Brexit-blog: premier May verdedigt concept-akkoord

Liveblog gesloten

We sluiten het liveblog. Nog even de belangrijkste punten op een rij:

Op 25 november is er een top gepland waar de EU-regeringsleiders de deal moeten goedkeuren. Het Britse Lagerhuis moet de deal dan nog goedkeuren, maar het is onzeker of dat gebeurt.

Een dag brexit-commotie in beeld

Corbyn: verkiezingen als deal het niet haalt

Labour-leider Jeremy Corbyn heeft in een e-mail aan zijn partijleden vanavond de mogelijkheid geopperd van nieuwe verkiezingen als May haar deal niet door het parlement geloodst krijgt, "wat waarschijnlijk lijkt".

In de mail valt een zin op: "Als we geen verkiezingen krijgen, steunen we alle overblijvende opties." Daaronder zou ook de mogelijkheid van een campagne voor een nieuw referendum vallen, stelt Corbyn.

EU-leiders: niet heronderhandelen

EU-leiders hebben gezegd dat ze niet van plan zijn opnieuw te gaan onderhandelen over het concept-akkoord dat er nu ligt. De Duitse bondskanselier Angela Merkel zei dat er geen sprake is van het heropenen van de onderhandelingen omdat "er een document op tafel ligt".

De Franse premier Edouard Philippe stelde dat de EU zich moet gaan voorbereiden op een 'no deal' vanwege de onzekere situatie in Londen.

Pond blijft kwakkelen

Het Britse pond, dat eerder vandaag flink in waarde verloor, herstelde zich kort na de verklaring van May. Inmiddels staat de koers weer op verlies ten opzichte van de dollar en de euro, meldt de Financial Times. Eerder vandaag beleefde de munt de sterkste daling in één dag sinds het brexitreferendum in juni 2016.

Recordaantal ministers weg

Premier May heeft meer ministers zien opstappen in de eerste twee jaar van haar kabinet dan elke andere premier sinds de jaren 80, heeft The Times berekend. De helft van hen vertrok vanwege de brexit-perikelen.

'Premier verkeert in ontkenningsfase'

De leider van de Liberal Democrats maakt korte metten met de verklaring van May vanavond. "De premier deed er lang over om niets te zeggen. Ze lijkt in een ontkenningsfase te verkeren." Hij zei dat er geen meerderheid voor de deal is in het parlement en riep op tot een nieuw referendum.

In Brussel heerst vooral verbazing over wat zich vandaag in Londen afspeelt, zegt BBC-correspondent Ros Atkins. "Dit is niet het scenario waar de EU op had gehoopt. Er is verbijstering hier in Brussel over wat er in Londen gebeurt."

Wat doet Michael Gove?

Micheal Gove heeft volgens verslaggevers een een bezoek gebracht aan de premier en is inmiddels weer thuis, maar of hij de baan van brexitmnister heeft geaccepteerd is niet bekend. Er gaan ook geruchten dat hij opstapt als minister.

'Penny Mordaunt stapt niet op'

Penny Mordaunt, een van de ministers in het kabinet van May die mogelijk ook zou opstappen uit onvrede met de deal, heeft tegen parlementsleden gezegd dat ze aanblijft, twittert een politiek verslaggever van The Telegraph, maar hij betwijfelt of ze dat echt doet.

Wie is Geoffrey Boycott?

Het aantal zoekacties naar 'Geoffrey Boycott' op internet is flink gestegen nadat May die naam heeft laten vallen tijdens haar persconferentie. Boycott is een voormalig cricketspeler. De premier vergeleek zichzelf met hem vanwege zijn volharding. "Wat weten jullie over geoffrey Boycott? Geoffrey Boycott was vasthoudend en won uiteindelijk de wedstrijd", zei ze.

'Vastbesloten dit tot een goed einde te brengen'

In de persconferentie zei May in antwoord op een vraag van de BBC of ze denkt dat ze als premier nog wel genoeg controle heeft, dat ze haar werk zal doen: een definitief brexit-akkoord bereiken. "Daarna moeten parlementsleden hun werk doen. Ze zullen verantwoordelijk worden gehouden voor de besluiten die ze nemen." De premier zei vastbesloten te zijn "dit tot een goed einde te brengen".

Gevraagd of ze aanblijft als ze een vertrouwensstemming met niet meer dan één stem zou overleven, zei May dat "leiderschap niet gaat over makkelijke beslissingen". Daarna somde ze opnieuw de voordelen van haar deal op.

May: 'Ik geloof in mijn deal'

Premier May zegt het opstappen van ministers uit haar kabinet te betreuren, maar ze blijft staan achter het concept-akkoord over de brexit. "Ik geloof erin met elke vezel in mijn lijf." Dat zei de premier in een verklaring in Downing Street 10. Ze verdedigde de deal opnieuw, benadrukte de bescherming van banen en veiligheid, en waarschuwde voor de onzekere gevolgen als de deal het niet haalt.

Ze zei dat ze nog geen nieuwe brexit-minister heeft benoemd maar dat ze dat wel spoedig zal doen. Ze sluit niet uit dat het Michael Gove wordt.

'May gaat deal verdedigen'

Volgens een politiek verslaggever van de BBC gaat premier May in haar verklaring opnieuw een pleidooi houden voor haar brexit-deal.

Nog lege zaal

Peiling: 'May meest betrouwbare persoon voor brexit-onderhandelingen'

In een peiling van Sky News kiest meer dan de helft (54 procent) van de ondervraagden voor 'geen brexit'. Een derde gaat voor 'no deal' en maar 14 procent denkt dat de deal van May de beste optie is. Toch zien de meesten de premier als de meest betrouwbare persoon om het land door de brexit te leiden.

Wat zal May gaan zeggen?

Chaotische brexit slecht voor Britse economie

Een chaotische brexit zou een groot risico zijn voor de economische vooruitzichten van het Verenigd Koninkrijk, zegt een woordvoerder van het Internationaal Monetair Fonds (IMF). Na de ontwikkelingen van vandaag, daalde de koers van het pond.

Het IMF hoopt dat de EU en het Verenigd Koninkrijk tijdig een akkoord sluiten, zodat bedrijven en arbeiders voldoende tijd hebben om zich aan te passen aan de nieuwe situatie.

Doventolk BBC kijkt bezorgd

Persconferentie May

Premier May geeft om 18.00 uur (17.00 uur Britse tijd) een persconferentie. Het is niet bekend wat ze wil bespreken, maar volgens Britse media hoeft het niet om een schokkende mededeling te gaan.

May wilde gisteren al een persconferentie geven om het concept-akkoord toe te lichten.

'Steeds meer Conservatieven zeggen vertrouwen op'

'Genoeg brieven voor stemming'

Een journalist van televisiezender ITV schrijft op Twitter dat er waarschijnlijk genoeg brieven zijn binnengekomen voor een stemming over de positie van premier May. Voor zo'n vertrouwensstemming zijn 48 brieven nodig van conservatieve parlementariërs. De parlementsleden die deze journalist sprak denken dat die grens al is bereikt.

Farage hoopt dat May vertrekt

Europarlementariër Nigel Farage, een van de belangrijkste gezichten van de brexitcampagne, is blij met de ontwikkelingen in het Verenigd Koninkrijk. "Hopelijk komen we zo af van de zwakste premier die ik ooit heb gezien", zegt hij in deze video:

May kan snel worden vervangen

Tegen de pers die zich bij het parlement in Londen had verzameld, zei Rees-Mogg dat premier May wat hem betreft in een tijdsbestek van weken kan worden vervangen. "Ik denk dat dit op vrij korte termijn kan gebeuren. Het proces kan worden versneld."

De brexiteer noemde oud-minister en voorman van de brexit-campagne Boris Johnson als mogelijke opvolger van May. Ook de opgestapte brexit-ministers Dominic Raab en David Davis zijn kandidaten, net als minister van Ontwikkelingssamenwerking Penny Mordaunt.

Van Mordaunt wordt gezegd dat ze mogelijk vandaag nog haar ontslag indient.

Rees-Mogg stond bij het parlement in Londen de verzamelde pers te woord:

Schreeuwende demonstranten

Rees-Mogg was af en toe moeilijk te verstaan. Demonstranten die bij het parlement in Londen tegen de brexit protesteerden maakten buiten beeld veel lawaai met een megafoon.

Ondertussen bij het Lagerhuis

Parlementariër Rees-Mogg legt uit waarom hij wil dat May aftreedt als premier en partijleider. Hij benadrukt dat hij zichzelf niet als opvolger ziet.

Debat afgelopen

Het debat in het Lagerhuis is afgelopen. Premier May heeft bijna drie uur achter elkaar het concept-akkoord verdedigd.

Partijgenoot wil stemming over positie May

Parlementariër Rees-Mogg van de Conservatieve Partij heeft een brief ingediend waarin hij vraagt om een stemming over de positie van premier May. Het is niet duidelijk of er al 48 brieven van parlementariërs zijn ingeleverd. Pas als dat is gebeurd, komt er een vertrouwensstemming.

Voor zo'n stemming moet 15 procent van de in totaal 315 Conservatieven in het Lagerhuis een brief met een motie van wantrouwen hebben ingediend. Als die grens is bereikt, komt er een stemming binnen de partij. Conservatieve parlementariërs kunnen dan voor of tegen May stemmen.

Als de meerderheid voor haar aanblijven stemt, blijft ze nog zeker een jaar op haar positie. Als de meerheid tegen stemt, moet ze aftreden en mag ze niet meedoen in de verkiezing om het leiderschap van de Conservatieve Partij.

Burgemeester wil nieuwe stemming

Burgemeester Sadiq Khan van Londen wil dat de Britse bevolking opnieuw de kans krijgt om te stemmen over brexit. "In de Europese Unie blijven moet ook een optie zijn op het stembiljet."

Motie van wantrouwen?

Brexiteer Jacob Rees-Mogg, een partijgenoot van May, lijkt op Twitter opnieuw te suggereren dat hij een motie van wantrouwen tegen de premier gaat indienen.

'Gove mogelijk nieuwe brexit-minister'

Michael Gove, de minister van Milieu en een van de leiders van de brexit-campagne, heeft het aanbod gekregen om de opgestapte brexit-minister Raab op te volgen. Dat meldt een journalist van The Telegraph. Alleen zou Gove er op dit moment nog over nadenken om zelf op te stappen als minister.

'Ik denk dat ze gek is'

Veel inwoners van Oost-Londen stemden in 2016 voor brexit. Maar ze zijn niet blij met de manier waarop May het aanpakt. "Ik denk dat ze gek is", zegt een van hen in deze video:

EU-correspondent Van Hoorn over deal

'Hotel California-brexit'

Premier May reageert op verschillende Britse parlementariërs, die vaak zeer kritisch zijn over het concept-akkoord. Julian Lewis van de Conservatieve Partij noemt de deal een "Hotel California-brexit, waardoor het Verenigd Koninkrijk de EU uiteindelijk nooit kan verlaten".

Tot dusver hebben slechts een paar leden van het Lagerhuis hun steun uitgesproken voor May en haar plannen. De premier blijft ondertussen herhalen dat ze de Britten tegemoet wil komen die bij het referendum in 2016 voor een brexit hebben gestemd.

Bekijk hier hoe May de concept-deal verdedigt in het Lagerhuis.

May in lastig parket

De eurosceptische parlementariër Rees-Mogg, een partijgenoot van May, wil een motie van wantrouwen tegen de premier indienen, meldt een journalist van The Telegraph op Twitter.

Weinig steun voor concept-akkoord

Parlementariër Chris Leslie van de Labour-partij benadrukt dat nog steeds geen enkel parlementslid zijn of haar steun heeft uitgesproken voor de plannen van May. "May zegt dat ook in de EU blijven nog steeds tot de opties behoort, maar hoe zou dat nog bereikt kunnen worden?", vraagt Leslie zich af.

May ontkent dat ze dat ooit gezegd heeft. "Ik heb gezegd dat het risico bestond dat er geen brexit zou komen. De regering is vastbesloten om een Brits vertrek uit de EU te realiseren."

'Stoïcijnse premier May'

"Premier May toonde zich behoorlijk stoïcijns voor het parlement", zegt correspondent Tim de Wit. "Ze gaf aan dat ze de brexit-deal wil doorzetten. Ze gaat zich niet zomaar gewonnen geven."

Alleen is het voor haar een enorme klap dat er vanochtend al vier bewindslieden zijn vertrokken, vertelt De Wit. "Het is afwachten wat er nu gebeurt, of er meer ministers volgen. Het wordt de komende uren gewoon heel erg spannend."

Er werd gelachen toen May zei dat de concept-deal voor een soepele brexit moet gaan zorgen:

'May heeft regering niet onder controle'

"Schotland wordt niet genoemd in dit concept-akkoord", zegt parlementslid Ian Blackford van de Scottish National Party. Hij stelt verder dat premier May haar regering niet onder controle heeft. "Ze is in een paar maanden tijd twee brexit-ministers kwijtgeraakt."

In totaal heeft May sinds vorig jaar november maar liefst achttien van haar ministers en onderministers zien vertrekken. Tien van hen deden dat omdat ze het niet eens waren met de brexit-koers, zoals brexit-voorstanders Davis (minister van brexit) en Boris Johnson (Buitenlandse Zaken).

Boris' jongere broer Jo (onderminister van Transport) stapte op omdat hij juist tegen de brexit is. Andere bewindslieden moesten weg omdat ze verwikkeld zijn in seksschandalen, omdat ze fouten hebben gemaakt of vanwege meningsverschillen over hun beleid.

Labour-leider Corbyn zeer kritisch

De leider van de Labour-partij, Jeremy Corbyn, noemt het akkoord dat May heeft gesloten "een deal met barsten". Hij zegt dat de Britse regering in chaos verkeert en herhaalt dat het concept-akkoord niet voldoet aan de minimumeisen die May zelf heeft opgesteld.

De regering moet zich terugtrekken uit het onderhandelaarsakkoord, dat duidelijk niet de steun van het kabinet, het parlement of het land heeft, zegt Corbyn.

'Concept-akkoord is landsbelang'

De voorlopige deal is gesloten in het belang van het Verenigd Koninkrijk, zegt May. "Daarvoor zijn veel moeilijke beslissingen genomen." De premier zegt dat de onderhandelingen een frustrerend proces waren, maar dat een "goede" brexit nog steeds mogelijk is.

Gelach bij speech May

Er wordt gelachen in het Britse Lagerhuis als premier May zegt dat het concept-akkoord voor een soepele en ordelijke brexit moet gaan zorgen. "Wat we gisteren hebben afgesproken, is geen definitief akkoord", zei ze verder.

Toespraak May voor parlement

Bekijk hier de toespraak van premier May in het Lagerhuis.

Ook brexit-staatssecretaris vertrekt

Ook brexit-staatssecretaris Suella Braverman is opgestapt, in navolging van minister Raab. "Het was geen makkelijk besluit", schrijft ze op Twitter.

Nog een minister weg

Ook de Britse minister voor Werk en Pensioenen, Esther McVey, dient haar ontslag in. Correspondent Tim de Wit waarschuwde vanochtend al dat het vertrek van brexit-minister Raab tot een domino-effect kan leiden.

McVey zegt dat ze het concept-akkoord dat premier May het kabinet voorlegde, niet steunt. "Ik kan deze deal niet verdedigen", schrijft ze in een verklaring.

Koersdaling na vertrek Raab

Na het vertrek van brexit-minister Raab is de koers van het pond gedaald. De Britse munt ging ruim 1 procent naar beneden ten opzichte van de dollar en 1,3 procent ten opzichte van de euro.

Gisteravond steeg de koers van het pond juist iets nadat het kabinet zich achter het concept-akkoord had geschaard.

Mogelijk 'domino-effect'

Het vertrek van Raab is een enorme klap voor premier May, zegt correspondent Tim de Wit. "Het blijkt nu dat een van haar belangrijkste ministers er een nacht over heeft geslapen en er toch niet mee kan leven. Dit is heel groot nieuws hier."

De kans bestaat dat meer ministers opstappen, vertelt De Wit. "Raab was pro-brexit en kan niet met dit akkoord leven. Hij legt hiermee druk op andere ministers die voor de brexit zijn. Iedereen die nog in de regering zit, moet nu heel hard gaan nadenken over wat ze doen. Als dit tot een domino-effect leidt, hebben we een flinke regeringscrisis te pakken."

Brexit-minister Raab vertrekt

Brexit-minister Dominic Raab is opgestapt. Hij zegt dat hij onder meer de regeling over de 'backstop', over de grens tussen Ierland en Noord-Ierland, niet kan steunen.

Het kabinet van premier May steunde gisteren na uren vergaderen het akkoord, maar al snel kwam naar buiten dat zo'n tien ministers grote twijfels hebben over de deal.

Raab is de tweede bewindspersoon die vanochtend vertrekt. Eerder maakte de staatssecretaris voor Noord-Ierland, Shailesh Vara, die in de brexit-campagne tot het Remain-kamp behoorde, bekend op te stappen.

Europese leiders verzamelen volgende week

De Europese leiders komen volgende week zondag bij elkaar om het concept-akkoord van de brexit-deal goed te keuren. Dat heeft EU-president Tusk vanochtend gezegd op een gezamenlijke persconferentie met EU-brexit-onderhandelaar Barnier.

Tusk zei opnieuw dat iedereen verliest door brexit, zowel de EU als de Britten. Volgens hem heeft Barnier met het sluiten van dit concept-akkoord aan de twee belangrijkste voorwaarden voldaan: het beperken van de schade door brexit, en het verdedigen van de belangen van de EU-lidstaten en de EU als geheel.

Britse media: 'We zitten in de brexs*it'

De Britse kranten reageren op hun voorpagina's verdeeld op het besluit van het Britse kabinet zich achter het akkoord te scharen. Zonder uitzondering staat premier May in de berichtgeving centraal, die met het akkoord volgens de pers ook nadrukkelijk haar eigen politieke toekomst op het spel heeft gezet.

"Back May or sack May" (Steun May of ontsla May), kopt de gratis krant Metro. De Daily Mirror spreekt van een "oorlogskabinet". The Sun, fervent voorstander van een harde brexit, noemt het akkoord van May "zacht", waardoor er wanorde in haar kabinet is ontstaan. "We zitten in de brexs*it", schrijft de tabloid.

Gemengde reacties op straat

Concept-akkoord naar buiten gebracht

De onderhandelaars van de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk bereikten dinsdagavond een concept-akkoord over de brexit. De voorlopige deal is hier te lezen (.pdf).

Wie, wat, waar en waarom?

Wie zijn de hoofdrolspelers rondom brexit? Wat was de uitkomst van het referendum over het vertrek uit de EU? Waarom wilde een meerderheid de unie verlaten?

Het antwoord op deze en nog tientallen vragen vind je op onze speciale brexit-pagina: