Als Femke Halsema de persconferentie een dag na Ajax-Maccabi Tel Aviv over zou doen, zou ze het woord 'pogrom' niet opnieuw gebruiken. De Amsterdamse burgemeester vindt dat die term als "propaganda" is gebruikt door onder meer de Israëlische regering en Haagse politici. "Zo heb ik het niet bedoeld en gewild", zegt ze tegen Nieuwsuur.
In de persconferentie op vrijdag 8 november zei Halsema: "Jongens op scooters gingen kriskras door de stad op zoek naar Israëlische voetbalsupporters. Het was een hit and run. Ik snap heel goed dat dit de herinnering aan pogroms terugbrengt."
De burgemeester benadrukt nu dat ze niet een rechtstreekse vergelijking met pogroms heeft willen maken, maar dat ze verdriet en angst bij Joodse Amsterdammers tot uitdrukking wilde brengen. "Maar als ik had geweten dat het op deze manier politiek gebruikt zou worden, ook als propaganda, daar wil ik niets mee te maken hebben."
Halsema is niet blij met de reacties van Haagse politici op het geweld in haar stad. Ze "kapen" het woord pogrom om Marokkaanse Amsterdammers en moslims te discrimineren, zegt ze. Ook baalt ze dat meerdere kabinetsleden spreken van een "integratieprobleem". "Waar is dat voor nodig en waar is het op gebaseerd? Mensen hebben het gevoel dat ze weer direct na 9/11 zitten, dat ze zich moeten verantwoorden. Maar het gaat om individuen die zich zwaar hebben misdragen."
De Haagse kwalificaties zorgen voor meer verdeeldheid in haar stad, zegt Halsema. "Ik wil oproepen aan Den Haag: ga aan het werk en maak geen ruzie. Wat ook je politieke achtergrond is."
Tijdens een spoeddebat in de Amsterdamse gemeenteraad afgelopen dinsdag zei Halsema nog dat ze achter het woord 'pogrom' blijft staan:
De burgemeester is de afgelopen dagen veel in gesprek met verschillende gemeenschappen in haar stad. Ze hoopt de angsten bij haar inwoners weg te nemen en polarisatie tegen te gaan. "Mensen moeten met elkaar kunnen samenleven. Het woord verbinding is vies geworden."
Verder erkent ze dat de driehoek - gemeente, politie en OM - er niet volledig in is geslaagd de stad veilig te houden. "Pijnlijk", zegt Halsema.
Onafhankelijk onderzoek
Ze benadrukt dat "naar vermogen" is gehandeld en dat de veiligheidsdiensten "zeer voorbereid" waren. Om uit te zoeken hoe het toch zo mis kon gaan, wil ze onafhankelijk onderzoek laten doen.
"Ik kan niet ontkennen dat wij verrast zijn door wat er die nacht is gebeurd." Halsema kreeg naar eigen zeggen vooraf geen aanwijzingen van veiligheidsdiensten dat het zo uit de hand zou lopen.
De politie heeft inmiddels 45 verdachten in beeld voor het plegen van strafbare feiten rondom de wedstrijd Ajax-Maccabi Tel Aviv, onder wie enkele Israëliërs. Negen van de verdachten, allen met de Nederlandse nationaliteit, zitten in voorlopige hechtenis. Op basis van onder meer de analyse van een grote hoeveelheid beeldmateriaal verwacht de politie dat het aantal verdachten nog gaat toenemen.
Kijk hier het hele gesprek met Halsema terug:
