EU-buitenlandchef: schiet op met leveren van munitie aan Oekraïne

EU-buitenlandchef: schiet op met leveren van munitie aan Oekraïne

De buitenlandchef van de Europese Unie, Josep Borrell, heeft opgeroepen tot de levering van meer munitie aan Oekraïne. Op de veiligheidsconferentie in München zei hij dat de Oekraïense president Zelensky en de Oekraïners "heel veel applaus krijgen maar niet genoeg munitie". "Dat is de paradox. Er moet minder applaus gegeven worden en meer wapens."

Borrell waarschuwde er vanochtend op de conferentie voor dat de oorlog voorbij zal zijn als de levering van munitie niet opschiet. "We hebben hier gisteren gezegd dat Rusland deze oorlog niet moet kunnen winnen. Zet die woorden dan om in daden, en versnel de militaire steun aan Oekraïne." Volgens Borrell is de situatie "kritiek" als gekeken wordt naar de beschikbare munitie.

De Europese landen denken er over na om een gezamenlijk inkoopprogramma op te zetten voor munitie, zoals dat ook gebeurde met de coronavaccins, zoals Estland afgelopen week voorstelde. Borrell vindt dat een goed idee.

Hij wil ook dat de wapenindustrie doorwerkt. "Het kost een Europees leger nu tien maanden om kogels te kopen voor een 155 mm-kanon. En bijna drie jaar om een luchtdoelraket te kopen. Dat is niet in overeenstemming met de huidige oorlogssituatie." De buitenlandchef zei op de conferentie ook dat de toekomst van Oekraïne in de Europese Unie is.

Blinken: China overweegt militaire steun aan Rusland

De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Blinken heeft China gewaarschuwd geen militair materieel te leveren aan Rusland in de strijd tegen Oekraïne. Steun aan de oorlog zal ernstige gevolgen hebben voor de verhoudingen tussen de VS en China, zei Blinken tegen de Chinese topdiplomaat Wang Yi in de zijlijn van de Veiligheidsconferentie in München.

In een interview met NBC News na de ontmoeting zei Blinken dat Washington "zeer bezorgd" is over mogelijke Chinese wapenleveranties aan Rusland. "Er zijn verschillende manieren van hulp bij het doden van mensen, inclusief wapens, die China overweegt te leveren", zegt Blinken. Washington komt binnenkort met meer informatie daarover, zegt hij.

De verhoudingen staan al op scherp door het neerhalen van een Chinese ballon boven Amerikaans gebied. Volgens de VS was het een spionagemiddel, China houdt vol dat het een weerballon was.

Russische aanvallen op Nikopol en Droezjkivka

Russische strijdkrachten hebben vannacht aanvallen uitgevoerd op Nikopol in de regio Dnjepropetrovsk. Dat meldt de gouverneur van de regio, Sergiy Lysak, op Telegram. Bij de beschietingen zijn twee flatgebouwen, een kantoorpand en een hoogspanningskabel beschadigd, zegt hij. Er zijn geen slachtoffers gemeld. Ook gisteravond werd de stad beschoten, met forse schade aan gebouwen en het elektriciteitsnet tot gevolg.

Nikopol ligt aan de rivier de Dnjepr, tegenover de stad Enerhodar, waar de kerncentrale staat die sinds maart vorig jaar door de Russen wordt bezet. De Russen gebruiken de centrale als uitvalsbasis voor aanvallen op Oekraïense doelen.

Evacuatie

Vanochtend is de stad Droezjkivka in de oostelijke regio Donetsk door de Russen aangevallen. Ook daarbij raakten woonhuizen beschadigd. De stad ligt relatief ver van de frontlijn, zo'n 40 kilometer ten westen van de stad Bachmoet, waarom al zes maanden wordt gevochten. Gouverneur Pavlo Kyrylenko van de regio Donetsk heeft de burgers die er nog zijn achtergebleven opgeroepen te evacueren, omdat de Russische aanvallen op de infrastructuur toenemen.

De grootste begraafplaats van Lviv is overvol; 'ik heb hier 17 van mijn vrienden begraven'

Wie op de grootste begraafplaats van Lviv rondloopt, valt het onmiddellijk op hoeveel nieuwe graven er onlangs gedolven zijn. De eerste slachtoffers van de oorlog werden begraven op het ereveld, binnen de muren van de begraafplaats. Daar was plek voor 37 graven, maar binnen een maand was dat vol. Sindsdien worden de doden begraven op een terrein naast het kerkhof.

Oleksander Dmytriv, de beheerder van de begraafplaats, heeft het vaak zo druk met het delven van graven dat hij de hulp in moet roepen van kennissen, vooral vrouwen. De meeste mannen zijn vertrokken naar het front om te vechten.

Dmytriv verloor zelf ook veel vrienden aan het front. "Ik heb hier 17 van mijn vrienden begraven", zegt hij. "Die begrafenissen zijn extra moeilijk."

Nederland zet Russische diplomaten uit en sluit consulaat in Moskou

Minister Hoekstra kondigt aan dat Nederland een aantal Russische diplomaten het land uit zet, omdat Rusland niet stopt met het plaatsen van inlichtingenofficieren als diplomaten. Ook weigert Rusland visa te verstrekken voor Nederlandse diplomaten voor Sint-Petersburg en de Nederlandse ambassade in Moskou.

Er mogen voortaan niet meer diplomaten werken op de Russische ambassade hier dan bij de Nederlandse post in Moskou. Volgens Hoekstra gaat het om tien diplomaten.

De Russische diplomaten moeten binnen twee weken Nederland verlaten. Het Russische handelskantoor in Amsterdam moet vanaf 21 februari dicht zijn. Het Nederlandse consulaat-generaal in Sint Petersburg sluit maandag tijdelijk, vanwege personeelstekort. De Nederlandse ambassade in Moskou blijft wel open.

Harris beschuldigt Rusland van misdaden tegen menselijkheid in Oekraïne

Rusland maakt zich in Oekraïne schuldig aan misdaden tegen de menselijkheid. De Amerikaanse vicepresident Harris heeft dat gezegd op de veiligheidsconferentie in München. Ze zei dat de conclusie is gebaseerd op een juridische analyse van bewijsmateriaal. "Tegen degenen die de misdaden hebben gepleegd en tegen de opdrachtgevers en leidinggevenden zeg ik: jullie zullen verantwoording moeten afleggen."

Een direct gevolg voor de oorlog lijkt de Amerikaanse vaststelling niet te hebben, maar de hoop is wel de Russische president Poetin verder te isoleren. Harris verwees in haar toespraak naar wandaden van Russische militairen in Boetsja, waar talloze lijken op straat werden aangetroffen en in Marioepol waar een kraamkliniek werd gebombardeerd. De VS trok eerder al de conclusie dat Russische militairen zich in Oekraïne schuldig hebben gemaakt aan oorlogsmisdaden.

Europese Commissie overweegt om deals te sluiten met wapenindustrie

De Europese Commissie overweegt om deals te sluiten met de defensie-industrie om de productie van munitie te versnellen. "Vergelijkbaar met wat we hebben gedaan met betrekking tot coronavaccins", heeft commissievoorzitter Von Der Leyen gezegd op de veiligheidsconferentie in München. Ze verwijst daarmee naar de coronapandemie, waarin de Commissie overeenkomsten sloot met de farmaceutische industrie voor de snelle levering van vaccins voor Europeanen.

Von Der Leyen zei op de veiligheidsconferentie dat het echt tijd is om de productie op te voeren, omdat Oekraïne nu de munitie nodig heeft in de strijd tegen Rusland. Ze wil daarvoor de Europese Vredesfaciliteit inzetten, een fonds van de EU voor externe acties op defensiegebied, en contact leggen met de defensie-industrie.

De munitievoorraad van het Oekraïense leger begint snel leeg te raken. NAVO-chef Jens Stoltenberg zei eerder deze week dat de hoeveelheid munitie die Oekraïne verbruikt op het slagveld "vele malen hoger is" dan de huidige productiecapaciteit.

'De somberheid hangt hier in de lucht', zegt politicoloog vanuit Moskou

Terwijl de Russische troepen vochten in Oekraïne, veranderde Rusland in een totalitaire dictatuur, zag de Russische politicoloog Andrej Kolesnikov. Tegenstanders vluchtten het land uit, maar de achtergebleven bevolking verenigt zich meer en meer achter Poetin en het moederland. Toch is er volgens Kolesnikov wel degelijk verzet, maar dan heel individueel.

Rusland-correspondent Iris de Graaf sprak hem in Moskou voor Nieuwsuur. "Het afgelopen jaar was niet niet alleen catastrofaal voor Oekraïne, maar ook voor Rusland."

Tsjetsjeense lhbti'er uit Nederland opgepakt in Moskou, 'moet naar front'

De 28-jarige Idris Arsamikov was vanuit Nederland teruggekeerd naar de Russische deelrepubliek Tsjetsjenië om de uitvaart van zijn vader bij te wonen, en werd daar herhaaldelijk opgepakt. Hij wordt mogelijk naar het front in Oekraïne gestuurd.

Ruim 600 Oekraïense militairen ronden Amerikaanse training af

Een eerste groep van 635 Oekraïense militairen heeft een vijfweekse Amerikaanse training in Duitsland afgerond, meldt het Pentagon. Ze kregen les in geavanceerde gevechtstechnieken en het gebruik van pantserwagens. Volgens het Pentagon is de training cruciaal als de gevechten met de Russische troepen in de lente verhevigen.

De militairen leerden om beter om te gaan met gevechtsvoertuigen als de Bradley en de M109. Een tweede groep van ongeveer 700 militairen begint binnenkort aan de training. Zij zullen leren hoe ze met Stryker-pantserwagens moeten opereren.

Oekraïne stap dichter bij groot steunpakket van IMF

Oekraïne heeft een overeenkomst met het Internationaal Monetair Fonds gesloten waardoor een miljardenlening dichterbij is gekomen. Volgens het IMF voldoet Oekraïne aan alle eisen die aan het land in december en januari waren gesteld. Het fonds stelt dat de inflatie aan het afnemen is en dat een geleidelijk economisch herstel wordt verwacht.

Oekraïne vraagt het IMF een steunpakket dat kan oplopen tot bijna 19 miljard euro. Vanwege de oorlog heeft het land een bedrag nodig dat tussen de 37 miljard en 53 miljard euro ligt.

Macron: Westen moet 'absoluut' militaire hulp opschroeven

Westerse landen moeten hun militaire hulp aan Oekraïne opschroeven. Daarvoor pleit de Franse president Macron. "We moeten absoluut onze steun en inspanningen voor het verzet van het Oekraïense volk en zijn leger opschroeven", zegt hij in een speech op de veiligheidstop in München.

"We moeten ze helpen met een tegenoffensief. Alleen dat maakt geloofwaardige onderhandelingen - ingezet door Oekraïne, de autoriteiten en het volk - mogelijk." Macron benadrukte tegelijkertijd dat het nu niet de juiste tijd is voor onderhandelingen met Rusland.

Minister Kaag reageert op ontbieden van Nederlandse ambassadeur

Vicepremier Kaag heeft na afloop van de ministerraad gereageerd op het nieuws dat de Nederlandse ambassadeur in Moskou op het matje is geroepen. Volgens haar hoort dat "bij het diplomatieke spel" en is het iets dat in de diplomatieke wereld vaker voorkomt. "Dat hoort hij of zij dan braaf aan, en dat is het dan ook."

De woede van Moskou heeft volgens Kaag geen gevolgen voor het onderzoek naar het neerhalen van de MH17. "Wij zoeken gerechtigheid", zegt Kaag. "Wij zetten met onze internationale partners in op waarheidsvinding en dat doen we voor de slachtoffers en hun familieleden."

Zelensky opent veiligheidstop

De Oekraïense president Zelensky heeft de deelnemers aan de jaarlijkse veiligheidstop in München (zie 09.49 uur) toegesproken. Hij opende de conferentie via een videoverbinding. In een Engelstalige toespraak benadrukte hij het belang van een snellere levering van wapens aan Oekraïne. Volgens Zelensky probeert Rusland vooral tijd te winnen, maar daarbij kunnen nog veel doden vallen. "Onze levens hangen ervan af."

Ook bij de persconferentie met premier Rutte sprak Zelensky over de levering van wapens aan Oekraïne. Daar zei hij dat "er geen enkel taboe zou moeten zijn op het leveren van wapens aan Oekraïne". Verder vroeg hij opnieuw aandacht voor een EU-lidmaatschap. Hij stelde dat zolang de gesprekken binnen de EU over uitbreiding voortslepen, Rusland steeds gewelddadiger wordt. Volgens Zelensky steunen de meeste Europeanen het lidmaatschap voor Oekraïne en is Kiev economisch en logistiek al met Europa verbonden.

Nederlandse ambassadeur ontboden in Moskou

De Nederlandse ambassadeur in Rusland is op het matje geroepen vanwege "dwangmatige pogingen" om Rusland verantwoordelijk te houden voor het neerhalen van vlucht MH17. In een verklaring van het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken wordt gesteld dat het team dat onderzoek doet naar het neerhalen van de vlucht 'politiek vooringenomen' is.

Vorige week maakte het team bekend dat er 'sterke aanwijzingen' waren dat president Poetin toestemming heeft gegeven voor het gebruiken van het wapen waarmee de MH17 is neergeschoten.

Rutte geeft persconferentie met Zelensky

Premier Rutte heeft tijdens zijn bezoek aan Kiev een persconferentie gegeven met president Zelensky. Rutte benadrukte daarbij dat Nederland Oekraïene zal blijven steunen in de strijd tegen Rusland: "Wat er ook voor nodig is, hoe lang het ook duurt: u moet dit winnen". Premier Rutte kwam vanmorgen samen met minister Schreidemacher aan in Kiev.

Onderhandelingen over graandeal beginnen volgende week

De Oekraïense onderminister Yuriy Vaskov meldt dat de onderhandelingen over de verlenging van de 'graandeal' volgende week van start gaan. De overeenkomst die afgelopen zomer werd getekend, garandeert de veilige doorvaart van Oekraïense schepen met landbouwproducten door de Zwarte Zee. De deal werd in november met 120 dagen verlengd. Rusland zegt ontevreden te zijn met de huidige regeling en wil dat de sancties op de export van Russische landbouwproducten worden opgeheven.

De graandeal is van cruciaal belang. Zo zijn veel landen in Afrika afhankelijk van de levering van graan uit Oekraïne.

Rutte brengt bezoek aan Kiev

Premier Rutte is voor een bezoek in Kiev. Hij bezocht vanochtend de Muur van Herinnering in de Oekraïense hoofdstad, waar hij een krans legde. ook spreekt hij met president Zelensky.

Het is volgende week een jaar geleden dat Rusland Oekraïne aanviel. Sindsdien ontving Oekraïne veel steun van EU-landen. Deze maand werd bekend dat Nederland samen met Duitsland en Denemarken ongeveer 100 Leopard-1 tanks zal leveren. Dit type tank stamt uit de jaren 60.

Tussen 40.000 en 60.000 Russische soldaten omgekomen

Britse inlichtingendiensten schatten dat in Oekraïne tot nu toe tussen de 40.000 en 60.000 Russische militairen zijn gedood. Afgelopen september noemden de Britten nog een aantal van 25.000. In totaal zouden tussen de 175.000 en 200.000 Russische militairen in Oekraïne zijn omgekomen of gewond geraakt.

Jaarlijkse veiligheidsconferentie in München van start

Verschillende vooraanstaande politici komen vandaag bijeen in München op de jaarlijkse veiligheidsconferentie. Aanwezig zijn onder andere de Duitse bondskanselier Scholz, de Amerikaanse vicepresident Harris en Franse president Macron. Het centrale thema is dit jaar de oorlog in Oekraïne. President Zelensky zal de conferentie met een videotoespraak openen.

Loekasjenko: 'Belarus gaat met Rusland meevechten als we worden aangevallen'

President Loekasjenko van Belarus zegt dat hij zijn leger alleen de opdracht zal geven om aan de zijde van Rusland mee te vechten als zijn land zelf wordt aangevallen.

"Ik ben klaar om ten strijde te trekken aan de zijde van de Russen", zei de Belarussische dictator tegen het staatspersbureau Belta. "Maar alleen als iemand, al is het maar een enkele soldaat, ons grondgebied binnenkomt van daar (Oekraïne, red.) met wapens om mijn volk om te brengen."

Defensieminister VS: we zullen de Baltische landen verdedigen

De Verenigde Staten zijn in staat de Baltische landen, Estland, Letland en Litouwen, te verdedigen, als dat nodig is. Dat heeft de Amerikaanse minister van Defensie Austin gezegd in de Estse hoofdstad Tallinn.

"De Verenigde Staten blijven toegewijd aan de vrijheid en soevereiniteit van onze Baltische bondgenoten." De minister is in het land om onder meer met Estse ministers te praten. "We steunen jullie om bij de verdediging tegen elke bedreiging van onze gemeenschappelijke veiligheid."

Estland heeft eind vorig jaar zes Himars-raketsystemen gekocht van de Verenigde Staten, voor 200 miljoen dollar. Het ging om de grootste Estse defensieaankoop ooit.

NAVO-baas: Turkije moet toetreding Finland en Zweden snel goedkeuren

Jens Stoltenberg, de secretaris-generaal van de NAVO, heeft Turkije opnieuw opgeroepen om de aanvragen van Finland en Zweden om lid te worden van het militaire bondgenootschap snel goed te keuren. Volgens de NAVO-chef hebben de landen genoeg gedaan om te voldoen aan de verzoeken van Turkije.

Vorig jaar vroegen Finland en Zweden officieel lidmaatschap van het bondgenootschap aan. De twee landen gaven toen aan dat de Russische invasie van Oekraïne de veiligheidssituatie compleet heeft veranderd. Finland deelt een 1300 kilometer lange grens met Rusland.

Turkije is al vanaf het begin kritisch over de toetreding. Een van de redenen hiervoor is dat Zweden en Finland onderdak bieden aan leden van de PKK, YPG en aanhangers van de Gülenbeweging.

'Meer Nederlanders vinden NAVO belangrijk'

88 procent van de Nederlanders vindt een Nederlands lidmaatschap van de NAVO belangrijk of zeer belangrijk. In de jaren voor de oorlog in Oekraïne was dat zo'n 75 procent. Dat concludeert de Atlantische Commissie na een representatieve steekproef van onderzoeksbureau Kantar. Van de respondenten gaf twee derde aan te weten waar de NAVO voor staat.

In de peiling zegt een meerderheid van de respondenten dat Nederland meer dan de op dit moment minimaal vereiste 2 procent van het bruto nationaal product (BNP) aan de NAVO moet uitgeven, als de dreiging verder toeneemt. Zes op de tien Nederlanders zijn volgens het onderzoek bang voor een Derde Wereldoorlog, van wie de helft denkt dat deze al is begonnen met de oorlog in Oekraïne.

Volgens minister van Defensie Ollongren is ook binnen de NAVO de eensgezindheid groter dan ooit. "Dat is het tegenovergestelde van wat Poetin wilde bereiken", schrijft ze op Twitter in een reactie op de steekproef.

De Atlantische Commissie is een in Den Haag gevestigde stichting, die onder andere voorlichting geeft over ontwikkelingen in de NAVO en Europese veiligheidskwesties. De organisatie wordt grotendeels gefinancierd door de ministeries van Buitenlandse Zaken en Defensie. Ook krijgt de Atlantische Commissie subsidie van de NAVO en de Amerikaanse ambassade in Nederland.

Israëlische minister bezoekt Kiev

Voor het eerst sinds het begin van de oorlog in Oekraïne, nu bijna een jaar geleden, is een Israëlische minister op bezoek in Kiev. Het gaat om minister van Buitenlandse Zaken Eli Cohen, die onder meer een ontmoeting heeft met president Zelensky en leiders van de Joodse gemeenschap in het land.

Het is onzeker of dit bezoek verandering zal brengen in de houding van Israël tegenover Oekraïne en Rusland, die veel weg heeft van een balanceeract. Het land onderhoudt met zowel Oekraïne als Rusland goede zakelijke banden. Israël heeft de Russische invasie wel veroordeeld, maar heeft in tegenstelling tot andere westerse landen geen sancties opgelegd aan Rusland. Ook geeft het land geen wapensteun aan Oekraïne.

Israël heeft het afgelopen jaar wel humanitaire hulp naar Kiev gestuurd en minister Cohen benadrukte dat zijn land dat zal blijven doen.

De minister bracht ook een bezoek aan Babi Jar, waar in de Tweede Wereldoorlog een bloedbad werd aangericht. De nazi's vermoordden er meer dan 100.000 mensen, onder wie ruim 30.000 Joden:

Noorwegen schenkt miljarden aan olie-inkomsten aan Kiev

Oekraïne kan de komende jaren rekenen op een miljardenschenking uit Noorwegen. Het Noorse parlement heeft goedkeuring gegeven voor een vijfjarig steunpakket ter waarde van 75 miljard kronen, omgerekend 6,9 miljard euro. In een videotoespraak in het parlement bedankte de Oekraïense president Zelensky voor de donatie.

Alleen de linkse Rode Partij stemde tegen, omdat een deel van het geld bestemd is voor wapens. De steun wordt gelijkmatig over vijf jaar verdeeld en bestaat uit militaire en humanitaire hulp.

De donatie wordt betaald uit de olie-inkomsten van Noorwegen en zou volgens premier Støre geen invloed moeten hebben op de economie. Noorwegen heeft door de oorlog veel verdiend aan de energie-export, omdat landen door het wegvallen van olie en gas uit Rusland op zoek gingen naar een alternatief. Noorwegen is een van Europa's grootste exporteurs van fossiele brandstoffen.

Oekraïne: tientallen raketten afgevuurd door Rusland

Rusland heeft afgelopen nacht opnieuw raketten afgevuurd op doelen in heel Oekraïne. Het Oekraïense leger zegt dat Rusland 36 raketten lanceerde en dat er daarvan zestien zijn neergehaald door de luchtafweer.

Een van de projectielen kwam terecht in de oostelijke stad Pavlohrad. Daarbij is volgens de regionale gouverneur een dode gevallen en zijn meerdere mensen gewond geraakt. Hij meldt ook zeven verwoeste huizen en tientallen beschadigde gebouwen.

De gouverneur van de regio Lviv, in het westen, zegt dat er brand uitbrak na een raketinslag in een voorziening voor 'kritieke infrastructuur', zonder daarover details te geven.

Oekraïne: Rusland lanceert ballonnen om voorraad raketten uit te putten

De ballonnen die gisteren boven Kiev werden gezien, zijn mogelijk door Rusland de lucht in gestuurd om ervoor te zorgen dat Oekraïne daar luchtafweerraketten aan zou verspillen. Dat zegt een woordvoerder van de Oekraïense luchtmacht. "Maar het kan niet worden uitgesloten dat deze ballonnen op een of andere manier spioneren, dus het is belangrijk om te achterhalen wat het precies is."

Boven Kiev werden gisteren circa zes ballonnen gezien. De meeste zijn neergehaald en de restanten zullen worden onderzocht, melden de autoriteiten van de hoofdstad. Rusland heeft zich niet over de kwestie uitgelaten.

Sinds het begin van de Russische invasie, op 24 februari vorig jaar, heeft Oekraïne geregeld melding gemaakt van Russische ballonnen.

Angst voor Russische staatsgreep in Moldavië

De Moldavische regering houdt serieus rekening met een staatsgreep. In documenten die door Oekraïne zouden zijn onderschept, staat beschreven hoe buitenlandse 'saboteurs' het geweld moeten leiden. Het zou gaan om burgers uit Rusland, Belarus, Servië en Montenegro.

De pro-westerse president Sandu van Moldavië benadrukte gisteravond dat het niet gaat om een directe invasie van Rusland, maar om een indirecte aanval op de Moldavische democratie.

'Drie doden door Russische raketaanval in regio Donetsk'

Bij een raketaanval op de Oekraïense stad Pokrovsk in de regio Donetsk zijn drie mensen omgekomen, meldt de gouverneur van de regio Pavlo Kyrylenko.

Volgens de gouverneur raakte raakten vier hoge gebouwen en een school beschadigd bij de aanval. Elf mensen raakten gewond. Pokrovsk ligt in het westelijk deel van de regio Donetsk op ongeveer 40 kilometer afstand van het gebied waar zwaar wordt gevochten.

Demonstrant vraagt in Praag aandacht voor oorlog

Een Oekraïense vrouw demonstreert op het oude plein van Praag tegen de oorlog in Oekraïne. De schoenen achter haar staan symbool voor de mensen die er tot nu toe zijn omgekomen. Ook op andere plekken wordt gedemonstreerd nu de oorlog bijna een jaar bezig is.

Oekraïne niet naar OVSE-overleg als Rusland komt

Oekraïne neemt niet deel aan het geplande OVSE-overleg in Wenen op 23 en 24 februari als Rusland ook deelneemt. Dat zegt het hoofd van de Oekraïense delegatie in een brief die in handen is van persbureau AP. De parlementaire bijeenkomst wordt op 23 en 24 februari gehouden in de Oostenrijkse hoofdstad Wenen, precies een jaar na de invasie van Rusland in Oekraïne.

De OVSE (Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa) werd opgericht tijdens de koude oorlog om de dialoog tussen het Oosten en Westen te bevorderen. Het overlegorgaan bestaat uit 323 parlementariërs uit 57 landen. De OVSE zou precies een jaar na de invasie ook met Rusland samenkomen, maar naast Oekraïne klinkt ook uit sommige andere landen de roep om het land uit te sluiten van het overleg.

In een brief aan Oostenrijk lieten de leden van de parlementen van vijftien EU-landen weten tegen de aanwezigheid van Rusland te zijn. Zij zeggen onder meer bang te zijn dat de Russische delegatie er vooral op uit is om desinformatie te verspreiden.

Litouwen is tot nu toe het enige land dat heeft gezegd de bijeenkomst te boycotten. Letland besluit daar donderdag over.

Douane onderschept schip op weg naar Rusland via Waddengebied

Eind januari heeft de douane in het Waddengebied een schip tegengehouden dat op op weg was naar Rusland. Het vaartuig is eigendom van een Rus en stond al onder verscherpt toezicht, meldt de douane vandaag.

Het schip is teruggeleid naar de haven van Harlingen, waar het vaartuig aan de ketting lag. Pas bij nadere controle bleek dat het schip onderweg was naar Rusland.

Naar het bedrijf uit Harlingen waarbij het schip zich de afgelopen tijd bevond liep al een onderzoek onder leiding van het Openbaar Ministerie. Volgens het Functioneel Parket van het OM is de bemanning van het schip geen verdachte in dat onderzoek. Daarom is de bemanning ook niet gearresteerd.

Rusland roept VN-Veiligheidsraad bijeen om sabotage Nord Stream

Rusland roept de VN-Veiligheidsraad bijeen om op 22 februari de sabotage van de Nord Stream-gaspijpleidingen te bespreken. De Russische delegatie verwijst naar nieuwe informatie over het opblazen van de belangrijke gasleidingen in de Oostzee.

Daarmee wordt hoogstwaarschijnlijk het recente weblogartikel van de Amerikaanse Pulitzerprijswinnaar Seymour Hersh bedoeld. Hij meldde een week geleden dat de VS in een geheime operatie de pijpleidingen heeft gesaboteerd. Het Witte Huis ontkent dat stellig. De 81-jarige Hersh baseert zijn explosieve beschuldiging op een anonieme bron.

De zware onderwaterexplosies vonden plaats in september vorig jaar. Al snel werd duidelijk dat er sprake moet zijn geweest van sabotage, maar het bleef onduidelijk wie er verantwoordelijk voor is. Die discussie is nu weer aangezwengeld door het artikel van Hersh, voormalig onderzoeksjournalist van The New York Times.

Oekraïne: zes Russische ballonnen boven Kiev, deel neergehaald

Boven Kiev zijn zes Russische ballonnen gezien, meldt het Oekraïense leger. De meeste ballonnen zouden zijn neergehaald met luchtafweergeschut.

Het gaat mogelijk om spionageballonnen, zegt Oekraïne, bedoeld om inlichtingen mee te verzamelen. Rusland heeft nog niet gereageerd op deze beschuldiging. Het is niet de eerste keer volgens Oekraïne dat Rusland ballonnen gebruikt in de oorlog. Ze zouden afgelopen week ook op andere plekken zijn ingezet als afleiding voor luchtafweer.

Het gebruik van ballonnen staat internationaal in de schijnwerpers sinds de VS deze maand een Chinese 'spionageballon' neerhaalde. China zegt dat het ging om een afgedwaalde weerballon.

Eerste militaire steun Oekraïne uit internationaal fonds

Voor het eerst krijgt Oekraïne steun uit een nieuw fonds voor militair materieel. Het fonds, dat eind vorig jaar werd opgericht, is een Brits initiatief. Nederland is een van de landen die eraan meedoen en heeft 100 miljoen euro in het fonds gestopt. Het materieel wordt direct bij de industrie ingekocht.

Minister Ollongren maakte in Brussel bekend dat Oekraïne spoedig de beschikking krijgt over nieuwe munitie, reserveonderdelen en systemen voor luchtverdediging. "Nu de gevechten intenser worden en Oekraïne zich voorbereidt op een nieuw offensief is snelheid van leveringen letterlijk van levensbelang", zei de minister.

Volgens Ollongren kan door de krachten te bundelen met andere landen en met de industrie Oekraïne meer en sneller worden gesteund.

Russische journalist veroordeeld voor verspreiden "valse informatie"

De Russische journalist Maria Ponomarenko is veroordeeld tot een gevangenisstraf van zes jaar. Ze is door de rechter schuldig bevonden aan het verspreiden van "foutieve informatie" over het Russische leger.

De Siberische journalist van RusNews werd in april vorig jaar in Sint Petersburg opgepakt. Ze had geschreven over het Russische bombardement op een theater in de zuidelijke Oekraïense havenstad Marioepol. Honderden burgers zouden daarbij zijn omgekomen. Het Kremlin ontkent betrokkenheid bij die aanval.

Ponomarenko (45) is veroordeeld op basis van de censuurwet die vorig jaar is ingegaan, en die het werk van journalisten in Rusland verder bemoeilijkt. Ponomarenko mag van de rechter de komende vijf jaar niet meer als journalist actief zijn. Aanklagers hadden negen jaar cel geëist.

Ponomarenko is een van de ongeveer 150 mensen die zijn aangeklaagd voor het verspreiden van "valse informatie" over de oorlog. Daar staan celstraffen van maximaal 15 jaar op.

Situatie in Loegansk 'blijft moeilijk' volgens Oekraïne, Rusland claimt doorbraken

Rusland claimt dat Russische troepen door Oekraïense verdedigingslinies zijn gebroken aan het oostfront. Het ministerie van Defensie in Moskou zegt dat Oekraïense troepen zich in de regio Loegansk hebben teruggetrokken na Russische aanvallen, zonder verder in detail te treden.

"Tijdens het offensief trokken de Oekraïense troepen zich terug tot op een afstand van maximaal drie kilometer van de voorheen bezette linies", schrijft het ministerie op Telegram. "Zelfs de meer versterkte tweede verdedigingslinie van de vijand kon de doorbraak van het Russische leger niet tegenhouden." De beweringen van Rusland kunnen niet worden geverifieerd.

De Oekraïense strijdkrachten maken geen melding van significante verliezen in Loegansk. De Oekraïense regering zegt alleen dat de situatie in Loegansk "moeilijk blijft".

Vorige week maakte de Amerikaanse denktank Institute for the Study of War (ISW) bekend dat Rusland een nieuw offensief is begonnen. In Loegansk zou het Russische leger het initiatief hebben overgenomen van de Oekraïners.

Lees hier meer over het offensief in Oost-Oekraïne:

'Duizenden Oekraïense kinderen vastgehouden'

Rusland houdt duizenden Oekraïense kinderen vast met als doel heropvoeding, concluderen onderzoekers van de vooraanstaande Amerikaanse Yale Universiteit. Het rapport is opgesteld met steun van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken.

Volgens de onderzoekers gaat het om zeker 6000 kinderen, maar is het aannemelijk dat het er veel meer zijn. Ze zouden zitten in centra op de Krim, het Oekraïense schiereiland dat in 2014 door Rusland is geannexeerd, en in Rusland zelf.

In het rapport is sprake van zeker 43 kampen en instellingen. Er zou sprake zijn van een grootschalig en systematisch netwerk, waar tot in de hoogste kringen over besloten zou zijn. Onderzoekers zeggen dat mogelijk sprake is van oorlogsmisdaden.

Het jongste kind dat de onderzoekers konden identificeren was vier maanden oud. Sommige kinderen zouden na hun verblijf in een kamp 'doorstromen' naar jeugdzorg of adoptieouders in Rusland.

De Russische ambassade in de VS zegt in een reactie dat Rusland kinderen opneemt die als gevolg van de oorlog in Oekraïne hun thuis moeten ontvluchten.

'VS overweegt Iraanse wapens naar Oekraïne te sturen'

De VS overweegt om Iraanse wapens en munitie naar Oekraïne te sturen. Dat zeggen Amerikaanse en Europese bronnen tegen The Wall Street Journal. De 5000 geweren, 1,6 miljoen kogels, meer dan twintig anti-tankraketten en 7000 ontstekers zijn door Frankrijk en de VS de afgelopen maanden onderschept toen Iran ze naar Houthi-rebellen in Jemen probeerde te sturen.

Vanwege het VN-wapenembargo tegen Jemen zouden deze wapens en munitie moeten worden vernietigd, maar volgens de krant onderzoeken juristen van de Amerikaanse regering of ze naar Oekraïne kunnen worden gestuurd.

Iran levert ook wapens aan Rusland, dat ze inzet in Oekraïne. Dat maakt Iran in deze oorlog een bondgenoot van Rusland. "Het zou een signaal zijn als we wapens die voor Irans bondgenoten waren bedoeld, inzetten voor onze doelen in Oekraïne", zegt een Amerikaanse bron tegen de krant.

Nog geen besluit NAVO over levering gevechtsvliegtuigen

De NAVO-ministers van Defensie die bijeen zijn in Brussel hebben vermoedelijk geen besluit genomen over de levering van gevechtsvliegtuigen, waar Oekraïne herhaaldelijk om heeft gevraagd. Op de vraag van een journalist of het onderwerp besproken is, zei de Amerikaanse minister Austin: "Ik heb daar vandaag niets over bekend te maken". Austin gaat ervan uit dat Oekraïne het voornemen om de Russen uit Oekraïne te verdrijven zal doorzetten. "We verwachten dat ze ergens in het voorjaar een offensief beginnen", zei hij.

De Nederlandse minister Ollongren zegt op Twitter dat prioriteit is dat de levering van wapens en munitie aan Oekraïne wordt geïntensiveerd en versneld. De nadruk ligt daarbij op middelen voor luchtverdediging, pantservoertuigen, artillerie en munitie.

Oekraïne zegt dat Rusland nog deze maand in het offensief zal gaan, vermoedelijk om de nog niet bezette delen van de regio's Loegansk en Donetsk in handen te krijgen. Austin zei dat Rusland verse troepen naar het front heeft gestuurd, maar dat die slecht getraind en slecht uitgerust zijn.

Het Britse ministerie van Defensie zei vandaag dat de Russen op veel plaatsen in de aanval zijn, maar dat die aanvallen onvoldoende kracht hebben om een beslissend resultaat te bereiken.

EU wil Russische tegoeden gebruiken voor herstel

De EU wil onderzoeken of het mogelijk is om vastgezette Russische tegoeden te gebruiken in Oekraïne. Het gaat bijvoorbeeld om reserves van de Russische centrale bank. De EU wil een speciale groep samenstellen om te kijken wat juridisch mogelijk is. Mogelijk kunnen via die route tientallen miljoenen euro's aan Russisch geld worden vrijgespeeld, die kunnen worden gebruikt om Oekraïne te herbouwen.

"Het zijn Russische burgers, en niet alle andere burgers, die de kosten voor alle herstelwerkzaamheden moeten dragen", zei de Zweedse premier Kristersson in de rol van roulerend voorzitter. Als de reserves worden vrijgespeeld, zou het de eerste keer zijn dat de EU zulke tegoeden gebruikt voor herstelwerkzaamheden in oorlogsgebied.

Luchtruim Moldavië gesloten te midden van spanningen

Moldavië heeft zijn luchtruim tijdelijk gesloten voor vliegverkeer. Dat schrijft de nationale luchtvaartmaatschappij van het land, Air Moldova, op Facebook. De sluiting komt te midden van spanningen rondom het land, dat aan Oekraïne grenst.

Eerder vandaag zei EU-buitenlandcoördinator Josep Borrell al dat Rusland stevige druk op Moldavië uitoefent, nadat gisteren de president van het kleine land had gewaarschuwd dat Rusland zal proberen te voorkomen dat Moldavië bij de EU komt. Het Kremlin ontkende daarop stellig van plan te zijn om het land te destabiliseren.

Vorige week meldde president Zelensky op basis van de Oekraïense veiligheidsdiensten dat Moskou van plan zou zijn Moldavië te "vernietigen". Het Kremlin reageerde geprikkeld en beschuldigt Oekraïne ervan Moldavië bij het conflict te willen betrekken.

Noorwegen stuurt acht Leopard-tanks naar Oekraïne

Ook Noorwegen gaat Leopard-tanks leveren aan Oekraïne. Het land stuurt acht tanks van Duitse makelij en ander materieel naar Oekraïne. Noorwegen beschikt in totaal over 36 exemplaren.

Over de tanks was de voorbije maanden veel te doen. Omdat de wapens van Duitse makelij zijn, moest Berlijn toestemming geven voor de levering ervan aan Oekraïne door andere landen. Maar Duitsland was terughoudend uit vrees dat Rusland dit als provocatie zou opvatten. Eind vorige maand ging Berlijn toch overstag en zegde het bovendien toe zelf veertien moderne tanks te leveren.

De Leopard 2 wordt gezien als een van de beste tanks ter wereld. Ook Spanje, Griekenland, Denemarken en Finland hebben de Duitse tank in gebruik. Nederland leaset er een aantal van Duitsland.

Duitsland herstart productie munitie voor Oekraïne

Duitsland gaat munitie voor luchtafweertanks produceren om aan Oekraïne te kunnen leveren. Het gaat om munitie voor de zogenoemde Gepard-tanks, die sinds 2010 niet meer door de Duitse defensie worden gebruikt.

De tanks worden sinds de zomer aan Kiev uitgeleend, maar de munitie die de afgelopen tijd werd geleverd is schaars. Duitsland wil de productie nu zelf dus weer opstarten. "Dit is van groot belang, vooral voor de luchtverdediging door de Gepard in Oekraïne", aldus de Duitse minister van Defensie, Pistorius. De munitie zal worden gemaakt door het bedrijf Rheinmetall, dat zijn hoofdkantoor in Düsseldorf gevestigd heeft.

Persbureau ANP meldt daarnaast dat Nederland een nieuwe toezegging zal doen over de levering van munitie. Oekraïne mag niet zonder komen te zitten "juist nu de gevechten intensiveren", aldus defensieminister Kajsa Ollongren.

Kremlin: NAVO vijandelijke organisatie

De NAVO is een vijandelijke organisatie die zich steeds meer bemoeit met Oekraïne. Dat heeft het Kremlin gezegd op de dag dat defensieministers in Brussel besprekingen houden over Oekraïne. Overlegd wordt onder meer over munitie die aan Kiev geleverd wordt.

"De NAVO doet zijn best om haar betrokkenheid bij het conflict rond Oekraïne zo duidelijk mogelijk te maken", aldus het Kremlin. De wapenleveranties van de NAVO-leden dragen volgens Rusland bij aan het voortslepen van het conflict en vergroten de kans op escalatie.

De secretaris-generaal van de NAVO, Jens Stoltenberg, hamerde er vandaag op dat het van belang is dat Finland en Zweden zo snel mogelijk bij de alliantie komen en dat snelheid belangrijker is dan het tegelijkertijd behandelen van de aanvragen. Na de inval in Oekraïne, bijna een jaar geleden, maakten de landen duidelijk dat zij zich bij de NAVO willen aansluiten. Daarvoor is toestemming van alle lidstaten nodig, maar Turkije en Hongarije liggen dwars.

'Nederlandse F-35's onderscheppen Russisch spionagevliegtuig'

Het lijkt erop dat Rusland gisteravond geprobeerd heeft om met een spionagevlieg dicht bij het NAVO-luchtruim te komen. Dat zegt Peter Wijninga, defensiespecialist bij het Haags Centrum voor Strategische Studies, over de drie Russische militaire vliegtuigen die gisteren bij Polen werden waargenomen. De toestellen werden geïdentificeerd en op afstand geëscorteerd door twee Nederlandse F-35's.

Volgens Wijninga was het doel van de Russen vermoedelijk om NAVO-verbindingen en mogelijk radarsystemen uit te luisteren. Omdat de toestellen het NAVO-luchtruim niet zijn binnengevlogen, was er geen aanleiding de vliegtuigen te dwingen om te landen, zegt hij in het NOS Radio 1 Journaal.

Ook gaf de defensiespecialist toelichting op de bijeenkomst van de Ramstein-groep vandaag in Brussel. Op de onderhandelingstafel liggen volgens hem verschillende strategische onderwerpen, waaronder de dreigende munitietekorten binnen de NAVO-landen die Oekraïne steunen. Ook wordt er gesproken over het zogenoemde New Force Model. "Daarbij wordt een NAVO-strijdkracht geformeerd die snel inzetbaar moet zijn. Landen kunnen daar bij toerbeurt aan deelnemen. Zij moeten dan heel snel kunnen reageren, mocht er iets aan de hand zijn."

Verder is er nog aandacht voor het percentage dat landen nu aan defensie besteden, zegt Wijninga. "De oude afspraak was 2 procent van het bbp, maar er wordt nagedacht over een verhoging hiervan." Over de levering van gevechtsvliegtuigen aan Oekraïne - een wens van president Zelensky - zal volgens Wijninga alleen in achterkamertjes worden gesproken. "De NAVO gaat niet over dat besluit, dat is aan individuele landen."

Stoltenberg bij NAVO-bespreking: nog meer aanvallen en offensieven

In Brussel vergaderen vandaag de defensieministers van de zogenoemde Ramstein-groep, bestaande uit de NAVO-lidstaten en andere landen. Op het programma staat onder meer een overleg tussen de bondgenoten van Oekraïne. De landen bespreken onder meer het opvoeren van de hulp aan Oekraïne, dat door zijn munitie heen raakt nu Rusland weer in de aanval gaat. Ook de Oekraïense minister van Defensie Reznikov is aanwezig.

Jens Stoltenberg, secretaris-generaal van de alliantie, zei daarover dat het noodzakelijk is dat Oekraïne de wapens krijgt geleverd die het nodig heeft. "Er zijn geen tekenen die erop wijzen dat Poetin vrede wil. Integendeel, hij bereidt zich voor op nog meer oorlog, nieuwe offensieven en meer aanvallen", aldus Stoltenberg.

Op de bijeenkomst wordt ook gesproken over de munitietekorten waar landen door de leveringen aan Oekraïne mee kampen en over de begroting. Landen spraken in 2014 af om 2 procent van hun bbp te besteden aan defensie, maar inmiddels is dat percentage mogelijk alweer achterhaald.

Nederlandse F-35's onderscheppen Russische toestellen vanuit Polen

Twee Nederlandse F-35's hebben vanuit Polen drie Russische militaire vliegtuigen geïdentificeerd en op afstand geëscorteerd. Volgens het ministerie van Defensie in Den Haag was het voor het eerst dat zo'n onderschepping (een Quick Reaction Alert) is uitgevoerd.

In Polen staan in februari en maart acht Nederlandse F-35's, waarvan er vier worden ingezet voor de bewaking van het NAVO-luchtruim boven Oost-Europa. De Russische vliegtuigen waren vanuit Kaliningrad richting Polen gevlogen. De Nederlandse toestellen stegen op om de in eerste instantie nog onbekende vliegtuigen te identificeren.

De Russische vliegtuigen waren volgens Defensie een Il-20M (ook wel Coot-A genoemd) en twee SOe-27's (Flankers). De Coot-A is ontworpen als spionagevliegtuig, de Flankers zijn modernere straaljagers.

Hongaarse minister brengt eerste bezoek aan Belarus sinds 2020

De Hongaarse minister van Buitenlandse Zaken heeft een bezoek gebracht aan Belarus. Dat is het eerste bezoek van een EU-lidstaat sinds 2020. Daarmee loopt het land flink uit de pas met de Europese Unie, die bezig is een nieuw sanctiepakket op te stellen voor Belarus vanwege de hulp aan Rusland bij de inval van Oekraïne.

Volgens een Belarussisch politiek analist praten Belarus en Hongarije over onderlinge handel omdat de sancties de Belarussische economie hard raken. De vraag is echter of een handelsdeal mogelijk is, aangezien Hongarije lid is van de EU.

Hongarije ligt vaker dwars in de Europese Unie. Het is ook geen geheim dat de Hongaarse premier Orbán er goede banden op nahoudt met Minsk en Moskou.

Belarus vecht zelf niet in Oekraïne, maar zette zijn eigen grenzen vorig jaar open voor Russische troepen zodat ze vanuit het noorden Oekraïne konden binnenvallen.

Westerse munitievoorraad neemt drastisch af, levertijden lopen op

Het verbruik van munitie door het Oekraïense leger ligt veel hoger dan de Westerse landen op dit moment produceren en nog op voorraad hebben. Dat heeft NAVO-baas Stoltenberg gezegd in een toespraak in Brussel. De NAVO gaat de voorraad en productie opschroeven. De levertijd is inmiddels opgelopen van een jaar naar ruim twee jaar.

Al voor de Russische inval in Oekraïne was de munitievoorraad in de NAVO-lidstaten onder de maat, vooral omdat werd gedacht dat grootschalige oorlogsvoering met veel artillerie iets uit het verleden was. Toch verbruikt het leger van Oekraïne nu zo'n 10.000 artilleriegranaten per dag, waardoor de voorraad van Westerse landen sterk slinkt.

NAVO: Rusland begonnen aan nieuw offensief

Volgens secretaris-generaal van de NAVO, Jens Stoltenberg, is Rusland - bijna een jaar na de inval in Oekraïne - weer begonnen aan een nieuw groot offensief in het land.

"We zien geen enkel teken dat president Poetin zich voorbereidt op vrede. Wat we wel zien is dat Poetin Oekraïne nog steeds wil controleren", aldus Stoltenberg. "We zien hoe ze meer troepen, meer wapens en nog meer capaciteit sturen."

Oekraïne zegt dat het straaljagers en langeafstandsraketten nodig heeft om het Russische offensief tegen te gaan en verloren land weer te heroveren. Stoltenberg verwacht dat die kwestie morgen aan bod komt bij een tweedaagse bijeenkomst van ministers van Defensie van de NAVO.

Stroomvoorziening Oekraïne weer op orde na reeks aanvallen

Na de Russische aanvallen van afgelopen week heeft Oekraïne de nationale stroomvoorziening weer helemaal op orde, zegt de Oekraïense minister van Energie, Herman Haloesjtsjenko.

Noodreparaties waren snel uitgevoerd nadat op vrijdag een energiefaciliteit werd geraakt door Russische aanvallen. "Ondanks een aanzienlijke stijging van het gebruik, is iedereen weer voorzien", zegt Haloesjtsjenko.

Ukrenergo, de nationale elektriciteitsbeheerder, zegt dat ook de waterkrachtcentrales intensief in bedrijf zijn. "Meer daglichturen en helder weer bevorderen de opwekking van energie", stelde het bedrijf op Telegram.

VS roept zijn burgers nogmaals op Rusland 'onmiddellijk' te verlaten

"Amerikaanse staatsburgers die in Rusland wonen of reizen moeten onmiddellijk vertrekken", schrijft de Amerikaanse ambassade in Moskou. Ook worden Amerikaanse burgers opgeroepen niet naar het land af te reizen.

Vanwege het risico op een willekeurige arrestatie of intimidatie door Russische autoriteiten, roept de ambassade nogmaals op tot een onmiddellijk vertrek uit het land. Daarnaast wordt het voor de ambassade in Moskou steeds moeilijker om Amerikaanse burgers in Rusland te helpen.

Het is niet de eerste keer dat de ambassade een dergelijke verklaring naar buiten brengt. In september vorig jaar, nadat de Russische president Poetin een gedeeltelijke mobilisatie had afgekondigd, riep de VS zijn staatsburgers ook al op het land te verlaten.

Goedemorgen

Welkom in een nieuw liveblog over de ontwikkelingen rond de oorlog in Oekraïne. Hieronder een kort overzicht van de belangrijkste gebeurtenissen van het weekend van 11 en 12 februari.

Meer teruglezen? Hier vind je het liveblog van afgelopen week.