VN-Veiligheidsraad stemt over staakt-het-vuren • 'Israël laat geen hulp toe tot Noord-Gaza'

VN-Veiligheidsraad stemt over staakt-het-vuren

In de VN-Veiligheidsraad wordt vandaag gestemd over een resolutie die oproept tot een staakt-het-vuren in de Gazastrook gedurende de ramadan, die begon op 10 maart en eindigt op 9 april. Het is de bedoeling dat de gevechtspauze het begin is van een permanent staakt-het-vuren.

De resolutie krijgt sowieso de steun van Rusland en China en zou zaterdag al in stemming worden gebracht, maar dat ging op het laatste moment niet door. Vermoedelijk wilden de initiatiefnemers extra tijd om zo veel mogelijk landen achter het voorstel te krijgen.

Een resolutie kan door de VN-Veiligheidsraad worden aangenomen als minstens negen van de vijftien lidstaten voor zijn en er geen veto is van de permanente leden. Dat zijn de VS, Rusland, China, Frankrijk en Groot-Brittannië. Het lijkt erop dat deze resolutie zal worden gevetood door de VS, de belangrijkste bondgenoot van Israël.

Vrijdag werd een resolutie van de VS over een staakt-het-vuren weggestemd door Rusland en China. Zij vonden de tekst te pro-Israël en niet bindend genoeg.

De VN-Veiligheidsraad sprak zich al twee keer uit over de verslechterende humanitaire situatie in Gaza. Over een oproep tot een staakt-het-vuren werden de leden het nooit eens.

Ultraorthodoxen in Israël verdeeld over mogelijke dienstplicht

Als de Israëlische regering niet met nieuwe wetgeving komt, moeten ultraorthodoxe mannen vanaf volgende maand mogelijk in militaire dienst. Van oudsher is deze groep Israëliërs, de charedim, juist vrijgesteld van dienstplicht. Afgelopen dagen demonstreerden duizenden van hen voor behoud van hun uitzonderingspositie. Maar binnen de gemeenschap klinkt ook een ander geluid.

Er zijn zelfs ultraorthodoxe rabbijnen die oproepen de 'militaire last' eerlijker te verdelen, onder wie Yehoshua Pfeffer. "Het is absolute noodzaak dat de charedim meedoen aan alle aspecten van de Israëlische samenleving, waaronder het leger", vindt hij.

Lees verder:

Hoofd UNRWA: Israël laat geen voedselkonvooien meer toe tot Noord-Gaza

Israël staat het de VN-organisatie voor Palestijnse vluchtelingen niet langer toe om voedselkonvooien naar het noorden van Gaza te sturen. Dat heeft het hoofd van UNRWA, Philippe Lazzarini, bekendgemaakt.

"Dit is schandalig en komt neer op het doelbewust blokkeren van levensreddende hulp bij een door mensen aangerichte hongersnood. Deze maatregelen moeten worden ingetrokken", schrijft Lazzarini op X.

Israël stelt dat zeker twaalf medewerkers van UNRWA betrokken zijn geweest bij de terroristische aanval van Hamas op 7 oktober vorig jaar.

Israël meldt nieuwe aanval Khan Younis, twee ziekenhuizen omsingeld

Het Israëlische leger zegt dat het een nieuwe aanval is gestart in Khan Younis, in het zuiden van de Gazastrook. De Israëliërs zeggen dat de operatie begon met luchtaanvallen op zo'n veertig doelen in het westen van de stad. Het doel zou zijn om "terroristische infrastructuur" te vernietigen.

De Palestijnse Hulporganisatie de Rode Halve Maan zegt dat er twee ziekenhuizen zijn omsingeld in de stad en dat deze onder vuur worden genomen. Een medewerker van de hulporganisatie zou daarbij om het leven zijn gekomen.

De twee ziekenhuizen, het Al-Amalziekenhuis en Nasserziekenhuis, worden volgens de Rode Halve Maan door tanks bestookt terwijl er nog patiënten en personeel aanwezig zijn. Ook zouden er rookbommen gebruikt worden.

De berichten zijn niet onafhankelijk te verifiëren.

Israëlische luchtaanval diep in Libanon

Israël heeft diep in Libanon een luchtaanval uitgevoerd. Bij de aanval, in de buurt van de Libanese stad Baalbek, zouden drie gewonden zijn gevallen. Baalbek geldt als een machtsbasis van de sjiitische militante beweging Hezbollah, die onder invloed staat van Israëls aartsrivaal Iran.

Het Israëlische leger zegt dat gevechtsvliegtuigen een werkplaats van Hezbollah hebben gebombardeerd. Na de aanval werden tientallen raketten vanuit Libanon afgevuurd op Israëlisch grondgebied. Daarbij zouden geen slachtoffers zijn gevallen.

Eerder deze maand vielen bij een Israëlische luchtaanval bij Baalbek twee doden en zeker twintig gewonden. Sinds het uitbreken van de oorlog tussen Hamas en Israël, na de terreuraanslagen door Hamas op 7 oktober, zijn er tussen Hezbollah en Israël vrijwel dagelijks over en weer aanvallen. Hezbollah is een bondgenoot van Hamas. Door de aanvallen hebben duizenden mensen aan beide kanten van de grens hun huis moeten verlaten.

Duizenden Israëliers demonstreren voor vrijlating gijzelaars en tegen Netanyahu

In Israël zijn opnieuw duizenden mensen op de been gekomen om voor de vrijlating van gijzelaars door Hamas te demonstreren en tegen de regering van premier Netanyahu. "De tijd is om, breng ze naar huis!", was een van de slogans in Tel Aviv. De demonstranten daar maakten vuurtjes en blokkeerden een drukke verkeersweg.

De demonstranten eisen het aftreden van Netanyahu. Ze vinden dat de regering de gijzelaars in de steek hebben gelaten en dat Netanyahu zijn eigen politieke lot boven dat van de gijzelaars stelt.

Leden van Hamas vermoordden bij de terreuraanval op Israël van 7 oktober zo'n 1200 mensen. Ongeveer 250 mensen werden als gijzelaar meegenomen naar de Gazastrook. Een aantal van hen werd in november vrijgelaten, in ruil voor de vrijlating van Palestijnse gevangenen door Israël. Ongeveer 130 gijzelaars zouden nog in leven zijn. Hamas maakte vanavond de dood van de 34-jarige gijzelaar Yagev Buchshtav bekend. Hij zou zijn overleden als gevolg van een gebrek aan voedsel en medicijnen.

In de onderhandelingen in Qatar lijkt weinig schot te zitten. Een bron bij Hamas zei tegen persbureau AFP dat er nog grote verschillen moeten worden overbrugd. Hij geeft de schuld daarvan aan Israël dat de "flexibiliteit die Hamas laat zien als teken van zwakte opvat".

'Palestijnen gedood bij uitdelen voedsel'

Het door Hamas gecontroleerde Palestijnse gezondheidsministerie zegt dat Israëlische troepen het vuur hebben geopend op mensen in Gaza-Stad die wachtten op de distributie van humanitaire hulp. Daarbij zouden 19 mensen zijn omgekomen en 23 mensen gewond zijn geraakt. Het Israëlische leger zegt de zaak te onderzoeken, maar wijst de verantwoordelijkheid van de hand.

Het leger begeleidde vanmorgen een hulpkonvooi. Toen dat de plek naderde waar de goederen verdeeld zouden worden, werd het door honderden mensen tegengehouden, aldus het leger. Daarna zouden ze zijn begonnen met plunderen. Uit voorlopig Israëlisch onderzoek zou zijn gebleken dat het leger niet heeft geschoten.

Ooggetuigen zeggen dat ze wel degelijk zijn beschoten. Volgens het door Hamas gecontroleerde ministerie van gezondheid was dat vanuit de lucht.

"We zijn bijna omgekomen, alleen maar om onze kinderen iets te eten te geven", zegt een ooggetuige:

Rode Kruis onder vuur in Israël

Familieleden en vrienden van de Israëlische gijzelaars vinden dat hun regering te weinig doet voor hun geliefden, maar ook het Rode Kruis moet het ontgelden. Ze vinden dat de hulporganisatie meer moet doen om de gijzelaars te kunnen bezoeken en medische hulp te verlenen.

Het Rode Kruis trad op als tussenpersoon toen Hamas in november gijzelaars liet gaan. De hulporganisatie nam ze over van Hamas, en vervoerde ze vervolgens naar Israël. Daarom noemen veel Israëliërs het Rode Kruis spottend "de taxiservice van Hamas". "Het enige dat ze doen is de gijzelaars naar Israël rijden. Daar hebben we het Rode Kruis niet voor nodig", zegt een stiefzoon van een van de gijzelaars.

Een woordvoerder van het Rode Kruis in Jeruzalem en zegt dat de hulporganisatie doet wat het kan, maar dat ze nu eenmaal afhankelijk is van Hamas. De organisatie is in gesprek met Hamas, zegt het hoofd van het medisch team van het Rode Kruis dat zich met de gijzelaars bezighoudt. "We zijn in Qatar en praten met Hamas. Maar wij weten uit ervaring dat het beter is om die inhoudelijke informatie niet te delen."

Katz: VN is een antisemitische organisatie geworden

De Israëlische minister van Buitenlandse Zaken Katz heeft hard uitgehaald naar de VN na een nieuwe oproep van VN-secretaris-generaal Guterres voor een onmiddellijk staakt-het-vuren. De VN-topman sprak in Egypte bij de grensovergang naar Rafah. Daar staan honderden vrachtwagens met hulpgoederen klaar om Gaza binnen te gaan, maar Israël laat dat maar beperkt toe.

"Laten we kiezen voor hulp, hoop en de goede kant van de geschiedenis", zei Gutteres. Ook waarschuwde hij voor een humanitaire ramp als Israël de stad Rafah aanvalt, waar meer dan een miljoen Palestijnen geen kant op kunnen. Hij eiste ook dat Hamas de Israëlische gijzelaars vrijlaat, die bij de terreuraanval op 7 oktober naar de Gazastrook werden ontvoerd.

Guterres' toespraak viel slecht bij Katz. "Onder zijn leiderschap is de VN een antisemitische en anti-Israëlische organisatie geworden die terrorisme beschermt en aanmoedigt." Katz verwijt Guterres dat hij zweeg over "het plunderen van hulpkonvooien door Hamas-terroristen". Ook is Israël nog altijd woedend omdat zeker twaalf medewerkers van de VN-hulporganisatie UNRWA betrokken zouden zijn geweest bij de aanval van Hamas op 7 oktober.

Een fragment uit de toespraak van Guterres bij de grensovergang naar Rafah:

Nog steeds gevechten bij al-Shifa-ziekenhuis

Er woedt nog altijd een zware strijd om het al-Shifa-ziekenhuis in Gaza-Stad. Israël zegt dat het tot dusver 170 gewapende mannen heeft gedood en 800 terreurverdachten heeft opgepakt. Ook zouden opnieuw wapenvoorraden zijn ontdekt van Hamas of Islamitische Jihad.

Het ministerie van Gezondheid in Gaza, dat gecontroleerd wordt door Hamas, zegt dat vijf gewonde Palestijnen die in het ziekenhuis lagen zijn omgekomen, omdat de patiënten al zes dagen geen water, voedsel en medische verzorging hebben gekregen. Ook de gezondheid van andere patiënten zou achteruit gaan.

In en bij het ziekenhuis wordt sinds maandag gevochten tussen aan de ene kant de terreurgroepen Hamas en Islamitische Jihad en aan de andere het Israëlische leger. In november was dit ook al het geval. Toen werden onder het complex tunnels ontdekt, volgens Israël zaten daar commandoposten van Hamas.

Nadat de strijd om Gaza zich naar het zuiden had verplaatst, zijn Hamas en Islamitische Jihad naar het ziekenhuis teruggekeerd. Israël sprak van een "hergroepering" en zegt dat in het ziekenhuis een commandocentrum zit waar Hamasleiders zich schuilhouden. Hamas spreekt dat tegen.

Israël ging maandagochtend tot de aanval over. Speciale troepen doorzochten het complex dat voor de oorlog het grootste gezondheidscentrum in de Gazastrook was. Israël controleert de omgeving met tanks, drones en helikopters. Inwoners van Gaza-Stad zeggen dat Israël de huizen en gebouwen rond het complex opblaast en het terrein plat bulldozert.

Israël zegt dat het wil voorkomen dat patiënten en medische personeel slachtoffer worden van deze strijd en dat het voedsel en water uitdeelt en medische hulp verleent. De strijd zou aan twee Israëlische militairen het leven hebben gekost.

Een aanval op een ziekenhuis is volgens het humanitair oorlogsrecht in principe een oorlogsmisdaad. Wel kan een aanval gerechtvaardigd zijn als het gebouw als munitiedepot of legerbasis wordt gebruikt.

VS: zelfverdedigingsaanval uitgevoerd op Houthi's

Het Amerikaanse leger zegt dat het een zelfverdedigingsaanval heeft uitgevoerd op drie ondergrondse opslagfaciliteiten van de Houthi's in Jemen. In een verklaring van het commandocentrum staat dat Houthi-strijders voor ballistische anti-scheepsraketten hebben afgevuurd vanuit Jemen richting de Rode Zee. Onduidelijk is of die raketten doelen hebben geraakt.

'Morgen nieuwe resolutie over staakt-het-vuren in stemming'

Meerdere media zeggen dat in de VN-Veiligheidsraad morgen opnieuw een ontwerpresolutie in stemming komt over een staakt-het-vuren in Gaza. Deze wordt ingebracht door niet-permanente leden van de raad, schrijft Al Jazeera. "Hij bestaat uit tien zinnen, hij is ondubbelzinniger en bondiger", zegt een correspondent van de nieuwssite.

Eerder blokkeerden Rusland en China een soortgelijke ontwerpresolutie van de VS met een veto. Een van de bezwaren was dat die niet helder genoeg zou zijn. Deze ontwerpresolutie eist een onmiddellijk staakt-het-vuren zolang de ramadan duurt, aldus Al Jazeera. "Het laat niets aan de verbeelding over, niets te interpreteren. Hij is heel duidelijk."

The Times of Israël bevestigt de strekking. De krant voegt eraan dat deze ontwerpresolutie ook de vrijlating van Israëlische gijzelaars eist. Volgens de krant zal ditmaal de VS een veto uitspreken.

Nederlandse fysiotherapeut ziet ondervoeding en uitzichtloosheid in Gaza

In Gaza is een humanitaire catastrofe gaande en ondervoede mensen kunnen niet langer wachten op hulp, zegt het Rode Kruis. Na bijna een halfjaar oorlog laat Israël nog steeds maar mondjesmaat hulp binnen. Ook in ziekenhuizen raakt het voedsel op. Hulpverleners zien hoeveel impact de honger heeft op het herstel van gewonde Palestijnen.

"De kinderen die nu binnenkomen zijn ondervoed", zegt fysiotherapeut Brigitte Hoeben vanuit Gaza tegen de NOS. Sinds een paar weken werkt ze voor het Internationale Rode Kruis in het European Hospital, tussen Khan Younis en Rafah. Ze helpt mensen die gewond zijn geraakt met revalideren. Het European Hospital een van de weinige nog functionerende ziekenhuizen.

Sommige patiënten zijn in een paar maanden tijd wel twintig kilo afgevallen, ziet Hoeben. "Patiënten moeten juist extra eten krijgen om zo goed mogelijk te herstellen." In haar ziekenhuis is vooralsnog genoeg eten voor de medici en de patiënten.

Hoeben noemt de situatie voor veel patiënten uitzichtloos: "Ze hebben geen plek waar ze naartoe kunnen. Ze zijn hun huis en familie kwijtgeraakt."

Blinken: Israël riskeert zich te isoleren

Israël riskeert zich te isoleren als het Rafah aanvalt, zegt Blinken, de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken na zijn ontmoeting met premier Netanyahu. Een groot militair offensief in Rafah brengt burgerlevens in gevaar en het risico bestaat dat Israël zich zo verder isoleert en zijn veiligheid op de lange termijn in de waagschaal stelt, zei Blinken.

Blinken reageert daarmee op een uitspraak van Netanyahu. Die had juist gezegd van plan te zijn het Rafah-offensief door te zetten, met of zonder steun van de VS.

Blinken zei verder dat er progressie wordt geboekt in de onderhandelingen over een wapenstilstand en het vrijlaten van de gijzelaars, maar ook dat er nog veel moet gebeuren. Deze onderhandelingen worden gevoerd in Qatar, waar de hoofden van de CIA, de Israëlische inlichtingendienst Mossad, en de Egyptische inlichtingendienst met elkaar om de tafel zitten. De premier van Qatar vertolkt een bemiddelende rol.

De Amerikaanse vicepresident Harris zei eerder vandaag dat er voor burgers geen veilige manier is weg te komen uit Rafah, als Israël aanvalt.

Reacties op Russische en Chinese VN-veto's

De Chinese VN-ambassadeur in de Veiligheidsraad noemde de resolutie van de VS "ambigu" en "ongebalanceerd". China vindt dat een resolutie moet oproepen tot een onvoorwaardelijk staakt-het-vuren, terwijl de resolutie van de VS het vrijlaten van de gijzelaars in Gaza verbond aan een wapenstilstand. "Voorwaarden stellen aan een wapenstilstand is niets minder dan een groen licht geven voor verder moorden", stelde de ambassadeur.

In reactie noemde de Amerikaanse VN-ambassadeur de veto's van Rusland en China "schandelijk" en "cynisch". Ze verweet de twee landen nooit de aanval van Hamas op 7 oktober te hebben veroordeeld.

De Franse president Macron zei na de veto's dat Frankrijk nu "in samenwerking met Amerikaanse, Europese en Arabische partners" aan een nieuwe resolutie voor een wapenstilstand gaat werken. Samen met Jordanië en de Verenigde Arabische Emiraten wil Macron Rusland en China overtuigen bij een volgende stemming geen veto meer uit te spreken. Hij zei hoopvol te zijn dat zo'n nieuwe resolutie wel kan worden aangenomen, ook omdat de VS nu niet meer tegen een wapenstilstand is.

Netanyahu: we gaan Rafah binnen, met of zonder steun VS

De Israëlische premier Netanyahu heeft opnieuw gezegd dat het noodzakelijk is Rafah binnen te vallen om Hamas te verslaan. De verklaring van Netanyahu op zijn officiële X-account komt direct na een ontmoeting met de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Blinken. Die was juist in Israël om Netanyahu en zijn regering onder druk te zetten Rafah niet aan te vallen. Netanyahu zei dat hij hoopte op Amerikaanse steun voor een Rafah-offensief, maar dat als die steun uitblijft, Israël "het alleen zal doen".

1,4 miljoen Palestijnen zitten vast in Rafah, deels in tentenkampen na eerder gevlucht te zijn voor Israëlische aanvallen in andere delen van de Gazastrook. Het is onduidelijk waar deze Palestijnen nog naar toe kunnen vluchten als Israël aanvalt. Er wordt alom gevreesd dat zo'n aanval tot een bloedbad zal leiden.

De Europese Unie riep gisteravond in een gezamenlijke verklaring van alle lidstaten Israël op niet Rafah binnen te vallen. "Doe het niet," zei premier Rutte.

Rusland en China spreken veto uit over Gaza-resolutie VS

Rusland en China hebben in de VN-Veiligheidsraad tegen een resolutie gestemd van de Verenigde Staten over de oorlog in de Gazastrook. De resolutie riep tot een "onmiddellijk en langdurig" staakt-het-vuren en vrijlating van alle gijzelaars.

De Russische VN-ambassadeur zei dat de resolutie van de VS niet ver genoeg ging en Israël groen licht zou geven Rafah aan te vallen. Ook Algerije, niet-permanent lid van de raad, stemde tegen.

Sinds het uitbreken van de oorlog op 7 oktober was het eerder juist de VS dat resoluties over een wapenstilstand blokkeerde. Dat het land, de belangrijkste bondgenoot en wapenleverancier van Israël, nu zelf oproept tot een bestand, is een teken dat de positie van de VS aan het verschuiven is. Waar de steun voor Israël lang onvoorwaardelijk was, wordt nu de druk opgevoerd de gevechten te stoppen.

Op verschillende plekken vinden er vandaag gesprekken plaats over een bestand. De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Blinken is op bezoek in Israël voor een ontmoeting met de Israëlische premier Netanyahu. Het hoofd van de Israëlische inlichtingendienst is in Qatar voor gesprekken met zijn tegenhangers uit Egypte en de VS. Qatar probeert een bemiddelende rol te spelen in het conflict. Gisteren zei Blinken over de onderhandelingen dat de kloof tussen Hamas en Israël kleiner wordt.

Palestijnen hopen in Al Aqsamoskee te kunnen bidden

Bij Bethlehem op de Westelijke Jordaanoever verzamelen veel Palestijnen zich om de grens met Israël over te steken. Ze willen vanwege de ramadan gaan bidden in de Al Aqsamoskee in Jeruzalem. Maar Israël laat niet iedereen door.

Het Palestijnse persbureau WAFA zegt dat 'honderden' Palestijnen de toegang is ontzegd. De afgelopen jaren leiden beperkingen voor het bezoeken van de moskee tijdens de ramadan steevast tot onrust. Er werd deze ramadan gevreesd voor meer spanningen vanwege de oorlog in Gaza, maar vooralsnog is het relatief rustig gebleven rond de moskee.

Israëliers gewond, Palestijn gedood bij schietpartij Westelijke Jordaanoever

Bij een schietpartij nabij een Israëlische nederzetting op de bezette Westelijke Jordaanoever zijn vanochtend zeven Israëlische militairen gewond geraakt, en is een Palestijn gedood, meldt de Israëlische krant Haaretz. Een van de gewonden zou er slecht aan toe zijn.

Het Israëlische leger zegt dat de schietpartij begon toen een Palestijn het vuur opende op een minibus, waar geen gewonden bij vielen. Het leger wist de schutter te lokaliseren, waarna een vuurgevecht uitbrak. Er werd ook een gevechtshelikopter ingezet. Verschillende media berichten dat de schutter is gedood.

Volgens het Palestijnse persbureau WAFA zijn de afgelopen twee dagen tien Palestijnen gedood door het Israëlische leger op verschillende plekken op de Westelijke Jordaanoever. Vier daarvan kwamen om het leven een drone-aanval in het Nur Shams-vluchtelingenkamp.

Sinds 7 oktober is het geweld op de Westelijke Jordaanoever toegenomen, waarbij volgens het Palestijnse ministerie van gezondheid 444 Palestijnen zijn omgekomen. Maar ook daarvoor waren er regelmatig dodelijke aanvallen door het Israëlische leger en kolonisten op Palestijnen. Voor 7 oktober werden in 2023 zo'n 200 mensen gedood, volgens cijfers van Amnesty International.

Een woordvoerder van het Israëlische leger deelde beelden op X:

Nog geen reactie uit Israël over oproep EU, spanning over resolutie VS

De 27 EU-leiders hebben gisteren bij een top opgeroepen tot een onmiddellijke humanitaire gevechtspauze in Gaza, die moet resulteren in een duurzaam staakt-het-vuren. Daarbij moet er volledige en veilige toegang voor humanitaire hulp in de Gazastrook komen. Correspondent Nasrah Habiballah legt uit welk effect die oproep gaat hebben.

Finland hervat steun UNRWA

Finland gaat de financiële steun aan de VN-hulporganisatie voor Palestijnen (UNRWA) hervatten. Meerdere landen stopten met de financiering na Israëlische beschuldigingen over de betrokkenheid van UNRWA-medewerkers bij de aanval door Hamas op 7 oktober. Het zou gaan om twaalf van de ongeveer 13.000 medewerkers.

Onder meer Canada, Australië en Zweden hebben de financiering sindsdien weer hervat. Nederland heeft dat nog niet gedaan. De Finse minister Tavio van Buitenlandse Handel zegt dat UNRWA het risicobeheer heeft verbeterd en nu voldoende garanties biedt om weer Finse hulp te ontvangen.

De humanitaire situatie in de Gazastrook verslechtert steeds verder en een groot deel van de bevolking lijdt honger. Het Rode Kruis slaat vandaag nog alarm over het tekort aan voedsel. "Er is een humanitaire catastrofe gaande en ondervoede mensen kunnen niet langer wachten op hulp. Mensen bakken brood van diervoer en eten noodgedwongen cactusbladeren of onkruid", schrijft de hulporganisatie. Israël heeft de grenzen van het gebied voor het grootste deel gesloten, waardoor er maar mondjesmaat hulpgoederen het gebied binnenkomen.

Blinken brengt een bezoek aan Israël

De Amerikaanse minister Blinken van Buitenlandse Zaken brengt vandaag een bezoek aan Israël, waar hij premier Netanyahu gaat spreken. Het bezoek komt in een tijd dat de band tussen de twee bondgenoten steeds meer onder druk staat, onder meer vanwege het aangekondigde grondoffensief in Rafah. In de stad schuilen 1,4 miljoen mensen voor de oorlog, en er zijn nu al grote zorgen over de humanitaire situatie daar.

De Verenigde Staten zeiden eerder dat ze geen offensief kunnen steunen zolang er geen plan ligt om de burgers te beschermen. Maar Blinken noemt een offensief nu "een fout" en "niet noodzakelijk" om Hamas te vernietigen. De minister wil Israël alternatieve plannen voorleggen, waarin een grondoffensief wordt vermeden. Netanyahu heeft echter geregeld herhaald dat hij het offensief laat doorgaan.

Grote zorgen over Palestijnen in gevangenissen Israël

Overvolle gevangenissen, een tekort aan voedsel en water en toegenomen geweld tegen gedetineerden. Het zijn signalen die mensenrechtenorganisaties krijgen over Palestijnen die vastzitten in Israëlische gevangenissen. Na 7 oktober, de dag dat terreurorganisatie Hamas Israël aanviel, zouden de omstandigheden voor Palestijnse gevangenen erg zijn verslechterd.

Na 7 oktober voerde Israël het aantal arrestaties van Palestijnen flink op. Iedereen die ervan verdacht werd Hamas te steunen of mogelijk een dreiging vormde, werd door het Israëlische leger opgepakt. Maar volgens mensenrechtenorganisaties nam Israël dat heel ruim. Met als gevolg dat het aantal Palestijnse gevangenen na 7 oktober verdubbelde naar zo'n 9000 in maart. De gevangenissen zitten daardoor nu overvol.

Lees verder:

EU-lidstaten roepen ook op tot hulp aan Israëlische gegijzelden

Naast de oproep tot een onmiddellijke humanitaire gevechtspauze in Gaza doen de EU-lidstaten ook een appèl op Hamas om hulp tot de gegijzelde Israëliërs toe te staan.

Het kan gezien worden als een tegemoetkoming aan de meer pro-Israëlische lidstaten zoals Duitsland, Oostenrijk, Tsjechië en Hongarije, zegt correspondent Kysia Hekster vanuit Brussel. Landen als Spanje en Ierland zijn juist pro-Palestijns.

In de verklaring wordt Israël ook opgeroepen af te zien van een inval in Rafah, in het zuiden van Gaza. De EU volgt daarmee de lijn van de VS. Vandaag nog zei minister Blinken van Buitenlandse Zaken dat zo'n inval een fout zou zijn.

Doordat er binnen de Europese Unie verschillend wordt gekeken naar de oorlog tussen Israël en Hamas, kwam de snelheid waarmee de verklaring uiteindelijk nog tot stand kwam als een verrassing, zegt Hekster. "Er werd een stevige discussie verwacht. Dit betekent dat EU-landen een hardere toon gaan uitslaan richting Israël."

Die hardere toon kwam eerder al van EU-buitenlandchef Borrell. Hij zei recent dat Israël zich schuldig maakt aan het veroorzaken van hongersnood in Gaza. "Verhongering wordt gebruikt als oorlogswapen", zei hij.

EU-lidstaten roepen op tot onmiddellijke humanitaire gevechtspauze in Gaza

De 27 EU-leiders roepen op tot een onmiddellijke humanitaire gevechtspauze in Gaza, die moet resulteren in een duurzaam staakt-het-vuren. Daarbij moet er volledige en veilige toegang voor humanitaire hulp in de Gazastrook, heeft voorzitter van de Europese Raad Charles Michel gezegd. Op die manier moet hoognodige voedsel en medicatie het gebied in worden gebracht.

Voorzitter van de Europese Raad Charles Michel reageert via X:

Blinken herhaalt: 'Israëlische inval Rafah is een fout'

De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Blinken heeft nogmaals gezegd dat een inval van het Israëlische leger in Rafah "een grote fout" is. Blinken gebruikte die woorden in een persconferentie met zijn Egyptische evenknie Shoukry.

Blinken is bezig met een tour door het Midden-Oosten om een staakt-het-vuren tussen Israël en Hamas te bewerkstelligen. Daarmee moet ook de humanitaire hulp voor de Gazastrook op gang worden gebracht.

Eerder vandaag kwam al naar buiten dat het hoofd van de Israëlische veiligheidsdienst vrijdag in Qatar verder praat over een staakt-het-vuren.

De uitspraken van Blinken zijn wederom een bevestiging van de veranderende houding van de Verenigde Staten naar Israël toe. De relatie tussen de VS en Israël is hecht: als grootste bondgenoot hield de VS zich lange tijd afzijdig van kritiek op het Israëlische optreden in de Gazastrook. Dat tij keert, Amerikaanse politici vallen tegenwoordig openlijk het Israëlisch beleid af.

Ook president Biden is kritisch over het beleid van Netanyahu. Onlangs prees hij een toespraak van de Democratische senaatsleider Schumer, die opriep tot nieuwe verkiezingen in Israël. Daarnaast heeft Biden een groep Israëlische functionarissen naar Washington geroepen om Israël op andere gedachten te brengen en alternatieven aan te bieden voor een offensief in Rafah.

Het stoppen met wapenleveranties aan Israël gaat de Amerikanen voorlopig nog te ver. Israël krijgt jaarlijks voor drie miljard dollar aan militaire steun vanuit de VS, zowel offensieve als defensieve wapens. Specialisten noemen de Amerikaanse militaire steun onmisbaar voor Israël. Wel zijn er vermoedens dat er ander type offensieve wapens worden geleverd: meer precisiewapens om de kans op grote schade in de dichtbevolkte Gazastrook te verkleinen.

Nieuwsuur schreef eerder over de militaire steun vanuit de VS:

Administratieve detentie: zo worden Palestijnen langdurig vastgezet door Israël

Het aantal Palestijnen in gevangenschap is sinds het begin van de oorlog in Gaza flink toegenomen. Een aantal van hen zit in 'administratieve detentie', een maatregel waardoor Palestijnen langdurig kunnen worden vastgezet.

Houthi-leider bevestigt niet aanvallen Chinese en Russische schepen

Houthi-rebellen in Jemen vallen geen Chinese of Russische schepen in de Rode Zee en de Golf van Aden meer aan. Dat heeft een van de meest prominente Houthi-leiders, Mohammed Abdulsalam, bevestigd aan persbureau Reuters.

Eerder vandaag werd al gemeld dat het staken van de aanvallen de uitkomst was van een bijeenkomst van Abdulsalam in Oman met Chinese en Russische diplomaten.

Het Amerikaanse nieuwsmedium Bloomberg meldt dat China en Rusland mogelijk in ruil voor deze bescherming van hun schepen, politieke steun geven aan de Houthi's in lichamen als de VN-Veiligheidsraad.

China en Rusland hebben nog niet gereageerd.

De Houthi's voeren sinds november aanvallen uit op schepen in de Rode Zee-regio uit solidariteit met Hamas. Onlangs dreigden ze om hun aanvallen uit te breiden naar de scheepvaart in de Indische Oceaan.

De aanvallen in de Rode Zee hebben grote gevolgen: zo'n 15 procent van de wereldhandel passeert door de Rode Zee. Een internationale coalitie met onder meer de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk en Nederland beschermt de scheepvaart in de Rode Zee tegen de Houthi-aanvallen.

Wie zijn de Houthi's en wat willen ze? Lees hier meer:

Israelische delegatie naar Qatar

Het hoofd van de Israëlische inlichtingendienst Mossad, David Barnea, reist vrijdag naar Qatar af om te onderhandelen over een staakt-het-vuren, meldt het kantoor van premier Netanyahu. Op de agenda staan ontmoetingen met de baas van de CIA, Bill Burns, de Qatarese premier Mohammed bin Abdulrahman Al Thani en het hoofd van de Egyptische inlichtingendienst, Abbas Kamel.

De onderhandelingen over een staakt-het-vuren in Gaza verlopen zeer moeizaam. Sinds de aanval van Hamas op 7 oktober is er alleen eind november een gevechtspauze van een week geweest. Hulporganisaties zeggen dat een staakt-het-vuren noodzakelijk is om meer voedsel en medische hulp de Gazastrook in te brengen en daarmee de op handen zijnde hongersnood te voorkomen.

Een Hamas-leider zei gisteren dat Israël 'overwegend negatief' had gereageerd op een voorstel de gevechten zes weken te stoppen, 42 gijzelaars vrij laten in ruil voor 20 tot 50 Palestijnse gevangenen, en de Israëlische troepen terug te trekken uit delen van de Gazastrook. Premier Netanyahu noemde dit voorstel vorige week al 'onrealistisch'.

Rutte: 'Verwacht dat we er uit gaan komen'

Demissionair premier Mark Rutte heeft 'goede hoop' dat de Europese Unie vandaag met een gezamenlijke oproep komt waarin Israël wordt opgeroepen af te zien van een grondoffensief in Rafah. Ook wordt er in de Europese Raad gesproken over de humanitaire situatie in de Gazastrook. die wordt gezien als catastrofaal. Zolang Israël te weinig hulp over land toestaat, komt er niet voldoende voedsel en medicatie binnen.

Het hoofd van de Wereldgezondheidsorganisatie WHO zei vandaag dat dit soort hulp over land hoognodig is. "De pogingen om voedsel via de lucht en over zee te leveren worden gewaardeerd, maar alleen over land zijn grootschalige leveringen mogelijk die hongersnood kunnen voorkomen."

Rutte verwacht dat de EU-leiders het eens worden over een oproep, "mogelijk na een stevige discussie." Die toevoeging is niet zonder reden: lidstaten kijken sterk verschillend naar de oorlog tussen Israël en Hamas. Spanje en Ierland zijn van oudsher meer pro-Palestijns. Oostenrijk, Tsjechië en Hongarije zijn juist zeer pro-Israëlisch.

En dus is de formulering van zo'n oproep nog onzeker:

Bloomberg: Houthi's zullen afblijven van Chinese en Russische schepen

De Houthi-rebellen in Jemen zullen geen Chinese of Russische schepen aanvallen in de Rode Zee en de Golf van Aden. Dat hebben de Houthi's beloofd aan China en Rusland, meldt het Amerikaanse nieuwsmedium Bloomberg.

Volgens meerdere bronnen is dit de uitkomst van een overleg in Oman tussen een van de meest prominente Houthi leiders, Mohammed Abdulsalam, en Chinese en Russische diplomaten.

Volgens Bloomberg zouden China en Rusland mogelijk in ruil voor deze bescherming van hun schepen, politieke steun geven aan de Houthi's in lichamen als de VN-Veiligheidsraad.

Noch China, noch Rusland heeft op de berichtgeving gereageerd.

De Houthi's voeren sinds november aanvallen uit op schepen in de Rode Zee-regio uit solidariteit met Hamas. Onlangs dreigden ze om hun aanvallen uit te breiden naar de scheepvaart in de Indische Oceaan.

Wie zijn de Houthi's en wat willen ze? Lees hier meer:

Israëlische ambassade in Den Haag doelwit brandend voorwerp, omgeving afgezet

De omgeving van de Israëlische ambassade in Den Haag is afgezet omdat er een brandend voorwerp in de richting van de ambassade is gegooid. De politie meldt dat een verdachte is aangehouden. De straat is in beide richtingen afgesloten.

In de omgeving van de verdachte is ook een tas aangetroffen. De politie onderzoekt of de tas en de verdachte iets met elkaar te maken hebben.

Er zijn geen gewonden. Wel is er lichte schade aan het ambassadegebouw. De politie laat weten dat er geen sprake is van een gevaarlijke situatie.

De Israëlische ambassade wordt al langere tijd extra bewaakt, omdat er sprake was van "serieuze dreiging", meldde burgemeester Van Zanen eerder. Daarom stonden er al zwarte schermen bij de ambassade en was er beveiliging aanwezig. Ook gold er een noodbevel.

VN en 36 landen bespreken hulp aan Gaza, ook coördinator Kaag is er

VN hulporganisaties en vertegenwoordigers van 36 landen zijn bijeen in Cyprus, waar ze bespreken hoe ze de hulp aan Gaza via de Middellandse Zee kunnen versnellen. Ook Sigrid Kaag is erbij. Zij is afgelopen december benoemd tot seniorcoördinator voor humanitaire hulp en wederopbouw voor Gaza.

De hongersnood wordt daar steeds erger, maar Israël laat voedselhulp via de meest efficiënte route over land via grensovergangen maar mondjesmaat toe. Daarom wordt gezocht naar andere routes, zoals de route over zee die sinds vorige week in gebruik is. Maar ook die route kent haken en ogen, omdat Gaza geen havens heeft. De eerste lading hulp via Cyprus, die vorige week is gelost, moest via sleepboten en een speciaal gebouwde steiger aan wal worden gebracht.

De VS heeft plannen om voor de kust een tweede, drijvende pier te bouwen, maar experts verwachten dat dit maanden zal kosten. Tegen de NOS zei een militair-deskundige dat het Amerikaanse plan haalbaar is, maar dat er ook aan land grote uitdagingen zullen zijn.

De Israëlische regering is volgens de Times of Israel akkoord gegaan met internationale veiligheidsinspecties van ladingen in Cyprus waar Israëlische inspecteurs aan gaan meedoen. Zo'n screening moet vertragingen in hulpleveringen voorkomen. Als het weer goed blijft, vertrekken vanuit Cyprus binnen enkele dagen nog twee schepen.

Israëlisch leger: doodgeschoten Palestijn vormde geen bedreiging

De Palestijn die vanochtend door een Israëlische reservist werd doodgeschoten, was 63 jaar oud en vormde geen bedreiging. Het incident vond plaats op een kruispunt in de Joodse nederzetting Elazar, op de Westelijke Jordaanoever.

Het Israëlische leger zei na een eerste onderzoek dat een aantal militairen van een naastgelegen checkpoint de man benaderde en hem vroegen om zichzelf te legitimeren. Ze doorzochten zijn tas en vonden een mes, volgens de militairen.

Volgens het leger had het slachtoffer zijn armen naar beneden toen een van de militairen hem neerschoot. Later overleed hij aan zijn verwondingen. De reservist zei dat hij vreesde dat de man hen zou aanvallen.

De Palestijnse persagentschap WAFA identificeert de overleden man als de 63-jarige Samah Zaytoun uit Hebron. Volgens Palestijnse media werd medisch personeel van de Rode Halvemaan tegengehouden om hem te bereiken totdat hij was overleden.

Het leger stelt dat het slachtoffer geen poging deed om de militairen aan te vallen en dat het voorval nader wordt onderzocht. Ook naar de reservist komt een onderzoek door de militaire politie.

Gewapende burgers moeten tijdens Poerimfeest elke synagoge beveiligen

Dit weekend is het Poerimfeest, volgens de Joodse traditie een moment om veel te eten en te drinken. Maar gezien de spanningen rond de Gaza-oorlog en het oplaaiend geweld op de Westelijke Jordaanoever, vraagt de Israëlische politie om bijzondere maatregelen. De Joodse gemeenschap moet in kaart brengen waar Poerim wordt gevierd en aanstaande zaterdagavond op elke plek minstens één gewapende bewaker neerzetten.

"Dit zijn complexe dagen met veel potentieel tot geweld", zei een hooggeplaatste politieagent tegen Haaretz. "We bereiden ons er in het hele land op voor dat de openbare orde wordt gehandhaafd en dat de ramadan en poerim-gebeden veilig zijn."

Activisten grijpen Poerim aan om aandacht te vragen voor een van de Israëlische gijzelaars die nog in handen van Hamas zou zijn:

Israëlisch leger waarschuwt iedereen in al-Shifa-ziekenhuis om te vertrekken

Het Israëlische leger heeft iedereen in het al-Shifa-ziekenhuis opgedragen om onmiddellijk te vertrekken, meldt Al Jazeera. Het leger waarschuwt dat ze daar anders zullen bombarderen. De opdracht geldt niet alleen voor de duizenden Palestijnen die in het ziekenhuis hun toevlucht zochten, maar ook voor alle medisch personeel en patiënten.

Inwoners van de buurt rond het ziekenhuis in Gaza-Stad, aangehaald door Reuters, spreken van de hevigste gevechten in maanden.

Vanochtend gingen er beelden rond op sociale media over de vernietiging van een nieuw gebouw in het al-Shifa-complex - een centrum voor specialistische chirurgie:

Israëlische troepen zijn nog actief in het ziekenhuis. Het leger meldt de dood van meer dan 50 gewapende Hamasleden in het complex in de afgelopen 24 uur. Dat is niet onafhankelijk te bevestigen.

Geweld op de Westelijke Jordaanoever

Israëlische strijdkrachten hebben vier Palestijnen gedood tijdens een luchtaanval in het Nur Shams-vluchtelingenkamp bij Tulkarem op de Westelijke Jordaanoever. Dat meldt de Palestijnse Rode Halvemaan. Het leger zou bulldozers hebben gebruikt om wegen kapot te maken en andere infrastructuur te vernietigen. Een van de doden was 18 jaar oud, meldt Al Jazeera.

Palestijnse media laten op X de vernielde straten zien:

Ook elders op de Westbank worden er incidenten gemeld. De Israëlische krant Haaretz schrijft dat Israëlische troepen een man hebben doodgeschoten bij een kruispunt in de buurt van Elazar, een Joodse nederzetting ten zuiden van Jeruzalem. Volgens het leger had de man een mes bij zich.

Het Israëlisch leger viel ook de Am'ari-vluchtelingenkamp in Ramallah binnen, waar een jonge Palestijn gewond raakte. Het leger arresteerde verder verschillende Palestijnen bij Hebron.

Gisteravond deed Al Jazeera verslag van Israëlische luchtaanvallen op Jenin, ook op de Westelijke Jordaanoever, waarbij drie Palestijnen zijn gedood. Twee daarvan waren volgens de krant leden van het Jenin-bataljon, onderdeel van de gewapende tak van Islamitische Jihad.

Amerikaanse ontwerpresolutie bij VN: onmiddellijk staakt-het-vuren

De Verenigde Staten hebben een ontwerpresolutie ingediend bij de VN-Veiligheidsraad waarin ze oproepen tot een onmiddellijk staakt-het-vuren, gelinkt aan de vrijlating van gijzelaars in Gaza, zegt de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Blinken.

Een verslaggever van Al Jazeera die een versie van de tekst in handen heeft, spreekt van "de stevigste taal tot nu toe" van Washington. Toch zet hij er ook vraagtekens bij, omdat onduidelijk zou zijn of de VS een harde eis stelt of alleen een oproep doet.

Blinken was gisteren in Saudi-Arabië en is vandaag in Caïro voor overleg met Arabische ambtgenoten en een Palestijnse topfunctionaris.

Tientallen oud-functionarissen VS willen strenger optreden Biden tegen Israël

Zo'n 70 Amerikaanse voormalige overheidsfunctionarissen, diplomaten en militaire officieren roepen president Biden op harder op te treden tegen Israël. Ze willen dat Biden Israël duidelijk maakt dat er ernstige consequenties zullen zijn als dat land blijft voorkomen dat Palestijnen in hun basisbehoeften worden voorzien. Ook zou hij het geweld van kolonisten op de Westelijke Jordaanoever strenger moeten veroordelen.

"De Verenigde Staten moeten bereid zijn om concrete actie te ondernemen" om zich af te zetten van dergelijke praktijken, schrijft de groep in een open brief aan Biden. Onder de ondertekenaars zijn diverse oud-ambassadeurs en oud-functionarissen van het Pentagon, de inlichtingendienst en het Witte Huis. Anthony Lake, nationaal veiligheidsadviseur van oud-president Clinton, is een van hen.

De groep schrijft dat de Israëlische militaire operatie tegen Hamas "noodzakelijk en gerechtvaardigd" was, maar dat de handelingen van Israël inmiddels "worden gekenmerkt door herhaalde schendingen" van het internationaal recht.

"Tienduizenden Gazaanse burgers zijn gedood, van wie de meerderheid vrouwen en kinderen zijn. Daarbij zijn er wapens gebruikt die het niet mogelijk maken om onderscheid te maken tussen burgers en militanten. Burgerdoden van deze aard en omvang kunnen niet gerechtvaardigd worden."

Inval al-Shifa-ziekenhuis na dagen nog gaande

Het Israëlische leger is nog bezig met de inval in het al-Shifa-ziekenhuis, zegt het in een bericht op chatapp Telegram. Israël viel het ziekenhuis in Gaza-Stad maandag binnen.

Volgens het Israëlische leger is er in het ziekenhuis geld gevonden dat wordt gebruikt voor terrorisme. Hoe het leger bij die conclusie komt is onduidelijk. Eerder werden beelden van wapens getoond, die volgens het leger in het ziekenhuis lagen.

Er is weinig bekend over de situatie in de omgeving. Vanmiddag circuleerden er wel foto's van geblinddoekte mensen, die zouden zijn opgepakt bij de Israëlische inval. Het Israëlische leger zegt de afgelopen dagen 300 mensen te hebben gearresteerd in en rondom het ziekenhuis.

Een journalist van Al Jazeera vertelde eerder dat het Israëlische leger een groep verslaggevers heeft geblinddoekt en verhoord, en een hulpverlener zei tegen CNN dat ze niet in de omgeving van het ziekenhuis kunnen komen door de aanwezigheid van Israëlische scherpschutters.

Canada stopt met wapenexport naar Israël

De Canadese regering gaat geen vergunningen voor wapenexport naar Israël meer goedkeuren. Het land heeft al sinds 8 januari geen nieuwe vergunningen goedgekeurd en zal dat voorlopig ook niet meer doen, maakt het ministerie van Buitenlandse Zaken vandaag bekend.

De Canadese wet verbiedt volgens het ministerie de export van wapens als deze kunnen worden gebruikt bij "een ernstige schending van het internationaal humanitair recht" of bij "ernstige daden tegen vrouwen en kinderen". Daarnaast moet Canada zich bij de export altijd afvragen of de wapens "bijdragen aan vrede en stabiliteit of deze juist ondermijnen", stelt het ministerie. Vergunningen die voor 8 januari zijn goedgekeurd blijven nog wel van kracht.

Israël is voor zijn arsenaal maar voor een klein deel afhankelijk van Canada. De belangrijkste bondgenoot op dit gebied is de Verenigde Staten. Dat land doneert voor miljarden dollars aan onder meer wapens, ammunitie, gevechtsvliegtuigen en gevechtshelikopters.

Nieuw liveblog

Welkom in het nieuwe liveblog over de ontwikkelingen in het Midden-Oosten. Het blog van woensdag 20 maart is hier terug te vinden.