Aanvallen op Tel Aviv en Rafah • Israël wil dat UNRWA-baas Lazzarini opstapt

Liveblog gesloten

Dit liveblog is gesloten, maar we gaan verder in dit nieuwe liveblog.

'Drone kon inslaan op legerbasis VS door onduidelijkheid over herkomst'

De drone die gisteren insloeg op een Amerikaanse legerbasis in het noordoosten van Jordanië werd niet onschadelijk gemaakt, omdat er verwarring was over de achtergrond van de drone. Dat schrijven onder andere The Wall Street Journal en CNN.

Bij de aanval kwamen drie Amerikanen om het leven. Ook raakten zeker veertig Amerikanen gewond.

Op hetzelfde moment dat de vijandelijke drone de basis naderde, keerde een Amerikaanse drone terug. Daardoor ontstond de vraag of de drone Amerikaans was of niet. De vijandelijke drone vloog bovendien laag, waardoor deze mogelijk de luchtverdediging van de legerbasis kon ontwijken, zeggen twee Amerikaanse functionarissen tegen CNN.

Lees er meer over in dit artikel:

Hamas benadrukt: eerst Israëlische leger weg, dan gevangenenruil

Hamas en het Volksfront voor de Bevrijding van Palestina (PFLP), dat net als Hamas in veel westerse landen op de terreurlijst staat, benadrukken dat het Israëlische leger zich eerst moet terugtrekken uit de Gazastrook. Dan pas is een ruil van gijzelaars tegen Palestijnse gevangenen mogelijk.

Hun verklaring volgt op het nieuws van eerder vandaag dat bemiddelaar Qatar, na onderhandelingen met Israël, de Verenigde Staten en Egypte, een voorstel voor een gevechtspauze en de vrijlating van gijzelaars aan Hamas zal voorleggen. Het plan moet uiteindelijk leiden tot een permanent staakt-het-vuren.

Tijdens de aanval op Israël op 7 oktober gijzelde Hamas meer dan tweehonderd mensen. Het Israëlische leger meldde eind december dat Hamas nog ruim 120 mensen vasthoudt in Gaza, vooral Israëliërs.

Eind november werden Israël en Hamas het eens over een gevechtspauze. Die duurde een week. Toen liet Hamas tientallen gijzelaars vrij en liet Israël Palestijnse gevangenen vrij.

Na weken weer luchtalarm in Tel Aviv door Hamas-raketten

Nadat het een aantal weken relatief rustig was in het midden van Israël, is vandaag het luchtalarm weer afgegaan in Tel Aviv en omliggende steden. Volgens het Israëlische leger ging het om vijftien rakketten, waarvan er zes werden onderschept. Het leger probeert over het algemeen alleen raketten neer te halen die bevolkte gebieden zouden raken. Er zijn tot nu toe geen berichten over gewonden.

Hamas heeft gezegd verantwoordelijk te zijn voor de raketaanvallen. Het luchtalarm ging eind van de middag, rond het spitsuur, af in verschillende grote steden in het midden van Israël. In een van de buitenwijken van Tel Aviv zegt de politie bezig met het opruimen van brokstukken van een van de raketten.

Israël voerde vandaag ook aanvallen uit op Gaza. Zo waren er Israëlische bombardementen in de zuidelijke grensstad Rafah:

Volgens de VN verblijven er ongeveer 1,5 miljoen gevluchte Palestijnen in tentenkampen en ander schuilplaatsen in en om Rafah, aan de grens met Egypte. Dat is pakweg twee derde van de bevolking van Gaza.

Israël: 'Helft Hamas-terroristen is dood of gewond'

"Een kwart van de Hamas-terroristen is gedood en minstens nog een kwart is gewond". Dat heeft de Israëlische minister van Defensie Gallant gezegd tijdens een bezoek aan Israëlische militairen nabij de grens met Gaza. Gallant zei dat de gevechten met Hamas wel nog maanden zullen duren.

Israëlische militaire functionarissen hebben gezegd dat minstens 220 militairen zijn gedood tijdens de gevechten in Gaza.

Biden: wel wraak voor aanval op legerbasis, geen oorlog met Iran

De Amerikaanse president Biden heeft gezegd dat "alle betrokkenen" verantwoording zullen moeten afleggen over de droneaanval gisteren op een Amerikaanse legerbasis. Dat zal gebeuren "op een tijdstip en manier die wij kiezen", zei Biden.

De VS denkt dat de droneaanval in het noordoosten van Jordanië het werk is van een pro-Iraanse groep of pro-Iraanse groepen in Irak en Syrië. Bij die aanval kwamen drie Amerikanen om het leven en raakten zeker 34 Amerikanen gewond. Het ligt voor de hand dat de VS bases van pro-Iraanse milities in Irak en Syrië zal aanvallen, maar het is de vraag of Biden Iran zelf zal aanvallen. Dat is niet waarschijnlijk zolang Iraanse betrokkenheid niet is aangetoond.

Lees meer hierover in onderstaand artikel:

Israël: baas VN-hulporganisatie moet aftreden

Israël heeft bijeenkomsten tussen medewerkers van het ministerie van Buitenlandse Zaken en Philippe Lazzarini van de VN-organisatie UNRWA afgezegd. Aanleiding zijn de berichten dat personeel van de VN-organisatie die Palestijnse vluchtelingen helpt betrokken was bij de aanslagen van Hamas op 7 oktober.

Er stonden gesprekken gepland voor woensdag, maar door die afspraak heeft de Israëlische minister Katz van Buitenlandse Zaken een streep gezet. Hij vindt dat Lazzarini moet opstappen. "Aanhangers van terrorisme zijn hier niet welkom", zegt hij op X.

De UNRWA heeft zelf een onderzoek ingesteld naar de veronderstelde betrokkenheid van twaalf medewerkers bij de aanslagen, maar de Wall Street Journal schrijft vanmiddag op basis van Israëlische informatie dat zeker 1200 UNRWA-medewerkers een link hebben met Hamas of een andere terroristische strijdgroep, Islamitische Jihad. Het zou gaan om 10 procent van alle UNRWA-medewerkers in de Gazastrook.

VS: gesprekken over nieuw akkoord 'constructief'

Gesprekken over een nieuw akkoord in de oorlog tussen Hamas en Israël verlopen constructief en veelbelovend, maar voorlopig is er nog geen resultaat. Dat heeft de Amerikaanse veiligheidsadviseur John Kirby gezegd tegen de zender MSNBC.

De gesprekken worden gevoerd met onder meer Qatar, Saudi-Arabië en Egypte. Ook directeur William Burns van de Amerikaanse inlichtingendienst CIA en de Amerikaanse Midden Oosten-gezant Brett McGurk zijn erbij betrokken. Bij een akkoord zou Hamas opnieuw gijzelaars vrijlaten en Israël wederom een tijdelijke gevechtspauze inlassen.

Volgens Kirby ligt er inmiddels een raamwerk voor een nieuwe deal, maar zijn er nog geen concrete afspraken en is er nog veel werk te verzetten. "Nieuwe afspraken zouden voor grote stappen kunnen zorgen wat betreft de vrijlating van gijzelaars en het leveren van noodhulp", zei Kirby.

Explosies bij Damascus, Iraniërs mogelijk doelwit

Aan de rand van de Syrische hoofdstad Damascus zijn explosies gehoord, melden verschillende persbureaus. Volgens Syrische staatsmedia gaat het om Israëlische luchtaanvallen waarbij een onbekend aantal Iraniërs is gedood. Israël heeft nog niet gereageerd.

Persbureau Reuters meldt dat een onderkomen van de Revolutionaire Garde van Iran het doelwit was van de aanval. Zender Al Jazeera schrijft dat bekend is dat die Iraanse elitetroepen zich in het gebied ophouden.

De Iraanse ambassadeur in Damascus ontkent dat een gebouw is geraakt dat door Iran wordt gebruikt. Ook zijn er volgens hem geen Iraniërs gedood. Meer details geeft hij verder niet.

Sander van Hoorn bij Israëlische grensovergang noodhulp Gaza

Verslaggever Sander van Hoorn is bij de grensovergang Kerem Shalom, waar hulpgoederen voor de Gazastrook door Israël worden gecontroleerd. Er staan daar ook Israëlische demonstranten, die vinden dat de hulp pas mag worden toegelaten als Hamas alle gegijzelden vrijlaat.

Verslaggever Sander van Hoorn is ter plekke:

Iran executeert vier mannen wegens 'aanslagplannen voor Mossad'

In Iran zijn vier mannen terechtgesteld omdat ze een aanslag zouden hebben voorbereid in opdracht van de Israëlische geheime dienst Mossad. Volgens Iraanse staatsmedia gaat het om vier Iraniërs van Koerdische afkomst.

Lees er meer over in dit artikel:

Israëlische militair gewond bij vermoedelijk aanslag Haifa

In Haifa is een Israëlische militair zwaargewond geraakt bij een vermoedelijke aanslag. Volgens het Israëlische leger reed een automobilist in op een groep militairen bij de marinebasis in de Noord-Israëlische kuststad. De man zou vervolgens zijn uitgestapt en met een hakbijl hebben geprobeerd om de militairen aan te vallen. Hij werd doodgeschoten.

Op de door Israël bezette Westelijke Jordaanoever hebben Israëlische militairen ook iemand doodgeschoten. Volgens het leger gaat het om iemand die met een mes militairen probeerde aan te vallen bij het dorp Teqoa, niet ver van Bethlehem.

Palestijnse en Arabische bronnen hebben een andere lezing. Het Palestijnse persbureau Wafa schrijft dat het gaat om een Palestijnse jongen van 16, die werd gedood bij een grotere clash tussen Palestijnen en Israëlische troepen. Volgens Al Jazeera was er een inval van het Israëlische leger gaande. Tientallen mensen liepen ademhalingsproblemen op toen de Israëliërs traangas inzetten, meldt Wafa.

Toevoer noodhulp aan Gaza op gang, ondanks demonstratie

Bij de grensovergang van Kerem Shalom komt momenteel een gestage stroom noodhulp Gaza binnen. Een groep Israëlische demonstranten probeert opnieuw de vrachtwagens tegen te houden, maar het leger houdt hen op afstand.

In navolging van het tussentijdse vonnis van het Internationaal Gerechtshof in Den Haag heeft Israël gisteren besloten de tweede grensovergang veel meer in gebruik te nemen. Het land is opgedragen de humanitaire hulp aan de Gazastrook op te voeren.

"Dit gaat een verschil maken. Ik zie het voor mijn ogen gebeuren", zegt NOS-verslaggever Sander van Hoorn op locatie. Hij schat dat er gemiddeld om de paar minuten een vrachtwagen Gaza binnenrijdt via Kerem Shalom. De voertuigen worden eerst gecontroleerd door het leger.

Zo'n 200 familieleden van gijzelaars en andere demonstranten hebben zich opnieuw verzameld bij de overgang. Ze willen dat er geen brandstof of voedsel naar Gaza gaat zolang de gijzelaars niet zijn vrijgelaten. Een demonstrant zegt dat Hamas de middelen in beslag zal nemen. Vorige week hebben demonstranten op deze manier een aantal vrachtwagens tegenhouden, schrijven Israëlische media. Maar gisteren is de omgeving door het leger tot militair gebied verklaard.

'Tien UNRWA-medewerkers lid van Hamas'

The New York Times heeft het dossier ingezien dat Israël heeft opgebouwd over de betrokkenheid van VN-hulporganisatie UNRWA bij de aanval van 7 oktober. Daarin staat onder meer dat Israël van tien medewerkers heeft vastgesteld dat ze lid zijn of waren van Hamas, schrijft de Amerikaanse krant. Eén medewerker zou banden hebben met een andere militante groepering: de Islamitische Jihad.

Vrijdag maakte UNRWA bekend informatie van Israëlische autoriteiten te hebben gekregen dat medewerkers betrokken waren bij de terreuraanslagen van Hamas op 7 oktober. Details wilde de hulporganisatie voor de Palestijnen niet geven omdat de zaak door de interne VN-toezichthouder wordt onderzocht. Tegen The New York Times zegt de UNRWA nog wel dat van de twaalf verdachte medewerkers er twee zijn overleden.

De krant schrijft dat negen van de twaalf op VN-scholen werkten. Zes van hen zouden op 7 oktober in Israël zijn geweest, leidt Israël af op basis van hun telefoongegevens. Anderen zouden in afgeluisterde telefoongesprekken hebben gesproken over hun betrokkenheid bij de aanval.

Zo zou een schooldecaan uit Khan Younis met zijn zoon een Israëlische hebben ontvoerd. Een maatschappelijk werker uit Nuseirat zou geholpen hebben om het lichaam van een vermoorde Israëlische militair naar Gaza te brengen. Ook zou iemand mee hebben gedaan aan een massamoord in een kibboets waarbij 97 mensen werden gedood.

Iran ontkent betrokkenheid bij droneaanval Amerikaanse legerbasis

De Iraanse vertegenwoordiger bij de Verenigde Naties zegt dat het land niet betrokken was bij de droneaanval op een Amerikaanse legerbasis in Jordanië, bij de grens met Syrië. Daarbij kwamen gisteren drie Amerikaanse militairen om het leven.

"Iran heeft niets te maken met de aanval", staat in een verklaring die verspreid is door het Iraanse staatspersbureau Irna. "Er is een conflict tussen Amerikaanse troepen en verzetsgroepen in de regio, die vergeldingsaanvallen uitvoeren", valt te lezen in de verklaring.

President Biden zei gisteren dat de aanslag was uitgevoerd door "radicale, door Iran gesteunde militante groepen die actief zijn in Syrië en Irak", zonder een groep of beweging te noemen. Een islamitische radicale groepering die actief is in Irak heeft de droneaanval opgeëist.

Wafa: tientallen gedood bij luchtaanvallen Gazastrook

Enkele tientallen Palestijnen zijn vannacht om het leven gekomen bij Israëlische luchtaanvallen op de Gazastrook, meldt het Palestijnse persbureau Wafa.

Volgens Wafa werden er tien Palestijnse burgers gedood in het vluchtelingenkamp al-Shati, ten westen van Gaza-Stad. En in centraal-Gaza lieten zeker 23 Palestijnen het leven bij een luchtaanval op een huis met meerdere verdiepingen bij het kamp Nuseirat, meldt Wafa.

34 Amerikaanse militairen onderzocht op hersenletsel

Na de dodelijke droneaanval op een Amerikaanse legerbasis in Jordanië van gisteren wordt bij zeker 34 militairen onderzocht of ze hersenletsel hebben. Dat zegt een anonieme functionaris tegen persbureau Reuters.

Bij de aanval op de basis bij de grens met Syrië kwamen drie Amerikanen om. Het is de eerste keer sinds het uitbreken van de oorlog in Gaza dat Amerikaanse militairen in de regio door een aanval om het leven zijn gekomen.

Een islamitische radicale groepering die actief is in Irak heeft de droneaanval opgeëist. De Amerikaanse president Biden zegt de daders verantwoordelijk te stellen "op een moment en op een manier die wij bepalen."

Gazanen bezorgd over stopzetten financiering UNRWA: 'Voor ons van levensbelang'

Amnesty noemt opschorten steun aan UNRWA walgelijk

Secretaris-generaal Agnes Callamard van Amnesty International noemt het opschorten van steun aan de VN-hulporganisatie voor Palestijnse vluchtelingen UNRWA "walgelijk". Dit weekend besloten onder meer de VS, het VK en Nederland om hun financiële hulp voorlopig te stoppen in afwachting van een onderzoek naar medewerkers van de UNRWA. Israël heeft twaalf van hen beschuldigd van betrokkenheid bij de aanslagen van Hamas op 7 oktober.

Callamard spreekt van een "harteloze beslissing". Volgens haar wordt de "meest kwetsbare bevolking op aarde" gestraft vanwege "de mogelijke misdaden van twaalf mensen".

De UNRWA zelf is ook niet te spreken van het opschorten van de steun en hoopt dat de landen hun besluit zullen terugdraaien. Japan was gisteravond het laatste land dat besloot de geldkraan dicht te draaien in afwachting van de uitkomst van het onderzoek naar de beschuldigingen.

Nieuw liveblog

Welkom in het liveblog van maandag 29 januari over de laatste ontwikkelingen in het Midden-Oosten, zoals de oorlog tussen Hamas en Israël en de situatie in Jemen. Het blog van gisteren is hier terug te lezen.