liveblog
NOS NieuwsAangepast

Biden stelt Oekraïne gerust over steun: 'We lopen niet weg'

In dit liveblog lees je de belangrijkste ontwikkelingen rond de oorlog in Oekraïne.

liveblog gesloten

Oekraïne: in gesprek met VS over veiligstellen steun

Oekraïne zegt dat het in gesprek is met de Amerikaanse regering om nieuwe hulp veilig te stellen. De Amerikaanse hulp aan Oekraïne is voorlopig bevroren omdat het Huis van Afgevaardigden gisteravond heeft ingestemd met noodfinanciering om een shutdown, oftewel het stilleggen van de federale regering, te voorkomen. In de noodfinanciering is geen hulp voor Oekraïne opgenomen.

"De Oekraïense regering werkt actief samen met haar Amerikaanse partners om ervoor te zorgen dat het nieuwe Amerikaanse begrotingsbesluit, dat voor de komende 45 dagen geldt, nieuwe fondsen omvat om Oekraïne te helpen", zegt een woordvoeder van het Oekraïense ministerie van Buitenlandse Zaken.

President Biden maakte eerder gebruik van zijn bevoegdheden om hulpfondsen vrij te maken, en zou dat nu weer kunnen doen.

De president verzekerde Oekraïne vandaag dat de noodfinanciering niet betekent dat de VS het land in de steek laat. "We zullen niet weglopen", zei hij in een toespraak vanuit het Witte Huis. Volgens Biden bestaat er binnen het Congres een "gevoel van urgentie" om in de "komende dagen en weken" een nieuwe financieringsmaatregel voor Oekraïne goed te keuren.

Biden bij zijn toespraak in het Witte Huis

Medvedev waarschuwt Britten: geen trainingen in Oekraïne

De Russische oud-president Medvedev heeft Groot-Brittannië gewaarschuwd om geen Oekraïense militairen in Oekraïne zelf te gaan trainen. "Dat zou ze een doelwit maken voor Russische troepen", zei Medvedev die vicevoorzitter van de Russische Veiligheidsraad is.

Hij reageert op uitlatingen van de nieuwe Britse minister van Defensie, Shapps. Die opperde in een krant dat de trainingen van Oekraïense militairen door Britten naar Oekraïne verplaatst kunnen worden. "Als dat gebeurt zullen we de Britten genadeloos vernietigen", zei Medvedev op Telegram. Ze zullen dan niet worden gezien als huurlingen, maar als Britse NAVO-specialisten, voegde hij eraan toe.

Of de trainingen echt verplaatst worden is maar de vraag. De Britse premier Sunak zei in reactie op de uitlatingen van Shapps dat daarvoor nu geen plannen zijn.

Oekraïense militairen op een training in het Verenigd Koninkrijk

IMF bespreekt Oekraïense economie in Kyiv

Een afvaardiging van het IMF begint vandaag met besprekingen in Oekraïne. Er wordt met de regering en anderen gesproken over de politieke doelen en de uitdagingen waar het land voor staat. Dat zegt de Oekraïense vertegenwoordiger van het Internationaal Monetair Fonds Vahram Stepanyan.

De economie van het land is zwaar getroffen door de oorlog en de regering leunt zwaar op het Westen voor de financiering van betalingen.

Het IMF begon vorige week met het beoordelen van een meerjarige lening van 15,6 miljard dollar als onderdeel van een wereldwijd steunpakket van 115 miljard dollar.

Volgens de regering in Kyiv zijn Oekraïense bedrijven erin geslaagd zich aan te passen aan de nieuwe realiteit en herstelt de economie zich sneller dan verwacht.

Oekraïne herdenkt de militairen die zijn gesneuveld in de strijd met Rusland

  • EPA
    Herdenking gesneuvelde militairen in Kyiv
  • EPA
    Oekraïners planten vlaggen bij herdenking gesneuvelde militairen
  • EPA
    Een minuut stilte op straat in Kyiv
  • EPA
    Automobilisten stoppen om te herdenken

Oekraïners hebben vanochtend met een minuut stilte de Oekraïense militairen herdacht die zijn gesneuveld in de oorlog met Rusland. Onder meer nabij het Onafhankelijkheidsplein in de hoofdstad Kyiv werden vlaggen in een plantsoen gezet.

De Dag van de Verdedigers van Oekraïne werd voor het eerst gevierd in 2015, een jaar na de Russische annexatie van de Krim.

Oekraïners vieren op 1 oktober, een nationale feestdag, traditioneel ook de Dag van de Oekraïense Kozakken en een kerkelijke feestdag: de voorspraak van de heilige Maria.

Verkiezingsuitslag Slowakije slecht nieuws voor Oekraïne

De verkiezingen in Slowakije zijn gewonnen door de populistische oud-premier Fico. Als hij erin slaagt een coalitie te vormen, kan dat nadelig uitpakken voor Oekraïne. Fico is pro-Russisch en heeft aangekondigd dat hij een eind wil maken aan de militaire steun aan Oekraïne.

Lees hier meer:

Vrachtschepen onderweg van en naar Oekraïense havens

Vijf vrachtschepen zijn onderweg naar havens in Oekraïne. Ook zijn er drie schepen vertrokken uit Oekraïne. Ze varen via een nieuwe "humanitaire corridor" die is geopend, speciaal voor landbouwproducten. Die moet dienen als alternatief voor de Zwarte Zeeroute, die niet kan worden gebruikt sinds Rusland in juli de graandeal opschortte.

De schepen die uit Oekraïne zijn vertrokken, zouden onderweg zijn naar China, Egypte en Spanje met landbouwproducten en ijzererts aan boord.

Gewonden bij droneaanvallen op Oekraïense steden

Bij nieuwe aanvallen op Oekraïne zijn volgens de autoriteiten zeker vijf mensen gewond geraakt. Volgens de Oekraïense luchtmacht heeft Rusland afgelopen nacht dertig drones afgevuurd, waarvan er zestien zijn onderschept.

Vier mensen raakten gewond bij Stanislav in de buurt van Cherson. Een persoon is vermist en ligt waarschijnlijk onder de brokstukken van beschadigde gebouwen. In de omgeving is de stroom uitgevallen.

In de stad Oeman in Midden-Oekraïne is een vrouw gewond geraakt bij een droneaanval. De aanval leek gericht op de industrie in de stad. Er brak brand uit in een pakhuis waar graan ligt opgeslagen. Ook de stad Kryvy Rih in de regio Dnjepropetrovsk is beschoten. Daarbij zijn onder andere elektriciteits- en gasleidingen geraakt. Er zijn geen slachtoffers gevallen.

Bij aanvallen met raketten is schade aangericht in Charkiv in het noordoosten van Oekraïne. Drie raketten raakten een bedrijf.

Gewonde Oekraïense militairen bijeen in Zandvoort

De oorlog in Oekraïne zorgt voor veel zwaargewonde militairen. Een aantal Oekraïense militairen revalideert in Nederland. Eens in de drie maanden komen ze bij elkaar om te praten met lotgenoten, zo ook vandaag in Zandvoort. Ze zijn vooral gefrustreerd dat ze voorlopig hun land niet kunnen helpen, vertellen ze:

Gewonde militairen uit Oekraïne komen bij elkaar in Zandvoort: 'Willen terug naar het front'

Borrell bezoekt Odesa

EU-buitenlandchef Borrell heeft vandaag een bezoek gebracht aan de Oekraïense stad Odesa. Odesa zou in het nieuws moeten komen vanwege de levendige cultuur, schrijft Borrell op X. "In plaats daarvan komt het vaak in het nieuws als doelwit van Poetins oorlog."

Borrell stond ook even stil bij de bezette gebieden in Oekraïne. "Er is een jaar voorbij gegaan sinds Ruslands illegale annexatie van Donetsk, Loehansk, Zaporizja en Cherson."

Oekraïne heeft het volste recht om zich tegen de Russische agressie te verdedigen en de volledige controle over zijn grondgebied terug te krijgen, vervolgt Borrell. "De EU steunt Oekraïne zolang dat nodig is."

Een jaar na de Russische annexatie van Oekraïense regio's

Het is vandaag een jaar geleden dat Rusland vier gedeeltelijk bezette Oost-Oekraïense regio's annexeerde: Loehansk, Donetsk, Cherson en Zaporizja. De annexatie volgde op schijnreferenda in de regio's, die internationaal vrijwel niet worden erkend. Eerder deze week riep Poetin 30 september uit als officiële "Herenigingsdag".

Ter gelegenheid van deze dag sprak de Russische president Poetin de bevolking vannacht toe via een videotoespraak. In die toespraak beweerde Poetin onder meer dat de inwoners van de regio's in de lokale verkiezingen eerder deze maand opnieuw hadden aangegeven onderdeel te willen zijn van Rusland.

Gisteren werd de internationaal veroordeelde annexatie in Moskou gevierd met een concert. Poetin was daarbij niet aanwezig. Rusland heeft niet de volledige controle over de ingelijfde gebieden.

Het Russische ministerie van Defensie heeft gisteren aangekondigd dit najaar 130.000 mannen op te roepen voor de dienstplicht. Daarbij werd gezegd dat er dit keer ook voor het eerst inwoners van de geannexeerde gebieden dienstplichtig zijn.

Het concert op het Rode Plein in Moskou

Inwoners Vinnytsja geëvacueerd na aanval op industrieterrein

In de Oekraïense stad Vinnytsja zijn vannacht inwoners geëvacueerd rond een industrieterrein dat is geraakt door een Russische aanval. De autoriteiten hebben niet bekendgemaakt wat de Russen hebben afgevuurd en wat er precies op dat industrieterrein is geraakt.

Een grootschalige evacuatie was volgens de autoriteiten niet nodig. "Op dit moment is er geen noodzaak voor een algemene evacuatie, afgezien van de directe omgeving rond de plaats van de inslag", een woordvoerder van de burgemeester van Vinnytsja.

NAVO-chef Stoltenberg: 'Polen en Slowakije zullen Oekraine blijven steunen na de verkiezingen'

Secretaris-generaal van de NAVO Jens Stoltenberg vertrouwt erop dat Polen en Slowakije na de aankomende verkiezingen Oekraïne blijven steunen in de oorlog met Rusland, meldt Reuters.

Vorige week kondigde de Poolse premier Morawiecki aan dat Polen voortaan geen wapens meer stuurt naar Oekraïne en zich richt op zijn eigen verdediging. Daarvoor had Polen de Oekraïense ambassadeur ontboden vanwege een handelsconflict over graan.

"Ik heb er vertrouwen in dat Oekraïne en Polen een manier zullen vinden om deze conflicten aan te pakken, zonder dat dit de militaire steun aan Oekraïne negatief beïnvloedt", zei Stoltenberg.

NAVO-lid Polen werd voorheen als een van de trouwste bondgenoten gezien van Oekraïne in zijn oorlog met Rusland. Maar de banden verslechterden nadat Polen de import van Oekraïens graan stopzette.

In Slowakije maakt Robert Fico kans de verkiezingen te winnen. In zijn verkiezingscampagne zou hij gebruik maken van Russische desinformatie en hij zegt dat hij de steun aan Oekraïne wil stoppen.

Stoltenberg vandaag in Kopenhagen bij opening van NAVO-centrum

Nieuwe Britse sancties tegen 11 Russen die betrokken waren bij 'verkiezingen' bezet gebied

Het Verenigd Koninkrijk heeft elf mensen toegevoegd aan de sanctielijst, waardoor hun bezittingen in dat land bevroren worden en ze niet meer via het VK kunnen reizen. Het gaat vooral om Russen die zich bezig hebben gehouden met de annexatie van de bezette Oekraïense gebieden door Rusland, en de organisatie van verkiezingen daar een jaar geleden. Onder meer het administratieve hoofd van de bezette regio Cherson staat nu op de lijst, net als het hoofd van de Kiesraad daar.

Ook kopstukken in Moskou staan nu op de lijst: minister Alexander Koerenkov (Noodsituaties) en Natalja Boedarina (secretaris van de landelijke Kiesraad). Die sanctielijst telt inmiddels zo'n 1600 Russische mensen en organisaties.

"De Russische nepverkiezingen zijn een doorzichtige en kansloze poging om hun illegale bezetting van Oekraïens grondgebied wit te wassen", zo licht buitenlandminister Cleverly de nieuwe sancties toe. "Je kunt geen verkiezingen organiseren in andermans land. Het VK zal de Russische claims nooit accepteren: de Krim, Zaporizja, Donetsk, Loegansk en Cherson zijn Oekraïne."

Wagner-baas Trosjev nu in dienst van Russische regering

Een oprichter en een van de leiders van het Russische huurlingenleger Wagner, Andrej Trosjev, is nu in dienst van het ministerie van Defensie. Dat meldt de woordvoerder van het Kremlin. Daarmee lijkt de opname van Wagner, voorheen een bedrijf dat losstond van de Russische staat, weer een stap dichterbij. Trosjev had gisteren een ontmoeting met president Poetin, om te bespreken hoe Wagner-huurlingen kunnen worden ingezet in Oekraïne.

Het komt niet als verrassing dat Poetin kiest voor Trosjev als nieuwe leider van Wagner: al enkele dagen na de mislukte mars naar Moskou van Wagner-oprichter Prigozjin, in juni, besloot Poetin om Trosjev naar voren te schuiven als nieuwe leider van het huurlingenleger. Ook besloot hij dat de Russische staat controle moest krijgen over alle huurlingenlegers, om herhaling van de staatsgreep te voorkomen.

Volgens de Oekraïense regering duiken er sinds kort weer Wagner-strijders op aan het front in Oekraïne, die eerder in Belarus waren gestationeerd na de mislukte staatsgreep. Zij zouden als huurling contracten hebben getekend met het Russische ministerie van Defensie om mee te vechten in Oekraïne. Onduidelijk is om hoeveel mensen het gaat.

Andrej Trosjev bij een receptie in het Kremlin in 2016

Vijf doden in Oekraïne door Russische beschietingen

Bij beschietingen van het Russische leger zijn gisteren zeker vijf mensen om het leven gekomen, melden lokale autoriteiten. In de zuidelijke stad Cherson kwamen drie vrouwen om het leven. In de oostelijke regio Donetsk vielen er twee doden.

Volgens aanklagers kwamen de vrouwen in Cherson om toen ze op straat waren. De plaats is niet meer in handen van Rusland, maar wordt geregeld aangevallen door het Russische leger.

Aanklagers in Donetsk zeggen dat de doden daar vielen in de plaats Krasnohorivka, ten westen van de door Rusland ingenomen stad Donetsk. Over de details is verder niets bekend. De informatie is niet onafhankelijk te verifiëren.

NAVO-topman Stoltenberg kondigt in Kyiv miljarden aan nieuwe wapensteun aan

Ook NAVO-topman Jens Stoltenberg is vandaag onaangekondigd in Kyiv, voor een ontmoeting met president Zelensky. Tijdens een gezamenlijke persconferentie zei Stoltenberg dat de NAVO nu voor zo'n 2,4 miljard euro aan contracten met wapenfabrikanten heeft gesloten, voor de levering van munitie. Dat zou volgens hem genoeg moeten zijn om Oekraïne van munitie te blijven voorzien, en daarnaast de eigen voorraden op peil te houden.

Tijdens de persconferentie zei Stoltenberg ook dat Oekraïne "geleidelijk terreinwinst" boekt in het offensief tegen Russische troepen, die volgens hem louter strijden voor "de keizerlijke waanideeën" van het Kremlin.

Stoltenberg bekritiseerde Rusland ook voor de aanvallen op Oekraïne dicht bij de grens met Roemenië, die hij "roekeloos" en "destabiliserend" noemde. Hij zei ook dat er geen bewijs was dat Rusland had geprobeerd om NAVO-lid Roemenië bewust aan te vallen. Dat laatste zou een aanleiding kunnen vormen voor de alliantie om zich in de oorlog te mengen.

Stoltenberg (links) en Zelensky in Kyiv

Britse defensieminister Shapps in Kyiv

De Britse minister van Defensie Grant Shapps heeft in Kyiv een ontmoeting gehad met president Zelensky, onder meer over het versterken van de Oekraïense luchtafweer. Dat heeft het kantoor van Zelensky bekendgemaakt.

Shapps' bezoek was niet vooraf aangekondigd, zoals gebruikelijk bij het bezoek van westerse hoogwaardigheidsbekleders aan Oekraïne. Shapps volgde vorige maand Ben Wallace op, die nauw samenwerkte met de Oekraïense regering op het gebied van defensie.

Zelensky bedankte bij de ontmoeting de Britten voor hun hulp. "Namens de hele natie. We zijn dankbaar voor jullie militaire, financiële en humanitaire hulp. We waarderen het zeer dat we op jullie kunnen vertrouwen." Er zijn geen concrete nieuwe plannen bekendgemaakt in de samenwerking tussen de twee landen, maar volgens zowel Zelensky als zijn defensieminister Oemerov zijn er plannen gemaakt om de Oekraïense wapenindustrie te versterken, waarbij de nadruk vooral ligt op luchtafweer.

Oekraïne vreest dat Rusland dit najaar weer zal proberen om de energievoorziening van het land in gevaar te brengen, met continue raket- en droneaanvallen.

Shapps bij zijn ontmoeting met Zelensky

Oekraïne: 34 van 44 Russische drones onderschept

De Oekraïense luchtmacht heeft afgelopen nacht 34 Russische drones neergeschoten, zo meldt de organisatie via sociale media. Tien andere Shahed-drones, oorspronkelijk afkomstig uit Iran, werden niet onderschept, maar ook die leidden niet tot schade of gewonden, zo zegt de legerleiding.

Gouverneur Oleh Kiper van de regio Odesa voegt via Telegram toe dat het merendeel van de Russische drones boven Odesa vlogen. "Onze luchtafweer heeft het uitstekend gedaan: geen schade of gewonden, alleen wat brandjes op grasland als gevolg van neergestorte drones." Odesa wordt de afgelopen maanden zwaar onder vuur genomen door Rusland, dat tracht om de graanexport vanuit Oekraïne onmogelijk te maken.

Oekraïne benoemt drie nieuwe onderministers van Defensie

Oekraïne heeft drie nieuwe onderministers van Defensie benoemd. De vorige minister van Defensie, Reznikov, diende deze maand zijn ontslag in nadat de Oekraïense president Zelensky had aangekondigd hem te gaan vervangen.

Volgens Zelensky was dat nodig omdat het ministerie "een nieuwe aanpak en andere manieren van interactie met zowel het leger als de samenleving" nodig had. Zelensky gaf de nieuwe minister Oemjerov de opdracht om de administratieve rompslomp op het ministerie te verminderen en het vertrouwen in het departement te vergroten na herhaaldelijke beschuldigingen van corruptie.

Oemjerov ontsloeg na zijn aantreden alle zes onderministers van Defensie.

Bulgarije gaat defecte luchtafweer leveren aan Oekraïne

Bulgarije gaat opnieuw wapens sturen naar Oekraïne. Het gaat onder meer om defecte luchtrakketten en munitie voor wapens die in Bulgarije zijn afgedankt. Het is voor het eerst dat Bulgarije luchtafweer aan Oekraïne geeft.

Volgens deskundigen gaat het om wapens die in Bulgarije niet meer gerepareerd kunnen worden. Oekraïne heeft die faciliteiten wel, aldus deskundigen van het Bulgaarse ministerie van Defensie.

Het besluit om Oekraïne militair te sturen is niet onomstreden in Bulgarije. Meerdere partijen zijn tegen steun aan Oekraïne. Vandaag stemde achter gesloten deuren een grote meerderheid van de parlementsleden toch voor het nieuwe steunpakket.

Oekraïne bevestigt terugkeer 'enkele honderden Wagnerstrijders'

Enkele honderden Wagnerstrijders zijn teruggekeerd om te vechten in Oekraïne, bevestigt een woordvoerder van de Oekraïense strijdkrachten de berichten van Russische militaire bloggers over de terugkeer van Wagner. De Wagnerhuurlingen zijn verspreid over verschillende plekken en in meerdere eenheden en hun impact op de strijd is beperkt, zegt de woordvoerder.

Huurlingenleger Wagner speelde een belangrijke rol bij de inname van de Oekraïense stad Bachmoet, waar maandenlang hevig om gevochten werd. Na een mislukte opmars naar Moskou en de dood van Wagnerleider Prigozjin, verdween de huurlingenorganisatie van het front.

Mychajlo Podoljak, adviseur van de Oekraïense president Zelensky, noemt op platform X het nieuws over de terugkeer van de Wagnerstrijders slechts een techniek van Rusland om nieuws over Oekraïense successen te overstemmen. Volgens hem bestaat Wagner niet meer. "Vandaag de dag zijn er alleen nog voormalige militanten van de terroristische groep die zich in alle richtingen hebben verspreid", schrijft Podoljak.

Hij noemt daarbij Afrika, Rusland zelf, maar ook Bachmoet. Volgens Podoljak worden de voormalige Wagnerstrijders ingezet bij Bachmoet.

Oekraïne: 'Russische drones vol westerse onderdelen'

De Iraanse kamikazedrones die Rusland gebruikt om Oekraïne aan te vallen bevatten veel westerse onderdelen. Dat staat in een document van de Oekraïense overheid, dat in handen is van de Britse krant The Guardian. In het document, dat Kyiv in augustus naar de G7-landen stuurde, staat dat Oekraïne in drie maanden tijd 600 keer werd aangevallen door drones met westerse technologie.

In twee typen Iraanse drones werden meer dan vijftig verschillende elektronische onderdelen aangetroffen, die zijn geproduceerd door westerse producenten, schrijft The Guardian. Er worden vijf Europese bedrijven genoemd die de originele fabrikanten zijn van de onderdelen.

De Europese bedrijven worden door Oekraïne in het onderzoek niet beschuldigd van het verstrekken van onderdelen aan het Russische leger. Het gaat om onderdelen die commercieel verkrijgbaar zijn en waarvan de export slecht of niet wordt gecontroleerd. De meeste onderdelen zouden via Turkije, India, Kazachstan, Oezbekistan, Vietnam en Costa Rica naar Iran worden geëxporteerd.

Al eerder werd bekend dat er Nederlandse chips in de Iraanse drones van het Russische leger zitten, hoewel Nederland geen chips meer exporteert naar Rusland. Chips kunnen bijvoorbeeld ook uit wasmachines of flitspalen gehaald worden en opnieuw gebruikt worden in drones.

In het document vraagt Oekraïne om langeafstandsraketten om locaties in Rusland, Syrië en Iran waar drones worden gemaakt aan te kunnen vallen.

Nieuw beeldmateriaal van Russische vlootcommandant, die dood zou zijn

De commandant van de Russische Zwarte Zeevloot is opnieuw opgedoken in een video. Viktor Sokolov is volgens Oekraïense bronnen omgekomen bij een raketaanval op het Russische marinehoofdkwartier in Sevastopol. Maar het Russische ministerie van Defensie heeft nu al twee keer beeldmateriaal van hem getoond. Van hoe recent deze beelden zijn, is niet duidelijk.

Sokolov is te zien in een interview met een televisiezender die valt onder het Russische ministerie van Defensie. Hij zegt in het interview dat de Zwarte Zeevloot goed functioneert. Uit zijn uitspraken blijkt niet of het interview is opgenomen voor of na de aanval op het hoofdkwartier.

Gisteren was Sokolov al te zien in een video van een vergadering onder leiding van de Russische minister Sergej Sjojgoe. De vlootcommandant zou op afstand, digitaal, aan de bijeenkomst hebben deelgenomen. Hij beweegt niet en spreekt ook niet in de video. De Oekraïense krijgsmacht liet toen al weten te gaan checken of Sokolov daadwerkelijk dood is.

Verkeer op Krimbrug korte tijd gestremd

De Krimbrug is vanochtend korte tijd afgesloten geweest voor verkeer. "Degenen op de brug en in het inspectiegebied worden verzocht kalm te blijven en de instructies van transportbeveiligers op te volgen", schreven lokale autoriteiten op Telegram tijdens de afsluiting.

Na ongeveer 20 minuten werd het verkeer weer hervat. Het is niet duidelijk wat er precies aan de hand was. Eerder werd de brug geraakt door Oekraïense droneaanvallen. Het door Rusland geannexeerde schiereiland is vaker doelwit van aanvallen van Oekraïne. Eerder deze maand werd het hoofdkwartier van de Russische Zwarte Zeevloot in Sevastopol geraakt. Daarbij zouden volgens Oekraïne tientallen Russische officieren zijn omgekomen.

Nieuwe aanwijzingen in Nord Stream-onderzoek: meerdere Oekraïners in beeld

Een jaar na de aanslag op de Nord Stream-pijpleidingen in de Oostzee is het nog altijd niet duidelijk wie er achter de sabotage zit. Toch zijn er steeds meer aanwijzingen dat de aanslag is uitgevoerd door een Oekraïens team. Gezamenlijk onderzoek van verschillende Europese media, waaronder de NOS en Nieuwsuur, wist twee betrokkenen te identificeren. Volgens bronnen dicht bij het Duitse rechercheonderzoek groeit de overtuiging dat de daders uit Oekraïne komen.

Het gezamenlijke onderzoek werpt ook nieuw licht op de route die het zeilschip heeft gevaren waar vanaf de aanslag zou zijn uitgevoerd. Ook spraken de media met nieuwe ooggetuigen die de bemanning van deze boot hebben gezien.

Lees meer over het onderzoek:

'Rusland wil weer zetel in VN-Mensenrechtenraad'

Rusland voert campagne voor een plek in de VN-Mensenrechtenraad. Dat zou blijken uit een document waarmee Rusland steun probeert te verwerven voor de verkiezingen voor de raad op 10 oktober. De BBC heeft dat document in handen gekregen.

Rusland werd in april vorig jaar uit de raad gezet vanwege de inval in Oekraïne en de mensenrechtenschendingen die Russische troepen daar begingen. 93 VN-lidstaten stemden voor verwijdering van de Russen uit de raad, 24 tegen en 58 staten onthielden zich van stemming.

In het document schrijven de Russen dat ze willen voorkomen dat de raad een "werktuig voor de politieke wensen van een groep landen" wordt. Daarmee zouden westerse landen worden bedoeld.

Diplomaten noemden de manier waarop Rusland campagne voert tegenover journalisten van de BBC "agressief". Kleine lidstaten zouden met graan en wapens worden verleid om voor Rusland te stemmen.

In maart vorig jaar verlieten diplomaten massaal de zaal toen de Russische minister van Buitenlandse Zaken Lavrov het woord kreeg:

Lavrov krijgt het woord en de zaal loopt (bijna helemaal) leeg

Rusland toont beelden van bevelhebber Sokolov, suggereert dat hij nog in leven is

Het Russische ministerie van Defensie heeft vandaag beelden gedeeld van een overleg waarin onder meer admiraal Viktor Sokolov is te zien. Wanneer die beelden zijn gemaakt, is niet duidelijk. Oekraïne meldde onlangs dat Sokolov vorige week is gedood bij de Oekraïense raketaanval op het hoofdkwartier van de Russische vloot.

Op de beelden lijkt de hoogste commandant van de Zwarte Zee-vloot via een videoverbinding mee te doen aan de vergadering. Sokolov is sinds de aanval niet meer in het openbaar verschenen, en het Russische ministerie van Defensie wil niet reageren op de Oekraïense bewering dat hij dood is.

Volgens Oekraïne zijn bij de aanvallen naast Sokolov nog 33 hoge militairen omgekomen. Ook zouden 105 mensen gewond zijn geraakt.

Kremlin: Amerikaanse langeafstandsraketten veranderen niets aan slagveld

De levering van langeafstandsraketten en Abrams-tanks door de Verenigde Staten aan Oekraïne gaat niets veranderen op het slagveld, zegt een woordvoerder van het Kremlin. Volgens Dmitry Peskov kan Rusland zich "constant aanpassen" aan nieuwe soorten wapens.

Vorige week berichtten Amerikaanse media dat president Biden toch een "klein aantal" ATACMS-raketten gaat doneren aan Oekraïne. Oekraïne lobbyt al vele maanden voor de raketten, die een bereik hebben van 300 kilometer. De VS twijfelde aan de levering, uit angst om verder betrokken te raken in het conflict. De raketten zouden op Russisch grondgebied kunnen terechtkomen. "De Amerikanen blijven hun invloed in dit conflict vergroten", zegt Peskov vandaag.

De eerste Amerikaanse Abrams-tanks zijn volgens Amerikaanse media vorige week geleverd aan Oekraïne. De inzet zal zorgvuldig moeten worden voorbereid, zei het hoofd van de Oekraïense militaire inlichtingendienst eerder. Anders bestaat het risico dat ze snel worden uitgeschakeld. Peskov leek vandaag te verwijzen naar die waarschuwing: "Ook deze zullen branden", zegt hij over de tanks.

De Amerikaanse president Biden noemde de Abrams-tanks "de meest capabele tanks ter wereld". De VS heeft al Oekraïense militairen getraind om met de tanks om te gaan.

'Slagkracht Russische vloot in beperkte mate aangetast'

De recente Oekraïense aanvallen op de Russische Zwarte Zee-vloot hebben de slagkracht van de Russische marine aangetast, maar wel in beperkte mate. Dat schrijft de Britse militaire inlichtingendienst in zijn dagelijkse update. De Russische vloot kan zijn belangrijkste taken naar verwachting nog altijd uitvoeren, waaronder het uitvoeren van aanvallen met kruisraketten en patrouilleren in de nabije regio. Patrouilles in een groter gebied worden er wel door bemoeilijkt, volgens de Britten. Ook het blokkeren van de Oekraïense graanexport wordt door de schade die aan de vloot is toegebracht moeilijker, is de inschatting.

De inlichtingendienst refereert aan luchtaanvallen op het hoofdkwartier van de Russische vloot in Sevastopol, vorige week woensdag en vrijdag. Volgens Oekraïne zijn bij de aanval van vrijdag een aantal hoge militairen omgekomen, onder wie naar verluidt admiraal Viktor Sokolov, de hoogste commandant van de Zwarte Zee-vloot. Bevestiging van zijn dood is er niet.

Poolse krant: fatale raketinslag Pools grensdorp was Oekraïense afzwaaier

Een raketinslag vorig jaar november in het Poolse grensdorp Przewodòw waarbij twee doden vielen was veroorzaakt door Oekraïense luchtafweer, bericht Rzeczpospolita. De Poolse krant sprak onder meer met een woordvoerder van de Poolse justitie, die onderzoek deed naar de inslag.

De gevonden raket was een luchtafweerraket van het type S 300 5-W-55, met een reikwijdte van 75 tot 90 kilometer. Op dat moment had Rusland geen stellingen van waaruit een dergelijke raket Przewodòw had kunnen bereiken, zegt een bron tegen de krant. Kiev heeft altijd ontkend dat de raket afkomstig was van Oekraïne.

De fatale raketinslag leidde kortstondig tot de vrees dat NAVO direct meegesleept zou worden in de oorlog tussen Rusland en Oekraïne. Aangezien Polen lid is van de NAVO zou de alliantie een doelbewuste Russische aanval kunnen beschouwen als een aanval op het hele militaire bondgenootschap. Daags na de inslag spraken de Amerikaanse president Biden, NAVO-chef Rasmussen en de Poolse president Duda al het vermoeden uit dat de raket afkomstig was van de Oekraïense luchtafweer. Daarmee haalden ze al de angel uit het incident.

Oekraïnse havenstad aan de Donau opnieuw doelwit

Rusland heeft met drones opnieuw een aanval uitgevoerd op de Oekraïense havenstad Izmajil, meldt de gouverneur van de regio Odesa. Daarbij zijn een opslagplaats voor graan, een havengebouw en tientallen vrachtwagens en auto's beschadigd. Ook raakten twee mensen gewond. Volgens gouverneur Oleh Vilkoel duurde de aanval zo'n twee uur. Een groot aantal drones zou onschadelijk zijn gemaakt.

Oekraïense havens aan de Donau zijn cruciaal sinds Rusland deze zomer afspraken over de vrije toegang van graan via de Zwarte Zee opzegde. Rusland heeft aanvallen op havens als Izmajil en Reni de laatste maanden opgevoerd. Internationale pogingen om Moskou zover te krijgen de graandeal nieuw leven in te blazen zijn tot dusver gestrand; Rusland eist dat sancties tegen het land worden verlicht. De aanvallen op de havensteden aan de Donau liggen extra gevoelig, omdat ze op de grens met NAVO-lidstaat Roemenië liggen.

Gouverneur Vilkoel meldt vanochtend ook een luchtaanval op de Oekraïense stad Kryvy Rih. Over schade of slachtoffers is nog niets bekend.

President Zelensky heeft gisteravond bondgenoten opnieuw opgeroepen om meer wapensystemen te leveren. Hij noemde daarbij F-16's, maar ook luchtafweersystemen, die nodig zijn om grotere delen van het land te beschermen. Gisteren werd bekend dat inmiddels de eerste Amerikaanse Abrams-tanks zijn aangekomen in Oekraïne. Washington heeft Kiev in totaal 31 Abrams-tanks toegezegd.

Schade na de aanval in regio Odesa

Russen: elf drones vernietigd in regio's Belgorod en Koersk

Het ministerie van Defensie van Rusland meldt dat de luchtafweer de afgelopen avond zeker elf drones heeft neergehaald. Vier drones zouden zijn onderschept boven de Koersk-regio en zeven boven Belgorod.

Over schade of slachtoffers na de aanvallen is niets bekend. Beide regio's grenzen aan Oekraïne en worden vaak aangevallen door drones. Oekraïne heeft nog niet op de aanvallen gereageerd.

Productie van drones in Kyiv

55 vermoedelijke schendingen van sancties Rusland

Het Openbaar Ministerie doet strafrechtelijk onderzoek naar 55 vermoedelijke schendingen van de sancties tegen Rusland en Belarus. De gevallen werden de afgelopen anderhalf jaar ontdekt bij inspecties door de douane.

Sinds de Europese Unie economische strafmaatregelen trof tegen beide landen wegens de Russische inval in Oekraïne, heeft de douane meer dan 140.000 controles uitgevoerd. Zo worden bijvoorbeeld vracht- en koerierszendingen en poststukken gecontroleerd.

Vanwege de sancties is de import en export van bepaalde goederen verboden. Ook financiële transacties met veel bedrijven en personen in Rusland zijn niet toegestaan.

Een halfjaar geleden waren er 45 vermoedelijke schendingen bij de douane bekend. "Elke overtreding van de sancties is er één te veel", zei staatssecretaris De Vries (Douane) vorige week bij een werkbezoek op Schiphol. Volgens de staatssecretaris is het handhaven van de handelsbeperkingen "een belangrijk onderdeel van de steun aan Oekraïne".

Oekraïne claimt dood 34 officieren bij aanval Sevastopol

Bij de Oekraïense raketaanval op het hoofdkwartier van de Russische Zwarte Zeevloot in Sevastopol afgelopen vrijdag zijn volgens Oekraïne 34 marineofficieren gedood, al levert het daarvoor geen bewijs. Ook zouden 105 mensen bij de aanval gewond zijn geraakt, stelt Oekraïne.

De genoemde aantallen liggen een stuk hoger dan die van de Oekraïense militaire inlichtingendienst, die het afgelopen zaterdag over "zeker negen doden" en zestien gewonden had. De baas van de inlichtingendienst zei toen ook dat een Russische generaal, die troepen aanstuurde aan het zuidoostelijke front, in kritieke toestand verkeerde na de aanval.

De afgelopen dagen gingen ook geruchten dat de commandant van de Russische Zwarte Zeevloot, admiraal Viktor Sokolov, bij de aanval was omgekomen. Het Oekraïense leger rept daar vandaag niet over, maar een adviseur van de Oekraïense minister van Binnenlandse Zaken noemt zijn naam wel op sociale media.

De Oekraïense berichten verschillen enorm van de Russische lezing over slachtoffers van de aanval in Sevastopol. Het Russische leger meldde in eerste instantie dat er één militair was omgekomen, maar zei later dat er alleen een militair vermist is.

Een satellietfoto van afgelopen zaterdag waarop het aangevallen hoofdkwartier van de Russische Zwarte Zeevloot te zien is

Voorzitter liet Canadees Lagerhuis voor voormalige SS'er klappen

De voorzitter van het Canadese Lagerhuis, Anthony Rota, heeft zijn excuses aangeboden voor het eren van een Oekraïense Canadees die in de Tweede Wereldoorlog in een SS-eenheid voor nazi-Duitsland vocht. Tijdens een bezoek van de Oekraïense president Zelensky, afgelopen vrijdag, wees Rota de parlementsleden op de aanwezigheid van de 98-jarige Jaroslav Hoenka.

Rota wist niet dat Hoenka in dienst van de Duitsers tegen de Russen had gevochten. Nadat de mensenrechtenorganisatie Vrienden van het Simon Wiesenthal Centrum hem daarop had gewezen, bood hij zijn excuses aan. Het is onduidelijk waarom hij niets wist over het naziverleden van Hoenka.

Jasroslav Hoenka (rechts) op de tribune in het Canadese Lagerhuis

VN: Russische martelpraktijken in Oekraïne systematisch en wijdverspreid

Rusland heeft zich in bezette delen van Oekraïne schuldig gemaakt aan systematische, wijdverspreide en gruwelijke martelpraktijken. Dat zegt de leider van een onderzoek in opdracht van de VN.

"In sommige gevallen waren de martelpraktijken zo wreed dat het slachtoffer eraan bezweek", zei hij tijdens een hoorzitting van de VN Mensenrechtenraad in Genève. Ook verkrachtingen vonden in de bezette gebieden op grote schaal plaats. In Cherson "hebben Russische soldaten vrouwen tussen 19 en 83 jaar verkracht en seksueel misbruikt". In veel gevallen werden familieleden in naastgelegen ruimtes gedwongen om het seksuele geweld aan te horen, aldus de onderzoeker.

De commissie die het onderzoek uitvoerde, bezocht onder meer de regio's Cherson en Zaporizja. De onderzoekers constateerden dat martelingen voornamelijk plaatsvonden in detentiecentra die door de Russische autoriteiten waren opgezet.

Eerder stelde de commissie al dat schendingen gepleegd door Russische troepen in Oekraïne, inclusief het gebruik van marteling, als misdaden tegen de menselijkheid kunnen worden beschouwd. Rusland ontkent burgers te hebben gemarteld.

Tijdens de hoorzitting van de VN Mensenrechtenraad kreeg Rusland de gelegenheid om op de beschuldigingen te reageren, maar er was geen Russische vertegenwoordiger aanwezig.

Graanopslag Odesa geraakt bij raketaanval

In de zuidelijke havenstad Odesa zijn naast een leegstaand hotel ook opslagplaatsen voor graan beschadigd geraakt door Russische raketaanvallen. Er lag meer dan 1000 ton aan graan.

Hoeveel er verloren is gegaan, is niet duidelijk. Volgens de Oekraïense autoriteiten heeft het luchtverdedigingssysteem drie projectielen niet weten tegen te houden. Bij de aanval is een vrouw gewond geraakt.

Een leegstaand hotel in Odesa is beschadigd geraakt

Oekraïne haalt drones en kruisraketten neer, schade en gewonde in Odesa

De Oekraïense luchtverdediging heeft elf van de twaalf Russische kruisraketten neergehaald die vannacht zijn afgevuurd. Ook zijn negentien drones onschadelijk gemaakt, meldt de Oekraïense luchtmacht.

Bij een luchtaanval is schade aangericht in de zuidelijke havenstad Odesa. Volgens het Oekraïense ministerie van Defensie is een hotel in de haven beschadigd geraakt. Een vrouw liep verwondingen op, meldt de gouverneur van de regio.

Op deze videobeelden is de schade aan het hotel goed te zien:

Hotel in Odesa beschadigd door Russische raketaanval

Rusland meldt drone-aanvallen, 'kantoor geheime dienst geraakt'

In de Russische stad Koersk zijn gisteren meerdere gebouwen geraakt door Oekraïense drones. Volgens Oekraïense media wordt een van de gebouwen gebruikt door de Russische geheime dienst FSB. Ook zou een olieraffinaderij zijn geraakt.

De gouverneur van de regio Koersk bevestigt dat een overheidsgebouw getroffen is, maar zegt niet waarvoor het gebouw wordt gebruikt. Ook zou er slechts 'minimale schade' zijn aan het dak.

Koersk ligt niet ver van de grens met Oekraïne en wordt wel vaker getroffen door Oekraïnse drone-aanvallen.

Later op de avond was er ook een drone-aanval in de regio Tula, dat ongeveer 150 kilometer ten zuiden van Moskou ligt. Volgens het Russische persbureau RIA zijn de drones door de luchtverdediging uitgeschakeld en zijn er geen gewonden gevallen. Als gevolg van de luchtdreiging was het vliegverkeer van en naar twee van Moskou's luchthavens enige tijd ontregeld.

Een vrouw loopt langs de letters 'Koersk, stad van militaire trots'

Oekraïne: meerdere doden in regio Cherson bij Russische luchtaanval

Bij luchtaanvallen in de Oekraïense regio Cherson zijn vandaag drie mensen om het leven gekomen en acht mensen gewond geraakt, meldt persbureau AP.

Volgens de gouverneur van de regio kwam een vrouw om het leven bij een Russische aanval op woningen in de stad Beryslav. Drie mensen, onder wie een politieagent, raakten gewond.

In de stad Cherson raakten vijf mensen gewond bij een luchtaanval. En in een dorpje ten oosten van die stad kwam een 67-jarige man om het leven, meldt de gouverneur.

De plaatsen die zijn getroffen zijn, liggen langs de Dnjepr. Die rivier vormt in de regio Cherson de grens tussen Oekraïne en het door Rusland bezette gedeelte.

Tweede graanschip via 'humanitaire corridor' aangekomen in Istanbul

Voor de tweede keer sinds het aflopen van de graandeal is er een schip met graan uit Oekraïne in Istanbul aangekomen. De bedoeling is dat de Aroyat vandaaruit verder vaart naar Egypte. Aan boord is ruim 17.000 ton graan.

Het schip vertrok vrijdag vanuit Tsjornomorsk, bij Odesa, en voer via een speciale route die internationale wateren vermijdt. Het ging daarbij langs de kust van Roemenië en Bulgarije, om de kans op Russische aanvallen te verkleinen. Een week geleden kwam er al een eerste graanschip via deze volgens Oekraïne "humanitaire corridor" aan in Turkije.

Rusland trok zich in de zomer terug uit de graandeal, waardoor de veiligheid van Oekraïense graanschepen die via de Zwarte Zee varen niet meer gegarandeerd is. Dat heeft wereldwijde impact, omdat Oekraïne een belangrijke graanexporteur is.

Nieuw liveblog

Welkom in het nieuwe blog met de belangrijkste ontwikkelingen rond de oorlog in Oekraïne. Het blog van afgelopen week teruglezen? Dat kan hier.