Oekraïne: grootschalig Russisch offensief deze maand verwacht

'Defensieminister Oekraïne wordt overgeplaatst'

De Oekraïense minister Reznikov van Defensie wordt volgens verschillende bronnen overgeplaatst naar een andere post. Als minister van Defensie wordt hij opgevolgd door Kirilo Boedanov, het hoofd van de militaire inlichtingendienst.

Reznikov staat onder druk vanwege een corruptieschandaal op zijn ministerie. Zelf zegt hij dat hij aanblijft. Hij erkent de problemen met corruptie, maar wil ze zelf oplossen.

De corruptie heeft te maken met aankopen voor de krijgsmacht. In januari werd al een topambtenaar ontslagen die verantwoordelijk werd gehouden voor de aankoop van veel te duur voedsel voor soldaten.

Oekraïne gold voor de oorlog als een van de corruptste landen van Europa. Het land is kandidaat-lidstaat van de EU, maar de EU eist onder meer dat het land de corruptie bestrijdt.

Defensieminister Oekraïne verwacht Russisch offensief deze maand

De Oekraïense minister van Defensie Reznikov zegt dat zijn land erop is voorbereid dat het verwachte grote Russische offensief deze maand begint. In een persconferentie gaf hij vandaag aan dat nog niet alle toegezegde wapens uit het Westen in februari zullen zijn aangekomen, maar volgens hem heeft Oekraïne genoeg reserves om de Russen tegen te houden. Ook president Zelensky zei in zijn dagelijkse toespraak nog deze maand een grootschalige aanval te verwachten.

Volgens de minister is Rusland mogelijk nog niet klaar voor het offensief, maar zou het toch deze maand al van start gaan als een symbolische daad, omdat het op 24 februari een jaar geleden is dat de Russische invasie begon. Reznikov zei te verwachten dat Moskou met de grootschalige aanval zal proberen de hele Donbas-ragio in handen te krijgen en daarnaast offensieven in het oosten en zuiden van Oekraïne zal lanceren om een corridor te creëren die de bezette gebieden met elkaar verbindt.

Reznikov bevestigde ook dat Oekraïense troepen vanaf morgen getraind worden op het bedienen van in de Duitsland geproduceerde Leopard-tank.

Oekraïense broers vechten zij aan zij: 'We komen hier samen doorheen'

De Oekraïense broers Ievhen en Dmytro bemannen samen een Duitse houwitser. Ze vechten in de Donbas-regio tegen de Russen: "Ik maak me minder zorgen, want hij is hier bij mij":

Oekraïne: vijf gewonden bij Russische raketaanval op Charkov

Het centrum van de stad Charkov is opnieuw getroffen door Russische raketten, zeggen de lokale autoriteiten. Er zouden zeker vijf gewonden gevallen.

Een van de raketten kwam volgens de gouverneur terecht op een huis of appartement. Daarbij raakten volgens hem een 54-jarige vrouw en twee mannen (51 en 55) gewond. Een andere raket kwam terecht op een onderwijsinstelling. De berichten konden niet worden gecontroleerd.

Charkov wordt regelmatig getroffen door Russische bombardementen en raketaanvallen. Het was voor de oorlog na Kiev de grootste stad van het land qua inwoneraantallen.

'Bachmoet steeds meer geïsoleerd'

Britse inlichtingendiensten melden dat Bachmoet steeds meer geïsoleerd raakt nu het Russische leger stap voor stap de stad omsingelt. De twee belangrijkste toegangswegen naar de stad zijn nog wel toegankelijk voor het Oekraïense leger, maar zouden steeds meer onder vuur komen te liggen.

In de Russische media circuleerden er berichten dat de Oekraïense troepen zich zouden terugtrekken uit Bachmoet. De leider van de Russische huurlingengroep Wagner, Jevgeni Prigozjin, laat op Telegram weten dat dat niet het geval is en dat er sprake is van "felle gevechten voor elke straat, elk huis, elk trappenhuis". De Oekraïense president Zelensky liet de afgelopen dagen meerdere keren weten dat de situatie rondom de stad moeilijk is, maar dat de stad als een fort zal worden verdedigd.

Importverbod op Russische diesel ingegaan

Vanaf vandaag mag er geen druppel Russische diesel meer de Europese Unie in. Sinds 5 december werd er naar EU-landen al geen olie meer uit Rusland geïmporteerd. Met de maatregelen wil de Europese Unie de oorlogskas van Rusland raken.

Het importverbod lijkt nog niet voor grote tekorten te zorgen. Het werd al een tijd geleden aangekondigd, waardoor voorbereidingen getroffen konden worden. Een plotse prijsstijging van diesel aan de pomp wordt niet meteen verwacht, al kan het op lange termijn wel gevolgen hebben. Europa verbruikt meer diesel dan het produceert en de import kwam vooral uit Rusland. De komende maanden moet blijken of het handelaren lukt om de Russische diesel te vervangen door diesel uit andere delen van de wereld.

Vrijdag zei de Russische minister Nikolaj Sjoelginov dat hij geen reden ziet om de productie van diesel en kerosine te verminderen. Tot nu toe bleek de Russische oliesector veerkrachtig. De productie van ruwe olie in het land was in januari slechts marginaal lager dan de maand ervoor, op gemiddeld 10,86 miljoen vaten per dag. De olietoevoer aan Russische raffinaderijen bedroeg gemiddeld 5,83 miljoen vaten per dag, vrijwel onveranderd vergeleken met december.

Zelensky ontneemt verschillende oud-politici het staatsburgerschap

In Oekraïne is verschillende invloedrijke oud-politici het staatsburgerschap ontnomen. Dit is volgens president Zelensky een nieuwe poging om het land te "zuiveren" van pro-Russische invloeden.

"Vandaag heb ik de documenten ondertekend waarmee ik een volgende stap zet om onze staat te beschermen en te zuiveren van mensen die zich achter de agressor scharen", zei Zelensky in zijn dagelijkse videoboodschap. De Oekraïense president noemde geen namen. Hij zei alleen dat het ging om mensen met een dubbele nationaliteit.

Volgens Oekraïense media gaat het om oud-politici die zich in de kring rond Viktor Janoekovitsj bevonden. Hij werd in 2010 president van het land, en was pro-Russisch. In 2014 werd hij uit zijn ambt ontheven. Volgens persbureau RBC-Ukraine staan op de lijst onder anderen een oud-minister van Onderwijs en Wetenschap, voormalig vicepremier en oud-minister van Binnenlandse Zaken.

Bij gevangenenruil ook lichamen Britse hulpverleners overgedragen

Bij de gevangenenruil eerder vandaag tussen Rusland en Oekraïne zijn ook de lichamen van twee Britse hulpverleners aan Oekraïne overgedragen. Chris Parry (28) en Andrew Bagshaw (47) werden begin vorige maand voor het laatst levend gezien, toen ze onderweg waren naar Soledar, een stad ten noorden van Donetsk. Het is nog niet duidelijk wanneer hun lichamen worden gerepatrieerd naar Groot-Brittannië.

De twee werkten als vrijwilliger in Oekraïne. Ze hielpen ouderen, kinderen en achtergestelde mensen. Ze zouden meer dan 400 levens en talloze dieren hebben gered sinds vorig voorjaar. Volgens de familie van Andrew Bagshaw waren ze een oudere vrouw aan het helpen evacueren toen hun auto's werden geraakt door een granaat.

Deze week werd opnieuw een buitenlandse vrijwilliger gedood in Oekraïne. De 33-jarige Amerikaan Pete Reed kwam donderdag in de buurt van Bachmoet om het leven. Hij werkte als hulpverlener voor de humanitaire hulpgroep Global Response Medicine, die hij had opgericht.

Grote stroomuitval in regio Odessa

Door een technisch probleem in een hoogspanningsstation is de elektriciteit uitgevallen op verschillende plekken in de regio Odessa. Dat meldt het account van de Oekraïense premier Denys Sjmyhal op Telegram.

De centrale is volgens het bericht herhaaldelijk beschadigd door Russische aanvallen. Het probleem in het hoogspanningsstation zou dusdanig groot zijn, dat de stroomvoorziening niet snel kan worden hersteld.

Er wordt geprobeerd om de elektriciteitsvoorziening bij kritieke infrastructuur en appartementsgebouwen weer op gang te krijgen. De premier heeft opdracht gegeven om generatoren naar Odessa te vervoeren.

'Russische en Oekraïense krijgsgevangenen vrijgelaten na onderhandelingen'

Tientallen Russische en Oekraïense krijgsgevangenen zijn vrijgelaten na onderhandelingen, melden beide partijen. De gevangenenruil zou mede door bemiddeling van de Verenigde Arabische Emiraten tot stand zijn gekomen.

Volgens het Russische ministerie van Defensie keren 63 Russische krijgsgevangenen terug naar huis. Tegelijkertijd zouden er 116 Oekraïners zijn vrijgelaten, meldt de chef van de Oekraïense presidentiële staf, Andriy Yermak, op Telegram. Deze soldaten zouden in de buurt van Marioepol, Cherson en Bachmoet hebben gevochten.

Ook Portugal gaat Leopardtanks leveren

Ook Portugal heeft besloten om Leopard 2-tanks naar Oekraïne te sturen. Dat heeft premier Antonio Costa bekendgemaakt. Hij wilde nog niet zeggen hoeveel het land zal gaan leveren.

Costa liet ook weten met Duitsland in gesprek te zijn over het verkrijgen van onderdelen om tanks die niet meer operationeel zijn te repareren. De premier denkt de tanks eind maart te kunnen leveren.

Eerder deze week zei de Oekraïense minister van Defensie dat het land zo'n 120 tot 140 westerse tanks zal ontvangen in een "eerste golf" van leveringen.

'Duitsland heeft bewijzen verzameld van oorlogsmisdaden in Oekraïne'

Duitsland heeft bewijs verzameld van oorlogsmisdrijven in Oekraïne. Dat zegt openbaar aanklager Peter Frank in de Duitse krant Welt am Sonntag. Op dit moment ligt de focus op de massamoorden in Boetsja en aanvallen op de Oekraïense civiele infrastructuur.

Duitsland begon in maart 2022 met het verzamelen van bewijsmateriaal om mogelijke oorlogsmisdaden in Oekraïne voor de rechter te brengen. Hiervoor worden volgens Frank Oekraïense vluchtelingen geïnterviewd en openbaar beschikbare informatie geanalyseerd. De Duitse aanklagers doen nog geen onderzoek naar specifieke personen.

'EU komt op 24 februari met nieuw sanctiepakket'

De Europese Unie wil op 24 februari zijn nieuwe sanctiepakket tegen Rusland bekendmaken. Dat heeft persbureau AP van een hooggeplaatste betrokkene vernomen. Op die dag is het precies een jaar geleden dat Rusland Oekraïne binnenviel. Sindsdien heeft de EU een reeks aan sancties tegen Rusland afgekondigd. Het pakket dat volgens de bron op de 24e bekend wordt gemaakt is het tiende.

Het nieuwe pakket zal onder meer maatregelen bevatten om te voorkomen dat Rusland technologie in handen krijgt die het nodig heeft om oorlog te voeren, met name onderdelen voor het maken van drones. Dat zei Commissievoorzitter Von der Leyen vandaag bij een bezoek aan Kiev. De 27 lidstaten moeten het nog eens worden over wat er wel en wat er niet in het pakket zal zitten.

President Zelensky zegt dat Oekraïne nog dit jaar onderhandelingen over het lidmaatschap van de EU wil beginnen. Het is zeer de vraag of dat gaat lukken. Daarnaast kan zo'n proces jaren gaan duren.

Pentagon bevestigt levering raketten, Oekraïne verwacht meer

Het Amerikaanse ministerie van Defensie heeft bevestigd dat de VS gronddoelraketten aan Oekraïne gaat leveren met een bereik van 150 kilometer, bijna twee keer zo ver als de verst reikende raketten die Oekraïne nu heeft. Met deze glsdb-raketten kan Oekraïne al het door Rusland bezette gebied onder vuur nemen, met uitzondering van het verst liggende deel van de Krim. Berichten over de levering lekten deze week al uit naar de media.

De raketten zijn van Amerikaans-Zweedse makelij. De Amerikaanse medeproducent Boeing zei in november dat het de raketten op voorraad heeft, toen was de verwachting dat ze in de lente in Oekraïne zouden kunnen zijn. Maar of dat ook gebeurt is onduidelijk.

De raketten maken deel uit van een militair steunpakket van ruim 2 miljard dollar. Dat bevat verder twee hawk-luchtdoelraketsystemen, luchtafweergeschut, munitie, een drone-onderscheppingssysteem en apparatuur om verschillende luchtafweersystemen op elkaar af te stemmen. Oekraïne heeft ook om F16-straaljagers gevraagd. Op de vraag of die er komen antwoordde president Biden kortweg "No".

De Oekraïense minister van Defensie Reznikov zei toen: "Alle vormen van hulp gingen eerst door de 'nee-fase'. Wat neerkomt op 'nee' voor vandaag. De tweede fase is: 'We gaan het bespreken en kijken of het technisch mogelijk is'. De derde fase is: 'Laten we uw personeel opleiden'. En de vierde fase is het transport van het materieel."

Kabinet stelt plan op voor verdeling schaarse diesel

Het kabinet heeft een crisisplan opgesteld voor het geval er brandstoftekorten ontstaan als gevolg van de boycot van Russische olieproducten. Vanaf zondag mogen EU-landen geen druppel Russische diesel meer invoeren. Vooralsnog leidt dat niet tot tekorten, maar het kabinet wil daar wel op voorbereid zijn.

In het ergste geval wijst de overheid sectoren aan die in ieder geval van diesel voorzien moeten worden. Daar zullen in ieder geval hulpdiensten als de brandweer, het ziekenvervoer en de politie bij zijn. Ook de supermarkten en uitvaartbedrijven worden als essentieel gezien. Welke bedrijven voorrang krijgen, is nog niet bekend.

Minister Jetten (Klimaat en Energie) heeft inmiddels een reservevoorraad diesel laten aanleggen waarmee Nederland negentig dagen vooruit moet kunnen, mocht er een dieseltekort ontstaan.

Ook Denemarken tegen deelname Russische atleten aan Spelen Parijs

Na Polen, Estland, Letland en Litouwen keert ook Denemarken zich tegen deelname van Russische atleten aan de Olympische Spelen volgend jaar in Parijs. Ook als het IOC de Russische atleten onder een neutrale vlag laat meedoen, is Denemarken daar tegen.

"Het is ons officiële standpunt dat we niet moeten aarzelen als het om Rusland gaat", zei de Deense minister van Cultuur Engel-Schmidt. "Rusland moet van alle internationale sporten worden uitgesloten zolang het Oekraïne aanvalt."

Het IOC liet deze week weten dat het Russische en atleten niet wil straffen voor de oorlog en ze daarom wil toelaten. Oekraïne zal de Spelen dan boycotten. De Poolse minister Bortniczuk van Sport en Toerisme zei gisteravond dat mogelijk zo'n veertig landen zich bij Oekraïne zullen aansluiten. Dat zou de Spelen "zinloos" maken, aldus Bortniczuk.

Zelensky wil Bachmoet zo lang mogelijk blijven verdedigen

President Zelensky zegt dat hij de plaats Bachmoet aan het zuidoostelijk front zo lang zal verdedigen als mogelijk is. Rond die plaats woedt al maanden een prestigestrijd: Rusland wil Bachmoet koste wat het kost in handen krijgen. Duidelijk is dat de gevechten aan beide kanten met grote verliezen gepaard gaan.

Hoe de situatie er precies is, is onduidelijk omdat er geen onafhankelijke waarnemers zijn. Rusland zegt dat Bachmoet van verschillende kanten is ingesloten en dat er een strijd woedt om een weg die belangrijk is voor de bevoorrading van de stad.

"Niemand geeft Bachmoet op. We vechten zo lang als we kunnen. Bachmoet is ons bolwerk", zei Zelensky na afloop van een ontmoeting met de EU-leiders Von der Leyen en Michel. Hij benutte de bijeenkomst om opnieuw om langeafstandswapens te vragen. "We kunnen Bachmoet en de bezette Donbas-regio bevrijden als we wapens voor de lange afstand krijgen."

Mogelijk ook Leopard 1-tanks naar Oekraïne

Duitsland zou naast de moderne Leopard 2-tank ook het oudere model Leopard 1 naar Oekraïne kunnen sturen. Volgens een woordvoerder van de Duitse regering is er toestemming gegeven voor de levering van een nog onbekend aantal tanks. De Leopard 1 werd tussen de jaren 60 en 80 geproduceerd.

Hoe lang het duurt voor de tanks gevechtsklaar zijn, is onduidelijk. Ook is het de vraag of er voldoende munitie is. Vermoedelijk zal de levering dus niet op korte termijn plaatsvinden.

'Noorwegen gaat 54 Duitse tanks bestellen'

De Noorse defensie gaat 54 Duitse Leopard-tanks bestellen, meldt de Noorse publieke omroep. Noorwegen is lid van de NAVO en deelt 196 kilometer grens met Rusland aan de Noordpool.

Het Scandinavische land zou ook overwogen hebben om in plaats van Duitse Leopards de Koreaanse K2 Black Panther te kiezen.

Luchtalarm klinkt in Oekraïne tijdens eerste EU-top

In Kiev klinkt het luchtalarm tijdens de aanvang van de top met de Oekraïense president Zelensky en EU-leiders uit Brussel Michel en Von der Leyen. Berichten over raketinslagen of schade zijn er nog niet.

Op deze top wordt nieuwe financiële steun en humanitaire en militaire hulp aan Oekraïne besproken. Ook wordt gekeken naar een extra pakket sancties tegen Rusland.

Verder staat ook het EU-lidmaatschap van Oekraïne op de agenda. Naar verwachting zal dat nog jaren duren. Oekraïne voldoet volgens een aantal lidstaten nog niet aan de gestelde eisen om lid te worden. Desondanks zegt de EU Oekraïne te blijven steunen "zolang als nodig is". Sinds het uitbreken van de oorlog heeft de EU voor 50 miljard euro aan steun geleverd.

Rusland en Oekraïne zinnen op nieuw offensief

De oorlog in Oekraïne is bijna een jaar oud en staat op het punt een nieuwe bloedige fase in te gaan. Zowel Rusland als Oekraïne plant nu namelijk een nieuw militair offensief. Daarom vindt bijzonder hoogleraar oorlogsstudies aan de Universiteit van Leiden Frans Osinga dit een angstwekkend moment.

De Oekraïners wachten liever nog even, denkt Osinga, totdat ze het nieuwe westerse militair materieel hebben. De tanks en pantservoertuigen die de afgelopen weken zijn beloofd, zijn er de komende tijd nog niet. "Dat window wil Rusland benutten", veronderstelt de hoogleraar.

Symbolische vlaggenruil tussen Oekraïne en Europese Unie

President Zelensky en voorzitter van de Europese Commissie Von der Leyen hebben vlaggen geruild met elkaar. Dat gebeurde in Kiev, waar de Eurocommissarissen samen zijn gekomen om Oekraïne te steunen. Oekraïne is kandidaat-lid van de EU. Met de vlaggenruil willen ze de goede banden tussen Brussel en Kiev benadrukken:

Poetin dreigt opnieuw met kernwapens bij herdenking Slag om Stalingrad

President Poetin heeft de herdenking van de Russische overwinning in de Slag om Stalingrad aangegrepen om opnieuw de slachtofferrol aan te nemen en opnieuw te dreigen met de inzet van kernwapens.

"Helaas zien we dat de nazi-ideologie in zijn moderne vorm opnieuw een directe bedreiging is voor de veiligheid van ons land", zei hij in een toespraak in Wolgograd, de stad aan de Wolga die tot 1961 Stalingrad heette. "Steeds opnieuw moeten we ons verweren tegen de agressie van het Westen. Dat is een feit. We worden opnieuw bedreigd door Duitse Leopard-tanks met het kruisembleem erop."

Vandaag precies tachtig jaar geleden kwam een eind aan de Slag om Stalingrad, waarin het leger van nazi-Duitsland een bloedige strijd uitvocht met het Rode Leger van de Sovjet-Unie. De slag wordt als het keerpunt in de Tweede Wereldoorlog in Europa beschouwd. De schatting van het aantal doden en gewonden aan Russische kant loopt op tot meer dan een miljoen.

Poetin hield zijn gehoor van militairen, patriottische groepen en jeugdgroepen voor dat het Russische leger van nu andere wapens tot zijn beschikking heeft dan het Sovjetleger destijds. "We sturen geen tanks naar hun landsgrenzen, maar we hebben manieren waarop we kunnen reageren, en dat eindigt niet met pantservoertuigen, iedereen moet dat begrijpen."

Oekraïne hoorde tijdens de Tweede Wereldoorlog ook bij de Sovjetunie. Het land heeft zwaar geleden onder de strijd en de Duitse bezetting. Het wijst elke vergelijking met nazi-Duitsland af, alleen al omdat Rusland dit keer de oorlog is begonnen en niet Oekraïne of een van zijn bondgenoten.

Poetin legt een krans bij het monument voor de gevallen Sovjetmilitairen in Stalingrad:

Internationaal onderzoekscentrum oorlogsmisdaden in Oekraïne naar Den Haag

In Den Haag komt een internationaal onderzoekscentrum voor de oorlogsmisdaden in Oekraïne, heeft voorzitter Von der Leyen van de Europese Commissie bekendgemaakt. Daar zal worden onderzocht of oorlogsmisdaden die in Oekraïne zijn gepleegd vervolgd kunnen worden.

Het wordt onderdeel van een gemeenschappelijk onderzoekscentrum, dat wordt ondersteund door de Europese justitie-organisatie Eurojust. Von der Leyen is in Kiev en sprak er met Oekraïense president Zelensky. De commissievoorzitter zegt dat Rusland zich voor de rechter moet verantwoorden "voor zijn gruwelijke misdaden".

'Nieuwe reeks sancties voor Rusland voor 24 februari'

De Europese Unie moet Rusland nog voor een jaar voorbij is sinds de invasie van Oekraïne een nieuwe reeks sancties opleggen. Dat zegt voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen "We zullen de druk op Rusland verder opvoeren", zei ze eerder vandaag tijdens haar bezoek in Kiev. Het zou het tiende sanctiepakket worden sinds de oorlog op 24 februari vorig jaar begon.

De sancties hebben Moskou tot nu nog niet op andere gedachten gebracht. Rusland blijft zeggen ze goed te doorstaan. Maar volgens Von der Leyen betaalt Rusland wel degelijk "een hoge prijs" en hebben de strafmaatregelen op de lange termijn invloed op de Russische economie.

Vandaag kwamen onder meer Von der Leyen en meer dan tien andere leden van de Europese Commissie aan in Kiev. Met dit bezoek willen ze hun steun uiten, nu het bijna een jaar geleden is dat de oorlog in Oekraïne begon. Ook beloven ze meer militaire, politiek een financiële steun aan Oekraïne.

Nog twee Russische raketten ingeslagen in Kramatorsk

In de oostelijke stad Kramatorsk zijn, na de raketinslag van vannacht, nog twee Russische raketten ingeslagen. The Guardian meldt dat er volgens plaatselijke autoriteiten opnieuw slachtoffers zijn gevallen, maar het is nog niet duidelijk hoeveel.

Vannacht sloeg een andere Russische raket in in een appartementencomplex, ook nu eindigden de raketten in een woonwijk in het centrum van de stad. De burgemeester roept inwoners op om in de schuilkelders te blijven. Vannacht kwamen bij de raketinslag zeker drie mensen om het leven en raakten twintig anderen gewond.

De schade na de raketinslag van vannacht:

Officier bevestigt mishandeling Oekraïners door Russische leger

Russische soldaten hebben Oekraïense mannen gemarteld tijdens de oorlog, zegt een voormalige Russische legerofficier tegen de BBC. Hij is uit Rusland gevlucht. Konstantin Yefremov is volgens de BBC de hoogste officier die hier openlijk over spreekt in een exclusief interview met de Britse publieke omroep. Yefremov zegt dat Rusland hem ziet als een verrader en overloper.

De Rus zegt dat Oekraïense gevangenen onder meer werden beschoten tijdens een ondervraging en werden bedreigd met verkrachting. Hij kwam in april aan in het zuidoosten van Oekraïne, waar hij getuige was van ondervragingen en mishandelingen.

Naar eigen zeggen duurden de ondervragingen en martelingen ongeveer een week. "Elke dag, 's nachts, soms twee keer per dag". Hij beschrijft hoe een Russische kolonel een pistool op het hoofd zette van een geblinddoekte Oekraïense gevangene en zei: "Ik tel tot drie en schiet je dan door je hoofd". Vervolgens schoot hij net aan de zijkant aan beide kanten van zijn hoofd.

Ook zag Yefremov dat een gevangene in een arm en been werd geschoten en gaf de kolonel opdracht om de Oekraïners alleen crackers en water te eten en te drinken te geven.

Het mensenrechtenbureau van de Verenigde Naties (VN) houdt gevallen van mishandeling van gevangen in de oorlog in Oekraïne bij. "Helaas zien we dat aan beide kanten krijgsgevangenen worden gemarteld en slecht behandeld", zegt het hoofd van het VN-waarnemersteam in Oekraïne tegen de BBC.

Lavrov: plannen om pro-Oekraïense evenementen te overschaduwen

De Russische minister van Buitenlandse Zaken Lavrov heeft in een interview op Russische staatstelevisie gezegd dat er plannen zijn om de pro-Oekraïense evenementen rondom 24 februari te overschaduwen. Daarmee bedoelt hij de evenementen van het Westen en andere bondgenoten van Oekraïne, schrijft Reuters.

Volgens Lavrov is er een plan gemaakt door diplomaten om te verzekeren dat door het Westen geleide evenementen 'niet de enige zijn die wereldwijd aandacht zullen krijgen'. Hij gaf hierover verder geen details.

Europese Commissie in Kiev, meer steun beloofd

In Kiev zijn vijftien leden van de Europese Commissie aangekomen, onder leiding van commissievoorzitter Ursula von der Leyen. Met dit bezoek willen ze hun steun uiten, nu het bijna een jaar geleden is dat de oorlog in Oekraïne begon. Ook beloven ze meer militaire, politieke en financiële steun aan Oekraïne.

"Het is een heel sterk signaal dat we in Kiev zijn tijdens de oorlog", zegt een van de commissieleden tegen persbureau Reuters. "Het is een signaal aan de Oekraïners. Het is een signaal aan Rusland. Het is een signaal aan de wereld."

Vandaag ontmoeten ze leden van de Oekraïense regering. Morgen ontmoeten Von der Leyen en Charles Michel, voorzitter van de Europese Raad, president Zelensky.

Oekraïense defensieminister: mogelijk nieuw Russisch offensief rond 24 februari

Rusland begint mogelijk zijn langverwachte nieuwe offensief rond 24 februari, de datum waarop Russische troepen vorig jaar Oekraïne binnenvielen. Dat zegt de Oekraïense minister van Defensie, Oleksii Reznikov, in een interview op de Franse nieuwszender BFM TV.

Volgens Reznikov heeft Rusland waarschijnlijk geen 300.000, maar 500.000 soldaten gemobiliseerd.

De Oekraïense minister zegt 'de vijand niet te onderschatten' en vraagt om meer wapens te sturen naar Oekraïne.

Ook president Zelensky is er niet gerust op. Hij denkt dat Russische troepen op 24 februari nieuw veroverde gebieden willen laten zien.

"Er is zeker een toename te zien van offensieven in het oosten van ons land", zegt Zelensky in een videoboodschap. "De situatie wordt moeilijker." Reznikov verwacht dat dit binnenkort ook in het zuiden het geval zal zijn.

Drie doden bij raketinslag Kramatorsk

In Kramatorsk is een raket ingeslagen in een woonwijk. Daar zijn zeker drie mensen bij om het leven gekomen. Twintig anderen raakten gewond, meldt de regionale politie.

Eén appartementsgebouw in de oostelijke stad is helemaal verwoest, zeven andere zijn beschadigd door de raketinslag. Volgens de politie bestaat de kans dat er nog mensen onder het puin bedolven liggen. Reddingswerkers zoeken naar overlevenden.

'Duits-Nederlandse eenheid wil Oekraïense militairen opleiden'

Het Duits-Nederlandse tankbataljon ziet een rol voor zichzelf in het trainen en opleiden van Oekraïense militairen voor de Leopard 2-tanks die Oekraïne van Duitsland ontvangt. "Dat ligt wel voor de hand. In vijf weken kan zo'n training klaar zijn", zegt Bas Schillemans, commandant van het Duits-Nederlandse tankbataljon in Nieuwsuur. Schillemans benadrukt dat het een politieke beslissing is. Ook het aantal tanks dat naar Oekraïne gaat, is een politieke beslissing. Het bataljon beschikt over 26 tanks.

'VS levert voor ruim 2 miljard dollar aan militaire steun aan Oekraïne'

Oekraïne kan mogelijk rekenen op een nieuw wapenpakket van de Verenigde Staten ter waarde van ruim 2 miljard dollar. In het pakket zouden ook raketten zitten die een dubbel zo groot bereik hebben als de wapens waar Oekraïne nu over beschikt. Dat meldt persbureau Reuters op basis van gesprekken met ingewijden.

Oekraïne vraagt al langer om het raketsysteem ATACMS, waarmee het doelen op bijna 300 kilometer afstand zou kunnen raken. Volgens de bronnen wordt dat verzoek niet ingewilligd, maar bevat het pakket wel een raketsysteem waarmee doelen tot 150 kilometer afstand geraakt kunnen worden: de zogenoemde Ground Launched Small Diameter Bomb (GLSDB). Daarmee zou Oekraïne Russische doelen tot ver achter de frontlinie kunnen aanvallen, iets wat ze met het huidige materieel niet kunnen.

Dit nieuwe wapen wordt betaald met geld uit een Amerikaans fonds dat speciaal is opgezet voor de oorlog in Oekraïne. Uit dit potje kan president Biden wapens kopen en direct naar Oekraïne doorsturen, zodat de eigen wapenvoorraad niet hoeft te worden aangeboord.

De officiële aankondiging van de nieuwe wapenlevering komt later deze week, aldus de bronnen. Behalve het raketsysteem stuurt de VS onderdelen voor het Patriot-luchtafweersysteem, wapens waarmee precisieaanvallen kunnen worden uitgevoerd, en een antitankwapen.

Huis voormalig minister van Binnenlandse Zaken doorzocht in Oekraïens corruptieonderzoek

De Oekraïense autoriteiten hebben meerdere huiszoekingen uitgevoerd in de strijd tegen corruptie in het land. Onder andere de huizen van de voormalige minister van Binnenlandse Zaken, Arsen Avakov, en van een bekende Oekraïense miljardair zijn doorzocht.

Avakov was minister van Binnenlandse Zaken van 2014 tot 2021 en betrokken bij de aanschaf van de gevechtshelikopter die vorige maand crashte. De toenmalige minister van Binnenlandse Zaken, Denys Monastyrsky, kwam daarbij om het leven. Avakov ontkent dat hem iets te verwijten valt en zegt dat er geen belastend materiaal is gevonden. "De huiszoeking was onderdeel van het onderzoek naar de oorzaak van het drama", schrijft de oud-minister op Telegram.

Onderzoekers van de SBU, de Oekraïense geheime dienst, hebben ook het huis van ondernemer Ihor Kolomojsky, een van de rijkste mannen van Oekraïne, doorzocht. Eerder vandaag meldde de SBU te hebben ontdekt dat er bij olieproducent- en raffinaderij Ukrnafta ruim 1 miljard dollar is verduisterd. Kolomojsky was in het verleden mede-eigenaar van het bedrijf.

President Zelensky is erop gebrand de corruptie in zijn land aan te pakken om de weg vrij te maken naar EU-lidmaatschap. Komende vrijdag ontvangt de president EU-leiders in Kiev, onder andere om over het lidmaatschap te praten.

Acht jaar cel voor Russische journalist om 'nepnieuws'

Een prominente Russische journalist is door een rechter in Moskou bij verstek veroordeeld tot acht jaar gevangenisstraf voor het verspreiden van nepnieuws over het Russische leger, melden Russische staatsmedia.

Vorig jaar werd een onderzoek naar Alexander Nevzorov ingesteld nadat hij berichten op sociale media had geplaatst waarin hij de strijdkrachten beschuldigde van het opzettelijk beschieten van een kraamkliniek in de Oekraïense havenstad Marioepol. Volgens Moskou klopt er niets van die bewering.

Naar verluidt verblijven Nevzorov en zijn vrouw in Israël. In maart vorig jaar plaatste zijn echtgenote een bericht op Instagram waaruit bleek dat ze in dat land zaten. Als hij ooit terugkeert naar Rusland moet hij zijn straf uitzitten in een strafkolonie, zegt de rechter.

De journalist beheert een YouTube-kanaal met zo'n 2 miljoen volgers. Eerder noemde hij het onderzoek naar hem belachelijk. In juni kreeg hij het Oekraïense staatsburgerschap nadat hij de oorlog "een misdaad" had genoemd.

'Spanje wil vier tot zes Leopard-tanks leveren aan Oekraïne'

Spanje is van plan om tussen de vier en zes Leopard 2A4-tanks aan Oekraïne te leveren, meldt de krant El País op basis van regeringsbronnen. Het aantal hangt af van de staat van de 53 tanks, die al tien jaar lang staan opgeslagen.

De tanks staan op een basis in Zaragoza en moeten worden opgeknapt, meldt de krant. Dat Spanje de tanks wilde leveren, was al bekend. Alleen was niet duidelijk om hoeveel het ging.

Tot nu toe heeft Duitsland veertien Leopard-tanks toegezegd. Polen zegt klaar te staan om net zoveel tanks te leveren. Ook Finland en Noorwegen zijn bereid om de tanks van Duitse makelij aan Oekraïne te geven.

Oekraïne verwacht ongeveer 120 tanks te krijgen. Dat zijn niet alleen de Leopard-modellen. De VS en het VK leveren respectievelijk M1 Abrams-tanks en Challenger 2-tanks.

Bijna helft Oekraïense vluchtelingen aan het werk

Het aantal vluchtelingen uit Oekraïne dat werk heeft gevonden is opnieuw toegenomen, meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek. Op 1 november had 46 procent van de Oekraïense vluchtelingen betaald werk. Op 1 juli was dat nog 35 procent.

Op 1 november waren er ongeveer 65.000 vluchtelingen uit Oekraïne tussen de 15 en 65 jaar oud in Nederland. Van de vluchtelingen met een baan werkte 43 procent als uitzendkracht. Iets meer dan een kwart werkte als oproepkracht of een andere vorm van een tijdelijk dienstverband (28 procent).

De meeste van hen werkten in handel, vervoer of horeca. Bijna 60 procent werkte in deeltijd en 13 procent had een fulltime dienstverband.

Het CBS maakt onderscheid tussen vluchtelingen uit Oekraïne met en zonder de Oekraïense nationaliteit. Vluchtelingen zonder die nationaliteit (vaak Marokkanen, Nigerianen en mensen uit de voormalige Sovjet-Unie) werkten naar verhouding vaker dan mensen met een Oekraïens paspoort (68 procent tegenover 44 procent).

Met name jonge mannen in die groep (15-25 jaar) vonden met 77 procent het vaakst een baan. In dezelfde leeftijdsgroep met een Oekraïense nationaliteit ging het om 38 procent.

Sinds begin oorlog hield Oekraïne 13.000 dienstplichtigen bij de grens tegen

De Oekraïense douane heeft in het krappe jaar dat de oorlog duurt meer dan 13.000 mensen tegengehouden die het land uit wilden, terwijl dat verboden was. Het gaat om mannen in de leeftijd van 18 tot 60 jaar die vanwege de algehele mobilisatie in Oekraïne moeten blijven en zich beschikbaar moeten houden voor de strijdkrachten.

Ruim 9000 mensen werden aangehouden in het grensgebied met Roemenië of Moldavië. Een kleine 4000 mensen werden aan een officiële grensovergang opgepakt, soms met een vervalst reisdocument. Ook waren er mannen bij die zich hadden verkleed als vrouw. Een aantal mannen is in het hooggebergte van de Karpaten doodgevroren, anderen zijn in een grensrivier verdronken. Het is niet bekend hoeveel Oekraïense dienstplichtigen wél met succes hun land zijn ontvlucht.

Polen wil Leopard-training inkorten tot vijf weken

Polen denkt dat Oekraïense militairen in vijf weken kunnen leren omgaan met een Leopard 2-tank. Normaal staan daar tien weken voor. In Europa zijn drie trainingscentra voor het oefenen met de Leopard 2: in Polen, Duitsland en Zwitserland. In de simulators kunnen veertien tankbemanningen van elk vier militairen aan de slag. Om ze in korte tijd klaar te stomen, moet de training worden geïntensiveerd, met extra instructeurs en trainingssessies in het weekend, zegt een Poolse commandant. Ook de Oekraïense militairen die de tanks gaan onderhouden, krijgen een training.

Human Rights Watch wil onderzoek Oekraïne naar inzet antipersoneelsmijn

Human Rights Watch (HRW) vraagt Oekraïne onderzoek te doen naar beschuldigingen dat Oekraïense militairen duizenden antipersoneelsmijnen hebben gebruikt in de strijd tegen Rusland. De mijnen zouden zijn ingezet rond de oostelijke stad Izjoem. Oekraïne is een van de ondertekenaars van een conventie die het gebruik, de opslag, de productie en het transport van dit soort mijnen verbiedt. Rusland heeft zich nooit bij de conventie uit 1997 aangesloten.

Het gebruik van antipersoneelsmijnen is volgens Human Rights Watch een schending van het internationale recht, omdat met het wapen geen onderscheid kan worden gemaakt tussen burgers en militairen.

Oekraïne zei eerder tegen HRW dat het alle internationale verplichtingen nakomt. Vandaag verklaarde het Oekraïense ministerie van Buitenlandse Zaken dat het onderzoeksrapport "nauwkeurig zal worden bestudeerd". Het departement zei verder te verwachten dat HRW de druk op Moskou verhoogt "om een einde te maken aan de misdadige oorlog tegen Oekraïne".

Oekraïne roept Hongaarse ambassadeur op het matje

Oekraïne wil dat Hongarije stopt met wat Kiev noemt de anti-Oekraïense retoriek. In een gesprek met de Hongaarse ambassadeur in Oekraïne is gezegd dat er een einde moet komen aan "deze negatieve trend" om te voorkomen dat de onderlinge verhoudingen onherstelbare schade oplopen.

De Hongaarse premier Orbán noemde Oekraïne onlangs een niemandsland en hij vergeleek het met Afghanistan. Hij verzet zich tegen westerse wapenhulp aan Oekraïne en ziet niets in de sancties tegen Rusland. Hij stelt dat Moskou er niet door wordt verzwakt en dat het risico bestaat dat de Europese economie erdoor wordt vernietigd. Orbán pleit voor een staakt-het-vuren en vredesonderhandelingen.

Hongarije heeft onder Orbán toenadering gezocht tot Rusland en grote contracten afgesloten over de aankoop van olie, gas en kernenergie.

Oekraïne 'slaat Russische aanval af bij Bachmoet'

Oekraïne zegt dat de bevoorrading van zijn troepen bij de oostelijke stad Bachmoet nog steeds naar wens verloopt. "Ze proberen onze aanvoerroute af te snijden, maar we hebben de Russische aanval afgeslagen. Onze militairen krijgen alles wat ze nodig hebben", zegt een woordvoerder van de strijdkrachten.

De weg waarom wordt gevochten loopt van Tsjasiv Jar naar Bachmoet. In deze regio wordt al maanden fel gevochten. Een adviseur van president Zelensky zegt dat zijn land "wapens, wapens, wapens" nodig heeft. "Steden in de frontlinie worden constant beschoten en de Russen voeren steeds meer manschappen en munitie aan. Niets wijst erop dat ze uit zijn op vrede."

Baltische staten, Polen en Oekraïne tegen opheffen ban op Russische sporter

Polen, Estland, Letland en Litouwen blijven zich verzetten tegen het weer toelaten van Russische sporters op internationale toernooien. "Deelname van deze sporters is onaanvaardbaar, zolang Rusland, met steun van Belarus, de oorlog tegen Oekraïne voortzet." Dat zei de Letse minister van Buitenlandse Zaken Rinkevics na een overleg in Riga. Het Internationaal Olympisch Comité opperde onlangs de mogelijkheid dat atleten uit Rusland onder neutrale vlag volgend jaar kunnen meedoen aan de Spelen in Parijs.

Oekraïne dreigt met een boycot als Russische sporters onder neutrale vlag tot de Spelen worden toegelaten. Volgens de minister van Sport zijn tot nu toe zeker 220 atleten en coaches die meevechten in de Oekraïense strijdkrachten om het leven gekomen. Daarnaast zijn honderden sportlocaties door het oorlogsgeweld beschadigd of verwoest.

Westen houdt verzoek om gevechtsvliegtuigen vooralsnog af

Nu Oekraïne van het Westen tanks krijgt, probeert het land nu ook gevechtsvliegtuigen los te krijgen. Vooralsnog lijkt de kans op succes klein. De Amerikaanse president Biden zei gisteren op een vraag of de VS F-16-toestellen wil leveren kortweg 'nee'. Of dat een 'nee' is voor altijd, is niet duidelijk.

Ook het Verenigd Koninkrijk ziet nu niets in het sturen van gevechtsvliegtuigen. Een woordvoerder van de regering in Londen zei dat de Typhoons en F-35's zo geavanceerd zijn, dat het maanden duurt om de toestellen onder de knie te krijgen. Levering nu is daarom "niet praktisch".

Volgens de Franse minister van Defensie Lecornu rust er geen taboe op levering van gevechtsvliegtuigen. Hij zei wel dat leveranties aan Oekraïne niet ten koste mogen gaan van de eigen slagkracht.

Oekraïne beschikt wel over gevechtsvliegtuigen, maar die zijn nog uit het tijdperk van de Sovjet-Unie.

Oekraïne rekent op eerste zending van zeker 120 tanks

Oekraïne verwacht dat het Westen in eerste instantie 120 tot 140 gevechtstanks levert. Ze worden beschikbaar gesteld door een coalitie van twaalf landen, zegt de Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken Koeleba.

Over het sturen van tanks is lang gediscussieerd. Duitsland was lang terughoudend, maar ging uiteindelijk akkoord. Onder de tanks die Oekraïne krijgt zijn de in Duitsland geproduceerde Leopard 2, de Britse Challenger 2 en de Amerikaanse M1 Abrams.

Het is nog niet duidelijk wanneer ze daadwerkelijk aan de fronten worden ingezet. Niet alleen moeten de tanks eerst naar Oekraïne worden vervoerd, ook moeten Oekraïense militairen in het gebruik en onderhoud ervan worden getraind. Verder moet de logistiek op orde zijn, zoals de toevoer van brandstof en reserve-onderdelen.

NAVO en Japan halen banden aan om Russische en Chinese dreiging

De NAVO en Japan gaan de banden versterken. Volgens NAVO-chef Stoltenberg en premier Kishida leidden de Russische invasie in Oekraïne en intensievere militaire samenwerking tussen Moskou en China tot de meest gespannen veiligheidssituatie sinds de Tweede Wereldoorlog.

Volgens Stoltenberg zou een Russische overwinning in Oekraïne China aanmoedigen om Taiwan meer "te pesten" en te bedreigen. "Deze oorlog is niet alleen een Europese crisis, maar een uitdaging voor de wereldorde. Peking kijkt nauwlettend toe. Wat vandaag in Europa gebeurt, kan morgen in Oost-Azië gebeuren."

Stoltenberg was eerder deze week in Zuid-Korea. In Seoul drong hij erop aan de militaire steun aan Oekraïne te vergroten.

Kiev woedend op Kroatië vanwege Krim-opmerking

Het Oekraïense ministerie van Buitenlandse Zaken heeft woedend gereageerd op een opmerking van de Kroatische president Milanovic. Die zei gisteren dat het "duidelijk" is dat de Krim nooit meer onderdeel zal zijn van Oekraïne. Een woordvoerder van het ministerie noemt die opmerking onacceptabel.

De president van NAVO-lidstaat Kroatië bekritiseerde het Westen gisteren vanwege het sturen van tanks en andere wapens. Hij sprak zich daartegen uit, omdat het volgens hem enkel de oorlog zal verlengen. "Wat is het doel daarvan? Rusland uiteen laten vallen, de regering vervangen? Dit is gestoord."

De Kroatische president bekleedt een grotendeels ceremoniële functie, al is hij wel formeel opperbevelhebber van de strijdkrachten. De uitspraken van Milanovic gaan direct in tegen de lijn van het Kroatische kabinet, dat zich in verlegenheid gebracht voelt. Volgens premier Plenkovic schaden de opmerkingen van de president het buitenlands beleid van het land.

Woordvoerder Nikolenko van het Oekraïense ministerie van Buitenlandse Zaken stoort zich vanochtend dus ook aan de uitspraken van Milanovic. "We vinden deze opmerkingen van de Kroatische president onacceptabel. Ze werpen twijfel op over de territoriale integriteit van Oekraïne", schrijft hij op Facebook.

Overgelopen Wagner-commandant geeft interview aan CNN

De naar Noorwegen overgelopen ex-commandant van het beruchte Wagner-huurlingenleger, Andrej Medvedev, heeft een interview gegeven aan CNN. Tegen de Amerikaanse nieuwszender zegt hij dat de Wagner Groep geen echte strategie heeft.

"Er kwamen geen bevelen over wat we moesten doen. We bedachten gewoon stap voor stap hoe we het zouden aanpakken: wie het vuur zou openen en wat voor soort dienst we zouden hebben."

Bekijk hieronder het hele interview:

Wreedheden waarvan Medvedev getuige was, deden hem uiteindelijk besluiten te vluchten. Zo zou hij gezien hebben hoe gerekruteerde gevangenen die weigerden te vechten, werden doodgeschoten in het bijzijn van nieuwkomers.

Naar eigen zeggen gaf Medvedev leiding aan een groep van tien man, maar groeide dat aantal toen Russische gevangenen werden toegelaten. "Ik kon niet tellen hoeveel. Ze waren in constante circulatie: doden, meer gevangenen, meer doden, meer gevangenen."

De 26-jarige Rus liep begin dit jaar over naar Noorwegen, waar hij politiek asiel heeft aangevraagd. Hij wordt verhoord als getuige door een Noorse politie-eenheid die onderzoek doet naar oorlogsmisdaden. Tegenover CNN wil Medvedev niet ingaan op wat hij zelf heeft gedaan in Oekraïne. Ook heeft de omroep Medvedevs beweringen niet onafhankelijk kunnen verifiëren.

Brazilië wil geen munitie voor luchtafweer leveren

Tijdens een ontmoeting tussen de Braziliaanse president Lula da Silva en de Duitse bondskanselier Scholz heeft Lula gezegd geen munitie te willen leveren voor luchtafweergeschut dat Duitsland naar Oekraïne heeft gestuurd.

"Brazilië is een land van vrede en wil daarom geen enkele betrokkenheid bij deze oorlog, zelfs niet indirect", zei Lula op een gezamenlijke persconferentie in Brasilia. Scholz is aan het lobbyen voor steun voor Oekraïne in het Zuid-Amerikaanse land. Lula ziet zijn land, samen met China, wel als mogelijke bemiddelaar in het conflict.

VS levert geen F-16's, Nederland heeft nog geen verzoek gehad

De Amerikaanse president Biden is tegen de levering van F-16-gevechtsvliegtuigen aan Oekraïne. Oekraïne heeft daar herhaaldelijk om gevraagd. Op de vraag van journalisten of hij voor de levering van F-16's is, reageerde Biden met een kortweg "nee".

President Zelensky vroeg vorige week in een videoboodschap nog om westerse gevechtsvliegtuigen. Nederland heeft F-16's maar heeft uit Kiev geen verzoek ontvangen, aldus premier Rutte. Hij sluit niet uit dat ze in de toekomst wel worden geleverd. "Maar het zou echt een hele grote volgende stap zijn als het zover komt."

'Russisch stel in restaurant opgepakt voor pro-Oekraïens gesprek'

In de Russische stad Krasnodar is afgelopen weekend een Russisch stel opgepakt, dat daar met hun kind zat te eten. Ze spraken met elkaar en hadden kritiek op de oorlog in Oekraïne. Dat werd door omstanders gehoord, waarna de politie werd ingeschakeld. Zij arresteerden het stel en namen hun 9-jarige dochter mee, zo wordt op sociale media gedeeld.

De vrouw zou vijf jaar gevangenisstraf boven het hoofd hangen. Of de man ook vervolgd wordt is niet duidelijk.

Een Oekraïens-Amerikaanse oud-autocoureur verspreidde het verhaal op Twitter:

In pro-Russische media wordt een andere lezing van het gebeurde gegeven. Zij schrijven dat het getrouwde stel overlast zou hebben veroorzaakt in het restaurant door nazi-leuzen te scanderen. De vrouw zou dronken zijn en de gasten hebben lastiggevallen. De vrouw zou worden berecht voor het"in diskrediet brengen van de Russische strijdkrachten".

Op de beelden die via sociale media zijn verspreid is te horen dat de vrouw zegt "Glorie aan Oekraïne", "Glorie aan de helden", "naar de hel met de Federatie". Tegen de politie zegt ze: "Nee ik ga mijn mond niet houden. Wat een belachelijke bullshit is dit. Film me maar. Ik zie dat je je schaamt, voor alles wat je nu doet."

Geen Nederlandse F-16's naar Oekraïne

Er is geen sprake van dat Nederland op dit moment F-16-gevechtsvliegtuigen gaat leveren aan Oekraïne. Premier Rutte heeft dat gezegd na een ontmoeting met de Franse president Macron. "Er is geen sprake van leveranties, er liggen ook geen verzoeken", zo zei hij.

Deense premier bezoekt Zelensky in Oekraïense stad vlak bij front

De Deense premier Mette Frederiksen is naar het zuiden van Oekraïne afgereisd voor een bezoek aan president Zelensky. In de besneeuwde stad Mykolaiv, vlak bij Cherson, bezochten de twee een ziekenhuis waar ze spraken met Oekraïense soldaten.

Sinds het begin van de oorlog heeft Zelensky vaker regeringsleiders ontvangen - premier Rutte was afgelopen juli in Kiev - maar zelden vinden die ontmoetingen zo dicht bij het front plaats. Zowel Mykolaiv als Cherson wordt al maanden met regelmaat door Rusland beschoten met raketten en drones. Volgens Zelensky biedt Mykolajiv "heldhaftig verzet tegen de terroristen".

De twee regeringsleiders bezochten ook de haven van Mykolaiv waar ze een door de Russen verwoeste olieopslagplaats bekeken.

Zelensky bedankte Frederiksen voor de Deense steun aan Oekraïne. De Deense minister van Defensie maakte onlangs bekend negentien houwitsers (langeafstandskanonnen) aan het land te zullen geven.

Zelensky: 'Russische sporters toelaten op Olympische Spelen is onacceptabel'

Russische atleten moeten geweigerd worden op de volgende Olympische Spelen in 2024 in Parijs. Dat zegt de Oekraïense president Zelensky in een reactie op een voorstel van het Internationaal Olympisch Comité (IOC) om sporters uit Rusland en Belarus onder neutrale vlag toe te laten.

De Oekraïense overheid beticht het IOC van het promoten van "oorlog, moord en destructie". De regering in Kiev vindt dat Rusland de Olympische Spelen niet moet kunnen inzetten voor propaganda en heeft gezegd het evenement te boycotten als het IOC het plan doorzet. De toernooi-organisatie onderzoekt de mogelijkheid Russische sporters onder een neutrale vlag mee te laten doen nog.

"Het terughalen van Russen naar de Olympische Spelen is een signaal naar de rest van de wereld dat terreur acceptabel is", aldus Zelensky gisteravond in zijn dagelijkse videoboodschap. Daarin verwees hij ook naar de Olympische Spelen van 1936 in Nazi-Duitsland. "Dat was een grote olympische fout", aldus Zelensky.

In een toelichting op het voornemen Russische en Belarussische sporters toe te laten op de Spelen zei het IOC vorige week dat "geen atleet geweigerd zou mogen worden vanwege zijn of haar paspoort". President Zelensky zegt hierop dat er geen neutraliteit binnen de sport kan bestaan zolang Oekraïense atleten sterven op het slagveld.

De Nederlandse sportkoepel NOC*NSF volgt de lijn van het IOC en wil de optie openhouden dat Russen en Belarussen onder neutrale vlag kunnen meedoen in Parijs. NOC*NSF meldde vorige week wel zorgen te hebben over de uitvoering en haalbaarheid daarvan.

Finland gaat toch niet alleen voor NAVO: 'Sterke wens om samen te gaan'

Finland is toch wel van plan om alleen samen met Zweden toe te treden tot de NAVO. Kort na de inval van Rusland in Oekraïne klonk vanuit Noord-Europa eensgezind de wens om lid te worden van de NAVO.

Toen de Turkse president Erdogan liet weten niet te zullen instemmen met een Zweeds NAVO-lidmaatschap, liet Finland de mogelijkheid open om desnoods alleen door te gaan met de aanvraag. "We moeten ook bereid zijn om het standpunt (om samen op te trekken voor een NAVO-lidmaatschap, red.) te herzien.", zei de Finse minister van Buitenlandse Zaken Pekka Haavisto een week geleden.

Nu komt Finland daar toch van terug. Op een persconferentie in Helsinki stelt Haavisto dat Finland nog altijd "de sterke wens heeft om samen met Zweden toe te treden tot de NAVO".

Iran wil uitleg van Oekraïne over droneaanval Iran

Iran heeft de Oekraïense zaakgelastigde in Teheran op het matje geroepen om uitspraken van een Oekraïense topfunctionaris over een droneaanval op een militaire fabriek in het het midden van Iran. De functionaris, Michailo Podoljak, sprak op Twitter van een "explosieve nacht" en "Oekraïne heeft jullie gewaarschuwd".

Volgens de VS lijkt het erop dat Israël achter de aanval van gisteren in Iran zit. Podoljak koppelt de aanval aan de situatie in Oekraïne. Rusland gebruikt drones van Iraanse makelij in de oorlog. Die worden volgens Oekraïne gebruikt om burgerdoelen aan te vallen. Iran ontkent dat en zegt dat het sinds de invasie geen drones heeft geleverd aan de Russen.

Rusland noemt de aanval in Iran "een provocerende actie" die de gespannen situatie kan laten escaleren. "Zulke vernietigende acties kunnen onvoorspelbare gevolgen hebben voor de vrede en de stabiliteit in het Midden-Oosten."

Kremlin: meer westerse wapens leidt tot verdere escalatie

Meer westerse wapenleveranties aan Oekraïne leiden alleen maar tot verdere escalatie van het conflict, zegt het Kremlin. Volgens een woordvoerder raken NAVO-lidstaten steeds meer betrokken bij het conflict in Oekraïne. Die wapenleveringen zouden het verloop van dat conflict niet veranderen.

Daarmee reageert het Kremlin op de aankondiging van onder meer de VS en Duitsland om tanks aan Oekraïne te leveren.

Het Kremlin ging ook in op de uitspraken van de Britse oud-premier Johnson in een documentaire van de BBC waarin hij zei dat Poetin hem bedreigde met een raketaanval. Volgens de woordvoerder klopt het niet. "Om precies te zijn is dit een leugen."

Oekraïne wil corruptie oplossen en 'binnen twee jaar lid van de EU zijn'

Oekraïne wil binnen twee jaar lid zijn van de Europese Unie, zegt de Oekraïense premier Shmyhal tegen nieuwssite Politico. Volgens de nieuwssite is dat een haast onhaalbaar plan, onder meer omdat het probleem van corruptie in het land moet worden opgelost voordat het kan worden toegelaten tot de unie.

De premier stelt dat de regering-Zelensky er alles aan doet om corruptie aan te pakken. "We hebben een zero-tolerance-beleid als het om corruptie gaat", zegt hij. Daarmee doelde de premier onder meer op de eerder deze maand ontslagen functionarissen. "Helaas is corruptie niet van gisteren, maar we zijn er zeker van dat we het zullen uitroeien."

Shmyhal zegt dat hij een strakke planning van twee jaar heeft opgesteld om zeker van het EU-lidmaatschap te zijn. Later deze week vindt in Oekraïne een top plaats waar gediscussieerd wordt over het lidmaatschap. Zelf spreekt de premier ook van een "ambitieus plan". Hij zegt te verwachten dit jaar nog de eerste voorlopige onderhandelingen te kunnen voeren.

Zolang de oorlog in Oekraïne woedt kan het land sowieso geen lid worden van de EU; de regels schrijven voor dat er geen territoriaal dispuut mag zijn.

Johnson: Poetin dreigde een raket op mij af te sturen

De Britse oud-premier Johnson zegt dat de Russische president Poetin hem heeft bedreigd met een raketaanval. Dat zou zijn gebeurd tijdens een "hoogst opmerkelijk telefoongesprek" tussen de twee leiders vlak voordat Rusland Oekraïne binnenviel, stelt Johnson in de documentaire Putin vs. The West van de BBC.

Dat telefoongesprek vond een dag na een bezoek van Johnson aan Kiev plaats. Tijdens dat bezoek, op 1 februari, zegde Johnson westerse steun toe aan Zelensky. Enkele weken later viel Rusland vanuit verschillende kanten Oekraïne binnen.

Johnson: "Hij begon me te bedreigen en zei 'Boris, ik wil je geen pijn doen, maar met een raket zou het me maar een minuutje of zoiets kosten'." De oud-premier nuanceert het verhaal en zegt dat "op basis van de relaxte manier" van uitspreken "dat hij meespeelde met mijn pogingen om hem te laten onderhandelen".

Poetin zou hebben gedreigd nadat hij was gewaarschuwd dat de oorlog "uiterst catastrofale" gevolgen zou hebben. Johnson waarschuwde Poetin voor westerse sancties en meer NAVO-manschappen aan de grenzen.

Hoe oprecht het dreigement was, is niet duidelijk. Volgens de BBC is het aannemelijk dat Johnson niets anders kon dan het serieus te nemen, hoe luchtig het dreigement ook geformuleerd werd. In het verleden zijn er vaker incidenten in het Verenigd Koninkrijk geweest waar Rusland verantwoordelijk voor wordt gehouden. Zo is in 2018 de Russische dubbelspion Skripal vergiftigd.

Ooggetuige raketinslag Charkov: 'Ik snap niet dat ik nog leef'

Rusland sluit gesprekken met Westen uit

Rusland ziet helemaal niets in gesprekken met Oekraïne of westerse landen. Plaatsvervangend minister van Buitenlandse Zaken Ryabkov zegt dat het besluit van westerse landen om tanks te leveren aan Oekraïne het voor Rusland zinloos maakt om met Kiev of westerse "marionetten" te praten.

Ryabkov deed zijn uitspraken bij het Russische persbureau RIA Novosti.

Vorige week besloten onder meer de Verenigde Staten en Duitsland om tanks aan Oekraïne te geven. Lees er hier meer over.

Raketinslag in Charkov, zeker een dode

In de Oost-Oekraïense stad Charkov is een raket ingeslagen in een appartementencomplex. Volgens de lokale autoriteiten zijn er zeker een dode en drie gewonden. Ook is er veel schade. Op een foto is te zien hoe het gebouw in brand staat.

Het dodelijke slachtoffer is volgens de gouverneur een oudere vrouw. Reddingswerkers zoeken in het gebouw nog naar mogelijke andere slachtoffers.

Het afgelopen weekend waren er in meerdere steden raketaanvallen. Gisteren kwamen daardoor in de zuidelijke stad Cherson nog drie mensen om het leven.

Overzicht weekend

Welkom in dit liveblog over de belangrijkste ontwikkelingen rond de oorlog in Oekraïne. Een korte terugblik op de belangrijkste gebeurtenissen van zaterdag en zondag:

Meer teruglezen? Hier vind je het vorige liveblog.