Kiev: verwarming werkt weer • Zelensky roept in 'WK-video' op tot vrede
In dit liveblog lees je de belangrijkste ontwikkelingen rond de oorlog in Oekraïne deze week.
Oekraïense rekruten worden getraind in besneeuwd Noord-Engeland
Het Britse ministerie van Defensie heeft foto's op Twitter geplaatst van Oekraïense militairen die trainen in het noorden van Engeland. Op het kogelvrije vest van één van hen staat in het Oekraïens: "Zoals er maar één God in de hemel is, zo is er ook maar één Oekraïne op aarde."
Dronebeelden tonen vernietiging van Bachmoet
Op een dronevideo die gisteren (17 december) is vrijgegeven is de strijd die woedt in Bachmoet in Oost-Oekraïne te zien. Er zijn verschillende explosies te zien, en gebouwen die worden verwoest of in brand staan.
Butusov Plus, de maker van de video, zegt dat Rusland "de civiele infrastructuur vernietigt met artillerie en mortieren". De locatie van de video is door persbureau Reuters geverifieerd, maar de opnamedatum kon niet onafhankelijk worden bevestigd.
Bachmoet telde in februari, voor de Russische invasie, nog 80.000 inwoners. De burgerbevolking is teruggelopen naar 12.000 mensen en de stad is een symbool geworden van de slepende gevechten die gevoerd worden langs een groot deel van het oostfront. Vijandelijke posities worden de afgelopen tijd zelden op meer dan een paar honderd meter ingenomen.
Militaire experts zeggen dat de stad voor beide partijen van weinig strategische waarde is. Toch hebben Russische troepen de afgelopen dagen hun bombardementen op Bachmoet geïntensiveerd.
Zelensky roept in 'WK-video' op tot vrede
Het kantoor van president Zelensky heeft een video verspreid die de Oekraïense president vanavond had willen laten zien in het Qatarese voetbalstadion waar de WK-finale wordt gespeeld. In de video roept Zelensky landen op tot vrede. Hij zegt dat het WK voetbal bewijst dat landen in staat zijn om te bepalen wie het sterkste is. "In een eerlijk spel, niet in een spel met vuur. Op een groen speelveld, niet op een rood slagveld".
Zelensky zegt te hopen dat er deze winter een wereldwijde vredestop kan worden georganiseerd. "Vrede moet de kampioen worden", zegt hij in de video, die onder meer is gedeeld door de Oekraïense ambassade in Nederland.
Volgens de Oekraïense autoriteiten had Zelensky de video aangeboden aan voetbalbond FIFA, in de hoop dat de boodschap vanavond op een groot scherm kon worden getoond in het WK-stadion, voorafgaand aan de finale tussen Frankrijk en Argentinië. De internationale bond heeft dat verzoek echter geweigerd.
Burgemeester Kiev: verwarmingssysteem werkt weer
Twee dagen nadat Rusland een groot deel van de nutsvoorzieningen in Oekraïne platlegde met luchtaanvallen is in de hoofdstad Kiev het verwarmingssysteem volledig hersteld. Dat meldt burgemeester Klitsjko op Telegram. Medewerkers van verwarmingsbedrijven proberen eventuele individuele problemen met de verwarming vandaag op te lossen, zegt hij.
Gisterochtend werden al delen van het elektriciteitsnetwerk en de watervoorziening in Kiev hersteld. Toch zat gisteravond nog altijd een derde van de stad zonder stroom. Het is momenteel erg koud in de Oekraïense hoofdstad, met temperaturen onder het vriespunt.
Deze inwoners van Kiev gebruikten gisteravond hun zaklamp bij de uitgang van het metrostation:
Rusland: Defensieminister Sjojgoe heeft troepen geïnspecteerd
De Russische Defensieminister Sjojgoe heeft in Oekraïne de Russische troepen geïnspecteerd, meldt het ministerie van Defensie op Telegram. Volgens de Russische autoriteiten heeft hij daar onder meer gesproken met militairen die in de frontlinie worden ingezet. De minister zou speciale aandacht hebben besteed aan de ondersteuning en bevoorrading van de troepen. Op die onderdelen klonk de laatste maanden kritiek, nadat Russen zonder relevante militaire ervaring waren opgeroepen om in Oekraïne mee te vechten in wat president Poetin een "gedeeltelijke mobilisatie" noemde.
Sjojgoe zou de militairen tijdens zijn bezoek, waarvan onduidelijk is wanneer het precies heeft plaatsgevonden, hebben bedankt voor hun "voorbeeldige" inzet. Het bericht over zijn inspectie komt een dag na een topoverleg tussen onder meer de Defensieminister en president Poetin over hun strategie voor de oorlog in Oekraïne, die door de Russische autoriteiten nog altijd verkapt een "speciale militaire operatie" wordt genoemd.
Het Russische ministerie van Defensie heeft beelden vrijgegeven van het bezoek van Sjojgoe:
Oekraïense kleuterjuf Olena zat vast in Russische martelgevangenis
Toen Russische troepen haar woonplaats Cherson binnenvielen, begon kleuterjuf Olena humoristische TikTok-filmpjes te maken waarin ze de bezetters bespotte. De Russen arresteerden haar en mishandelden haar in een kelder, waarna ze werd gedwongen om een pro-Russische video op te nemen.
"Ze zetten stroomdraden op mijn ellebogen en knijpers op mijn vingers", vertelt ze in deze video van Nieuwsuur:
Poolse politiecommandant lichtgewond na ontploffing granaatwerper: cadeau van Oekraïne
In Polen is de hoogste politiefunctionaris, Jaroslaw Szymczyk, gewond geraakt doordat een granaatwerper ontplofte op zijn kantoor. Hij had het wapen in Oekraïne als cadeau gekregen. Een medewerker van zijn kantoor is ook lichtgewond geraakt, maar hoefde niet naar het ziekenhuis.
Het incident gebeurde woensdag, maar werd vandaag pas bevestigd door Szymczyk aan de Poolse radiozender RMF FM. Hij vertelde dat hij tijdens een bezoek aan Oekraïne eerder deze week twee granaatwerpers had gekregen. Op zijn kantoor in Warschau ging een van de wapens af toen hij het wilde verplaatsen. De vloer werd doorboord, waardoor het plafond aan de andere kant ook beschadigd raakte.
Het Poolse ministerie van Binnenlandse Zaken bevestigde woensdag dat een cadeau van Oekraïne aan de politiechef was afgegaan, maar zei niets over het voorwerp. Volgens RMF FM is het een antitankgranaatwerper, een wapen met een grote buis waaruit granaten afgevuurd kunnen worden.
Volgens de radiozender werd de politiecommandant, toen hij de wapens in ontvangst nam, ervan verzekerd dat beide granaatwerpers onschadelijk waren gemaakt. Een van de twee cadeaus zou zijn omgebouwd tot een muziekspeaker.
Mykolajiv viert Kerst met een boom van camouflagemateriaal
In de Zuid-Oekraïense stad Mykolajiv is een 'kerstboom' van camouflagemateriaal neergezet. "Dit is mooie symboliek. Om in deze tijden een kerstboom neer te zetten. Dat is om onze vijand te irriteren. Dit is een kerstboom van onoverwinnelijkheid!", zegt een inwoner.
Rusland werft huurlingen in Centraal-Azië
Rusland versoepelt de visumvoorwaarden voor arbeidsmigranten uit Centraal-Azië. En wie zich aanmeldt voor het Russische leger, kan binnen een jaar een Russisch paspoort krijgen. Voorheen duurde dat vijf jaar.
Het Russische ministerie van Defensie heeft net buiten Moskou een aanmeldcentrum voor migranten geopend. Volgens de autoriteiten hebben 'enkele honderden' migranten 'vrijwillig' voor het leger gekozen, maar het is niet duidelijk hoe betrouwbaar deze cijfers zijn. Er zijn ook berichten dat illegale migranten worden opgepakt en voor de keuze worden gesteld: deportatie of dienstnemen om aan het front te worden ingezet.
Kirgizië, Tadzjikistan en Oezbekistan hebben hun burgers in Rusland opgeroepen niet deel te nemen in de oorlog tegen Oekraïne. Wie dat toch doet, loopt de kans daarvoor gestraft te worden.
De oproep in het Oezbeeks voor het Russische leger verscheen deze week in een bus in Moskou:
Moldavië trekt vergunning tv-stations in omdat ze pro-Russische zouden zijn
Moldavië heeft de zendvergunning van zes tv-stations ingetrokken. Ze zouden misinformatie verspreiden, onjuist verslag doen van de oorlog in buurland Oekraïne en de publieke opinie in Moldavië hebben willen manipuleren. President Sandu noemt het besluit een belangrijke stap om destabilisatie van haar land te voorkomen.
Moldavië was voor de val van de Berlijnse Muur deel van de Sovjetunie. Vier van de zes stations geven programma's van Russische tv-stations door. Die stations hebben gisteren in de EU een uitzendverbod gekregen, omdat ze "onder directe controle van de Russische Federatie staan".
Enkele van de zes zijn eigendom van de leider van een pro-Russische politieke partij die de afgelopen maanden demonstraties organiseerde tegen de pro-westerse regering van Moldavië.
Moldavië telt 1,6 miljoen inwoners. Een deel van het land, met een grote Russisch sprekende minderheid, scheidde zich in 1990 af en staat nog steeds onder Russische invloed.
Voorzieningen Kiev deels hersteld na Russische luchtaanvallen
Burgemeester Klitsjko van Kiev zegt dat het metrosysteem in zijn stad is hersteld en dat alle inwoners weer toegang hebben tot water, een dag nadat Rusland opnieuw delen van het elektriciteitsnetwerk had platgelegd met luchtaanvallen. Volgens Klitsjko is inmiddels zo'n tweederde van Kiev weer aangesloten op het stroomnet. De helft van de inwoners heeft weer verwarming. Wel waarschuwt de burgemeester op Telegram dat het tekort aan elektriciteit nog altijd aanzienlijk is en dat de stroomvoorziening daarom kan worden beperkt als dat nodig is.
Rusland voerde gisteren zo'n zeventig raketaanvallen uit op Oekraïne. Behalve in Kiev werden ook explosies gemeld in Kryvyi Rih (de woonplaats van president Zelensky), Zaporizja en Charkov. In meerdere regio's leidden de aanvallen tot stroomuitval.
Ook de stad Charkov zat urenlang zonder stroom. Lees meer in onderstaand artikel:
20.000 extra opvangplekken Oekraïners nodig, mogelijk meebetalen aan opvang
Het kabinet stelt 20.000 extra opvangplekken nodig te hebben voor Oekraïense vluchtelingen die naar Nederland komen. De verwachting is dat hun aantal de komende periode zal toenemen. Staatssecretaris Eric van der Burg meldt dat het kabinet overweegt om Oekraïners die zelf een inkomen hebben, mee te laten betalen aan hun opvang.
Niet alleen moet de opvangcapaciteit uitgebreid worden, de bestaande plekken moeten ook geschikt worden gemaakt voor een langduriger verblijf. Het kabinet neemt meer tijd voor het beleid rond de terugkeer van Oekraïners naar hun eigen land als de veiligheidssituatie dat toelaat. Daarover moeten ook Europese afspraken gemaakt worden. Bovendien is er voorlopig nog geen sprake van terugkeer.
Zeker twee doden na de raketaanvallen, derde dode door brand
Bij de raketaanvallen van vanochtend zijn zeker twee doden gevallen. Die slachtoffers vielen toen een raket neerkwam op een woongebouw in Kyvy Rih, in het zuiden van Oekraïne. In eerdere berichten werd ook een dode gemeld in Cherson. Die laatste bleek te zijn omgekomen door een brand na een granaatinslag, voorafgaand aan de grootscheepse raketaanval van vanochtend.
'Reparatie stroomnet gaat langer duren'
De Oekraïense stroomnetbeheerder verwacht dat de reparaties aan het net langer zullen duren dan na voorgaande raketaanvallen het geval was. "Omdat dit al de negende aanvalsgolf is op energievoorzieningen, zal het repareren waarschijnlijk langer duren."
De netbeheerder zegt dat het repareren van de infrastructuur van ziekenhuizen, watervoorzieningen, warmtevoorzieningen en riolering voorrang heeft.
Rusland heeft vanochtend zo'n zeventig raketten op verschillende steden in Oekraïne afgevuurd. Volgens de Oekraïense legerleiding zijn er ongeveer zestig uit de lucht geschoten, 37 daarvan in de regio rond de hoofdstad Kiev.
37 raketten boven Kiev uit de lucht geschoten
Oekraïense luchtafweersystemen hebben 37 raketten boven de hoofdstad Kiev uit de lucht geschoten. Volgens een woordvoerder van het leger zijn er vanochtend veertig raketten op de hoofdstad afgevuurd.
De raketaanval was een van de grootste Russische aanvallen op de stad sinds het uitbreken van de oorlog in februari, zei de woordvoerder op tv. In de regio rondom de stad Dnipro zijn tien raketten uit de lucht gehaald, zegt de lokale gouverneur.
Zeker drie doden na raketaanvallen
Bij de raketaanvallen van vanochtend zijn volgens de Oekraïense autoriteiten zeker drie doden gevallen. Twee mensen kwamen om in Kryvy Rih en een in Cherson. Beide steden liggen in zuidelijk Oekraïne.
In beide steden zou een woongebouw zijn geraakt. Eerder vanochtend vreesden de autoriteiten in Kryvy Rih dat er mensen onder het puin zouden liggen. Over gewonden is niets bekend. Naast de twee genoemde steden zijn er explosies gemeld door het het hele land.
Volgens lokale media kwamen er ook projectielen neer in de regio's Charkov, Dnipro, Kiev, Korosten, Poltava, Tsjoehoejiv, Vinnitsia en Zaporizja. Het Russische staatspersbureau Tass spreekt van een "enorme klap tegen de Oekraïense infrastructuur". Vanuit verschillende regio's komen berichten binnen over stroomuitval.
Inwoners van de hoofdstad Kiev zijn in metrostations en andere schuilplaatsen gevlucht.
Nederland gaf tot nu toe bijna miljard steun aan Oekraïne
Nederland heeft tot dusver voor een kleine miljard euro aan militaire steun aan Oekraïne gegeven. Minister Ollongren van Defensie schrijft aan de Tweede Kamer dat het in totaal om 987 miljoen gaat. Een deel van het geleverde materieel werd door Nederland rechtstreeks naar Oekraïne gestuurd, een ander deel van de hulp ging via samenwerkingsprojecten met andere landen en nog weer een ander deel loopt via het "International Fund for Ukraine", een Brits initiatief.
Begin deze maand maakte het ministerie van Defensie bekend dat het samen met Estland en Noorwegen een veldhospitaal doneert aan Oekraïne. Het hospitaal bestaat uit containers, waarin een intensive care en een operatiekamer worden geplaatst.
Net als in vorige brieven meldt Ollongren dat de effecten van de geleverde steun op de gereedheid van de Nederlandse strijdkrachten acceptabel zijn. Wel kunnen leveringen er "in beperkte mate toe leiden dat de voorziene groei van voorraden minder snel gerealiseerd wordt".
Explosies gehoord in Kiev, Charkov en Kryvy Rih
In verschillende Oekraïense steden zijn explosies gehoord. Onder meer in de hoofdstad Kiev, Charkov en in de zuidelijke stad Kryvy Rih worden explosies gemeld. Rondom Kiev is het luchtafweersysteem in werking gesteld.
Volgens de autoriteiten is in Kryvy Rih een raket ingeslagen in een woongebouw. Er zouden mensen onder het puin liggen.
De lokale autoriteiten in Charkov en Odessa, aan de Zwarte Zee, melden schade aan infrastructuur. Om wat voor soort infrastructuur het precies gaat, is niet bekend. Volgens de burgemeester is de stroom in Charkov uitgevallen.
De gouverneur van Mykolajiv, in het zuiden van het land, zegt dat er zeker zestig Russische raketten in het luchtruim zijn gesignaleerd. Vanochtend vroeg klonk al in het hele land het luchtalarm.
Luchtalarm gaat in heel Oekraïne af
In heel Oekraïne klinkt vanochtend het luchtalarm. Zo ook in de hoofdstad Kiev. De lokale autoriteiten waarschuwen voor Russische raketaanvallen.
"Negeer de luchtalarmen niet", waarschuwt een hooggeplaatste ambtenaar via de chatapp Telegram. "Blijf in de schuilplaatsen."
Rusland heeft sinds oktober verschillende aanvallen uitgevoerd op Oekraïense energievoorzieningen. Daardoor is er door het hele land een gebrek aan stroom en warmte.
Rutte blij met nieuwe sancties, 'maar ze zijn niet heel stevig'
Premier Rutte omschrijft de negende reeks strafmaatregelen die de EU instelt tegen Rusland als "een sanctiepakketje". "Het is niet heel stevig", zei hij na afloop van de EU-top in Brussel volgens het ANP.
Rutte verwelkomt de afspraken wel en noemde ze op dit moment het hoogst haalbare. De onderhandelingen duurden dagen, mede omdat landen het oneens waren over de gevolgen voor de handel in agrarische producten. Naar verluidt is daar nu een compromis over gesloten. Details zijn nog niet bekendgemaakt.
De premier vindt dat de EU verder moet zoeken naar nieuwe strafmaatregelen. Een tiende of elfde pakket sluit hij daarbij niet uit. "Je moet zoeken naar wat je nog meer kan doen", zei Rutte, al tekende hij aan dat "de grote dingen" nu wel zijn gebeurd. "We beginnen op een gegeven moment ook een beetje door de punten heen te raken."
EU komt met nieuw sanctiepakket tegen Rusland
De EU-landen zijn het eens geworden over een negende sanctiepakket tegen Rusland. De precieze inhoud is nog niet bekendgemaakt.
Waarschijnlijk gaat het om inreisverboden en de bevriezing van tegoeden van nog eens circa 200 Russische ambtenaren en militaire officieren. Het zijn mensen die "een sleutelrol spelen bij de meedogenloze, opzettelijke raketaanvallen van Rusland op burgers, de ontvoering van Oekraïense kinderen naar Rusland en de diefstal van Oekraïense landbouwproducten", zei Europese Commissie-voorzitter Ursula von der Leyen bij de presentatie van het pakket. Het negende sanctiepakket wordt morgen door de EU geformaliseerd.
Inmiddels heeft de EU sancties opgelegd aan meer dan 1200 personen en 118 organisaties vanwege de Russische invasie in Oekraïne.
Hele stad Cherson zonder stroom na Russische beschietingen
Door de Russische beschietingen van vanochtend op het recent bevrijde Cherson zit de hele stad zonder stroom. Dat zegt een regionale gouverneur.
Bij de Russische raketaanvallen van vanochtend kwamen twee mensen om het leven. De raketten kwamen terecht in het stadscentrum, op zo'n 100 meter van het regionale bestuursgebouw.
Het verlies van Cherson was een van de grootste nederlagen voor Rusland sinds het begin van de invasie. Russische troepen bestoken al weken de energievoorziening in Cherson. De afgelopen weken zaten inwoners daardoor lange periodes in de kou.
Rotterdammer brengt nog voor Kerst tienduizend kachels naar Oekraïne
Presentator en journalist Sander de Kramer zal nog voor de Kerst in totaal tienduizend gaskachels naar Oekraïne brengen. Vier weken geleden bracht de Rotterdammer er al vierhonderd en door de media-aandacht die zijn actie kreeg, kwamen veel donaties binnen.
Van het geld kon hij vrijwel alle gaskachels in de Benelux opkopen, schrijft Rijnmond. Volgens De Kramer is er een link tussen het bombardement op Rotterdam in de Tweede Wereldoorlog en de vrijgevigheid van zijn stadsgenoten. "De kinderen van de mensen die het hebben meegemaakt, kennen de verhalen van hun ouders over een platgebombardeerde stad en de kou tijdens de hongerwinter die later volgde. Dat maakt ze extra solidair met de Oekraïners", stelt hij.
Inmiddels vetrekken dagelijks vrachtwagens met gaskachels naar Oekraïne en worden er onder andere ziekenhuizen mee verwarmd. Naast kachels levert De Kramer ook gasflessen, het plaatselijke Rode Kruis zorgt ervoor dat de gasflessen de hele winter gevuld blijven.
Oekraïne vreest nieuw Russisch offensief
Oekraïne bereidt zich voor op een nieuw Russisch offensief in het nieuwe jaar. Dat zegt de Oekraïense minister van Defensie Reznikov in een interview met The Guardian.
Reznikov wijst op de gedeeltelijke mobilisatie die president Poetin in september afkondigde. Zo'n 300.000 Russen werden toen opgeroepen voor de strijd in Oekraïne. Volgens Reznikov is de helft daarvan al ingezet aan het front, de andere helft wordt klaargestoomd voor nieuwe offensieven. "Dat betekent dat ze waarschijnlijk in februari zullen beginnen met een nieuwe aanvalsgolf."
Ook opperbevelhebber Zaloezjny houdt daar rekening mee. Tegen The Economist zegt hij dat hij een nieuwe aanval op Kiev verwacht, waarschijnlijk in februari, maar misschien ook wel in januari. Ook hij wijst op de gemobiliseerde Russen: "Ze zijn misschien niet goed uitgerust, maar ze vormen nog steeds een probleem voor ons."
VN waarschuwt voor verslechtering mensenrechtensituatie in Oekraïne
De Hoge Commissaris voor Mensenrechten van de VN, Volker Türk, waarschuwt dat aanhoudende aanvallen op de Oekraïense infrastructuur kunnen leiden tot een ernstige verslechtering van de leefomstandigheden en kunnen leiden tot een toename van het aantal ontheemden.
Miljoenen mensen zitten zonder verwarming, schoon water of stroom, terwijl de temperatuur daalt. Al zo'n 18 miljoen mensen zijn afhankelijk van humanitaire hulp.
Moskou claimt dat de aanvallen niet op burgers zijn gericht, maar zijn bedoeld om het Oekraïne moeilijker te maken te vechten en te dwingen tot onderhandelingen. Kiev noemt de aanvallen oorlogsmisdaden.
Na een vierdaags bezoek aan Oekraïne vorige week sprak Türk vandaag de Mensenrechtenraad van de VN toe. Hij zei dat miljoenen mensen extreem lijden onder de Russische aanvallen. Hij noemde de oorlog een "absolute tragedie en ramp".
Hij hield zijn toespraak bij de presentatie van een rapport waarin staat dat Russische troepen in de eerste dagen na de inval 441 burgers doodden. Moskou heeft altijd ontkend dat het burgers aanvalt. Volgens Türk is er geen enkel aantoonbaar bewijs dat Moskou militairen verantwoordelijk houdt voor het doden van burgers of het niet voorkomen daarvan.
De Russische VN-vertegenwoordiger liet verstek gaan op de bijeenkomst in Genève.
Vaticaan lanceert crowdfunding-actie: thermo-ondergoed voor Oekraïne
Het Vaticaan heeft een crowdfundingactie gelanceerd om geld in te zamelen voor thermisch ondergoed, bedoeld om Oekraïense burgers de winter door te helpen. Onder de titel 'de warmte van solidariteit' staat de actie op het platform Eppela. De Poolse kardinaal Konrad Krajewski, hoofd van de liefdadigheidsorganisatie van het Vaticaan, zegt dat hij de ingezamelde kleding persoonlijk zal gaan afleveren in Oekraïne, als er genoeg geld opgehaald wordt.
Paus Franciscus riep zijn volgers deze week op om dit jaar minder uit te geven aan de Kerstviering, en het uitgespaarde geld naar Oekraïners te sturen die te kampen hebben met honger en kou, als gevolg van aanhoudende Russische luchtaanvallen. Naar schatting de helft van de Oekraïense energievoorziening is de afgelopen maanden beschadigd of vernietigd.
Franciscus kwam eerder dit jaar in opspraak, toen hij Oekraïne en NAVO-landen deels de schuld leek te geven van de Russische inval.
Veel vrouwen naar het front, zij moeten ook passende kleding en medicijnen krijgen
Veel Oekraïense vrouwen melden zich bij het leger voor de strijd tegen de Russen. Maar bij de uitrusting blijken de mannenmaten van de kleding vaak te groot. Ksenia Drahanjoek probeert de vrouwen aan de juiste spullen te helpen.
Kiev: nieuwe beschietingen Cherson, twee doden
Bij nieuwe Russische beschietingen van de recentelijk bevrijde stad Cherson zijn twee doden gevallen. Dat meldt Kyrylo Tymosjenko, het plaatsvervangend hoofd van het presidentiële kantoor in Kiev, via Telegram.
Hij zegt dat Russische raketten het stadscentrum van Cherson raakten, op zo'n 100 meter van het regionale bestuursgebouw. Dat werd gisteren al beschadigd door Russische raketten. Informatie over het aantal doden is niet onafhankelijk te bevestigen.
Kremlin: geen wapenstilstand rond Kerst
Het Kremlin legt een oproep naast zich neer voor een wapenstilstand rond de Kerstdagen, en zegt dat de strijd de komende weken onverminderd voortgaat. De Oekraïense president Zelensky had afgelopen week gesuggereerd dat Rusland de wapens neerlegt en militairen terugtrekt uit het land voor de Kerstdagen, om zo het conflict tot een einde te brengen. Rusland zegt dat Oekraïne daarvoor eerst moet accepteren dat het grondgebied kwijtraakt aan Rusland, iets waarvan Zelensky heeft gezegd dat het nooit gaat gebeuren.
Op dit moment zijn er geen vredesbesprekingen tussen beide landen, al worden er wel regelmatig krijgsgevangenen uitgewisseld. "Gelet op wat we zien in de lucht en op de grond in Oekraïne, ziet het er niet naar uit dat de strijd aan het eind van dit jaar afgelopen is", zo zei de Amerikaanse woordvoerder John Kirby (nationale veiligheid) op woensdag.
President Zelensky zei afgelopen nacht iets soortgelijks in zijn dagelijkse videotoespraak: "Er is geen rust aan de frontlinie." In het oosten van het land blijft Rusland hele dorpen en steden platleggen met artillerie, "zodat er alleen nog kraters en ruïnes overblijven".
Oekraïne krijgt mogelijk Patriot-luchtafweer, hoe verandert dat de oorlog?
Het lijkt erop dat er binnenkort Patriot-luchtafweersystemen van de Verenigde Staten naar Oekraïne gaan. Dat zeggen althans Amerikaanse regeringsbronnen tegen CNN. Het plan zou alleen nog wachten op de handtekening van president Biden en minister Austin van Defensie.
Wat kan Oekraïne met dit luchtafweersysteem en kan de inzet ervan de loop van de oorlog veranderen? Vijf vragen over de Patriot:
Ooggetuigen over neergehaalde drone Kiev: 'Een felle flits en daarna een explosie'
Bij de Russische drone-aanval van vanochtend op Kiev zijn vijf gebouwen beschadigd. Ooggetuigen vertellen over hoe ze één van de drones zagen neerstorten.
Britten: 'Geruchten over ontslag Russische stafchef Valery Gerasimov'
Er gaan geruchten dat de hoogste Russische legerbaas, Valery Gerasimov, ontslagen is, al zijn die berichten vooralsnog niet te verifiëren. Dat zegt het Britse ministerie van Defensie in een nieuwe update over de militaire situatie in Oekraïne.
De spanningen binnen de Russische legertop zijn toegenomen, zeggen de Britten. Het ministerie citeert hiervoor de Russische nationalist Igor Girkin. Girkin is een voormalige Russische legerofficier en bij verstek veroordeeld in de MH17-zaak. Volgens de Britten beweert Girkin dat er een "crisis over de strategische planning" van de Russische strijd in Oekraïne is uitgebroken.
Girkin meldt dat hij twee maanden heeft doorgebracht met een bataljon van de 'Volksrepubliek Donetsk (DNR)' in de frontlinie. "Sinds zijn uitzending heeft Girkin ook de spot gedreven met de nadruk van het Russische leger op het bouwen van uitgebreide, positionele verdedigingswerken, waarvan hij het nut in moderne oorlogsvoering in twijfel trekt", zegt het Britse ministerie.
"Zijn opmerkingen benadrukken het beladen debat over het verloop van de oorlog dat wordt gevoerd binnen de Russische veiligheidsdiensten."
Vijf gebouwen beschadigd bij drone-aanval
Bij de Russische drone-aanval van vanochtend op Kiev zijn vijf gebouwen beschadigd ondanks dat alle drones volgens Oekraïne zijn neergehaald. President Zelensky heeft in een korte videoverklaring gezegd dat de "terroristen" 13 door Iran gemaakte drones hebben afgevuurd en dat ze allemaal zijn onderschept.
Een vooraanstaande bestuurder van Kiev, Serhi Popko, meldt op Telegram dat de aanvallen in twee golven kwamen en dat granaatscherven van de onderschepte drones één overheidsgebouw beschadigden, terwijl vier bewoonde panden lichte schade opliepen. Eerder was gemeld dat twee overheidsgebouwen waren getroffen.
Er zijn geen slachtoffers gemeld.
Tekst op brokstukken drone: 'Voor Rjazan!!!'
Op de brokstukken van een Russische drone die vandaag is ingezet in de aanvallen op de Oekraïense hoofdstad Kiev staat "Voor Rjazan!!!". Daarmee wordt verwezen naar de stad in het westen van Rusland waar eerder deze maand een brandstofwagen op een militair vliegveld ontplofte. Volgens Rusland had Oekraïne de luchtmachtbasis aangevallen met drones. Vanuit Oekraïne is niet officieel op de berichten gereageerd.
Op foto's van de gevolgen van de Russische aanval op Kiev is aanzienlijke schade aan het dak van een gebouw te zien. Er zijn bij de drone-aanval in Kiev geen slachtoffers gevallen, heeft een woordvoerder van de lokale reddingsdiensten gemeld.
Oekraïne ontbindt de rechtbank van Kiev wegens corruptie
Oekraïne heeft de administratieve rechtbank van het district Kiev ontbonden op aanbeveling van het Nationale bureau voor corruptiebestrijding (NABU). Het NABU vergelijkt de rechtbank met een criminele organisatie. President Zelensky ondertekende gisteren al een door het parlement aangenomen wet die de ontbinding mogelijk maakt.
"Dit verhaal is voorbij", zei hij in zijn nachtelijke videoboodschap over de maatregel. "Maar de hervormingen gaan door, zelfs gedurende de oorlog."
Die hervormingen zijn noodzakelijk voor het lidmaatschap van de Europese Unie dat Oekraïne ambieert. De leiders van de Europese Unie stemden in juni in met het kandidaat-lidmaatschap van Oekraïne en buurland Moldavië. Daarvoor moeten beide landen hervormingen doorvoeren. Zo moet de Oekraïense regering meer doen aan corruptiebestrijding en moeten de rechtsstaat en de democratie worden versterkt.
De voorzitter van de ontbonden rechtbank Pavlo Vovk noemde de maatregel op Facebook "puur politiek en overhaast". "Degenen die het vandaag toejuichen, zullen er snel spijt van krijgen", schreef hij. Vorige week legde de Verenigde Staten nog sancties op aan Vovk. Hij zou vragen om steekpenningen "in ruil voor inmenging in gerechtelijke en andere openbare processen", aldus Washington. Ook twee naaste familieleden kregen om die reden sancties opgelegd.
Explosies in Kiev
In de Oekraïense hoofdstad Kiev zijn vanochtend explosies gehoord. Burgemeester Klytsjko zegt dat die plaatsvonden in het district Sjevtsjenkivsky, waar veel overheidsgebouwen staan. Over schade en slachtoffers is nog niets bekend.
Het luchtverdedigingssysteem is ingezet en volgens Klytsjko zijn er tien Iraanse drones neergehaald.
Slachtoffers van seksueel geweld door Russische soldaten spreken zich uit
Het Russische leger pleegde op grote schaal misdaden in bezet gebied. In de regio ten noorden van Kiev, die een maand bezet was, hebben Russische militairen volgens de Verenigde Naties 411 mensen vermoord, onder wie 28 kinderen. Daarnaast maakten ze zich schuldig aan seksueel geweld. Verslaggever Wessel de Jong sprak met een van de slachtoffers.
'VS stuurt Patriot-luchtafweersystemen naar Oekraïne'
De Verenigde Staten staan op het punt om goedkeuring te geven voor het leveren van Patriot-luchtafweersystemen aan Oekraïne, melden Amerikaanse media. Oekraïne vraagt al een tijdje om extra Patriot-systemen om zich zo te verdedigen tegen de vele Russische raketaanvallen.
De Oekraïense president Zelensky drong er deze week bij westerse leiders op aan om meer geavanceerde wapens te leveren. Hij vroeg onder meer om langeafstandsraketten, moderne tanks en artillerie. De Patriot zou het effectiefste langeafstandsverdedigingswapen zijn.
Het Witte Huis en het Pentagon hebben eerder gezegd dat het verstrekken van extra luchtverdediging aan Oekraïne een prioriteit is en dat het leveren van een Patriot-luchtafweersysteem wordt overwogen. Het is nog niet bekend hoeveel de VS overweegt om naar Oekraïne te sturen, onder meer omdat het leveren ervan logistiek lastig is.
'Orwells roman 1984 populair in Rusland'
De roman 1984 van George Orwell voert de bestsellerlijsten in Rusland aan, meldt staatspersbureau Tass. Het beroemde boek van Orwell is de populairste download van dit jaar in de categorie fictie op het platform van de Russische online boekhandel LitRes. Van alle categorieën is het de op een na populairste download.
Het dystopische boek speelt zich af in een denkbeeldige toekomst waarin totalitaire heersers hun burgers alle zeggenschap ontnemen om steun voor zinloze oorlogen te behouden. De roman van de Engelse auteur werd gepubliceerd in 1949, toen het nazisme was verslagen en de Koude Oorlog tussen het Westen en de Sovjet-Unie net was begonnen. Orwell zei dat hij de dictatuur van Sovjet-leider Stalin had gebruikt als model voor de alziende Big Brother, wiens "gedachtenpolitie" burgers dwingt tot "dubbel denken" om te geloven dat "oorlog vrede is, vrijheid slavernij".
Veel lezers lijken ook gelijkenis te zien met het bewind van president Poetin, die in de twee decennia dat hij aan de macht is de politieke oppositie en de onafhankelijke media buitenspel heeft gezet.
De Russische vertaler van de gloednieuwe editie van 1984 ziet op andere vlakken parallellen met Orwells roman. "Orwell had in zijn ergste nachtmerries niet kunnen dromen dat in het Westen een tijdperk van 'liberaal totalitarisme' of 'totalitair liberalisme' zou aanbreken en dat mensen zich zouden gedragen als een razende kudde," vertelde Darya Tselovalnikova in mei aan uitgeverij AST.
Meer dan 1 miljard euro en 30 miljoen ledlampen voor Oekraïne
Deelnemers in Parijs aan de internationale donorconferentie voor Oekraïne hebben volgens de Franse minister van Buitenlandse Zaken Colonna beloofd iets meer dan 1 miljard euro aan steungeld naar Oekraïne over te maken.
De Oekraïense president Zelensky had de 46 deelnemende landen en 24 internationale organisatie om 800 miljoen euro gevraagd om de inwoners van zijn land van energie te kunnen voorzien.
EU-Commissievoorzitter Von der Leyen, ook in Parijs, twittert dat de EU de aankoop van 30 miljoen led-lampen voor Oekraïne financiert om energie te besparen. "Als we samen met onze partners 50 miljoen lampen leveren, levert dat een besparing op van 1 gigawatt: de jaarlijkse opbrengst van een kerncentrale!".
Italië blijft wapenleveranties aan Oekraïne steunen
De Italiaanse senaat heeft met 143 tegen 29 stemmen ingestemd met het besluit van de regering-Meloni om ook in 2023 wapens te leveren aan Oekraïne. In het rechtse kamp, waarin ook regeringspartijen zitten, is daar weerstand tegen.
"Het is duidelijk dat we allemaal vrede willen, maar dat kan niet worden bereikt zonder hulp aan een land dat in strijd met het internationaal recht is aangevallen", zei minister van Defensie Crosetto. Hij beloofde dat de leveringen stoppen, zodra er vredesonderhandelingen beginnen. Tot die tijd wil de regering van premier Meloni de lijn van de vorige regering voortzetten.
Ook Forza Italia van zakenman en voormalig premier Silvio Berlusconi maakt deel uit van de coalitie. In oktober lekte uit dat hij zich in een fractieberaad lovend over Poetin had uitgelaten, met wie hij op goede voet lijkt te staan.
Onder de vorige regering zijn vanuit Italië vijf leveringen met wapens naar Oekraïne gegaan. Waaruit dei leveringen bestonden is staatsgeheim. Een bron in regeringskringen zei in november van persbureau Reuters dat in de komende levering ook luchtverdedigingswapens zullen zitten.
FSB ziet toename van "terreuraanslagen" op Russische grondgebied
De Russische geheime dienst FSB stelt Oekraïne verantwoordelijk voor het toenemende aantal "terreuraanslagen" op Russisch grondgebied. De Oekraïense geheime dienst zou bij het plegen van die aanslagen gesteund worden door de VS en andere bondgenoten.
Volgens FSB-directeur Aleksandr Bortnikov doen zich in Russische regio's aan de grens met Oekraïne bijna dagelijks explosies voor op industrieterreinen, kerncentrales, brandstofopslagplaatsen, spoortrajecten en autowegen. Hij wil dat deze objecten beter tegen sabotage worden beschermd.
Bortnikov sprak bij een zitting van het Russische Nationale Antiterrorisme Comité. Volgens hem heeft zijn geheime dienst sinds het begin van dit jaar 64 terreuraanslagen voorkomen, meer dan vijftig illegale wapenfabrieken opgerold en 74 "criminele groepen" ontmanteld.
Begin deze maand werden nog twee Russische militaire vliegvelden op honderden kilometers van de Oekraïense grens aangevallen met drones, vrijwel zeker afkomstig uit Oekraïne. Oekraïne heeft niet op die beschuldigingen gereageerd.
Graanhandelaren vragen voorrang bij herstel stroomvoorziening
De Oekraïense graanhandelaren willen dat bij het herstellen van de stroomvoorziening de levering aan graansilo's voorrang krijgt. Door de Russische aanvallen op de energie-infrastructuur kan een deel van de opslagplaatsen niet worden gekoeld. Dat leidt tot bederf en als gevolg daarvan tot opbrengstverlies en vermindering van de export, zegt de vereniging van graanhandelaren.
Daar komt bij dat door de oorlog 10 miljoen ton aan opslagcapaciteit verloren is gegaan. Oekraïne kan het zich niet veroorloven dat de oogst van dit jaar verloren gaat, aldus de vereniging van graanhandelaren.
Oekraïne produceerde vorig jaar de recordhoeveelheid graan van 86 miljoen ton graan. Door de oorlog zakt de productie dit jaar mogelijk terug naar zo'n 51 miljoen ton.
Macron op donorconferentie: Rusland probeert Oekraïners tot wanhoop te brengen
In Parijs is een donorconferentie van start gegaan, bedoeld om Oekraïne door de winter te helpen. De verwachting is dat de deelnemende landen en hulporganisaties voor tientallen miljoenen in geld en natura bijeenbrengen om de Oekraïners van stroom, voedsel en brandstof te voorzien.
Door de Russische aanvallen is de Oekraïense energievoorziening ontwricht en zit een groot deel van de bevolking tijdelijk of permanent zonder stroom. De Franse president Macron zei in zijn openingsspeech dat Rusland de Oekraïense bevolking tot wanhoop probeert te drijven door de civiele infrastructuur te bombarderen. Hij noemt dat een oorlogsmisdaad.
De Oekraïense president Zelensky sprak de deelnemers aan de conferentie toe via een videoverbinding. Volgens hem hebben 12 miljoen Oekraïners met stroomuitval te maken. Hij zei dat zijn land behalve pantserwagens en scherfvesten ook dringend generatoren nodig heeft. Een woordvoerder van een Oekraïense hulporganisatie zei dat dat de inwoners aan van alles ontbreekt.
Akkoord in Brussel over 18 miljard euro steun aan Oekraïne
De Europese Unie is het eens over een steunpakket aan Oekraïne ter waarde van 18 miljard euro. De ambassadeurs van de 27 lidstaten bereikten gisteravond laat een akkoord. Daarvoor moest eerst de tegenstand van Hongarije worden overwonnen.
Het Hongarije van premier Orban blokkeerde het akkoord omdat het een strafkorting wilde voorkomen op subsidies uit Brussel. Die straf was aan Hongarije opgelegd, omdat het zich niet aan regels houdt die de EU van de lidstaten eist.
Met de korting was een bedrag van 7,5 miljard euro gemoeid. Gisteravond is afgesproken dat de EU nog 6,3 miljard euro op rekeningen in Brussel laat staan. Hongarije kan daar aanspraak op maken als het werk maakt van het bestrijden van corruptie en de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht en de media.
G7-landen zetten platform op voor wederopbouw Oekraïne
De G7-groep van grootste westerse industrielanden zet een coördinatieplatform op voor hulp aan Oekraïne en het herstel van de schade die door de oorlog met Rusland is aangericht. De eerste bijeenkomst van dit Donor Coördinatie Platform is mogelijk al volgende maand.
"Op dit platform coördineren wij bestaande korte- en langetermijnprogramma's, financiering en kennis en stimuleren wij hervormingen en economische groei", zeggen de leiders in een slotverklaring. Ze beloofden ook dat ze Oekraïne en zijn inwoners willen helpen om de winter door te komen, ook financieel. Volgens het Internationaal Monetair Fonds heeft de regering van Oekraïne 3 tot 5 miljard euro per maand nodig om te kunnen blijven functioneren.
De G7-landen beloofden verder dat ze het Oekraïense leger verder willen versterken. De nadruk ligt daarbij op luchtverdediging tegen Russische raketten, granaten en drones.
De virtuele vergadering was een vervolg op de G7-conferentie in oktober in Berlijn. De Duitse bondskanselier Scholz en EU-Commissievoorzitter Von der Leyen zeiden toen dat er voor de wederopbouw van Oekraïne een strategie nodig is die vergelijkbaar is met het Marshallplan na de Tweede Wereldoorlog. Europese landen kregen tussen 1948 en 1952 geld, goederen, grondstoffen en levensmiddelen van de Verenigde Staten. Dat was in de vorm van leningen en giften.
EU bereikt geen akkoord over nieuwe sancties tegen Rusland
De ministers van Buitenlandse Zaken van de Europese Unie zijn het vandaag niet eens geworden over een nieuw sanctiepakket tegen Rusland.
Dit negende sanctiepakket, met daarin onder andere het voorstel om nog eens 200 mensen en instellingen op de sanctielijst te zetten, moet de Russische economie verder onder druk zetten. EU-buitenlandchef Borrell zegt dat de sancties tegen deze personen en instellingen zijn goedgekeurd, maar dat over andere onderdelen uit het pakket nog geen overeenstemming is.
Borrell zegt dat de sancties het Russische leger en politieke leiders binnen de Russische regering hard zullen raken. "We richten ons hiermee op degenen die verantwoordelijk zijn voor het plunderen van Oekraïens graan en voor de deportatie van Oekraïense mensen en kinderen." De buitenlandchef hoopt dat de ministers het later deze week eens zullen worden over het hele pakket.
President Poetin annuleert jaarlijkse eindejaarsspeech
De Russische president Poetin zal dit jaar zijn traditionele eindejaarstoespraak overslaan. Dat meldt het Kremlin.
Het is voor het eerst dat de jaarlijkse persconferentie, een traditie die begon in 2012, niet doorgaat. De toespraak duurt vaak uren en geeft journalisten de kans om vragen te stellen aan de president. Deze journalisten worden zorgvuldig gekozen door de regering en de vragen zijn doorgaans weinig kritisch.
Het Kremlin heeft geen reden gegeven voor de annulering. De invasie in Oekraïne, die niet verloopt zoals Rusland had gehoopt, wordt door verschillende internationale media aangewezen als reden.
Kremlin-woordvoerder Dmitri Peskov zegt in een verklaring: "We hopen dat de president alsnog de mogelijkheid heeft om met journalisten te praten, zoals hij vaak doet, bijvoorbeeld tijdens bezoeken aan het buitenland."
Het is nog onduidelijk of de toespraak voor de Federatieraad dit jaar wel doorgaat. In de grondwet staat dat de president verplicht is om aan het einde van het jaar het parlement toe te spreken over de stand van zaken in het land. Volgens Peskov moet "de boodschap nog verduidelijkt worden".
Lichaam omgekomen Zambiaanse student die vocht voor Russen terug naar Zambia
Het lichaam van de in Oekraïne omgekomen Zambiaanse student Lemekhani Nyirenda is aangekomen in Zambia. Dat meldt persbureau AP. De 23-jarige student vocht in het Russische leger tegen Oekraïne en sneuvelde in september.
Voordat Nyirenda naar het front ging, zat hij in een Russisch strafkamp. Hij werd in 2020 veroordeeld tot negen jaar cel vanwege drugshandel toen hij studeerde aan een universiteit in Moskou. Hij werd vrijgelaten in ruil voor zijn deelname aan de oorlog.
De student werd naar het front gestuurd door de Russische paramilitaire Wagner-groep. Deze huurlingenorganisatie staat erom bekend gevangenen (vaak gedwongen) te rekruteren voor de oorlog.
Zijn lichaam is gisteren aangekomen in zijn thuisland. De Zambiaanse minister van Buitenlandse Zaken, Stanley Kakubo, zegt dat de regering Rusland heeft gevraagd om meer details omtrent de dood van Nyirenda. Volgens de minister heeft een dna-test uitgewezen dat het inderdaad om de 23-jarige student gaat. Zijn familie zou compensatie ontvangen van de Russen.
EU stopt meer geld in wapenfonds voor Oekraïne
De EU stopt nog eens 2 miljard euro in een fonds waarmee Oekraïne militair wordt ondersteund. De extra storting was nodig omdat na bijna tien maanden oorlog het geld bijna op was. Later wordt het fonds zo nodig opnieuw aangevuld, zo is gezegd na een overleg tussen de ministers van Buitenlandse Zaken van de lidstaten.
In Brussel wordt ook gepraat over een nieuw sanctiepakket tegen Rusland. Daarover is nog geen akkoord bereikt.
Oekraïne vraagt Westen opnieuw om luchtafweersystemen
De Oekraïense premier Shmyhal zegt dat zijn land meer wapenhulp nodig heeft van het Westen. Het gaat vooral om moderne luchtafweersystemen tegen de Russische raket- en droneaanvallen op de energievoorziening.
Oekraïne vraagt met name om het Patriot-luchtverdedigingssysteem. Dat kan onder meer helikopters, bemande en onbemande vliegtuigen en kruisraketten uitschakelen tot een hoogte van 20 kilometer en een afstand van 60 kilometer, staat op de website van het Nederlandse ministerie van Defensie. De NAVO-landen zijn tot nu toe niet bereid de Patriots te leveren. Shmyhal zegt verder dat Rusland met de luchtaanvallen een nieuwe vluchtelingenstroom op gang probeert te brengen.
Pitbullterriër Bice troost Oekraïense kinderen
Door de oorlog tussen Oekraïne en Rusland zijn er veel getraumatiseerde kinderen. In Kiev proberen ze deze kinderen te helpen door langs verschillende locaties te gaan met een hulphond. Bice is een Amerikaanse pitbullterriër en troost kinderen die getraumatiseerd zijn door de oorlog. Vandaag ging hij langs bij een opvang voor kinderen met trauma aan de rand van de hoofdstad.
'Russische terreinwinst komende maanden zeer onwaarschijnlijk'
Het Britse ministerie van Defensie noemt het zeer onwaarschijnlijk dat Rusland de komende maanden in Oekraïne wezenlijk terreinwinst boekt. Het stelt dat Rusland nu niet de militaire slagkracht heeft om de Oekraïense strijdkrachten terug te dringen. Het ministerie verwijst in zijn dagelijkse update naar opmerkingen van Kremlin-woordvoerder Peskov. Die zei dat er nog veel werk moet worden verzet om de minimale doelen van de 'speciale militaire operatie' te halen. Hij doelde daarbij onder meer op 'de bevrijding' van de Donbas-regio in het oosten van Oekraïne.
Rusland viel Oekraïne binnen op 24 februari met de bedoeling het land in een paar dagen te verslaan en in de maanden daarna officieel in te lijven. Daar kwam niets van terecht en de strijd concentreert zich nu in het oosten en zuidoosten van het land.
'Leven lastig door stroomuitval, maar bevolking went eraan, pijngrens omhoog'
De Russische raket- en droneaanvallen op de energievoorziening van Oekraïne leiden er niet toe dat inwoners vertrekken. Dat zegt NOS-verslaggever Wessel de Jong vanuit Kiev. "De pijngrens van de bevolking gaat omhoog, mensen wennen eraan, wie weg wilde, is al vertrokken", zegt hij in het NOS Radio 1 Journaal. Dit weekend werd de energievoorziening van de zuidelijke havenstad Odessa aangevallen. "52 uur was er geen stroom en ook geen water doordat de waterpompen het niet deden", zegt De Jong. Volgens hem zijn mensen steeds gemotiveerder om vol te houden.
De stroomvoorziening is intussen deels hersteld.
De aanvallen op Odessa aan de Zwarte Zee hebben mogelijk wel gevolgen voor de Oekraïense graanexport. Om de schepen te laden is elektriciteit nodig. Bij stroomuitval zijn er wel generatoren, maar de energie die zo wordt opgewekt is zes keer zo duur als stroom van het net, zegt Wessel de Jong.
EU overlegt over nieuw sanctiepakket tegen Rusland
De ministers van Buitenlandse Zaken van de Europese Unie proberen vandaag een akkoord te bereiken over een nieuw sanctiepakket tegen Rusland. EU-Buitenlandchef Borrell hoopt dat later vandaag overeenstemming wordt bereikt. Op tafel ligt een voorstel om nog eens tweehonderd mensen en instellingen op de sanctielijst te zetten. Het nieuwe pakket moet de Russisch economie verder onder druk zetten en de aanvalsoorlog in Oekraïne ondermijnen.
Ook ligt er een voorstel om nog eens 2 miljard euro uit te trekken voor wapenleveranties aan Oekraïne.
Het staat niet vast dat de lidstaten het eens worden. De kans bestaat dat Hongarije op een of meer punten zal dreigen met een veto, zei een EU-diplomaat tegen verslaggevers. Hongarije zou zo willen bereiken dat het alsnog miljarden aan EU-steun krijgt uitgekeerd. Het geld voor Hongarije is geblokkeerd omdat de rechtsstaat in het land onder druk staat.
Macron steunt ideeën voor vredesplan van Zelensky
De Franse president Macron heeft zijn volledige steun uitgesproken voor een vrede tussen Rusland en Oekraïne zoals de Oekraïense president Zelensky die voor ogen heeft. Dat heeft de woordvoering van het Élysée in Parijs laten weten.
De twee ambtgenoten hadden eerder op zondag telefonisch contact. In het telefoontje sprak Macron zijn steun uit aan Oekraïne en zei hij dat het land op Franse steun kan rekenen tot de "soevereiniteit en territoriale integriteit" volledig is hersteld.
De vrede die Zelensky voor zich ziet begint met de volledige terugtrekking van Russische troepen uit Oekraïne, inclusief het in 2014 door Rusland ingelijfde schiereiland de Krim. Daarnaast zouden herstelbetalingen moeten plaatsvinden en moet er naar de juridische afhandeling van oorlogsmisdaden worden gekeken.
Een week geleden zei Macron overigens nog dat in vredesbesprekingen juist veiligheidsgaranties voor Rusland moeten worden meegewogen. Dat kwam hem op forse kritiek uit Kiev te staan.
Zelensky heeft ook al gereageerd op het telefoontje. Het gesprek met Macron omschreef Zelensky als "zeer nuttig" en duurde volgens hem ruim een uur.
Zelensky bedankt Biden in telefoontje voor steun
De Oekraïense president Zelensky heeft zijn Amerikaanse ambtgenoot Biden in een telefoontje bedankt voor de "ongekende" steun van de Verenigde Staten aan zijn land. "Ik heb hem bedankt voor de ongekende militaire en financiële steun die de VS Oekraïne geeft", aldus Zelensky. "Dit draagt niet alleen bij aan successen op het slagveld, maar ook aan de stabiliteit van de Oekraïense economie".
Verder sprak Zelensky zijn dank uit aan Washington voor de hulp bij het herstel van het Oekraïense energienetwerk. Rusland voert daar sinds oktober regelmatig doelgerichte aanvallen op uit. Miljoenen burgers kwamen daardoor al meermaals zonder stroom te zitten.
Niet alleen voerde Zelensky zondag overleg met Biden, ook sprak hij met de Franse president Macron en de Turkse leider Erdogan. Sinds het uitbreken van de oorlog heeft hij overigens al meerdere keren contact gehad met de wereldleiders.
Welkom
In dit liveblog lees je over de laatste ontwikkelingen over de oorlog in Oekraïne. Het liveblog van vorige week is hier terug te lezen.