VS: Iraanse troepen helpen Rusland met drones

Biden bezorgd over steun aan Oekraïne bij verkiezingswinst Republikeinen

De Amerikaanse president Biden maakt zich zorgen over de toekomstige steun van de VS aan Oekraïne als de Republikeinen bij de tussentijdse verkiezingen in november een meerderheid krijgen in een van beide huizen van het Congres. Deze week zei de leider van de Republikeinen in het Huis van Afgevaardigden, Kevin McCarthy, dat hij "geen blanco cheque" wil uitschrijven voor Oekraïne als zijn partij de meerderheid krijgt.

"Ik ben bezorgd, omdat ze hebben gezegd dat ze het gaan verminderen", zei Biden tegen verslaggevers tijdens een persmoment in Pittsburgh toen hij gevraagd werd naar de impact van een Republikeinse verkiezingswinst op Oekraïne.

VS: Iraanse troepen helpen Rusland met drones

De Verenigde Staten zeggen dat er direct bewijs is dat Iraanse troepen op de Krim zijn geweest om Russische drone-aanvallen op Oekraïne te ondersteunen. Het gaat volgens een zegsman van de Nationale Veiligheidsraad van de VS om "een relatief klein aantal" mensen. Daarmee bevestigen de autoriteiten berichten in de media van gisteren.

"De Iraniërs hebben trainers en technisch personeel op de Krim, maar het zijn de Russen die de drones aansturen", zegt de woordvoerder. Amerikaanse functionarissen denken dat het Iraanse personeel op de Krim actief was omdat Rusland geen kennis heeft over de Iraanse drones. Kort na de aanschaf van de drones, in augustus, zou Rusland gestuit zijn op allerlei technische problemen. "Dus heeft Iran besloten om wat trainers te sturen om de Russen te helpen", aldus de woordvoerder.

Rusland gebruikt de zogeheten kamikazedrones om aanvallen uit te voeren op Oekraïens grondgebied. De onbemande vliegtuigjes vliegen met tientallen kilo's aan explosieven op een doelwit af en exploderen daar. Onder meer kritieke infrastructuur is de laatste weken geregeld het doelwit. Rusland en Iran ontkennen dat er Iraanse drones worden ingezet, maar de EU en de Verenigde Staten geloven daar niets van en hebben extra sancties ingesteld.

Taras verloor zijn huis en zijn familieherinneringen bij een bombardement

De fixer van de NOS in Kiev, die man die alles organiseert voor onze verslaggevers in Oekraïne, verloor maandag bij de bombardementen zijn huis. Hulpdiensten haalden vandaag wat belangrijke spullen uit zijn onbewoonbare appartement.

Russische bezetters: 15.000 mensen weggehaald uit Cherson

De Russische bezetters in de Oekraïense regio Cherson zeggen dat er inmiddels zo'n 15.000 mensen uit die regio zijn weggehaald. Op Telegram zegt een functionaris dat de mensen hebben geluisterd naar het "evacuatieadvies van de leiders van de regio Cherson". Ze worden vanuit Cherson overgezet naar de zuidoever van de Dnjepr.

Gisteren riepen de door Rusland gesteunde "autoriteiten" op tot massale "evacuaties" uit het gebied. De regering in Kiev spreekt van deportaties van zijn burgers naar Rusland. Uiteindelijk willen de bezetters 50.000 tot 60.000 inwoners van die regio weghalen.

In Cherson heeft president Poetin gisteren de staat van beleg afgekondigd. Ook in de drie andere illegaal door Rusland geannexeerde regio's is die maatregel wat Rusland betreft van kracht.

Lees er meer over in dit artikel:

Gemeenten met Gazprom-contract krijgen meer tijd voor overstap

Gemeenten met een energiecontract bij het voormalige Gazprom Energy krijgen tot eind maart de tijd om over te stappen naar een andere leverancier. Minister Jetten van Klimaat en Energie verlengt de periode waarin gemeenten een andere aanbieder kunnen zoeken met nog eens drie maanden, zo schrijft hij aan de Tweede Kamer.

De minister verplichtte gemeenten en waterschappen met een contract bij Gazprom om binnen een half jaar over te stappen. Hij zag het als "onwenselijk" als Nederland "op deze manier zou bijdragen aan de Russische staatskas". Maar al snel bleek die maatregel averechts te werken: gemeenten die hun contract opzegden, moesten opnieuw gas inkopen op de Europese markt. De gasmix die daar beschikbaar is, is nog altijd deels Russisch. En omdat de prijs van gas in de loop van het jaar vijf, tien of zelfs vijftien keer hoger was, leverde de overstap Rusland juist extra inkomsten op.

Jetten zegt nu dat hij nog niet alle informatie heeft om "een definitief standpunt in te nemen" over de sancties. Inmiddels hebben ruim driehonderd gemeenten, waterschappen en (semi-)publieke instellingen als scholen zich bij zijn ministerie gemeld om een voorlopige ontheffing aan te vragen van de gedwongen overstap.

De Europese tak van het voormalige Gazprom opereerde vanuit Duitsland. De Duitse overheid heeft de controle over dat bedrijf, dat nu SEFE (Securing Energy For Europe) heet, inmiddels overgenomen.

Reservist begraven in Rusland

Beelden uit Rusland, waar de 28-jarige Jevgeni Bizjajov werd begraven. Hij werd als reservist opgeroepen voor het Russische leger en sneuvelde al een paar dagen later in Oekraïne.

Het gebeurt niet zo vaak dat er vanuit Rusland beelden komen van de uitvaart van een militair. De beelden zijn afkomstig van het Amerikaanse persbureau AP.

Brits verkenningsvliegtuig bijna beschoten door Russen door fout

Een Russisch gevechtsvliegtuig heeft eind september een raket afgevuurd in de buurt van een Brits verkenningsvliegtuig. Dat heeft de Britse minister Wallace van Defensie gezegd in het parlement. Van een doelbewuste actie van de Russen was volgens hem geen sprake.

Het toestel, een Britse Boeing RC-135, vloog volgens Wallace in het internationale luchtruim boven de Zwarte Zee, toen het twee Russische SU-27 toestellen tegenkwam. Een van die vliegtuigen vuurde "in de buurt van het Britse vliegtuig" een raket af, zegt Wallace.

De Britten nemen het incident niet hoog op: Rusland heeft Londen ervan verzekerd dat het ging om een fout. "We zien dit niet als escalatie door de Russen", zegt Wallace. De verkenningsvluchten zijn inmiddels hervat.

EU op zoek naar oplossing energiecrisis, maar landen zijn het oneens

Op de EU-top praten staatshoofden en regeringsleiders vandaag en morgen over de voorstellen van de Europese Commissie om de energiecrisis aan te pakken. "Het kan een lange nacht worden, we hebben belangrijke zaken te bespreken", zei Rutte bij aankomst in Brussel.

Naar verwachting zullen de 27 EU-landen betere afspraken maken om elkaar te helpen in het geval van een energietekort. Maar over andere kwesties zijn de landen het oneens met elkaar, zoals een mogelijke maximumprijs voor gas. Inmiddels pleiten vijftien landen daarvoor. De rest, met Nederland en Duistland voorop, ziet dat absoluut niet zitten.

Die landen zijn bang dat producenten hun gas buiten Europa zullen verkopen als het hier te weinig oplevert.

EU kondigt nieuwe sancties aan tegen Iran

De Europese Unie stelt nieuwe sancties in tegen Iran vanwege de levering van drones aan Rusland. EU-voorzitter Tsjechië heeft dat bekendgemaakt op Twitter.

De EU-lidstaten hebben besloten om de tegoeden van drie individuen en een organisatie te bevriezen. Het is niet duidelijk om wie het gaat, maar volgens de EU zijn zij verantwoordelijk voor het leveren van drones. De sancties moeten vanmiddag in werking treden. Tsjechië zegt dat de EU voorbereid is om nog eens vier andere organisaties sancties op te leggen.

Iran raakt steeds meer betrokken bij de oorlog in Oekraïne. Het land levert naast aanvalsdrones nu ook militaire adviseurs aan Rusland, meldde The New York Times gisteren. Iran ontkent de drones te leveren.

Scholz: tactiek verschroeide aarde zal Rusland niet helpen

De Duitse bondskanselier Scholz zegt dat de Russische drone-aanvallen op civiele doelen in Oekraïne een oorlogsmisdaad zijn en Rusland geen succes zullen brengen. "Ook zo'n tactiek van verschroeide aarde zal Rusland niet helpen om de oorlog te winnen", zei hij in het Duitse parlement. "Het versterkt juist de vastbeslotenheid en de volharding van Oekraïne en zijn partners."

Volgens Scholz is Rusland de wanhoop nabij. "Uiteindelijk is Ruslands bommen- en rakettenterreur een wanhoopsdaad, net als de mobilisatie van Russische mannen." Hij verwacht dat Oekraïne zich met succes zal verdedigen. "En wij ondersteunen dat, zolang als noodzakelijk is."

Poetins dreigement dat Rusland kernwapens kan inzetten, ziet Scholz als een zwaktebod. "Hij wil angst aanjagen, verdeeldheid zaaien en intimideren. Hij hoopt bij ons een zwak punt te vinden. Maar hij vergist zich. We zijn niet zwak. Hij zal zijn doelen niet bereiken."

Duitsland gaat een Oekraïense brigade van maximaal 5000 man opleiden. In Duitsland komt een hoofdkwartier waar de opleiding door EU-landen van Oekraïners wordt gecoördineerd.

Britten houden rekening met terugtrekking Russen over de Dnjepr

Het Britse ministerie van Defensie noemt de pessimistische uitlatingen van deze week van de commandant van de Russische strijdkrachten in Oekraïne "zeer ongebruikelijk". "Het Oekraïense regime wil door onze verdediging heen breken", zei generaal Soerovikin dinsdag. Hij noemde de situatie "uiterst gespannen".

Zijn pessimisme wijst er volgens de Britten mogelijk op dat Rusland overweegt om zijn troepen op de oostelijke oever van de Dnjepr terug te trekken. Dat voorkomt dat de duizenden militairen in Cherson geïsoleerd raken.

Het probleem bij zo'n terugtrekking is de oversteek van een rivier van een kilometer breed, aldus de Britten. De weinige bruggen die er zijn, zijn zwaar beschadigd. Rusland is dan aangewezen op een pontonbrug die de afgelopen dagen bij Cherson is aangelegd, en op noodveren die op meerdere plaatsen in gebruik zijn.

Op een door de Britten vrijgegeven satellietfoto is zo'n noodveer te zien:

Oekraïners gevraagd zo weinig mogelijk stroom te gebruiken

Het Oekraïense energiebedrijf Ukrenergo waarschuwt dat er vandaag in het hele land elektriciteitstekorten kunnen ontstaan. De bevolking is opgeroepen om tussen 07.00 uur en 22.00 uur plaatselijke tijd zo weinig mogelijk stoom te verbruiken. Aangeraden wordt om powerbanks, batterijen en zaklampen bij de hand te houden.

Rusland probeert sinds anderhalve week om de Oekraïense elektriciteitsvoorziening zo veel mogelijk uit te schakelen. Centrales en andere infrastructuur worden onder vuur genomen met kamikazedrones en raketten.

Volgens de Oekraïense regering is daardoor inmiddels 40 procent van de energie-infrastructuur beschadigd. Gevreesd wordt dat dit de komende winter tot grote problemen gaat leiden.

Rusland dreigt met opschorten samenwerking met VN-chef

Rusland gaat over de samenwerking met VN-secretaris-generaal Guterres nadenken als Guterres VN-experts in Oekraïne onderzoek laat doen naar het gebruik van Iraanse drones. Dat heeft de Russische ambassadeur bij de VN gezegd.

Door Rusland bestuurde drones hebben de afgelopen weken grote schade aangericht aan energiecentrales en woningen in Oekraïne. Bij de aanvallen kwamen tientallen burgers om het leven.

De Russische ambassadeur zei niet welke samenwerking hij bedoelt. Verder is hij niet optimistisch over verlenging van het VN-akkoord dat Oekraïne in staat stelt via de Zwarte Zee graan en kunstmest te exporteren. Dat akkoord werd afgelopen zomer getekend en loopt in november af.

Decreet waarin Poetin noodtoestand afkondigde raakt heel Rusland

Rusland krijgt een coördinerende raad die het land beter in staat moet stellen om de oorlog in Oekraïne te voeren. Voorzitter van die raad wordt premier Misjoestin. Dat heeft president Poetin gisteren gezegd in de toespraak tot de Russische Veiligheidsraad waarin hij ook de noodtoestand afkondigde in vier illegaal geannexeerde delen van Oekraïne.

Daarnaast krijgen de gouverneurs van de meer dan tachtig regio's in de Russische Federatie meer macht op het gebied van veiligheid. Zo krijgen ze meer bevoegdheden om belangrijke voorzieningen te beschermen en de openbare orde te handhaven.

Volgens Poetin moet het hele bestuurssysteem, en niet alleen de onderdelen die zich bezighouden met veiligheid, zo worden aangepast dat Rusland extra wordt gesteund in de oorlog in Oekraïne.

Tegelijk werd voor acht regio's grenzend aan Oekraïne, inclusief de illegaal geannexeerde Krim, een "economische mobilisatie" afgekondigd. Dat stelt de autoriteiten in staat de bewegingsruimte van mensen in te perken.

Duitse president annuleert op laatste moment trip naar Oekraïne

De Duitse president Steinmeier gaat vandaag toch niet naar Kiev voor een ontmoeting met president Zelensky. Volgens Duitse media is de reis uitgesteld om veiligheidsredenen. De Oekraïense hoofdstad wordt geregeld door de Russen bestookt met zogeheten kamikazedrones.

De twee presidenten hebben nu afgesproken dat ze met elkaar bellen.

Vandaag in heel Oekraïne tijdelijk stroomuitval

Vandaag zijn er in heel Oekraïne stroomonderbrekingen, meldde de plaatsvervangend chef van het kantoor van president Zelensky gisteravond. Dat komt door de recente Russische aanvallen op elektriciteitscentrales, waarbij volgens de president 30 procent van de centrales is geraakt.

Netbeheerder Ukrenerho liet weten dat de elektriciteit in elke regio op verschillende tijdstippen maximaal vier uur lang wordt uitgeschakeld. Inwoners krijgen het advies om op tijd hun telefoon op te laden en powerbanks, zaklampen en batterijen bij de hand te houden.

Volgens de plaatsvervangend chef moet het stroomgebruik tussen 07.00 en 23.00 uur tot een minimum worden teruggebracht. Hij voegde eraan toe dat de straatverlichting in steden maar beperkt zal functioneren.

Welkom

In dit liveblog van donderdag 20 oktober volg je het laatste nieuws over de oorlog in Oekraïne. Het liveblog van gisteren vind je via deze link terug.