Polen roept Russische ambassadeur op het matje • Wagner-huurling had 'geen idee' van muiterij
In dit liveblog lees je de belangrijkste ontwikkelingen rond de oorlog in Oekraïne.
Polen roept Russische ambassadeur op het matje
Het Poolse ministerie van Buitenlandse Zaken heeft de Russische ambassadeur op het matje geroepen. Polen "protesteert fel tegen het in twijfel trekken van de legitimiteit van de internationaal erkende grenzen van Polen, en verwerpt het uiten van bedreigingen richting een soevereine staat", staat in een verklaring.
Vrijdag zei de Russische president Poetin dat Polen na de Tweede Wereldoorlog Duits gebied erbij had gekregen en dat dat te danken was aan Sovjetleider Stalin. "Zijn onze vrienden in Warschau dit vergeten? Ik zal ze helpen herinneren", zei Poetin, zonder verder zijn opmerking toe te lichten. Ook beschuldigde Poetin Polen ervan dat het territoriale ambities heeft in de voormalige Sovjet-Unie, en zei dat Rusland zal reageren als Polen agressie gebruikt tegen Belarus.
Huurlingen van de Wagnergroep zijn aanwezig in Belarus aan de grens met NAVO-lidstaat Polen. Afgelopen vrijdag verplaatste Polen troepen van het westen naar het oosten van het land, omdat het een mogelijke dreiging in de aanwezigheid van Wagner ziet. Volgens Poetin wil Polen zich met deze stap mengen in de oorlog in Oekraïne.
Oekraïne: 44 gebouwen beschadigd bij Russische raketaanval op Odesa
Bij de Russische luchtaanval op Odesa van vannacht zijn minstens 44 gebouwen beschadigd, waarvan 25 monumentale gebouwen. Dat meldt het plaatsvervangend hoofd van het kantoor van president Zelensky op Telegram.
"Dit is opnieuw een poging om vredelievende Oekraïners te doden en onze geschiedenis en erfgoed van wereldbelang uit te wissen", schrijft Oleksi Koeleba. Bij de aanval viel één dode, 21 mensen raakten gewond, onder wie vier kinderen,
De Oekraïense luchtmacht meldt dat Rusland bij de aanval vannacht 19 raketten heeft afgevuurd, waarvan Oekraïne er negen heeft neergehaald.
Huurling Wagnergroep had 'geen idee' dat hij meedeed aan muiterij
Een huurling van de Wagnergroep had "geen idee" wat er gebeurde toen de groep vorige maand in opstand kwam tegen de Russische legerleiding en optrok naar Moskou. Dat zegt een lage commandant tegen de BBC.
Toen de muiterij begon, was hij naar eigen zeggen met zijn eenheid aan het uitrusten in barakken in Loegansk, een door Rusland bezette regio in Oost-Oekraïne. In de vroege ochtend van 23 juni kregen ze een telefoontje met de opdracht om zich bij een colonne aan te sluiten en Oekraïne te verlaten.
De commandant zegt tegen de BBC dat niemand wist waar de colonne naartoe ging. Hij was verbaasd toen hij erachter kwam dat ze de frontlinie verlieten en zegt dat de strijders geen weerstand ondervonden van Russen. "Ik zag geen enkele grenswacht, en de verkeerspolitie begroette ons onderweg."
In de Zuid-Russische stad Rostov aan de Don kreeg hij de opdracht het regionale kantoor van veiligheidsdienst FSB te bezetten. Hem was niet gezegd dat een andere colonne richting Moskou ging. "We zagen wat er gebeurde via Telegram, net als jij."
Een dag later, op 24 juni, kreeg de commandant 's avonds van een meerdere te horen dat hij en zijn eenheid terug moesten naar hun basis in Loegansk. Daar moeten ze in hun barakken wachten op nieuwe orders.
In beeld: de verwoesting in Odesa na de raketaanval
Poetin en Loekasjenko bezoeken kathedraal bij Sint-Petersburg
President Poetin en zijn Belarussische ambtgenoot Loekasjenko hebben nabij Sint-Petersburg een kathedraal bezocht. Dat was een paar uur nadat vannacht een Russische raket de bekende Transfiguratiekathedraal in de Oekraïense havenstad Odesa had geraakt. De schade is groot.
Op foto's is te zien dat Poetin en Loekasjenko in de Sint-Nicolaas-kathedraal in Kronstadt een kaarsje opstaken. Buiten gingen ze op de foto met inwoners.
In een eerste reactie zei Rusland dat het niets te maken heeft met de raket op de kathedraal in Odesa. "Het meest aannemelijk is dat de kathedraal door een Oekraïense luchtafweerraket is geraakt."
Sinds het opzeggen, een week geleden van de graandeal, heeft Rusland de Oekraïense havenstad aan de Zwarte Zee meerdere keren aangevallen.
Nieuwe NAVO-Oekraïne-raad woensdag bijeen
De nieuwe NAVO-Oekraïne-raad komt woensdag bijeen. De bijeenkomst zal onder meer gaan over de manieren waarop het transport van graan over de Zwarte Zee kan doorgaan, meldt persbureau DPA. Rusland schortte afgelopen week zijn medewerking aan de graandeal op.
NAVO-baas Stoltenberg roept de vergadering op verzoek van Oekraïne bijeen. Gisteren spraken de secretaris-generaal en president Zelensky elkaar telefonisch. "We veroordelen de poging van Moskou om voedsel te gebruiken als wapen sterk", tweette Stoltenberg na afloop.
De NAVO-Oekraïne-raad moet leiden tot verdere toenadering tussen de lidstaten van het militaire bondgenootschap en Oekraïne, en ervoor zorgen dat het land op den duur volwaardig lid kan worden van de NAVO, zei Stoltenberg eerder.
Kathedraal in Werelderfgoeddeel van Odesa geraakt door Russische raket
Bij de Russische raketaanval van afgelopen nacht op de Oekraïense havenstad Odesa heeft de bekende Transfiguratiekathedraal een voltreffer gekregen. De kathedraal is zwaar beschadigd: de helft van het dak is weg. Ook huizen en appartementen werden geraakt. Er viel zeker één dode. Twintig mensen raakten gewond.
Een uitgebreid artikel over de kathedraal en de aanval van vannacht:
Russische verdedigingslinies blijken taai, Oekraïne past strategie aan
De eerste weken van het Oekraïense tegenoffensief gingen volgens militaire experts gepaard met grote verliezen, in ruil voor relatief weinig terreinwinst. Om die reden heeft het land de strategie aangepast in het zuiden en oosten van het land. Volgens de analisten richt het leger zich nu met name op het uitputten van de Russische troepen in plaats van een grote, geconcentreerde aanval op één plek langs het front. De strategie is terug te zien in herhaaldelijke aanvallen, ver achter de frontlinies.
Lees meer in dit artikel:
Nieuwe luchtaanval op Odesa
Er is vannacht opnieuw een nieuwe luchtaanval op Odesa geweest. Daarbij is een burger om het leven gekomen en raakten vijftien mensen gewond, onder wie ook kinderen. De gouverneur van de regio zegt verder dat er infrastructuur en woningen getroffen zijn. Op Twitter zijn beelden te zien vanuit de historische orthodoxe kathedraal die in brand staat. Op Telegram vroeg de gouverneur om geen beelden van de luchtafweer te verspreiden.
Bij een zware luchtaanval op havenstad Odesa ging woensdag volgens Oekraïne 60.000 ton graan verloren en is belangrijke infrastructuur beschadigd. Odesa telt drie havens en de regio is de enige plaats vanwaar Oekraïne mais, tarwe en andere granen over zee kan exporteren.
Loekasjenko naar Poetin voor nieuw overleg
De Russische president Poetin en de Belarussische president Loekasjenko zullen elkaar zondag ontmoeten voor een nieuw overleg. Dat gebeurt twee dagen nadat het Kremlin waarschuwde dat elke agressie tegen het buurland en de trouwste bondgenoot zou worden beschouwd als een aanval op Rusland.
Polen besloot eerder deze week om militaire eenheden dichterbij de Belarussische grens te plaatsen, als reactie op de komst van Wagnertroepen naar het land. Volgens Belarus worden speciale eenheden van het land door Wagner getraind op enkele kilometers van de grens met NAVO-lid Polen.
Het Kremlin zegt dat Loekasjenko een werkbezoek brengt aan Rusland en met Poetin zal praten over de verdere ontwikkeling van het "strategische partnerschap" van de landen. Loekasjenko laat zijn troepen niet in Oekraïne vechten, maar ondersteunt Rusland wel. Zo stond hij toe dat Rusland in februari 2022 via Belarus het land binnenviel. De twee landen hebben sindsdien de gezamenlijke militaire trainingen opgeschroefd. Sinds juni zijn er ook Russische kernwapens aanwezig in het land.
Polen opent tankreparatiecentrum voor Oekraïens leger
In de Poolse stad Gliwice is een reparatiecentrum voor beschadigde Oekraïense tanks geopend. De Poolse minister van Defensie, Mariusz Blaszczak, heeft dat bekendgemaakt op Twitter.
Volgens Blaszczak zijn de eerste twee Leopardtanks aangekomen bij het onderhoudscentrum. Gliwice ligt in het zuiden van Polen, op ruim 200 kilometer afstand van Oekraïne.
Zware explosie bij Oekraïense drone-aanval op munitiedepot Krim
Een Oekraïense drone-aanval heeft geleid tot een zware explosie op de Krim. Volgens het Oekraïense leger is er een Russisch munitiedepot opgeblazen.
Op video's is te zien dat een grote rookpluim opstijgt vanaf de plek waar de explosie gebeurde. Op de achtergrond is een reeks kleinere ontploffingen te horen. De Russische autoriteiten hebben alle burgers in een straal van vijf kilometer geëvacueerd. Er zijn geen berichten over doden of gewonden.
Het Oekraïense leger heeft de afgelopen tijd meerdere aanvallen op de bezette Krim opgeëist. Behalve munitiedepots en bases is ook de Krimbrug, die Rusland verbindt met het in 2014 geannexeerde schiereiland, onlangs onder vuur genomen.
President Zelensky heeft vandaag voor het eerst openlijk gezegd dat deze brug wat hem betreft een legitiem militair doelwit is dat moet worden uitgeschakeld. Voorheen deed Oekraïne geen uitspraken over aanvallen op het prestigeproject van de Russische president Poetin.
Journalist stierf onderweg naar ziekenhuis, meldt Russische werkgever
Oorlogscorrespondent Rostislav Zjoeravlev is volgens het Russische staatspersbureau Ria Novosti onderweg naar het ziekenhuis overleden. Ook een cameraman, persfotograaf en een andere correspondent raakten gewond bij de beschietingen in de regio Zaporizja, stelt hun werkgever in een bericht.
De drie gewonde leden van het persteam zijn opgenomen in het ziekenhuis. De verslaggever die nog in leven is, zou zijn been hebben gebroken. Alle vier zouden ze geraakt zijn door granaatscherven. Het Kremlin stelt dat ze het slachtoffer zijn van Oekraïense clustermunitie, maar die claim valt niet te controleren.
Zjoeravlev was lid van de Nationale Bolsjewieken Partij NPB, meldt een voormalig freelance journalist van de BBC op Twitter. De man zou in 2014 hebben meegedaan aan de bezetting van overheidsgebouwen door pro-Russische milities in Oost-Oekraïne. Dat zou te zien zijn op foto's op sociale media van Zjoeravlev. Daarop zou hij ook te zien zijn met vuurwapens.
Russische journalist omgekomen aan het front
Een Russische oorlogscorrespondent is aan het front in Oekraïne gedood, meldt het Russische ministerie van Defensie. De journalist, die voor het staatspersbureau Ria Novosti werkte, is omgekomen in de regio Zaporizja. Ria Novosti bevestigt dat een van hun journalisten is omgekomen.
Het ministerie meldt dat de verslaggever werd geraakt door clustermunitie die door Oekraïne is ingezet. Daarbij zouden ook drie andere Russische journalisten gewond zijn geraakt. Het ministerie gaf daar geen bewijs voor. Oekraïne heeft deze maand clustermunitie geleverd gekregen de Verenigde Staten. Het gebruik hiervan is internationaal omstreden.
Nieuwe regering Bulgarije levert militair materieel aan Oekraïne
Voor het eerst sinds de Russische invasie komt Bulgarije met militaire steun voor Oekraïne. Het gaat om ongeveer honderd gepantserde Sovjet-gevechtsvoertuigen die in de jaren 80 door de Russen aan Bulgarije werden geleverd, toen dat land nog onder de Russische invloedssfeer viel.
Tot nu toe weigerde NAVO-lid Bulgarije Oekraïne met wapens te steunen. Maar sinds juni is er een nieuwe regering aan de macht en waait er een andere wind. "We moeten deze voertuigen leveren. Oekraïners vechten niet alleen voor hun eigen vrijheid, maar ook voor die van ons", zei parlementslid Mirchev.
Volgens de Bulgaarse regering heeft Bulgarije de voertuigen zelf niet meer nodig, maar kunnen ze nog wel van waarde zijn voor Oekraïne. In het land liggen ook nog wapens van Sovjetmakelij opgeslagen.
Zelensky: Krimbrug is militair doelwit en moet worden uitgeschakeld
Volgens de Oekraïense president Zelensky is de Krimbrug een legitiem militair doelwit. Op een veiligheidsconferentie zei hij volgens persbureau Reuters dat de brug "oorlog en geen vrede brengt" en dus "niet zomaar een logistieke weg is".
Tot nu toe hield Zelensky zich op de vlakte over de brug, die maandag voor de tweede keer gedeeltelijk werd opgeblazen. Hoewel Rusland gelijk naar Oekraïne wees, zijn de aanvallen nooit officieel opgeëist. Zo gaf Oekraïne pas enkele maanden na de aanval op de brug in oktober indirect toe iets ermee te maken te hebben.
"De route is dagelijks gebruikt om de oorlog te voeden met munitie en het militariseert het Krim-schiereiland", zei Zelensky via een videoverbinding en een tolk. "Voor ons is dit een vijandig bouwwerk dat gebouwd is buiten internationale wetgeving en alle geldende normen. Dus dit is - begrijpelijkerwijs - een doelwit voor ons. En een doelwit dat oorlog en geen vrede brengt, moet worden uitgeschakeld."
De ruim achttien kilometer lange Krimbrug bestaat uit twee parallel lopende delen voor trein- en wegverkeer. De bouw startte in 2015, een jaar nadat Rusland het schiereiland had geannexeerd.
Zelensky en Erdogan bellen over graandeal
President Zelensky heeft met zijn Turkse ambtgenoot Erdogan gesproken over een mogelijk herstel van de graandeal. Na afloop tweette hij dat ze "inspanningen hebben gecoördineerd" om de graandeal te herstellen.
Afgelopen maandag besloot Rusland zich voorlopig terug te trekken uit de graandeal met Oekraïne. Door die overeenkomst kon Oekraïens graan ondanks de oorlog toch over de Zwarte Zee worden geëxporteerd.
"Door de acties van Rusland staat de wereld opnieuw aan de rand van een voedselcrisis", tweette Zelensky. "In veel landen in Afrika en Azië lopen in totaal 400 miljoen mensen het risico om te verhongeren. Samen moeten we een wereldwijde voedselcrisis voorkomen."
Ook de Verenigde Naties waarschuwen dat de opgeschorte graandeal een bedreiging vormt voor miljoenen mensen. "We smeken de wereld om dit baken van hoop te herstellen in deze tijd van moeilijkheden en tragedie", zegt noodhulpcoördinator Martin Griffiths in de VN Veiligheidsraad.
Bij een zware luchtaanval op havenstad Odesa ging woensdag volgens Oekraïne 60.000 ton graan verloren en is belangrijke infrastructuur beschadigd. Odesa telt drie havens en de regio is de enige plaats vanwaar Oekraïne mais, tarwe en andere granen over zee kan exporteren.
Inlichtingendienst VS 'twijfelt niet aan' Poetins bewering over kernwapens in Belarus
De Amerikaanse inlichtingendienst Defense Intelligence Agency (DIA) zegt dat het geen reden heeft om te twijfelen aan de bewering van de Russische president Poetin dat een eerste lading kernwapens naar Belarus is verstuurd. CNN meldt dat hoge ambtenaren van de DIA dat hebben gezegd. In maart meldde Poetin dat er tactische kernwapens zouden worden geplaatst in Belarus.
Tijdens een economisch forum eerder deze maand in Sint-Petersburg zei Poetin dat de eerste kernkoppen afgeleverd waren op het grondgebied van Belarus. Hij zei dat ze daar werden geplaatst voor "afschrikking".
De hoge ambtenaren van de DIA erkennen dat de wapens moeilijk te volgen zijn, zelfs met satellietbeelden. Eerder deze maand zeiden Amerikaanse functionarissen nog dat het er niet naar uit zag dat Belarus klaar was met het upgraden van de noodzakelijke opslagfaciliteiten om tactische kernwapens te huisvesten.
Witte Huis bevestigt: Wagner weg uit Oekraïne
De Wagnergroep vecht momenteel niet in Oekraïne, zegt een veiligheidsadviseur van het Witte Huis. Daarmee bevestigt Jake Sullivan wat Wagnerbaas Jevgeni Prigozjin in een woensdag verschenen video had gezegd.
De baas van het huurlingenleger zei dat zijn manschappen voor nu niet meer in de oorlog in Oekraïne zouden vechten, en droeg ze op hun krachten te verzamelen voor Afrika.
Afgelopen week zijn tientallen extra Wagner-manschappen in de Centraal-Afrikaanse Republiek aangekomen. Daar wordt eind deze maand een referendum gehouden over de vraag of de grondwet moet worden gewijzigd zodat de huidige president een derde termijn kan krijgen. Het huurlingenleger dient al meer dan vijf jaar in het land.
Wat doet het Russische huurlingenleger van Wagner? NOS op 3 legt het je uit in de onderstaande video:
Unesco veroordeelt aanvallen op Odesa
De VN-organisatie voor wetenschap en cultuur (Unesco) heeft de Russische aanvallen op Odesa veroordeeld. Daarbij is deze week in ieder geval schade ontstaan aan drie musea in een beschermd deel van de stad, zegt Unesco.
Het historische centrum van Odesa staat sinds januari op de Werelderfgoedlijst van Unesco. Het is ook aangemerkt als bedreigd erfgoed.
Unesco wijst erop dat aanvallen op werelderfgoed in strijd zijn met het Verdrag inzake de bescherming van culturele goederen in geval van een gewapend conflict. Dat is in 1954 in Den Haag gesloten en bepaalt onder meer dat cultureel erfgoed altijd beschermd moet worden.
Unesco zegt verder dat sinds het begin van de oorlog in Oekraïne al zeker 270 culturele instellingen beschadigd zijn geraakt. De strijd vormt een steeds grotere bedreiging voor de Oekraïense cultuur, aldus de VN-organisatie.
Igor Girkin hangt vijf jaar gevangenisstraf boven het hoofd
De Russische nationalist Igor Girkin die vandaag in Rusland werd opgepakt is voorgeleid. Volgens Russische staatsmedia wordt hij verdacht van aanzetten tot extremisme, wat hem op een gevangenisstraf tot vijf jaar kan komen te staan. Op beelden is te zien dat Girkin in een glazen hok aan de pers wordt getoond.
De Rus wordt medeverantwoordelijk gehouden voor het neerhalen van vlucht MH17 in 2014. Afgelopen november werd hij in Nederland bij verstek tot levenslang veroordeeld voor zijn rol bij het neerschieten van het vliegtuig boven Oost-Oekraïne.
"In 2014 hoorde Girkin bij de gewapende separatisten die met de afscheiding van de Donbas begonnen", vertelt historicus en Rusland-deskundige Hubert Smeets. "In korte tijd wist hij op te klimmen tot minister van Defensie in het gebied. Door Moskou werd hij later teruggeroepen, omdat hij te veel zijn eigen gang ging."
Frankrijk: China levert militair materieel aan Rusland
De hoogste diplomatiek adviseur van de Franse president Macron zegt dat China voorwerpen aan Rusland levert die als militair materieel kunnen worden gebruikt, meldt persbureau Reuters.
Emmanuel Bonne, het hoofd van het diplomatieke team van Macron, werd op het Aspen Security Forum in de Verenigde Staten gevraagd of er enig bewijs was dat China Rusland heeft bewapend in de oorlog in Oekraïne. Bonne: "Ja, er zijn aanwijzingen dat ze dingen leveren, wat we niet willen."
Op de vraag of China wapens leverde, zei Bonne: "Nou, een soort van militaire uitrusting. Voor zover we weten leveren ze niet massaal militaire goederen aan Rusland, maar wat we nodig hebben is géén levering."
Franse functionarissen vertelden CNN dat Bonne verwees naar dual-use-technologie. Dat zijn technologieën die in zowel civiele als militaire goederen kunnen worden gebruikt. Ook verwees hij volgens de functionarissen naar niet-dodelijke hulpmiddelen, zoals helmen en kogelvrije vesten.
Rusland-correspondent Iris de Graaf over aanhouding Girkin
"Hoewel Girkin al tijden alle denkbare grenzen overschrijdt, komt zijn arrestatie toch enigszins als een verrassing. Het zou logischer zijn dat Jevgeni Prigozjin, de Wagner-baas die een gewapende opstand pleegde, gearresteerd zou worden. Maar die loopt vooralsnog vrij rond, terwijl Girkin zich tijdens die opstand juist achter defensieminister Sjojgoe en opperbevelhebber Gerasimov schaarde. Volgens Girkins advocaat is onduidelijk waar hij op dit moment is en wat er met hem zal gebeuren.
Hoe dan ook lijkt dit allemaal wel een gevolg van de muiterij van Prigozjin. Dat er zich van alles afspeelt binnen de top van het Russische leger, is wel duidelijk. Er is veel onvrede over het verloop van de oorlog en het Kremlin lijkt er van alles aan te doen om uitgesproken kritiek in de publieke sfeer de kop in te drukken. Dat we de komende tijd nog meer arrestaties zullen zien van hooggeplaatste officials die openlijk kritiek hebben of hebben gehad, lijkt dan ook niet onwaarschijnlijk."
Igor Girkin, veroordeeld om MH17, opgepakt in Rusland
In Rusland is nationalist Igor Girkin opgepakt, zo meldt zijn vrouw op Telegram. Girkin is oud-officier van de inlichtingendienst FSB. Hij wordt mede verantwoordelijk gehouden voor het neerhalen van de MH17 in 2014 en is daarvoor afgelopen november in Nederland bij verstek tot levenslang veroordeeld.
Girkin was in 2014 minister van Defensie van de zelfverklaarde volksrepubliek Donetsk. Hij kondigde eerder dit jaar aan dat hij de politiek zou in gaan. Girkin ontpopte zich de afgelopen tijd tot criticus van president Poetin.
"Rond 11.30 uur kwamen leden van het onderzoekscomité bij ons thuis", schrijft zijn vrouw in haar bericht. "Ik was er niet, maar de conciërge zei dat hij aan zijn armen is meegenomen in onbekende richting."
Waarom hij nu is opgepakt is niet duidelijk. Het bericht is ook nog niet door de Russische autoriteiten zelf gemeld. Zijn vrouw zegt geen contact meer met hem te hebben gehad.
Poetin waarschuwt Polen om geen geweld tegen Belarus te gebruiken
De Russische president Poetin heeft Polen gewaarschuwd om geen agressie te gebruiken tegen Belarus. Hij zei tegen de Russische veiligheidsraad dat hij dat zal opvatten als agressie tegen Rusland zelf. Daar zullen we op reageren "met alle middelen die we tot onze beschikking hebben".
Poetin reageert op het nieuws van vanochtend dat Polen troepen naar de grens verplaatst vanwege de dreigende aanwezigheid van huurlingenleger Wagner in Belarus. Verder beschuldigde hij Polen ervan zich te willen mengen in de oorlog in Oekraïne.
Russische raketten bestoken opnieuw Oekraïense graanindustrie
Russische raketten hebben opnieuw graangebieden in Odesa getroffen, meldt de gouverneur van die regio. Bij de aanval op een landbouwbedrijf raakten twee mensen gewond. Daarnaast ging honderd ton erwten en twintig ton gerst verloren.
Rusland valt in Oekraïne bewust doelen aan die worden gebruikt voor graanexport. Odesa telt drie havens en de regio is de enige plaats vanwaar Oekraïne mais, tarwe en andere granen over zee kan exporteren.
Eerder deze week weigerde Rusland de graandeal met Oekraïne te verlengen en begonnen de aanvallen op de industrie. De deal, een afspraak tussen de VN, Turkije, Oekraïne en Rusland, maakte het mogelijk om de graanexport voort te zetten ondanks de oorlog.
Polen verplaatst troepen naar grens vanwege Wagner
Polen verplaatst militaire troepen van het westen naar het oosten van het land, meldt een Pools staatspersbureau. Polen ziet een mogelijke dreiging vanwege de aanwezigheid van huurlingenleger Wagner aan de grens met Belarus.
Het was lang onduidelijk of de huurlingen van Wagner naar Belarus zouden vertrekken na de opstand van leider Prigozjin. Volgens het Belarussische Defensieministerie zijn troepen begonnen met oefeningen aan de Poolse grens. Er zullen in totaal zo'n 10.000 huurlingen in Belarus aankomen, zei een commandant van een Wagner eerder. Prigozjin zou eerder al vertrokken zijn naar Belarus.
Witte Huis: Oekraïne zet clustermunitie effectief in
Het Witte Huis zegt dat Oekraïne Amerikaanse clustermunitie "effectief inzet". Nationaal Veiligheidsadviseur John Kirby zei in een persgesprek dat hij uit strategische overwegingen niet in detail kon treden, maar bevestigde dat de munitie wordt gebruikt tegen Russische troepenconcentraties.
"Uit de eerste Oekraïense reacties blijkt dat ze de munitie effectief inzetten. Zonder in operationele details te willen treden, durf ik te zeggen dat ze op de juiste manier worden gebruikt. Er is impact op de Russische verdediging en manoeuvres. Daar wil ik het bij laten."
Er was vooraf flinke kritiek op de Amerikaanse levering van clustermunitie aan Oekraïne omdat veel landen dit wapentuig hebben verboden. De bommen vallen uiteen in kleinere bommetjes die ook jaren later nog slachtoffers kunnen maken, vaak onder de burgerbevolking. Oekraïne heeft gezegd de munitie alleen op eigen grondgebied te gebruiken.
Europese sancties tegen Rusland nog zeker tot eind januari van kracht
De Europese sancties die van kracht zijn tegen Rusland vanwege de oorlog in Oekraïne, worden verlengd met zes maanden. Dat hebben de EU-landen besloten. Daarmee gelden de sancties zeker nog tot en met 31 januari volgend jaar.
Er gelden onder meer sancties voor de export van industriegoederen, luxegoederen en voor de vervoerssector. Ook de invoer of overdracht van ruwe olie en bepaalde aardolieproducten over zee van Rusland naar de EU is verboden. Bovendien zijn veel Russische banken uitgesloten van het internationale bankensysteem Swift. Ook zijn veel Russische tv- en radiozenders niet meer welkom in de Europese Unie.
De Europese Raad zegt dat er sinds februari 2022 elf "ongekend harde sanctiepakketten" zijn aangenomen in reactie op de Russische invasie in Oekraïne.
Oekraïne waarschuwt scheepvaartverkeer
Het Oekraïense leger waarschuwt dat het alle schepen die varen naar Russische havens of door Rusland bezette Oekraïense havens vanaf morgen ziet als "potentiële dragers van militaire vrachten, met alle risico's van dien".
Gisteren liet het Russische ministerie van Defensie al een soortgelijke waarschuwing horen, maar toen gericht aan schepen die naar Oekraïense havens zouden gaan. De Russen trokken zich deze week terug uit de graandeal, die het mogelijk maakte om Oekraïens graan ondanks de oorlog toch over de Zwarte Zee te exporteren.
"Het lot van de Moskva laat zien dat het Oekraïense leger de middelen heeft om Russische agressie op zee te bestrijden", waarschuwt Oekraïne, verwijzend naar het vlaggenschip van de Russische Zwarte Zeevloot dat vorig jaar tot zinken werd gebracht.
'Oekraïne begonnen met gebruik clustermunitie'
Oekraïne heeft voor het eerst gebruik gemaakt van Amerikaanse clustermunitie in de strijd tegen het Russische leger. Dat zeggen anonieme Oekraïense functionarissen tegen The Washington Post. De clustermunitie wordt gebruikt in het zuidoosten van Oekraïne om Russische doelen te raken. Daar lukt het de Russische troepen behoorlijk om het Oekraïense offensief tegen te houden.
Zodra clustermunitie ontploft, valt het uiteen in talloze kleinere explosieven. Die kunnen ook jaren later nog ontploffen en slachtoffers maken. Juist daarom is er vanuit Amerikaanse bondgenoten en diverse hulporganisaties kritiek geuit op de levering van de munitie. Overigens meldde de VN in maart dat Rusland al zeker 24 keer clustermunitie heeft gebruikt in Oekraïne.
Oekraïne zegt dat de clustermunitie noodzakelijk is om "maximale schade aan de vijand toe te brengen", zei een hoge generaal tegen de BBC. Het is volgens The Washington Post de verwachting dat de munitie ook gebruikt zal worden in de buurt van onder meer Bachmoet. Die stad is na een lange, bloederige strijd al enige tijd in Russische handen.
Beelden van de schade na de aanval op Mykolajiv
Bij een Russisische luchtaanval op Mykolajiv raakten zeker 18 mensen gewond, meldde gouverneur. Dit zijn beelden van de schade.
'Chinees consulaat beschadigd door Russische aanval'
Een gebouw van het Chinese consulaat in havenstad Odesa is beschadigd door Russische drone- en raketaanvallen, zegt de regionale gouverneur. Op Telegram plaatst hij een foto waarop gebroken ruiten te zien zijn. Rusland en China hebben een vriendschappelijke band met elkaar. China heeft zich tot nu toe afzijdig gehouden van de oorlog.
Graanprijzen stijgen na beëindigen graandeal
De graanprijzen zijn flink gestegen sinds Rusland uit de graandeal is gestapt. De graanprijzen op de Europese markt stegen gisteren met 8,2 procent ten opzichte van de dag ervoor. in de Verenigde Staten ging het om 8,5 procent. Dat is in de VS de hoogste dagelijkse stijging sinds het begin van de oorlog in Oekraïne. Kort na middernacht steeg de prijs in de VS nog eens met 1,5 procent.
Door het beëindigen van het akkoord heeft Oekraïne niet meer de garantie dat het veilig graan over de Zwarte Zee kan vervoeren. Veel van het graan uit Oekraïne kwam in Europa en Turkije terecht, een klein deel ging naar Afrikaanse landen. Politici en hulpverleners vrezen dat het Russische besluit tot meer voedselonzekerheid en honger zal leiden in Afrikaanse landen.
Duitsland wil proberen om het graan dat nog in Oekraïne ligt opgeslagen via het spoor richting Europa te exporteren, zodat het niet in silo's wegrot.
Ook gewonden door aanvallen op Odesa
Ook in havenstad Odesa zijn gewonden gevallen door Russische luchtaanvallen. Zeker acht mensen raakten gewond, meldt de regionale gouverneur. Ook kwamen twee personen om het leven.
Het is de derde nacht op rij dat Rusland aanvallen uitvoert op Oekraïense havensteden in het zuiden van het land. Gisteren meldden Oekraïense autoriteiten dat belangrijke haveninfrastructuur was geraakt door de raket- en droneaanvallen.
De aanvallen zijn bedoeld om de wereldwijde voedselvoorziening te verstoren, zegt het hoofd van het kantoor van president Zelensky vandaag. Maandag trok Rusland zich terug uit de graandeal met Oekraïne, waardoor de export stil kwam te liggen.
'Doden en gewonden bij aanval op Mykolajiv'
Bij een Russische luchtaanval op de Zuid-Oekraïense stad Mykolajiv zijn meerdere mensen gewond geraakt, meldt de gouverneur van de regio Vitaly Kim op Telegram. Het gaat om zeker 18 personen. Kim meldde eerder ook dat er sprake was van doden, maar paste dat bericht later aan.
De luchtaanval trof een woongebouw van drie verdiepingen in het centrum van de stad, aldus Kim.
Ook boven de stad Odesa zijn luchtaanvallen uitgevoerd. Volgens de lokale autoriteiten zijn twee mensen in het ziekenhuis opgenomen na een aanval die een brand veroorzaakte in een gebouw. Ook buiten de stad is een luchtaanval gemeld. Daarover is nog niets bekend.
Rusland: graandeal alleen verlengen onder onze voorwaarden
De Russische president Poetin zegt dat de graandeal met Oekraïne alleen onder de voorwaarden van Rusland verlengd kan worden. De Russen trokken zich deze week terug uit die deal, die het mogelijk maakte om Oekraïens graan ondanks de oorlog toch over de Zwarte Zee te exporteren.
Volgens Poetin is het Westen schuldig aan het beëindigen van de graandeal. Rusland zal zich echter "direct" weer aan de deal houden als aan alle voorwaarden wordt voldaan, zegt Poetin. Volgens het Russische persbureau Interfax wil Rusland onder meer dat de sancties gericht tegen de Russische landbouwsector worden opgeheven.
Ook zouden Russische banken die de voedsel- en landbouwsector financieren weer moeten worden aangesloten op het internationale betalingssysteem SWIFT. En ook zouden landbouwbedrijven weer onderdelen geleverd moeten krijgen voor landbouwmachines en machines voor de voedselindustrie, wat Poetin betreft.
Overigens dreigt Rusland vanaf vannacht ook bepaalde schepen in delen van de Zwarte Zee te behandelen als mogelijke vijand. Vanaf vannacht ziet het Russische ministerie van Defensie schepen die naar Oekraïense havens varen "als potentiële vervoerders van militaire goederen". Ook zegt Moskou dat bepaalde delen van de Zwarte Zee voortaan worden bestempeld als "tijdelijk gevaarlijk" voor scheepvaartverkeer. Oekraïne zei eerder al dat het er alles aan wil doen om de uitvoer van graan mogelijk te houden.
VS kondigt nieuw militair steunpakket van 1,3 miljard dollar voor Oekraïne
De VS heeft een nieuw militair steunpakket voor in totaal ongeveer 1,3 miljard dollar aangekondigd voor Oekraïne. Het geld is bedoeld om de luchtverdediging te versterken en voor munitie.
Volgens het Pentagon is dit het begin van structurele hulp aan Oekraïne.
'Prigozjin verwelkomt Wagner-strijders in Belarus'
Op een van zijn officiële kanalen op berichtendienst Telegram is een video te zien waarin huurlingenlegerbaas Jevgeni Prigozjin Wagner-strijders verwelkomt in Belarus. Dat meldt persbureau Reuters.
Reuters zegt de authenticiteit van de video niet te kunnen verifiëren. De video is opgenomen in het donker en alleen het profiel van de Wagner-leider is te onderscheiden. De stem die te horen is, lijkt op die van Prigozjin. In de video roept hij zijn manschappen op zich te gedragen en zegt hij dat hun training het Belarussische leger tot het op een na beste ter wereld zal maken.
Ook noemt hij wat er aan het front in Oekraïne gebeurt "een schande waaraan Wagner niet zou moeten deelnemen".
Sinds de kortstondige opstand in juni van het Wagner-leger tegen president Poetin zou Prigozjin in Belarus verblijven. De Belarussische president weersprak dat later weer. Vorige week meldde Moskou dat Prigozjin kort na zijn opstand urenlang doorbracht met Poetin in het Kremlin.
Schade in Odesa na Russische luchtaanvallen
Bekijk hieronder beelden van de schade in Odesa na de Russische luchtaanvallen.
Poetin niet naar BRICS-overleg in Zuid-Afrika
President Poetin gaat in augustus niet naar het overleg van Brazilië, Rusland, India, China en Zuid-Afrika (samen BRICS) in Zuid-Afrika. Hij stuurt in zijn plaats de minister van Buitenlandse Zaken Lavrov. Volgens de Zuid-Afrikaanse president Ramaphosa hebben de landen dat gezamenlijk besloten.
Als lid van het Internationaal Strafhof (ICC) zou Zuid-Afrika verplicht zijn Poetin te arresteren bij aankomst in Zuid-Afrika. Het ICC heeft een arrestatiebevel tegen hem uitgevaardigd vanwege de illegale deportatie van Oekraïense kinderen. Ramaphosa hoopte dat een uitzondering kon worden gemaakt, omdat hij vreesde voor de nationale veiligheid als Poetin zou worden opgepakt.
'Oorlogsverklaring'
Volgens Ramaphosa had Rusland duidelijk gemaakt dat het arresteren van Poetin een "oorlogsverklaring" is en dat het in strijd met de grondwet is om een oorlog met Rusland te riskeren.
Het Kremlin ontkent dat er is gezegd dat het arresteren van Poetin gelijkstaat aan "oorlog". Wel zou iedereen volgens een woordvoerder, zonder het aan hun uit te leggen, begrijpen wat het zou betekenen als wordt geprobeerd inbreuk te maken op Poetins rechten.
Oekraïne: brand op Krim is 'een succesvolle operatie'
De brand op een militair oefenterrein in het district Kirovske op de Krim is "een succesvolle operatie" van Oekraïne, meldt het hoofd van de militaire inlichtingendienst Kyrylo Boedanov op zijn Telegram-account. "De vijand verhult de omvang van de schade en het verlies van mankracht", schrijft hij.
Ruim 2000 mensen uit vier omliggende dorpen zijn volgens de Russische gouverneur in het bezette gebied tijdelijk geëvacueerd. Ook werd een nabijgelegen snelweg afgesloten.
Volgens de gouverneur is niet duidelijk hoe de brand is ontstaan. Oekraïne zegt dat een munitiedepot is geraakt. Eerder meldde persbureau RBC-Oekraïne al dat er explosies waren geweest op het militaire oefenterrein.
'Belangrijke haveninfrastructuur beschadigd'
De Russische raketten en drones die vannacht zijn afgevuurd op de havenstad Odesa hebben belangrijke haveninfrastructuur geraakt, melden de Oekraïense autoriteiten. Zo zijn enkele graan- en olieterminals zwaar beschadigd en ontstond er brand. Zeker twaalf mensen raakten gewond, onder wie een 9-jarige jongen.
Politiek adviseur Podoljak zegt op Twitter dat Rusland met opzet de haven en de graanterminals onder vuur neemt. "Het belangrijkste doel is om de mogelijkheid voor het verschepen van graan door Oekraïne te vernietigen", aldus Podoljak.
In een ander deel van de stad veroorzaakten de overblijfselen van een neergehaalde raket een grote krater. Daarbij raakten drie burgers gewond en werden gebouwen beschadigd.
Havenstad Odesa opnieuw zwaar onder vuur
De zuidelijke regio's aan de Zwarte Zee zijn vanwege hun haveninfrastructuur van groot belang voor Oekraïne en zijn daarom vaak het doelwit van Russische beschietingen.
De haven van Odesa werd ook gebruikt voor de internationale graandeal, waarbij graan uit Oekraïne werd verscheept naar andere werelddelen. Rusland trok zich maandag terug uit dat akkoord.
De Zuid-Oekraïense havenstad Odesa ligt opnieuw onder vuur. Er waren vannacht tal van explosies in de stad. Het gaat volgens Oekraïne om een van de hevigste luchtaanvallen sinds het begin van de oorlog.
Rusland zou 31 raketten en 32 drones hebben afgevuurd, waarvan vele op Odesa. De Oekraïense luchtafweer heeft daarvan 14 raketten en 23 drones kunnen onderscheppen, meldt de Oekraïense luchtmacht.
Het is de tweede nacht op rij dat Odesa onder vuur ligt. Daarbij werd, mede door brokstukken van neergehaald projectielen, schade aangericht in de haven en aan huizen.
Brand op Russisch militair oefenterrein Krim
Op een militair oefenterrein in het district Kirovske op de Krim is brand uitgebroken. Dat meldt de door Moskou gesteunde gouverneur op Telegram. Om die reden is de Tavrida-snelweg afgesloten, schrijft hij.
Zo'n 2000 mensen zullen volgens de gouverneur tijdelijk worden geëvacueerd. Hoe de brand is ontstaan, is niet duidelijk.
Luchtverdedigingssystemen Odesa en Kyiv in werking gesteld
De luchtverdedigingssystemen in de zuidelijke Oekraïense havenstad Odesa zijn in werking gesteld om Russische raketaanvallen af te weren. De stad wordt voor de tweede nacht op rij onder vuur genomen.
"Blijf weg van ramen", waarschuwt de gouverneur van de regio. Hij roept ook op om niet op de raketten te schieten of te laten zien hoe de luchtverdedigingstroepen te werk gaan.
Ook in de hoofdstad Kyiv zijn de systemen geactiveerd. Persbureau Reuters meldt dat ooggetuigen ontploffingen en rook in Kyiv hebben waargenomen.
Amerikaanse generaal: offensief Oekraïne heeft tijd nodig
Het is te vroeg om het Oekraïense offensief, dat vorige maand begon, als een mislukking te bestempelen. Dat zegt de hoogste Amerikaanse generaal Mark Milley. Hij erkent dat er veel doden vallen, aan beide zijden, en dat de frontlinie de afgelopen tijd niet heel veel is opgeschoven. Dat wil volgens Milley, die voorzitter is van de gezamenlijke chefs van staven, niet zeggen dat het offensief niet kan slagen.
De Russen hebben gezegd dat het offensief een mislukking is, maar Milley zegt dat de Oekraïners meer tijd nodig hebben. "Ze vorderen gestaag en doelgericht", aldus de generaal. De belangrijkste reden dat het niet sneller gaat zijn volgens hem de mijnenvelden, waar de Oekraïners doorheen moeten. "Ik blijf bij wat we eerder hebben gezegd: dit gaat lang duren, het zal zwaar zijn, het zal bloederig zijn."
Benelux-landen doneren pantservoertuigen aan Oekraïne
België, Nederland en Luxemburg doneren opgeknapte pantserinfanterievoertuigen aan Oekraïne van het type M113. Dat meldt het ministerie van Defensie. Deze voertuigen, die een sterk pantser hebben, worden vooral ingezet om militairen veilig te verplaatsen in gebieden waar wordt gevochten. Ze zijn ingekocht bij de industrie en worden de komende maanden geleverd.
De M113's worden uitgerust met een op afstand bestuurbaar wapensysteem en er kunnen mitrailleurs op worden gemonteerd. Oekraïne krijgt ook reserveonderdelen.
De Defensieministers stellen in de verklaring dat ze met deze donatie laten zien dat "we Oekraïne blijven steunen tegen de Russische agressie". De ministers Dedonder (België), Ollongren (Nederland) en Bausch (Luxemburg) zeggen dat het verzoek van Oekraïne kan worden ingewilligd door de krachten te bundelen.
'EU zal zich hardmaken voor landroutes Oekraïens graan'
De Europese Unie zal de exportroutes over land voor graan uit Oekraïne de komende tijd uitbreiden en efficiënter maken. Dat zei een Europese topambtenaar vandaag in Brussel in reactie op het Russische besluit om niet meer mee te doen aan de graandeal met Oekraïne, Turkije en de Verenigde Naties.
De exportroutes door de EU, ook wel 'solidariteitsroutes' genoemd, werden in mei vorig jaar door de EU opgezet om een alternatief te bieden voor de door Rusland geblokkeerde exportroutes over de Zwarte Zee. Op de routes krijgen landbouwproducten uit Oekraïne voorrang. Ook zijn douanecontroles versoepeld en zijn er opslagplekken aangewezen voor Oekraïens graan.
De EU zal daarnaast druk zetten op de VN en Turkije om Rusland te bewegen toch weer deel te nemen aan de deal. Zonder graandeal "komt de voedselvoorziening van honderden miljoenen mensen in gevaar", aldus de topambtenaar.
'Auto's rijden weer over Krimbrug'
De Russische vicepremier Choesnoellin zegt dat er weer auto's rijden over de Krimbrug, die gisteren werd beschadigd door een Oekraïense aanval. Het verkeer kan alleen in de richting van de Zuid-Russische stad Taman naar Kertsj op de door Rusland geannexeerde Krim.
Volgens Choesnoellin is uit inspecties gebleken dat de buitenste rijbaan veilig is voor personenauto's. Vrachtwagens en bussen moeten met een veerboot de Straat van Kertsj oversteken, evenals mensen die vanuit de Krim terug willen naar Rusland.
De inschatting van de vicepremier is dat het verkeer per 15 september weer beide kanten op kan op het buitenste brugdeel en dat de brug per 1 november helemaal is hersteld.
Britten trekken miljarden uit voor munitie
Het Verenigd Koninkrijk geeft dit jaar 2,5 miljard pond (2,9 miljard euro) extra uit aan munitie en het aanvullen van andere legervoorraden die vanwege de oorlog in Oekraïne zijn uitgeput. Ook richtten de Britten een snel inzetbare strijdgroep op, zodat het VK "er als eerste is". Daarmee moet de strijdvaardigheid van het Britse leger verbeteren, staat in een voorpublicatie van een defensienota die vandaag verschijnt.
"We moeten ons aanpassen en moderniseren om de gevaren aan te kunnen", zegt minister Wallace van Defensie. Hij wil ook een verbeterde inzet van reservisten, waarop het leger een beroep kan doen in tijden van crisis.
Oekraïne: Russische luchtaanvallen op zuiden en oosten
Rusland heeft het zuiden en oosten van Oekraïne afgelopen nacht aangevallen met drones en mogelijk ook met ballistische raketten, zegt de Oekraïense luchtmacht. Onder meer de havenstad Odesa kwam onder vuur te liggen. Het zuidelijke leger zegt dat alle inkomende Russische kruisraketten uit de lucht zijn geschoten. Brokstukken richtten schade aan in de haven en aan woningen. Een oudere man raakte gewond.
De burgemeester van Mykolajiv, een andere belangrijke haven bij de Zwarte Zee, meldde vannacht dat er brand was uitgebroken in een van de havenfaciliteiten. "Het is vrij ernstig. De reddingswerkers zijn ter plaatse", meldde hij op Telegram. Nadere details ontbreken.
De Russen zeggen op hun beurt dat ze afgelopen nacht 28 Oekraïense drones boven de Krim hebben onderschept. Volgens het ministerie van Defensie richtten de drones geen schade aan en zijn er geen slachtoffers gevallen.
Verontruste reacties op stoppen graandeal: 'Kan miljoenen mensen schaden'
Wereldwijd klinken verontruste reacties op het besluit van Rusland om zich voorlopig terug te trekken uit de graandeal met Oekraïne. Door die overeenkomst kon Oekraïens graan ondanks de oorlog toch over de Zwarte Zee worden geëxporteerd.
In armere landen kijken ze angstig naar de gevolgen van de opschorting. Daar wordt gevreesd dat voedsel door prijsstijgingen onbetaalbaar zal worden. Uit Oekraïne klinkt wel hoop op een doorstart van de deal, desnoods zonder Rusland.
Beschadigingen Krimbrug ook vanuit de lucht goed te zien
Er komen steeds meer beelden binnen van de beschadigde Krimbrug. Ook op een satellietfoto is de schade goed te zien.
Inwoners van Charkiv na aanval op Krimbrug: 'Meer van dit soort nieuws nodig'
Inwoners van Charkiv reageren opgetogen op het nieuws dat vandaag de Krimbrug opnieuw aangevallen is.
Deel Krimbrug volledig verwoest, Poetin noemt aanval 'terroristische daad'
De Russische president Poetin noemt de aanval op de Krimbrug van vandaag een terroristische daad. In een door de staatstelevisie uitgezonden gesprek sprak Poetin met zijn adviseurs over de aanval. De brug is volgens de president zwaar beschadigd, maar de pijlers van de brug zijn intact.
Vicepremier Choesnoellin meldt dat een deel van de weg op de brug volledig verwoest is. De minder beschadigde kant van de weg opent volgens hem vóór 15 september. De weg aan de andere kant van de brug blijft gesloten voor autoverkeer tot ongeveer 1 november.
De Krimbrug is de belangrijkste verbinding tussen Rusland en de Krim. De autobrug is ongeveer 17 kilometer lang. Naast de brug voor auto's is er ook een brug voor treinverkeer. Die is nog wel intact.
Filmpje van Oekraïense leger waarschuwde: blijf weg van Krim
De aanval op de Krimbrug van vandaag is nog altijd niet officieel opgeëist. In Oekraïense media wordt ervan uitgegaan dat het Oekraïense leger achter de aanslag zit en ook Rusland beschuldigt Oekraïne.
Een filmpje van het Oekraïense leger waarschuwde na een eerdere aanval op de brug vorig jaar al dat toeristen weg moesten blijven van de Krim. Rusland stelt dat het illegaal geannexeerde schiereiland een goed vakantieoord is, maar Oekraïne probeert onder meer met campagnes op Twitter om dat imago om zeep te helpen en het neer te zetten als een militair doel in de oorlog met Rusland.
In dit filmpje dat begin juli werd gedeeld zijn onder meer bomaanvallen te zien in de buurt van de Krim. En wordt "stormachtig weer" rond de Krim voorspeld.
Piloot van in zee neergestort Russisch vliegtuig omgekomen
De piloot van het Russische gevechtstoestel dat vandaag neerstortte in de Zee van Azov is omgekomen, meldt een bestuurder van de regio Krasnodar.
Staatspersbureau Ria Novosti meldt bij monde van een lokale bestuurder dat het toestel bezig was aan een trainingsvlucht en door motorproblemen neerstortte.
De piloot kon met een schietstoel uit het toestel komen, maar is toch overleden. De bestuurder roept mensen in de regio op om alleen te vertrouwen op officiële informatiebronnen, daarmee implicerend dat er mogelijk alternatieve theorieën bestaan over het neerstorten van het vliegtuig.
Bedrijven in onzekerheid na nationalisatie Danone in Rusland
Bedrijven die nog actief zijn in Rusland, tasten in het duister over het risico dat ook hun divisies in het land worden genationaliseerd. Vanmorgen bleek dat de Russische overheid de controle over de Russische activa van het Franse voedingsmiddelenconcern Danone en de Deense bierbrouwer Carlsberg heeft overgenomen.
Russische straaljager neergestort in Zee van Azov
Een Russische straaljager is neergestort in de Zee van Azov in de Russische regio Krasnodar, melden lokale bestuurders. Die regio ligt aan de Krimbrug die eerder vandaag door drones werd beschadigd.
Waarom het vliegtuig neerstortte is nog niet bekendgemaakt. Daar wordt op dit moment onderzoek naar gedaan. De piloot wist zijn schietstoel te gebruiken en werd door reddingmedewerkers gevonden, meldt staatspersbureau Ria Novosti. Het is nog onduidelijk hoe het met de piloot gaat.
'Oekraïense drone neergeschoten in Belarus'
Een Oekraïense drone is op Belarussisch grondgebied neergeschoten, beweert Belarus. De verkenningsdrone zou gisteren zijn neergeschoten in de buurt van de rivier de Dnjepr.
De Belarussische grenswacht zegt een onderzoek te hebben ingesteld. Oekraïne heeft niet gereageerd.
Nederlandse frietbakkers die lichtgewond raakten bij raketaanval gaan door
De twee Nederlandse frietbakkers die lichtgewond raakten bij een raketaanval in Kramatorsk op 27 juni willen binnenkort opnieuw naar Oekraïne gaan. Ze zeggen "mentaal weer klaar te zien voor een nieuwe reis".
Bij de aanval op een restaurant in de stad in Oost-Oekraïne kwamen zeker twaalf mensen om het leven. Ook Franky van Hintum en Coen van Oosten aten op dat moment in het restaurant. Zij waren in de stad om in hun frietkar gratis patat te bakken voor Oekraïners.
Ze zeggen zich nu in Nederland klaar te maken voor hun dertiende reis naar Oekraïne met de frietkar. Bij de aanval raakte de koelwagen die zij bij zich hebben beschadigd. Die moet nog hersteld worden voor hun vertrek. "De beelden van deze avond in het restaurant zullen we nooit meer kunnen vergeten", schrijven ze in een persbericht. "Maar wat er die avond gebeurd is heeft ons alleen maar meer gesterkt en we hebben definitief besloten om door te gaan met onze acties."
Rusland claimt neerhalen Oekraïense langeafstandsraketten
Het Russische ministerie van Defensie zegt afgelopen dag drie Oekraïense Storm Shadow-kruisraketten uit de lucht te hebben geschoten. Deze raketten zijn belangrijk in de strijd omdat ze flinke afstanden kunnen overbruggen. Met deze raketten zouden in potentie ook doelen op de Krim en in Rusland geraakt kunnen worden. President Zelensky vroeg het Westen al langer om levering van deze raketten en kreeg die in mei van Groot-Brittannië.
Wat het doel was van de raketten, zegt legerwoordvoerder Igor Konasjenkov niet. Ook werden volgens Rusland afgelopen dag drie raketten onderschept die vanaf het geavanceerde HIMARS-systeem werden afgevuurd. Ook hier wordt de locatie niet genoemd. De Russische claims zijn niet onafhankelijk geverifieerd.
Storm Shadow-raketten worden afgevuurd vanaf gevechtsvliegtuigen en werden voor het eerst gebruikt in de Irakoorlog in 2003:
Kremlin: Krimbrug aangevallen door twee maritieme drones
Bronnen uit zowel Oekraïne als Rusland beweerden eerder dat de Krimbrug aangevallen zou zijn met drones of "onbemande oppervlaktevoertuigen". Nu beweert het Kremlin ook dat twee Oekraïense drones op zee de brug hebben geraakt. "Om 3.05 uur voerden twee Oekraïense onbemande drones op het wateroppervlak een aanval uit op de Krimbrug", aldus het antiterreurcomité van Rusland in een verklaring. Het land deelde geen bewijs voor die bewering.
Mogelijk gaat het om maritieme drones. Dat zijn in principe onbemande bootjes met explosieven aan boord. Vorig jaar zou onder meer het oorlogsschip Makarov, het nieuwe vlaggenschip van de Zwarte Zeevloot, door dergelijke drones zijn aangevallen.
Beelden van die "uncrewed surface vessels (usvs)" zie je hier:
Erdogan: Poetin wil graandeal voortzetten
De Turkse president Erdogan gelooft dat zijn Russische ambtgenoot Poetin wil dat de graandeal met Oekraïne wordt voortgezet, ondanks dat Rusland vandaag heeft gezegd dat het geen heil ziet in verlenging.
Erdogan zei dat hij de deal - evenals de eisen van Rusland voor de export van onder meer kunstmest - zou bespreken tijdens een ontmoeting met Poetin in augustus. Turkije bemiddelde samen met de VN in de oorspronkelijke deal, waardoor Oekraïens graan naar de rest van de wereld kon worden geëxporteerd.
De Turkse president zei dat Turkse en Russische ministers van Buitenlandse Zaken vandaag over de overeenkomst gaan praten. "Ik hoop dat we met deze discussie enige vooruitgang kunnen boeken en zonder onderbreking onze weg kunnen vervolgen", zei Erdogan tegen verslaggevers.
Zelensky: 'MH 17-ramp zal nooit worden vergeten'
Vandaag vindt vanaf 14.00 uur een kleine herdenking van de ramp met de MH17 plaats in het herinneringsbos in Park Vijfhuizen bij Schiphol. De herdenking wordt gehouden bij het Nationaal Monument MH17 in aanwezigheid van nabestaanden. De herdenking is openbaar. Er worden geen hoogwaardigheidsbekleders uit Nederland of het buitenland verwacht.
De grote herdenking vindt volgend jaar weer plaats. In 2020 is besloten dat de ramp elke vijf jaar groot wordt herdacht.
Het is vandaag 9 jaar geleden dat de MH17 gebeurde. De Oekraïense president Zelensky staat op Twitter stil bij de ramp: "Vandaag eert Oekraïne de nagedachtenis van de slachtoffers van MH17. Onze gedachten en harten zijn bij de families en geliefden van elk van de 298 slachtoffers. Deze tragedie veroorzaakt door de agressor zal nooit worden vergeten", schrijft hij.
Rusland stelt Oekraïne formeel op de hoogte dat het zich terugtrekt uit graandeal
Rusland heeft Oekraïne via de Russische ambassade in Minsk officieel laten weten dat het zijn deelname aan de graanovereenkomst opschort per 18 juli. Dat heeft de ambassadeur van Moskou in Belarus vandaag bekendgemaakt, meldt persbureau Ria.
"De Russische ambassade in Belarus heeft via diplomatieke kanalen aan Oekraïense zijde een nota overhandigd waarin het standpunt van de Russische Federatie met betrekking tot de toekomst van de "graanovereenkomst" werd uiteengezet", klinkt het.
"In het document staat met name dat de Russische Federatie officieel bezwaar maakt tegen de verdere verlenging van het initiatief voor veilig transport van graan en voedsel vanuit de havens van Oekraïne na het verstrijken van de geldigheidsduur. Daarom moet de uitvoering van het initiatief per 18 juli van dit jaar volledig worden beëindigd."
Rusland wil graandeal niet verlengen
Het Kremlin heeft aangekondigd dat Rusland de graandeal voor de Zwarte Zee niet zal verlengen. De woordvoerder van het Kremlin Peskov zei vandaag dat Rusland op de deal zal terugkomen nadat aan alle eisen is voldaan. "Wanneer het deel van de Zwarte Zee-deal met betrekking tot Rusland wordt uitgevoerd, zal Rusland onmiddellijk terugkeren naar de uitvoering van de deal", zei Peskov.
Moskou heeft geëist dat de belemmeringen voor de eigen export van graan en kunstmest worden weggenomen. Eerder vandaag is de Krimbrug getroffen door een aanval waarbij volgens Rusland twee mensen zijn omgekomen. Peskov zei dat het niet verlengen van de graandeal niets te maken heeft met de aanval.
De overeenkomst werd op 17 mei voor zestig dagen verlengd. Omdat er geen overeenstemming bereikt is over verlenging, lopen de afspraken nu af.
Video: beelden van schade aan Krimbrug
Op beelden die veelvuldig op sociale media zijn gedeeld is de schade aan de Krimbrug goed te zien. Een deel van de rijbaan is ingestort. De beelden zijn gemaakt vanaf de spoorbrug die onbeschadigd is.
In onderstaande video is ook te zien hoe er onderzoek wordt gedaan op het beschadigde deel van de brug.
Persbureau Reuters heeft de beelden geverifieerd.
Adviseur Zelensky: 'Illegale constructies Rusland van korte duur'
Eerder zeiden melden bronnen aan Oekraïense media dat onder meer de Oekraïense veiligheidsdienst achter de aanval zit. Een woordvoerder van de veiligheidsdienst heeft tegen persbureau AFP gereageerd: "We kijken met belangstelling toe hoe een van de symbolen van het regime van Poetin opnieuw niet bestand is tegen de militaire last", zei hij.
Er komen nu ook omfloerste reacties binnen van mensen dichterbij de regering van de Oekraïense president Zelensky over de aanval op de Krimbrug. De adviseur van de president Michajlo Podoljak deelde een tweet waarin hij het heeft over de korte levensduur van "illegale Russische constructies".
"Alle illegale constructies die worden gebruikt om Russische instrumenten voor massamoord te leveren, zijn noodzakelijkerwijs van korte duur... ongeacht de redenen voor de vernietiging", zegt hij op Twitter. De Krimbrug wordt onder meer gebruikt voor de bevoorrading van Russische troepen.
Oekraïense militairen zijn dolblij met Nederlandse hulpgoederen
Correspondent Kysia Hekster zag hoe medische hulpgoederen en voertuigen uit Nederland in Oekraïne dankbaar worden ontvangen.
Russische politicus: 'Geen graandeal, wel Oekraïense infrastructuur vernietigen'
Een hooggeplaatste Russische politicus heeft gezegd dat Rusland de graandeal in de Zwarte Zee niet moet verlengen vanwege de aanval op de Krimbrug. Sergej Mironov, leider van de partij Rechtvaardig Rusland, zei ook dat Moskou als reactie Oekraïense infrastructuur moet vernietigen, zei hij op Telegram. Zijn partij is de op twee na grootste partij in de Doema.
Rusland stemde een jaar geleden in met de ondertekening van de graanovereenkomst voor de Zwarte Zee, waardoor Oekraïne weer voedsel kon verschepen vanuit de zuidelijke havens. De deal verloopt vandaag.
'Aanval op Krimbrug uitgevoerd met drones'
Een bron bij de veiligheidsdienst van Oekraïne heeft aan de Russischtalige tak van de Britse omroep BBC gemeld dat de Krimbrug is aangevallen met drones. De bron zegt dat de aanval "een speciale operatie" was van de zeestrijdkrachten en de veiligheidsdienst van Oekraïne.
"De brug werd aangevallen met oppervlaktedrones. Het was moeilijk om de brug te bereiken, maar uiteindelijk is het gelukt", stelt de bron. Ook het Russisch staatsmedium Ria maakt melding van een aanval "door twee Oekraïense onbemande oppervlaktevoertuigen". Ria citeert hier de Russische Nationale antiterreurorganisatie. Een woordvoerster van het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken beweerde dat Groot-Brittannië en de Verenigde Staten betrokken waren bij de aanval. De woordvoerder leverde hier geen bewijs voor.
'Oekraïense veiligheidsdienst en marine achter aanval Krimbrug'
Ook vanuit Oekraïne klinken geluiden dat Kyiv achter het incident op de Krimbrug zit. De Oekraïense veiligheidsdienst en de marine zitten achter de aanval, melden de Oekraïense publieke omroep Soespilne en de nieuwssite Oekrainska Pravda op basis van niet nader genoemde bronnen.
Er is nog geen officiële bevestiging van de veiligheidsdienst of de marine. Een reactie vanuit Oekraïne kan ook langer op zich laten wachten. Het land gaf pas enkele maanden na de aanval op dezelfde brug in oktober indirect toe iets met de aanval te maken te hebben.
Lokaal Russisch bestuur wijst naar Kyiv bij incident Krimbrug
Oekraïne zit achter het incident met de Krimbrug. Dat heeft de door Rusland geïnstalleerde voorzitter van het parlement op de Krim, Vladimir Konstantinov, gezegd, schrijft het Russische staatspersbureau Ria. Kyiv heeft nog niet gereageerd op het incident.
Konstantinov zei verder dat het spoorgedeelte van de brug niet beschadigd is. De beweringen van Konstantinov kunnen niet onafhankelijk worden geverifieerd. Het staatpersbureau Tass meldt dat het treinverkeer tussen de Krim en Rusland is hervat. Een trein vanuit Kertsj zou vanochtend via de brug op weg zijn naar Moskou.
Foto's van Krimbrug vanmorgen
Reuters heeft vanmorgen enkele beelden van de Krimbrug gedeeld. Daarop te zien is dat er momenteel geen verkeer rijdt over de brug.
Rusland meldt twee doden door 'noodgeval' op Krimbrug
Vanuit Rusland komt meer informatie naar buiten over een 'noodgeval' op de Krimbrug. De gouverneur van de Russische regio Belgorod zegt dat er twee mensen zijn omgekomen. Eerder werd er door het Russische staatspersbureau Ria gemeld dat er een kind gewond was geraakt. Volgens de gouverneur zijn de twee doden de ouders van het kind.
Het ministerie van Transport meldde eerder al dat er schade was aan de brug. De pilaren die de brug ondersteunen, zouden volgens het ministerie nog intact zijn. De brug is afgesloten voor al het verkeer. Toeristen op de Krim worden opgeroepen om in hun hotels te blijven.
Wat er precies is gebeurd op de brug is onduidelijk. Eerder meldden Oekraïense media dat er explosies zijn gehoord op de brug. Dat is nog niet onafhankelijk bevestigd. Een Russische Telegramkanaal met banden met het huurlingenleger Wagner zegt dat de brug in een kwartier tijd twee keer werd geraakt.
Krim-brug afgesloten, melding van explosies
De brug tussen de Russische regio Krasnodar en het geannexeerde Krim-schiereiland is vannacht onverwacht afgesloten voor al het verkeer. De door Rusland aangestelde gouverneur van de Krim zei alleen dat er een noodgeval was, maar gaf verder geen details waarom de brug dichtging.
Oekraïense media melden dat er explosies zijn gehoord op de brug. Dat is nog niet onafhankelijk bevestigd. Een Russische Telegram-kanaal met banden met de Wagner-groep zegt dat de brug in een kwartier tijd twee keer werd geraakt.
De brug raakte oktober vorig jaar zwaar beschadigd door een grote explosie. Daarbij werden een deel van de rijbaan en het spoor eroverheen weggeslagen. Rusland stelde dat het ging om een Oekraïense aanval, Kyiv heeft dat alleen indirect bevestigd. Eerder dit jaar zei Rusland de herstelwerkzaamheden bijna afgerond te hebben.
De Krimbrug is momenteel van groot strategisch belang voor Rusland, dat de verbinding over de Straat van Kertsj onder meer gebruikt voor de bevoorrading van Russische troepen. De brug was voordat Rusland meer delen in het zuidoosten van Oekraïne veroverde ook de enige manier om uit Rusland naar de Krim te komen.
Graandeal verloopt vandaag
Vandaag verloopt de graandeal waaronder Rusland Oekraïne toestaat graan te exporteren via de Zwarte Zee. De overeenkomst werd op 17 mei voor zestig dagen verlengd, dus als de landen vandaag geen overeenstemming bereiken over verlenging, lopen de afspraken af.
Gisteren vertrok uit de havenstad Odesa het laatste schip dat onder de huidige afspraken mocht afreizen. Vanwege de onzekerheid over de verlenging heeft Rusland niet toegestaan dat verdere exports worden ingepland.
Oekraïne en Rusland kwam in juli vorig jaar door bemiddeling van Turkije tot afspraken over graanexporten, een belangrijke inkomstenbron voor Oekraïne. Rusland staat die toe omdat veel Afrikaanse landen die het te vriend wil houden afhankelijk zijn van Oekraïense graanleveranties. Recent belde de Zuid-Afrikaanse president Ramaphosa nog met Poetin om dat te onderstrepen.
Rusland stribbelde eerder ook al tegen bij verlenging, omdat het meer toezeggingen van het Westen wil hebben. Zo zou Russische export van graan en meststoffen nog steeds gehinderd worden door sancties, hoewel dat niet de afspraak is.
Het Russische persbureau TASS citeert bronnen bij de VN die zeggen dat alle opties nog openliggen. "We wachten op een reactie uit Moskou. Alles is mogelijk."
'Wagner-huurlingen naar Centraal-Afrikaanse Republiek'
Wagner zegt dat enkele honderden ervaren manschappen in de Centraal-Afrikaanse Republiek zijn aangekomen om de beveiliging rond een referendum eind deze maand op zich te nemen. Het huurlingenleger dient al meer dan vijf jaar in het land. Het werd aanvankelijk ingezet in de strijd tegen rebellen, maar heeft inmiddels ook veiligheidstaken op zich genomen en traint overheidstroepen.
Na de korte opstand van Wagner-troepen tegen de Russische legerleiding was het de vraag of het gedaan zou zijn met de invloed van het huurlingenleger. Hoewel de strijders binnen Rusland de keuze moeten maken of ze in dienst van het Russische leger willen gaan, ontslag nemen of naar Belarus trekken, lijkt er weinig te veranderen voor de aanwezigheid van Wagner in Afrika.
Enkele dagen terug werd er wel gemeld dat Wagner-troepen het land verlieten, maar een woordvoerder haastte zich toen om te zeggen dat het om de reguliere aflossing van manschappen ging. De militairen zouden niet worden teruggetrokken.
In het referendum dat op 30 juli wordt gehouden kunnen burgers van de republiek zich uitspreken over de vraag of de grondwet moet worden gewijzigd zodat de huidige president een derde termijn kan krijgen.
Russische bezittingen Danone en Carlsberg in handen van Kremlin
Rusland heeft de controle overgenomen bij dochterondernemingen van de Deense brouwer Carlsberg en het Franse zuivelbedrijf Danone in het land. President Poetin tekende er gisteravond een decreet voor dat dat mogelijk maakt. De verbeurdverklaring is naar schatting een verliespost van honderden miljoenen euro's voor beide bedrijven.
Danone en Carlsberg waren bezig hun activa in het land te verkopen vanwege de internationale druk om vanwege de inval in Oekraïne geen handel te bedrijven in Rusland. Eind vorige maand maakten ze beide bekend een koper te hebben gevonden, maar voordat de verkoop kon worden afgerond neemt de belangenbehartiger van de overheid alles over.
In het geval van Danone gaat het om de Russische tak van het bedrijf, Carlsberg verliest de plaatselijke brouwer Baltika. In april had Rusland al delen van het Duitse energiebedrijf Uniper en de Finse branchegenoot Fortum overgenomen. Het Kremlin laat weten mogelijk nog meer bedrijven over te zullen nemen, als vergelding voor de economische sancties tegen het land.
Beide getroffen bedrijven hebben nog niet inhoudelijk gereageerd. Carlsberg zegt niet officieel op de hoogte te zijn gesteld van het besluit, Danone onderzoekt de berichten.