FBI looft beloning uit voor pijpbomplaatser • 'Verklaring Trump te weinig en te laat'

Einde blog

Dit blog over de ontwikkelingen rond de bestorming van het Capitool is gesloten.

FBI looft beloning uit voor pijpbomplaatser

De FBI looft een beloning uit van 50.000 dollar voor de gouden tip die leidt naar de persoon die pijpbommen heeft gelegd bij de hoofdkwartieren van de Democratische en Republikeinse partijen in Washington. De geheime dienst plaatste bij het bericht een foto van een man in een grijze hoodie. Het gezicht van de verdachte is niet te zien.

De explosieven werden met waterkanonnen onschadelijk gemaakt door bomexperts. ABC News meldt op basis van politiebronnen dat de bommen echt waren "en in potentie gevaarlijk".

'Videoverklaring is wanhoopspoging'

Politiek verslaggever Stephen Collinson van CNN noemt in een analyse Trumps videoverklaring een wanhoopspoging om zijn "imploderende presidentschap" te redden. Bronnen meldden aan de nieuwszender dat nagenoeg zijn gehele staf op het punt stond op te stappen.

De Democraten overwegen daarnaast nog steeds een afzettingsprocedure te starten als Trumps eigen kabinet de president niet per direct uit zijn ambt zet. Trump zou dan de eerste president zijn in de geschiedenis van de VS tegen wie twee keer een afzettingsprocedure is opgestart.

"Trump leek jochie dat sorry moest zeggen van zijn moeder"

Correspondent Lucas Waagmeester zegt in het NOS Radio 1 Journaal dat politiek commentatoren over het gehele spectrum het eens zijn dat met de videoverklaring van Trump er een definitief einde is gekomen aan het gesoebat over de verkiezingsuitslag.

De president claimde direct na de verkiezingen dat er sprake was van massale stembusfraude. Daar is geen bewijs voor en Trumps team verloor tientallen rechtszaken in verschillende staten. Waagmeester: "Hij zei ook voor het eerst dat de verkiezingen niet van hem gestolen zijn en plaatste geen kanttekeningen, zoals hij sinds 3 november bij iedere bijzin heeft gedaan. Dit zijn daarom toch wel belangrijke woorden voor het deel van zijn aanhang dat het alleen aanneemt als het uit zijn mond komt."

Tegelijk week Trumps retoriek sterk af van zijn woorden tijdens en direct na de bestorming van het Capitool. "Gisteren zei hij nog dat de relschoppers zeer bijzonder voor hem waren en dat hij van ze hield", zegt Waagmeester. "Daarom klinkt deze boodschap toch een beetje als het jochie dat van zijn moeder sorry moet zeggen. Hij leest het ook voor van een autocue en het is een heel strakke, on-Trumpiaans opgestelde verklaring."

Waagmeester sluit niet uit dat Trump voor het blok is gezet door zijn kabinet, waarbij hij de keuze had: of ruiterlijk zijn nederlaag erkennen óf uit zijn functie gezet worden. Waagmeester: "Het komt niet uit zijn hart, wat je hier hoort. Maar de druk was gewoon te groot geworden. Er moest een draai gemaakt. En die kwam dus met deze videoboodschap."

"Video Trump is te weinig en te laat"

Karl Rove, een van de belangrijkste adviseurs van oud-president Georg W. Bush, typeert bij Fox News Trumps videoboodschap als "te weinig en te laat". Rove: "Hij zegt dat we de gemoederen moeten laten bekoelen, een dag nadat hij in een toespraak van bijna anderhalf uur tienduizenden heeft opgejut naar het Capitool te marcheren en ze op het hart drukte geen zwakte te tonen."

Trump afzetten gaat Rove wel te ver. "Het beste voor de president is beseffen dat zijn reputatie op het spel staat, uit de publieke sfeer verdwijnen en ervoor zorgen dat de komende dertien dagen zo rustig verlopen als mogelijk. Dit is een verschrikkelijk moment voor ons land en daar is hij direct verantwoordelijk voor."

Toch wel agent overleden

Hoewel het eerder nog officieel werd ontkend blijkt er nu toch een agent om het leven te zijn gekomen. De 40-jarige man overleed gisteravond, nadat hij op woensdag gewond was geraakt bij een confrontatie met de woedende menigte.

CNN meldde eerder deze nacht al op basis van bronnen dat er een vijfde dode te betreuren was, maar een politiewoordvoerder sprak dat toen nog tegen. Er zou sprake zijn van een misverstand. Enkele uren later meldde de politiedienst alsnog de dood van hun collega.

Bij de bestorming werd één vrouw doodgeschoten, drie andere betogers overleden na "medische noodgevallen". Meer dan vijftig agenten raakten gewond bij de rellen, een deel van hen moest worden opgenomen in het ziekenhuis.

Politieleiding Capitool weg

De leider van de speciale politiedienst voor het Capitool heeft zijn ontslag genomen omdat zijn agenten de bestormingen niet wisten te voorkomen. Ook de sergeant at arms van de Senaat, die over de veiligheid in het Congres gaat, stapt op. Mogelijk volgt zijn collega in het Huis op korte termijn.

De politiediensten liggen onder vuur omdat de woedende menigte razendsnel door een politiecordon en dranghekken heen kwam. Verschillende politici hadden al aangedrongen op het vertrek van de leidinggevenden. Ook een politievakbond sprak schande van de politie-inzet: "Gelukkig hadden de mensen die binnenkwamen geen vuurwapens of explosieven en kwade intenties."

Volgens eerste analyses heeft de leiding de Trump-betoging totaal onderschat. Ze behandelden het als een demonstratie voor het recht op meningsuiting, niet als een mogelijk veiligheidsprobleem. Daardoor wees de Capitol Police in aanloop naar woensdag tot twee keer toe een aanbod voor versterking af.

Ook onderwijsminister DeVos weg

Enkele uren nadat zijn minister voor Transport uit protest ontslag heeft genomen, verliest Trump nu ook zijn minister van Onderwijs. Betsy DeVos, lang een uitgesproken voorstander van de president, geeft hem in haar ontslagbrief de schuld van de onrust: "het overduidelijk wat uw retoriek voor impact had op de situatie en dat is voor mij een keerpunt".

Eerder had DeVos al getwitterd dat "we een beter voorbeeld moeten geven". "De vreedzame overdacht van de macht is wat ons onderscheidt van bananenrepublieken."

Agent niet overleden

De politiedienst van het Capitool ontkent dat een agent is bezweken aan verwondingen die hij opliep bij de bestorming. CNN had dat gemeld op basis van meerdere bronnen, maar erkent nu de fout. Er zou sprake zijn van een misverstand bij de politiebronnen.

Nadat de nieuwszender het bericht had gebracht, zei een woordvoerder tegen andere media dat er meerdere collega's in het ziekenhuis zijn opgenomen, maar dat geen van hen was gestorven. Wel zou een van hen nog aan de beademing liggen.

Het dodental van de bestorming blijft daarmee dus op vier staan: een doodgeschoten vrouw en drie personen die overleden na "medische noodgevallen", zoals een beroerte.

Politie zoekt relschoppers, onder wie 'QAnon Shaman'

De politie van Washington is op zoek naar tientallen verdachten van de Capitoolbestorming. De politiedienst heeft een pdf van 26 kantjes vrijgegeven met gezochte personen. De meesten worden gezocht voor huisvredebreuk, een relschopper die met een naambordje van Nancy Pelosi rondloopt wordt verdacht van heling. Omdat media én de indringers zelf veel beelden van de bestorming maakten, heeft de politie veel bewijsmateriaal in handen.

Een van de personen die wordt gezocht is de 32-jarige Jake Angeli uit Arizona, bijgenaamd de QAnon Shaman. Zwaar getatoeëerd, gekleed in bontkleding en getooid met een hoofddeksel met hoorns was hij misschien wel de meest opvallende aanwezige.

De politie looft voor tips die tot arrestaties leiden 1000 dollar uit.

Trump erkent verlies en reageert op geweld

Trump heeft voor het eerst in een videoboodschap op Twitter erkend dat Joe Biden de nieuwe president wordt. "Op 20 januari krijgen we een nieuwe regering. Ik richt me nu op een soepele en ordentelijke machtsoverdracht", zei de president in zijn eerste tweet na een verbod van 12 uur wegens opruiing.

Het is voor het eerst dat Trump openlijk praat over het einde van zijn presidentschap. Wel had hij al zijn nederlaag toegegeven in een persbericht dat werd verzonden op het moment dat het Congres Biden officieel tot winnaar verklaarde.

Trump was ongekend verzoenend in het filmpje van 2,5 minuten. "We hebben net een heftige verkiezing gehad en de emoties liepen hoog op. Maar nu moeten de gemoederen weer bedaren en de rust terugkeren. De VS moet de draad weer oppakken."

In tegenstelling tot eerdere keren herhaalde hij niet zijn ongegronde bezwaren dat de verkiezingen gestolen zouden zijn. Wel zei hij dat zijn bezwaren tegen de uitslag bedoeld waren om de Amerikaanse democratie sterker te maken, door meer controle op de stembusgang te eisen.

Trump veroordeelde ook het geweld van woensdag. Hij zei er woedend over te zijn. "Deze personen hebben de zetel van de Amerikaanse democratie geschonden. Jullie vertegenwoordigen niet ons land en wie de wet overtrad zal een prijs betalen."

De president noemde het "de eer van zijn leven om als jullie president gediend te hebben". Hij sloot af met een opmerking aan zijn "geweldige aanhangers". "Ik weet dat jullie teleurgesteld zijn, maar weet dit: onze prachtige reis begint nog maar net."

CNN: agent aan verwondingen bezweken

Nieuwszender CNN meldt op basis van bronnen dat een agent die gisteren zwaargewond raakte bij de rellen in het ziekenhuis is bezweken. Het is de vijfde persoon die omkwam bij de onrust in de Amerikaanse hoofdstad.

Details over de identiteit van de agent of hoe hij gewond raakte zijn nog niet bekendgemaakt.

Onderzoek naar relschoppers loopt

De federale aanklager in de stad Washington is al tegen 55 verdachten een zaak begonnen. De verwachting is dat dat aantal nog zal oplopen: er werden gisteren negentig mensen opgepakt en de politie zoekt nog naar meer relschoppers.

De aanklager is van plan maximale straffen te vragen voor overtredingen als opruiing, rebellie, vandalisme en verboden wapenbezit. Onder de verdachten zijn mensen die werden opgepakt met vuurwapens en molotovcocktails.

Gevraagd of hij ook kijkt naar de rol die sprekers op een pro-Trump-bijeenkomst speelden, zei de aanklager alle opties open te willen houden, maar zich eerst te willen richten op de mensen die het Capitool binnenvielen, geweld gebruikten en onrust veroorzaakten. "Maar ja, we kijken niet alleen naar de mensen die het gebouw in gingen." Ook de invloed van president Trump op de massa wil hij onderzoeken.

Een rechtsgeleerde zegt overigens tegen persbureau AP dat de kans klein is dat de president wordt vervolgd voor ophitsing. Omdat Trump niet direct opriep op geweld te gebruiken, vallen zijn uitspraken onder het recht van meningsuiting.

Meer bekend over tweede dode

Er is meer bekend over een van de vier mensen die gisteren stierven bij de onrust in Washington. Het was bekend dat een 35-jarige vrouw was doodgeschoten en drie anderen overleden na "medische noodgevallen". Een van hen is een 50-jarige Trump-aanhanger uit Pennsylvania.

Deze Benjamin Phillips was de oprichter van een website die Trump-spullen verkocht. Hij had voor de rally gisteren een busreis geregeld om medestanders naar Washington te brengen. Zijn medereizigers ontdekten dat hij dood was toen ze weer bij elkaar kwamen voor de reis naar huis. Volgens hen is hij overleden aan een beroerte.

Witte Huis veroordeelt geweld

De woordvoerder van het Witte Huis zegt dat president Trump en zijn hele staf het geweld van gisteren veroordelen. "Laat me duidelijk zijn: het geweld dat we gisteren zagen in onze hoofdstad is ontstellend, verwerpelijk en totaal tegenovergesteld aan waar de VS voor staat", zei Kelly McEnany op een persbijeenkomst. Ze zei voor het hele Witte Huis te spreken.

Er was gisteren veel kritiek dat president Trump te weinig deed om de menigte die het Capitool binnendrong in toom te houden. Hij riep hen weliswaar op vreedzaam te vertrekken, maar zei ook hun frustratie te begrijpen en noemde hen speciale mensen. De video met deze uitspraken werd van alle grote sociale media geweerd en de president heeft zich sindsdien niet meer laten zien.

McEnany vulde aan dat betogers die de wet hebben overtreden vervolgd zullen worden. "Dit was een groep gewelddadige relschoppers die het recht op meningsuiting van de duizenden die vreedzaam hun stem wilden laten horen ondermijnde."

De persvoorlichter wilde verder niet ingaan op vragen van de media.

NYT: Pence wil niet Trump afzetten

De Amerikaanse vicepresident Pence ziet er volgens The New York Times en Business Insider niks in om president Trump af te zetten door hem incompetent te verklaren onder het 25ste amendement van de Grondwet. Pence zou daarvoor het voortouw moeten nemen, maar hij voelt er niks voor, zeggen bronnen rond de vicepresident tegen de media.

Democratische én enkele Republikeinse politici hadden de vicepresident opgeroepen de procedure op te starten. De Democratische leiders in het Congres voegden eraan toe dat als hij dat niet deed, zij een impeachmentprocedure zouden opstarten om Trump zo te verwijderen.

Trump reikt onderscheiding uit aan golfers

Te midden van alle controverse rondom zijn optreden gisteren, heeft president Trump vandaag een drietal golfers de Presidential Medal of Freedom uitgereikt. Dat is de hoogste onderscheiding die door de regering aan burgers wordt toegekend. De onderscheiding ging naar Annika Sörenstam, Gary Player en wijlen Babe Zaharias. De ceremonie vond plaats achter gesloten deuren.

Sinds hij woensdag kort de natie toesprak over de bestorming van het Capitool, heeft de president niets meer van zich laten horen. Zelfs op zijn geliefde Twitter zweeg de president, hoewel hij na een verbanning van 12 uur weer is toegelaten op het sociale medium.

Democraten: top beveiliging Congres moet vertrekken

De Democratische leiders van het Huis van Afgevaardigden en de Senaat, Nancy Pelosi en Chuck Schumer, willen dat de top van de beveiliging van het Congres opstapt. Pelosi zegt dat het hoofd beveiliging van het Huis, de zogenoemde sergeant at arms, al zijn ontslag heeft ingediend en Schumer verwacht hetzelfde van de sergeant at arms in de Senaat. Als hij niet vertrekt, dan zal Schumer hem ontslaan. Pelosi eist ook het vertrek van het hoofd van de eigen politiedienst van het Capitool.

Er is veel kritiek op de beveiliging van het Capitool na de bestorming van gisteren. Nieuwsuur sprak met een oud-chef van de Capitol Police. Ook hij wijst naar zijn opvolger en de sergeants at arms. Terry Gainer: "Als ik tijdens de bestorming de leiding zou hebben gehad, zou ik mij persoonlijk en professioneel verantwoordelijk voelen en zou ik aansprakelijk worden gesteld. Ik denk niet dat ik mijn baan nog lang had gehouden."

Verdeeldheid VS in beeld: Amerikanen reageren op bestorming

Een fanatieke Trump-aanhanger, een zelfverklaard gematigd Republikein en een progressieve Democraat. Alle drie zagen ze de historische gebeurtenissen van gisteren in hun hoofdstad. Maar alle drie hebben ze een andere mening over wát ze hebben gezien.

Wie was Ashli Babbitt (35), die werd doodgeschoten in het Capitool?

Ze werd geraakt door een politiekogel toen ze een zwaarbeveiligd deel van het Capitool probeerde binnen te dringen: Ashli Babbitt, de 35-jarige vrouw die gisteren om het leven kwam. Onder Trumpaanhangers op sociale media heeft ze een soort heldenstatus verworven. Wie was deze vrouw?

Ook voorzitter Huis van Afgevaardigden wil direct van Trump af

Nancy Pelosi, de voorzitter van het Huis van Afgevaardigden, wil dat vicepresident Pence en het kabinet president Trump zijn bevoegdheden afnemen door het 25ste amendement te gebruiken. Eerder riep ook al de leider van de Democraten in de Senaat, Chuck Schumer, daartoe op.

Als Pence geen actie onderneemt, dan kan het Congres volgens Pelosi overgaan tot een afzettingsprocedure. "Trump is een heel gevaarlijke man en zou geen dag langer aan de macht mogen zijn."

Net als Biden noemde Pelosi de Trumpaanhangers die het Capitool bestormden schurken en terroristen.

Biden: aanval op Capitool was een van donkerste dagen van de VS

Aankomend president Joe Biden heeft opnieuw een toespraak gegeven in reactie op de bestorming van het Congresgebouw. Hij sprak over een aanval op de democratie door terroristen van eigen bodem en zei dat gisteren een van de donkerste dagen in de geschiedenis van de Verenigde Staten was.

Biden gaf president Trump de schuld van het aanzetten tot geweld en van het ondermijnen van de democratie met zijn uitspraken. "Hij probeerde met een woedende menigte de 160 miljoen Amerikanen die hun stem hebben uitgebracht het zwijgen op te leggen."

Volgens Biden moet niemand de vergissing maken om de mensen die gisteren het Capitool bestormden betogers te noemen. "Ze waren een gewelddadige menigte". Waren het zwarte demonstranten geweest, dan zouden ze heel anders zijn behandeld, zei Biden verder.

Ook greep Biden zijn speech aan om zijn minister van Justitie te introduceren. Zoals eerder op de dag al was uitgelekt, wordt dat Merrick Garland. Hij is de rechter die eerder door president Obama werd voorgedragen voor het Hooggerechtshof maar die de Republikeinen tegenhielden.

Bekijk hier de hele speech van Biden:

Schoonmaak Congres is begonnen

Eerste lid van het kabinet opgestapt in nasleep bestorming

Transport-minister Elaine Chao stapt per aanstaande maandag op. Zij is de eerste minister die vertrekt uit de regering-Trump in de nasleep van de bestorming van het Capitool. De aanval op het Congres "heeft me geraakt op een manier waar ik niet aan voorbij kan gaan", stelt ze.

Chao is getrouwd met Mitch McConnell, de hoogste Republikein in de Senaat. Hij noemde de Trumpaanhangers die het Congres binnendrongen gisteren "losgeslagen".

Eerste Trumpaanhangers vandaag voorgeleid

De eerste Trumpaanhangers die gisteren het Capitool bestormden krijgen vandaag al te horen waarvoor ze worden aangeklaagd, heeft waarnemend minister van Justitie Jeffrey Rosen bekendgemaakt. Ze worden later vandaag voorgeleid bij de rechter.

Politiemensen en het Openbaar Ministerie hebben volgens Rosen de hele nacht doorgewerkt om verdachten te identificeren, bewijs te verzamelen en aanklachten te formuleren. Tot nu toe zijn zeker 82 mensen opgepakt. Rosen verwacht de komende dagen nog meer mensen te kunnen arresteren.

Het politiekorps van de staat Maryland, dat grenst aan Washington D.C., heeft foto's van tientallen relschoppers online gezet (.pdf) en vraagt het publiek om te helpen met hun identificatie. Ook de federale politiedienst FBI wil graag hulp.

Blok: 'Geschokt, maar ook onder indruk van hoe democratie zich herpakt heeft'

Minister Blok van Buitenlandse Zaken is geschrokken van de beelden van de Trumpaanhangers die het Amerikaanse parlement gisteren bestormden. "Dat hoort niet te gebeuren in een democratie."

Toch is hij ook onder de indruk van de veerkracht van de Amerikaanse democratie, omdat de Congresleden gisteravond snel weer aan het werk gingen.

Officiële webwinkel Trump uit de lucht

Shopify, een groot platform voor webwinkels, heeft de officiële webwinkel van Donald Trump offline gehaald als reactie op de bestorming van het Capitool. Wie nu naar www.TrumpStore.com gaat, krijgt een melding dat de winkel niet beschikbaar is. Ook andere webwinkels die Trump-spullen verkopen en draaien op het Shopify-systeem zijn uit de lucht.

Het Canadese bedrijf stelt dat president Trump de regels heeft overtreden doordat hij organisaties, platformen of mensen steunt die dreigen met geweld of het gebruik van geweld toestaan om hun punt te maken.

Meer mensen opgepakt na bestorming

Het aantal arrestaties na de bestorming van het Capitool in Washington D.C. is opgelopen naar 82. De politie van de Amerikaanse hoofdstad pakte 68 mensen op, zestig mannen en acht vrouwen. De eigen politie van het Capitool heeft ook nog veertien arrestaties verricht.

De politiechef van Washington D.C. gaf ook details over de vier mensen die bij de bestorming om het leven kwamen. Een 35-jarige vrouw werd neergeschoten door een politieagent en stierf in het ziekenhuis, drie anderen werden onwel en overleden. Het gaat om twee mannen van 50 en 55 en een vrouw van 34.

Ook de leider van de Democraten in de Senaat wil onmiddellijk van Trump af

Chuck Schumer, de leider van de Democraten in de Senaat, wil dat vicepresident Pence het 25ste amendement instelt en president Trump zijn bevoegdheden afneemt. Als Pence dat niet doet, dan moet het Congres van Schumer bij elkaar komen om een afzettingsprocedure tegen Trump te beginnen.

Republikeinse Afgevaardigde wil dat Pence Trump buitenspel zet

Het Republikeinse lid van het Huis van Afgevaardigden Adam Kinzinger wil dat vicepresident Pence en het kabinet het 25ste amendement van de grondwet in werking stellen en daarmee president Trump zijn bevoegdheden afnemen. "Het is tijd om een einde te maken aan deze nachtmerrie."

Kinzinger zegt dat Trump buiten de realiteit staat en daarom niet meer in staat is om zijn ambt uit te oefenen. In dat geval kunnen de vicepresident en een meerderheid van het kabinet een beroep doen op het 25ste amendement en de president buitenspel zetten. "Ik roep hen op om de Amerikanen ervan te verzekeren dat zij de komende weken in veilige handen zijn en dat we een leider hebben die bij zijn volle verstand is."

Facebook: Trump blijft ten minste twee weken geblokkeerd

De accounts van president Trump op Facebook en Instagram blijven voor ten minste nog twee weken geblokkeerd. Dat heeft Facebook-topman Mark Zuckerberg bekendgemaakt. Volgens hem is het risico om Trump de platforms te laten gebruiken zolang hij nog president is "simpelweg te groot".

Het bedrijf verwijderde, net als Twitter en YouTube, gisteravond een videoboodschap van de president. Twitter besloot daarnaast het account van de president voor 12 uur te vergrendelen en dreigt met een definitieve blokkade als hij opnieuw in de fout gaat.

Oud-minister Barr: gedrag Trump verraad van zijn ambt

Oud-minister Barr van Justitie heeft hard uitgehaald naar president Trump. In een verklaring die hij naar persbureau AP heeft gestuurd, noemt hij het gedrag van Trump gisteravond "een verraad van zijn ambt en zijn aanhangers". "Een menigte aanzetten om het Congres onder druk te zetten is onvergeeflijk."

Barr gold lang als een van de trouwste bondgenoten van president Trump, maar stapte vorige maand op. Dat was kort nadat hij had gezegd dat zijn departement geen aanwijzingen voor grootscheepse verkiezingsfraude had gevonden.

Live: Q&A met Marieke de Vries in Washington D.C.

VS-correspondent Marieke de Vries beantwoordt vanuit Washington D.C. jullie prangende vragen over de bestorming van het Capitool en de nasleep ervan. Deze Q&A is vanaf 17.00 uur te volgen op deze livestream en op ons YouTubekanaal en onze Facebookpagina.

Amerikaanse ambassadeur in Nederland: te vroeg om schuldigen aan te wijzen

Pete Hoekstra, de Amerikaanse ambassadeur in Nederland, vindt het veel te vroeg om schuldigen aan te wijzen van de bestorming van het Congres, gisteren. "Ergens in de komende maanden, na een periode van reflecteren en evalueren, zullen we beter begrijpen hoe we op dit punt zijn aangekomen", zegt hij.

Hij stelt dat de verdeeldheid al jaren groeiende is in de Verenigde Staten, "niet alleen op één middag of na één verkiezing". Hoekstra, een prominente Republikein, wil niet zeggen of hij nog altijd achter president Trump staat. "Ik ben in deze functie onpartijdig. Ik kan geen politieke opvattingen uiten."

Trumps tegenstanders hebben twee opties om hem buitenspel te zetten

Vanwege de bestorming van het Congres willen sommige Democraten president Trump afzetten. Volgens CNN zijn ook een aantal leden van Trumps regering hierover in gesprek. Ze hebben twee opties: een afzettingsprocedure beginnen of het inzetten van het 25ste amendement van de grondwet.

Verslaggever NBC News laat schade zien na bestorming Capitool

Leigh Ann Caldwell geeft op Twitter een rondleiding door het grotendeels lege Capitool in Washington D.C. Ze toont onder meer de kogelgaten in een deur die naar het Huis van Afgevaardigden leidt.

Kamervoorzitter Arib wil extra onderzoek naar beveiliging

De beveiliging van de Tweede Kamer wordt extra onderzocht naar aanleiding van de bestorming van het Capitool. Kamervoorzitter Arib wil weten of er toch "kwetsbaarheden" zijn in het beveiligingssysteem. De bestorming heeft haar "aan het denken gezet", zegt ze. "Daarom gaan we alle procedures tegen het licht houden."

Nieuwsuur legt uit: dit zijn de bestormers van het Capitool

De oproep om het Capitool over te nemen, circuleert al een tijdje op sociale media. Mensen in groepen als QAnon en de Proud Boys zijn ervan overtuigd dat de verkiezingen zijn gestolen en schuwen geweld niet.

Verslaggever Rudy Bouma volgt voor Nieuwsuur de wereld van extreem-rechtse groeperingen en complotdenkers. Het geweld verbaast hem niet. "Dit is de logische apotheose van de normalisering van complottheorieën en desinformatie in de Verenigde Staten én het aanmoedigen van rechts-extremisten door president Donald Trump."

Trump kan straks weer twitteren

President Trump heeft de drie tweets verwijderd die hem vannacht een tijdelijke Twitter-blokkade opleverden, meldt een tech-journalist van CNN. Trump kan al uren niet meer twitteren omdat hij met opruiende tweets de regels heeft overtreden.

Om weer de controle over zijn Twitter-account te krijgen, moest hij die tweets verwijderen. Wanneer de blokkade van Trump door Twitter wordt opgeheven, is nog onduidelijk.

Cameraploeg met demonstranten mee Capitool in

Een correspondent en cameraman van het Britse ITV volgden de demonstranten toen die gisteravond het Capitool bestormden en het gebouw bezetten.

Oud-stafchef Trump stapt op als gezant

Mick Mulvaney heeft zijn ontslag aangeboden als Trumps speciaal gezant voor Noord-Ierland. "Ik kan het niet meer. Ik kan niet blijven", heeft hij tegen minister van Buitenlandse Zaken Pompeo gezegd, zegt hij tegen zender CNBC. "De president heeft een lange lijst aan successen waar hij trots op kan zijn, maar dat valt allemaal weg tegen wat we gisteren hebben gezien."

Mulvaney is een vooraanstaand Republikein en was van begin 2019 tot april 2020 als chef-staf in het Witte Huis een van de belangrijkste adviseurs van president Trump. Hij zegt tegen CNBC dat hij verwacht dat er meer hooggeplaatste Witte Huis-medewerkers snel zullen opstappen. "Zij die kiezen om te blijven, en ik heb met enkelen gesproken, doen dat omdat ze vrezen dat de president hen vervangt door een slechter iemand."

Reconstructie van de bestorming in geluid

In podcast De Dag hoor je een reconstructie van de bestorming van het Capitool. Ook legt Kenneth Manusama, jurist en specialist Amerikaans staatsrecht, uit hoe kwetsbaar de democratie is. De podcast kun je hier beluisteren.

Advocaat Trump blijft fraudeclaim herhalen

Hoewel de verkiezingswinst van Joe Biden onomkeerbaar is geworden, blijft Rudy Giuliani, de advocaat van president Trump, spreken over zijn plannen om te strijden tegen vermeende kiezersfraude. Hij zegt het geweld van gisteren te verwerpen. Volgens hem was de radicaal-linkse beweging Antifa betrokken bij de bestorming van het Capitool.

De fraudeclaims zijn onbewezen en meermaals door rechters verworpen. Twitter heeft de tweet van Giuliani gemarkeerd met een waarschuwing vanwege de onwaarheden.

Rusland uit kritiek op Amerikaans kiesstelsel

In een eerste reactie op de bestorming van het Capitool heeft het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken kritiek geleverd op het Amerikaanse kiesstelsel. Woordvoerder Maria Zacharova zegt dat de onrust een interne Amerikaanse aangelegenheid is, maar stelt dat het kiesstelsel van de VS gedateerd is en niet voldoet aan democratische normen, meldt Ria Novosti. "Daardoor kan de samenleving verdeeld raken, waarbij de media een politiek instrument worden."

Zacharova wenst het "vriendelijke Amerikaanse volk" sterkte om dit "dramatische moment in hun geschiedenis" waardig door te komen.

Duitsland waarschuwt burgers voor onrust VS

Het Duitse ministerie van Buitenlandse Zaken heeft Duitsers in de VS gewaarschuwd voor verdere onrust in het land. "Een voortzetting van de protesten, inclusief vuurwapengeweld, kan niet worden uitgesloten", schrijft het ministerie in een aangepast reisadvies. Duitsers wordt aangeraden weg te blijven van mensenmassa's en het centrum van Washington te vermijden.

Het Nederlandse reisadvies voor de Verenigde Staten is ongewijzigd gebleven. Voor het land geldt, net als voor de rest van de wereld, een oranje reisadvies vanwege het coronavirus. Alle niet-noodzakelijke reizen worden afgeraden.

Washington ontwaakt na een chaotische nacht

In Washington, waar het nu 07.00 uur is, breekt een nieuwe dag aan. De twaalf uur durende blokkade van president Trump op Twitter kan elk moment aflopen. Via zijn adviseur kwam een verklaring naar buiten waarin Trump een ordelijke machtsoverdracht belooft, maar er is nog geen persoonlijke reactie van de president verschenen. Ook aankomend president Biden moet nog reageren op de bekrachtiging van zijn verkiezingswinst.

Na de schrik komt de boosheid bij Afgevaardigde

Amerikaanse leden van de Senaat en het Huis van Afgevaardigden kijken geëmotioneerd terug op de gebeurtenissen van gisteravond. Bij CNN beschrijft de Democratische Afgevaardigde Annie Kuster hoe ze voor haar leven vreesde tijdens de bestorming van het Capitool. "We klauterden achter de reling van het balkon, terwijl de indringers de deur van de zaal openbraken. Ik was bang dat ze met automatische wapens honderden Congresleden zouden doodschieten."

Kuster bestempelt de bestorming als terrorisme. "Je mag je mening uiten, maar dit waren dieven en terroristen." Ze vraagt zich af hoe het mogelijk was dat de bestormers het Capitool konden binnenkomen. "We waren op de hoogte van het gevaar, we werden er zelf over ingelicht." Kuster zegt te hopen dat de veiligheid in de komende dagen wel gewaarborgd blijft.

Zo reageren Amerikaanse media op de bestorming

Amerikaanse nieuwszenders, -websites en kranten zijn het er allemaal over eens: de bestorming van het Capitool was een historische gebeurtenis. Lees in dit artikel hoe de verschillende media het nieuws hebben verslagen:

Kritiek op optreden politie en veiligheidsdiensten

De kritiek op de veiligheidsdiensten vanwege het optreden bij de bestorming van het Capitool zwelt aan. Het kan niet anders dan dat er hoge functionarissen ontslagen worden, zegt het Republikeinse lid van het Huis van Afgevaardigden Tim Ryan. Hij is de voorzitter van de commissie die over het budget van de Capitol Police gaat, waar jaarlijks zo'n 460 miljoen dollar mee is gemoeid.

Wie waren de bestormers van het Capitool?

Amerikaanse media proberen te achterhalen wie en welke groepen deelnamen aan de bestorming van het Congres. Vaststaat dat aanhangers van de QAnon-complottheorie, de 'Stop the Steal'-beweging en de Proud Boys aanwezig waren bij het protest voor en in het Capitool. In veelgebruikte chatapps van deze activistische bewegingen werd al langer opgeroepen het Congres omver te werpen, schrijft de BBC.

Eerder publiceerden wij deze verhalen over de radicale supporters van Trump:

Israëlische journalist belaagd bij protesten

Een verslaggever van de Israëlische nieuwszender Channel 13 is gisteren belaagd door Trump-aanhangers. "Ik sla je in je gezicht", schreeuwde een demonstrant, gevolgd door antisemitische scheldwoorden. Volgens The Jerusalem Post hebben zich meerdere antisemitische incidenten voorgedaan tijdens de bestorming. De Amerikaans-Joodse organisatie ADL noemt de actie verachtelijk.

Veel kijkers voor nieuwsuitzendingen over onrust Washington

Veel Nederlanders schakelden gisteravond naar nieuwskanalen om de bestorming van het Capitool te volgen. Gemiddeld keken er 223.000 mensen naar CNN, waarmee de zender een marktaandeel van 4,3 procent behaalde. "Op een normale dag is dat gemiddeld 0 procent", zegt directeur Sjoerd Pennekamp van Stichting Kijkonderzoek.

Ook de extra journaaluitzendingen van NOS en RTL werden door veel mensen bekeken. De extra uitzendingen van het NOS Journaal trokken ruim 1,6 miljoen (21.00 uur) en bijna 2 miljoen (22.10 uur) kijkers. De late nieuwsuitzending om kwart voor twaalf werd door ruim 1,1 miljoen mensen gevolgd. De extra uitzendingen van RTL Nieuws trokken respectievelijk 730.000, 680.000 en 950.000 kijkers.

Ook de talkshows Op1 (1,6 miljoen) en Jinek (880.000) werden door de kijker gevonden.

Voorzitter Duits parlement onderzoekt beveiliging

China waarschuwt burgers in Washington, vergelijkt onrust met Hongkong

China vraagt haar burgers in de VS op te passen voor de onrust in Washington. De ambassade in de VS roept Chinezen op veiligheidsmaatregelen te treffen, schrijft de South China Morning Post.

De woordvoerder van het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken heeft in een eerste reactie uit Peking de bestorming van het Capitool vergeleken met de pro-democratiebeweging in Hongkong. "Met het verschil dat de politie van Hongkong professioneel zijn werk deed en er geen doden vielen."

Schade aan Capitool wordt opgenomen

Trump belooft ordelijke machtsoverdracht

President Trump is akkoord gegaan met het einde van zijn presidentschap. Hij belooft een ordelijke overdracht van de macht. Hij blijft het oneens met de uitkomst van de verkiezingen, staat in de verklaring die is vrijgegeven door een adviseur van de president.

De claims over verkiezingsfraude zijn onbewezen en om die reden door verschillende rechters verworpen.

Afsluitend gebed in teken van bestorming

De geestelijke van de Senaat heeft de zitting in het Congres afgesloten met een gebed, waarin expliciet werd verwezen naar de bestorming van het Capitool. Hij sprak van een ontheiliging van het gebouw, waarbij onschuldig bloed is verspild. "Deze tragedie herinnert ons eraan dat woorden belangrijk zijn", zei hij.

Terugkijken: Amerikanist Victor Vlam beantwoordt jouw vragen

Hoe konden betogers het Capitool bestormen? En wie zijn deze demonstranten precies? Amerikakenner Victor Vlam beantwoordt jullie vragen over de situatie in Washington. Kijk hier live mee.

Verkiezingswinst Biden officieel bekrachtigd

Joe Biden is officieel aangewezen als de nieuwe president van de Verenigde Staten. Het Congres heeft de verkiezingszege van de Democraat officieel bekrachtigd. Alle bezwaren die door Republikeinse politici werden ingediend zijn verworpen.

Vicepresident Mike Pence sprak de ratificatie uit. Daarbij werd Biden niet gefeliciteerd.

Bekrachtiging verkiezingswinst Biden hervat

De gezamenlijke vergadering van de Senaat en het Huis van Afgevaardigden is hervat. De verkiezingsuitslag van 13 staten moet nog worden bekrachtigd. Mogelijk wordt tegen de uitslag van Wisconsin bezwaar gemaakt. In dat geval wordt er opnieuw een pauze ingelast zodat beide Kamers kunnen stemmen over het bezwaar. Een meerderheid voor dat bezwaar lijkt uitgesloten.

Republikeinse Afgevaardigde blijkt besmet met coronavirus

De Republikein Jake LaTurner, lid van het Huis van Afgevaardigden, is positief getest op het coronavirus, meldt hij op Twitter. De politicus uit Kansas was zojuist aanwezig in het Congres om voor het bezwaar tegen de verkiezingsuitslag in Arizona te stemmen. Hij onderging een test als onderdeel van de inreisvoorwaarden voor Washington DC. LaTurner keert vandaag niet meer terug in het parlement.

Protesten bij Trump Towers in New York en Chicago

Bij de Trump Towers in New York en Chicago protesteren anti-Trump-demonstranten. Bij het markante kantoor- en hotelcomplex in Manhattan is een grote politieaanwezigheid zichtbaar, meldt Fox News. Bij botsingen met de politie zouden in New York zeker twee mensen zijn gearresteerd.

Blok: opruiing moet stoppen

Minister Blok van Buitenlandse Zaken is geschokt over de gebeurtenissen in Washington en noemt de dood van vier mensen verschrikkelijk nieuws. "Parlementariërs moeten veilig en onafhankelijk hun werk kunnen doen, de bestorming was hartverscheurend en had niet mogen gebeuren." Hij roept op de opruiing te stoppen en de verkiezingsuitslag te respecteren. Blok heeft zijn bezorgdheid gedeeld met de Amerikaanse ambassadeur in Nederland, Pete Hoekstra.

Ook Huis van Afgevaardigden verwerpt bezwaar Pennsylvania

Zoals verwacht heeft een ruime meerderheid van het Huis van Afgevaardigden het bezwaar tegen de uitslag van de presidentsverkiezingen in Pennsylvania verworpen. 282 stemden tegen, 138 stemden voor. 39 Afgevaardigden onthielden zich van een stem. Eerder verwierp de Senaat het bezwaar al.

Het Congres kan de zitting over het bekrachtigen van de winst van Joe Biden nu voortzetten. Het is inmiddels diep in de nacht in Washington D.C.

Verontwaardiging over selfie van demonstrant met agent

In Amerikaanse media en op sociale platforms is ophef ontstaan over een demonstrant die tijdens de bestorming van het Capitool op de foto ging met een agent. Op Twitter maken mensen vergelijkingen met het politieoptreden bij andere protesten, zoals Black Lives Matter. Als het om zwarte demonstranten was gegaan, zouden ze op een heel andere manier zijn aangepakt, stelt Craig Melvin van de Trump-kritische nieuwszender MSNBC.

Ook in de sportwereld is met verbijstering gereageerd op de beelden van de bestorming. "Dit is in veel opzichten het bewijs van een bepaald privilege", zei coach Doc Rivers van basketbalteam Philadelphia 76'ers. Voetbalster Megan Rapinoe deelde het selfiefilmpje met de tekst: "Dit is een agent die een selfie neemt met een terrorist." Olympisch turner Simone Biles is "misselijk, verdrietig, boos, sprakeloos maar niet verrast."

Een samenvatting van de bestorming van het Capitool

Bondgenoten: "Trump, veroordeel het geweld"

Trump en zijn aanhangers moeten stoppen met het vertrappen van de democratie. Dat zegt de Duitse minister van Buitenlandse Zaken Heiko Maas op Twitter. Zijn Israëlische collega veroordeelt de gebeurtenissen in het land "dat een baken van democratie" en "altijd onze grote, ware vriend" is geweest.

De Britse minister Patel van Binnenlandse Zaken roept Trump op het geweld te veroordelen. Zij ging niet in op een de vraag van een journalist of Trump de "slechtste president in de VS ooit" is.

De Franse president Macron heeft op Twitter een video gedeeld waarin hij de aanval op de democratie veroordeelt. "Dit is niet Amerika."

De Poolse president Duda heeft de gebeurtenissen niet expliciet veroordeeld. Hij stelt op Twitter dat het om een interne aangelegenheid van de VS gaat.

Meer bekend over neergeschoten vrouw

Verschillende media berichten over de vrouw die gisteravond in het Capitool werd neergeschoten door de veiligheidsdiensten. Zij overleed later aan haar verwondingen. Het zou gaan om Trump-supporter Ashli Babbit, een luchtmachtveteraan uit San Diego. Haar partner noemt haar bij de lokale nieuwssite Kusi een "geweldige patriot". Haar schoonmoeder zegt tegen Fox niet te weten waarom Babbit besloot om naar Washington te gaan.

Op het moment dat de vrouw werd neergeschoten heerste er chaos in de gangen van het Capitool:

'Pence heeft zijn verantwoordelijkheid genomen'

Volgens Amerikadeskundige Koen Petersen heeft vicepresident Mike Pence de afgelopen dagen afstand genomen van president Trump. "Hij heeft zijn rol en verantwoordelijkheid gepakt en Trump daar boos mee gemaakt."

'Plaatsvervangd veiligheidsadviseur vertrekt'

Volgens Amerikaanse media heeft de plaatsvervangend nationaal veiligheidsadviseur zijn vertrek uit het Witte Huis aangekondigd. Matthew Pottinger zou al langer hebben willen opstappen, maar bleef aan op aandringen van zijn baas, nationaal veiligheidsadviseur Robert O'Brien. Ook O'Brien zou zijn vertrek overwegen.

Burgemeester Washington verlengt veiligheidsmaatregelen met twee weken

De burgemeester van Washington D.C. houdt rekening met nieuwe gewelddadigheden in de komende dagen en heeft daarom de noodmaatregelen met 15 dagen verlengd. Tot enkele dagen na de inauguratie van aankomend president Biden hebben de politiediensten extra bevoegdheden. "President Trump blijft woede en geweld oproepen door de verkiezingsuitslag te betwisten", schrijft de burgemeester in haar verklaring.

Kan Trump uit zijn ambt worden gezet?

'Dit is een aanslag op de democratie'

14 agenten gewond geraakt

Bij het schoonvegen van het Capitool na de bestorming door betogers zijn zeker 14 agenten gewond geraakt. Het gaat om leden van het politiekorps van Washington D.C. Twee van hen zijn naar het ziekenhuis gebracht; een van hen is zwaargewond doordat hij door de bestormers werd meegesleept. De andere agent werd in zijn gezicht geraakt door een projectiel.

Het is nog onbekend of er gewonden zijn gevallen bij andere veiligheidstroepen, zoals de Nationale Garde.

Bezwaar tegen uitslag van Pennsylvania, direct verworpen door Senaat

De gezamenlijke vergadering van het Huis van Afgevaardigden en de Senaat is korte tijd onderbroken, omdat er bezwaar is aangetekend tegen de verkiezingsuitslag van Pennsylvania. Beide Kamers bespreken het bezwaar, waar officieel maximaal twee uur voor gepland staat. Het bezwaar maakt geen kans. De Senaat heeft het binnen enkele minuten verworpen. Dat zal naar alle waarschijnlijk ook in korte tijd door het Huis van Afgevaardigden gebeuren.

Biden won de verkiezingen in Pennsylvania met 80.000 stemmen verschil. Alle rechtszaken die het team-Trump na de uitslag heeft aangespannen zijn verworpen.

De Republikeinse leider in de Senaat, Mitch McConnell zegt geen andere bezwaren tegen de verkiezingsuitslag meer te verwachten.

Terugkijken en teruglezen: zo verliep de bestorming van het Capitool

Wat begon als een demonstratie van duizenden Trump-aanhangers in het centrum van de Amerikaanse hoofdstad, eindigde met de bestorming van het parlementsgebouw, het Capitool. Lees en kijk hoe het hart van de Amerikaanse democratie even tot stilstand kwam in de onderstaande artikelen:

Voorpagina New York Times: Trump zweept menigte op

'Macht van Trump lijkt weg te smelten'

De macht van de Trumpvleugel binnen de Republikeinse partij lijkt weg te smelten, zegt correspondent Lucas Waagmeester in het NOS Radio 1 Journaal. Zo werd bij het hervatten van de Senaatszitting direct duidelijk dat de groep Trump-loyalisten die de uitslag van de presidentsverkiezingen in Arizona ongeldig wilde verklaren, was geslonken. Met 93 tegen 6 werden de bezwaren van tafel geveegd. "De Trump-Republikeinen zijn nu echt in de minderheid."

In Amerikaanse media circuleren berichten dat stafleden van president Trump er mee op willen houden. Onder meer de stafchef van First Lady Melania Trump zou haar ontslag hebben ingediend. "Echt gezellig zal het niet zijn op dit moment in de West Wing van het Witte Huis", concludeert Waagmeester.

Politie meldt 4 doden, 52 arrestaties

Vier mensen zijn overleden bij de gebeurtenissen in het Capitool gisteravond. 52 mensen zijn gearresteerd. Dat heeft een politiewoordvoerder bekendgemaakt.

Drie van de sterfgevallen zijn het gevolg van een "medisch noodgeval". Wat dat daar precies mee wordt bedoeld, is nog onduidelijk. De andere dode is een vrouw die in het Capitool was neergeschoten door de veiligheidsdiensten en later aan haar verwondingen overleed.

De politiecommandant zei ook dat er pijpbommen zijn aangetroffen bij de hoofdkwartieren van zowel de Democratische als de Republikeinse Partij. Die zijn onschadelijk gemaakt.

Ook Instagram even onbereikbaar voor Trump

President Trump werd eerder door Twitter en Facebook geschorst, en nu volgt ook Instagram. De topman van Instagram liet dat op Twitter weten.

Minder verzet in Congres tegen zege Biden

Na de bestorming van het Capitool is het Congres vannacht alsnog bijeengekomen om de uitslag van de verkiezingen te bekrachtigen. Het verzet tegen Bidens verkiezingszege onder Republikeinse Trump-loyalisten is niet verdwenen, maar een deel heeft zijn bezwaren ingetrokken.

Bijna zes uur nadat een menigte het Amerikaanse Congres aanviel, werd de zitting hervat om Joe Biden officieel tot winnaar van de verkiezingen uit te roepen. "Laten we weer aan het werk gaan", zei vicepresident Pence toen hij de gezamenlijke zitting van Senaat en Huis heropende. Het leverde hem instemmend applaus op van alle aanwezigen.

Correspondent Lucas Waagmeester: "Ze wilden een signaal afgeven; we laten ons niet intimideren, het Congres is in bedrijf, de democratie functioneert. Er lijkt haast om Joe Biden nu zo snel mogelijk uit te roepen tot winnaar van de presidentsverkiezingen."

'Gesprekken gaande om Trump uit ambt te zetten'

Volgens CNN is een aantal leden van de regering-Trump in overleg over de mogelijkheid president Trump uit zijn ambt te zetten. De nieuwszender heeft dat gehoord van een bron binnen de Republikeinse Partij. Ze zouden eraan denken om een beroep te doen op het 25e amendement van de grondwet, dat stelt dat de president vervangen kan worden als hij niet meer in staat is het ambt waardig te vervullen. Senatoren zouden ook op de hoogte zijn gebracht.

In een commentaar roept The Washington Post vicepresident Pence op om stappen te zetten om president Trump uit zijn ambt te zetten. Volgens de krant is Trump een gevaar voor de democratie en kan hij geen seconde langer aanblijven. Als Trump weigert, zou het Congres zijn gewicht erachter moeten zetten.

'Aanval op de democratie'

De Democratische leider in het Huis van Afgevaardigden Nancy Pelosi noemt de bestorming van het Capitool net als veel van haar collega's een aanval op de democratie. "We weten dat we moeilijke tijden beleven, maar deze aanval op onze democratie konden we ons nauwelijks voorstellen."

De Republikeinse leider in de Senaat, Mitch McConnell, noemt de demonstranten "losgeslagen". "Ze hebben geprobeerd om onze democratie te ontwrichten, maar het is hen niet gelukt. We buigen niet voor wetteloosheid of intimidatie."

Voormalig president Obama noemt het geweld van afgelopen dag een "enorme schande" voor de natie. "We houden onszelf voor de gek als dit als een complete verrassing komt", staat in een verklaring. "Al twee maanden weigeren een politieke partij en gelijkgestemde media hun publiek de waarheid te vertellen over de verkiezingen."

Senator Mitt Romney spreekt van "een opstand die was opgejut door de president van de Verenigde Staten".

De voormalige Republikeinse president George W. Bush laat in een verklaring weten: "Het is een walgelijk en hartverscheurend beeld. Dit is de manier waarop een verkiezingsuitslag in een bananenrepubliek wordt betwist, niet zoals het gaat in onze democratie."

Welkom

Welkom in het nieuwe blog over de bestorming van het Amerikaanse Congres. Het liveblog van gisteren kun je hier teruglezen.