig zijn, en dan krijg je meer burgerslachtoffers en meer van dit soort vreselijke schade."
Drie doden bij luchtaanvallen op Kryvy Rih
Bij de luchtaanvallen op Kryvy Rih, in het zuiden van Oekraïne, zijn zeker drie doden gevallen, meldt burgemeester Vilkoel op Telegram. Volgens hem zijn er daarnaast nog 25 mensen gewond geraakt en liggen er waarschijnlijk nog 7 slachtoffers onder het puin.
'Burgerdoelen geraakt in Oekraïense stad Kryvy Rih'
In de Oekraïense stad Kryvy Rih, in het zuiden van Oekraïne, zijn meerdere burgerdoelen getroffen door Russische luchtaanvallen, meldt burgemeester Vilkul op Telegram. Onder de getroffen gebouwen is ook een appartementencomplex van vijf verdiepingen.
Een onbekend aantal burgers zou er slecht aan toe zijn. De burgemeester denkt ook dat er slachtoffers onder het puin liggen.
Verdere details zijn nog niet bekend. Naast de verklaring van de Oekraïense burgemeester is er nog geen informatie over getroffen burgerdoelen in Kryvy Rih.
Washington bezorgd over wapenleveringen uit Noord-Korea
De Verenigde Staten zijn bezorgd over plannen van Noord-Korea om meer wapens te leveren aan Rusland. Dat zegt het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken in reactie op eerdere uitspraken van de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un, die gisteren opriep tot een nauwere samenwerking met Moskou.
Volgens Washington heeft het Noord-Koreaanse regime sinds het begin van de oorlog in Oekraïne al eens wapens geleverd aan de Wagnergroep. Het Russische huurlingenleger zou onder meer raketten uit Noord-Korea hebben gekregen.
Pyongyang heeft overigens altijd ontkend dat het wapens heeft geleverd aan de Russen. Afgelopen maart zei de VS al over informatie te beschikken dat Rusland wapens van de Noord-Koreanen wil kopen in ruil voor voedselsteun voor Noord-Korea.
Oekraïne meldt herovering van nog eens drie dorpen
De Oekraïense onderminister van Defensie meldt de herovering van nog eens drie dorpen aan het zuidelijke front: Lobove ten zuiden van de stad Zaporizja en zo'n honderd kilometer naar het oosten twee dorpen op de grens van de regio's Zaporizja en Donetsk.
Dat brengt het totaal van deze week op zeven, zei onderminister Maljar. Volgens haar is deze week 90 vierkante kilometer grondgebied op de Russen heroverd. Eerder was al de herovering van vier dorpen in de regio Donetsk gemeld.
"De beelden zeggen nog niet veel over hoe de strijd verloopt", zegt defensiedeskundige George Dimitriu van Clingendael tegen de NOS. "Ja, ze zijn op zekere hoogte succesvol geweest, maar de Russische defensielinie is meestal zo'n 30, 40 kilometer diep, en de Oekraïners zijn nog niet bij de plekken die de Russen het best hebben voorbereid. De echte inspanningen moeten dus nog komen."
Boten en pompen voor overstroomd gebied in Oekraïne
Reddingsbrigade Nederland en 21 waterschappen stellen boten, pompen en ander materieel beschikbaar aan het overstroomde gebied in Oekraïne. Vandaag vertrekken de eerste vijftien vrachtwagens, in totaal gaan er vijftig via Polen naar Oekraïne.
Dode gevallen bij Russische aanval in Zaporizja
Bij een Russische aanval op de stad Orichiv in Zaporizja is een dode gevallen, meldt de gouverneur Malasjko van de provincie. Het is een 48-jarige inwoner van de stad. Bij de aanval raakte ook een 32-jarige inwoner gewond. Orichiv bevindt zich op enkele kilometers van de frontlinie.
Eerder vandaag meldde ook de gouverneur van Donetsk dat er gewonden waren gevallen bij een Russische aanval. Twee burgers raakten daarbij gewond.
Nationale feestdag in Rusland
Rusland viert vandaag Ruslanddag, de dag waarop Rusland het ontstaan van de Russische Federatie viert. President Poetin benadrukte tijdens een uitreikingsceremonie het belang van vaderlandse trots. Hij sprak over een "moeilijke tijd" voor Rusland, maar ging daarbij niet in op het tegenoffensief dat Oekraïne is begonnen.
Het Legioen voor Vrijheid van Rusland, een van de Russische groepen die vorige maand vanuit Oekraïne Rusland binnenvielen, zegt vandaag geen feest te vieren. "Het is de dag waarop ons land 33 jaar geleden vrij had moeten zijn van Sovjetonderdrukking en - beperkingen, een democratische staat waarin het menselijk leven de hoogst waarde heeft", zegt de groep in een bericht op Telegram. "We hebben het allemaal verpest."
De groep noemt Poetin een marionet, die de misdaden van Stalin herhaalt. Er komt een nieuwe feestdag voor een nieuw Rusland, zegtde groep, die van de gelegenheid gebruik maakt om te vragen om donaties.
Eerste Nederlandse hulpkonvooi vertrokken naar Oekraïne
Het eerste Nederlandse materieel voor noodhulp na de verwoesting van de Kachovka-dam is onderweg naar Oekraïne, meldt de Unie van Waterschappen. Het zijn vijftien vrachtwagens met onder andere pompen, reddingsvesten en boten. De spullen werden de afgelopen dagen verzameld in Vriezenveen in Overijssel.
Het materiaal dat naar het rampgebied wordt gebracht, komt van de Nederlandse waterschappen en de Reddingsbrigade. Later deze week gaan nog meer vrachtwagens naar Oekraïne met materieel, zegt de Unie van Waterschappen.
Wat betekent de terreinwinst voor Oekraïne?
Mondjesmaat komen er berichten naar buiten over terreinwinst bij het tegenoffensief van Oekraïne. Vooralsnog gaat het om kleine dorpen of gehuchten. Wat zegt dit over het verloop van het langverwachte tegenoffensief van Oekraïne?
In dit artikel gaat defensiedeskundige George Dimitriu in op wat de bevrijding van de dorpen zegt over het strijdverloop:
Russisch ministerie van Defensie tekent contract met Tsjetsjeense speciale troepen
Een eenheid van de Tjetsjeense speciale troepen heeft een contract getekend met het Russische ministerie van Defensie. De groep is een paramilitaire organisatie, die aan Russische zijde in Oekraïne vecht.
De Russische minister van Defensie Sjojgoe kondigde dit weekend aan dat alle "vrijwilligerseenheden" voor het einde van de maand een contract moeten tekenen waardoor ze officieel onder de controle van het ministerie zullen vallen.
De baas van het Russische Wagner-huurlingenleger Jevgeni Prigozjin liet weten dit te weigeren zolang Sjojgoe minister is. Prigozjin beschuldigt Sjojgoe al langer openlijk van verraad en incompetentie.
DNB: derde van alle banken lukt het niet om tegoeden van Russen op sanctielijst te bevriezen
Een derde van de banken en andere financiële instellingen slaagt er niet voldoende in om bankrekeningen en andere tegoeden van Russen die de oorlog in Oekraïne financieren op te sporen. Dat concludeert De Nederlandse Bank (DNB) na eigen onderzoek. Er staan bijna 1500 mensen en ruim 200 organisaties op de sanctielijst.
Banken en andere financiële instellingen zijn verplicht bezittingen van Russen op de sanctielijst op te sporen en de tegoeden te bevriezen. Maar dat blijkt in de praktijk lastig. DNB heeft de betrokkenen een laatste waarschuwing gegeven.
Oekraïne: Rusland bereidt 'door de mens veroorzaakte ramp' voor op de Krim
De Oekraïense militaire inlichtingendienst meldt dat Rusland evacuaties voorbereidt in de stad Armjansk op de Krim en waarschuwt daarbij voor "sabotagepogingen" die Rusland zou willen uitvoeren. Sabotagepogingen bij een titaandioxide-fabriek zouden volgens Oekraïne een ramp kunnen veroorzaken.
Volgens de inlichtingendienst is de productie van de fabriek op de Krim tot een "kritiek niveau" verstoord door het gebrek aan water, na het doorbreken van de Kachovka-dam vorige week. De verwoesting leidt tot een groot tekort aan water op het door Rusland bezette schiereiland.
Door het watertekort zou Rusland de titaandioxidefabriek volledig willen stilleggen, schrijft de dienst. Titaandioxide is een stof die gebruikt wordt in bijvoorbeeld verf, cement, maar ook in zonnebrandcrème.
Volgens de inlichtingendienst zijn er ook aanwijzingen dat Rusland explosieven in de fabriek plaatst. Oekraïne vreest dat Rusland de ontmantelde fabriek wil inzetten om een ramp te veroorzaken. In de fabriek zou namelijk ongeveer 200 ton ammoniak zijn opgeslagen, dat bij een ontploffing vrij kan komen in de atmosfeer.
Van Russische kant is nog niet gereageerd op de claims van Oekraïne.
Oekraïne meldt opnieuw terreinwinst
De Oekraïense onderminister van Defensie Hanna Maljar heeft op Telegram de bevrijding van Storozjove aangekondigd. Het gehucht ligt in de regio Donetsk. Donetsk werd vorig jaar na een schijnreferendum geannexeerd door Rusland.
"De nationale vlag wappert weer boven Storozjove", schrijft Maljar, vergezeld van een foto met militairen die een Oekraïense vlag vasthouden. De Amerikaanse militaire denktank ISW (Institute for the Study of War) meldde gisteren dat het dorpje was heroverd op de Russen.
Gisteren bevestigde de Oekraïense president Zelensky dat het Oekraïense tegenoffensief was begonnen. "Er vinden offensieve en defensieve acties plaats in Oekraïne", zei hij toen zonder in te gaan op details. Sindsdien heeft Oekraïne de herovering van verschillende dorpjes bekendgemaakt. Over tegenslagen hebben de autoriteiten niets gedeeld.
Rusland heeft de veroveringen van de dorpjes niet bevestigd.
Beelden gevangenenruil Oekraïne en Rusland
Oekraïne en Rusland hebben gisteren bijna tweehonderd krijgsgevangenen geruild. Oekraïne heeft 94 Russen laten gaan, Rusland stuurde 95 Oekraïners terug. De militairen werden in bussen vervoerd.
Op beelden hieronder is te zien hoe de Oekraïense soldaten werden opgevangen bij hun aankomst in Oekraïne:
Oekraïne meldt eerste resultaten van tegenoffensief
Oekraïne meldt dat het vooralsnog drie dorpen in het zuidoosten van het land heeft bevrijd. Het zou gaan om Blahodatne, Neskoetsjne en Makarivka in de regio Donetsk. Het zijn de eerste overwinningen die Oekraïne opeist sinds het officiële begin van het langverwachte tegenoffensief. De start van dat offensief werd zaterdag officieel bevestigd door president Zelensky, al heeft Oekraïne in de dagen daarvoor al terreinwinst geboekt in het zuiden van het land.
President Zelensky was vol lof over de Oekraïense troepen in zijn nachtelijke toespraak. Specifieke locaties noemde hij niet. "Ik ben natuurlijk dankbaar voor al onze militairen. Al onze brigades, al onze eenheden."
De Oekraïense terreinwinst is nog niet onafhankelijk geverifieerd. Op beelden op sociale media is wel te zien dat Oekraïense militairen in een beschadigd gebouw staan, vermoedelijk in Blahodatne. Op de achtergrond is artillerievuur te horen.
Atoomenergieagentschap wil peil koelwater Zaporizja zelf controleren
Het Internationaal Atoomenergieagentschap (IAEA) wil zelf de waterstanden gaan controleren in het reservoir van de stilgelegde reactoren van de kerncentrale in Zaporizja, in het zuiden van Oekraïne. Dat zegt IAEA-directeur Grossi. Door de verwoesting van de Kachovkadam is het waterpeil in het reservoir sterk gedaald.
Volgens de IAEA zijn er grote verschillen in de gerapporteerde gegevens over de waterstanden in het reservoir. Daarom wil het agentschap er nu zelf heen. Grossi bezoekt als het goed is deze week de kerncentrale.
Als het waterpeil te sterk zakt, kan er geen koelwater meer gepompt worden in de stilgelegde reactoren. Eerder zei de IAEA wel wat de kerncentrale indien nodig nog gebruik kan maken van een hoger gelegen reservoir waar nog voor maanden aan water in zit.
Welkom
Welkom in het nieuwe liveblog over de ontwikkelingen rond de oorlog in Oekraïne. Het liveblog van vorige week lees je hier.