liveblog
NOS NieuwsAangepast

'Zes doden bij raketaanval op Charkiv' • Volgend weekend vredestop op Malta

In dit liveblog lees je de belangrijkste ontwikkelingen van de oorlog in Oekraïne.

liveblog gesloten

Politieagent ter plaatse over raketaanval Charkiv

Zes doden bij raketaanval Charkiv

Oekraïense gouverneur: zes doden bij raketaanval op Charkiv

Bij een Russische raketaanval op een postdistributiecentrum in Charkiv zijn zes mensen omgekomen. Dat meldt een Oekraïense gouverneur uit de noordoostelijke regio via Telegram.

Er zouden ook veertien mensen gewond zijn geraakt, waarvan sommigen in "ernstige toestand" in het ziekenhuis liggen.

De slachtoffers waren aan het werk toen de raket insloeg, aldus de gouverneur. Volgens hem waren er alleen burgers in het gebouw aanwezig. "De Russen hebben de vreedzame bevolking van Charkiv nog meer terreur toegebracht", schrijft hij op Telegram.

Oekraïne bereidt zich voor op vredestop Malta

Oekraïne bereidt zich voor op een vredestop volgend weekend in Malta. Daar komen de nationale veiligheidsadviseurs uit verschillende landen bijeen om te luisteren naar president Zelensky's "vredesformule", een al langer bestaand plan om de oorlog tussen Rusland en Oekraïne te beëindigen. Eerder liet Zelensky al weten dat er alleen besprekingen kunnen zijn met Rusland als dat land zijn troepen volledig uit Oekraïne terugtrekt, maar Rusland vindt dat een onrealistisch plan en gaat er niet op in.

In augustus was in Saudi-Arabië een bijeenkomst over de vredesformule waaraan ongeveer 40 landen deelnamen. Rusland was toen niet uitgenodigd, ook komend weekend zijn de Russen er niet bij.

Staatsmedia: Russische luchtmacht heeft nieuwe bevelhebber

Generaal Viktor Afzalov is de nieuwe bevelhebber van de Russische luchtmacht, melden Russische staatspersbureaus. Hij was al de tijdelijke vervanger van generaal Sergej Soerovikin, die afgelopen zomer uit zijn functie werd gezet na de mislukte opstand van de Wagnergroep.

Soerovikin, die de bijnaam generaal Armageddon kreeg door zijn gebruik van tapijtbombardementen in Syrië, heeft al jaren banden met Wagner. Volgens internationale media was hij vooraf op de hoogte van de opstand, eind juni. Hij verdween vervolgens enkele maanden uit beeld, maar dook half september weer op in Algerije als lid van een Russische Defensie-delegatie.

Viktor Afzalov (55) werkte eerst direct onder Soerovikin. Volgens Oekraïne speelt hij een belangrijke rol in de planning en uitvoering van aanvallen op het land.

Generaal Afzalov

Dringend extra opvangplekken voor Oekraïners nodig

Het demissionaire kabinet vraagt dringend om extra opvangplekken voor Oekraïners. Op zo'n 700 bedden na zijn de ruim 83.000 opvangplekken in Nederland bezet.

Demissionair staatssecretaris Van der Burg wil dat de veiligheidsregio's binnen een paar dagen meer plekken hebben geregeld.

Door het tekort sluit het centrale aanmeldpunt voor Oekraïense vluchtelingen in Amsterdam vanavond tijdelijk de deuren. Alleen in Utrecht is er dan nog zo'n aanmeldcentrum dat vluchtelingen over de opvangplekken verdeelt. De sluiting valt de Amsterdamse wethouder Groot Wassink zwaar, zegt hij tegen de NOS. "Dit niet nodig zou zijn als iedere regio zijn deel van de opvangplekken zou realiseren."

Van der Burg heeft de 25 veiligheidsregio's gevraagd om het aantal opvangplekken de komende weken uit te breiden naar 90.000, en daarna naar 97.000. Sinds het begin van de oorlog zijn ruim honderdduizend Oekraïners naar Nederland gevlucht. Sommigen worden opgevangen door vrienden of familie of hebben zelf een huis gevonden. Maar de meeste zijn afhankelijk van de opvangplekken.

Onderzoekscommissie VN: aanvullend bewijs voor Russische oorlogsmisdaden

Een onderzoekscommissie van de Verenigde Naties (VN) zegt aanvullend bewijs te hebben gevonden voor "willekeurige aanvallen" en oorlogsmisdaden van Russische troepen in Oekraïne. Hierbij gaat het volgens de commissie onder andere om verkrachting en deportatie van kinderen naar Rusland.

Dit staat in een rapport dat de commissie heeft voorgelegd aan de Algemene Vergadering van de VN. Het gaat onder andere over aanvallen in Oeman en Cherson. De Russische militairen pleegden volgens de commissie aanvallen op woningen, een treinstation en winkels, met veel slachtoffers als gevolg.

"De meeste incidenten vonden plaats nadat de daders hadden ingebroken in de huizen van de slachtoffers", meldt het rapport. "Slachtoffers maakten melding van verkrachtingen onder schot en bedreigingen met de dood of het toebrengen van ernstige schade aan de slachtoffers of hun familieleden." De commissie rapporteert ook dat in mei 31 kinderen zijn gedeporteerd van Oekraïne naar Rusland, wat onwettig en een oorlogsmisdaad zou zijn.

Rusland heeft altijd ontkend wreedheden te hebben begaan of burgers in Oekraïne te hebben aangevallen. Ook ontkent het land Oekraïense kinderen onder dwang te hebben meegenomen. Kinderen die in weeshuizen of zonder ouderlijke zorg werden aangetroffen, zouden voor hun eigen veiligheid naar Rusland zijn overgebracht en zoveel mogelijk bij familieleden zijn ondergebracht.

Oekraïne kan voor tweede jaar oogst niet kwijt

Oekraïne kan door de oorlog met Rusland voor het tweede jaar achtereen zijn oogst niet kwijt. Rusland blokkeert sinds juli opnieuw de export van Oekraïens graan en andere landbouwgewassen over de Zwarte Zee. Via andere routes kan slechts een fractie naar het buitenland worden gestuurd.

Oekraïne rekent erop dat er dit jaar voor 79 miljoen ton aan landbouwproducten kan worden geoogst. Dat is 10 procent meer dan vorig jaar. "25 procent van de opbrengst is voor de eigen markt bestemd. De rest moet geëxporteerd worden", zegt premier Sjmyhal. "Dat betekent import voor de boeren, deviezen voor de staat en voedsel voor landen met hongersnood."

Persbureau DPA sprak een bedrijfsleider van een Oekraïens landbouwbedrijf. Op de wereldmarkt levert tarwe ongeveer 235 euro per ton op, zegt hij. In Oekraïne krijgt hij er maar 80 tot 90 euro voor. Dat is te weinig om de kosten te dekken.

Graanoogst bij Kramatorsk in augustus van dit jaar

Rusland zegt dat VS met steun aan Oekraïne en Israël opnieuw het eigen belang dient

Rusland zegt dat president Biden met zijn oproep aan het Congres voor steunpakketten voor Oekraïne en Israël opnieuw laat zien dat de VS zijn eigen belang dient ten koste van anderen. Biden noemde die pakketten "een verstandige investering waar de veiligheid van Amerika nog generaties lang profijt van heeft".

"Ze zeiden altijd dat ze voor vrijheid en democratie vochten", zegt een woordvoerder van het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken. "Nu blijkt dat ze berekenend handelen. Zo is het altijd geweest, ze maakten de wereld wijs dat het hen om waarden ging waar ze zelf nooit echt achter stonden."

Volgens het ministerie laat de maffiafilm The Godfather beter zien waar het de Amerikanen bij oorlogen in het buitenland echt om gaat.

Biden: successen Israël en Oekraïne van levensbelang voor VS

Het is van "vitaal belang voor de Amerikaanse nationale veiligheid" dat Israël en Oekraïne hun oorlogen winnen. Dat zegt de Amerikaanse president Biden in een zeldzame televisietoespraak vanuit zijn kantoor, the Oval Office. "Met Amerikaans leiderschap houden we de wereld bij elkaar. Amerikaanse bondgenootschappen houden ons veilig."

"Hamas en Poetin zijn verschillende bedreigingen", aldus Biden. "Maar ze hebben het volgende gemeen: ze willen allebei een naburige democratie volledig vernietigen." Met de toespraak hoopt hij Amerikanen ervan te overtuigen achter meer steun voor de twee landen te gaan staan. Biden heeft een noodaanvraag gedaan voor een omvangrijk hulppakket dat zo'n 100 miljard dollar zou moeten kosten, waarvan zo'n 60 miljard naar Oekraïne zou gaan.

Dat pakket moet eerst goedgekeurd worden door het Amerikaanse Congres. Dat kan nog een opgave zijn, aangezien de Republikeinen in het Huis van Afgevaardigden in de meerderheid zijn. Begin deze maand hebben zij hun voorzitter afgezet en ze zijn het tot nu toe nog niet eens geworden over een opvolger. Biden spreekt hen dan ook toe: "Jullie mogen niet toestaan dat kleinzielige partijpolitiek onze verantwoordelijkheden als grote natie in de weg staan."

President Biden

Biden wil extra artilleriegranaten en raketten leveren

De Amerikaanse president Biden wil onder andere extra artilleriegranaten en raketten leveren aan Oekraïne. De militaire steun maakt deel uit van een omvangrijk pakket van 100 miljard dollar, waar ook hulp voor onder andere Oekraïne en Taiwan onder valt.

Dat zeggen bronnen in het Witte Huis tegen krant The New York Times.

Het plan moet nog worden goedgekeurd door het Congres. Biden geeft vanavond een speech vanuit het Witte Huis. Dan zal hij het Amerikaanse volk om steun vragen voor het pakket.

Het is voor de president steeds lastiger om genoeg steun te krijgen voor militaire hulp aan Oekraïne. Een deel van de Republikeinen, die een meerderheid hebben in het Huis van Afgevaardigden, verzet zich hier de laatste tijd tegen. Vorige maand werd een steunpakket van honderden miljoenen om Oekraïense soldaten te trainen en bewapenen nog weggestemd.

De Verenigde Staten gaven Oekraïne al voor zo'n 46 miljard dollar aan militaire steun.

Rusland: 'voorkomen dat Britse gevechtsvliegtuigen luchtruim ingingen'

Rusland zegt dat het heeft voorkomen dat Britse militaire vliegtuigen boven de Zwarte Zee het Russische luchtruim invlogen. Volgens het Russische ministerie van Defensie keerden de Britse toestellen terug toen ze werden benaderd door Russische gevechtsvliegtuigen.

Het is niet duidelijk hoe dicht de vliegtuigen bij elkaar zijn gekomen. Het Verenigd Koninkrijk heeft nog niet gereageerd op de Russische bewering.

Oekraïne: we krijgen ATACMS-raketten op regelmatige basis

Oekraïne krijgt de langeafstandsraketten op regelmatige basis geleverd van de Verenigde Staten, zegt de Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken. Dat zouden de Amerikaanse president Biden en zijn Oekraïense evenknie Zelensky in september hebben afgesproken.

Er zijn tot nu toe twintig raketten geleverd, zeggen bronnen tegen de Amerikaanse krant The New York Times. Officiële is nog niets bekendgemaakt over aantallen.

Oekraïne gebruikte de ATACMS-raketten twee dagen geleden voor het eerst, nadat het land maandenlang had gelobbyd. De raketten zijn dinsdag waarschijnlijk gebruikt om negen Russische helikopters te vernietigen op een Russische luchtmachtbasis in het oosten van Oekraïne.

Hoe belangrijk zijn de ATACMS voor Oekraïne?

Maandenlang heeft Oekraïne erom gevraagd en dinsdag waren ze er ineens: Amerikaanse ATACMS-raketten. Oekraïne gaf beelden vrij van de lancering van ten minste drie van deze langeafstandsraketten, die doelen ver achter de frontlinie kunnen bereiken. Hoogleraar oorlogsstudies Frans Osinga noemt de raketten een "belangrijke aanvulling" op het Oekraïense arsenaal, maar geen gamechanger.

Lees hier meer over de ATACMS:

'Oekraïne steekt grootschalig rivier Dnjepr over'

Het Oekraïense leger is de rivier de Dnjepr overgestoken en vecht nu aan de oostzijde van de rivier met het Russische leger in de zuidelijke regio Cherson, zo melden de denktank Intitute for the Study of War en de krant Kyiv Independent. Dit is opvallend, aangezien het de Oekraïners niet lukte om in dit bezette deel van Cherson op te rukken na de bevrijding van het westelijke deel van de provincie, in november vorig jaar.

De afgelopen maanden voerde Oekraïne af en toe verkenningsmissies uit, en aanvallen op Russische posities in Cherson, maar het slaagde er niet in grondgebied in handen te houden. Dat lijkt nu wel gelukt, zo wordt gemeld op gezag van de Oekraïense legerleiding en het Russische militaire blog Rybar, dat zich zorgen maakt over aanhoudende Oekraïense aanwezigheid in het gebied.

Het zou gaan om naar schatting enkele honderden Oekraïense militairen. Zij zouden nu delen van de dorpjes Pisjtsjanivka en Pojma in handen hebben, enkele kilometers van de rivier. Volgens het ISW kan nog niet gesproken worden van een bruggehoofd tussen de twee oevers, waarover zwaar materieel verplaatst zou kunnen worden.

Toen de Russen zich terugtrokken naar de oostzijde van de regio Cherson vernielden ze infrastructuur, zoals deze brug over de Dnjepr

Scholz: nieuwe luchtafweer voor Oekraïne

Duitsland gaat Oekraïne helpen met een nieuw wapenpakket en financiële steun, zo heeft bondskanselier Scholz bekendgemaakt in een persverklaring. Dit 'winterpakket' beval vooral materieel waarmee Oekraïne "alles krijgt dat nodig is voor de luchtverdediging", zoals een nieuw Patriot-raketsysteem, Iris-T-systemen en Gepard-luchtafweergeschut.

Afgelopen winter trachtte Rusland met vrijwel dagelijkse raket- en drone-aanvallen de energie- en drinkwatervoorziening van Oekraïne plat te leggen, waarbij ook veel burgers om het leven kwamen. Scholz zegt in de verklaring dan ook "meer dan verontwaardigd" te zijn dat president Poetin nu waarschuwt voor burgerslachtoffers in Israël en de Gaza-strook. "Cynischer kan eigenlijk niet."

Scholz zegt ook dat Duitsland in de EU zal ijveren voor blijvende financiële steun aan Oekraïne.

Poetin: inzet ATACMS-raketten zal verloop oorlog niet veranderen

In een gesprek met journalisten tijdens zijn bezoek aan China heeft de Russische president Poetin gereageerd op de inzet van Amerikaanse ATACMS-raketten, door Oekraïense strijdkrachten. Poetin zei dat deze raketten een extra dreiging zijn voor zijn land, maar dat "we in staat zijn om ze neer te halen." De inzet van het wapen zal het verloop van de oorlog niet veranderen, aldus Poetin. "Voor Oekraïne betekent het geen goed nieuws: het zal hun lijden slechts langer doen duren."

Russische officials bestempelden de levering van de raketten eerder als een "grote vergissing" van de Amerikanen, die een oorlog tussen de NAVO en Rusland naderbij zou brengen.

Lavrov bedankt Noord-Korea voor 'volledige steun' in oorlog

Tijdens zijn bezoek aan Noord-Korea heeft de Russische minister van Buitenlandse Zaken Lavrov de Noord-Koreanen bedankt voor hun "volledige steun en solidariteit" aan zijn land, in de oorlog tegen Oekraïne. Moskou "waardeert ten zeerste de onophoudelijke steun van Pyongyang", zo zei Lavrov bij een ontmoeting met zijn Noord-Koreaanse ambtsgenoot Choe Son Hui.

Lavrovs bezoek wordt gezien als de opmaat naar een bezoek van president Poetin aan het land. Vorige maand was de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un op bezoek in Rusland, waar hij Poetin uitnodigde voor een bezoek.

De twee landen zijn de laatste weken intensiever aan het samenwerken, nu de Russische invasie in Oekraïne is vastgelopen. Over zee en spoor zouden al honderden containers met wapens en munitie van Noord-Korea naar Rusland zijn vervoerd, zo melden Amerikaanse bestuurders en militaire denktanks.

Lavrov en zijn ambtsgenoot Choe Son Hui in Pyongyang

Faillissement Google Rusland uitgesproken

De rechtbank in Moskou heeft de Russische tak van Google failliet verklaard. Dat meldt het Russische staatspersbureau RIA. Vorig jaar werd de bankrekening van de Russische dochteronderneming, na de inval in Oekraïne, al bevroren. Daardoor kon Google in Rusland zijn leveranciers en personeel niet meer betalen. Ook besloot het bedrijf vanwege de oorlog te stoppen met het aanbieden van advertenties in het land.

Google heeft nog niet gereageerd op het faillissement. Het techbedrijf ligt al langer onder vuur bij de Russische overheid omdat het niet alle "illegale content" over de oorlog in Oekraïne heeft verwijderd. Hoewel platforms als X en Facebook in Rusland verboden zijn, bleven de gratis diensten van Google beschikbaar voor de Russische bevolking. Het is onzeker of dit ook na het faillissement het geval zal zijn.

Poetin: 'Prigozjin is omgekomen door ontplofte granaat in vliegtuig'

De Russische president Poetin heeft gezegd dat het vliegtuigongeluk waarbij huurlingenbaas Jevgeni Prigozjin om het leven kwam, is veroorzaakt door een ontplofte handgranaat. Dit heeft de Russische commissie die onderzoek doet naar het incident enkele dagen geleden aan Poetin verteld, zegt hij zelf. Poetin zei verder niets over hoe de granaat aan boord kwam of kon ontploffen. Het Russische onderzoek naar het incident moet nog worden gepubliceerd.

Tot nu was het nog onduidelijk waardoor het vliegtuig was neergestort. Amerikaanse inlichtingendiensten gingen kort na de crash al uit van een explosie aan boord. Alle tien inzittenden kwamen om het leven, onder wie ook andere leiders van huurlingenleger Wagner.

Prigozjin kwam om, twee maanden nadat hij met zijn huurlingenleger muitend naar Moskou was getrokken om zijn onvrede te uiten over de oorlogsvoering in Oekraïne. Wagner vocht toentertijd samen met het Russische leger. Na die actie zei Poetin dat hij "verraad niet kon vergeven". Westerse experts en diplomaten denken mede daardoor dat Poetin zelf achter de dood van Prigozjin zit.

'Aantal Oekraïense slachtoffers mensenhandel neemt toe'

Het aantal Oekraïners dat slachtoffer wordt van mensenhandel is aanzienlijk toegenomen, zegt de Nationaal Rapporteur Mensenhandel. Van de in totaal 814 meldingen vorig jaar gingen er 51 over Oekraïense slachtoffers, in 2021 waren dat er nog 7.

Volgens rapporteur Conny Rijken komt dat doordat er meer Oekraïense vluchtelingen naar Nederland zijn gekomen. "Vluchtelingen zijn in zijn algemeenheid kwetsbaarder voor praktijken voor uitbuiting", zegt ze in het NOS Radio 1 Journaal.

Het merendeel van de meldingen gaat over arbeidsuitbuiting, vooral bij mensen die werken via een uitzendbureau. "Vaak kennen vluchtelingen de situatie in Nederland niet en spreken ze ook de taal niet. Dat maakt hen kwetsbaar voor dit soort praktijken." Volgens Rijken is het belangrijk om informatie over uitbuiting te verspreiden op opvanglocaties.

Lees meer:

Russische minister Lavrov in Noord-Korea

De Russische minister van Buitenlandse Zaken Sergei Lavrov is aangekomen in Noord-Korea voor een tweedaags bezoek. Vanochtend arriveerde hij in de hoofdstad Pyongyang. Wat hij precies gaat doen is niet bekend. Ook is niet duidelijk of de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-Un hem ontvangt.

Lavrovs bezoek komt een maand na het bezoek van Kim aan Rusland, waar hij Poetin heeft ontmoet. De twee leiders zouden het toen hebben gehad over wapenleveranties, maar dat is niet bevestigd. Ook sprak Kim Jong-Un zijn onvoorwaardelijke steun voor de Russische regering uit.

De Kruif: Russen vastgelopen in Avdiivka

De Russen lijken te zijn vastgelopen bij de grote aanval op de Oekraïense stad Avdiivka, zegt oud-commandant Landstrijdkrachten Mart de Kruif.

Rusland begon ruim een week geleden een groot offensief in de stad ten noorden van Donetsk. "Met drie brigades, bestaande uit ongeveer 3000 man per brigade, tanks en pantservoertuigen. Oekraïne was verrast, maar Avdiivka is waarschijnlijk de best verdedigde stad van het land", zegt hij in het NOS Radio 1 Journaal.

"We zien dat de Russen beter zijn in het verdedigen dan in het aanvallen. Vooral de samenwerking tussen tanks en militairen te voet is slecht. Ze liepen bijvoorbeeld vast in een mijnenveld." Volgens De Kruif zijn er in het algemeen geen grote verschuivingen te zien in de oorlog. "Maar grote verliezen ze we helaas nog wel."

Beschadigde gebouwen na de Russische aanval op Avdiivka

Zweden: telecomkabel met Estland beschadigd

Zweden meldt dat een deel van de telecommunicatiekabel in de Oostzee die naar Estland loopt is beschadigd. Dat zou zijn gebeurd op hetzelfde moment dat het lek ontstond, dat vorige week werd ontdekt in een onderzeese gaspijpleiding tussen Finland en Estland. De Zweedse regering zegt dat het onduidelijk is waardoor de schade is veroorzaakt.

Volgens minister van Defensie Pål Jonson hebben de politie, het leger en de kustwacht contact met hun Estse collega's over het incident. Hij zei dat er sprake is van verhoogde waakzaamheid in de Oostzee. "Wij geven de beveiliging van onze kritieke infrastructuur topprioriteit en nemen de huidige situatie serieus", zei Jonson op een persconferentie.

De Finse regering maakte op 10 oktober bekend dat in de Oostzee een gaspijpleiding en een telecomkabel tussen Finland en Estland zijn beschadigd. Al snel werd er gezegd dat daar een explosie aan vooraf was gegaan. Finland heeft een onderzoek ingesteld.

'Dreigende taal van Rusland na levering raketten strategisch'

De dreigende taal van Rusland nadat bekend werd dat de Verenigde Staten de ATACMS-raketten aan Oekraïne hebben geleverd, zal waarschijnlijk bij woorden blijven, denkt oud-commandant Landstrijdkrachten Mart de Kruif. "Het zal meer in de retoriek blijven steken, dan overgaan in de praktijk", zegt hij in het NOS Radio 1 Journaal.

Rusland noemde de levering een grote fout; met de raketten zou volgens de Russische ambassadeur in de VS een confrontatie tussen de NAVO en Rusland dreigen.

De uitspraken zijn deels strategisch, denkt De Kruif. "Met het verhaal dat Rusland wordt aangevallen door de NAVO kunnen ze het volk achter zich verenigen." Maar de raketten kunnen ook militair pijn doen, zegt hij. De ATACMS-raketten zijn zeer nauwkeurig en hebben een bereik tot 300 kilometer. "Dus alles in de diepte vanaf de frontlijn, vliegvelden of munitieplaatsen, kan je hiermee aanvallen. Er is wel de afspraak dat Oekraïne ze niet mag inzetten op Russisch grondgebied."

Een echte escalatie van het conflict kan volgens De Kruif in dit geval alleen met kernwapens, of met het dreigen ermee. "En dat zal Rusland niet doen, want ze weten dat de consequenties veel te groot zijn."

President Poetin ontmoet Chinese collega Xi tijdens top in Peking

De Chinese president Xi Jinping en zijn Russische collega Poetin hebben elkaar vanochtend ontmoet in Peking op een top over de Nieuwe Zijderoute, het zogenoemde Belt and Road Initiative. Poetin Bedankte Xi voor de uitnodiging en noemde hem een gewaardeerde vriend. "Ik ben blij u weer te ontmoeten", zei Poetin.

De Russische president zei verder dat voor de president van het grootste land ter wereld de banden met andere landen belangrijk zijn. "Nauwe politieke coördinatie is noodzakelijk in de huidige moeilijke tijden". Xi riep op zijn beurt tot "gezamenlijke inspanningen" om "rechtvaardigheid" te waarborgen.

Volgens analisten bevestigt Xi door de ontmoeting dat zijn land achter Poetin staat. De Russische president werd tijdens de top als belangrijkste gast gezien. Zo liep Poetin schouder aan schouder met Xi de zaal binnen en stond hij centraal naast de Chinese president op de groepsfoto. "Zijn aanwezigheid kan worden gezien als een uiting van de Russische wens om een hoofdrol te spelen in de nieuwe wereldorde waar China voor pleit", schrijft de BBC.

Russische ambassadeur in VS noemt levering ATACMS-raketten 'grote fout'

De Russische ambassadeur in de Verenigde Staten noemt de Amerikaanse levering van langeafstandsraketten aan Oekraïne "een grote fout". Gisteren werd bekend dat het Oekraïense leger de ATACMS-raketten voor het eerst heeft ingezet op het slagveld. Oekraïne zou er enkele Russische helikopters mee hebben uitgeschakeld. Ambassadeur Anatolij Antonov in Washington vindt dat de VS met de levering aandringt op een directe confrontatie tussen de NAVO en Rusland, zo zegt hij tegen het Russische staatspersbureau Tass. De VS twijfelde in eerste instantie over de levering van de langeafstandsraketten, omdat daarmee op papier Russisch grondgebied geraakt kan worden.

Beeld van gebruik ATACMS-raket

Deze video is door de Oekraïense legerleiding vrijgegeven. Te zien is de lancering van ATACMS-raketten, die nu voor het eerst zijn ingezet bij aanvallen op doelen in Loegansk en Berdjansk in Oost-Oekraïne. Die gebieden worden door Rusland bezet.

Oekraïne heeft maandenlang gevraagd om de langeafstandsraketten. "Onze strijders zijn aan het werk", schrijft het hoofd van de legerleiding bij de video. "Ik dank onze partners voor de steun".

Oekraïne neemt nieuwe langeafstandsraketten in gebruik

Oekraïne gebruikt langeafstandsraketten van VS voor het eerst

Het Oekraïense leger heeft de beloofde langeafstandsraketten van de Verenigde Staten ontvangen en deze ook al gebruikt. President Zelensky heeft dat bevestigd. Eerder meldden onder meer CNN en persbureau AP de inzet van de raketten.

De geleverde ATACMS-raketten hebben een bereik van 160 kilometer en kunnen volgens deskundigen een groot verschil maken in de oorlog tegen Rusland.

De raketten zouden zijn gebruikt bij aanvallen in het oosten van Oekraïne. Het Oekraïense leger berichtte vandaag dat het een aantal Russische helikopters heeft neergehaald, maar maakte daarbij geen meldingen van de raketten. Op sociale media ging een foto rond van clustermunitie die alleen met dat wapensysteem afgeschoten kan worden.

Zelensky heeft maanden gelobbyd voor de raketten. De Amerikaanse president Biden ging vorige maand overstag en beloofde "een klein aantal" raketten. Het is niet bekend wanneer de levering heeft plaatsgevonden. De VS twijfelde lang uit angst om verder betrokken te raken bij het conflict. De raketten zouden op Russisch grondgebied terecht kunnen komen.

OM eist drie jaar tegen Rus voor omzeilen EU-sancties

Het Openbaar Ministerie heeft een celstraf van drie jaar en een boete van 350.000 euro geëist tegen de Rus Dmitri K. Hij wordt ervan verdacht dat hij EU-sancties tegen Rusland heeft omzeild, schrijft persbureau ANP.

De man zou vorig jaar vanaf een dorp in Gelderland via de Maldiven en Kazachstan stelselmatig microchips en drones naar Rusland hebben gestuurd; die zouden door het Russische leger kunnen worden gebruikt in de oorlog tegen Oekraïne.

K. zou daarbij documenten hebben vervalst om de handel verborgen te houden. Het OM vindt dat de man de handelsbeperkingen "welbewust en op brutale wijze heeft genegeerd" en het Russische oorlogsgeweld tegen Oekraïne daarmee in stand heeft gehouden. "Deze zaak behelst veel meer dan een kleine ondernemer die wat probeerde bij te verdienen. De goederen werden geleverd aan de defensie-industrie."

De verdachte was zelf niet in de rechtszaal; nadat zijn voorarrest werd opgeschort, is hij met zijn gezin naar Rusland vertrokken. De officieren van justitie hebben het feit dat hij is gevlucht meegenomen in de zwaarte van de eis.

Volgens ANP is de zaak de eerste over het negeren van de sancties tegen Rusland die aan een Nederlandse strafrechter wordt voorgelegd. De uitspraak staat gepland op 31 oktober.

Poetin haalt banden met Orbán aan

De Russische president Poetin en de Hongaarse premier Viktor Orbán hebben in China de goede verstandhouding tussen de twee landen benadrukt.

Poetin zei dat het onderhouden van contact met andere landen moeilijk is door "de huidige politieke omstandigheden". "We kunnen alleen maar tevreden zijn over de betrekkingen met veel Europese landen. Een van deze landen is Hongarije."

Orbán zei op zijn beurt dat EU-land Hongarije nooit tegenover Rusland heeft willen staan, maar juist een nauwere band wenst. De Hongaarse premier heeft zich ook weer uitgesproken tegen de sancties die zijn opgelegd aan Rusland. Ook is er volgens Chinese staatsmedia gepraat over de levering van gas, olie en nucleaire energie.

Poetin en Orbán zijn in China vanwege een conferentie die draait om de Nieuwe Zijderoute, een wereldwijd infrastructureel project.

Poetin en Orbán in China

Voorzitter Russisch parlement: Moskou stapt uit nucleair verdrag

Rusland heeft aangekondigd dat het de ratificatie gaat intrekken van het nucleaire kernverdrag CTBT, een verdrag dat in 1996 werd ingevoerd om tests met kernwapens te stoppen. Het Russische parlement stemt vandaag over de terugtrekking, maar de voorzitter van het Russische parlement Volodin heeft al op Telegram gemeld dat Rusland het verdrag niet meer steunt.

Volgens Volodin is het terugtrekken noodzakelijk om de veiligheid van Rusland te garanderen. De voorzitter benoemt ook de "dubbele moraal" van de Verenigde Staten, die het verdrag nooit hebben geratificeerd. Rusland ratificeerde het verdrag in 2000. Poetin hintte eerder al op de terugtrekking.

In de vijf decennia voorafgaand aan 1996 zijn er volgens de Verenigde Naties meer dan 2000 nucleaire tests uitgevoerd; meer dan duizend door de Verenigde Staten en 715 door de Sovjet Unie. Sinds 1996 zijn er tien tests uitgevoerd, door India, Pakistan en Noord-Korea. Of Rusland nu ook weer van plan is nucleaire tests uit te voeren is niet bekend.

'Poetin wil krijgen wat het Westen niet meer levert'

Kremlin: Noord-Korea levert geen wapens

Het Kremlin ontkent dat Noord-Korea wapens levert aan Rusland. Kremlin-woordvoerder Peskov spreekt beweringen van het Witte Huis daarover tegen, meldt het Russische persbureau Tass.

Volgens de Verenigde Staten zijn er zeker duizend containers met wapens naar Rusland vervoerd. Het Witte Huis noemde de vermeende samenwerking een verontrustende ontwikkeling. Ook de Britse premier Sunak sprak soortgelijke woorden uit, en drong er bij Noord-Korea op aan om onderhandelingen over wapenleveringen te staken.

De Russische president Poetin en de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un hadden vorige maand een ontmoeting; volgens westerse landen waarschijnlijk over het leveren van wapens.

Poetin aangekomen in China voor bezoek aan president Xi Jinping

De Russische president Poetin is in China aangekomen voor een bezoek aan president Xi Jinping. Poetin wil hiermee het onderlinge vertrouwen tussen de twee landen aanhalen.

De laatste keer dat ze elkaar ontmoetten was in februari 2022, vlak voordat Rusland Oekraïne binnenviel. De twee hadden het toen over een 'partnerschap zonder grenzen'.

De Russische president heeft het gebied van de voormalige Sovjet-Unie niet meer verlaten sinds het Internationale Strafhof in Den Haag in maart een arrestatiebevel tegen hem uitvaardigde. Het strafhof wil hem vervolgen voor het deporteren van kinderen uit Oekraïne. China is niet aangesloten bij het Internationale Strafhof, dus Xi is niet verplicht Poetin uit te leveren.

  • EPA
    De Russische president Poetin in Peking
  • EPA
    De Russische president Poetin in Peking

Poetin naar China voor ontmoeting met Xi Jinping

De Russische president Poetin praat woensdag in Peking met de Chinese president Xi Jinping, bevestigt het Kremlin.

In de Chinese hoofdstad vindt deze week een top plaats ter ere van het 10-jarig bestaan van de Nieuwe Zijderoute. Dat enorme infrastructuurproject bestaat uit wegen, treinverbindingen en bruggen die China over de hele wereld heeft gebouwd, om zichzelf zo economisch op de kaart te zetten.

Rusland zou enkele van die verbindingen graag gebruiken. Sinds de Russische invasie van Oekraïne en de Westerse sancties die daarop volgden, is China voor Rusland nog belangrijker geworden als handelspartner.

Poetin zou op dit moment onderweg zijn naar China. Het is de eerste keer dat hij buiten het grondgebied van de voormalige Sovjet-Unie komt sinds het Internationaal Strafhof in maart een arrestatiebevel tegen hem uitvaardigde, vanwege de deportatie van Oekraïense kinderen naar Rusland.

Volgens het Kremlin zullen Poetin en Xi met elkaar spreken over "internationale en regionale zaken".

VS dringt bij EU aan op nieuwe steun voor Oekraïne

De Verenigde Staten dringen erop aan dat de Europese Unie steun blijft geven aan Oekraïne. De EU denkt over een hulppakket van 50 miljard euro voor Oekraïne voor de komende jaren, maar lidstaten als Hongarije maken bezwaar.

De Amerikaanse minister van Financiën Yellen verzekerde haar Europese ambtsgenoten vandaag tijdens een bijeenkomst in Luxemburg dat ook de VS er alles aan doet om tot een nieuw steunpakket voor Oekraïne te komen. In het Amerikaanse Congres is verzet tegen nieuwe financiële steun vanuit Republikeinse hoek. Voorlopig keurt het geen nieuwe hulp goed.

Yellen benadrukte dat de VS en de EU "afhankelijk zijn van elkaar", en dat als de een niet langer thuis geeft, de twijfels over nieuwe steunpakketten bij de ander versterkt kunnen worden. De hulp aan Oekraïne is volgens Yellen "geen liefdadigheid" maar "een investering in mondiale veiligheid en democratie". De bondgenoten van Kyiv kunnen "niet toelaten dat Oekraïne de oorlog verliest om economische redenen terwijl het heeft bewezen op het slagveld te kunnen slagen".

De Amerikaanse minister van Financiën Janet Yellen bij de bijeenkomst van Europese ministers van Financiën in Luxemburg

Rusland laat vier Oekraïense kinderen gaan

Rusland heeft ermee ingestemd om vier gedeporteerde Oekraïense kinderen te laten gaan, meldt de BBC. De kinderen zijn tussen de 2 en 17 jaar oud. Een van hen, een jongen van 7, is vrijdag herenigd met zijn oma en kwam vandaag aan in Oekraïne.

De andere drie arriveren naar verwachting ook een dezer dagen in hun thuisland. Dat gaat niet altijd even eenvoudig: één kind moest via Estland, Letland, Litouwen en Polen reizen om Oekraïne te bereiken.

De vier kinderen kunnen terugkeren dankzij een overeenkomst tussen Moskou en Kyiv, die er kwam na bemiddeling van Qatar. De hoop is dat leidt tot meer herenigingen tussen Oekraïense kinderen en hun familie.

De Russen hebben sinds de invasie in Oekraïne in februari vorig jaar duizenden kinderen uit bezette gebieden naar Rusland gedeporteerd. Oekraïne zegt 20.000 meegenomen kinderen te hebben geïdentificeerd, maar vermoedelijk is het aantal gedeporteerde kinderen veel hoger. Aangenomen wordt dat er tot nu toe zo'n 400 zijn teruggekeerd.

De deportaties leidden ertoe dat het Internationaal Strafhof in maart met een arrestatiebevel kwam tegen president Poetin en de Russische commissaris voor kinderrechten Maria Lvova-Belova.

Aanval Avdiivka lijkt in kracht af te nemen

Een dagenlange aanval van Russische troepen op de Oekraïense stad Avdiivka is niet meer zo intens als vorige week. Volgens het Oekraïense leger zijn er in de afgelopen 24 uur vijftien golven van Russisch geweld afgeslagen. Dat staat in sterk contrast met zeker zestig aanvallen per dag vorige week. Volgens de Oekraïense stafleiding probeerden de Russen Avdiivka tevergeefs te omsingelen.

Avdiivka ligt ten noorden van de stad Donetsk, in een regio die deels is ingenomen door de Russen. De ligging biedt het Oekraïense leger de mogelijkheid om de Russen met artillerie te bestoken, in een poging de regio te heroveren.

De claims van het Oekraïense leger zijn nog niet onafhankelijk geverifieerd.

Minister Lavrov deze week naar Noord-Korea

De Russische minister van Buitenlandse Zaken Sergej Lavrov gaat woensdag voor twee dagen naar Noord-Korea. Dat melden Rusland en Noord-Korea.

Vorige maand hadden de Russische president Poetin en Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un ook al een ontmoeting, waarschijnlijk over het leveren van wapens aan Rusland. Volgens de Verenigde Staten zijn er zeker duizend containers met wapens de grens over gegaan. Wat minister Lavrov komende week in Noord-Korea gaat bespreken is nog niet bekend.

Vanmorgen had hij een ontmoeting met de Chinese topdiplomaat Wang Yi om de banden tussen beide landen aan te halen, en de situatie in het Midden-Oosten te bespreken.

Oekraïense luchtafweer haalt drones en kruisraketten neer

Oekraïne heeft afgelopen nacht elf Shahed drones en twee kruisraketten neergehaald die Rusland afgelopen nacht heeft afgevuurd, meldt het Oekraïense leger. Rusland zou zeker twaalf drones hebben afgevuurd, en nog drie kruisraketten. Of die hun doel hebben geraakt is niet bekend.

Cherson herhaaldelijk bestookt met Russische raketten

De Oekraïense stad Cherson in het zuiden van het land is gisteren meerdere keren aangevallen, meldt onder meer het hoofd van het regionale bestuur. Bij de Russische raketaanvallen zijn elektriciteitsleidingen beschadigd en huizen verwoest, meldt Roman Mrotsjko.

De stad werd vorig jaar maart bezet door Rusland, maar werd in november heroverd door het Oekraïense leger. Sindsdien wordt de stad voortdurend bestookt.

Nieuw liveblog

Dit is een nieuw blog. Lees hier het vorige Oekraïne-blog terug.