liveblog
NOS NieuwsAangepast

Rutte: verdubbeling 'zorgelijke' regio's dreigt • Voortaan weer vaker persconferenties

liveblog gesloten

Liveblog gesloten

We sluiten het liveblog voor vandaag af. Morgen komt hier weer een nieuw liveblog met het belangrijkste coronanieuws.

Kamerdebat afgelopen

Het Kamerdebat over het coronavirus zit erop. De partijen in de Kamer vinden dat het kabinet er harder aan moet werken om het vertrouwen in het coronabeleid niet te verliezen. Zowel de aanpak als de communicatie moet beter, vinden de fracties. Niet eerder was de kritiek in het parlement zo hard.

Famke Louise: #ikdoenietmeermee was nodig om mijn verhaal te kunnen doen

Zangeres Famke Louise heeft in het RTL-programma Jinek gereageerd op de ophef die is ontstaan over de hashtag #ikdoenietmeermee, die zij en andere influencers gisteravond online zetten. "Deze hashtag was nodig om mijn verhaal te kunnen doen", zei ze.

Rutte: aantal zorgelijke regio's lijkt snel toe te nemen

Het aantal regio's in Nederland die het predicaat 'zorgelijk' hebben vanwege het aantal coronabesmettingen, dreigt deze week meer dan te verdubbelen. Premier Rutte zei in het debat dat hij verwacht dat er deze week acht regio's bij komen. Welke dat zijn, zei hij niet.

Tot nu toe staat de teller op zes. In die regio's (vooral in het westen van het land) gelden strengere regels, bijvoorbeeld in de horeca. Die moet eerder sluiten. Ook is in 'zorgelijke' regio's de maximale groepsgrootte teruggebracht van 100 naar 50.

In het debat zei Rutte dat die maatregelen niet genoeg zullen zijn om een tweede golf te voorkomen.

De Jonge: tekort testcapaciteit is complex probleem

Minister De Jonge erkent dat niet iedereen die dat wil zich kan laten testen vanwege een tekort aan testcapaciteit. Naar eigen zeggen heeft hij er alles aan gedaan om de capaciteit verder op de schalen, "maar het is een complex probleem".

Op dit moment worden er dagelijks ruim 38.000 mensen getest op corona, maar dat is niet genoeg. Volgens De Jonge was het tot half augustus nog rustig in de teststraten, maar daarna is de vraag ineens steil omhoog gegaan. Steiler dan verwacht.

Bovendien waren er tegenvallers. "Daardoor zijn we lager uitgekomen dan we wilden", zei De Jonge. Volgens hem had het kunnen helpen als er eerder was ingezet op contracten met grote Duitse laboratoria. "Maar in de context die we toen hadden, lag dat niet voor de hand. We hebben in het hele proces telkens de stap gezet die logisch was."

PVV-leider Geert Wilders noemde het een "woordenbrij" die de minister nodig heeft om zijn falen te verbloemen. "Door uw falen dreigen we nu in een tweede golf terecht te komen."

Johnson: 'Alles doen om nieuwe lockdown te voorkomen, maar wellicht verder ingrijpen'

Johnson: 'Het grootste wapen tegen covid is het gezonde verstand'

Rutte: voortaan weer vaker persconferentie

Het kabinet gaat weer vaker een persconferentie houden over de corona-aanpak. Premier Rutte deed die toezegging nadat verschillende partijen daarop hadden aangedrongen. Ze vonden dat het kabinet regelmatiger moet overleggen nu de besmettingscijfers weer oplopen.

"Er komt een vaster ritme in de besluitvorming", zei Rutte. "Waarschijnlijk iedere twee weken." De persconferenties volgen steeds op een advies van het Outbreak Management Team (OMT). Waarschijnlijk zal er ook steeds een debat in de Tweede Kamer komen.

Ernst Kuipers: 'Snel effect zien, anders strengere maatregelen nodig'

Als komende vrijdag blijkt dat de nieuwste maatregelen er niet toe leiden dat het aantal besmettingen omlaag gaat, dan zijn er strengere maatregelen nodig, zegt Ernst Kuipers van het Landelijk Netwerk Acute Zorg in Nieuwsuur.

Sinds zondag moeten in zes regio's kroegen eerder dicht en mogen maximaal 50 in plaats van 100 mensen bij elkaar komen. "Van de maatregelen moet je voor het eind van de week effect zien, het aantal besmettingen moet naar beneden. Is dat niet het geval, dan zal gezocht moeten worden, lokaal en zo gericht mogelijk, naar strengere maatregelen."

Vliegmaatschappijen moeten binnen week geld teruggeven bij annulering

Vanaf begin oktober moeten vliegmaatschappijen weer binnen zeven dagen klanten hun geld teruggeven als ze een vlucht annuleren. Dat zegt de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) na gesprekken met KLM, Transavia, Vueling, Corendon en TUI.

De afgelopen maanden klaagden veel mensen dat ze heel lang moesten wachten op hun geld. Europese regels schrijven voor dat bij annulering een consument binnen een week geld terug moet krijgen.

Rutte blijft erbij: mondkapjesregel was medische afweging

Dat zorgmedewerkers in de ouderenzorg aan het begin van de uitbraak geen mondkapjes kregen, had volgens premier Rutte niets te maken met schaarste. Hij zei in het Kamerdebat dat die richtlijn gebaseerd was op medische oordelen van het RIVM.

Bij vluchtige contacten is het risico op besmetting namelijk klein. "De sector vroeg aan het RIVM: zijn mondkapjes noodzakelijk? Het antwoord was: medisch gezien niet. Vervolgens is er wel gevraagd ze dan ook niet te gebruiken omdat er schaarste was", zei Rutte.

Toch werd de richtlijn op 17 augustus stilzwijgend veranderd, en werd bescherming wel 'noodzakelijk'. Maar volgens Rutte is de richtlijn alleen veranderd omdat die onduidelijkheid opleverde. In ziekenhuizen waren de beschermingsmiddelen wel verplicht. "De enige fout die het RIVM heeft gemaakt is dat het er niet expliciet bij is gezegd." Er is dus geen sprake geweest dat zorgmedewerkers hun werk onveilig hebben gedaan, aldus de premier.

De oppositiepartijen vonden het een zwak verhaal van Rutte. "Als onduidelijkheid de reden was, waarom is de richtlijn dan pas in augustus aangepast?", vroeg Lilian Marijnissen (SP) zich af. "Zorgmedewerkers hebben vanaf het begin massaal aangegeven dat ze het onduidelijk vonden." Volgens PVV-leider Wilders zijn de zorgmedewerkers misleid. "Eerst was een mondkapje niet nodig en op 17 augustus ineens wel!"

Verschillende partijen hebben betoogd dat dit soort onduidelijkheid in het beleid het vertrouwen van mensen in de corona-aanpak aantast.

Rutte in Kamer onder vuur om mondkapjesregel

Johnson: 'Moeilijke maanden, maar beter voorbereid'

De Britse premier Johnson zegt dat als het coronavirus niet beteugeld wordt, het gezondheidssysteem geen capaciteit meer heeft voor andere patiënten. Hoewel veel mensen de afgelopen tijd de regels hebben opgevolgd, zijn ze te vaak overtreden, zei hij in een televisietoespraak.

Volgens Johnson komen er moeilijke maanden, maar is de regering nu beter voorbereid dan eerder. Eerder vanavond kondigde de premier in het Lagerhuis strengere maatregelen aan.

Weer corona op nertsenfokkerij

Opnieuw is er corona vastgesteld bij een nertsenfokkerij, dit keer in het Gelderse Heumen. Het bedrijf heeft ongeveer 5200 moederdieren, zegt het ministerie van VWS. De besmetting is aan het licht gekomen door het monitoringssysteem waarbij wekelijks dieren getest worden. Het bedrijf wordt zo snel mogelijk geruimd. Voor zover bekend zijn er besmettingen op 55 van de 128 Nederlandse nertsenfokkerijen.

Verpleegkundigen en verzorgenden: erken covid-19 als beroepsziekte

De beroepsorganisatie voor verpleegkundigen en verzorgenden NU'91 wil dat covid-19 wordt erkend als beroepsziekte. Dat heeft de bond tegen het ministerie van Volksgezondheid gezegd.

De bond is bang dat zorgmedewerkers met covid in een "heel lang traject van welles-nietes" terecht kunnen komen, omdat het de vraag zal zijn of ze het wel of niet op werk hebben opgelopen. "En dan kunnen werkgevers onder allerlei regels uit", zegt een woordvoerder. "De bewijslast moet er gewoon niet meer zijn. Je krijgt al zoveel te verstouwen."

Als covid 19-als beroepsziekte wordt erkend, moeten werkgevers bij eventuele arbeidsongeschiktheid doorbetalen.

Baudet: 'Geef ons onze vrijheid terug'

Forum voor Democratie-leider Thierry Baudet wil dat alle maatregelen tegen de verspreiding van het coronavirus zo snel mogelijk worden opgeheven. "We zijn op het verkeerde been gezet. Corona is veel minder gevaarlijk dan gedacht", zei hij in het Kamerdebat. "Geef ons onze vrijheid terug."

Volgens Baudet is corona ongeveer net zo gevaarlijk als griep. "Daar gaan ook jaarlijks duizenden mensen aan dood, maar niemand die overweegt om daarvoor een lockdown in te stellen." Alleen het onafhankelijke Kamerlid Van Haga is het met hem eens.

Baudet: geef onze vrijheid terug

Tien besmettingen in verpleeghuis Norg

In verpleeghuis De Omloop in het Drentse Norg zijn tien bewoners besmet met corona. Dat meldt de zorgorganisatie waar het verpleeghuis onder valt. Gisteren werd bekend dat een bewoner corona had opgelopen, waarop alle bewoners en medewerkers werden getest. Daarbij kwamen nog negen besmettingen naar voren, meldt RTV Drenthe.

Uit voorzorg zijn ook de bewoners en medewerkers van een woonzorgcentrum van de zorgorganisatie in Norg getest. Die uitslag is nog niet binnen. In afwachting van de testuitslagen is bezoek er tijdelijk niet toegestaan.

Dijkhoff: we hadden ouderenzorg eerder van meer mondkapjes moeten voorzien

VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff vindt achteraf dat zorgmedewerkers eerder meer mondkapjes hadden moeten krijgen, zodat ze ook bij kort contact met cliënten beschermd waren geweest. "Als je het over mocht doen, dan zouden we verpleeghuizen eerder ruimer hebben voorzien van beschermingsmiddelen", zei hij in het Kamerdebat.

Het RIVM paste vorige maand, zonder daar ruchtbaarheid aan te geven, de richtlijnen aan voor het gebruik van die middelen. Tot die tijd was de regel dat mondkapjes bij kort contact in de ouderenzorg niet nodig waren. Nu zijn diezelfde middelen volgens het RIVM "noodzakelijk".

De oppositie is daar woedend over, maar Dijkhoff is het niet eens met de conclusie dat er een grote fout is gemaakt. Volgens hem klopte die aanvankelijke richtlijn wel, maar is in de praktijk gebleken dat korte contacten nauwelijks voorkomen. Meestal is het contact langer.

PvdA-leider Asscher wilde weten of Dijkhoff ook vindt dat zorgpersoneel de afgelopen maanden dus op een onveilige manier heeft gewerkt. Dijkhoff wilde zo ver niet gaan.

NZa: 'Toename coronabesmettingen zet toegankelijkheid zorg onder druk'

De Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) schaalt het crisisoverleg met ziekenhuizen, zorgverzekeraars en het Landelijk Coördinatiepunt Patiënten Spreiding (LCPS) over de toegankelijkheid van coronazorg en reguliere zorg op.

De toename van het aantal coronapatiënten in ziekenhuizen noemt de NZa alarmerend. De druk op de overige zorg neemt daardoor toe, wat opnieuw kan leiden tot langere wachttijden. Daar is de NZa bezorgd over.

"Tijdens de eerste golf hebben veel mensen niet de zorg gehad die zij nodig hadden. Mensen hebben hierdoor, soms ernstige, gezondheidsschade opgelopen", zegt voorzitter Marian Kaljouw.

"We moeten met elkaar koste wat kost voorkomen dat de reguliere zorg nog een keer zo sterk wordt afgeschaald. Maar als we nu niet ingrijpen is dat wel een realistisch scenario."

Eerder vandaag werd al bekend dat het LUMC een aantal bypass-operaties uitstelt omdat er te veel coronapatiënten op de IC liggen.

Van Dissel over tweede golf: 'We zien toch weer een belangrijke toename'

Van Dissel over tweede golf: 'We zien toch weer een belangrijke toename'

Oppositie hakt hard in op kabinet over corona-aanpak

De oppositie in de Tweede Kamer heeft in het debat van vanavond geen goed woord over voor de recente aanpak van de coronacrisis door het kabinet. PVV, SP, GroenLinks en PvdA vinden het onbegrijpelijk dat we niet klaar zijn voor de tweede golf, die nu lijkt te zijn begonnen.

"Premier Rutte geeft voortdurend iedereen de schuld, behalve het kabinet. Het ligt aan de voetbalsupporters, de pret-testers of tante Sjaan, maar niet aan het kabinet", zei SP-fractievoorzitter Marijnissen. Volgens haar heeft het kabinet zelf zijn zaakjes niet op orde. "We hadden niet overvallen mogen zijn door de tweede golf."

De partijen zijn ook boos over het feit dat zorgverleners in de ouderenzorg zonder beschermingsmiddelen aan het werk zijn gezet. Bij die beslissing blijkt volgens Nieuwsuur schaarste een rol te hebben gespeeld. "Onbehoorlijk", vindt GroenLinks-leider Jesse Klaver. Net als Marijnissen vroeg hij zich af wat dit doet met het vertrouwen van de burgers in de aanpak.

Volgens PVV-leider Geert Wilders is er met de zorgmedewerkers een spelletje gespeeld. "We raken het zicht op het virus kwijt, omdat er een puinhoop van het testbeleid is gemaakt. Een half jaar na de eerste uitbraak is er nog steeds onvoldoende testcapaciteit."

Forse kritiek van oppositie op coronabeleid kabinet

Strengere regels in Engeland, 'gevaarlijk kantelpunt'

Op bruiloften in Engeland mogen nog maar vijftien mensen komen. Winkelmedewerkers, taxichauffeurs en passagiers moeten mondkapjes dragen. Dat kondigde premier Johnson aan in het Lagerhuis, waar hij sprak over een "gevaarlijk kantelpunt".

Zoals al bekend was moeten alle cafés en restaurants vanaf donderdag uiterlijk om 22.00 uur sluiten en mogen alleen mensen met een tafel nog worden bediend. Mensen die zich niet aan de maatregelen houden, kunnen daarvoor 200 pond (217 euro) boete krijgen.

Johnson zei dat de nieuwe maatregelen zes maanden zouden kunnen duren en waarschuwde dat er zo nodig "significant strengere maatregelen" zullen worden genomen.

De afgelopen dag zijn er in het Verenigd Koninkrijk 37 coronapatiënten overleden. Had was het hoogste aantal sinds half juli.

Coronacijfers

In dit artikel lees je meer over de coronacijfers van deze week.

Ruim 200.000 coronadoden in VS

In de Verenigde Staten zijn meer dan 200.000 mensen overleden aan de gevolgen van het coronavirus. In totaal zijn er ruim 6,8 miljoen mensen besmet.

Wereldwijd zijn er bijna 966.000 coronapatiënten overleden en zijn er ruim 31,3 miljoen besmettingen.

Video: LUMC stelt bypass-operaties uit

Het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) heeft een aantal bypass-operaties moeten uitstellen omdat er te veel coronapatiënten op de IC liggen, zegt cardioloog Martin Schalij. Na een bypass wordt een patiënt opgenomen op de IC, maar daar is tijdelijk geen ruimte voor. "In een half jaar tijd kun je niet heel veel verpleegkundigen opleiden die ook genoeg gespecialiseerd zijn", legt Schalij uit. Lees ook meer in dit artikel.

'We hebben helaas een aantal hartoperaties moeten uitstellen'

Verdubbeling aantal covidpatiënten in verpleeghuizen

Het aantal positief geteste bewoners van verpleeghuizen is in een week meer dan verdubbeld. Nu zijn 111 bewoners besmet, vorige week dinsdag waren dat er 51. Dat meldt Verenso, de vereniging van specialisten ouderengeneeskunde.

Verenso is bezorgd over deze toename en de druk die het met zich meebrengt voor specialisten ouderengeneeskunde en verzorgend personeel. "Van heel groot belang is dat zorgpersoneel zich snel kan laten testen", zegt voorzitter Nienke Niewenhuizen.

"De testcapaciteit en snelheid baren ons zorgen. Zelfs de snelstraat voor zorgpersoneel is al volgelopen. Het duurt te lang voor zorgpersoneel kan worden getest. En om de verspreiding in een verpleeghuissetting tegen te gaan, is dat nu juist enorm belangrijk".

EU-top uitgesteld, voorzitter Michel moet in quarantaine

De Europese top die voor donderdag en vrijdag op het programma stond, gaat niet door. Hij is afgelast omdat de voorzitter van de Europese Raad, de Belg Charles Michel, in quarantaine moet. Hij heeft vorige week contact gehad met een beveiliger die positief getest is.

Michel heeft zich maandag laten testen. De uitslag was negatief. Toch gaat hij in quarantaine omdat de regels in België dat nu eenmaal voorschrijven.

De top die voor deze week gepland stond, is verplaatst naar 1 en 2 oktober.

Twentse ondernemers willen eigen coronatestlocatie oprichten

Volgens de ondernemers kun je geen continuïteit in een bedrijf borgen als er gewacht moet worden op de GGD.

Volgens de GGD is niet bewezen dat de tests betrouwbaar zijn.

Twentse ondernemers willen eigen coronatestlocatie oprichten

420 covidpatïenten in ziekenhuis, 91 op IC

Er liggen 91 covidpatiënten op de intensive cares, zes meer dan gisteren. Ook liggen er 627 non-covid-patiënten op de IC, 92 meer dan gisteren, meldt het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS).

Ook zijn 329 covidpatiënten opgenomen buiten de IC, vier meer dan gisteren. Het totaal aantal opgenomen covidpatiënten bedraagt daarmee 420, tien meer dan gisteren.

Een week geleden lagen er 240 coronapatiënten in het ziekenhuis, van wie 53 op de IC. Op het hoogtepunt van de crisis, 7 april, lagen er ruim 4000 covid-patiënten in het ziekenhuis, van wie ruim 1400 coronapatiënten op de IC.

Coördinatiecentrum patiëntenspreiding weer van start

Het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS) gaat morgen weer van start. Het centrum houdt dagelijks de bezetting van IC-bedden van covidpatiënten, IC-bedden van andere patiënten en klinische covidbedden in de gaten. Zo nodig worden patiënten naar andere ziekenhuizen overgeplaatst.

"Er bereiken ons alweer verzoeken om ook bovenregionaal patiënten te spreiden nu het aantal ziekenhuisopnames snel toeneemt. Uitgangspunt bij een tweede golf covidpatiënten is steeds geweest om de reguliere zorg door te laten gaan", zegt Ernst Kuipers, voorzitter van het Landelijk Netwerk Acute Zorg (LNAZ). "Dat betekent dat we, wanneer de druk toeneemt, laagdrempelig patiënten verplaatsen zodat ziekenhuizen geen reguliere zorg hoeven af te schalen."

Voorlopig geen toeschouwers in Engelse stadions

De Premier League moet het voorlopig nog zonder toeschouwers doen. De Engelse regering heeft het plan om per oktober weer fans toe te laten tot nader order opgeschort in verband met de recente toename van het aantal coronagevallen.

In tegenstelling tot Nederland spelen de Engelse profclubs sinds maart al zonder publiek. Wel was er een proef bezig waarin duizend toeschouwers aanwezig mochten zijn, maar ook deze is stilgelegd. Premier Boris Johnson liet weten dat de aangekondigde maatregelen waarschijnlijk voor de komende zes maanden gelden.

RIVM schat: ongeveer 100.000 besmette mensen

Het RIVM schat dat nu 100.000 mensen besmettelijk zijn. Tijdens de piek van de epidemie was dat bijna 300.000. Per dag komen er nu meer dan 2000 positief geteste personen bij.

"Het aantal mensen dat anderen kan besmetten, neemt op dit moment heel sterk toe. Dat is een groot gevaar voor verdere verspreiding, zegt Susan van den Hof van het Centrum voor Epidemiologie van het instituut.

RIVM: 'Er is nu nog tijd om de tweede coronagolf om te buigen'

LUMC stelt planbare zorg uit, 'last van opleving'

Het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) schaalt planbare reguliere zorg af. Ook plaatst het ziekenhuis coronapatiënten over naar andere ziekenhuizen. "We hebben last van deze opleving. Het zijn best wel veel patiënten, dat drukt op de capaciteit. Helaas", zegt een woordvoerder na berichtgeving in de Volkskrant.

Het ziekenhuis wil voorkomen dat het heel snel moet afschalen, zoals tijdens de eerste golf in het voorjaar. "We willen plek houden voor de patiënten die zorg krijgen die exclusief bij ons te verkrijgen is. We stellen alleen niet-acute zorg uit", zegt de woordvoerder.

De Gouw: 38.000 tot 39.000 testverzoeken per dag

Dagelijks kunnen zo'n 10.000 mensen geen test krijgen omdat er niet voldoende capaciteit is. De GGD's krijgen dagelijks veel meer vragen naar coronatests dan de 28.000 die per dag worden gedaan. "We krijgen per dag zo'n 38.000 tot 39.000 verzoeken voor een test", zegt Sjaak de Gouw, directeur publieke gezondheid bij de GGD Hollands Midden en portefeuillehouder infectieziektebestrijding van de GGD.

De Gouw: 'Virus schaalt sneller op dan snelste opschalingsplan'

Volgens GGD-directeur De Gouw stijgt het aantal besmettingen veel sneller dan kan worden bijgebeend met het opleiden van nieuwe contactonderzoekers. "Het einde is nog niet in zicht en het virus schaalt sneller op dan het snelste opschalingsplan."

Het bron- en contactonderzoek is een belangrijk middel om de verspreiding van het coronavirus tegen te gaan. Vanwege het hoge aantal besmettingen en het tekort aan personeel zijn inmiddels de meeste GGD's overgeschakeld op een beperkte vorm van het bron- en contactonderzoek. Deze aanpak noemt de GGD 'risicogestuurd'.

Gisteren ruim 6700 afspraken voor tests met voorrang

Gisteren zijn via het speciale telefoonnummer voor mensen die voorrang hebben bij tests, 6.736 afspraken gemaakt "Er is dus veel behoefte aan deze voorziening", zegt Sjaak de Gouw.

Sinds gisteren kunnen zorg- en onderwijsmedewerkers met voorrang worden getest. Zij krijgen nog dezelfde dag de uitslag. Hiervoor zijn 400 speciale telefonisten opgeleid.

Meeste besmettingen opnieuw in Amsterdam

De meeste besmettingen waren deze week opnieuw in Amsterdam (2068), Rotterdam (1085) en Den Haag (1023). In de hoofdstad is vandaag bovendien opnieuw een recordaantal besmettingen vastgesteld: 374.

Omgerekend naar het aantal inwoners waren de afgelopen week de meeste besmettingen in Amsterdam (23,7 per 10.000 inwoners), Weesp (22,3) en Haaksbergen (19,7).

Het aantal nieuwe besmettingen van vandaag (2250) is opnieuw het hoogste aantal besmettingen dat is gemeld sinds 1 juni, de dag dat iedereen getest kon worden.

R-getal

Uit de cijfers van het RIVM blijkt dat het R-getal (het getal dat aangeeft hoeveel andere mensen een besmet persoon besmet) sinds half augustus boven de 1 is. Op 4 september, de meest recente dag dat het R-getal is berekend, was het R-getal volgens het RIVM 1,33 (binnen een bandbreedte van 1,26 en 1,40).

'In oktober kunnen we 50.000 testen per dag doen'

Er komen volgende maand extra testmaterialen beschikbaar en nieuwe machines, zegt Erwin Boel van het Landelijk Coördinatieteam Diagnostische Keten in de Tweede Kamer. Zijn team coördineert de landelijke testcapaciteit. "We verwachten in oktober op het niveau te zitten zoals verwacht door het RIVM", zegt Boel. Dat betekent zo'n 50.000 coronatesten per dag. Nu is de capaciteit 28.000 per dag.

RIVM: opnieuw fors meer besmettingen en opnames afgelopen week

Het aantal ziekenhuisopnames is de afgelopen week opnieuw fors toegenomen. De GGD's hebben afgelopen week 152 nieuwe ziekenhuisopnames en 33 doden gemeld aan het RIVM. De week ervoor waren het 92 nieuwe ziekenhuisopnames en 14 doden. De laatste keer dat zoveel mensen in een week werden opgenomen met corona was half mei.

Ook het aantal bevestigde besmettingen is flink toegenomen. Er zijn 13.471 nieuwe positieve testen bij het RIVM gemeld de afgelopen week. Een week eerder waren dat er 8265. Dat is een stijging van ruim 60 procent.

De afgelopen week hebben 192.255 mensen zich laten testen, vorige week waren dat er 195.545.

Van alle mensen die zich lieten testen, was ook een groter percentage positief. De afgelopen week was dat 6,1 procent. Een week eerder was dat 3,9 procent.

Door achterstanden bij de GGD worden doden en ziekenhuisopnames niet altijd direct doorgegeven. Sommige opnames en overlijdens waren dan ook niet afgelopen week, maar zijn afgelopen week pas gemeld bij het RIVM. Het daadwerkelijke aantal kan dus hoger liggen.

Nieuwe spreker in Tweede Kamer: Boel over testcapaciteit

De volgende spreker bij de technische briefing is Edwin Boel, projectleider van het Landelijk Coördinatieteam Diagnostische Keten (LCDK). Het LCDK is in april opgericht door het ministerie van Volksgezondheid om de Nederlandse testcapaciteit in kaart te brengen en te vergroten.

Boel geeft een voortgang van de testcapaciteit. Die staat onder druk door het grote aantal besmettingen en tekort aan testmaterialen. Hij zegt dat het LCDK vaart op voorspellingen van het RIVM over het aantal benodigde tests. Uit een powerpointslide die Boel toont, blijkt dat het RIVM in september 40.000 tests per dag verwacht, 60.000 per dag in november en ruim 90.000 per dag in februari.

Van Dissel: 'Buitengewoon ongelukkige' handelwijze mondkapjes verpleeghuizen

RIVM-directeur infectieziektebestrijding Jaap van Dissel betreurde in de Tweede Kamer de gang van zaken rond advies over het gebruik van mondkapjes in de ouderenzorg. "Dit had anders gemoeten. Buitengewoon ongelukkig."

Pas sinds kort geldt het advies om ook bij vluchtig contact met verdachte coronapatiënten in verpleeghuizen en de thuiszorg ook een mondneusmasker te dragen, ontdekte Nieuwsuur. Tot half augustus vond het RIVM deze beschermingsmaatregel niet nodig.

Van Dissel beseft dat het leek alsof de verandering van beleid stilletjes werd aangepast; er werd niet over gecommuniceerd. Hij gaf toe dat dit niet goed was, maar volgens hem is het niet bewust nagelaten. De reden van de wijziging was volgens hem de onrust die was ontstaan bij personeel in de ouderenzorg en het feit dat de richtlijn voor ziekenhuizen strenger was.

Grootste deel GGD’s schaalt contactonderzoek af

Het grootste deel van de GGD's is per vandaag overgeschakeld op een beperkte vorm van het bron- en contactonderzoek. Deze aanpak noemt de GGD 'risicogestuurd'. Het betekent dat de onderzoeken nog wel worden gedaan, maar dat nauwe contacten niet meer allemaal worden gebeld.

Zeventien van de vijfentwintig GGD's hanteren nu de nieuwe praktijk. Zaterdag waren het er nog tien. Het gaat in ieder geval om de GGD's in de regio's Haaglanden, Kennemerland, Gelderland Midden, Gelderland Zuid, Amsterdam, Twente, Rotterdam, Utrecht, Hollands Midden, Zuid Holland Zuid en Groningen.

Het beperkte contactonderzoek betekent dat nauwe contacten van besmette personen in die regio's alleen nog worden gebeld door de GGD als ze als risicogeval worden gezien. Dat is zo als ze kans hebben op een ernstig verloop van de infectie, in een zorgcentrum of asielzoekerscentrum wonen, een taal- of cultuurbarrière hebben of op een school of in de zorg werken.

De rest van de nauwe contacten moet door de besmette persoon zelf worden geïnformeerd dat ze tien dagen in quarantaine moeten. Onder de regio's die het contactonderzoek nu hebben beperkt, zijn ook de zes regio's waar de besmettingsgraad zorgelijk is.

#Ikdoenietmeermee: wat willen de rebellerende BN'ers precies?

De Instagram-actie van een aantal BN'ers onder de hashtag #ikdoenietmeermee, tegen het coronabeleid van de regering, krijgt op sociale media bijval, maar ook veel kritiek. Ondanks hun campagne benadrukken veel deelnemende artiesten dat ze mensen niet willen aansporen om de coronaregels in de wind te slaan. "Natuurlijk doen we wél mee. Het is voor ons duidelijk dat je gewoon maatregelen hebt en dat je je daaraan moet houden, alleen hebben we kritische vragen", zegt Thomas Berge.

Van Dissel: na de jongeren komen de ouderen

Van Dissel wijst de Kamerleden erop dat Nederland niet het enige land is waar het coronavirus weer in opmars is. Hij wees onder meer op Denemarken, maar vooral op Zuid-Frankrijk, waar de ziekenhuizen weer moeten opschalen. Hij verwacht dat hetzelfde patroon in Nederland te zien zal zijn. "Na de jongeren komen de ouderen. Al zie je wel dat die laatste groep zich meer bewust is van de risico's en vaak aan een soort zelfisolatie doet."

Hij ziet ook in het beschikbare onderzoek dat Nederlanders zich minder goed aan de coronamaatregelen houden, zoals 1,5 meter afstand en thuiswerken. Dat laatste blijkt met name uit de mobiliteitscijfers die Google bijhoudt. Bloedtesten laten zien dat inmiddels 1 miljoen Nederlanders besmet zijn geweest. Inmiddels is duidelijk dat daar in het voorjaar al veel jongvolwassenen bij waren. "Maar die kwamen nauwelijks in het ziekenhuis en werden daarom niet getest. Daardoor bleef het onder de radar. Maar wat dat betreft is er weinig veranderd."

Volgens Van Dissel is er geen enkele aanwijzing dat het virus milder wordt. Hij zegt dat Nederland zich op een kantelpunt bevindt en dat het terecht is dat het kabinet vrijdag nieuwe maatregelen afkondigde.

Afgelopen maart spraken premier Rutte en hij korte tijd over het opbouwen van groepsimmuniteit. Nu zei Van Dissel dat dit alleen mogelijk is via een vaccin.

Commercieel testen door kinderopvang neemt grote vlucht

Kinderopvangorganisaties laten hun werknemers in groten getale commerciële coronatesten doen. Branchevereniging BMK heeft in een halve week tijd al 500 testen doorgesluisd naar de aangesloten leden, en gaat nu de volgende 250 testen inkopen, zegt voorzitter Monique Vreeburg op NPO Radio 1. "Het betekent dat onze leden in het nauw zitten om de roosters rond te krijgen."

Vreeburg ziet dat de commerciële testen meer 'lucht' bij de roosterproblemen geven. "Werknemers zaten eerst vier tot vijf dagen thuis. Dat is door de commerciële testen de helft korter." Daarom betalen de kinderopvangorganisaties graag de 100 euro per test.

Ook bij de andere branchevereniging, BK, loopt het storm. Voorzitter Emmeline Bijlsma: "Wij waren er binnen een dag 250 kwijt. We zijn de tweede batch aan het bestellen en ik denk dat we die ook binnen een dag kwijt zijn. Er is dus heel grote behoefte."

De brancheverenigingen kopen de testen centraal in voor hun leden omdat de particuliere laboratoria graag met grotere partijen samenwerken. Daarnaast zijn er kinderopvangorganisaties die zelf testen inkopen. De kinderopvangbranche besloot commercieel te gaan testen, nadat de overheid had bekendgemaakt om geen voorrang te verlenen aan werknemers in deze sector.

Van Dissel spreekt van "tweede golf", verwacht verdere toename ziekenhuisopnames

Jaap van Dissel, de directeur infectieziektebestrijding van het RIVM, sprak zojuist voor het eerst tijdens zijn briefings in de Tweede Kamer van een 'tweede golf' van het coronavirus.

Hij wees erop dat enkele weken geleden al in alle Nederlandse regio's sprake was van een reproductiegetal boven de 1. Dat betekent dat het aantal besmettingen overal toeneemt. "Dat heeft zich vanuit het westen naar de rest van het land verspreid. Ook in bijvoorbeeld Groningen zien we haarden. Wat we natuurlijk moeten proberen, is dat cijfer weer onder de 1 te krijgen. "

Ook in de ziekenhuizen neemt het aantal covid-patiënten weer toe, zij het op een duidelijk lager niveau dan tijdens de piek in maart. "Maar er zijn alweer ziekenhuizen die aparte afdelingen moeten opzetten." De besmettingen zijn vooral onder jongeren, maar ook in de verpleeghuizen nemen de aantallen toe. De meeste mensen die overlijden aan de gevolgen van het virus zijn, net als eerder in het jaar, boven de 80.

De verwachting van het RIVM is dat het aantal ziekenhuisopnames en de bezetting van de IC-bedden zal blijven oplopen, al is het niet in het tempo van maart. "Onder meer omdat we inmiddels meer zicht hebben op het virus. En de gemiddelde opnameduur op de intensive care-afdelingen is ook afgenomen."

Minister De Jonge: #ikdoenietmeermee onverantwoord

Minister De Jonge noemt de kritische corona-actie van enkele bekende Nederlanders onverantwoord en gevaarlijk. De minister van Volksgezondheid snapt dat er vragen zijn over de aanpak van het kabinet, maar is zeer verontrust over de actie op Instagram onder de hashtag #ikdoenietmeermee.

Twentse zorginstellingen gaan zelf personeel en bewoners testen

Negen zorginstellingen in Twente gaan opnieuw hun eigen personeel en cliënten bij klachten testen op het coronavirus. Dat besluit is genomen vanwege de lange wachttijden bij de GGD. Aan het begin van de coronacrisis testten de instellingen ook al eigen personeel en bewoners.

"Het geeft medewerkers en bewoners snel duidelijkheid waardoor zorgen kunnen worden weggenomen", zegt een woordvoerder van een van de instellingen tegen RTV Oost. "Bovendien worden hiermee de GGD's ontlast en kunnen andere zorgmedewerkers gebruikmaken van de teststraten."

De eigen testlocaties moet ook de continuïteit van de zorg in de instellingen waarborgen. "Het regelen van vervanging wordt steeds lastiger", zegt de woordvoerder. Het personeel en de bewoners kunnen nu vaak binnen een dag worden getest.

Oud-minister Bruins directeur Haags vervoerbedrijf

Oud-minister Bruno Bruins heeft een nieuwe baan. Hij wordt interim-directeur van het Haagse openbaarvervoerbedrijf HTM. De VVD'er vervangt tijdelijk de huidige algemeen directeur Bierman, die ziek is.

Bruins was tot half maart minister voor Medische Zorg en in die functie was hij de eerstverantwoordelijke voor het coronabeleid van het kabinet. 19 maart stapte hij op vanwege oververmoeidheid. Een dag eerder was hij tijdens een Kamerdebat over corona in elkaar gezakt.

'Oververmoeide' minister Bruins zakt in elkaar tijdens coronadebat

Experts briefen Tweede Kamerleden

In de Tweede Kamer geven drie experts een technische briefing. De sprekers zijn Jaap van Dissel (RIVM), Sjaak de Gouw (GGD) en Edwin Boel (Landelijk Coördinatieteam Diagnostische Keten, dat de testcapaciteit coördineert). Hun presentaties zijn door de Tweede Kamer al online gezet.

De briefing, die tot uiterlijk 15.00 uur duurt, is rechtstreeks te volgen bij de NOS, op NPO 1, NPO Start, de stream op onze site en app, NPO Nieuws, NPO Politiek, YouTube en Facebook.

Opnamestop Gouda alweer opgeheven

De opnamestop op een verpleegafdeling van het Groene Hart Ziekenhuis in Gouda is binnen een dag alweer opgeheven. Gisteren nam het ziekenhuis de maatregel omdat drie medewerkers en twee patiënten besmet bleken.

In de tussentijd zijn er meer tests uitgevoerd onder patiënten en personeel. Daaruit zijn geen nieuwe gevallen voortgekomen. Omdat het virus zich bij hen alsnog kan ontwikkelen, de zogenoemde incubatietijd, dragen medewerkers en bezoekers van de verpleegafdeling in elk geval tot maandag een mondkapje.

Famke Louise in voorjaar betaald door Rijksoverheid voor coronacampagne

Eerder dit jaar maakte zangeres Famke Louise deel uit van een betaalde campagne van de Rijksoverheid, bevestigt een woordvoerder van de overheidscommissie covid-19 desgevraagd aan de NOS.

De campagne was bedoeld om jongeren erop te wijzen dat ze zich aan de basisregels moeten houden. Gisteren begon Famke Louise, met een aantal andere artiesten, juist een actie tegen het coronabeleid van de regering.

Het bedrag dat Famke Louise voor haar deelname aan de voorjaarscampagne heeft ontvangen, is niet bekendgemaakt. Het gaat wel om duizenden euro's. De overheid heeft de afgelopen maanden meer zogenoemde influencers ingezet.

Protest tegen verplicht mondkapje op Amersfoortse school

Actiegroep Viruswaarheid demonstreert bij het Farel College in Amersfoort. Het protest is gericht tegen de mondkapjesplicht die op de school is ingevoerd.

De groep heeft leuzen als "Geen experimenten met onze kinderen" op het schoolplein geschreven. Volgens de organisatie heeft de school de mondkapjesplicht zonder overleg met ouders en kinderen ingevoerd. "Leerlingen die weigeren hieraan mee te doen worden onjuist bejegend en ouders voelen zich machteloos", zegt de actiegroep tegen RTV Utrecht.

Protest van Viruswaarheid bij het Farel College in Amersfoort

Leerlingen van de middelbare school moeten de kapjes op de gang dragen, maar niet tijdens de les. Het schoolbestuur nam de maatregel omdat een deel van de school wordt verbouwd en er minder ruimte is dan normaal. De rector en het college van bestuur gaan met de actiegroep in gesprek.

Uit een rondgang van de NOS bleek eind vorige maand dat ongeveer een op de vijf scholen in het voortgezet onderwijs scholieren verplicht of adviseert om mondkapjes te gebruiken. Dat is volgens het RIVM niet nodig.

Tien Franse departementen, Wenen en Tsjechië op oranje

Het ministerie van Buitenlandse Zaken heeft vanwege het toegenomen aantal besmettingen de reisadviezen voor Frankrijk, Tsjechië en Oostenrijk aangepast. Voor tien Franse departementen (Aveyron, Bas-Rhin, Haute-Marne, Indre et Loire, Landes, Marne, Meurthe et Moselle, Seine Maritime, Tarn en Vienne), de Oostenrijkse hoofdstad Wenen en Innsbruck en en heel Tsjechië geldt code oranje. Dat betekent dat mensen het advies krijgen om er alleen naartoe te reizen als dat noodzakelijk is. Vakanties vallen daar niet onder. Mensen die nu in de gebieden zijn, moeten bij thuiskomst tien dagen in thuisquarantaine.

Vorige week werd het reisadvies voor de Tsjechische hoofdstad Praag al aangescherpt. Veel grote steden in Frankrijk vielen al onder het strengere reisadvies.

Oproep aan Britten om thuis te werken: 'Het worden zes uitdagende maanden'

Ook in het Verenigd Koninkrijk neemt het aantal besmettingen weer toe en overheidsadviseurs hebben gewaarschuwd dat het er over een maand 50.000 per dag kunnen zijn als de overheid niet ingrijpt. Dat doet premier Johnson dan ook: om 13.30 uur maakt hij naar verwachting de nieuwe maatregelen bekend in het Lagerhuis en om 21.00 uur spreekt hij de Britten toe. "Johnson kiest voor de middenweg: wel ingrijpen, maar niet met de zwaarste middelen", zegt correspondent Tim de Wit. "In de hoop dat de economie zoveel mogelijk wordt gespaard."

Dat de kroegen en restaurants vroeger dichtgaan, was vannacht al uitgelekt. Minister Gove lichtte vanochtend bij de BBC nog een tipje van de sluier op. Hij zei dat de premier zal oproepen om zoveel mogelijk thuis te werken. De afgelopen weken werden werknemers juist aangespoord om terug te keren naar kantoor.

Verder worden plannen om supporters weer toe te laten in Engelse sportstadions in de ijskast gezet, zei Gove. Scholen moeten volgens hem tijdens een tweede golf openblijven. Hoelang de maatregelen gaan gelden, hangt af van hoe de coronacijfers zich ontwikkelen. Gove: "Het worden zes uitdagende maanden."

VS nadert 200.000 coronadoden

De Verenigde Staten zullen vandaag de grens van 200.000 coronadoden passeren. De Amerikaanse Johns Hopkins-universiteit, die sinds het begin van de pandemie de mondiale cijfers bijhoudt, heeft 199.881 doden genoteerd. Ook relatief, dus in verhouding tot de bevolkingsgrootte, is de VS daarmee een van de meest getroffen landen.

En de crisis is nog lang niet onder controle, zegt correspondent Lucas Waagmeester in Washington D.C. "In 28 van de 50 staten zijn er weer meer besmettingen dan een week geleden. Ook landelijk gezien is de trend omhoog. En er is nog altijd geen consensus in het land hoe men moet omgaan met deze crisis."

De meningen over de aanpak van de coronacrisis verschillen dan ook sterk, zegt Waagmeester in het NOS Radio 1 Journaal:

Zelf op corona testen met machine uit Singapore

Een ziekenhuis uit Singapore heeft samen met een bedrijf dat medische robots maakt een apparaat ontwikkeld om te testen op covid-19. Het doel is om het testen sneller en veiliger te maken. De persoon die de test ondergaat, drukt zelf op de startknop.

De ontwikkelaars denken dat het apparaat goed kan worden gebruikt op plekken waar veel getest moet worden, zoals op luchthavens. Ze hebben patent aangevraagd op hun uitvinding.

Deze robot test razendsnel of je corona hebt

Jongeren willen dat overheid meer doet tegen jeugdwerkloosheid

Jongeren worden onevenredig hard getroffen door de economische gevolgen van corona, zeggen verschillende jongerenorganisaties, verenigd onder de naam coalitie Y. In samenwerking met de PvdA komen ze daarom met een plan voor meer werkgelegenheid.

"Je ziet dat jongeren bovenmatig vaak een flexibel contract hebben en dat die er dus als eersten uitvliegen als het economisch even tegenzit, zoals de afgelopen tijd", zegt Bas van Weegberg (FNV Young & United). "Een op de tien jongeren tussen 15 en 25 jaar zit op dit moment zonder werk. Dus wij zeggen: het is tijd voor actie."

De overheid zou wat coalitie Y betreft extra jongeren moeten aannemen en moeten stimuleren dat studenten een jaar langer doorleren, zowel in het mbo als hoger onderwijs. Ook moeten er meer leer-werkbanen en stages komen. "In het mbo willen we meer van die leerbanen hebben, want 70 procent van die studenten blijft daar later ook hangen. Dus het is echt cruciaal dat die er ook zijn." Van Weegberg hoop dat overheden gaan nadenken op welke plekken ze extra jongeren kunnen inzetten.

Consumentenvertrouwen blijft laag

De stemming onder consumenten is in september nauwelijks veranderd ten opzichte van een maand eerder. Het Centraal Bureau voor de Statistiek meldt een consumentenvertrouwen van -28 tegenover -29 in augustus. Daarmee blijft het vertrouwen van consumenten hangen rond het dieptepunt van dit jaar. Dat was -31 in mei.

Consumenten zijn deze maand wel minder negatief over de financiële situatie in het komende jaar. Ook vinden ze de tijd voor het doen van grote aankopen iets minder ongunstig.

Het gemiddelde van de afgelopen twintig jaar is -6. Het dieptepunt werd bereikt in maart 2013 (-41). In januari 2000 werd de hoogste stand ooit gemeten (36).

'Corona nauwelijks van invloed op verhoging zorgpremie'

Corona speelt nauwelijks een rol bij de prijsstijging van de premie van de zorgverzekering, stelt zorgverzekeraar DSW die zoals elk jaar als eerste de nieuwe premie bekendmaakt. Directeur Aad de Groot: "We gaan ervan uit dat we wat betreft zorgkosten dit jaar uitkomen op het niveau dat we van tevoren hadden verwacht. Dat komt doordat de meerkosten van corona eigenlijk worden gecompenseerd door de minderkosten door corona." In de eerste maanden van de coronapandemie viel de reguliere zorg voor een groot deel stil.

De Jonge: genoeg beschermingsmiddelen op voorraad voor nieuwe piek

Er zijn momenteel voor de zorgsector voldoende persoonlijke beschermingsmiddelen tegen het coronavirus beschikbaar en op voorraad. Het Landelijk Consortium Hulpmiddelen (LCH) dat de centrale inkoop doet namens de overheid gaat er ook van uit dat er genoeg spullen zijn als er weer een piek komt in het verbruik. Dat schrijft minister De Jonge (Volksgezondheid) in een Kamerbrief voorafgaand aan het debat over de corona-aanpak vanavond.

Het LCH heeft onder meer ruim een miljard chirurgische mondmaskers besteld. Daarvan zijn er nu 700 miljoen in Nederland op voorraad, waarvan er 535 miljoen direct aan zorginstellingen te leveren zijn. Daarnaast zijn er van de ruim 695 miljoen bestelde handschoenen inmiddels 289 miljoen op voorraad, waarvan 175 miljoen direct leverbaar. De Jonge laat onderzoeken wat er nodig is aan dit soort spullen als die meer preventief worden gebruikt in verpleeghuizen of andere instellingen als het aantal besmettingen sterk stijgt.

Verder schrijft De Jonge dat een vaccin op z'n vroegst in de eerste maanden van 2021 beschikbaar kan zijn als tests met kandidaat-vaccins eind dit jaar succesvol worden afgerond.

Opnieuw coronadode op Aruba

Op Aruba is opnieuw een patiënt bezweken aan het coronavirus. Sinds het begin van de wereldwijde uitbraak van het virus zijn op het eiland 24 mensen overleden aan de gevolgen van covid-19.

Gisteren werden 36 nieuwe patiënten positief getest op het virus. Sinds begin augustus kampt Aruba met een explosieve stijging van het aantal besmettingen, terwijl het de maanden daarvoor nauwelijks problemen kende. Op dit moment liggen 43 mensen in het ziekenhuis, van wie 9 op de intensive care.

Aruba staat in de lijst van landen met relatief de meeste besmettingen op de derde plaats, achter Qatar en Bahrein. Op een bevolking van 106.000 inwoners zijn 3587 mensen positief getest. Er zijn nu 1194 actieve besmettingen.

Britse pubs moeten eerder dicht

De Britse regering scherpt de maatregelen tegen het coronavirus weer deels aan. Alle cafés en restaurants in Engeland moeten vanaf donderdag uiterlijk om 22.00 uur sluiten en alleen mensen met een tafel mogen nog bediend worden.

Met de nieuwe maatregelen wil de Britse regering de nieuwe golf besmettingen indammen. Het aantal coronagevallen stijgt hard in Groot-Brittannië. Premier Johnson spreekt vanavond het Britse volk toe over de situatie. Naar verwachting zal hij onder meer benadrukken dat mensen afstand moeten houden en regelmatig hun handen moeten wassen. De Britse krant The Telegraph meldt dat Johnson ook zal oproepen om weer zo veel mogelijk thuis te werken.

Gisteren waarschuwde de belangrijkste wetenschappelijke adviseur van de Britse regering, Sir Patrick Vallance, dat het aantal besmettingen tot half oktober kan oplopen tot tienduizenden per dag. "Als dit zo doorgaat, en dit is een heel grote als, verdubbelt het elke zeven dagen. Dan kom je half oktober uit op ongeveer 50.000 gevallen per dag."

Opnamestop op verpleegafdeling GHZ na besmettingen

Op een verpleegafdeling van het Groene Hart Ziekenhuis in Gouda geldt per direct een tijdelijke opnamestop in verband met een aantal corona-besmettingen onder medewerkers en patiënten. Op de afdeling van Interne Geneeskunde zijn mondkapjes vanaf nu verplicht voor medewerkers en patiënten. Personeel met klachten blijft thuis en laat zich testen op het virus, meldt het ziekenhuis op zijn website. Hoeveel mensen besmet zijn, is niet bekendgemaakt.

Het Groene Hart Ziekenhuis schrijft dat het aantal besmettingen in de regio Den Haag relatief hard stijgt. "Het coronavirus komt daarmee ook in ons ziekenhuis weer dichtbij. Deze maatregelen zijn een extra stap om de veiligheid van onze patiënten en medewerkers te waarborgen."

Welkom in een nieuw liveblog

We gaan verder in een nieuw liveblog. Lees hier het blog van gisteren terug.