Oekraïne woest: Rusland bombardeert infrastructuur voor graanexport
Bij de zware luchtaanval op havenstad Odesa is volgens Oekraïne 60.000 ton graan verloren gegaan en belangrijke infrastructuur beschadigd. President Zelensky noemt het een opzettelijke poging van Rusland om, twee dagen na Poetins opschorting van de graandeal, de wereldwijde aanvoer van graan onder druk te zetten.
Odesa telt drie havens en de regio is de enige plaats vanwaar Oekraïne mais, tarwe en andere granen over zee kan exporteren. De zogenoemde graandeal, een afspraak tussen de VN, Turkije, Oekraïne en Rusland, maakte het mogelijk om deze export voort te zetten tijdens de oorlog. Maar nu president Poetin de deal eenzijdig heeft opgezegd, ligt de export weer plat.
Tientallen raketten en drones
Sinds dat besluit van maandag heeft Rusland twee nachten op rij luchtaanvallen uitgevoerd op Odesa. Afgelopen nacht was een opvallend zwaar bombardement: volgens Oekraïne werden er landelijk 31 raketten en 32 drones afgevuurd, met name richting Odesa. Daarvan zouden 14 raketten en 23 drones zijn neergehaald.
In de omgeving van Odesa raakten twaalf mensen gewond bij de aanval, zo melden de lokale autoriteiten. Brokstukken van neergehaalde drones en raketten kwamen onder meer op huizen terecht.
Ook werden graan- en olieterminals getroffen, zegt het Oekraïense leger:
Volgens de minister van Landbouw is er aanzienlijke schade aan infrastructuur in de Tsjornomorsk-haven, iets ten zuiden van Odesa. Details over de ernst van de schade ontbreken. Op vrijgegeven foto's zou te zien zijn dat kranen en silo's in brand staan.
"Russische terroristen hebben doelbewust de infrastructuur onder vuur genomen voor de graandeal, en iedere Russische raket is niet alleen een klap voor Oekraïne, maar voor iedereen op de wereld die een normaal en veilig leven wil leiden", zei president Zelensky.
Brand op de Krim
Rusland stelt dat afgelopen nacht militaire industriële doelen en olie- en munitiedepots in de regio Odesa zijn verwoest. "Alle beoogde doelwitten zijn getroffen", meldt het ministerie van Defensie. Maandag zwoer het Kremlin wraak op Oekraïne voor de drone-aanval van die dag op de Krimbrug.
Vandaag meldde Rusland overigens een brand op een militair complex op de Krim. Er was een munitiedepot in brand gevlogen en ruim 2000 mensen in de omgeving zouden zijn geëvacueerd.
'Afwijkende aanval door Rusland'
"Het is niet onwaarschijnlijk dat er verband is tussen de aanslag op de Krimbrug van maandag, het opschorten van de graandeal en de Russische luchtaanval op Odesa", zegt generaal buiten dienst Mart de Kruif. De grootschalige inzet van raketten en drones bij deze havenstad wijkt volgens hem af van het gebruikelijke aanvalspatroon van de Russen.
"Odesa was aan het begin van de oorlog een militair doelwit, maar is dat niet meer sinds de herovering van Cherson", zegt De Kruif. De havenstad is sindsdien, in vergelijking met andere grote steden, sporadisch getroffen door raketten. Dat is deels te verklaren door de graandeal, die een veilige doorgang waarborgde voor graanschepen. Maar dat lijkt dus voorlopig voorbij door de Russische opzegging van het akkoord.
Chantage
Poetin stelt dat Rusland de graandeal wel weer wil naleven, maar alleen in ruil voor concessies. De president eist dat de exportregels voor voedingsmiddelen en kunstmest vanuit Rusland worden versoepeld. Westerse landen zijn daar fel op tegen en noemen het chantage.
Rusland en Oekraïne vormen samen de top-2 van graanexporteurs wereldwijd. Toen de handel vanuit Oekraïne vorig jaar stil kwam te liggen door de oorlog versterkte dat de forse prijsstijgingen van voedsel. Met name in armere landen wordt gevreesd voor nieuwe stijging van de voedselprijzen als er geen nieuw graanakkoord wordt gesloten.
