Poetin erkent volksrepublieken Donetsk en Loegansk na lang betoog op tv
De Russische president Poetin erkent de onafhankelijkheid van de zelfverklaarde Volksrepublieken Donetsk en Loegansk. In een lange televisietoespraak, waarvan een Engelse transcriptie door het Kremlin online is gezet, haalde hij fel uit naar Oekraïne: dat land zou genocide plegen op de Russischtalige bevolking. Na de toespraak tekende hij de documenten voor de erkenning.
De twee 'Volksrepublieken' bestaan uit delen van twee Oekraïense provincies. Rusland wil de Oekraïense soevereiniteit over deze grondgebieden dus nu ook officieel niet langer erkennen.
Het tekenen van het decreet werd live op tv uitgezonden:
Na de bekendmaking van de erkenning werd op meerdere plekken in Donetsk vuurwerk afgestoken, valt te zien op beelden van een pro-Russisch nieuwskanaal op Telegram. Ook is te zien dat een klein groepje mensen bijeen is gekomen om op straat de erkenning te vieren.
Veiligheidsberaad
Kort voor de toespraak bracht Poetin de Franse president Macron en Duitse bondskanselier Scholz op de hoogte van de erkenning. Macron wil in reactie de VN-Veiligheidsraad bijeenroepen. Scholz veroordeelt de stap en schrijft dat daarmee de akkoorden van Minsk teniet worden gedaan. EU-buitenlandchef Borrell wil dat de Europese Unie strafmaatregelen aan Rusland oplegt. De Britse premier Johnson noemt erkenning een schending van het internationaal recht.
De twee provincies verklaarden zich in 2014 onafhankelijk, maar die status was tot vandaag door geen enkel land erkend. De Volksrepublieken Donetsk (DNR) en Loegansk (LNR) hebben slechts een deel van de provincies Donetsk en Loegansk in handen, maar claimen het volledige grondgebied. Het is onduidelijk welk grondgebied als volksrepubliek wordt erkend.
Op deze kaart zie je dat maar een deel van de oblasten (provincies) door de separatisten wordt bestuurd:
In de tv-toespraak ging Poetin uitgebreid in op de moderne geschiedenis van Oekraïne, een land dat volgens hem is gecreëerd door de bolsjewieken. "De Sovjetstaat Oekraïne is een bedenksel van Lenin", aldus Poetin. Het oosten van Oekraïne noemde hij onderdeel van de "oude Russische gronden", die door de bolsjewieken bij Oekraïne gingen horen.
Zowel de Russische als Oekraïense geschiedenis begonnen, aldus Poetin, bij het oude vroegmiddeleeuwse rijk van Kiev-Roes, dat het grondgebied van het huidige Rusland, Oekraïne en Belarus besloeg.
In de toespraak van bijna een uur zette Poetin Oekraïne neer als straatarm en corrupt land dat wordt geleid door nationalisten en neonazistische bewegingen. Ook zou Oekraïne gas van Rusland hebben gestolen en tegenwoordig als westerse kolonie fungeren. Omdat het land geen eigen traditie heeft, kijkt het voor zijn politieke systeem volgens Poetin naar het Westen, wat niet in het belang van de bevolking is, aldus Poetin.
Poetin beticht de NAVO ervan Oekraïne te overstromen met wapens. Ook zou Kiev plannen hebben om een kernwapen te ontwikkelen. "En ze hebben de Sovjetkennis daarvoor." Na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie beschikte Oekraïne over kernwapens. Die werden in 1994 aan Rusland gegeven, in ruil daarvoor zouden de Oekraïense grenzen gerespecteerd worden.
Vrees voor militair ingrijpen
Eerder vandaag pleitten meerdere Russische ministers voor erkenning van de republiekjes. Poetin had de Veiligheidsraad bijeengeroepen om zich te laten informeren over het erkennen van de regio's. Vicevoorzitter Medvedev zei onder meer dat de Russische burgers in Donetsk en Loegansk beschermd moeten worden. Het hoofd van de Federatieraad zei zelfs dat er in de Donbas 'genocide' wordt gepleegd op de Russische bevolking.
De vrees bestaat dat Moskou na de erkenning de staatjes openlijk militair gaat steunen. Tot nu toe heeft het Kremlin ontkend dat het militair betrokken is bij het conflict in Oost-Oekraïne.
De erkenning gaat lijnrecht in tegen de Minsk-akkoorden uit 2014 en 2015, die de basis vormen voor vrede in de regio. Daarin spraken Oekraïne, Rusland, Duitsland en Frankrijk af de twee regio's een speciale status binnen Oekraïne te geven, inclusief de mogelijkheid om toetreding tot de Europese Unie of de NAVO te vetoën. President Poetin hamerde de afgelopen tijd zelf herhaaldelijk op het belang van het naleven van de akkoorden.
Minister Lavrov van Buitenlandse Zaken zei tijdens het Veiligheidsberaad dat de Minsk-akkoorden geen zin meer hebben, omdat Oekraïne die volgens hem continu overtreedt, bijvoorbeeld door recente aanvallen. Wel gaf hij aan dat Rusland wil blijven onderhandelen.
Erkenning past in draaiboek
De afgelopen dagen maakten Russische media melding van aanvallen van het Oekraïense leger op de volksrepubliekjes. Vandaag meldt Rusland vijf Oekraïne 'indringers' te hebben gedood, die op Russisch grondgebied bezig zouden zijn geweest met het voorbereiden van sabotageacties. Die claim werd door Kiev ontkend.
Westerse leiders waarschuwen al langer dat Moskou een aanleiding zoekt om een Russische invasie te beginnen. Daarbij zou het 'draaiboek' van de inval van Georgië in 2008 worden gebruikt. Daarbij werden de eveneens afvallige regio's Abchazië en Zuid-Ossetië erkend als onafhankelijke landen.
