liveblog
NOS NieuwsAangepast

OPEC besluit voorlopig olieproductie niet te verlagen

In dit liveblog lees je de belangrijkste ontwikkelingen rond de oorlog in Oekraïne deze week.

liveblog gesloten

Foto's van 'opgehangen burgers Loegansk' circuleren op Twitter

Op Oekraïense sociale media circuleren foto's waarop vijf in Russisch bezet gebied opgehangen mannen te zien zouden zijn. Om hun nek hangt een bord waarop onder meer staat dat ze zijn vermoord omdat ze informatie uitwisselden met de vijand. Ook staat er "verrader van de inwoners van Loegansk".

Volgens de Oekraïense activist Serhij Sternenko gaat het om inwoners van de oostelijk gelegen regio Loegansk. "Russen hebben burgers uit Loegansk geëxecuteerd. Publiekelijk, voor de hele wereld om te zien", schrijft hij. Het oppositiekanaal Nexta deelt zijn bericht, en zegt dat het eerder ook op het Russische kanaal van 'Z-patriots' werd gedeeld. De beelden zijn niet onafhankelijk geverifieerd, waardoor onduidelijk is of de beweringen van de activist kloppen.

Het is niet voor het eerst dat er wordt gemeld dat er Oekraïners in bezette regio's worden vermoord omdat ze samen zouden werken met het Oekraïense leger. In de recent bevrijde stad Cherson hadden de Russen martelkamers. Mensen werden daar gefolterd om informatie te geven over anderen die samenwerkten met het Oekraïense leger. In de stad zouden om die reden 93 mensen zijn omgebracht.

Ook in Cherson hadden de Russen martelkamers: 'Er was veel gegil te horen'

Zangeres verbaasd door populariteit 'Goeiemorgen'

Zangeres Lily Castel kan het bijna niet geloven dat het nummer waarmee ze in 1971 optrad in het Eurovisiesongfestival opnieuw een hit is. "Gek he? Ik dacht dat het een geintje was", zegt ze tegen de NOS. "Wel grappig, dat goeiemorgen daar in Oekraïne totaal iets anders betekent. Wie had dat ooit voor mogelijk gehouden?"

Lees haar hele reactie hier:

Olielanden verlagen olieproductie niet, ondanks prijsplafond Rusland

De OPEC heeft besloten om de olieproductie voorlopig niet te verlagen. In oktober sneed het kartel van olieproducerende landen nog flink in de productie, wat tot een hogere olieprijs leidde. De beslissing komt een dag na het instellen een prijsplafond op Russische olie van westerse landen, bedoeld om president Poetins economie te raken. Daarnaast geldt vanaf morgen ook een Europese Unie-boycot op de import van Russische olie via water.

De Verenigde Staten en zijn westerse bondgenoten waren woedend toen OPEC+, waar Rusland ook onderdeel van is, besloot om de olieproductie te verlagen. Zo'n beslissing leidt vaak tot een stijging van de olieprijs, en daarom ook van de prijs die bij de benzinepomp wordt betaald.

Olieproductiegigant Saudi-Arabië is de officieuze aanvoerder van OPEC. Na de beslissing in oktober om de olieproductie te verlagen beschuldigde de VS het land ervan partij te kiezen voor Rusland in de oorlog met Oekraïne, omdat hogere olieprijzen de Russische oorlogskas spekken. OPEC+ zei dat de beslissing werd genomen omdat de vraag naar olie was gedaald vanwege de economisch mindere tijden.

Gisteren hebben westerse landen, onder leiding van de G7 landengroep, een prijsplafond ingesteld van 60 dollar per vat Russische olie dat over het water wordt vervoerd. Hierdoor kan het in die landen niet boven die prijs worden verkocht. Rusland is niet van plan akkoord te gaan met het prijsplafond. Het Kremlin beraadt zich nog op vervolgstappen, maar de maatregel wordt nu eerst geanalyseerd.

VN-mensenrechtenchef bezoekt Oekraïne

De Hoge Commissaris voor Mensenrechten van de Verenigde Naties, Volker Türk, brengt een vierdaags bezoek aan Oekraïne. Op het programma staan Kiev, Charkov, Izjoem en Oezjhorod. Hij spreekt er met de autoriteiten en met slachtoffers, onder wie familieleden van vermiste burgers en krijgsgevangen genomen militairen.

Vorige week liet Türk, die sinds half oktober in functie is, weten dat hij geschokt is door de aanhoudende Russische bombardementen. Hij wees op de mensenrechtenschendingen waaraan Moskou zich schuldig maakt, onder meer door het bombarderen van burgerdoelen. Hij verwees expliciet naar het beschieten van een kraamkliniek, waarbij volgens Oekraïne een baby van twee dagen oud om het leven kwam.

Hij wees er ook op dat sinds het begin van de oorlog aan beide kanten krijgsgevangenen en anderen die niet (meer) actief aan de strijd deelnamen, zoals militairen die zich hebben overgegeven, zijn geëxecuteerd.

Amerikanen verwachten ook komende tijd lager gevechtstempo

Amerikaanse inlichtingendiensten verwachten dat het lagere gevechtstempo in Oekraïne ook de komende maanden zal aanhouden. Ook zeggen de Amerikanen dat het moreel van de Oekraïners hoog blijft, ondanks de aanhoudende Russische aanvallen op het Oekraïense energienet.

"We zien nu al een verlaagd tempo van het conflict en verwachten dat dit ook de komende maanden het geval zal zijn", zei directeur Haines van de Amerikaanse inlichtingendiensten op een congres. Volgens haar probeert zowel Oekraïne als Rusland zich te herbevoorraden voor een nieuw offensief na de winter.

Het is volgens haar maar de vraag of Rusland tegen die tijd voldoende is voorbereid. Haines zegt dat de Russische munitievoorraad in snel tempo slinkt. Ook vermoeden de Amerikanen dat het Rusland niet lukt genoeg te produceren. "Daarom zie je dat de Russen munitie uit andere landen proberen te krijgen."

Volgens de inlichtingendirecteur heeft onder meer Noord-Korea iets geleverd, maar is het niet veel. Iran is een grotere leverancier, onder meer van drones. Moskou wil volgens haar ook raketten uit Iran krijgen. Haines noemt dat zeer verontrustende berichten.

Estland doet grootste defensieaankoop ooit

Estland gaat zes Himars-raketsystemen kopen van de Verenigde Staten. De regering in Tallinn trekt daar 200 miljoen dollar voor uit. Het gaat om de grootste Estse defensieaankoop ooit.

Naast de raketsystemen koopt Estland ook munitie, trainingen, onderhoud en communicatiemiddelen. De Estse autoriteiten willen niet zeggen hoeveel raketten er worden aangeschaft, maar het gaat wel om raketten die doelen op korte en langere (tot 300 kilometer afstand) kunnen raken. De eerste systemen worden in 2024 geleverd. Ook buurlanden Letland en Litouwen zijn bezig met de aanschaf ervan.

De Himars-systemen zijn van groot belang gebleken voor de verdediging van Oekraïne. Met de systemen kunnen doelen ver achter de frontlinie geraakt worden.

Onderhoud aan een Amerikaans Himars-systeem

Russische defensieminister over troepen in Belarus: 'Ze voelen zich hier thuis'

De Russische minister Sjoigoe van Defensie heeft een bezoek gebracht aan Belarus, meldt het Belarussische staatspersbureau Belta. Daar sprak hij met zijn ambtgenoot Chrenin en met president Loekasjenko. Sjoigoe bedankte de Belarussische dictator voor zijn steun aan de Russische militairen die in het land zijn gestationeerd. "Ze voelen zich hier echt thuis", zou hij hebben gezegd.

In de oorlog tegen Oekraïne hebben Russische troepen regelmatig gebruikgemaakt van Belarussisch grondgebied. In oktober werd bekend dat er nog eens 9000 militairen worden gestationeerd in de voormalige Sovjetstaat. President Loekasjenko kondigde toen ook aan dat Belarus een gezamenlijke militaire eenheid met Rusland wil vormen. Dat herhaalde de dictator vandaag tijdens het bezoek van Sjoigoe, schrijft Belta. Inhoudelijke details zijn niet bekendgemaakt.

Mee in de loopgraven van Oekraïne: 'We missen alleen moderne wapens'

Verslaggever Kysia Hekster mocht filmen in een van de loopgraven die de hoofdstad Kiev beschermen, mochten de Russen weer oprukken. Waar het precies was en hoeveel militairen er zitten, moest geheim blijven.

Bekijk de reportage:

Mee in de loopgraven van Oekraïne: 'We missen alleen moderne wapens'

Oekraïense Sinterklaas in Haarlem

In Haarlem vierden kinderen uit Oekraïne vanochtend Sinterklaas. Tientallen kinderen hadden zich verzameld in het centrum van de stad voor een bezoek van hun 'eigen' sint, schrijft NH Nieuws. De goedheiligman, die eerder deze week vanuit Cherson naar Nederland was gekomen, deelde cadeautjes uit en sprak de kinderen toe in het Oekraïens.

"Hij komt net uit Oekraïne, dus het contrast is groot, maar hij is heel blij om hier te zijn", zegt initiatiefnemer Anna Roelofs-Ivanchenko van de stichting Rasom. Ze legt uit dat Sinterklaas in Oekraïne geen onbekende is. Het verschil is dat hij daar Sint Nicolai heet en dat hij engelen als hulpjes heeft. Ook valt zijn feestdag niet op 5 december, maar op 19 december. Het feest wordt bovendien minder groots gevierd dan in Nederland.

Lees en bekijk via de link hieronder de reportage van NH Nieuws:

Kremlin: Rusland accepteert prijsplafond olie niet

Rusland is niet van plan akkoord te gaan met het prijsplafond voor olie waarover de Europese Unie en de G7-landen gisteren een akkoord hebben bereikt. "Wij accepteren dit plafond niet", zegt Kremlinwoordvoerder Peskov in een reactie aan het Russische staatspersbureau Ria Novosti. Volgens hem beraadt Rusland zich nog op vervolgstappen, maar wordt de maatregel nu eerst geanalyseerd.

Vanaf maandag geldt in een een groot deel van de wereld een maximumprijs van 60 dollar per olievat uit Rusland. In de EU gaat die dag zelfs een volledig importverbod op Russische olie in.

Rusland heeft eerder steeds gewaarschuwd dat het helemaal geen olie meer zal leveren aan landen die een prijsplafond instellen. De Russische diplomaat Michail Oeljanov herhaalt dat standpunt vandaag op Twitter. "Moskou heeft al duidelijk gemaakt dat het geen olie levert aan landen die een antimarktprijsplafond steunen. Zeer binnenkort zal de EU Rusland de schuld geven van de inzet van olie als wapen", zegt hij daar.

Oekraïne: 90.600 Russische militairen gedood

In een update claimt Oekraïne dat het leger sinds het begin van de oorlog 90.600 Russische militairen heeft gedood. Verder zouden er bijna 6000 pantservoertuigen en 280 vliegtuigen zijn verwoest sinds 24 februari. De cijfers zijn niet onafhankelijk geverifieerd.

President Zelensky zei eerder deze week dat er aan de Oekraïense kant 10.000 tot 13.000 militairen zijn omgekomen in de oorlog met Rusland. Voor zover bekend was dat de eerste keer sinds augustus dat het land cijfers deelde over het aantal gesneuvelde militairen.

De genoemde aantallen zijn lager dan de cijfers waarvan internationaal van wordt uitgegaan. Vorige maand maakte de Amerikaanse legerleider Mark Milley de inschatting dat er aan de Oekraïense kant 100.000 doden en gewonden zijn gevallen sinds februari.

Voorzitter Von der Leyen van de Europese Commissie noemde deze week datzelfde aantal in een online video. Zelensky reageerde daar geïrriteerd op, waarna de video werd aangepast. Een woordvoerder van president Zelensky zei dat alleen de Oekraïense autoriteiten gaan over het naar buiten brengen van zulke cijfers.

Een raket wordt door het Oekraïense leger afgevuurd in de oostelijke regio Donetsk

In beeld: verwoestingen in Marioepol

Het satellietbedrijf Maxar heeft foto's naar buiten gebracht van de zwaar bevochten Oekraïense havenstad Marioepol. In mei viel de oostelijk gelegen plaats in Russische handen, na maanden van hevige gevechten. Een groot deel van Marioepol werd daardoor verwoest.

De foto's van het Amerikaanse bedrijf Maxar brengen de situatie een maand na het begin van de invasie in beeld, en hoe het er nu uitziet.

  • Reuters / Maxar
    Inwoners (linksboven) vormen rijen voor voedsel bij een groot winkelcentrum eind maart
  • Reuters / Maxar
    Hetzelfde winkelcentrum, maar dan met stapels bouwmaterialen voor de wederopbouw (eind november)
  • Reuters / Maxar
    De verwoesting van het theater na een bombardement in maart, waarbij veel doden vielen
  • Reuters / Maxar
    Om dat theater staat nu een groot scherm
  • Reuters / Maxar
    Een kerkhof in Marioepol, aan het begin van de oorlog
  • Reuters / Maxar
    Het kerkhof telt nu veel nieuwe graven
  • Reuters / Maxar
    Een wijk in Marioepol, voor de bouw van een Russische legerbasis eind maart
  • Reuters / Maxar
    Er staan nu twee grote gebouwen, volgens persbureau Reuters van het Russische leger
  • Reuters / Maxar
    Een satellietfoto van de verwoesting in de Kuprinastraat in maart
  • Reuters / Maxar
    Eind november zijn de Russen bezig om de beschadigde gebouwen daar te herstellen

Rusland: we blijven kopers vinden voor onze olie

Rusland noemt het door westerse landen ingestelde prijsplafond op Russische olie gevaarlijk. "Stappen als deze zullen onvermijdelijk leiden tot toenemende onzekerheid en hogere kosten voor de consumenten van grondstoffen", schrijft de Russische ambassade in Amerika op de berichtendienst Telegram.

Volgens Moskou zal het kopers blijven vinden voor Russische olie, omdat de behoefte ernaar blijft bestaan.

Gisteren hebben westerse landen, onder leiding van de G7 landengroep, een prijsplafond ingesteld van 60 dollar per vat Russische olie dat over het water wordt vervoerd. Hierdoor kan het in die landen niet boven die prijs worden verkocht. De Russische president Poetin en hoge ambtenaren van het Kremlin hadden eerder al gezegd geen olie meer te leveren aan landen die het prijsplafond zouden invoeren.

'Prijsplafond Russische olie zou 30 dollar moeten zijn'

Volgens de Oekraïense presidentiële stafchef Andriy Yermak moet het prijsplafond op Russische olie worden verlaagd naar 30 dollar per vat. Op die manier wordt de economie "van de tegenstander sneller kapotgemaakt", stelt hij.

De G7 landen, waarin Duitsland, Frankrijk, Italië de Verenigde Staten, Canada, Japan en het Verenigd Koninkrijk zitten kwamen gisteren overeen om een prijsplafond in te stellen per vat Russische olie dat over zee vervoerd wordt. Afgesproken is dat er vanaf maandag voor hooguit 60 dollar per vat mag worden gekocht, maar volgens Yermak is dat dus niet laag genoeg.

Over de hoogte van het prijsplafond is maanden onderhandeld. Vooral Polen lag de afgelopen tijd dwars omdat dat land een lagere maximumprijs wilde, maar de Poolse regering stemde de gisteravond toch in.

Zelensky wil de Krim heroveren, 'maar het is de vraag hoe realistisch dat is'

De Oekraïense president Zelensky blijft hameren op de herovering van de Krim, een oostelijk gelegen schiereiland dat in 2014 illegaal geannexeerd werd door de Russen. Peter Wijninga van het Haags Centrum voor Strategische Studies snapt dat wel. "Hij moet natuurlijk de motivatie hoog houden en zijn mensen een doel geven." Maar de strategisch expert vraagt zich wel af hoe realistisch dat doel is.

"Het betekent nogal wat: je moet een flink offensief opzetten, dwars door bezet gebied. Dan moet je heel sterk zijn en goed weten wat je aan het doen bent. De kans bestaat namelijk dat je van twee kanten wordt aangevallen. Het vuur wordt je aan de schenen gelegd, letterlijk."

Ondertussen lijken de Russen rekening te houden met de doelen van de Oekraïense president. "Die zijn zich aan het ingraven aan de oostkant van de Dnjepr-rivier, maar ook verder richting de Krim. Daar hebben ze diverse verkeersknooppunten in staat van verdediging gebracht, is te zien op satellietfoto's." Wijninga noemt dat opvallend.

Het onzekere noorden

Ondertussen is in het bevrijde noordelijke deel van Oekraïne de situatie gespannen. Er wordt weinig gevochten maar of dat zo blijft is de vraag. In buurland Belarus worden nu Russische troepen getraind die uiteindelijk moeten vechten in Oekraïne.

"Het is misschien wel het doel van de Belarussische president Loekasjenko om de onzekerheid in die regio in stand te houden. Dat betekent namelijk dat de Oekraïners daar rekening mee moeten houden, en dus dat ze er mensen en middelen aan moeten besteden", aldus Wijninga.

Oekraïense militairen vuren aan de frontlinie met een houwitser richting Russische troepen

Overblijfselen van duizenden raketten opgeslagen in Charkov als bewijs

Overblijfselen van duizenden raketten opgeslagen in Charkov als bewijs

Oekraïners opgepakt voor diefstal Banksy-kunstwerk

De Oekraïense politie heeft acht mensen aangehouden die in de Noord-Oekraïense plaats Hostomel een muurschildering van de Britse graffitikunstenaar Banksy hadden proberen te stelen. Ze waren erin geslaagd het deel van het pleisterwerk waarop de tekening was aangebracht los te krijgen. Ze werden betrapt toen ze het werk wilden meenemen.

De dieven hebben tegenover de politie verklaard het kunstwerk te willen verkopen om de opbrengst te schenken aan de Oekraïense strijdkrachten. Dat melden media in Oekraïne.

De tekening is nu in handen van de politie. De gouverneur van de regio Kiev zegt in een verklaring: "Deze afbeeldingen staan symbool voor onze strijd tegen de vijand. We zullen er alles aan doen om deze werken veilig te stellen als symbool van onze overwinning."

Vorige maand verschenen, verspreid over Oekraïne, zeven muurschilderingen op verwoeste gebouwen. Banksy bevestigde kort daarna alle werken te hebben gemaakt. Op de tekening in Hostomel is een vrouw in badjas te zien met een gasmasker op en een brandblusser in haar hand.

Oekraïners opgepakt na stelen Banksy-kunstwerk

EU-landen bereiken akkoord over prijsplafond Russische olie

De lidstaten van de Europese Unie zijn het eens geworden over een maximumprijs voor Russische olie die per tanker wordt vervoerd. Het wachten was nog op Polen, maar vandaag maakte de Poolse EU-ambassadeur bekend akkoord te gaan met het plan.

Het prijsplafond is een toevoeging op een eerder aangekondigd EU-verbod op de import van Russische olie via zeeschepen, dat komende maandag ingaat. Door een maximumprijs in te stellen, moeten de staatsinkomsten van Rusland worden afgeknepen en moet worden voorkomen dat de olieprijzen te hoog oplopen vanwege het importverbod.

Volgens de EU-lidstaten is alleen een boycot van Russische olie via zeeschepen niet afdoende omdat de olie via Turkije en India alsnog Europa zou kunnen bereiken.

Zodra het plan officieel is goedgekeurd, wordt de bovengrens 60 dollar (57 euro) per vat. De huidige marktprijs voor Russische olie ligt rond de 70 dollar. Op aandringen van Polen is daaraan toegevoegd dat de maximumprijs altijd 5 procent lager moet liggen dan de marktprijs. Zo wordt voorkomen dat Rusland alsnog veel geld kan verdienen als de marktprijs lager ligt dan 60 dollar.

Het idee voor het prijsplafond komt van de G7, waarin behalve EU-landen Duitsland, Frankrijk en Italië ook de Verenigde Staten, Canada, Japan en het Verenigd Koninkrijk zitten. De grootste scheepvaartbedrijven en verzekeraars van vrachtschepen zijn gevestigd in G7-landen en door het prijsplafond wordt het moeilijk om olietankers in te zetten en te verzekeren als die dure Russische olie vervoeren.

Scheepvaartbedrijven uit die landen mogen geen olie vervoeren die voor meer dan 60 dollar per vat wordt verkocht en verzekeraars mogen geen verzekeringen uitgeven voor de vracht als het prijsplafond niet gehanteerd wordt.

Russische tv-zender in EU maakt excuses voor 'pro-Russische' uitspraak

De Russische onafhankelijke tv-zender TV Rain, die onder meer vanuit Amsterdam uitzendt, is in Letland beboet vanwege een veronderstelde oproep voor steun aan het Russische leger. De omroep moet een boete van 10.000 euro betalen. Ook zal de mediawaakhond in Letland een onderzoek starten naar TV Rain. De zender wordt verder verweten een kaart te hebben getoond waarop het geannexeerde Oekraïense schiereiland de Krim onderdeel uitmaakt van Rusland.

De kwestie draait om een uitspraak die presentator Aleksej Korostelev gisteren deed in een uitzending over de omstandigheden waarin Russische militairen aan het front verkeren. Daarin lijkt hij te suggereren dat de zender de militairen wil steunen met betere uitrusting. De hoofdredacteur van Dozhd, zoals de zender in het Russisch heet, weersprak dat gisteravond. Volgens hem was er sprake van een misverstand en werden kijkers juist opgeroepen om informatie over het leger met de zender te delen. De uitzending werd offline gehaald.

De zender week dit jaar uit naar verschillende Europese steden, waaronder Amsterdam, omdat het werken in Rusland onmogelijk was gemaakt. TV Rain heeft een Letse uitzendvergunning en in dat land wordt de zaak hoog opgenomen. Minister van Defensie Artis Pabriks oppert op Twitter dat de zender "maar beter in Rusland kan gaan werken".

Vandaag werd bekend dat presentator Korostelev wordt ontslagen. In een emotionele verklaring zei journaalpresentator Katerina Kotrikadze dat het "compleet onacceptabel" is dat Korostelev de uitspraak deed. Ook werden er uitgebreid excuses aangeboden.

Oekraïne stelt verbod in op religieuze organisaties met Russische banden

Oekraïne heeft een verbod ingesteld op activiteiten van religieuze organisaties die banden hebben met Rusland. Met het ingaan van deze maatregel kunnen religieuze leiders die in nauw contact staan met Rusland straffen opgelegd krijgen.

Dit besluit, dat president Zelensky vandaag ondertekende, maakt het ook mogelijk om banden tussen de Oekraïense en Russische kerk te onderzoeken. In Oekraïne bestaan twee orthodoxe kerken naast elkaar: de Oekraïens-Orthodoxe Kerk patriarchaat van Moskou en de Oekraïens-Orthodoxe Kerk. Afgelopen mei verklaarde die eerste zich onafhankelijk van het patriarchaat in Moskou, vanwege diens steun aan de Russische invasie.

De Oekraïense regering verdenkt de kerk ervan de banden met Rusland niet volledig te hebben verbroken. Priesters van de kerk zouden pro-Russische opvattingen uitdragen en sommigen zouden actief samenwerken met Rusland.

De Oekraïense veiligheidsdienst SBOe deed vorige week invallen in honderden kerken vanwege verdenkingen van collaboratie met de Russen. 'Pro-Russische boeken' en contant geld werd in beslag genomen. Meer dan vijftig mensen zijn ondervraagd, maar zover bekend is niemand aangehouden.

Patriarch Kirill van Moskou, de geestelijk leider van de Russisch-Orthodoxe kerk, heeft de Russische invasie in Oekraïne vanaf het begin gesteund. Hij verklaarde de oorlog als een heilige strijd tegen het Westen.

Ambassade Oekraïne in Nederland krijgt bloederige post

Oekraïense ambassades in Europa hebben pakketjes met bloed en dierenogen ontvangen, zegt een woordvoerder van het Oekraïense ministerie van Buitenlandse Zaken. Het gaat om de ambassades in Nederland, Hongarije, Polen, Kroatië en Italië. Ook de consulaten in Napels (Italië), Krakau (Polen) en Brno (Tsjechië) kregen zo'n pakketje.

"De pakketjes waren gedrenkt in een vloeistof met een bepaalde kleur en bijbehorende geur", schrijft de woordvoerder op Facebook. De Oekraïners onderzoeken de betekenis van deze dreiging, zegt hij.

Meer diplomatieke posten van de Oekraïners zijn volgens de woordvoerder doelwit geworden. De deur van de woning van de ambassadeur in het Vaticaan is vernield en de ambassade in Kazachstan kreeg een bericht over een landmijn. Die mijn werd overigens niet aangetroffen.

Gisteren werd er een verdacht pakket bij de Amerikaanse ambassade in Madrid bezorgd. Het was de zesde bombrief in twee dagen die bij verschillende overheidsinstanties in Spanje en een wapenfabrikant werden bezorgd. Woensdag ontplofte nog een bombrief bij de Oekraïense ambassade in Spanje.

De Oekraïense minister Koeleba van Buitenlandse Zaken spreekt van een goed georganiseerde poging om de ambassades en consulaten van het land te terroriseren. "Ze proberen ons te intimideren, maar dat is zinloos. We zullen ons blijven inzetten voor de overwinning van Oekraïne."

De ambassade van Oekraïne in Den Haag (archief)

Rusland: VS bemoeilijkt onderhandelingen over beëindigen oorlog

Als de Verenigde Staten erkennen dat de geannexeerde gebieden van Oekraïne nu bij Rusland horen, zou president Poetin willen onderhandelen over de oorlog. Nu is het moeilijk om een "wederzijdse basis" voor gesprekken te vinden omdat de VS zijn standpunt niet wil wijzigen, zei Kremlin-woordvoerder Peskov vandaag.

Biden zei gisteren alleen met Poetin te willen praten als Moskou van plan is om de oorlog te beëindigen. Peskov zegt dat Moskou dat niet van plan is: "de speciale militaire operatie gaat door".

Voordat zo'n gesprek überhaupt plaatsvindt wil de Amerikaanse president eerst overleggen met andere NAVO-bondgenoten.

Eind september annexeerde Rusland illegaal de vier Oekraïense regio's Zaporizja, Donetsk, Loegansk en Cherson. In 2014 werd het Oekraïense schiereiland de Krim al door Rusland ingelijfd.

'Europa is te afhankelijk van VS voor eigen veiligheid'

Europa is voor zijn eigen veiligheid te afhankelijk van de Verenigde Staten. De oorlog in Oekraïne heeft dat duidelijk gemaakt, zei de Finse premier Sanna Marin tijdens een bezoek aan de Australische stad Sydney.

"Ik moet eerlijk zijn, Europa is op dit moment niet sterk genoeg. We zouden in de problemen komen zonder de Verenigde Staten", aldus Marin. Ze pleitte daarom voor meer Europese wapenproductie en sterkere krijgsmachten.

Marin vindt ook dat Europa voor zijn technologie te veel op China bouwt. Er moet geïnvesteerd worden in onder meer kunstmatige intelligentie, stelt ze.

Ontmoeting tussen premier Sanna Marin (Finland) en premier Anthony Albanese (Australië) in Sydney

Moskou test nieuwe raket in Kazachstan

Op de Kazachse testbaan Sari Sjagan heeft Rusland naar eigen zeggen een luchtverdedigingsraket gelanceerd. Moskou zei dat de lancering succesvol was zonder verdere details te geven. Het zou gaan om een antiballistische raket, die is bedoeld om raketten met kernkoppen uit de lucht te halen.

De lancering komt een aantal dagen nadat de Russische president Poetin en zijn Kazachse ambtsgenoot Kassym-Jomart Tokayev een nieuw samenwerkingsdocument ondertekenden. "Het is het eerste bezoek na de herverkiezing van de heer Tokayev als president van Kazachstan", zei Poetin. "In die zin heeft het een symbolische betekenis. Het onderstreept de bijzondere aard van onze relaties."

Drie jaar geleden werd er ook een Russische luchtdoelraket gelanceerd vanaf Sari Sjagan.

Volgens de EurAsian Times zijn dit beelden van de rakettest vandaag:

Oekraïne: 10.000 tot 13.000 militairen omgekomen in oorlog

In de oorlog tegen Rusland zijn tot nu toe tussen de 10.000 en 13.000 Oekraïense militairen gesneuveld, zegt Oekraïne. Het is voor zover bekend voor het eerst dat het land een aantal overleden militairen noemt sinds eind augustus. Toen sprak het hoofd van de Oekraïense strijdkrachten over bijna 9000 dode militairen.

De door Oekraïne genoemde aantallen zijn fors lager dan de cijfers waarvan men internationaal uitgaat. Vorige maand maakte de Amerikaanse legerleider Mark Milley de inschatting dat zowel aan Russische als aan Oekraïense kant inmiddels 100.000 doden en gewonden zijn gevallen sinds februari.

Deze week reageerde Kiev kribbig op een online video waarin voorzitter Von der Leyen van de Europese Commissie datzelfde aantal noemde, kennelijk gebaseerd op de schatting van Milley. Een woordvoerder van president Zelensky zei dat alleen de Oekraïense autoriteiten daarover gaan. Na de kritiek plaatste Von der Leyen een nieuwe versie van de video, waarin de passage over het dodental was geschrapt.

'EU-landen eens over prijsplafond Russische olie: 60 dollar per vat'

De EU-landen zijn het eens geworden over een maximumprijs van 60 dollar per vat voor Russische olie die over zee gaat, meldt persbureau Reuters. Nu ligt de prijs rond de 70 dollar. Alle landen
moeten het akkoord nog bekrachtigen.

Mocht de marktprijs dalen, dan zakt het prijsplafond mee, zodat voor Russische olie ook dan nog 5 procent minder wordt betaald dan de marktprijs. Behalve de EU werkt ook de G7 aan een maximumprijs.

Die geldt dan ook voor verzekeraars die in de EU of de G7 gevestigd zijn. Dat betekent dat ook andere landen ermee te maken krijgen, want schepen met duurdere olie zijn dan deels onverzekerbaar.

Biden wil alleen met Poetin in gesprek als die oorlog in Oekraïne wil beëindigen

De Amerikaanse president Biden wil pas met zijn Russische ambtgenoot Poetin in gesprek als die de oorlog in Oekraïne wil stoppen. "Dan wil ik graag met hem gaan zitten om te bespreken waar hij aan denkt", zei Biden op een persconferentie met de Franse president Emmanuel Macron in Washington.

Biden stelde dat het duidelijk is dat Poetin Oekraïne wil bezetten. "Maar ze hebben zich misrekend", aldus de Amerikaanse president. Biden gaat overigens pas in gesprek met Poetin wanneer dat van tevoren met NAVO-partners is overlegd, zei hij.

Rusland en Oekraïne wisselen vijftig krijgsgevangenen uit

Rusland en Oekraïne hebben vijftig krijgsgevangenen met elkaar uitgewisseld. Dat hebben het Russische ministerie van Defensie en een hooggeplaatste Oekraïense ambtenaar laten weten. Details over de ruil, die eerder vandaag al werd aangekondigd, ontbreken.

Rusland zegt dat de groep van vijftig naar Moskou wordt gebracht om daar medische controles te ondergaan.

De twee landen ruilen geregeld gevangenen met elkaar. Volgens Rusland zijn afgelopen zaterdag negen Russische militairen vrijgelaten bij een ruil. En Oekraïne meldde dat twaalf Oekraïense militairen zijn vrijgelaten.

Aantal vluchtelingen uit Oekraïne neemt (nog) niet toe

Europa bereidt zich voor op een nieuwe golf van Oekraïense vluchtelingen, als gevolg van de Russische aanvallen op elektriciteits- en drinkwatervoorzieningen. Met de winter op komst kunnen tot 3 miljoen Oekraïners op de vlucht slaan, verwacht de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO).

Maar vooralsnog blijft de 'wintermigratie' uit, blijkt uit nieuwe cijfers van de VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR.

'Rusland heeft veel munitie verbruikt voor aanvallen op infrastructuur'

Volgens het Britse ministerie van Defensie staat de Russische strategie om infrastructuur in Oekraïne aan te vallen onder druk. Dat komt doordat de Russische strijdkrachten al veel lange-afstandsraketten die geschikt zijn voor dat doel hebben verbruikt.

"De effectiviteit van de aanvallen wordt daardoor verminderd", schrijft de Britse militaire inlichtingendienst. Ook is het psychologische effect van de aanvallen negen maanden na de invasie volgens de Britten waarschijnlijk minder groot dan in het begin van de oorlog.

Ook verdacht pakket bij Amerikaanse ambassade Madrid

De Spaanse politie onderzoekt een verdacht pakketje dat bij de Amerikaanse ambassade in Madrid is bezorgd. Het zou de zesde bombrief in twee dagen zijn die bij verschillende overheidsinstanties en een wapenfabrikant zijn bezorgd.

De weg bij de Amerikaanse ambassade is afgesloten en er is politie aanwezig.

'Sommige Russische troepen trekken zich terug van Dnjepr bij Cherson'

Volgens het Oekraïense leger heeft een deel van de Russische troepen zich teruggetrokken uit plaatsen aan de zuidoever van de Dnjepr bij Cherson. Het is het eerste bericht over een Russische terugtrekking daar sinds de rivier na de herovering van Cherson de frontlijn vormt. Het bericht geeft verder geen details en meldt niet of er ook Oekraïense troepen de rivier zijn overgestoken.

Oekraïense autoriteiten melden tegelijkertijd dat Rusland de beschietingen vanaf de overkant van de Dnjepr heeft geïntensiveerd. Daardoor is de elektriciteit in Cherson weer uitgevallen. Die was onlangs hersteld, drie weken nadat de Oekraïners de stad hadden heroverd.

Rusland open over plaatsen Oekraïense kinderen in pleeggezinnen

In Rusland wordt openlijk gesproken over het verplaatsen van kinderen uit Oekraïne naar Rusland, ondanks opmerkingen van de Verenigde Naties en EU-buitenlandchef Borrell dat dit een oorlogsmisdaad is. Er is zelfs een serie over die op sociale media rondgaat. Volgens het Oekraïense OM zijn sinds de Russische invasie ruim 12.000 Oekraïense kinderen gedeporteerd.

"Veel mensen in Rusland zien er niets verkeerds in, omdat zij het zien als iets humanitairs: arme kinderen lijden, zij hebben gezinnen nodig en wij hebben gezinnen", zegt Lisa Gaufman, docent Russische discours en politiek aan de Rijksuniversiteit Groningen", in dit artikel:

Lavrov verdedigt Russische aanvallen op energiecentrales

De Russische minister van Buitenlandse Zaken Lavrov heeft in een persconferentie de aanvallen van Rusland op het Oekraïense stroomnet verdedigd. Kiev en het Westen noemen die aanvallen een oorlogsmisdaad, gericht tegen de Oekraïense bevolking.

"We maken energie-installaties onklaar die jullie in staat stellen dodelijke wapens Oekraïne binnen te brengen waarmee Russen worden gedood", zei hij tegen westerse journalisten. Hij stelde dat de VS en de NAVO direct deelnemen aan de oorlog door wapens te leveren en militairen te trainen. De dreiging van de VS vormt een existentiële bedreiging voor Rusland, stelde de minister.

Hij zei verder dat het Westen een kans mist om een brug te bouwen naar Rusland en het conflict in Oekraïne te bezweren. Hij was ook kritisch op de OVSE, de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa. Die houdt momenteel een ministersconferentie in het Poolse Lodz. Lavrov is niet uitgenodigd ondanks het lidmaatschap van Rusland van de OVSE. Hij herhaalde dat Moskou openstaat voor onderhandelingen. "Rusland is bereid te luisteren naar iedereen die bereid is om te praten", aldus de minister.

Russische journalist: 'Ze hebben systematisch de oppositie de mond gesnoerd'

Vandaag gaan in Rusland nieuwe wetten in die de militaire censuur aanscherpen en de regels over 'buitenlandse agenten' uitbreiden. De gevluchte onderzoeksjournalist Pavel Kanygin zit nu in Nederland en is bang dat zijn familie ook doelwit wordt, vertelt hij in deze video:

Russische journalist: 'Ze hebben systematisch de oppositie de mond gesnoerd'

Europese ban op Russische olie is verre van waterdicht

Vanaf 5 december mag er geen Russische ruwe aardolie per schip de EU-havens meer bereiken. Maar een analyse van Nieuwsuur wijst uit dat Rusland met tal van sluiproutes de boycot kan omzeilen:

Rusland en Oekraïne ruilen krijgsgevangenen

Een Russische woordvoerder in het door Rusland bezette deel van de regio Donetsk heeft aangekondigd dat Moskou en Kiev zijn overeengekomen vijftig krijgsgevangenen uit te wisselen. De ruil zou later vandaag moeten plaatsvinden.

Rusland meldt ook dat afgelopen zaterdag negen Russische soldaten zijn vrijgelaten bij een krijgsgevangenenruil. Volgens Oekraïne heeft Rusland twaalf Oekraïense soldaten vrijgelaten. De twee landen wisselen regelmatig krijgsgevangenen uit.

Nederland, Estland en Noorwegen leveren klein veldhospitaal aan Oekraïne

Nederland, Estland en Noorwegen leveren samen een klein veldhospitaal aan Oekraïne. Het bestaat uit een aantal containers, waarin een intensive care en operatiekamer worden geplaatst. Er is plaats voor vier bedden. Ook medische hulpmiddelen en ondersteuning komen mee, waaronder acht militaire voertuigen voor gewondentransport en beademingsapparatuur.

De containers komen uit Estland. Nederland en Noorwegen betalen eraan mee. Nederland draagt 3,5 miljoen bij. Estland verzorgt samen met Oekraïense experts de trainingen voor het gebruik van het veldhospitaal.

"Rusland blijft burgers en vitale infrastructuur bestoken met raketten", lichtte minister van Defensie Ollongren de levering toe. "De winter is begonnen en de gevechten om Oekraïens grondgebied gaan door. Met dit mobiele operationele ziekenhuis kunnen de Oekraïners ook dicht bij het front levens van militairen redden."

Al vijf bombrieven gevonden in Spanje

In Spanje zijn opnieuw twee explosieven gevonden die waren verborgen in een poststuk. Een ervan was gestuurd naar de luchtmachtbasis Torrejon de Ardoz bij Madrid, een tweede bij het ministerie van Defensie. Beide bombrieven werden tijdig ontdekt en onschadelijk gemaakt.

Gisteren werden al bombrieven ontdekt bij de Oekraïense ambassade in Madrid en bij een wapenfabrikant in het noorden van het land, die ook wapens aan Oekraïne levert. Het eerste explosief ontplofte, waarbij een Oekraïense functionaris lichte verwondingen opliep. De twee bombrieven leken van dezelfde afzender te komen. Op de achterkant van de pakketten stond hetzelfde e-mailadres.

Vandaag werd ook bekend dat de Spaanse premier Sánchez op 24 november een brief kreeg die volgens het ministerie van Binnenlandse Zaken leek op de pakketjes die woensdag werden gevonden. Vanwege de bombrieven zijn de veiligheidsmaatregelen rond overheidsgebouwen en ambassades in Spanje opgeschroefd.

Onderzoek: helft gevluchte kinderen uit Oekraïne angstig en bezorgd

Kinderen die de oorlog in Oekraïne zijn ontvlucht, worstelen met hun mentale gezondheid en hebben vaak moeite om zich aan hun nieuwe situatie aan te passen. Ze voelen zich in hun gastland minder gelukkig, zijn angstig, rusteloos en eenzaam en maken zich zorgen over de toekomst. Dat blijkt uit een onderzoek van Save the Children onder ruim duizend kinderen van 12 tot 18 jaar en hun verzorgers in acht Europese landen, waaronder Nederland.

De helft van de kinderen onder de 16 jaar ervaren meer angst sinds hun vlucht. Bij kinderen van 16 jaar en ouder is dat zelfs 78 procent. 57 procent van de kinderen voelt zich minder gelukkig. Bij de oudere kinderen vanaf 16 jaar ligt dat percentage op 66 procent. Twee op de vijf kinderen geven aan zich eenzaam te voelen en 55 procent maakt zich zorgen over de toekomst.

Uit het onderzoek blijkt dat Oekraïense kinderen die naar school gaan, zich minder eenzaam voelen. In Nederland staan inmiddels bijna alle Oekraïense kinderen op school ingeschreven, schrijft Save the Children. De hulporganisatie vindt wel dat er geïnvesteerd moet worden in het psychisch welbevinden van de kinderen op school. Daarnaast weten de meeste ouders of verzorgers van Oekraïense kinderen in Nederland niet waar zij terecht kunnen voor hulp, waar te sporten, een hobby uit te oefenen of waar zij kunnen aankloppen voor medische of mentale zorg.

Zes miljoen Oekraïners zonder stroom op eerste winterdag

Bijna zes miljoen mensen verspreid over een groot deel van Oekraïne zitten zonder elektriciteit, heeft de Oekraïense president Zelensky gezegd op de eerste dag van de meteorologische winter.

Volgens Maksym Timtsjenko, topman van het grootste energiebedrijf van het land, gaat Oekraïne de zwaarste winter in zijn recente geschiedenis tegemoet. Maar hij zei ook dat het licht niet lang uit zal blijven omdat de Oekraïners de schade steeds snel weten te herstellen. "We zullen overleven en winnen", aldus Timtsjenko. Het bedrijf meldt dat 40 procent van het Oekraïense stroomnet beschadigd is door Russische aanvallen.

De stroomuitval noopt veel Oekraïners tot noodoplossingen. Volgens de hulpdiensten zijn woensdag negen mensen omgekomen bij branden die waren uitgebroken nadat ze hadden geprobeerd hun huis op een onveilige manier te verwarmen. In totaal waren er in één dag tijd 131 branden in het hele land, waarvan 106 in woningen.

Sneeuw in de straten van Lviv

Ook wapenfabrikant in Spanje ontvangt bombrief

Ook een wapenfabrikant in de Spaanse stad Zaragoza heeft een bombrief ontvangen. Eerder op de dag kreeg ook de Oekraïense ambassade in Madrid een bombrief, die aan de ambassadeur was gericht. Een medewerker van de ambassade raakte daarbij lichtgewond. De politie onderzoekt of er een verband is tussen de twee incidenten.

De fabriek in Zaragoza produceert C90-raketwerpers die Spanje aan Oekraïne levert. De fabrikant kreeg een soortgelijke brief als de ambassade. Volgens een vertegenwoordiger van het lokale bestuur kwamen beide brieven uit Oekraïne en lijkt het erop dat ze dezelfde afzender hadden. De brief die de fabrikant ontving is gecontroleerd tot ontploffing gebracht, niemand raakte gewond.

Russische vicepremier op nieuwe Britse sanctielijst

Het Verenigd Koninkrijk kondigde vandaag een nieuw pakket van 22 sancties aan tegen Russische functionarissen die verantwoordelijk zijn voor de gedwongen mobilisatie van burgers om deel te nemen aan de invasie van Oekraïne. Eén van de gesanctioneerde personen is vicepremier Denis Mantoerov. Hij is volgens het VK verantwoordelijk voor het toezicht op de Russische wapenindustrie en het uitrusten van gemobiliseerde troepen.

"Het besluit van het Russische regime om Russische burgers gedeeltelijk te mobiliseren, was een wanhopige poging om de dappere Oekraïners die hun grondgebied verdedigden te overweldigen. Het is mislukt", zegt de Britse minister van Buitenlandse Zaken James Cleverly in een verklaring. "Vandaag hebben we personen gesanctioneerd die deze dienstplicht hebben afgedwongen en duizenden Russische burgers hebben gestuurd om te vechten in de illegale en weerzinwekkende oorlog van Poetin."

Medewerker Oekraïense ambassade in Madrid gewond door bombrief

Een medewerker van de Oekraïense ambassade in Madrid is lichtgewond geraakt door een bombrief. Volgens de Spaanse politie kreeg het slachtoffer een envelop met daarin een klein, zelfgemaakt explosief dat ontplofte.

De medewerker ging vervolgens op eigen kracht naar het ziekenhuis, schrijft onder meer de Spaanse publieke omroep. Die meldt ook dat de brief was geadresseerd aan de ambassadeur. Het slachtoffer is een beveiliger. De envelop is niet door een scanner gegaan, maar werd buiten door de beveiliger geopend.

Er is nog weinig bekend over het incident. Zo is bijvoorbeeld niet duidelijk waar het explosief vandaan komt. De politie is een onderzoek gestart.

Dmytro Koeleba, de Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken, roept na de explosie op tot extra veiligheidsmaatregelen bij alle Oekraïense ambassades.

'Poetin wil vooral bevolking treffen'

President Poetin richt zich nu op het hard treffen van de Oekraïense bevolking. Dat zegt de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Blinken. "Maar zijn strategie zal niet werken", zegt hij.

Volgens Blinken hebben de Russen nu meer dan een derde van de Oekraïense energie-infrastructuur gebombardeerd en zullen de Verenigde Staten er alles aan doen om te helpen de schade te herstellen. Hij zegt verder dat president Poetin niet geïnteresseerd is in een diplomatieke oplossing.

Oekraïne heeft gezegd dat het snel extra luchtafweergeschut nodig heeft. Het land zou daarover gesprekken voeren met Duitsland.

Nederland wil cultureel meer samenwerking met Oekraïne

Nederland gaat op cultureel gebied meer samenwerken met Oekraïne. Dat heeft staatssecretaris Uslu (Cultuur en Media) gezegd in een overleg met haar Europese collega's in Brussel.

Oekraïne wordt een 'focusland', waardoor er meer mogelijk is op het gebied van investeringen en uitwisselingen. Nederland geeft al noodhulp aan beschadigde musea in Oekraïne.

"Juist nu is het belangrijk om ook op cultureel gebied samen te werken", zegt Uslu. "Alles van waarde is weerloos, zeker in tijden van oorlog." De staatssecretaris wil Oekraïne steunen "in het verzet tegen Russische oorlogsmisdaden zoals het vernietigen van cultureel erfgoed en culturele infrastructuur".

'Bevroren Russische tegoeden naar wederopbouw Oekraïne'

De Europese Commissie wil bevroren Russische tegoeden gebruiken voor het herstellen van de schade in Oekraïne. Volgens commissievoorzitter Von der Leyen ligt er een plan op tafel om het geld in een fonds te stoppen. Het gaat om 319 miljard euro.

Het grootste deel (300 miljard) bestaat uit tegoeden van de Russische Centrale Bank. De rest komt van rijke Russische zakenmensen die nauwe banden hebben met president Poetin.

Brussel zegt dat met het geld de oorlogsschade in Oekraïne kan worden gecompenseerd en dat Rusland zo kan worden gestraft voor zijn agressie. Von der Leyen verwacht dat ze 'legale manieren' vindt om de Russische tegoeden in beslag te kunnen nemen.

Verder wil de commissievoorzitter samen met de EU-landen de mogelijkheden bekijken voor de oprichting van een tribunaal "om de Russische agressie te onderzoeken en berechten". Die speciale rechtbank zou moeten worden gesteund door de Verenigde Naties.

Italiaanse minister: Europa moet vuist maken

Europa moet zijn aanwezigheid in de westelijke Balkan vergroten, heeft de Italiaanse minister van Buitenlandse Zaken gezegd op de NAVO-top in Roemenië. "De stabiliteit in de westelijke Balkan is belangrijk voor vrede. We moeten de Russen stoppen, we hebben meer Europa nodig", zei minister Tajani in Boekarest.

"We moeten alle westelijke Balkanlanden in de buurt van Oekraïne beschermen. Eenheid is belangrijk en een duidelijke boodschap aan Rusland", zei Tajani. Hij maakte niet duidelijk op welke manier precies de Europese aanwezigheid in de Balkanlanden vergroot zou moeten worden.

De westelijke Balkanlanden worden gevormd door Servië, Bosnië en Herzegovina, Kosovo, Albanië, Noord-Macedonië, Montenegro, Slovenië en Kroatië.

Oekraïne en Rusland hard op zoek naar wapens, wat kan het buitenland nog leveren?

Op de NAVO-top in Roemenië wordt druk overlegd over het leveren van nieuwe wapens aan Oekraïne. De vraag is: hoeveel kan en wil het Westen nog geven? Intussen kampt ook Rusland, de tegenstander, met wapenproblemen. Want Poetins voorraad slinkt eveneens.

Rusland: stroomuitval in Koersk door Oekraïense luchtaanvallen

Volgens de Russische autoriteiten hebben Oekraïense luchtaanvallen in de regio Koersk op sommige plekken geleid tot stroomuitval. Dat komt doordat bij de aanvallen een elektriciteitscentrale is geraakt, zegt de gouverneur van de Russische regio op Telegram. Volgens hem is niet duidelijk of er gewonden zijn gevallen bij de luchtaanvallen.

Oekraïne heeft nog niet op de beschuldigingen gereageerd. De regio Koersk ligt aan de noordoostelijke grens met Oekraïne. De Russische autoriteiten in grensregio's als deze hebben Oekraïne al meerdere malen beschuldigd van het aanvallen van doelen als elektriciteitsleidingen en brandstof- en munitievoorraden.

Rusland legt de afgelopen weken regelmatig delen van het Oekraïense stroomnetwerk plat met luchtaanvallen.

'Rusland houdt dienstweigeraars vast in kelders Oekraïne'

Volgens getuigenverklaringen van Russische dienstweigeraars worden zeker 300 van de zogeheten 'refuseniks' vastgehouden in kleine kelders in Oekraïne. Ze weigeren verder te vechten en zouden daarom worden bedreigd met pistolen en schijnexecuties. "Ze proberen alles om de gemobiliseerden weer terug te laten keren naar het front", zei dienstweigeraar Michail Nosov tegen de Russische journalist Anastasia Tsjoemakova.

Die publiceerde op haar telegramkanaal ASTRA als eerste video's van gemobiliseerde mannen in clandestiene gevangenissen in de Donbas. "Overal in het oorlogsgebied weigeren Russische gemobiliseerden verder te vechten," zegt Tsjoemakova in een videogesprek met de NOS vanuit haar huidige woonplaats op Hawaii. "Ze gaan geheel onvoorbereid de loopgraven in en beseffen: dit is niet onze oorlog, hier willen we niet aan deelnemen."

Intussen bewegen familieleden hemel en aarde om hun mannen en zonen daar weg te krijgen. Ze schrijven verzoekschriften aan de legerleiding, richten zich tot allerlei instanties en benaderen de media. Nosov is inmiddels vrijgelaten en wil een verklaring afleggen over de misstanden in de kelders.

G7-landen gaan onderzoek naar misdaden Oekraïne coördineren

De rijke industriële landen die verenigd zijn in de G7 gaan het onderzoek naar mogelijke oorlogsmisdaden in Oekraïne coördineren. Dat hebben de ministers van Justitie van de landen afgesproken tijdens een overleg in Berlijn. Daarbij waren ook aanklagers van het Internationaal Strafhof in Den Haag, justitie in Duitsland en de minister van justitie van Oekraïne.

De G7 denkt dat het onderzoek naar oorlogsmisdaden jaren of misschien wel tientallen jaren zal gaan duren. "Maar we zullen goed voorbereid zijn en we zullen het volhouden, zolang het nodig is", zegt de Duitse minister van Justitie Buschmann.

Volgens de minister zal het gezamenlijke onderzoek ertoe leiden dat bewijsmateriaal gedeeld kan worden. Ook moet het ertoe leiden dat slachtoffers van seksueel geweld hun verklaring maar één keer hoeven af te leggen, zodat ze gebruikt kunnen worden als bewijsmateriaal.

Amerikanen trekken miljoenen uit voor herstel elektriciteitsnet Oekraïne

De Verenigde Staten trekken 53 miljoen dollar uit voor het herstel van het elektriciteitsnetwerk van Oekraïne, meldt het ministerie van Buitenlandse Zaken in Washington.

Het geld wordt gebruikt om apparatuur aan te kopen. "Deze apparatuur wordt snel geleverd aan Oekraïne", beloven de Amerikanen. "Zodat de Oekraïners de winter door kunnen komen." Het gaat onder meer om transformatoren en overspanningsbeveiliging.

De Russen hebben de afgelopen weken veel aanvallen uitgevoerd op het Oekraïense elektriciteitsnetwerk. Oekraïne en het westen zeggen dat het een doelbewuste aanval is op gewone burgers en spreken van oorlogsmisdaden.

Herstel van het elektriciteitsnet in Kramatorsk, Oekraïne

Kremlin reageert op pauselijke kritiek op oorlog

Het Kremlin is niet blij met paus Franciscus vanwege diens recente opmerkingen over de oorlog. De leider van de Rooms-Katholieke kerk zei gisteren in een groot interview met het Amerikaanse tijdschrift America de oorlog in Oekraïne te veroordelen. De paus had zich tot dusver amper uitgelaten over het conflict, waarop het magazine hem vroeg naar zijn terughoudendheid.

Zonder Poetin als agressor te noemen, zei Franciscus dat Oekraïne de "martelaar" in de oorlog is. Ook wees hij impliciet naar etnische minderheden die zich hebben aangesloten bij het Russische leger, zoals de Tsjetsjenen (die een islamitische minderheidvormen). "De wreedsten zijn vaak degenen die bij Rusland horen, maar niet tot de Russische traditie behoren."

Het Kremlin reageerde daarop vandaag verontwaardigd en heeft volgens persbureau AP een officiële klacht bij het Vaticaan neergelegd. "Ik ben zeer verontwaardigd over dergelijke insinuaties. Niets kan de eenheid van het Russische volk aan het wankelen brengen", aldus de Russische ambassadeur in Vaticaanstad.

Sinds het uitbreken van de oorlog heeft de paus zich terughoudend opgesteld, vermoedelijk om de Russisch-Orthodoxe Kerk niet voor het hoofd te stoten. Eerder wees hij bijvoorbeeld "huurlingen" aan als schuldige partij in het conflict, wat hem op kritiek van Kiev kwam te staan.

Ruim een week geleden bood het Vaticaan aan te bemiddelen in de oorlog. Daarop reageerde Rusland dat het openstaat voor de komst van de paus, maar dat "de houding van Kiev" dat onmogelijk maakt.

NAVO: Rusland zet de winter in als wapen

Omdat Rusland de winterperiode inzet als wapen in de oorlog, zal de NAVO de komende tijd meer hulp gaan bieden aan Oekraïne. Dat heeft NAVO-secretaris-generaal Stoltenberg gezegd. De winterkou wordt door Moskou momenteel strategisch ingezet omdat de Russische strijdkrachten aan de verliezende hand zijn, aldus Stoltenberg.

Hij doelde daarmee op Russische aanvallen, waardoor Oekraïners steeds vaker zonder stroom en verwarming zitten. Ook het Oekraïense leger zal de komende tijd vaker last krijgen van de kou. Stoltenberg zegde daarom toe dat de NAVO generatoren aan het land zal leveren om de energievoorziening op gang te houden. Ook zullen NAVO-leden helpen de infrastructuur te herbouwen.

Stoltenberg deed de toezeggingen vlak voor een overleg met de ministers van Buitenlandse Zaken. Zij ontmoeten elkaar vandaag in de Roemeense hoofdstad Boekarest. Vermoedelijk zullen zij het hebben over hoe Oekraïne de komende tijd praktisch kan worden gesteund. Ook de verdere omgang met Rusland is onderwerp van gesprek.

Hoe gaan ze in Oekraïne om met de koude winter?

Zo gaat Oekraïne de koude, strenge winter tegemoet

Oekraïners verzamelen lichamen gesneuvelde Russen

In een bos bij het dorp Dovhenke in de regio Charkov hebben Oekraïense vrijwilligers de lichamen van zo'n twintig Russische militairen ontdekt. Volgens de Oekraïners kwamen die om toen ze Oekraïense verdedigingsposities probeerden te vernietigen.

Vrijwilliger Oleksi Joekov zegt dat het ondanks het Russische geweld van belang is om zorgvuldig met de gevonden lichamen om te gaan. "We hopen dat zij dat ook met de lichamen van Oekraïense militairen doen." Bovendien kunnen de stoffelijke resten worden uitgewisseld met de Russen en worden herbegraven in eigen land.

Een team van Radio Free Europa / Radio Liberty maakte deze reportage:

Oekraïners vinden twintig lichamen van Russische soldaten in bos bij Charkov

Moderne kunst uit Oekraïne te zien in Madrid

In Madrid is een tentoonstelling geopend met tientallen kunstwerken die uit Kiev zijn weggehaald om te voorkomen dat ze door oorlogsgeweld beschadigd raken. Het gaat om schilderijen, schetsen, collages en theaterontwerpen van Oekraïense kunstenaars uit de eerste vier decennia van de twintigste eeuw.

In het Thyssen-Bornemisza-museum hangen werken van onder anderen Anatoli Petrytsky, Viktor Palmov, Vasyl Jermylov en Aleksandr Bogomazov. Veel stukken zijn zelden buiten Oekraïne te zien geweest. Volgens de samenstellers van de tentoonstelling gaat het om het compleetste overzicht van moderne Oekraïense kunst tot nu toe.

De expositie is tot eind april in de Spaanse hoofdstad te zien. Daarna gaan de werken naar Keulen, waar ze vanaf september hangen in Museum Ludwig.

  • AFP
    'Portret' van Kostjantyn Jeleva
  • EPA
    Kunstverzamelaar Francesca Thyssen-Bornemisza op de tentoonstelling
  • AFP
    'Rusten' van Oleksandr Syrotenko
  • EPA
  • AFP
    Het schilderij 'Oekraïense boerin' van Vladimir Boerljoek
  • EPA

Vandaag NAVO-overleg over Oekraïne

De ministers van Buitenlandse Zaken van de NAVO-landen ontmoeten elkaar aan het begin van de middag in Boekarest, de hoofdstad van Roemenië. Ze gaan het hebben over hoe Oekraïne de komende tijd praktisch kan worden gesteund. Ook de verdere omgang met Rusland is onderwerp van gesprek.

Namens Nederland is minister Hoekstra in Boekarest. De Oekraïense minister Koeleba wordt vanavond verwacht bij het overleg.

In Boekarest zijn verder gesprekken over de energievoorziening van Oekraïne. Daar doen de G7-landen aan mee. De energievoorziening is steeds vaker het doelwit van Russische aanvallen.

De Amerikaanse minister Blinken kondigt naar verwachting nieuwe hulp aan om langdurige stroomuitval te voorkomen. Oekraïne moet volgens hem in staat worden gesteld om problemen op het net snel te verhelpen. Hij roept andere landen op om ook spullen daarvoor te leveren.

Zelensky: Cherson is deze week 258 keer beschoten

De Oekraïense president Zelensky zegt in zijn dagelijkse videoboodschap dat de zuidelijke regio Cherson de afgelopen week 258 keer is beschoten door de Russen. In totaal zijn volgens hem dertig dorpen en steden geraakt door het artillerievuur.

Begin deze maand trokken de Russische troepen zich terug van de westelijke oever van de Dnjepr-rivier, die langs de stad Cherson loopt. Vanaf hun nieuwe posities beschieten ze de dorpen en steden, waaronder de havenstad Cherson.

Cherson werd zo'n twee weken geleden bevrijd na een tegenoffensief van het Oekraïense leger. Burgers gaven de posities van de Russen stiekem door, waarna ze werden bestookt met Himars-raketten. Mede daardoor werd de positie van de Russen in de stad onhoudbaar.

In de bevrijde stad werden meerdere martelkamers gevonden:

Ook in Cherson hadden de Russen martelkamers: 'Er was veel gegil te horen'

Stroom in Kiev wordt verdeeld zodat ziekenhuizen blijven funtioneren

Het Oekraïense energiebedrijf DTEK zegt dat delen van de hoofdstad Kiev om de beurt worden afgesloten van het stroomnet. Dat is volgens de energieleverancier nodig om storingen in ziekenhuizen en warmtepompstations te voorkomen. Van de normale hoeveelheid stroom is vanwege Russische aanvallen op de infrastructuur nu nog minder dan de helft beschikbaar.

Inwoners hebben twee tot drie uur stroom per dag. Om ze uit de brand te helpen zijn er centrale punten met stroom in het leven geroepen. Ze kunnen daar hun telefoons opladen, warme snacks eten en zelfs gamen of tv kijken.

Zo gaat Oekraïne de strenge winter tegemoet

Door Russische aanvallen zitten mensen in Oekraïne vaak zonder stroom en verwarming. De overheid heeft al speciale warmtepunten opgezet waar mensen kunnen schuilen. Maar ook het leger zal last krijgen van de kou.

Zo gaat Oekraïne de koude, strenge winter tegemoet

Gemobiliseerde Russische student: 'Ik kreeg een oud wapen en moest een slaapzak delen'

Een student, die onlangs zou zijn ontslagen uit het Russische leger in Oekraïne, zegt dat hij op pad werd gestuurd met een oud geweer. Ook zou hij zijn eten en slaapzak hebben moeten delen met andere militairen. Tegen persbureau Reuters zegt de jongen dat hij net voor het begin van de invasie werd opgeroepen om te vechten in de regio Donetsk, in het oosten van Oekraïne.

"Er waren niet genoeg slaapzakken voor iedereen, je kon jezelf alleen bedekken met een regenjas. We kregen het uiteindelijk wel voor elkaar om twee of drie mensen in een slaapzak te proppen om warm te blijven", zegt de jongen. De rantsoenen waren in het begin niet genoeg voor iedereen, maar later was er voldoende, stelt hij.

Poetin heeft deze maand het bevel gegeven dat studenten hun dienst moeten beëindigen, meldt Reuters. Het zou de bedoeling zijn dat ze verdergaan met hun studie. Met de terugkeer van tientallen jonge mannen lijkt daar nu gehoor aan te worden gegeven. De groep werd vandaag eerst gehuldigd tijdens een ceremonie in de bezette Oekraïense stad Starobesjeve, en zouden daarna richting huis zijn gestuurd.

Studenten in Starobesjeve die volgens Rusland weer naar huis mochten

Oekraïense ministerie van Defensie: Rusland vuurde ruim 16.000 raketten af

Volgens de Oekraïense minister van Defensie, Oleksi Reznikov, heeft Rusland al meer dan 16.000 raketten op zijn land afgevuurd in de afgelopen negen maanden. Hij stelt dat de overgrote meerderheid burgerdoelen heeft geraakt. "We vechten tegen een terroristische staat. Oekraïne zal zegevieren en de oorlogsmisdadigers berechten", schrijft hij op twitter.

President Zelensky waarschuwde eerder op de dag voor Russische raketaanvallen. "We hebben vernomen dat terroristen nieuwe aanvallen voorbereiden. Dit weten we zeker. Zolang zij rakketten hebben, zullen ze niet stoppen", zei hij in zijn dagelijkse videotoespraak. Inwoners wordt opgeroepen om de luchtalarmen goed in de gaten te houden.

'Meer dan 12.000 Oekraïense kinderen zijn gedeporteerd, 329 vermist'

Sinds het begin van de oorlog zijn meer dan 12.000 kinderen gedeporteerd naar Rusland, zeggen de Oekraïense autoriteiten. Daarnaast zouden in Oekraïne zelf nog 329 kinderen worden vermist. De cijfers zijn volgens de autoriteiten nog niet definitief, omdat sommige rapporten over vermiste en gedeporteerde kinderen nog niet geverifieerd zijn.

Op de website 'Children of War', die is verbonden aan de Oekraïense regering, staat dat er sinds het begin van de Russische invasie 440 kinderen zijn omgekomen. 851 zouden gewond zijn geraakt.

Buitenlandse Zaken ministers in Kiev om steun te betuigen

De ministers van Buitenlandse Zaken van zeven landen, waaronder Estland, Finland en Litouwen, zijn vandaag in Kiev om hun steun te betuigen aan Oekraïne. Het land worstelt met stroomuitval en problemen met de drinkwatervoorziening door Russische luchtaanvallen op de infrastructuur.

"Ondanks de Russische bombardementen en barbaarse wreedheid zal Oekraïne winnen!", schreef de Litouwse minister Landsbergis op Twitter.

De Finse minister van Buitenlandse Zaken Haavisto sprak zijn bewondering uit voor de "moed en vastberadenheid" van Oekraïners die "hun onafhankelijkheid verdedigen". Hij zegt dat Finland de Oekraïense regering blijft steunen, zo lang als dat nodig is. Haavisto herhaalde de eis dat Rusland de oorlog stopt en zich helemaal uit Oekraïne terugtrekt.

Gaat Vaticaan bemiddelen in het conflict?

De Russische regering zegt in te willen gaan op het aanbod van het Vaticaan om te bemiddelen tussen Moskou en Kiev over de oorlog in Oekraïne.

Rusland zegt dat het openstaat voor de komst van de paus, maar dat "de houding van Kiev" dat onmogelijk maakt, meldt het persbureau Reuters.

Paus Franciscus heeft ruim een week geleden in een interview met het Italiaanse dagblad La Stampa gezegd te willen bemiddelen. "Vrede is mogelijk tussen Moskou en Kiev, laten we dat niet vergeten."

In Kiev is er nog niet gereageerd op de woorden van Rusland, maar Oekraïne gaf onlangs aan alleen open te staan voor vredesonderhandelingen op voorwaarde dat de Russische troepen Oekraïne verlaten en Rusland de oorlogsschade compenseert.

Begin november meldde The Washington Post dat de Amerikaanse regering er bij president Volodymyr Zelensky op aandrong om open te staan voor onderhandelingen.

Volgens ingewijden zou de aansporing van de VS niet bedoeld zijn om Oekraïne daadwerkelijk aan de onderhandelingstafel te krijgen. De Amerikanen zouden bang zijn dat Kiev de steun van andere landen verliest als er geen bereidheid tot een gesprek wordt getoond. Die steun is van groot belang, omdat er rekening mee wordt gehouden dat de oorlog nog jaren kan duren.

Zelensky waarschuwt voor nieuwe Russische aanvallen

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky waarschuwt voor nieuwe raketaanvallen van Rusland. De president waarschuwt de bevolking en zijn leger voor de gevolgen van de aanvallen.

"We hebben vernomen dat terroristen nieuwe aanvallen voorbereiden. Dit weten we zeker. Zolang zij rakketten hebben, zullen ze niet stoppen", zei Zelensky in zijn dagelijkse videotoespraak.

Daarin zegt de president dat iedereen de komende week het luchtalarm goed in de gaten moet houden omdat het net zo zwaar als afgelopen week gaat worden. Toen had Rusland het op grote schaal voorzien op de energievoorzieningen. "Rusland zal de kou tegen de mensen gaan gebruiken", aldus Zelensky.

Nog even het laatste nieuws

Een samenvatting van het nieuws van afgelopen week uit Oekraïne:

  • De burgemeester van Kiev, Vitali Klitsjko, reageerde op kritiek van president Zelensky op zijn beleid. Zelensky was kritisch over de manier hoe er wordt omgegaan met de stroomuitval in de hoofdstad. "Ik wil niet betrokken raken bij politieke gevechten, zeker niet in deze huidige situatie", aldus Klitskjo.
  • Rusland heeft volgens de Oekraïense autoriteiten van de week weer zwaar geschoten op Cherson. Ook het omliggende gebied van de stad, die op 11 november door Oekraïense troepen werd heroverd, is geraakt.
  • Deskundigen vrezen voor een lange, koude winter voor Oekraïne. Zolang de oorlog voortduurt, zal Rusland de energievoorzieningen blijven bestoken met raketaanvallen, denkt energie-expert Willem Coppoolse.
  • Woensdag raakten Russische raketten een woonblok in Vysjgorod, even ten noorden van Kiev. Zes mensen kwamen om het leven. Ondanks het gevaar gaan mensen niet weg. Bekijk hieronder een reportage uit het gebied van verslaggever Kysia Hekster.
Ravage in voorstad Kiev na raketaanval, maar bewoners gaan niet weg

Welkom

In dit liveblog lees je over de laatste ontwikkelingen over de oorlog in Oekraïne. Het liveblog van vorige week staat hier.