Ouders 'in shock' na opstappen staatssecretaris, minister Hoekstra neemt waar

De dag dat Snel aftrad

De toeslagenaffaire zorgde opnieuw voor een bewogen dag in de Tweede Kamer. Tientallen gedupeerde ouders waren naar Den Haag gekomen om het debat over het zwartlakken door de Belastingdienst te volgen. Maar wat zij te horen kregen was de afscheidsspeech van staatssecretaris Snel. Hij had niet meer het vertrouwen van de Tweede Kamer dat hij nodig had om zijn moeilijke klus af te maken zei hij. Gisteren hadden GroenLinks en SGP namelijk laten doorschemeren dat zij het niet meer zagen zitten met Snel.

De ouders zijn bang dat zij nu nog langer moeten wachten op een oplossing. Voorlopig neemt minister van Financiën Hoekstra de klus van Snel over. Hij belooft dat er gewoon hard wordt doorgewerkt. De ongeveer 300 ouders van de CAF 11-zaak krijgen nog dit jaar hun geld. De andere tienduizenden ouders begin volgend jaar. Een opvolger voor Snel is nog niet bekend. D66 gaat daar in de Kerstvakantie over nadenken.

Ouders verlieten tribune Tweede Kamer met zelfde vraagtekens

Minister Hoekstra van Financiën neem taken Snel tijdelijk over: "We werken onverminderd door"

De schriftelijke verklaring van CDA-minister Hoekstra over het vertrek van zijn collega:

"Ik betreur het aftreden van Menno Snel zeer. Met grote gedrevenheid heeft hij geprobeerd om de behandeling van veel ouders die onterecht als fraudeurs zijn bestempeld, recht te zetten. Het doet me pijn om zo'n slimme, betrokken en aardige collega te verliezen, maar ik respecteer zijn keuze.

Het is duidelijk dat er bij Toeslagen evident zaken zijn misgegaan. Uitvoeringsorganisaties zijn het gezicht van de overheid. Hun werk kan een groot verschil maken in het leven van mensen. Bij het terugvorderen van toeslagen en de afwikkeling daarvan is helaas de menselijke maat te vaak en te ver zoek geweest. Dat moet fundamenteel anders.

Voorop staat dat alles wat in gang is gezet om de ouders zo veel mogelijk recht te doen, geen vertraging mag oplopen. Hier werken we bij Toeslagen, de Belastingdienst en op het ministerie onverminderd aan door."

Snel deed gisteren nog belangrijke toezeggingen aan gedupeerde ouders

De afgetreden Menno Snel deed gisteren nog belangrijke toezeggingen aan ouders die door de Belastingdienst onterecht als fraudeur zijn behandeld. Minister Hoekstra van Financiën, die voorlopig de taken van Snel overneemt, moet dit nu uitvoeren.

De ongeveer 300 ouders van de zogenoemde CAF 11-zaak krijgen nog dit jaar de compensatie op hun rekening. Het gaat vaak om tienduizenden euro's. Over de duizenden andere ouders die in een vergelijkbare situatie zitten, komt de commissie-Donner in januari met een rapport. Hen is al toegezegd dat de compensatieregeling ook voor hen geldt.

Voor de uitvoering van deze duizenden regelingen (elke zaak wordt individueel beoordeeld) wordt een speciale "projectorganisatie" opgezet, naast de afdeling Toeslagen. "Deze projectorganisatie richt zich op de afwikkeling van zaken uit het verleden", schreef Snel gisteren aan de Kamer.

Snel pleit in afscheidsspeech voor vervanging toeslagensysteem

Menno Snel pleitte in zijn afscheidsspeech voor het vervangen van het huidige stelsel van toeslagen. Het is fraudegevoelig, onduidelijk voor burgers, en als er iets misgaat heeft dat grote gevolgen. In de Tweede Kamer gaan steeds meer stemmen op het systeem van toeslagen te veranderen.

ChristenUnie-Kamerlid Bruins verwoordde het op 4 december zo:

"Ik wil ons allen tot slot nog een spiegel voorhouden. Er is in 2007 een toeslagenstelsel bedacht, dat vanaf het begin niet functioneerde. De politiek heeft het systeem alleen maar nog ingewikkelder gemaakt door de jaren heen en niets gedaan met de signalen die de Belastingdienst gaf. Toeslagen moesten uitbetaald worden, zonder controle vooraf. Maar in 2014 klonk het in deze Kamer: de staatssecretaris moet alles op alles zetten, fraude moet worden aangepakt. Zo klonk het toen, en dat hebben we geweten. Maar de wet en de regels overtreden mag nooit, ook niet onder politieke druk."

Bij zijn aantreden waren de verwachtingen groot, maar Snel redde het toch niet

Staatssecretaris Snel werd pas lid van D66 toen hij was gevraagd staatssecretaris te worden in Rutte-III. Dat was in oktober 2017. Hij kwam in beeld vanwege zijn grote kennis van de Belastingdienst, waar hij zelf directeur-generaal was geweest. Zijn voorgangers Wiebes (VVD) en Weekers (VVD) hadden het lastig gehad op de post. Weekers moest zelfs aftreden vanwege de toeslagen. De verwachtingen van technocraat Snel waren groot:

D66 gaat in Kerstvakantie nadenken over lastige zoektocht naar opvolger

In de Tweede Kamer leeft een dubbel gevoel over het aftreden van Menno Snel (D66), zegt politiek verslaggever Ron Fresen. De Kamerleden weten dat het heel moeilijk wordt om een goede opvolger voor hem te vinden. Het moet iemand zijn die kennis en bestuurservaring heeft en die de lastige klus aandurft.

D66-fractievoorzitter Jetten: "Staatssecretaris van Financiën is een van de zwaarste klussen in het kabinet. Het heeft in de formatie ook lang geduurd voor we daar iemand voor hebben gevonden. Ik ga het kerstreces gebruiken om rustig na te denken wie het beste op die plek past."

Snel zelf waarschuwde zijn opvolger al in zijn afscheidsspeech. "Er zullen nieuwe incidenten volgen", zei hij. Het gaat om een 'extra' tijdelijke baan. Op 17 maart 2021 zijn de Tweede Kamerverkiezingen gepland. Dan kan het politieke landschap er weer heel anders uitzien.

Politiek verslaggever Ron Fresen: wrang dat oplossing met aftreden niet dichterbij is

Politiek verslaggever Ron Fresen verwacht niet dat het aftreden van staatssecretaris Snel voor de slachtoffers van de toeslagenaffaire de beste oplossing is. "En dat is ook het wrange en het dubbele van dit aftreden", zegt Fresen. Het probleem is ingewikkeld en veelomvattend, en het gaat om duizenden gedupeerden, zegt Fresen. "Daar is een hele stevige bestuurder voor nodig die door pakt. En die is er voorlopig echt niet."

Veel politici bleven met een dubbel gevoel achter, merkte Fresen in de Kamer. "Het aftreden was in de opbouw van alle fouten en problemen politiek gezien onvermijdelijk. Maar er moet nu wel iemand weg die het met iets meer krediet nog ver had kunnen schoppen bij het oplossen van de problemen."

En de opvolging wordt nog knap lastig, verwacht Fresen: "Nu mogen de D66-top en premier Rutte zich het hoofd gaan breken over een opvolger. En vindt maar eens iemand die dit mijnenveld durft op te gaan."

Aanjagers Leijten (SP) en Omtzigt (CDA): aftreden onvermijdelijk en "mensen schieten er niets mee op"

SP-Kamerlid Leijten en CDA-Kamerlid Omtzigt reageren op het aftreden van staatssecretaris Snel van Financiën. Leijten hoopt dat de opvolger van Snel beter naar de ouders luistert. Omtzigt begrijpt dat gedupeerde ouders met het aftreden niet veel opschieten.

De twee zetten zich al maanden in voor de gedupeerden van de toeslagenaffaire:

Interview Snel over zijn besluit

"Op een gegeven moment dacht ik: ik kan geen onderdeel van de oplossing meer zijn."

Staatssecretaris Snel stond na zijn verklaring in de Tweede Kamer de pers te woord:

Mededeling van het Kabinet van de Koning via de Rijksvoorlichtingsdienst:

"De staatssecretaris van Financiën, drs. M. Snel, heeft woensdag 18 december 2019 Zijne Majesteit de Koning verzocht hem ontslag te verlenen als staatssecretaris van Financiën. De Koning heeft dit ontslag, op voordracht van de minister-president, op de meest eervolle wijze verleend, onder dankbetuiging voor de vele en gewichtige diensten door de staatssecretaris aan hem en het Koninkrijk bewezen.

Zolang niet in de benoeming van een nieuwe staatssecretaris van Financiën is voorzien, zal de minister van Financiën, mr. W.B. Hoekstra, de taken van de staatssecretaris overnemen."

Ouders in de Tweede Kamer teleurgesteld: wij hebben nu nog steeds geen duidelijkheid

Ouders die in de toeslagenaffaire ten onrechte zijn beschuldigd van fraude, zijn teleurgesteld in staatssecretaris Snel van Financiën, die vandaag zijn vertrek bekendmaakte. "Ik ben in shock nu."

Ze waren naar de Kamer gekomen voor duidelijkheid, maar kregen een aftreden:

RTL Nieuws: vlak voor het debat moest Snel weer een fout meedelen

Snel had de Tweede Kamer verteld dat ouders een duidelijke waarschuwing kregen als hun informatie of aanvraag niet klopte of niet volledig was. Dat blijkt pas in maart 2020 zo te gaan. De staatssecretaris had dit ook pas net gehoord.

SP-Kamerlid Leijten: ambtenaren moeten ook aftreden

Een van de aanjagers van de onthullingen over de toeslagenaffaire, SP-Kamerlid Leijten, vindt dat de verantwoordelijke ambtenaren ook moeten aftreden. Daarnaast vindt zij dat er een onderzoek moet komen van de Rijksrecherche.

Leijten spreekt van een misdaad die is begaan door de overheid. Leijten: "Als je ziet hoe dit in een mensenleven ingrijpt, hoe verwoestend het effect is als de overheid een misdaad tegen je pleegt, krijgt de opvolger vanzelf alle energie om dit op te lossen." Ze hoopt dat deze opvolger als eerste met de ouders in gesprek gaat. Wie dat is is nog niet bekend.

Uit onderzoek van de commissie-Donner is gebleken dat duizenden ouders ten onrechte van fraude zijn beschuldigd en daardoor in grote financiële problemen zijn gekomen.

Snel staat na afloop van zijn afscheidstoespraak de pers te woord (interview volgt)

ChristenUnie: veel respect voor Snel

Partijleider Segers: "Er is bij de belastingdienst veel misgegaan, met ingrijpende gevolgen voor gezinnen. Ik heb veel respect voor het feit dat Menno Snel daar de politieke verantwoordelijkheid voor neemt. Ik heb hem leren kennen als een integere en consciëntieuze bestuurder."

Snel is niet de eerste staatssecretaris in de problemen door de toeslagen

De voorganger van Snel, Eric Wiebes (VVD) die nu minister van Economisch Zaken is, liep in 2014 ook al aan tegen problemen met de kinderopvangtoeslag. Hij wilde het systeem toen eenvoudiger maken door de toeslag rechtstreeks aan de opvang te betalen in plaats van aan de ouders.

En de voorganger van Wiebes, Frans Weekers (VVD), trad af vanwege problemen met de huur- en zorgtoeslagen. De te strenge fraudeaanpak vindt voor een groot deel zijn oorsprong in de jaren 2013 en 2014. Toen kwam door onder meer de 'Bulgarenfraude' breed aan het licht dat het toeslagensysteem heel fraudegevoelig is.

RTL Nieuws en Trouw hebben hier uitgebreid over bericht. Ook over het feit dat de ambtelijke top al jaren van de doorgeslagen fraudeaanpak op de hoogte was.

SP-Kamerlid Leijten trakteert de ouders op koffie

De ouders kwamen voor een Kamerdebat over zwartgelakte dossiers. Maar zij kregen het aftreden van staatssecretaris Snel te zien. Het debat werd uiteraard afgelast.

PvdA: aftreden was onvermijdelijk

Kamerlid Nijboer: "Het aftreden van de staatssecretaris was onvermijdelijk. De enorme ellende die ouders door machtsmisbruik van de belastingdienst is aangedaan, kon geen andere consequentie hebben."

Toch zegt de PvdA grote waardering en respect te hebben voor de inzet en het vele werk dat staatssecretaris Snel heeft verzet.

Gisteren werd al duidelijk dat de steun voor Snel in de Tweede Kamer afnam

Gisteren bleek dat de D66-staatssecretaris alleen nog op steun van de coalitiepartijen kan rekenen. Dat is de kleinst mogelijke meerderheid in de Kamer. GroenLinks en SGP vinden dat Snel wat hen betreft tekort is geschoten.

De grotendeels zwartgelakte dossiers die gedupeerde ouders vorige week van de Belastingdienst kregen, waren de druppel die de emmer deed overlopen.

D66-fractievoorzitter Jetten over zoeken opvolger Snel

D66-fractievoorzitter Jetten heeft nog geen opvolger voor de afgetreden Snel klaar staan. Hij wil voor de opvolging "even rustig de tijd nemen. Het gaat om een van de zwaarste klussen in dit kabinet. Ik ga het kerstreces gebruiken om rustig na te denken wie het beste op die plek past."

Jetten respecteert de keuze van Snel en spreekt waardering uit voor het werk dat Snel de afgelopen twee jaar heeft gedaan. "Hij is twee jaar geleden als buitenstaander begonnen met het hervormen van het belastingstelsel. Hij had een frisse blik om de problemen bij de Belastingdienst aan te pakken. Hij heeft met ziel en zaligheid gezocht naar een oplossing voor de getroffen ouders in de toeslagenaffaire."

Collega van Snel minister Hoekstra van Financiën prijst gedrevenheid Snel

Minister Hoekstra: "Ik betreur het aftreden van mijn collega Menno Snel zeer. Met grote gedrevenheid en de best mogelijke intenties heeft hij geprobeerd het onrecht dat ouders is aangedaan te herstellen. Voorop staat dat alles wat in gang is gezet om deze ouders zo veel mogelijk recht te doen, geen enkele vertraging mag oplopen."

Denk: gemengde gevoelens bij aftreden Snel

Kamerlid Azarkan: "Sterk dat staatssecretaris Snel zelf verantwoordelijk neemt. Gemengde gevoelens. Ik vond het een goed mens die helaas niet in staat was om het onrecht aan de ouders om te zetten in daadkrachtig handelen."

50Plus: te hopen dat opvolger Snel goed luistert

Wie de afgetreden staatssecretaris gaat opvolgen is nog niet bekend. 50Plus hoopt dat deze persoon goed naar de aanbevelingen van Snel luistert.

Premier Rutte heeft ook gereageerd via twitter op het aftreden van staatssecretaris Snel

Premier Rutte: "Het aftreden van Menno Snel is ongelooflijk jammer. Niemand twijfelde aan zijn enorme inzet om tot een oplossing te komen. We verliezen een zeer betrokken en deskundige collega en dat is buitengewoon spijtig."

"De problemen met de toeslagen hebben een grote impact op de betrokken mensen. Het kabinet voelt onverminderd de plicht om op korte termijn te komen tot een oplossing die recht doet aan iedereen die getroffen is door de toeslagenproblematiek."

De eigen partij van Snel, D66, spreekt van een aderlating

Snel: ik had dit nog met hart en ziel willen doen, maar onvoldoende steun

Staatssecretaris Snel zou de aanpak die hij in gang heeft gezet graag afmaken maar heeft onvoldoende steun. Hij treedt af.

Snel: de cultuur van de Belastingdienst moet anders

De staatssecretaris vindt dat de Belastingdienst helemaal moet veranderen. "Anders komen we snel weer met zijn allen in zo'n situatie terecht." Hij vindt het onacceptabel dat de leiding van de Belastingdienst niet onderkent dat er een verschil is tussen gezinnen en grote bedrijven in de fraude-aanpak. Hij heeft onderzoeken gestart en cultuurveranderingen en organisatiewijzigingen in gang gezet.

Snel: we moeten af van het toeslagensysteem

Het systeem van toeslagen is zo fraudegevoelig en onduidelijk voor burgers dat er iets anders voor bedacht moet worden, zegt Snel.

Snel: er is ontzettend veel niet goed gegaan

De staatssecretaris zegt dat er veel fout is gegaan waardoor onschuldige ouders de dupe zijn geworden. "Ik bied daar uit de grond van hart mijn excuses voor aan."

Ook de zwartgelakte dossiers waren een grote fout, zo moet de overheid zich niet gedragen, vindt Snel. "De menselijke maat voerde altijd nog niet de boventoon. Daar moeten we van af", zegt Snel. "Maar ik kan het niet meer goedmaken wat de ouders de afgelopen jaren is overkomen."

Kamervoorzitter Arib opent het debat

Zij heet iedereen van harte welkom. Snel heeft gevraagd of hij het woord mag.

Het debat is toch nog even uitgesteld

Staatssecretaris Snel komt nu de zaal binnen. Er zijn veel fotografen.

Er zijn opnieuw veel ouders bij het debat

Net als bij het debat op 4 december zijn er weer tientallen ouders met kinderen bij het debat aanwezig op de publieke tribune. De Kamerleden Leijten (SP) en Omtzigt (CDA) zijn de aanjagers in de Tweede Kamer van de misstanden met de kinderopvangtoeslag. Zij spreken nog dagelijks ouders die slachtoffer zijn geworden.

Snel krijgt het steeds moeilijker om de Kamer te overtuigen

De steun voor staatssecretaris Snel van Financiën in de Tweede Kamer lijkt steeds verder af te brokkelen. GroenLinks en SGP betwijfelen of Snel de affaire rond de kinderopvangtoeslagen kan oplossen.

Tijdens het emotionele debat op 4 december, over honderden ten onrechte van fraude beschuldigde ouders, overleefde Snel nog een motie van wantrouwen. Naast de vier coalitiepartijen bleven GroenLinks, de SGP en ex-VVD'er Van Haga de bewindsman steunen.

Hij moet dus erg zijn best doen om te laten zien dat hij alles doet om de problemen zo snel mogelijk op te lossen.