Duitsland en VS leveren Oekraïne luchtafweersystemen • G7 ziet raketaanvallen als oorlogsmisdaad

Gouverneur: 55 lichamen opgegraven uit massagraf

Uit het recent gevonden massagraf in de Oost-Oekraïense stad Lyman zijn volgens de lokale autoriteiten inmiddels 55 lichamen opgegraven. Het gaat om militairen, burgers en een baby, zegt de gouverneur van Donetsk.

"Dit waren burgers en onze verdedigers, de strijdkrachten", zegt de gouverneur tegen Reuters. Het meisje van een jaar oud is herbegraven bij haar familie. Voorlopige onderzoeksresultaten wijzen erop dat de slachtoffers zijn gedood door explosieven of kogels, zegt Oekraïne.

Lyman werd op 1 oktober heroverd op Russische militairen. De ontdekking van het massagraf werd vorige week vrijdag gemeld door de Oekraïense autoriteiten.

Russische reacties op raketaanvallen in Oekraïne: 'Westen provoceert'

Hoe kijken Russen naar de recente raketaanvallen in Oekraïne? Correspondent Iris de Graaf sprak met hen op straat in Moskou:

VS neemt 'onderhandelingsaanbod' Lavrov niet serieus

De Amerikaanse regering ziet in de uitspraken die de Russische minister Lavrov van Buitenlandse Zaken vandaag deed geen "constructief, aannemelijk aanbod" om een gesprek op gang te brengen over de oorlog in Oekraïne.

Lavrov zei op de Russische staatstelevisie dat Rusland best bereid is om met de VS of met Turkije te praten over manieren om de oorlog te beëindigen, maar dat hij nog geen serieus onderhandelingsvoorstel had ontvangen.

Woordvoerder Ned Price van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken zei vanavond dat Rusland zijn "meedogenloze aanval" op Oekraïne zou stoppen als het echt geïnteresseerd was in onderhandelingen.

Duitsland en VS leveren Oekraïne moderne luchtafweersystemen

De Oekraïense president Zelensky heeft na de Russische raket- en droneaanvallen van de afgelopen dagen deels zijn zin gekregen. Oekraïne heeft vandaag de eerste van vier IRIS-T-luchtafweersystemen ontvangen die Duitsland eerder had beloofd.

De VS levert eveneens ultramoderne NASAMS-luchtafweersystemen. "We denken dat we de eerste twee op heel korte termijn ter plaatse kunnen krijgen", zei een woordvoerder van de Amerikaanse Nationale Veiligheidsraad. Daarna verscheept de VS nog eens zes van deze systemen naar Oekraïne.

Zelensky nam vandaag virtueel deel aan een vergadering van de G7-landen, waar zowel de VS als Duitsland bijhoort. "Als Oekraïne voldoende moderne en effectieve luchtafweersystemen krijgt, is het belangrijkste element van de Russische terreur -raketaanvallen- krachteloos geworden", zei Zelensky.

IAEA wil bestandszone rond kerncentrale Zaporizja

Het hoofd van het Internationaal Atoomenergieagentschap (IAEA) heeft bij president Poetin aangedrongen op de instelling van een bestandszone rondom de kerncentrale in de Oekraïense regio Zaporizja. "We mogen geen tijd verliezen", zou IAEA Rafael Grossi bij een ontmoeting met president Poetin in Sint-Petersburg hebben gezegd. De situatie is in toenemende mate "gevaarlijk, instabiel en problematisch".

Voor zover bekend wordt in het plan voor een bestandszone niets gezegd over demilitarisering van het gebied. President Zelensky zei vorige week in gesprek met Grossi dat de Russische militairen moeten vertrekken. Grossi reist deze week opnieuw naar Kiev.

Poetin zei tegen Grossi dat hij openstaat voor een dialoog over het functioneren van de kerncentrale. De situatie daar is een reden "tot zorg" zei hij in een verslag van de ontmoeting die op de Russische staats-tv werd uitgezonden.

De grootste Europese kerncentrale ligt in door Rusland bezet gebied, maar wordt door Oekraïens personeel draaiende gehouden. Bij beschietingen over en weer raakte hij beschadigd. Er is een gevaar dat er radioactiviteit vrijkomt als er geen energie beschikbaar meer is om de reactoren te koelen.

G7 ziet raketaanvallen op burgerdoelen in Oekraïne als oorlogsmisdaad

De leiders van de G7 hebben hun afschuw uitgesproken over de raketaanvallen op steden in Oekraïne van de afgelopen dagen. "We veroordelen deze aanvallen in de sterkst mogelijke termen en wijzen erop dat willekeurige aanvallen op onschuldige burgers een oorlogsmisdaad zijn", schrijven ze in een verklaring. Ook zeggen ze dat ze president Poetin verantwoordelijk houden.

De G7 is een overlegorgaan van zeven vooraanstaande industrielanden, bestaande uit de VS en zijn belangrijkste bondgenoten. De leiders werden in een virtuele vergadering toegesproken door de Oekraïense president Zelensky. "We verzekerden hem dat we onverschrokken vasthouden aan onze verplichting om Oekraïne alles te geven wat het nodig heeft om zijn onafhankelijkheid en grondgebied te behouden", verklaarden de zeven na afloop. Ze willen Oekraïne op alle mogelijke manieren blijven bijstaan, "zolang als nodig".

Ook waarschuwden ze dat elk gebruik van chemische, biologische of nucleaire wapens door Rusland "ernstige gevolgen" zal hebben.

NAVO zet oefening atoomwapens door

De NAVO laat zijn jaarlijkse paraatheidsoefening met atoomwapens doorgaan. De oefening Steadfast Noon staat voor volgende week op het programma. Nu annuleren zou een verkeerd signaal zijn naar Moskou, zei NAVO-secretaris-generaal Stoltenberg voorafgaand aan een NAVO-vergadering in Brussel.

Rusland heeft sinds de inval in Oekraïne, en ook de afgelopen weken nog, herhaaldelijk gedreigd met de inzet van atoomwapens. Stoltenberg noemde dat "gevaarlijk" en "onverantwoordelijk", maar benadrukte dat de NAVO geen signalen ziet dat Rusland zo'n aanval voorbereidt.

Vorig jaar waren bij de NAVO-atoomwapenoefening dertien lidstaten betrokken. Daarbij werd onder meer getest hoe wapens vanuit hun ondergrondse opslag aan boord van vliegtuigen worden gebracht. Het is een publiek geheim dat ook op de Nederlandse luchtmachtbasis Volkel atoomwapens liggen opgeslagen.

Orbán wil dat Trump met Poetin gaat onderhandelen

De Hongaarse premier Orbán wil dat de voormalige president Trump onderhandelingen met Rusland begint over de oorlog in Oekraïne. De huidige president Biden is volgens hem geen geschikte onderhandelingspartner, omdat hij president Poetin een oorlogsmisdadiger, slachter en moordzuchtige dictator heeft genoemd. "Wat ik zeg klinkt nu grof, maar de hoop op vrede heet Donald Trump", zei Orbán in een interview met de Berliner Zeitung.

Orbán prijst de voormalige bondskanselier Merkel voor de manier waarop zij heeft voorkomen dat de Russische annexatie van de Krim, in 2014, tot een oorlog leidde. "Wat Angela Merkel toen deed was een meesterwerk", zei hij. Volgens hem zou er nu geen oorlog zijn als zij bondskanselier was gebleven.

Stoltenberg: NAVO blijft Oekraïne steunen, Poetin moet zijn troepen terugtrekken

De NAVO wil de steun aan Oekraïne in verband met de oorlog met Rusland verder opvoeren, "zodat Oekraïne zich kan verdedigen en door Rusland bezet gebied kan bevrijden". Dat heeft NAVO-secretaris-generaal Stoltenberg gezegd aan de vooravond van de tweedaagse vergadering van de ministers van Defensie van het bondgenootschap.

De Oekraïense minister van Defensie Reznikov schuift ook aan bij de NAVO-bijeenkomst. Samen met hem wordt gekeken waar Oekraïne dringend behoefte aan heeft, zoals moderne luchtverdedigingssystemen, zei Stoltenberg.

"Oekraïne heeft het momentum en blijft belangrijke overwinningen boeken, terwijl Rusland in toenemende mate zijn toevlucht zoekt in gruwelijke en willekeurige aanvallen op burgers en belangrijke infrastructuur", zei Stoltenberg. Volgens hem laten de mobilisatie in Rusland en Poetins "roekeloze retoriek" zien dat de oorlog niet volgens plan verloopt.

"Onze boodschap is duidelijk: de NAVO staat achter Oekraïne, zo lang als nodig", zei hij. "President Poetin begon deze oorlog. Hij moet er een eind aan maken door zijn troepen terug te trekken uit Oekraïne."

'Rusland bereid tot onderhandelen als er een serieus voorstel ligt'

Rusland is bereid met het Westen te onderhandelen over de oorlog in Oekraïne. De Russische minister van Buitenlandse Zaken Lavrov zei op de Russische staatstelevisie dat hij nog geen serieus onderhandelingsvoorstel heeft ontvangen. Hij zei best te willen praten met de VS of met Turkije over manieren om de oorlog te beëindigen.

De oorlog is bijna acht maanden bezig en Rusland lijdt serieuze verliezen.

Lavrov zei dat de veiligheidswoordvoerder van het Witte Huis, John Kirby, had gezegd dat Rusland afwijzend had gereageerd op voorstellen om te onderhandelen. "Dat is een leugen, we hebben geen serieus voorstel ontvangen", zei hij.

President Erdogan van Turkije heeft de gelegenheid president Poetin een voorstel te doen als ze elkaar later deze week ontmoeten in Kazachstan, suggereerde Lavrov.

Volgende maand, op de G20-top op Bali, zou Poetin in gesprek kunnen met de Amerikaanse president Biden. Volgens Lavrov staat Rusland niet afwijzend tegenover een ontmoeting.

De laatste directe besprekingen tussen Rusland en Oekraïne waren eind maart, toen de oorlog een maand bezig was. Daarna is alleen nog serieus gesproken over de graandeal, de export van Oekraïens graan via de Zwarte Zee. Die kwam eind juli tot stand in samenspraak met de VN en Turkije.

Schade in Zaporizja na raketaanvallen

Lichamen Oekraïense militairen teruggehaald

De lichamen van 62 gesneuvelde Oekraïense militairen zijn na moeizame onderhandelingen teruggehaald. Dat heeft het ministerie voor Reïntegratie van Tijdelijk Bezet Gebied gezegd in een verklaring op Telegram. "We hebben de lichamen van de helden terug."

Onder hen zijn militairen die krijgsgevangen werden gehouden in een voormalige gevangenis in Olenivka, in de regio Donetsk, Volgens Russische berichten werden daar 50 Oekraïners gedood en raakten er meer dan 70 zwaargewond. Een groot deel van hen kwam uit het Azov-bataljon, dat door Rusland als terroristisch is bestempeld.

Moskou: alle geplande doelen gisteren geraakt

Het Russische ministerie van Defensie zegt dat het gisteren "alle beoogde doelen" in Oekraïne heeft geraakt in de "aanval op militaire, communicatie- en energiefaciliteiten".

Kiev beschuldigt Moskou van het plegen van oorlogsmisdaden, omdat moedwillig voorzieningen worden vernietigd om "ondraaglijke omstandigheden voor burgers" te creëren. "Het voornaamste doel is de energievoorziening. Er zijn veel elektriciteitscentrales geraakt. Vandaag worden sommige opnieuw beschoten en andere ook geraakt. Dat zijn oorlogsmisdaden die ruim van tevoren zijn beraamd", zegt minister Koeleba van Buitenlandse Zaken.

Als gevolg van de aanvallen zitten nog zo'n 300 plekken rond Kiev en eenzelfde aantal rond Lviv zonder stroom, zegt het Oekraïense ministerie van Binnenlandse Zaken. Op 3500 andere plekken is de stroomvoorziening hersteld.

Vandaag is de stroom op een aantal plaatsen opnieuw uitgevallen door raketinslagen, onder meer in Lviv, waar een derde van de stad zonder stroom zit. In enkele wijken is geen stromend water, meldt de Kyiv Independent.

Inwoners van Kiev schuilen in metrostations

Raketten afgevuurd, deel onderschept, zegt Oekraïense leger

Rusland heeft vanaf zee raketten afgevuurd op doelen in Oekraïne, zeggen de strijdkrachten in dat land. Vier raketten zouden zijn neergehaald. In de buurt van Chmelnytsky waren explosies te horen, zegt de plaatselijke legercommandant. Volgens hem is in de regio een drone neergehaald.

Boven de hoofdstad Kiev zijn rookwolken te zien. In Zaporizja zijn een school, woningen en medische voorzieningen beschoten. Volgens het lokale bestuur zijn er twaalf raketten neergekomen. Er is een grote brand uitgebroken in het getroffen gebied. Nog steeds wordt er één dode gemeld.

Ook in de omgeving van Vinnytsja zijn raketten neergekomen, meldt het lokale bestuur. Daarbij is een elektriciteitscentrale geraakt.

Verder komen uit Dnjepropetrovsk, Mykolajiv en Rivne meldingen van beschietingen.

Oekraïne waarschuwt voor nieuwe raketaanvallen

Op veel plaatsen in Oekraïne is het luchtalarm afgegaan. De hulpdiensten waarschuwen ook vandaag voor een grote kans op raketaanvallen op Oekraïens grondgebied. Ze roepen de bevolking op in de schuilkelders te blijven, zeker als het luchtalarm afgaat. Rusland voerde gisteren vergeldingsaanvallen uit voor de explosie op de Krimbrug van afgelopen zaterdag, waarvoor Rusland Oekraïne verantwoordelijk houdt.

De hulpdiensten hebben het aantal slachtoffers van de raketaanvallen van gisteren naar boven bijgesteld; dat staat nu op 19 doden en 105 gewonden.

Verslaggever Wessel de Jong is in Kiev en zit daar net als gisteren in een schuilkelder. "Het is een relatief rustige nacht geweest, maar vanochtend werden we toch weer vroeg gewekt en inmiddels zitten we weer zo'n twee uur in de schuilkelder. Er kwamen berichten dat er weer raketten waren vertrokken uit Rusland. Inmiddels zijn boven Kiev de eerste raketten geraakt door de Oekraïense luchtafweer."

Heel Oekraïne onder vuur

In de schuilkelder zijn de explosies niet te horen, maar uit officiële berichten blijkt dat de aanvallen weer in volle gang zijn. "Ook in het westen zijn explosies gehoord, in Odessa zijn drie drones geraakt, in Mikolajev zijn vijf van die Iraanse kamikazedrones neergeschoten. Eigenlijk kun je wel zeggen dat heel Oekraïne op dit moment onder vuur ligt", zegt Wessel de Jong.

De eerste dode van vandaag is ook gemeld: in Zaporizja is iemand omgekomen bij een Russische raketaanval.

Ondanks de angst zijn mensen zeer strijdvaardig. De Jong: "Er wordt hard doorgewerkt, overal worden meteen herstelwerkzaamheden uitgevoerd, er was natuurlijk veel infrastructuur geraakt. Mensen slaan zich er op zo'n dag zelf wel doorheen, maar 's avonds komt de spanning eruit. Mensen voelen zich er niet goed bij, ook al gaan ze keihard door."

Moskou waarschuwt voor escalatie

Een direct conflict met de Verenigde Staten en de NAVO is niet in het belang van Moskou, maar Rusland zal wel reageren op de toenemende westerse betrokkenheid bij het conflict in Oekraïne, zegt de Russische onderminister van Buitenlandse Zaken Sergej Rjabkov.

"We waarschuwen hen en hopen dat ze zich bewust zijn van het gevaar van een ongecontroleerde escalatie in Washington en andere westerse hoofdsteden", zei Rjabkov volgens het Russische persbureau Ria Novosti. "Rusland zal worden gedwongen om adequate tegenmaatregelen te nemen."

De Russische ambassadeur in Washington, Anatoli Antonov, zegt dat de westerse belofte om Oekraïne meer wapentuig te sturen, ook de nieuwste modellen, aantoont dat de VS betrokken is bij het conflict. "Het Russische besluit om de Oekraïense infrastructuur te treffen met precisiebombardementen was een antwoord op een terroristische daad in ons land", zegt Antonov bij het staatspersbureau Tass. De verantwoordelijkheid legt hij volledig bij "het regime in Kiev".

Volgens hem leidt het bewapenen en strategisch helpen van Oekraïne tot verdere escalatie en heeft het het risico vergroot op een treffen tussen Rusland en de NAVO. "Om maar te zwijgen van de Oekraïense strijdkrachten, die westerse wapens blijven gebruiken om infrastructuur en woningen te beschieten", aldus de ambassadeur.

Zaporizja opnieuw beschoten met raketten

In de stad Zaporizja zouden net als gisteren raketten zijn neergekomen. Volgens berichten op sociale media is een station beschoten en zijn opnieuw woningen geraakt. Ook zouden scholen en medische voorzieningen zijn beschoten.

Oekraïne wil vooral luchtafweer versterken na Russische raketaanvallen

Oekraïne heeft gezegd dat het zijn strijdkrachten zal versterken na de grootste aanval van Rusland sinds het begin van de oorlog, gisteren. De raketten werden op een aantal steden tegelijk afgeschoten vanaf zee en land en vanuit de lucht, zeggen de Oekraïense autoriteiten. De luchtverdediging is de eerste prioriteit in onze verdediging, zei president Zelensky in een gesprek met de Amerikaanse president Biden.

Duizenden mensen zochten gisteren hun toevlucht in de schuilkelders. De export van energie naar Europa werd stilgelegd.

Door heel Oekraïne werden doelen geraakt. Daarbij zijn volgens de hulpdiensten 14 mensen omgekomen en 97 gewond geraakt. Volgens de autoriteiten kwamen er raketten neer in Kiev, Lviv, Ternopil en Zjytomyr in het westen van het land, Dnipro en Krementsjoek in het midden, Zaporizja in het zuiden en Charkov in het oosten.

Luchtalarm in Kiev

In Kiev is het luchtalarm opnieuw afgegaan, voor de tweede dag op rij. Inwoners van de stad gaan naar schuilkelders of blijven zoveel mogelijk binnen.

Welkom

Welkom in het liveblog over de oorlog in Oekraïne. Het liveblog van gisteren lees je hier terug.