10 jaar Instagram: van plek voor vierkante foto’s naar multimediamachine
Voordat Instagram bestond, was er 'Burbn'. Het was de eerste aanzet van Kevin Systrom, een van de twee oprichters, naar de app die hem uiteindelijk miljardair maakte. Burbn werd geen succes, maar het zette wel het proces in gang dat zou leiden tot het ongekende succes dat Instagram heet. Instagram is de combinatie van 'instant' en 'telegram'.
Vandaag bestaat de foto- en videodienst tien jaar. Het is daarmee jonger dan Facebook (2004) en Twitter (2006), maar ouder dan Snapchat (2011) en TikTok (2017). Maar ondertussen concurreert de app met alle vier. Met meer dan 1 miljard maandelijks actieve gebruikers is het voor veel mensen een belangrijk onderdeel van hun leven.
Wat daarbij opvalt is dat de Instagram-app al die tijd in de basis hetzelfde bleef. De app opent nog steeds op de tijdlijn met foto's en video's, maar er zijn meer mogelijkheden toegevoegd. Daarmee is de app meer op z'n grote broer, Facebook, is gaan lijken.
Simpel idee: vierkante foto's
Kevin Systrom, de geestelijk vader van de app, ontwikkelde het idee samen met Mike Krieger. Het concept was simpel: je plaatst een vierkante foto en voorziet die van een filter waardoor het er een stuk artistieker er uit komt te zien. De eerste foto werd geplaatst door Systrom in juli 2010, maanden voordat de app officieel live ging en nog 'Codename' heette. Op de foto is de voet van zijn vrouw (toen nog vriendin) te zien en een zandkleurige hond.
Die vierkante foto's werden hét handelsmerk van Instagram. Een liggende of staande foto plaatsen was dan ook jarenlang niet mogelijk. Pas in 2015 veranderde dit.
De app bleek zo'n succes dat het de aandacht trok van Twitter en later ook van Facebook. De twee bedrijven hadden interesse in dit snelgroeiende bedrijf. Het was Facebook dat de onderhandelingen won. Anderhalf jaar nadat de app officieel van start ging, maakte topman Mark Zuckerberg bekend dat hij Instagram had gekocht voor 1 miljard dollar. In perspectief, twee jaar later zou hij 19 miljard dollar neerleggen voor WhatsApp.
Onder de vleugels van Facebook bleef Instagram hard groeien. En dat bracht veranderingen met zich mee. Zo kwamen er advertenties in de app, en werkt de tijdlijn tegenwoordig via een algoritme, eerder ging dat op chronologische volgorde.
Het leidde tot successen voor gebruikers, die dankzij hun grote aantallen volgers geld konden verdienen via de app en konden uitgroeien tot influencers. En het leidde tot viral content, zoals het ei.
Net als Facebook kreeg Instagram ook al snel te maken met de donkere kant van het internet. Denk aan online pesten, haatzaaien en desinformatie. Net als bij Facebook maakt de omvang van Instagram het onmogelijk om alle schadelijke content te weren. En is het voor de app een strijd die nooit stopt.
Stories, een ongekend succes
De belangrijkste verandering die Instagram tot nu toe kende, hebben ze indirect te danken aan hun concurrenten. De wet in Silicon Valley luidt dat je succesvol bent, totdat er een nieuwe speler op de markt komt. De eerste keer dat Instagram hiermee werd geconfronteerd kwam dat 'gevaar' in de vorm van Snapchat, met de verhalenfunctie: Stories. Het principe is dat je hier foto's en video's deelt die na 24 uur weer verdwijnen.
De vrees was dat tieners zouden overstappen naar die nieuwe, hippe app. Om dat tegen te gaan lanceerde de app, Instagram Stories. De vrees sloeg dit jaar weer toe, toen bleek dat TikTok gebruikers bij Instagram aan het wegtrekken was. Als tegenreactie kwam het bedrijf met 'Reels'. Waar Instagram Stories een succes bleek te zijn, moet Reels zichzelf nog bewijzen.
In een blog staat Instagram zelf ook stil bij het tienjarig bestaan. Instagram belooft daarin grote veranderingen. Reels, maar ook de shopping-functie, krijgen een eigen tab in Instagram. Daarmee is de app veranderd van een fotodeeldienst in een multimediamachine met talloze opties.
Een nieuwe baas
De nieuwste veranderingen worden niet meer besloten door oprichters Systrom en Krieger. Die stopten er twee jaar geleden mee. Ze zouden minder creatieve ruimte krijgen en steeds vaker botsen met topman Zuckerberg. De besluiten worden nu genomen door Adam Mosseri, een vertrouweling van Zuckerberg die daarvoor hoofd was van Facebooks News Feed. De NOS sprak hem daar al eens over in april 2018.
