Biden kondigt sancties aan tegen Rusland • EU: 'We maken het Rusland zo moeilijk mogelijk'
- Welkom in het liveblog over de crisis in Oost-Oekraïne.
- Buitenlandminister VS zegt ontmoeting met Russische collega af
- De EU en de VS leggen Rusland sancties op.
- De Britten hadden al eerder sancties afgekondigd tegen Rusland.
- Navalny reageert op Russische acties in Oost-Oekraïne 'Dit zal slecht aflopen'.
We gaan verder in een nieuw liveblog
Lees hier over de laatste ontwikkelingen in Oost-Oekraïne.
Buitenlandminister VS zegt ontmoeting met Russische collega af
De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Blinken heeft de ontmoeting met zijn Russische collega Lavrov geannuleerd. De twee zouden later deze week met elkaar spreken in Genève, maar volgens Blinken heeft dat geen zin meer na de Russische acties in Oost-Oekraïne. Blinken sprak vandaag met zijn Oekraïense collega Kuleba in Washington en hield daarna een persconferentie.
Verder zei Blinken dat als de situatie in Oekraïne verder escaleert, de Verenigde Staten en hun bondgenoten de sancties tegen Rusland opvoeren. De woorden van Blinken gaan iets verder dan die van president Biden, die eerder vanavond zei verdere sancties niet uit te sluiten.
Blinken noemde de toespraak die de Russische president Poetin gisteren hield, waarin hij de onafhankelijkheid van twee pro-Russische regio's in Oekraïne erkende, "extreem verontrustend". Verder laat Poetin daarmee volgens hem zien dat hij Oekraïne ziet als "ondergeschikt aan Rusland".
President Zelensky roept reservisten op
De Oekraïense president Zelensky roept reservisten op om zich te melden "voor een speciale periode", maar zegt tegelijkertijd dat hij een algemene mobilisatie uitsluit. Volgens de president moet het Oekraïense leger in ieder geval paraat staan om eventuele veranderingen in de situatie in het land aan te kunnen.
Zelensky zei in een toespraak dat hij nog steeds een diplomatieke oplossing nastreeft in het hoog opgelopen conflict met Rusland. Dat heeft aangekondigd troepen naar Donetsk en Loegansk in het oosten van Oekraïne te sturen. Ook kondigde hij een programma aan van "economisch patriottisme", waarin onder meer lokale productie wordt gestimuleerd en de belastingen op benzine worden verlaagd.
Verslag uit de Donbas van Nederlandse verslaggever ter plaatse
'Oekraïense militair gedood in Donetsk'
In de regio Donetsk is een Oekraïense militair gedood, zegt een adviseur van het Oekraïense ministerie van Binnenlandse Zaken op Telegram. Dat meldt het Oekraïense persbureau Interfax, een dochterbedrijf van de gelijknamige Russische nieuwsgroep. De militair zou zijn beschoten door Russische huurlingen.
Volgens de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) nemen de vijandelijkheden in het gebied in het algemeen toe, tweet een journalist van The Moscow Times:
De OVSE-observatiemissie in het oosten van Oekraïne registreerde in de afgelopen 24 uur 579 overtredingen van het staakt-het-vuren in de regio Donetsk. In Loegansk ging het om 333 schendingen van de wapenstilstand.
Het staakt-het-vuren tussen het Oekraïense leger en pro-Russische separatisten in Oost-Oekraïne is afgesproken in de akkoorden van Minsk uit 2014 en 2015. De OVSE-waarnemers zijn ongewapende burgers die er toezicht op houden.
Inwoners van Donetsk reageren wisselend op erkenning door Rusland
Oekraïense minister was in VS voor overleg met Biden
President Biden heeft eerder vandaag een ontmoeting gehad met de Oekraïense minister Kuleba van Buitenlandse Zaken. De Amerikaanse president heeft Kuleba in het Witte Huis op de hoogte gebracht van de sancties die de Verenigde Staten willen opleggen aan Rusland.
De Oekraïense Buitenlandminister sprak in het Pentagon ook met zijn Amerikaanse ambtsgenoot Austin. Kuleba noemde de Verenigde Staten in dat gesprek "de belangrijkste veiligheidspartner van Oekraïne". Oekraïne is een vreedzaam land, zei hij. "We zijn niet op zoek naar oorlog. Maar als ons een oorlog wordt opgelegd door president Poetin dan zullen we onszelf verdedigen en zijn we meer dan dankbaar voor alle hulp die jullie ons kunnen bieden."
Minister Austin maakte vanavond na de toespraak van president Biden bekend dat het Pentagon gevechtshelikopters laat verplaatsen naar meerdere locaties "aan de oostgrens van de NAVO". Zo gaan er twaalf helikopters van Griekenland naar Polen en twintig van Duitsland naar de Baltische staten.
Bezorgde Russen en Oekraïners in Nederland
Oekraïners en Russen in Nederland kijken bezorgd naar de situatie in Oost-Oekraïne. Ze hebben veel contact met familie en vrienden daar.
Oud-voetballer Evgeniy Levchenko komt uit Donetsk. Net als de Rus Vladimir Chorcordin zit hij niet te wachten op oorlogsgeweld:
VS-correspondent: de Amerikaanse sancties in het kort
Biden: 'Dit is het begin van een Russische invasie'
President Biden heeft een eerste pakket aan sancties tegen Rusland aangekondigd. De sancties zijn onder meer gericht tegen twee grote banken van Rusland. Zij krijgen geen geld meer uit het Westen. Ook leden van de Russische elite en hun familieleden worden door de sancties getroffen, zei Biden. Verder werken de Amerikanen samen met Duitsland om de gaspijpleiding Nord Stream 2 voorlopig te blokkeren, zei de Amerikaanse president in een toespraak.
De president sprak van het begin van een Russische invasie van Oekraïne. "Wat denkt Poetin in godsnaam dat hem het recht geeft om zogenaamde landen te erkennen op grondgebied dat bij zijn buren hoort? Dat is een duidelijke schending van de internationale wetgeving", aldus Biden, doelend op het Russische besluit om de twee zelfverklaarde volksrepublieken Donetsk en Loegansk te erkennen.
De president noemde in zijn toespraak ook de Russische aanwezigheid in Belarus, bij de grens met Oekraïne, waar troepen uit Moskou militaire oefeningen houden. Zolang die troepen zich niet terugtrekken, worden Amerikaanse militairen die al in Europa waren gestationeerd, verplaatst naar Estland, Letland en Litouwen, ten noordwesten van Belarus. Op die manier kunnen ze de Baltische staten, tevens NAVO-leden, "versterken", zei Biden.
Volgens Biden zijn de stappen die de Verenigde Staten nu zetten "volledig defensief" van aard. "We hebben geen intentie om tegen Rusland te vechten." Volgens de president staan de Verenigde Staten en Westerse bondgenoten nog steeds open voor een diplomatieke oplossing, maar als de situatie verder escaleert, sluit hij aanvullende sancties niet uit. "Als Rusland een volgende stap zet, hebben wij ook een volgende stap klaarstaan."
Verklaring Biden later dan gepland
De update van president Biden over de situatie in Oost-Oekraïne is uitgesteld. Biden zou aanvankelijk om 20.00 uur Nederlandse tijd met een verklaring komen, dat werd vervroegd naar 19.00 uur, maar de president heeft zich nog altijd niet laten zien. Amerikaanse media zeggen dat het Witte Huis nog niet met een nieuwe tijd is gekomen.
Woordvoerder Kremlin: 'Sancties zijn onwettig'
Een woordvoerder van het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken heeft geen goed woord over voor de sancties van Westerse landen tegen Rusland. "We denken dat de sancties onwettig zijn", zegt Maria Zakharova volgens het Russische staatspersbureau TASS. Volgens haar vormen zulke maatregelen het enige instrument dat het Westen kan inzetten tegen Rusland, "om onze ontwikkeling te remmen".
Oorlog in Oekraïne: onvermijdelijk of is er nog een weg terug?
Nu de Russische president Poetin de zelfverklaarde Volksrepublieken Donetsk en Loegansk heeft erkend, lijkt een oorlog tussen Rusland en Oekraïne dichterbij gekomen. In onderstaand artikel vertellen twee Oost-Europadeskundigen en een diplomaat wat er de komende dagen kan gebeuren en of er nog een diplomatieke oplossing mogelijk is.
Von der Leyen: 'We maken het voor het Kremlin zo moeilijk mogelijk'
Voorzitter Von der Leyen van de Europese Commissie sluit niet uit dat de EU meer maatregelen neemt tegen Rusland, als de situatie in Oost-Oekraïne verder escaleert. Vanmiddag stemden de EU-ministers van Buitenlandse Zaken unaniem in met een sanctiepakket dat nog deze week van kracht moet worden. De maatregelen zijn gericht tegen personen en bedrijven die betrokken zijn bij de "schendingen van het internationale recht door het Kremlin", zegt Von der Leyen in een verklaring.
Zo worden banken geraakt die het Russische militaire apparaat financieren. Ook wordt de mogelijkheid voor de regering in Moskou beperkt om kapitaal aan te trekken op de financiële markt van de EU. Verder wordt de handel tussen de EU en Donetsk en Loegansk verboden.
"We maken het voor het Kremlin zo moeilijk mogelijk om zijn agressieve beleid voort te zetten", aldus Von der Leyen. "Als Rusland de crisis die het heeft veroorzaakt, blijft verergeren, zijn we klaar om verdere acties te ondernemen."
Rusland gaat diplomaten weghalen uit Oekraïne
Rusland gaat ambassadepersoneel en andere diplomaten evacueren uit Oekraïne, heeft het ministerie van Buitenlandse Zaken in Moskou bekendgemaakt. Rusland doet dat naar eigen zeggen om de veiligheid van het personeel te kunnen waarborgen. Diplomaten zouden worden bedreigd.
Een datum voor de evacuaties is niet genoemd, alleen dat het op zeer korte termijn gaat gebeuren.
EU stelt nieuwe sancties tegen Rusland in, moeten nog deze week ingaan
De ministers van Buitenlandse Zaken van de EU-landen hebben ingestemd met nieuwe sancties tegen Rusland. In Parijs keurden ze een voorstel daarover van de Europese Commissie goed.
De strafmaatregelen moeten nog deze week van kracht worden. Volgens diplomaten krijgen de ruim 350 parlementariërs die de erkenning van Donetsk en Loegansk hebben voorgesteld en ervoor hebben gestemd ermee te maken. Ook zouden banken worden aangepakt die Russische militaire operaties in die regio financieren. Tegoeden in de EU van mensen en organisaties die op de sanctielijst staan, worden bevroren, zeggen diplomaten.
Behalve Rusland worden ook de volksrepublieken getroffen: 27 personen en bedrijven in Donetsk en Loegansk krijgen met de sancties te maken.
Volgens EU-buitenlandcoördinator Borrell zijn sancties slechts een deel van het antwoord van de Europese Unie op "de ernstige overtredingen van Rusland".
NAVO-baas Stoltenberg: 'Rusland is nooit gestopt met plannen van invasie'
Secretaris-generaal Stoltenberg van de NAVO noemt wat er nu gebeurt het gevaarlijkste moment voor de veiligheid in Europa in één generatie. Ook zegt hij alle aanwijzingen te hebben dat Rusland een full scale attack voorbereidt op Oekraïne.
Volgens Stoltenberg trekken Russische troepen uit hun kampen en zijn zij klaar om te vechten. Op de vraag of er bewijs is dat er troepen de Donbas-regio zijn binnengetrokken, antwoordde de secretaris-generaal bevestigend: "We zien dat Rusland troepen blijft opbouwen in de regio. We moeten begrijpen dat Rusland al jaren actief is in de regio, sinds 2014. De zogenoemde separatisten worden aangestuurd door Rusland. Het erkennen van Donetsk en Loegansk voegt brandstof toe, dit maakt het gevaarlijk en serieuzer."
Volgens Stoltenberg is Rusland na 2014 nooit gestopt met het plannen van een volledige invasie van Oekraïne. Maar hij benadrukt dat de diplomatieke weg nog steeds openligt voor de Russen: "Het is nooit te laat om niet aan te vallen, daarom blijven we proberen te deëscaleren en een politieke oplossing te vinden."
Ook juicht hij de getroffen sancties van NAVO-leden toe, zoals het voorlopig niet in gebruik nemen van de Nord Stream-gaspijpleiding door Duitsland. Stoltenberg zegt dat Westerse landen ook al meer troepen hebben gestuurd naar Oekraïne en buurlanden, "maar ons doel blijft om een conflict te voorkomen".
Poetin hint op grotere militaire operatie, maar dat is nu nog niet te voorspellen, zegt hij
Rusland zal de "uitgebreide versie" van de twee zelfverklaarde volksrepublieken Donetsk en Loegansk erkennen, heeft president Poetin gezegd op een persconferentie. Dat betekent dat Rusland de onafhankelijkheid van de hele Donbas erkent, en niet alleen van het deel van de provincies Donetsk en Loegansk waar de pro-Russische separatisten het nu al voor het zeggen hebben.
Op de vraag of dat betekent of Rusland ook troepen zal sturen naar door Oekraïne beheerst gebied, zei hij dat dat zal gebeuren als dat nodig is. De inzet van het Russische leger hangt volgens hem af 'van de situatie op de grond' en is nu nog niet te voorspellen.
De akkoorden van Minsk bestaan niet meer, zei Poetin ook, doelend op de afspraken die Oekraïne en Rusland in 2014 en 2015 hebben gemaakt over een wapenstilstand in Oost-Oekraïne. Volgens Poetin heeft Kiev de akkoorden opgeblazen.
Op deze kaart zie je dat maar een deel van de oblasten (provincies) door de separatisten wordt bestuurd:
Poetin krijgt groen licht voor militaire inzet buiten Rusland
Het Russische parlement heeft ingestemd met een verzoek van president Poetin om buiten Rusland militairen in te zetten. Poetin had het parlement per brief om toestemming gevraagd. Die toestemming is een formele bekrachtiging van zijn voornemen om strijdkrachten naar de regio's Donetsk en Loegansk te sturen.
Er circuleren berichten dat er al Russische militairen naar het oosten van Oekraïne zijn getrokken. Zo zei de Amerikaanse zaakgelastigde in Oekraïne dat er Russische troepen in uniform zijn gesignaleerd in de Donbas. Het ministerie van Buitenlandse Zaken in Moskou ontkent dat er al militairen naar de regio zijn gestuurd.
De Verenigde Staten beschuldigen de Russen er inmiddels openlijk van een invasie te zijn begonnen. Met die stap zet het Witte Huis de deur open voor strengere sancties.
Inwoners Loegansk poseren bij spandoek met 'Bedankt, Rusland'
In Loegansk poseren mensen bij een spandoek waarop staat: 'Bedankt, Rusland!' Loegansk is een van de twee zelfverklaarde volksrepublieken die president Poetin gisteravond heeft erkend.
Deze foto's zijn naar buiten gebracht door het Russische staatspersbureau TASS:
President Biden komt vanavond met update
President Biden komt vanavond om 19.00 uur Nederlandse tijd met een verklaring over de situatie in Oekraïne en Rusland, heeft het Witte Huis bekendgemaakt. Eerder spraken de Amerikaanse autoriteiten nog over een toespraak om 20.00 uur, maar dat is dus een uur vervroegd.
De Amerikaanse president heeft sinds het Russische besluit om de zelfverklaarde volksrepublieken Donetsk en Loegansk te erkennen nog niet officieel van zich laten horen. Wel heeft hij na de toespraak van de Russische president Poetin gisteravond een decreet ondertekend dat Amerikaanse bedrijven verbiedt om zaken te doen met die regio's.
De persvoorlichter van het Witte Huis zegt verder dat Biden het Duitse besluit over gaspijplijn Nord Stream 2 verwelkomt:
Oekraïne vraagt hulp van EU-team van cyberexperts inclusief Nederlanders
Nederlandse experts van het Defensie Cyber Security Centrum gaan hulp bieden aan Oekraïne bij het bestrijden van cyberaanvallen. Een woordvoerder van het ministerie van Defensie bevestigt dat aan het ANP. Minister Hoekstra van Buitenlandse Zaken maakte in januari bekend dat Nederland meedeed met de oprichting van een speciaal EU-cyberteam. Oekraïne heeft nu de hulp van het EU-team ingeroepen. Hoeveel Nederlanders er gaan en waar zij gaan werken, is nog niet bekend.
Regelmatig zijn er in Oekraïne cyberaanvallen op overheidsinstellingen, banken en andere vitale systemen. Ook andere Europese landen lopen risico om aangevallen te worden. Om zich beter voor te bereiden heeft de EU sinds kort een Cyber Rapid Response Team (CRRT) onder leiding van het Litouwse ministerie van Defensie. Het team bestaat uit cyberbeveiligingsexperts uit Nederland, Litouwen, Polen, Roemenië, Kroatië en Estland.
De Litouwse onderminister van Defensie, Margiris Abukevicius, zei eerder over dit initiatief: "Wij hebben in Litouwen al veel ervaring met Russische aanvallen, maar we moeten beseffen dat de aanvallen op Oekraïne ook gevolgen zullen hebben voor het westen van Europa." Hij zegt vandaag tegen persbureau Reuters dat het team snel wordt ingezet om de zwakke plekken in de Oekraïense systemen te verhelpen.
Hongarije stuurt troepen naar grens met Oekraïne
Hongarije gaat troepen stationeren bij de grens met Oekraïne, onder meer voor humanitaire taken. Dat heeft het ministerie van Defensie bekendgemaakt. "De veiligheid van Hongarije is het belangrijkst, we versterken de grens tussen Oekraïne en Hongarije", staat in een verklaring van het ministerie. Hongarije grenst in het noordoosten aan Oekraïne.
Volgens het Hongaarse staatspersbureau MTI willen de autoriteiten voorkomen dat gewapende groepen Hongaars grondgebied betreden. Verder zou de minister van Defensie hebben gezegd dat Hongaarse militairen voorbereid moeten zijn op de eventuele komst van Oekraïense vluchtelingen als het conflict zich uitbreidt.
Navalny reageert op Russische acties: 'Dit zal slecht aflopen'
De Russische oppositieleider Navalny haalt in een reeks tweets keihard uit naar de Russische autoriteiten. Hij noemt de Veiligheidsraad van het land, waarvan president Poetin de voorzitter is, een bijeenkomst van "lafaards en dieven". Gisteren pleitte de Veiligheidsraad, bijeengeroepen door Poetin, voor erkenning van de zelfverklaarde volksrepublieken Donetsk en Loegansk. Volgens Navalny willen Poetin en de Veiligheidsraad, die hij onder meer "seniele dieven" noemt zonder ideologie, de aandacht afleiden van de echte problemen in Rusland, zoals de stijgende prijzen.
Navalny vergelijkt de huidige situatie in het oosten van Oekraïne met de inval van de Sovjet-Unie in Afghanistan in 1979. "Dat liep toen voor iedereen heel slecht af, en nu zal het net zo slecht aflopen", denkt de oppositieleider, die zegt honderden tot tienduizenden doden te verwachten.
Poetin, zijn partij Verenigd Rusland en de Veiligheidsraad zijn de ware vijanden van Rusland, vindt de oppositieleider, die al ruim een jaar vastzit in een strafkolonie op 100 kilometer ten oosten van Moskou. Volgens Navalny vormen zij de grootste bedreiging, niet Oekraïne en het Westen. "Poetin doodt en wil nog meer doden.
Kabinet roept Russische ambassadeur op matje
Het kabinet roept de Russische ambassadeur in Nederland op het matje. Dat zei premier Rutte na afloop van het wekelijkse vragenuur in de Tweede Kamer, waarin hij verder zei dat hij nog niet spreekt van een Russische invasie in Oekraïne, maar wel de zorgwekkende signalen daarover ziet. Kamerleden herhaalden hun eerdere oproepen tot een zwaar sanctiepakket. En Rutte zei dat hij de Kamer snel wil informeren over vervolgstappen.
De Britse premier Johnson spreekt wel al van een Russische invasie en Rutte vindt dat passen in diens stijl, maar zelf doet hij dat nog niet. Rutte denkt "de komende uren, mogelijk de komende dagen" op basis van inlichtingen duidelijkheid te krijgen over de mogelijke Russische aanwezigheid in Oekraïne en indien nodig daar in samenspraak met de EU en bondgenoten sancties op af te stemmen. Naar eigen zeggen houdt hij zijn hoofd koel, maar stond hij in de Tweede Kamer "met woede in het hart over wat hier gebeurt".
Zoals Rutte vanochtend al zei, is de erkenning van de volksrepublieken Donetsk en Loegansk door Rusland wat hem betreft sowieso een reden voor sancties. "Wat hier gebeurt kan ook niet anders dan leiden tot vergaande gevolgen in de vorm van sancties. Die zullen zo veel mogelijk de elite moeten raken; de mensen die betrokken zijn bij deze besluitvorming en die ook militair hierbij betrokken zijn."
Rutte erkent in reactie op vragen dat economische sancties ook gevolgen kunnen hebben voor Nederland. Zo zouden Nederlandse bedrijven gevolgen kunnen merken van deze sancties, wat Rutte minder waarschijnlijk acht. Daarnaast kan Rusland zelf sancties instellen, zegt hij. "Maar soms is het zo dat vraagstukken van volkenrecht, mensenrechten, internationale ordening en de veiligheid in dit deel van de wereld belangrijker zijn."
Amerikaanse ambassade in Kiev haalt uit naar Rusland met een meme
EU spreekt over sancties tegen 'illegale acties van Rusland'
De voorzitters van de Europese Commissie en de Europese Raad, Ursula von der Leyen en Charles Michel, spreken in een gezamenlijke verklaring hun afschuw uit over de acties van Rusland, die ze onwettig en onaanvaardbaar noemen. De EU-leiders zeggen blij te zijn met de "standvastige eensgezindheid van de lidstaten en hun vastberadenheid om krachtig en snel te reageren op de illegale acties van Rusland".
Om 16.00 uur komen de Europese ministers van Buitenlandse Zaken bij elkaar om te praten over sancties tegen de Russen, die dan later vanmiddag worden gepresenteerd. Het sanctiepakket bevat onder meer voorstellen om de handel tussen Donetsk en Loegansk en de EU aan banden te leggen. Ook worden banken aangepakt die Russische militaire operaties in die regio financieren.
Russische minister Lavrov over aanstaande sancties: 'We zijn het gewend'
Bondskanselier Scholz over besluit Nord Stream 2: 'Verdere escalatie moet worden voorkomen'
"Het is in deze fase belangrijk om verdere escalatie en daarmee een catastrofe te verhinderen", zei de Duitse bondskanselier in een toelichting op het besluit om het goedkeuringsproces van de aardgaspijplijn Nord Stream 2 tijdelijk op te schorten. Daarmee kan de belangrijke Russische gaspijpleiding voorlopig niet in gebruik worden genomen.
Ook Johnson kondigt sancties af
Het Verenigd Koninkrijk (VK) straft vijf Russische banken en drie Russische zakenlieden voor de erkenning van Donetsk en Loegansk en het zenden van militairen daarheen. "Dit is het eerste deel, de eerste versperring die we bereid zijn op te werpen", zei premier Johnson. "Al hun bezittingen in het VK worden bevroren en de personen om wie het gaat, komen er hier niet in."
Johnson is ervan overtuigd dat Poetin een voorwendsel zoekt voor een militaire aanval op de rest van Oekraïne. "We moeten ons op de volgende mogelijke fases van Poetins plan voorbereiden."
Wilders wil geen sancties, Baudet 'begrijpt actie Poetin heel goed'
PVV-leider Wilders is geen voorstander van economische sancties tegen Rusland. "We hebben niks aan sancties, nog hogere energierekeningen en miljoenen extra vluchtelingen", schrijft hij op Twitter. "Rusland heeft de soevereiniteit van Oekraïne geschonden. Dat veroordelen wij ten zeerste, maar het is niet onze oorlog." Hij wil een diplomatiek overleg met Rusland "in plaats van ronkende sancties die ook een keiharde neerslag op onszelf zullen hebben en dus niet in het Nederlandse belang zijn".
Ook Forum voor Democratie-leider Baudet vindt het geen goed idee om Rusland sancties op te leggen. "Ik begrijp de actie van Poetin heel goed. Wij hebben steeds hiervoor gewaarschuwd. Dat is ook een beetje het begin geweest van Forum voor Democratie, dat stupide associatieverdrag in 2016", reageert Baudet, verwijzend naar het EU-verdrag met Oekraïne waartegen hij met succes een referendum organiseerde. "Wat er gebeurt is dat de EU en de NAVO en Amerika continu aan het pushen zijn om Rusland onder druk te zetten, om Rusland te omsingelen en in te kapselen. En Oekraïne is het zoveelste voorbeeld daarvan."
Groep Van Haga is ook een tegenstander van sancties. "Ik denk dat als je nu sancties gaat instellen, dan raak je de Russische bevolking en je raakt het Nederlandse bedrijfsleven. Dus dat is uitermate dom", zegt Kamerlid Van Haga.
Correspondent schuilt in kelder in Loegansk
In het plaatsje Stanitsa in Loehansk, op zo'n 20 kilometer van de Russische grens, moet correspondent Michiel Driebergen vanwege hevige beschietingen schuilen in een kelder. "Door de ijzeren deuren heen hoor ik de ontploffingen", vertelt hij in Bureau Buitenland op NPO Radio 1. "We reden net langs een brandende elektriciteitscentrale. Mensen hier zijn daar niet heel bezorgd over, hoewel het een enorm grote zwarte wolk geeft. Maar wel over de beschietingen."
Met een paar bewoners en zijn team dook Driebergen de schuilkelder in, onder een grot. "Het is hier veilig, weten de bewoners. Ik heb mijn auto ergens langs de weg laten staan, het is afwachten wanneer we weer verder kunnen."
Eerder was er in deze plaats niet veel aan de hand, vertelt Driebergen, maar nu dus wel. "De oorlog is zeker verhevigd, mensen zijn ongelooflijk bang dat hier in de Donbas een veel grotere oorlog gaat uitbreken."
Oekraïense militairen die Driebergen sprak, merken weinig verandering. Ook heeft de correspondent niet de indruk dat er een trektocht naar het front gaande is. "Ik zag weinig militaire voertuigen op de weg."
Dit is de Donbas in Oost-Oekraïne, waar nu alle ogen op gericht zijn
Na wekenlange dreiging zijn Russische militairen de grens met twee Oekraïense regio's overgestoken: Donetsk en Loegansk, oftewel de Donbas. Waarom dat is, leggen we je uit.
Nog meer reacties uit Kamer
Kamerlid Piri zegt dat wat de PvdA betreft alle sancties op tafel liggen en dat de Europese Unie vandaag nog met een stevig eensgezind sanctiepakket moet komen "om Poetin te laten zien dat hij hier niet mee wegkomt". "Zijn leger is inmiddels Oekraïne binnengetrokken", schrijft Piri op Twitter. "Dit is een bedreiging voor de veiligheid in heel Europa."
Volgens JA21-Kamerlid Eppink is er sprake van "grensoverschrijdend gedrag, maar dan territoriaal". "Dat vraagt natuurlijk een antwoord van Nederland en de Europese Unie." Hij spreekt zijn steun uit voor de gesprekken die minister Hoekstra van Buitenlandse Zaken voert over een Europees economisch sanctiepakket.
Oekraïne overweegt verbreken diplomatieke banden met Moskou
De Oekraïense president Zelensky wil niet vooruitlopen op een grootschalig conflict met Rusland, maar zegt wel dat hij als het zover komt, bereid is de staat van beleg af te kondigen. Mocht het gebeuren, dan brengt dat ook andere landen in gevaar, zei hij tijdens een ontmoeting met de president van Letland.
Verder zei hij dat Oekraïne overweegt de diplomatieke banden met Moskou te verbreken nu Rusland twee Oost-Oekraïense provincies heeft erkend als onafhankelijke regio's. Zelensky zegt dat zijn minister van Buitenlandse Zaken hierop heeft aangedrongen.
Hij riep bondgenoten van Oekraïne op niet te wachten met het instellen van sancties tegen Rusland tot het conflict verder escaleert. Zelensky dringt erop aan dat de gaspijpleiding Nord Stream 2, het prestigieuze Russische gasproject dat al jaren een splijtzwam is in de relatie tussen Rusland, de VS en Europa, niet in gebruik wordt genomen. Inmiddels heeft Duitsland dit aangekondigd.
Het Oekraïense ministerie van Buitenlandse Zaken heeft een hoge diplomaat uit Moskou teruggeroepen voor overleg.
Kremlin: hopelijk brengt erkenning kalmte
Het Kremlin zegt te hopen dat de erkenning van Donetsk en Loegansk als onafhankelijke regio's kalmte zal terugbrengen. Dat zei een woordvoerder in een telefoongesprek met journalisten. Hij kon niet zeggen of Russische troepen de regio's al zijn binnengegaan. Een besluit daarover zou afhangen van hoe de situatie zich ontwikkelt.
Moskou staat open voor diplomatieke gesprekken met de VS en andere landen, zei de woordvoerder.
Afscheidsdienst voor omgekomen Oekraïense militair
Nabestaanden nemen in Kiev afscheid van een Oekraïense militair die zaterdag omkwam bij beschietingen door pro-Russische separatisten in het oosten van Oekraïne.
Roep om sancties vanuit Tweede Kamer
Vanuit de Tweede Kamer klinkt verontwaardiging op de Russische escalatie. "Het is natuurlijk heel zorgelijk wat daar gebeurt. We moeten ze duidelijk maken dat dit niet op deze manier kan", vindt CDA-Kamerlid Mulder, die wil dat Nederland samen met de EU, het VK en de VS een stevig sanctiepakket neerlegt. "Daar moet je gezamenlijk in optrekken, want dit kun je niet alleen."
Ook Sjoerdsma (D66) zegt dat hij "met afgrijzen" heeft gekeken naar het Russische optreden. Hij spreekt van een invasie door Rusland. Het Kamerlid van D66 pleit dan ook voor strenge Europese sancties. "Je kunt denken aan persoonsgerichte sancties, bijvoorbeeld het bevriezen van tegoeden van iedereen die hierbij betrokken is geweest aan Russische zijde. Dit moet Poetin en de zijnen pijn doen, want anders gaat hij door."
SP-Kamerlid Van Dijk wil ook dat er sancties opgelegd worden, maar wil wel dat die sancties "zo slim mogelijk" worden ingezet, omdat volgens hem "de gewone Rus en de gewone Nederlander hier niet veel mee te schaften heeft".
Volgens Kamerlid Brekelmans (VVD) is de aankondiging van een Russische "vredesmissie" in Oekraïne "een verkapte oorlogsverklaring". "Het is natuurlijk precies andersom: het is Rusland dat agressief is en Oekraïne bedreigt." Hij pleit voor een stevige tegenreactie, in de vorm van een sanctiepakket bijvoorbeeld tegen banken en de technologische sector en bijvoorbeeld een exportverbod voor westerse bedrijven naar Rusland.
Verbazing over lange geschiedenisles Poetin: 'Is die man nog wel bij de les?'
Primetime, op een felle toon en in donkere bewoordingen ontvouwde de Russische president Poetin gisteren op de staatstelevisie zijn argumenten om de onafhankelijkheid van twee zelfverklaarde 'volksrepublieken' in Oost-Oekraïne te erkennen en steun toe te zeggen.
Duitsland legt Nord Stream 2 stil
Duitsland stopt met het goedkeuringsproces van aardgaspijpleiding Nord Stream 2. Daarmee kan de belangrijke Russische gaspijpleiding voorlopig niet in gebruik worden genomen. De Duitse bondskanselier Scholz maakte het besluit bekend op een persconferentie. De maatregel staat los van Europese sancties aan het adres van Rusland die mogelijk later nog zullen volgen.
Nord Stream 2 bestaat uit twee gaspijpleidingen die ruim 1200 kilometer over de bodem van de Oostzee lopen. Deze liggen parallel aan Nord Stream 1 - de leiding die sinds 2011 in gebruik is.
Ook Lavrov trekt soevereiniteit Oekraïne in twijfel
Na president Poetin trekt ook minister van Buitenlandse Zaken Lavrov de soevereiniteit van Oekraïne in twijfel. In 2014 vluchtte de pro-Russische president Janoekovitsj na een gewelddadige opstand naar Rusland. "Ik denk dat niemand kan zeggen dat het Oekraïense regime na de staatsgreep van 2014 nog alle mensen vertegenwoordigt die op het grondgebied wonen", zei Lavrov.
Doema erkent onafhankelijkheid volksrepublieken
Het Russische parlement heeft unaniem de onafhankelijkheid van de zelfverklaarde volksrepublieken Donetsk en Loegansk erkend. De erkenning volgt op de speech van president Poetin van gisteravond, die daarin de voorgenomen erkenning aankondigde. Na de stemming klonk er applaus in het parlement.
Er is nog wel onduidelijkheid over welke grenzen de erkende gebieden precies hebben. Er zijn Kremlin-woordvoerders die zeggen dat het de gebieden betreft waarin de volksrepublieken nu invloed uitoefenen, maar er zijn ook berichten die stellen dat het gaat om de volledige gebieden die worden geclaimd door de volksrepublieken. Dat gebied is voor het grootste gedeelte in handen van Oekraïne.
Zelensky: wacht niet met sancties
De Oekraïense president Zelensky dringt er bij bevriende landen op aan niet langer te wachten met het opleggen van sancties aan Rusland. Dat zou verdere escalatie kunnen voorkomen. Het niet in gebruik nemen van de gasverbinding Nord Stream 2, tussen Rusland en Duitsland, hoort daar volgens hem bij. Ook overweegt hij de diplomatiek ebetrekkingen met Moskou te verbreken.
Russische nieuwsbulletins: Poetin stuurde leger om vrede te bewaren
Zo berichtten de nieuwsbulletins in Rusland vanochtend over de beslissing van de president om Russische troepen naar Oost-Oekraïne te sturen:
Oekraïense in Nederland: "Het verscheurt gezinnen"
De Oekraïense Vita de Geus-Kovalenko vindt de situatie in Oekraïne angstaanjagend. Drie van haar neefjes zijn opgeroepen door het Oekraïense leger.
Ze is geboren in de buurt van Loegansk en heeft daar nog steeds familie wonen, zowel in het pro-Oekraïnedeel als in het separatistengebied. "Het verscheurt gezinnen."
Hongaarse premier Orbán is niet tegen EU-sancties
De Hongaarse premier Orbán heeft de erkenning van de zelfverklaarde volksrepublieken Donetsk en Loegansk niet veroordeeld. Maar hij is ook niet van plan om zijn veto uit te spreken om EU-sancties tegen Moskou te voorkomen.
"Hongarije deelt het gemeenschappelijke standpunt van de EU", schreef Orbán op Facebook. Dit heeft hij ook telefonisch laten weten aan de voorzitter van de Europese Raad Charles Michel.
Begin deze maand bezocht de Hongaarse premier Poetin nog in het Kremlin. Hij complimenteerde Poetin en sprak over meer samenwerking terwijl de hele EU juist bezig was met sanctiepakketten tegen Rusland en steun voor Oekraïne. Dat werd gezien als een overwinning voor de Russische leider.
Keniaanse VN-ambassadeur: niet vasthouden aan gevaarlijke nostalgie
In de vergadering van de VN-Veiligheidsraad reageerde Kenia op de stappen die Rusland zet met betrekking tot Oekraïne. De Keniaanse ambassadeur Martin Kimani spreekt vanuit de Afrikaanse ervaring met kolonialisme, waarin landen niet zelf hun grenzen hebben bepaald en grenzen nu in bijna alle Afrikaanse landen door bevolkingsgroepen heen snijden.
"Aan beide zijden van die grenzen leven mensen met wie we historische, culturele en taalkundige banden hebben. Als we hadden willen vasthouden aan onze oude staten, gebaseerd op etniciteit, religie of homogeniteit zouden we nu, decennia later, nog steeds verwikkeld zijn in bloedige oorlogen."
Kimani wees erop dat er in plaats daarvan voor is gekozen de grenzen te accepteren en te werken aan grensoverschrijdende samenwerking op veel terreinen, zowel economisch, politiek als cultureel. Dat gebeurt door vooruit te kijken en niet vast te houden aan "gevaarlijke nostalgie".
Beurs Moskou crasht, olie, gas en goud duurder
De oplopende spanningen aan de grens van Rusland en Oekraïne leiden tot dalende beurskoersen en oplopende prijzen van olie, gas en goud. Geopolitieke spanningen met economische en financiële repercussies leiden tot een hoop onzekerheid.
Van paniek is vooralsnog geen sprake, behalve dan op de Russische financiële markten als het epicentrum van het conflict. De beurs van Moskou verloor gisteren al 10,5 procent en herhaalde zo'n verlies vandaag bij opening weer, met min 9 procent, wat een heuse crash mag heten. De andere Europese beurzen openden allemaal met 2 tot 3 procent verlies, maar gaandeweg liepen de verliezen terug en halverwege de ochtend staan er een paar tienden procent verlies op de borden.
Koerswinst is er bijna enkel en alleen voor Shell, als gevolg van stijgende energieprijzen. Olie en gas zijn circa 5 procent duurder geworden. Brent-olie kost bijna 100 dollar voor een vat, de hoogste prijs sinds september 2014. Ook de prijs van goud loopt op, voor een troy ounce (31,1 gram) wordt nu al 1900 dollar neergeteld. Goud wordt vaak bestempeld als een vluchthaven in onzekere beurstijden.
De Aziatische beurzen beten vandaag het spits af en eindigden met verliezen van 2 tot 3 procent. Wall Street was gisteren gesloten vanwege President's Day, maar doet vandaag weer mee. Voorbeurs wijst de handel op verliezen van 1 à 2 procent bij opening om 15.30 uur Nederlandse tijd.
Rutte: komende uren tot dagen besluit over sancties
Volgens premier Rutte is er door de Russische erkenning van de afvallige pro-Russische republieken in Oost-Oekraïne sprake van een escalatie. Hij noemt de situatie zeer ernstig en zegt dat de Russische actie niet onbeantwoord kan blijven.
Hij is in overleg met zijn EU-collega's en zegt dat er "de komende uren tot dagen" een besluit zal worden genomen over sancties. Die worden volgens Rutte hoe dan ook opgelegd.
Rutte wilde desgevraagd niet spreken van een invasie door Rusland, in tegenstelling tot zijn Britse collega Johnson eerder vandaag. "Ik denk dat het verstandig is om ons dicht bij de feiten te houden", zei hij. "We moeten het eerst allemaal precies weten."
Wel zijn volgens de premier met het erkennen van de republieken de zogenoemde Minsk-akkoorden "opgeblazen". In die akkoorden uit 2014 maakten Oekraïne, Rusland en de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa afspraken over de regio's in het oosten van Oekraïne.
Rusland verwachtte sancties
Rusland verwachtte al westerse sancties na de erkenning van Donetsk en Loegansk, zegt minister van Buitenlandse Zaken Lavrov. Ook zegt Lavrov dat het land gewend is aan sancties.
Eerder vanochtend zei de minister dat Rusland altijd bereid is te praten en open staat voor diplomatie, meldde het Russische persbureau Interfax.
'We moeten ons land verdedigen', klinkt het in Moskou op straat
"We zijn zo'n geweldig land, maar ze proberen ons de hele tijd aan de kant te schuiven", zegt een vrouw in Moskou. Persbureau Reuters vroeg verschillende inwoners van de Russische hoofdstad om hun reactie op de ontwikkelingen in Oekraïne.
Turkije: besluit Moskou onacceptabel
Turkije verwerpt het "onacceptabele" besluit van Moskou om Donetsk en Loegansk te erkennen als onafhankelijk. Het land roept alle betrokken partijen op om met gezond verstand te handelen en om zich te houden aan internationaal recht.
Johnson: Poetin wil volledige invasie
De Britse premier Johnson heeft in een crisisvergadering van zijn kabinet gezegd dat Poetin uit is op een "volledige invasie" van buurland Oekraïne, meldt omroep BBC. Volgens Johnson zal Poetin erachter komen dat hij "zich ernstig heeft misrekend".
De premier zegt verder dat hij kijkt wat het Verenigd Koninkrijk nog kan doen om Oekraïne militair te steunen en dat het land financiële hulp blijft verlenen. Later vandaag spreekt Johnson naar verwachting in het parlement over Oekraïne.
Donetsk en Loegansk tekenen verdrag met Moskou
Donetsk en Loegansk hebben een 'vriendschaps- en hulpverdrag' met Moskou getekend, meldt de Russische zender RT (voorheen Russia Today).
Zo kunnen ze militaire en financiële steun ontvangen, nadat president Poetin gisteravond de 'volksrepublieken' had erkend.
EU zal 'vastberaden en verenigd' reageren
Oekraïne is ervan verzekerd dat de Europese Unie 'vastberaden en verenigd' zal reageren op de Russische acties. Dat zei minister van Buitenlandse Zaken Kuleba nadat hij met EU-buitenlandchef Borrell had gesproken. Ook zei Kuleba dat de EU en Oekraïne hetzelfde denken over het 'illegale besluit' van Rusland.
Vanmiddag maakt de Europese Unie nieuwe sancties tegen Rusland bekend, kondigde Borrell aan. Daar vergaderen de Europese ministers van Buitenlandse Zaken vandaag over.
Amerikanen in VN-Veiligheidsraad: 'We moeten nu niet wegkijken'
De Verenigde Staten veroordelen de erkenning door Rusland van de afvallige pro-Russische republieken in Oost-Oekraïne en het sturen van Russische troepen, maar is nog terughoudend in het opleggen van sancties. President Biden tekende na de toespraak van president Poetin een decreet dat Amerikaanse bedrijven verbiedt zaken te doen met de republieken Donetsk en Loegansk.
Daar komen vandaag nog sancties bij, maar het is nog niet het zware sanctiepakket waarmee Biden eerder dreigde. Dat blijft vermoedelijk op de plank om Rusland ervan te weerhouden verder Oekraïne in te trekken.
Britse minister: invasie van Oekraïne is begonnen
De Russische invasie van Oekraïne is begonnen en daarom zal het Verenigd Koninkrijk sancties opleggen, zei de Britse minister van Gezondheidszorg Sajid Javid tegen de BBC.
De stap van Poetin laat volgens Javid zien dat hij de confrontatie met het Westen is aangegaan. "Wij hebben altijd de voorkeur gegeven aan dialoog en doen dat nog steeds, maar uit de acties van president Poetin blijkt duidelijk dat hij confrontatie verkiest boven dialoog."
Russische parlementslid: uitspraak over Russische grens mijn mening
Het Russische parlementslid dat eerder zei dat de regio's Donetsk en Loegansk binnen de grenzen vallen waar Rusland zich aan zal houden, zegt nu dat dit scenario zijn 'mening' is.
Leonid Kalasjnikov zegt dat hij niet weet waarover het parlement zal stemmen. Kalasjnikov is lid van de Communistische Partij, en niet van Poetins Verenigd Rusland.
De stappen van Poetin, de reacties, de vragen
Uiteindelijk ging het snel: binnen enkele uren besloot de Russische president Poetin gisteren de zelfverklaarde Volksrepublieken Donetsk en Loegansk in het oosten van Oekraïne te erkennen én er een 'vredesmissie' naartoe te sturen. Al in de nacht reden volgens ooggetuigen militaire voertuigen vanuit Rusland Oekraïne binnen.
Een overzicht van de gebeurtenissen die leidden tot de militaire actie, de belangrijkste reacties en de vragen die er nu zijn, lees je in dit artikel:
Russisch parlementslid: heel Donetsk en Loegansk binnen Russische grens
De regio's (oblasten) Donetsk en Loegansk vallen binnen de grenzen waar Rusland zich aan zal houden, zegt parlementslid Kalasjnikov. "Daarmee zou Rusland een claim leggen op een groter deel van Oekraïne dan dat nu door separatisten wordt gecontroleerd", tweet Nieuwsuur-verslaggever Gert-Jan Dennekamp.
Het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken zegt dat eerst de 'vriendschapsverdragen' met de twee regio's moeten worden geratificeerd, voordat er kan worden gesproken over waar de precieze grenzen liggen, meldt het Russische persbureau RIA.
Op deze kaart zie je dat maar een deel van de oblasten (provincies) door de separatisten wordt bestuurd:
Leger Oekraïne: twee militairen gedood, twaalf gewond
Twee Oekraïense militairen zijn gedood en twaalf zijn gewond geraakt door artillerievuur van pro-Russische separatisten in het oosten van Oekraïne, zegt het leger.
Dit gebeurde in de afgelopen 24 uur. Volgens de Oekraïners zijn er dit jaar nog niet eerder zo veel militairen gewond geraakt of gedood bij een aanval.
Parlement gaat stemmen over 'vredesmissie'
Het Russische parlement stemt waarschijnlijk vandaag over de 'vredesmissie' in de door Rusland erkende Volksrepublieken Donetsk en Loegansk. "De verwachting is dat er een soort militair bondgenootschap wordt gesloten met Donetsk en Loegansk", zegt correspondent Iris de Graaf.
Officieel gaat de Russische missie daarna van start. Een paar uur geleden reden er al Russische militaire voertuigen in de straten van Donetsk.
Militaire voertuigen in Donetsk
Russische militaire voertuigen rijden in Donetsk. Een ooggetuige zegt tegen persbureau Reuters dat er "ongebruikelijk grote aantallen" militaire voertuigen, waaronder tanks, door de buitenwijken van de stad rijden.
Russische VN-ambassadeur: we staan geen bloedbad toe in Donbas
Russisch ingrijpen in Oost-Oekraïne is nodig om een nieuw bloedbad in de Donbas-regio te voorkomen. Dat zei de Russische VN-ambassadeur Vasili Nebenzja. Hij riep westerse landen op verstandig te zijn en de situatie niet erger te maken. Hij wees daarbij op de wapenleveranties van meerdere westerse landen aan Oekraïne.
Na de erkenning van de onafhankelijkheid van de zelfverklaarde Volksrepublieken Donetsk en Loegansk door Moskou, zouden de "militaire plannen" van Kiev voor een "uiterst gevaarlijke situatie kunnen zorgen", aldus Nebenzja.
De spoedzitting van de VN-Veiligheidsraad is inmiddels beëindigd. Het besluit van Rusland om Donetsk en Loegansk te erkennen en troepen naar Oekraïne te sturen werd breed veroordeeld.
Zelensky in tv-toespraak: 'We zoeken naar vreedzame oplossing'
De Oekraïense president Zelensky sprak enkele uren geleden zijn land toe in een tv-toespraak. "Er is geen reden voor chaotische acties", zei hij onder meer. Ook zei hij dat het land is "voorbereid op alles".
Bekijk de toespraak hier:
VS kondigt later vandaag nieuwe sancties aan
De Verenigde Staten kondigen later vandaag nieuwe sancties tegen Rusland aan, laat het Witte Huis weten. Dat gebeurt vanwege "de acties en besluiten" van Rusland.
Het is onbekend wat de sancties inhouden. Een woordvoerder van de Amerikaanse regering laat weten dat er overleg is met bondgenoten over de aankondiging.
Eerste reacties in Kiev op speech van Poetin: 'Het is hier geen verrassing'
Oekraïners in Kiev reageren gelaten op de speech van Poetin. Daarin heeft hij een 'vredesmissie' aangekondigd en erkent hij de onafhankelijkheid van de zelfverklaarde Volksrepublieken Donetsk en Loegansk.
VN waarschuwt voor risico op groot conflict
De Verenigde Naties betreuren het besluit van Rusland om troepen naar het oosten van Oekraïne te sturen. Volgens de ondersecretaris van Politieke Zaken van de VN is er een kans op een "groot conflict", zo zei ze bij de ingelaste vergadering van de VN-Veiligheidsraad. Ze riep de landen op er alles aan te doen om zo'n conflict te voorkomen.
Ondersecretaris Rosemary DiCarlo benadrukte dat de VN staat voor de soevereiniteit, onafhankelijkheid en territoriale integriteit van Oekraïne "binnen de internationaal erkende grenzen".
VS bij Veiligheidsraad: vredestroepen zijn 'nonsens'
De Amerikaanse ambassadeur bij de Verenigde Naties noemt het "nonsens" dat president Poetin spreekt van het sturen van 'vredestroepen' naar Oost-Oekraïne. Volgens Linda Thomas-Greenfeld "weten we allemaal wat ze echt zijn", zei ze bij een ingelaste vergadering van de VN-Veiligheidsraad.
De VS denkt dat de Ruslands erkenning van de volksrepublieken in Oost-Oekraïne "een duidelijk voorwendsel voor oorlog is". Thomas-Greenfeld zegt dat de consequenties van de Russische acties in Oekraïne, Europa en de wereld gevoeld zullen worden. Ze vreest voor veel slachtoffers als Moskou verder Oekraïne in trekt.
Ook haalde ze uit naar president Poetin, die volgens haar "de wereld terug wil brengen naar een tijd van de keizerrijken". "Maar dit is niet 1919, dit is 2022", zei ze.
Meer beelden van militaire colonnes in Donetsk
Nieuwszender Al Jazeera zegt videobeelden te hebben van Russische militaire colonnes in het oosten van Oekraïne. De beelden zouden afkomstig zijn uit Donetsk. Eerder meldden verschillende getuigen ook al de komst van militaire voertuigen in dat gebied.
Spoedzitting VN-Veiligheidsraad begonnen
In New York is de spoedzitting van de VN-Veiligheidsraad begonnen over de situatie in Oekraïne. De vergadering is rechtstreeks te volgen via een livestream van de VN.
Ambassadepersoneel VS tijdelijk naar Polen
Het ambassadepersoneel van de Verenigde Staten in Oekraïne brengt de nacht door in Polen, heeft minister Blinken van Buitenlandse Zaken gezegd. Dat is om veiligheidsredenen, zegt hij.
De VS had zijn ambassadepersoneel al overgeplaatst van de Oekraïense hoofdstad Kiev naar de stad Lviv, in het westen van Oekraïne.
Kijk terug wat de Russische president Poetin heeft gezegd
VS ziet voorlopig nog niets in breed sanctiepakket
De Amerikaanse regering vindt het besluit van president Poetin om 'vredestroepen' naar de separatistenregio's in het oosten van Oekraïne te sturen nog geen reden om te komen met een breed sanctiepakket. Een regeringsfunctionaris wijst erop dat de Russen al eerder troepen naar het oosten van Oekraïne hebben gestuurd, en daarom is er volgens de VS geen sprake van een verdere invasie.
"Dat er Russische troepen in de Donbas-regio zijn is op zichzelf geen nieuwe stap", zei de functionaris tegen journalisten. "Rusland heeft de afgelopen acht jaar al troepen gehad in dat gebied."
De Amerikanen zeggen nog altijd een diplomatieke oplossing te zoeken met Rusland "totdat de tanks rollen". Er zijn wel sancties afgekondigd, zoals een verbod voor Amerikanen om zaken te doen in de door Poetin erkende Volksrepublieken Donetsk en Loegansk. Het gaat om andere sancties en maatregelen dan de VS van plan is te nemen als Rusland Oekraïne binnenvalt, zegt het Witte Huis.
Johnson: invasie kan 'binnen uren of dagen' gebeuren
De Britse premier Johnson heeft in een telefoongesprek met de Oekraïense president Zelensky gezegd dat een Russische invasie "binnen uren of dagen" mogelijk is. De Britten sturen Oekraïne meer defensieve steun en hebben ook sancties tegen Rusland aangekondigd.
Johnson zei volgens zijn kantoor dat gestreefd moet worden naar een diplomatieke oplossing "tot in de laatste seconde", maar dat de situatie fors verslechterd is. Om 07.30 uur Nederlandse tijd praat Johnson met zijn kabinet over de crisis.
Ooggetuige ziet veel militaire voertuigen in Donetsk
Een ooggetuige zegt tegen persbureau Reuters dat er "ongebruikelijk grote aantallen" militaire voertuigen, waaronder tanks, door de buitenwijken van de stad Donetsk rijden. Donetsk is de hoofdstad van de gelijknamige regio die door president Poetin is erkend als onafhankelijke volksrepubliek.
Ooggetuigen meldden eerder ook al aan het Russische persbureau Interfax dat er legervoertuigen in de regio waren. Op sociale media gaan er beelden van rond, maar de echtheid ervan is niet te verifiëren.
Oekraïense president: onze grenzen blijven zoals ze zijn
De Oekraïense president Zelensky zegt dat de grenzen van Oekraïne "blijven zoals ze zijn, ongeacht wat Rusland zegt". In een tv-toespraak zei hij dat het land "voorbereid is op alles" en dat de uitingen van de Russische president Poetin de huidige vredesinspanningen en onderhandelingen "vernietigen".
Zelensky noemt de Russische acties een overtreding van de "integriteit en soevereiniteit" van Oekraïne. "We zijn voor niets of niemand bang", zei de president in zijn toespraak. Hij riep de bondgenoten van Oekraïne ook op te komen met duidelijke en effectieve sancties tegen Rusland.
Vannacht spoedzitting Veiligheidsraad
De VN-Veiligheidsraad komt vannacht nog in spoedzitting bijeen, melden diplomaten. Dat gebeurt op verzoek van het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, de Verenigde Staten en de tijdelijke leden Albanië, Noorwegen, Ierland en Mexico. Eerder had ook Oekraïne gevraagd om een spoedzitting van de Veiligheidsraad.
De vergadering begint naar verwachting om 03.00 uur. Rusland is momenteel voorzitter van de Veiligheidsraad.
'VN-Veiligheidsraad komt vannacht bijeen'
De Veiligheidsraad van de Verenigde Naties komt om 03.00 uur Nederlandse tijd bijeen om de recente ontwikkelingen in Oekraïne te bespreken. Dat melden persbureaus Reuters en RIA Novosti op basis van een Russische diplomaat.
VS stelt sancties in tegen Donetsk en Loegansk
De Amerikaanse president Biden heeft sancties aangekondigd gericht op de zelfverklaarde volksrepublieken Donetsk en Loegansk. Amerikanen mogen voortaan geen handel meer drijven met de twee volksrepubliekjes.
Persbureau Bloomberg meldt dat alle overgebleven Amerikaanse ambassademedewerkers de opdracht hebben gekregen het land te verlaten. De VS zou de ambassade naar Polen willen verhuizen, aldus het persbureau. Eerder werd de ambassade al verplaatst van Kiev naar het westelijke Lviv.
Voormalig Commandant der Landstrijdkrachten bespreekt opties Russische inval
OVSE: 3200 schendingen wapenstilstand in afgelopen 48 uur
Waarnemers van de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) hebben in de afgelopen 48 uur meer dan 3200 nieuwe schendingen van de wapenstilstand in Oost-Oekraïne geregistreerd. Dat is het hoogste aantal van het jaar tot nu toe.
Inwoners Donetsk reageren gelaten en afwachtend
De afgelopen dagen sprak de NOS met verschillende inwoners uit Donetsk over de recente spanningen rond Oost-Oekraïne. Zo zegt de 22-jarige Artjom: "Ik wil vooral dat de huidige situatie niet escaleert en dat de gevechten stoppen." De situatie in de stad wordt omschreven als "opvallend rustig", hoewel veel mensen zich voorbereiden op een eventueel vertrek.
Lees verder in dit artikel:
Oproep tot zitting Veiligheidsraad
De Verenigde Staten, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk willen dat de Veiligheidsraad zo snel mogelijk bij elkaar komt. Ook Oekraïne, dat geen lid is, heeft daartoe opgeroepen.
Rusland is deze maand voorzitter van de Veiligheidsraad en daarmee officieel belast met het inplannen van een vergadering van de raad.
Interfax: militaire colonnes betreden Volksrepubliek Donetsk
Het Russische persbureau Interfax meldt op basis van ooggetuigen dat twee colonnes met gepantserde voertuigen de zelfverklaarde Volksrepubliek Donetsk zijn binnengetrokken. Ook op Telegram circuleren beelden van militaire voertuigen die onderweg zouden zijn naar de regio. Deze beelden zijn niet te verifiëren.
The Guardian meldt op basis van Oekraïense overheidsfunctionarissen dat de Russische troepen gezien zijn in Makejevka, een voorstad van Donetsk.
Rusland mag van regio's bases bouwen
In het document waarin Rusland de onafhankelijkheid erkent van Donetsk en Loegansk, zijn ook afspraken gemaakt over het vestigen van militaire bases van Rusland in de regio's. Rusland en de afvallige Oekraïense regio's werken ook nog aan akkoorden die Russische militaire steun en grensbewaking moeten garanderen.
Daarnaast zal Rusland Donetsk en Loegansk financieel steunen, details daarover zijn nog niet bekend.
Zelensky belt met regeringsleiders
De Oekraïense president Zelensky laat op Twitter weten dat hij zojuist met de Britse premier Johnson heeft gesproken en zometeen praat met Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie, en de Turkse president Erdogan. Ook bereidt hij een toespraak voor.
Rutte noemt Poetin ’totaal paranoia’
Premier Rutte heeft de Russische president Poetin "totaal paranoia" genoemd. Bij Jinek reageerde Rutte op het laatste nieuws, dat Poetin Russische militairen 'op vredesmissie' heeft gestuurd naar de afvallige Oekraïense regio's Donetsk en Loegansk.
"Hij zet de regering in Kiev weg als dictatuur, terwijl het een redelijk functionerend land is, met een democratisch gekozen regering en persvrijheid. Dat in tegenstelling tot Rusland zelf", zei Rutte. De premier wilde niet ingaan op de vraag of dit een eerste stap naar oorlog is. "We moeten eerst kijken wat dit precies is." Bij een invasie vindt Rutte dat er een zwaar pakket aan sancties moet worden opgelegd aan Poetin en zijn medestanders.
Biden belt met Zelensky
De Amerikaanse president Biden heeft gebeld met zijn Oekraïense ambtsgenoot Zelensky. Daarin benadrukte de VS volgens het Witte Huis dat het de "territoriale integriteit en soevereiniteit" van Oekraïne volledig steunt.
De VS zullen "snel en resoluut" reageren op de Russische erkenning van de "zogenaamde Volksrepubliek Donetsk en Volksrepubliek Loegansk". Ze zullen daarbij samen optrekken met "bondgenoten en partners".
Volksrepubliek Donetsk dankt Poetin voor steun
De leider van de zelfverklaarde Volksrepubliek Donetsk, Denis Poesjilin, heeft president Poetin bedankt voor de erkenning van de onafhankelijkheid. "We hebben veel werk voor de boeg, maar we hebben Rusland ook iets te bieden. Nu zullen we in staat zijn om onze ondernemingen te ontwikkelen, op gelijke voet samen te werken en bij te dragen aan de versterking van de Russischtalige wereld."
VN-baas: Rusland schendt Oekraïense soevereiniteit
Met de erkenning van Donetsk en Loegansk als onafhankelijke republieken heeft Rusland de soevereiniteit van Oekraïne geschonden. Dat zegt een woordvoerder van secretaris-generaal van de Verenigde Naties Antonio Guterres. Daarmee is ook het handvest van de VN met voeten getreden, zegt Guterres, die oproept tot een vrede oplossing.
Guterres ging in zijn verklaring nog niet in op de aankondiging van Poetin om Oost-Oekraïne binnen te trekken, met wat Rusland omschrijft als een vredesmissie.
Hier en daar vlaggen en vuurwerk in Donetsk
Op beelden uit Donetsk is te zien dat mensen buiten op kleine schaal feestvieren na de speech van president Poetin, waarin hij de onafhankelijkheid van de volksrepublieken Donetsk en Loegansk erkende. Hier zie je hoe een groepje mensen de tv-toespraak buiten volgde en daarna vuurwerk afstak:
Russische 'vredesmissie' in oosten Oekraïne
President Poetin heeft een 'vredesmissie' aangekondigd in de Oekraïense afvallige regio's Donetsk en Loegansk. "De strijdkrachten worden geïnstrueerd om de vrede daar te handhaven", zegt Poetin. Wanneer de militairen in actie komen is nog onduidelijk.