Geen verraad, maar vriendschap in Sappada: Vendrame verrast, favorieten wachten na val Thomas

A domani!

We begonnen vanochtend met het beroemde 'verraad van Sappada' in de Giro van 1987. Vandaag eindigde de rit met een dolgelukkige Andrea Vendrame en een opgeluchte Geraint Thomas, die geen tijd verloor ondanks zijn val.

Vriendschap in plaats van verraad in Sappada dus. Bedankt voor het volgen van dit liveblog en graag tot morgen! A domani!

Waarschuwing op Sloveense snelwegen: 'Leave the racing to Pogacar'

Tadej Pogacar heeft het er al een paar dagen over: zaterdag zullen er duizenden Slovenen staan op de flanken van de Monte Grappa. Sloveense wielerfans die gisteren in de auto zaten op weg naar Italië konden vast een beetje in de stemming komen.

De officiële start is trouwens om 11.50 uur, de aankomst wordt verwacht rond 17.15 uur.

De dag van morgen

Morgen, nota bene op de 38ste verjaardag van Geraint Thomas, zal Tadej Pogacar de puntjes op de i willen zetten in deze Giro. In de rit van 184 kilometer van Alpago naar Bassano del Grappa vindt hij een rit die voor hem gemaakt is.

De 4.200 hoogtemeters in deze rit zijn keurig verdeeld over twee identieke beklimmingen van de monsterlijke Monte Grappa (18,1 kilometer met een gemiddeld stijgingspercentage van 8,1 procent en uitschieters naar 17 procent).

Na de tweede beklimming is het afdalen naar de finish, al zit er onderweg in die afdaling nog een venijnig hupje van 1,5 kilometer, waarvan de laatste duizend meter ruim boven de 10 procent.

Pogacar over gevallen Thomas: 'Hoop dat hij oké is en morgen mooie show kan opvoeren'

Rozetruidrager Tadej Pogacar ging na afloop van de rit nog even in op het besluit om te wachten op de gevallen Geraint Thomas. "Het laat zien dat we respect hebben voor elkaar. In deze groep was er niemand die Thomas op deze manier voorbij wilde gaan (in het klassement, red). Het was erg ongelukkig: we reden de hele dag gecontroleerd rond en dan gebeurt zoiets stoms op het einde. Ik hoop dat hij oké is en dat we een mooie show kunnen opvoeren morgen."

Want laat er geen twijfel over bestaan. Ook al heeft Pogacar al vijf ritzeges deze Giro, de etappe van morgen staat ook op zijn verlanglijst: "Als we de kans krijgen, zeker. Het is de laatste kans voor ons als klimmers om iets te laten zien. En er zullen zeker veel Sloveense vlaggen zijn, dus dat belooft heel veel. De mooiste zeges zijn om solo aan te komen. Maar je weet het nooit, misschien is er morgen iemand sterker dan ik."

Top tien algemeen klassement

In de top van het algemeen klassement verandert niets, mede dankzij de geste richting de gevallen Geraint Thomas. Morgen zullen de kopmannen voor het laatst de degens kruisen.

Wedstrijdverslag

De negentiende etappe in de Giro d'Italia is gewonnen door Andrea Vendrame. De 29-jarige Italiaan van AG2R worstelde zich los uit een sterke kopgroep en soleerde daarna naar de zege.

De roze leiderstrui blijft in handen van Tadej Pogacar. De Sloveen kan de eindzege bijna niet meer ontgaan.

Plapp vijfde ondanks diarree: 'Vier behoorlijk ongemakkelijke uren'

Luke Plapp werd vandaag vijfde en dat is best knap als je bedenkt dat hij een paar keer de fiets langs de kant van de weg moest zetten vanwege opkomende diarree. "Het waren vier behoorlijk ongemakkelijke uren", lachte de Australisch kampioen na afloop. "Uiteindelijk ben ik best blij met mijn koers. Met de benen is niets mis, maar mijn buikproblemen maakte het vandaag wat ingewikkeld."

Ook zijn ploeg zag de lol er wel van in, getuige dit bericht dat ze kort na de finish op X plaatsten. Van je collega's moet je het maar hebben.

Top tien van etappe 19

Terugkijken: de laatste meters van Vendrame

FINISH | Favorieten 'ongeschonden' over de streep

Op 15.56 van winnaar Vendrame komen de favorieten over de finish. Deze dag heeft niet veel pijn gedaan, behalve dan bij Thomas wellicht. Mogelijk niet zozeer fysiek, maar zeker zijn ego heeft een deukje opgelopen in de slotkilometers.

Maar hij komt met de schrik vrij.

5 km | Favorieten wachten!

Kijk nou, de favorieten wachten op Thomas die zo makkelijk kan terugkeren. Dat is sportief.

6 km | Valpartij Thomas!

De favorieten zijn zowat boven als Arensman lijkt te versnellen, maar ook meteen moet inhouden. Want zijn kopman Geraint Thomas komt ten val!

De Welshman kijkt achterom en tikt dan het achterwiel aan van Antonio Tiberi. Een domme fout. Hij kan wel weer verder, maar verliest hij hier zijn podiumplek?

6 km | Rubio valt aan in peloton

Een kwartier na de winnaar zijn nu ook de klassementsmannen op de zwaarste kilometers van de slotklim. En daar zien we een aanvalletje van Einer Rubio.

De Colombiaan van Movistar wordt snel gecounterd.

FINISH | Narváez vierde, Plapp vijfde

Op 2.22 van de winnaar komt Narváez als vierde over de streep, voor Plapp. Alaphilippe is zelfs nog teruggevallen in de groep achtervoilgers - die we vandaag bijna niet gezien hebben - met Tratnik, Valgren en Velasco - en eindigt als negende.

FINISH | Sánchez tweede, Steinhauser derde

Paelayo Sánchez is op 0.55 tweede, vlak voor Steinhauser.

FINISH | Vendrame wint!

Andrea Vendrame pakt zijn vijfde profzege en zijn tweede in de Giro! Wat een knappe koers heeft hij gereden zeg! "Grande, grande", horen we dan ook

1,5 km | Vendrame op laatste hellende meters

Nog even op de tanden bijten moet Vendrame, want de weg loopt nog even vies omhoog. Maar bovenaan deze weg hangt het rode vod en dan mag de Italiaan volop genieten van zijn tweede ritzege in de Giro!

4 km | Vendrame boven

Vendrame is intussen bezig aan de afdaling richting finish en dat betekent dat de zege hem niet meer kan ontgaan. Wat een mooie overwinning is dit zeg. En wat een succes weer voor zijn ploeg Decathlon-AG2R!

Steinhauser was als derde boven op Cima Sappada en mag morgen starten in de blauwe bergtrui.

7 km | Vendrame heeft zege binnen handbereik

Over ruim een kilometer is Vendrame boven op de Cima Sappada en daarna is het alleen nog maar dalen tot het laatste kleine hupje naar de finish. Hij heeft nog altijd 1.13 op zijn twee achtervolgers en dus lijkt de zege binnen handbereik.

Steinhauser zal wel tweede worden in het bergklassement en mag morgen in de blauwe trui starten. MAar tweede worden in deze rit lijkt lastig, want nu rijdt Sánchez bij hem weg.

Wat een heerlijke finale! En dan moeten de klassementsmannen nog komen...

7 km | Grapje

8 km | Steilste kilometers

We zijn op de steilste kilometers van deze beklimming en wat zien we: Vendrame loopt nog altijd uit. Steinhauser trekt zich helemaal uit elkaar, maar komt amper dichterbij. En Sánchez op zijn beurt blijft hangen op vijf meter van de Duitser.

Alaphilippe, Narváez en Plapp lijken uitgeteld. Voorlopig dan...

10 km | Alaphilippe versus Narváez

Zou Alaphilippe vooral Narváez vrezen en de Ecuadoriaan uit de tent willen lokken. Anders valt het koersgedrag van de oud-wereldkampioen toch niet te verklaren: Alaphilippe laat voortdurend gaatjes vallen, die dan door anderen moeten worden dichtgereden. Dat gebeurt meestal, maar niet door Narváez.

Steinhauser rijdt nog altijd in de achtervolging op 1.08 van Vendrame en krijgt zo gezelschap van de taaie Pelayo Sánchez. Alaphilippe, Narváez en Plapp hebben 30 seconden extra achterstand.

11 km | Steinhauser in achtervolging op Vendrame

Het lijkt erop dat vooral Narváez en Alaphilippe nog niet het achterste van hun tong hebben laten zien, maar ze moeten nu toch wel gaan opschieten. De voorsprong van Vendrame wordt namelijk steeds groter: al 1.20 nu.

Steinhauser dan maar weer, op kousenvoeten. En de jonge Duitser heeft zijn handschoentjes nog aan, zijn bril nog op en zelfs een bidon op de fiets. Bij zijn ritwinst twee dagen geleden gooide hij op de slotklim alles overboord.

15 km | Slotklim

We beginnen zoetjesaan aan de slotklim naar de Cima Sappada met Andrea Vendrame nog altijd op kop. Hij heeft een mooie marge van 1.03 op zijn achtervolgers, waar Steinhauser en Narváez nu proberen weg te rijden.

Dat lukt voorlopig niet. Alleen Hermans moet weer een paar meter laten.

19 km | Vendrame loopt uit!

Andrea Vendrame heeft echt een goede dag zeg! Hij is inmiddels 0.47 uitgelopen op zijn achtervolgers, die vooral bezig zijn met eten, drinken en regenjasjes uittrekken. Maar of dat genoeg is voor de winst, dat valt te betwijfelen.

Uitsluiten doen we het niet, want Vendrame rijdt natuurlijk bij de ploeg waar dit jaar alles in goud lijkt te veranderen. Jarenlang was AG2R het lachertje van het peloton, maar sinds sportgrootgrutter Decathlon hoofdsponsor en materiaalpartner is hebben ze een enorme sprong gemaakt.

Sterker, de zegeteller staat nu al op 21 dit seizoen en dat zijn er nu al twaalf (!) meer dan vorig jaar. In de zegeranking staat de Franse ploeg derde achter UAE en Lidl-Trek, maar voor Visma-Lease a Bike. En ook in deze Giro won de ploeg al een rit met Valentin Paret-Peintre, staat kopman Ben O'Connor nog altijd vierde in het klassement.

En bovendien gaat Decathlon-AG2R fier aan de leiding in het ploegenklassement. Petje af, dus!

24 km | Een koploper, vijf achtervolgers

Wat een heerlijke rit is dit zeg! De situatie verandert voortdurend. Nu is de geloste Steinhauser teruggekeerd bij Alaphilippe, Plapp, Narváez en Sánchez, die nog wel op 15 seconden van koploper Vendrame rijden.

Bij Hermans lijkt het lichtje langzaam uit te gaan.

26 km | Vendrame onstnapt in afdaling

In de afdaling van de Sella Calvalda is Andrea Vendrame weggereden bij de andere koplopers. Achter hem rijdt het duo Alaphilippe en Narváez en daarachter het kwartet Plapp, Steinhauser, Hermans en Sánchez.

Ook Vendrame won al eens een etappe in de Giro, de twaalfde in de Giro van 2021. Een jaar later was de Italiaan - die het midden houdt tussen een sprinter en een puncher - ook dicht bij de zege, maar werd toen bergop in de bocht afgetroefd door Koen Bouwman.

Opgave Piccolo

Vanuit het peloton wordt melding gemaakt van een opgave. En we zien even later waarom: Andrea Piccolo gaat midden in dat peloton opeens over de kop en komt slecht neer. De jonge Italiaan van EF Education-EasyPost, die deze Giro naam maakte met de foto's van zijn Colombiaanse vriendin op sociale media, heeft opgegeven.

34 km | Steinhauser pakt bergpunten

Op de eerste beklimming was Julian Alaphilippe nog te sterk, maar op de Sella Valcalda (derde categorie) is de volle buit voor hem. En dat is belangrijk, want hij nadert de nummer twee in dat klassement (achter de ongenaakbare Pogacar) Giulio Pellizzari tot op een punt.

Als Steinhauser ook op de slotklim punten weet te pakken, dan mag hij morgen van start in de blauwe bergtrui.

36 km | Kijk nou eens: Plapp keert terug vanuit achtergrond

Hé, kijk nou eens. Luke Plapp kon niet mee op de eerste beklimming van de dag en raakte daarna uit beeld. Maar nu zien we de Australisch kampioen - die zou kampen met diarree en zelfs even van de fiets zou hebben gemoeten - opeens in het wiel van achtervolger Vendrame.

Stereker Plapp, Vendrame en ook de teruggekeerde Hermans zitten vlak achter de vier koplopers. We hebben zeven koplopers in de regen, want de zon heeft inmiddels plaats gemaakt in Friuli.

38 km | Weer blijven de vier ritwinnaars over

Op de tweede gecategoriseerde klim van de dag, de Sella Valcalda, gaat Alaphilippe weer op de pedalen staan. En dan blijkt hoe de krachtsverhoudingen zijn: Narváez en Steinhauser kunnen ogenschijnlijk eenvoudig mee, maar voor Sánchez, Hermans en Vendrame gaat het te snel.

Maar wacht eens...Sánchez bijt op zijn tanden en rijdt in zijn eentje terug naar de drie koplopers. En dus zijn we weer met de vier ritwinnaars voorop.

Kijk eens wie we daar hebben: supporter Hoogerland!

Oud-renner Johnny Hoogerland heeft een pension in het Oostenrijkse Velden am Wörther See en dat is een kleine twee uur rijden van de finishplaats Sappada vandaag. En dus is de nog altijd topfitte liefhebber uit Zeeland afgezakt om te supporteren langs de weg.

52 km | Hermans komt eraan

Ook Quinten Hermans is goed vandaag en lijkt het gat te gaan dichten naar de vier koplopers, met Vendrame en de taaie Tarozzi in zijn wiel. En ook de rest van de verbrokkelde kopgroep rijdt er niet heel ver achter, dus wellicht komt het straks allemaal weer samen.

We kunnen ons voorstellen dat je graag live de tijdsverschillen in een oogopslag wil zien. Nou dat kan, via de onderstaande link.

55 km | Alaphilippe valt aan op loodzware Passo Duron

De kopgroep is begonnen anan de Passo Duron en dat is een korte, maar vreselijk steile beklimming van ruim vier kilometer. Twee renners kunnen de Fransman volgen: Narváez en Steinhauser. Ook Tarozzi probeert aan te klampen, maar moet er nu toch af.

En een man is nog in aantocht in de achtergrond: Pelayo Sánchez. De vier ritwinnaars bij elkaar, kortom!

56 km | Tarozzi wint tussensprint (in dienst van Fiorelli?)

Voor de tussensprint, die meetelt in het klassement van de Intergiro, demareert de Italiaan Manuele Tarozzi uit de kopgroep. Hij wil ongetwijfeld puntjes wegkampen voor de neus van Alaphilippe, want de Fransman is grootste belager van zijn teamgenoot Filippo Fiorelli in het Intergiro-klassement.

Maar Alaphilippe komt wel als tweede door de streep, dus hij blijft een bedreiging. We gaan zo klimmen!

57 km | Arme Alessandro Verre

De negentien koplopers rijden inmiddels 8.10 voor het peloton. Maar tussen kopgroep en peloton rijdt nog een eenzame avonturier. De 22-jarige Italiaan Alessandro Verre (Arkéa) rijdt in zijn eentje op ruim vier minuten van de kopgroep.

Ook daar nemen we de hoed voor af.

Vier ritwinnaars deze Giro in kopgroep

Vier van de 19 koplopers mochten deze Giro al eens proeven van de overwinningschampagne:

Even terug naar 2018: toen Dumoulin nog dacht dat Simon Yates onklopbaar was

Hieronder schreven we al uitgebreid over die vermaarde en beruchte rit naar Sappada in de Giro van 1987. De laatste keer dat het dorp finishplaats was in de Giro was in 2018.

In die Giro stuitte de sterke titelverdediger Tom Dumoulin op een Engelse klimmer, die in de vorm van zijn leven verkeerde. Simon Yates, later dat jaar eindwinnaar in de Ronde van Spanje, was die Giro ongenaakbaar bergop en boekte in de 15de etappe van Tolmezzo naar Sappada zijn derde ritzege in acht dagen en vergrootte zijn voorsprong op Dumoulin tot ruim twee minuten.

Na de etappe verzuchtte Dumoulin. "Het verschil met Yates? Het zal me een rotzorg zijn, ik ben helemaal naar de klote. Ik heb alles goed gedaan vandaag, maar Yates is gewoon veel te sterk."

Wat Dumoulin niet kon weten, was dat Yates drie dagen voor het einde helemaal door het ijs zou zakken in de etappe over de onverharde klim van de Finestre. En wat hij ook niet kon weten: dat Chris Froome op diezelfde dag zijn enorme achterstand in het klassement met een ongekend lange solo zou ombuigen naar een voorsprong die hem de eindzege zou opleveren.

75 km | Over de helft

We zijn over de helft van deze etappe en dat betekent dat het eigenlijk alleen nog maar bergop gaat (met af en toe een afdaling).

79 km | Samensmelting

We hebben een samensmelting voorin, waar de negen achtervolgers bij de kopgroep is gekomen. En gezien het feit dat het peloton al op meer dan vijf minuten rijdt, gaan we twee koersen voor de prijs van een krijgen: een om de ritzege en - wellicht - straks nog wat actie in de strijd om het klassement.

Jhonatan Narváez is trouwens de best geklasseerde koploper op 1 uur vijf minuten en 48 seconden van Tadej Pogacar. Geen enkel gevaar dus voor het klassement.

Kopgroep (19): Julian Alaphilippe (Soudal-QuickStep), Jhonatan Narváez (Ineos), Quinten Hermans (Alpecin-Deceuninck), Pelayo Sánchez (Movistar), Alessandro De Marchi, Luke Plapp (Jayco-AlUla), Andrea Vendrame (Decathlon-AG2R), Enzo Paleni (Groupama-FdJ), Jasper Stuyven en Edward Theuns (Lidl-Trek) en Mattia Bais (Polti-Kometa), Tim van Dijke, Jan Tratnik (Visma-Lease a Bike), Mikkel Frolich Honoré, Michael Valgren, Georg Steinhauser (EF Education-EasyPost), Simone Velasco (Astana), Dries De Pooter (Intermarché-Wanty), Manuele Tarozzi (Bardiani).

Peloton +5.32

85 km | Negen achtervolgers, peloton houdt benen stil

De beslissing in de strijd om de vroege vlucht is gespeeld. Achter de tien koplopers zijn nog negen renners in aantocht. Het peloton houdt intussen de benen stil en rijdt al op vier minuten van de kopgroep.

In de achtervolgende groep zien we Tim van Dijke, die zijn ploeggenoot Jan Tratnik naar de kopgroep gaat brengen. Ook zien Alessandro De Marchi, die in zijn eigen streek tóch van de partij is. En - opvallend genoeg - drie renners van EF Education, waaronder ritwinnaar Georg Steinhauser.

95 km | Forza Milan!

In Avasinis leren we dat de bijnaam van Jonathan Milan niet alleen 'Il Gigante di Buja' is, maar 'Il Toro di Buja'. In dat dorpje staat namelijk de fanclub van de sprinter - tevens wereldkampioen ploegachtervolging - inclusief zijn ouders en vriendin.

En op een groot spandoek achter hen staat een ode aan 'De stier van Buja'.

97 km | Tien koplopers

Het is zover: we hebben tien koplopers met een voorsprong van nog altijd slechts 0.30 op het peloton. En dus blijven er renners in de grote groep geïnteresseerd om aan te vallen. Onder hen opnieuw Edoardo Affini.

100 km | Tussensprint

Alaphilippe komt als eerste door bij de tussensprint in Peonis. En achter de zes koplopers zijn vier renners in de tegenaanval gegaan, dus liggen er voor man-van-de-streek Jonathan Milan geen punten meer voor het oprapen.

De Franse oud-wereldkampioen maakt trouwens nog kans om het nevenklassement van de tussensprints te winnen, dus wellicht is het niet toevallig dat hij als eerste over de streep kwam.

De vier achtervolgers gaan zometeen aansluiten bij de kopgroep trouwens. De namen: Enzo Paleni (Groupama-FdJ), Jasper Stuyven en Edward Theuns (Lidl-Trek) en Mattia Bais (Polti-Kometa).

105 km | Narváez valt wel in de bocht

Alaphilippe en Sánchez kwamen met de schrik vrij, maar even later gaat Narváez wel degelijk tegen het asfalt. Het is geen zware val en de Ecuadoriaan zit in een mum van tijd weer op de fiets. Sterker, hij sluit gewoon weer aan bij de kopgroep.

Alaphilippe en Sánchez bijna uit de bocht (weer...)

Een heikel momentje zojuist in de kopgroep, waar Julian Alaphilippe te hard een bocht instuurt en bijna Pelayo Sánchez meeneemt. Wonder boven wonder gaat het net goed.

114 km | Voorsprong groeit

De zes koplopers moeten keihard werken voor hun voorsprong, maar gezien het kaliber van de renners lijkt dit toch een kans van slagen et hebben. Kevin Vermaerke, de Amerikaan van DSM, probeerde in zijn eentje naar de zes koplopers te rijden, maar viel al snel terug in de groep.

In het peloton zijn er nu ook ploegen die het prima vinden en de benen stilhouden. Zo zagen we net de eerste rij geblokkeerd worden, maar dat is weer niet naar de zin van een aantal andere ploegen die alsnog hun renners in de aanval sturen.

Nee, rustig is het nog altijd niet. Maar de voorsprong van de kopgroep groeit wel: 0.40

124 km | Nieuwe kopgroep met Alaphilippe, Narvaez en Sanchez

Het lijkt wel de Ronde van Vlaanderen! Op de stijgende kasseitjes van San Daniele di Friuli wordt de kopgroep opgeslokt en meteen sprint Julian Alaphilippe ervandoor, als in zijn beste dagen.

En dan ontstaat er een heel nieuwe kopgroep, maar wel een met een grote reputatie: behalve Alaphilippe zien we met Jhonatan Narváez en Pelayo Sánchez twee andere ritwinnaars in deze Giro. Ook Nicola Conci was deze Giro al een paar keer dicht bij de zege. Andrea Vendrame is de enige uit de eerste kopgroep die zijn karretje heeft weten aan te haken.

Bovendien slaagt een renner erin alleen de oversteek te maken: Luke Plapp! Mooi groepje hoor!

126 km | Mannen van de streek

We rijden trouwens door de streek van Alessandro De Marchi en Jonathan Milan. De Marchi (Il Rosso di Buja) en Milan (Il Gigante di Buja) passeren beiden hun geboortedorp. Om te beginnen met De Marchi, die zo in geboortedorp San Daniele di Friuli aankomt.

131 km | Onenigheid in de kopgroep

Het is alle hens aan dek in het peloton, waar snoeihard gereden wordt om het gat met de kopgroep te dichten. In die kopgroep is de samenwerking niet perfect, zo te zien. Want we zien Edoardo Affini gebaren maken naar zijn medevluchters, die blijkbaar niet hard genoeg meerijden.

Ook niet zo gek: Affini heeft met Valter misschien wel de beste klimmer in de kopgroep. Ondanks de onenigheid blijft hat gat constant: 0.14.

137 km | Alpecin-Deceuninck en Jayco-AlUla sleuren op kop

Het zijn de mannen van Alpecin-Deceuninck en die van Jayco-AlUla die sleuren aan kop van het peloton. Bij de laatste is de truc van Plapp en Walscheid mislukt en dus willen ze het gat dichten. De Belgische ploeg ziet vandaag kansen voor Nicola Conci en Quinten Hermans, maar dan moet het gat wel dicht.

Tien seconden hebben ze al van de voorsprong van de kopgroep afgesnoept: 0.15.

142 km | Koppeltijdritje Jayco-AlUla

Het peloton is logischerwijs nog niet tevreden en dus zien we de ene na de andere aanval vanuit het peloton. Zo zagen we net een koppeltijdritje van Jayco-ploegmaten Max Walscheid en Luke Plapp. Beter gezegd: sprinter Walscheid probeert Plapp naar de kopgroep te rijden. Of dat lukt, is de vraag.

Ook opvallend: op kop van het peloton zien we Jonathan Milan en Edward Theuns - ploeggenoten van Hoole - proberen om het peloton stil te leggen. Ondanks zijn 1.98 kan Hoole ook wel degelijk een potje bergop rijden (in 2021 werd hij bijvoorbeeld knap 9de in het eindklassement van de Ronde van de Toekomst). Maar tegen Valter en Sheffield lijkt toch wel wat veel gevraagd.

Of willen ze Hoole als springplank voor later?

145 km | Tien koplopers

Inmiddels hebben we de tien koplopers in het vizier. Daarbij overigens niet Alex Baudin, de nummer 22 van het klassement, maar zijn ploeggenoot Andrea Vendrame. Hieronder de tien namen, met Magnus Sheffield en Attila Valter als grootste namen.

151 km | Sterke mannen melden zich

Na amper vijf kilometer hebben we toch een mooie kopgroep met interessante namen. Wat te denken van Visma-renners Attila Valter en Edoardo Affini? En Magnus Sheffield of Giro-revelatie Alex Baudin? Ook de grote gestalte van Daan Hoole herkennen we.

Ze zijn met zijn tienen en dat is ook ongeveer het aantal seconden voorsprong op het peloton.

156 km | Van Dijke en Tratnik in de aanval

De renners beseffen maar al te goed dat wie kans wil maken vandaag vroeg bij de pinken moet zijn. En bij de eerste aanvallers zien we twee man in het geel: Tim van Dijke en Jan Tratnik. De eerste zal zijn om een kopgroep te forceren, de tweede om het af te maken.

Maar zo makkelijk wordt de slag niet geslagen.

PARTENZA | Andiamo!

Het startsein is gegeven voor de 15de etappe! Een start die ruim een kwartier later is dan gepland en dat heeft alles te maken met het hoge gemiddelde tempo deze Giro.

Omdat de renners bijna dagelijks voor het snelste tijdschema zijn binnen gekomen, heeft de organisatie nu maar besloten een kwartiertje later te starten.

Je weet maar nooit...

Het verraad van Sappada: de beelden

Voor de echte liefhebbers. Op YouTube is een groot deel van de etappe naar Sappada in de Giro van 1987 te zien. Veel plezier!

Giro 1987: 'het verraad van Sappada'

Over finishplaats Sappada is een stuk meer te vertellen. En dan bedoelen we niet dat het bergdorpje van iets meer dan 1.000 inwoners op de grens met Oostenrijk een van de Duitstalige eilandjes in het noorden van Italië is en pas sinds 2008 op eigen verzoek is opgenomen in de autonome regio Friuli-Venezia Giulia.

Voor wielerliefhebbers - zeker de Italiaanse - staat Sappada bekend om een van de meest beruchte episodes in de Giro-geschiedenis: het verraad van Sappada. Voor dat verhaal - dat uitgebreid beschreven door journalist David Walsh in de biografie van Roche en op fraaie wijze gepresenteerd op X door @NoahvPutte in zijn serie 'The Cycling Iceberg'- gaan we terug naar de Giro van 1987.

In 1987 presteerde de Ier Stephen Roche wat zelfs Tadej Pogacar nog nooit presteerde (al heeft hij dit jaar wel zijn zinnen erop gezet): Roche won in een jaar de Giro, de Tour en het wereldkampioenschap. Daar zag het bij aanvang van het seizoen overigens niet naar uit.

Na een vliegende start van zijn carrière sukkelde de Dubliner jarenlang met knieproblemen. Op aandringen van zijn Italiaanse ploeg Carrera - die van de spijkerwielerbroeken - ging Roche tot twee keer toe onder het mes, zonder garantie dat het goed zou komen.

Bovendien begon hij aan de Giro met een geduchte medekopman. Roberto Visentini, de playboy van het Italiaanse wielrennen in die tijd, had in 1986 de Giro op zijn naam geschreven. Op voorhand had zijn ploeg hem ook de garantie gegeven dat Visentini in de Giro de kopman zou zijn en dat in de Tour de rollen omgedraaid zouden zijn.

Maar Roche dacht daar anders over. De Ier vond dat de benen zouden moeten spreken. Maar binnen zijn ploeg hoefde hij niet op steun te rekenen: alleen de Belgische knecht Eddy Scheepers bevond zich in zijn kamp, waar Visentini kon rekenen op de steun van alle andere Italiaanse ploeggenoten waaronder Claudio Chiappucci en Davide Cassani.

En Visentini kon er ook wel wat van. Hij won de proloog in Sanremo, raakte het roze een dag later kwijt aan Erik Breukink en moest vervolgens ook zijn meerdere erkennen in Roche die de ultrakorte afdalingstijdrit (!) van de top van de Poggio naar Sanremo wist te winnen.

In de tweede week verloor Roche echter liefst 2.47 op Visentini in de klimtijdrit in San Marino, die met en riante voorsprong op weg leek naar zijn tweede eindzege. Er stond de renners echter nog een loodzware derde week te wachten in de Dolomieten.

Maar voordat ze daaraan begonnen was er nog die rit naar Sappada.

Roche besefte dat hij alleen kans zou maken op het roze als hij zijn ploeggenoot kon verrassen. En die kans kwam in rit 15 naar Sappada. Roche sprong mee in de vlucht en weigerde - ondanks uitdrukkelijk verzoek van ploegbaas Boifafa, die dreigde hem van de weg te rijden - zijn benen stil te houden.

In de loop van de etappe wisten steeds meer concurrenten aan te sluiten bij Roche - waaronder Breukink en de latere ritwinnaar Johan van der Velde -, maar een man niet: Visentini. In plaats van een voorsprong van bijna drie minuten op de rest, stond Visentini na de etappe ruim drie minuten achter.

Het roze was voor Roche, maar met Tony Rominger op slechts 0.05 en Breukink op 0.38 kon de ploeg onmogelijk tevreden zijn. In de Dolomietenritten die volgden werd Roche bespuugd, bekogeld en beschimpt door de Italiaanse tifosi langs de route, maar hij wist wonder boven wonder stand te houden.

Daarbij kreeg hij hulp van onder anderen Robert Millar, die zelf zijn jonge Panasonic-ploeggenoot Erik Breukink nog van de tweede naar de derde plaats verdrong. Voor de 23-jarige Breukink was de Giro toch al lang geslaagd, dus die 'coup' deed niet veel pijn.

Voor Visentini en de Italiaanse fans des te meer: de Italiaan deed zelfs nog pogingen om Roche van de weg te beuken, maar uiteindelijk ging hij zelf onderuit, brak daarbij zijn hand en kwam niet eens aan de streep in Rome.

Maar 'het verraad van Sappada' zou hij nooit meer vergeten.

Wiebes won ooit in startplaats Mortegliano

De renners hebben zich inmiddels verzameld in startplaats Mortegliano, een dorp van zo'n 5.000 inwoners in de buurt van Udine. Mortegliano was nog nooit start of finishplaats in de Giro, maar wel in de Giro Donne.

Sterker, in 2021 won Lorena Wiebes hier haar tweede etappe in de Giro, die uiteindelijk gewonnen zou worden door Anna van der Breggen.

Een aanvaller minder: Israel-PT nog met drie na opgave Schultz

Normaal gesproken is Nick Schultz wel iemand die we zouden opschrijven voor een aanval vandaag, maar de Australiër kampt al een paar dagen met ziekte en gaat vandaag niet meer van start.

Zijn ploeg Israel-Premier Tech heeft daardoor nog maar drie (van de acht) renners in koers: Simon Clarke, Hugo Hofstetter en Marco Frigo. Vooral de laatste is deze Giro al zeer bedrijvig geweest, misschien zien we hem vandaag weer op de voorposten.

Wie draagt welke leiderstrui?

Roze trui (algemeen klassement): Tadej Pogacar

Paarse trui (puntenklassement): Jonathan Milan

Blauwe trui (bergtrui): Pogacar (gedragen door Giulio Pellizzari)

Witte trui (jongerenklassement): Antonio Tiberi

Waarheen leidt de weg?

Voor het slotweekend van de Giro zijn we in de provincie Friuli beland, niet ver van de Sloveense grens. Reken maar dat de Sloveense slokop Pogacar zijn fans dit weekend nog wat zal willen laten zien. Maar niet vandaag vermoedelijk.

Na de door Tim Merlier gewonnen sprintersrit van donderdag zinspeelde Pogacar op een nieuw kunststukje in de etappe van zaterdag, waarin twee keer de 18 kilometer lange Monte Grappa moet worden bedwongen.

Wie hoopt op een ritzege doet er goed aan om vandaag met de kopgroep mee te gaan. De 19de etappe is 157 kilometer lang en houdt het midden tussen een heuvelrit en een bergrit. Onderweg moeten de renners 2.850 hoogtemeters overwinnen, met drie gecategoriseerde beklimmingen de Passo Duron (tweede categorie, 4,4 km à 9,7 procent), de klim naar Selva Valcalda (derde categorie) en de slotklim naar Cima Sappasa (8,3 km à 4,8 procent, maar met de laatste twee kilometer tegen de 15 procent).

Na de top van de Cima Sappada wacht de renners trouwens nog een kilometer of vijf in dalende lijn tot de finish na een klein hupje.

Buongiorno!

Buongiorno tutti! Nog drie etappes scheiden de renners van een welverdiende pizza bij het Colosseum in Rome. De strijd om het roze is allang beslist, maar achter de ongenaakbare Tadej Pogacar is nog van alles mogelijk.

En laat de etappe van vandaag nu op maat gesneden zijn voor een coup. Niet voor niets staat de finishplaats Sappada - vooral in Italië - nog altijd synoniem met 'hét verraad'. Daarover later meer.

Om 13.05 stappen de renners vandaag op de fiets in Mortegliano. De finish wordt verwacht tussen 17.00 uur en 17.30 uur. Welkom bij het liveblog!