'Beschietingen in Cherson, Donetsk' • IAEA: explosies bij kerncentrale Zaporizja

'Russische beschietingen in onder meer Cherson, Donetsk'

Bij Russische beschietingen in Oekraïne zijn vandaag een dode en een gewonde gevallen, zegt de Oekraïense president Zelensky. Infrastructuur, maar ook tientallen huizen en gebouwen werden vernietigd.

De beschietingen gebeurden onder meer in Nikopol, de stad die aan de andere kant van de rivier de Dnjepr op de kerncentrale Zaporizja uitkijkt. In de stad Donetsk raakten stroomkabels beschadigd en viel een dode. Ook plaatsen ten noorden van de stad Charkov kwamen onder vuur te liggen van Russische troepen, zeggen vertegenwoordigers van de Oekraïense president.

Volgens het Oekraïense leger blijft de situatie in de zuidelijke regio Cherson "moeilijk". De recent door Oekraïense troepen heroverde stad Cherson is dit weekend door Russen beschoten en bestookt met rakketten. Zaterdag werd daarbij een oliedepot geraakt, waardoor een grote brand ontstond. In Bilozerka, vlak buiten de stad, raakten zaterdag ook vijf mensen gewond toen ze bij een voedseluitgiftepunt beschoten werden door Russische militairen, zegt het Oekraïense leger.

VN-atoomwaakhond reageert geschokt op beschietingen kerncentrale

VN-atoomwaakhond IAEA heeft geschokt gereageerd op de beschietingen op de kerncentrale Zaporizja. Rusland beschuldigt Oekraïne van het uitvoeren van raketaanvallen op de centrale. Het IAEA zegt dat er gisteren en vandaag zo'n twaalf explosies zijn geweest bij de centrale. "Wie er achter zit, moet daar onmiddellijk mee stoppen."

Het agentschap noemt het "compleet onverantwoord". "Je speelt met vuur", zegt het hoofd van de dienst, Rafael Grossi, in een verklaring. Volgens het IAEA zijn gebouwen en materieel beschadigd geraakt. De waakhond heeft zelf explosies waargenomen.

"Oekraïne bestookt kerncentrale Zaporizja met raketten"

De kerncentrale van Zaporizja, die onder Russische controle staat, wordt bestookt met raketten door Oekraïne. Dat beweert het Russische persbureau Tass. Er is geen stralingslek vastgesteld, meldt het persbureau op basis van de Russische nucleaire dienst.

Er zouden vijftien raketten zijn afgevuurd. Die zouden onder meer zijn neergekomen in de buurt van opslagplaatsen waar droog nucleair afval ligt en bij een gebouw dat splijtstof herbergt. Rusland en Oekraïne beschuldigden elkaar er al eerder ervan het gebouw te beschieten.

'Russen verplaatsen troepen van Cherson naar Donbas'

De Russische strijdkrachten die uit de zuidelijke stad Cherson zijn teruggetrokken worden verplaatst naar de oostelijke regio's Donetsk en Loehansk. Dat meldt het Duitse persbureau DPA op basis van de Oekraïense militaire autoriteiten. In Loehansk hebben de Russen extra controleposten opgezet om deserteurs te identificeren en te arresteren.

Volgens een woordvoerder van de Oekraïense luchtmacht wordt er hevig gevochten in de Donbas. Hoewel de Russen massaal aanvallen met raketten wil hij nog niet spreken van een nieuw groot offensief.

Rusland zou sinds gisteren ongeveer zestig raketaanvallen hebben uitgevoerd op doelen in Donetsk en Loehansk. De Oekraïense legerleiding zegt dat er tientallen van deze aanvallen zijn afgeweerd. DPA kon die informatie niet onafhankelijk verifiëren.

'Iran helpt Rusland met productie aanvalsdrones'

Iran gaat Rusland helpen met het produceren van aanvalsdrones. Dat zeggen bronnen uit de inlichtingenwereld tegen de Washington Post. Moskou en Teheran zouden een overeenstemming hebben bereikt om drones te vervaardigen op Russisch grondgebied.

Tot nu toe kreeg Rusland die drones van Iran om er onder meer energiecentrales in Oekraïne mee aan te vallen. Volgens de inlichtingendiensten heeft Rusland zo'n 400 Iraanse drones ingezet in Oekraïne.

Nu zou Rusland de kennis en onderdelen van Iran krijgen om zelf de onbemande vliegtuigjes te maken. Moskou zou binnen een paar maanden beginnen met de productie van de aanvalsdrones.

'Russische terugtrekking uit Cherson relatief goed verlopen'

Het terugtrekken uit de zuidelijke stad Cherson is voor de Russen beter verlopen dan eerdere terugtrekkingen in de oorlog, zeggen de Britse inlichtingendiensten. Volgens de diensten zijn de Russen tientallen voertuigen verloren. In eerdere gevallen waren het er honderden.

Verder konden de Russen materieel vernietigen voor het in Oekraïense handen zou vallen. Cherson werd onlangs heroverd door Oekraïne. De stad was een van de eerste steden die na de inval werden ingenomen door Rusland.

Estland stuurt bussen en stroomgeneratoren naar Oekraïne

Om het openbaar vervoer in Oekraïne te helpen herstellen, stuurt Estland bijna dertig bussen naar Kiev. De voertuigen worden deze en volgende maand geleverd. Afgelopen zomer stuurde het Baltische land al zeventien bussen.

Verder worden op particulier initiatief dertien stroomgeneratoren vanuit Estland naar Oekraïne gestuurd. Die worden de komende dagen in scholen en kinderopvangcentra geplaatst. Kiev beschuldigt Rusland van het beschieten op energiecentrales, waardoor de stroom in verschillende delen van het land is uitgevallen.

Defensieminister Nieuw Zeeland bezoekt Kiev en Polen

De Nieuw-Zeelandse minister Peeni Henare van Defensie heeft Kiev bezocht. Daar bevestigde hij andermaal de steun aan Oekraïne in de strijd tegen Rusland. "Een bezoek aan Kiev geeft een sterk signaal af dat onze steun voor de Oekraïense verdedigingsinspanningen tegen de illegale invasie van Rusland onwrikbaar is."

De minister bracht ook een bezoek aan Polen, waar hij sprak met zijn ambtgenoot Blaszczak. Hij sprak er ook zijn medeleven uit voor de twee slachtoffers die omkwamen bij een explosie door een raket. Vorige week zei Nieuw-Zeeland dat het 66 militairen naar Groot-Brittannië stuurt om Oekraïense soldaten te trainen.

Sunak brengt bezoek aan Zelensky

De Britse premier Sunak heeft voor het eerst sinds zijn aantreden een bezoek gebracht aan Oekraïne. De Oekraïense president Zelensky meldt in een video op berichtenapp Telegram dat de twee met elkaar hebben gesproken in de hoofdstad Kiev.

Sunak beloofde om de steun aan Oekraïne in de oorlog voort te zetten. "Groot-Brittannië weet wat het betekent om voor vrijheid te vechten", zei de nieuwe premier op Twitter. De steun bestaat onder meer uit een pakket aan luchtverdedigingssystemen.

'Meer dan 400 kinderen omgekomen in oorlog'

Sinds het begin van de oorlog in Oekraïne zijn zeker 437 kinderen om het leven gekomen. Dat zegt het Oekraïense Openbaar Ministerie. Daarnaast zijn zeker 837 kinderen gewond geraakt.

Het aantal gewonden kan nog niet definitief worden vastgesteld omdat er nog informatie moet worden geverifieerd uit gebieden waar nog gevochten wordt. Datzelfde geldt voor gebieden die nog onder Russische controle staan.

De oostelijke regio Donetsk is het gebied waar de meeste slachtoffers zijn gevallen. 423 kinderen kwamen daar om het leven of raakten gewond, meldt het OM.

Volgens de Verenigde Naties zijn tot nu toe zeker 16.295 burgers gedood sinds het uitbreken van de oorlog op 24 februari. Moskou ontkent dat het burgers aanvalt.

Voor het eerst weer treinverkeer tussen Kiev en Cherson

In de recent bevrijde stad Cherson, in het zuiden van Oekraïne, is voor het eerst sinds het uitbreken van de oorlog een trein uit Kiev aangekomen. The New York Times schrijft dat de trein gisteren uit de hoofdstad vertrok voor een elf uur durende rit.

Honderden mensen verwelkomen de trein op een perron in Cherson. Aan boord zaten volgens The New York Times zo'n 200 passagiers. Het is de bedoeling dat er weer een regelmatige dienstregeling komt op het traject.

De trein werd met gejuich ontvangen in de stad. Vrienden en familieleden sluiten elkaar na maanden weer in de armen:

Staatsbegrafenis voor slachtoffer raketinslag Polen

Een van de slachtoffers van de raketinslag in het Poolse dorp Przewodów, afgelopen dinsdag, krijgt vandaag een staatsbegrafenis. Het tweede slachtoffer krijgt morgen dezelfde eer.

De begrafenissen zijn in Przewodów, op een paar kilometer van de grens met Oekraïne. De uitvaartdiensten worden geleid door de bisschop van Zamość in Oost-Polen.

De slachtoffers van 60 en 62 waren aan het werk bij een opslag toen een raket insloeg. Het Westen gaat ervan uit dat het Oekraïens afweergeschut was; de Oekraïense president Zelensky gaat er nog steeds van uit dat de raket uit Rusland kwam.

VS: honderden inwoners Cherson gevangengenomen of vermist

In de regio Cherson zijn honderden mensen gevangengehouden of vermist geraakt toen het gebied ruim acht maanden lang door de Russen werd bezet. Daarbij zijn tientallen mensen mogelijk gemarteld, concluderen onderzoekers van de Yale universiteit, met instemming van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken.

Het rapport documenteert de aanhouding en verdwijning van 226 mensen in Cherson tussen maart en oktober. Een kwart daarvan zou volgens de onderzoekers zijn gemarteld en vijf van hen zijn in gevangenschap gestorven of kort daarna.

Rusland ontkent dat het wreedheden heeft begaan. Volgens de directeur van het onderzoeksprogramma van Yale bevestigt het rapport eerdere waarschuwingen van de Verenigde Staten over Russische opsporings- en dodenlijsten met namen van burgers. "Dit is het sterkste bewijs dat dat gebeurt," zei hij tegen persbureau Reuters.

"Rusland moet deze praktijken stopzetten en zijn eenheden terugtrekken om een einde te maken aan een onnodige oorlog die het niet kan en zal winnen, hoe verachtelijk en wanhopig de toegepaste tactieken ook mogen zijn", verklaart het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken over het rapport.

Rusland haalde vorige week zijn troepen weg uit onder meer Cherson, de enige regionale hoofdstad die het sinds de invasie van februari had veroverd.

Kiev: 'Elektriciteitsnetwerk wordt mogelijk volledig uitgeschakeld'

Het stadsbestuur van Kiev waarschuwt dat het elektriciteitsnet van de hoofdstad mogelijk "volledig uitgeschakeld" wordt. Kiev is een van de steden die het zwaarst is getroffen door de Russische raket-en drone-aanvallen, die in veel gebieden de toegang tot elektriciteit, verwarming en water hebben uitgeschakeld. Ingenieurs proberen het elektriciteitsnet te repareren.

"We bereiden ons voor op verschillende scenario's, waaronder een volledige sluiting", zei Mykola Povoroznyk, plaatsvervangend hoofd van het stadsbestuur van Kiev, op televisie. Hij zei niet wat er zou gebeuren als het elektriciteitsnet helemaal wordt platgelegd. Regeringsfunctionarissen hebben eerder gezegd dat niet wordt overwogen om de bevolking van steden te evacueren.

De premier van Oekraïne zei eerder dat bijna de helft van de energie-infrastructuur van het land is uitgeschakeld door Russische aanvallen.

Rusland heeft de aanvallen op Oekraïense energiefaciliteiten de afgelopen weken opgevoerd en de stroominstallaties in het hele land bestookt met zware luchtaanvallen "Helaas blijft Rusland raketaanvallen uitvoeren op de civiele en kritieke infrastructuur van Oekraïne", zei premier Denys Sjmyhal vandaag. "Bijna de helft van ons energiesysteem is uitgeschakeld."

Foto's: wachten op humanitaire hulp in Cherson

Vandaag heeft een grote menigte inwoners van de bevrijde stad Cherson hulppakketten in ontvangst genomen, zoals te zien is op deze foto's van persbureau Reuters. Ook wordt duidelijk dat de schappen van de supermarkten halfleeg zijn.

De stad werd vorige week bevrijd door Oekraïense troepen. Dat gebeurde nadat de Russische troepen de opdracht hadden gekregen de regio te verlaten.

Hongaarse premier Orbán: 'Geen steun voor 18 miljard euro aan Oekraïne'

Hongarije is tegen een Europees steunpakket van 18 miljard euro voor Oekraïne. Dat heeft premier Orbán gezegd op een conferentie in Boedapest. Hij keurt het Russische geweld af, maar wil niet het belang van Oekraïne boven dat van Hongarije plaatsen. EU-correspondent Kysia Hekster denkt dat de weigering van Orbán samenhangt met de miljarden EU-steun die Hongarije niet uitgekeerd krijgt vanwege de anti-democratische houding van de regering-Orbán.

De Europese Commissie stelde voor Oekraïne een steunpakket voor van 18 miljard euro verspreid over een jaar, zo'n 1,5 miljard euro per maand. Daarmee kunnen lonen en pensioenen worden doorbetaald. Ook publieke voorzieningen als ziekenhuizen, scholen en energiecentrales kunnen dan blijven draaien. De lening zou in januari 2023 ingaan, en pas vanaf 2033 over 35 jaar terugbetaald moeten worden.

Een weigering van Hongarije brengt het steunpakket in gevaar, aangezien de lening onder EU-budget valt. De EU-lidstaten moeten er daarom unaniem mee instemmen.

Kiev: Oekraïnse experts op plek waar raketten insloegen

In het Poolse Przewodów zijn Oekraïense experts al begonnen met het onderzoeken van de plek waar dinsdag twee raketten neerkwamen. Dat meldt de Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken Dmytro Kuleba op Twitter. Volgens Warschau is er bewijs dat het om twee Oekraïense luchtafweerraketten ging die uit koers waren geraakt tijdens het achtervolgen van een Russische raket. Kiev ontkent dat. Kuleba benadrukt dat de samenwerking tussen Polen en Oekraïne 'open en constructief' blijft.

Koud en hongerig, maar trots maken de inwoners van Cherson zich op voor de winter

Er is geen elektriciteit. Koelkasten werken al dagen niet meer. De inwoners van Cherson zijn voor eten en drinken daardoor meer en meer afhankelijk van hulp van buiten. Toch tonen ze zich trots en strijdbaar in hun op de Russen heroverde stad.

Russische Kremlin-criticus draagt prijs op aan medegevangenen

De gevangengenomen Russische dissident Vladimir Kara-Moerza krijgt dit jaar de mensenrechtenprijs van UN Watch, een onafhankelijke organisatie die de Verenigde Naties monitort. Kara-Moerza verdient de onderscheiding vanwege zijn "moedige verdediging van vrijheid, liberale democratie en universele mensenrechten". "Zijn missie om het Russische volk te bevrijden van de dictatuur en een einde te maken aan Ruslands wrede oorlog tegen Oekraïne, is niet eerder zo belangrijk geweest", zegt de directeur van UN Watch.

Bij de prijsuitreiking in Genève gisteravond las Kara-Moerza's vrouw Jevgenia een brief voor die hij in zijn cel had geschreven. Daarin draagt hij de prijs op aan alle mensen die in Rusland vastzitten omdat ze zich uitspraken tegen de oorlog in Oekraïne. "Journalisten, advocaten, kunstenaars, geestelijken, politici en militairen. Allemaal mensen die weigerden om hun mond te houden toen ze met deze gruweldaden werden geconfronteerd, ondanks de gevolgen voor hun vrijheid."

Vladimir Kara-Moerza (41) werd in april in Rusland aangehouden op beschuldiging van het verspreiden van valse informatie over de oorlog. Hij zit sindsdien in voorarrest. Vorige maand kreeg hij al een andere belangrijke mensenrechtenonderscheiding: de Václav Havel-prijs van de Raad van Europa.

Bekijk hier hoe zijn vrouw de prijs in ontvangst nam:

Russische onderminister: we willen met VS praten over kernwapens

De Russische onderminister voor Buitenlandse Zaken Sergej Rjabkov zegt dat zijn land bereid is om op hoog niveau met de Verenigde Staten te praten over kernwapens. Een discussie over Oekraïne is evenwel uitgesloten. "Daar valt met hen niet over te praten", citeren Russische staatsmedia hem.

Vertegenwoordigers van beide landen overleggen eind deze maand een aantal dagen in Caïro over een hervatting van inspecties van hun kernwapenvoorraden. Die wederzijdse controles zijn onderdeel van het New Start-verdrag, maar werden in het voorjaar van 2020 stilgelegd vanwege de coronapandemie en zijn sindsdien niet hervat. Rjabkov sluit gesprekken op een hoger niveau niet uit na het overleg in Caïro. "Als de Amerikanen daar belangstelling voor hebben en er klaar voor zijn, zullen wij die niet weigeren."

Rjabkov zei verder dat Rusland met de VS praat over een gevangenenruil en noemde daarbij de naam van wapenhandelaar Viktor Bout. Die 'koopman des doods' zit in Amerika een celstraf uit van 25 jaar. CNN meldde in juli al dat de VS Bout wilde ruilen tegen twee Amerikanen die in Rusland gevangen zitten: topbasketballer Brittney Griner en ex-marinier Paul Whelan.

Zweedse OM: sabotage Nord Stream 1 en 2 staat vast

Het Zweedse Openbaar Ministerie zegt dat er bij het onderzoek naar de explosies aan de gaspijpleidingen Nord Stream 1 en 2 sporen van explosieven zijn gevonden. Er is overduidelijk sprake van sabotage, aldus onderzoeksleider Mats Ljungqvist. Het is nog onduidelijk wie daar verantwoordelijk voor is geweest. Daar is meer onderzoek voor nodig.

De beide pijpleidingen in de Oostzee raakten eind september bij explosies zwaar beschadigd. Er werden vier grote gaten ontdekt. De Deense premier Frederiksen zei vrijwel meteen al dat het geen ongeluk was maar het gevolg van een opzettelijke daad. Deense en Zweedse seismologen hadden voorafgaand aan het ontstaan van lekkages twee zware onderwaterexplosies geregistreerd.

Nord Stream 1 en 2 zijn aangelegd voor het transport van aardgas van Rusland naar West-Europa. Er werd meteen met een beschuldigde vinger naar Rusland gewezen, maar dat land ontkent dat het er iets mee te maken heeft.

De beschadigde delen van de pijpleidingen liggen in wateren die tot Exclusieve Economisch gebied van Denemarken en Zweden behoren. Het strafrechtelijk onderzoek wordt door deze landen samen gedaan. "Er wordt onder andere gezocht naar stukjes metaal, plastic of ander materiaal van explosieven en naar kruitresten", zei de Deense hoogleraar Volkenrecht Frederik Harhoff, vorige maand tegen de NOS.

VN: stroomuitval in Oekraïne kan op humanitaire crisis uitlopen

Terwijl de eerste sneeuwvlokken in Kiev neerkomen, wordt in Oekraïne hard gewerkt om de stroomvoorziening in het land zo veel mogelijk te herstellen. De afgelopen week richtten Russische raketten en drones grote schade aan aan de elektriciteitsvoorzieningen waardoor in tal van regio's de stroom en de verwarming uitvielen. "Tien miljoen mensen zitten zonder stroom", zei president Zelensky gisteren in een videoboodschap.

Oekraïne heeft lange en koude winters. De temperatuur daalt dan geregeld onder de -20 graden. De VN zegt dat er een ernstige humanitaire crisis dreigt als bij miljoenen Oekraïners voortdurend de stroom wegvalt.

De Amerikaanse ambassadeur bij de VN zegt dat president Poetin de Oekraïense energievoorziening probeert lam te leggen, nu het niet lukt om het Oekraïense leger te verslaan. "Hij lijkt erop dat hij het land wil onderwerpen door het te bevriezen, nu hij het niet kan veroveren met geweld", zei ze.

Topspionnen VS en Rusland spraken elkaar in Istanbul

De hoofden van de Amerikaanse inlichtingendienst CIA en de Russische tegenhanger SVR hebben elkaar voor het eerst sinds de Russische inval in Oekraïne in februari weer ontmoet. CIA-directeur Burns en SVR-directeur Narysjkin spraken elkaar deze week in Turkije. Het initiatief daarvoor kwam van de Amerikanen, zei de Russische onderminister van Buitenlandse Zaken Rjabkov gisteren tegen een Russisch tv-station. Burns heeft Narysjkin gewaarschuwd voor de gevolgen van de inzet van kernwapens.

"De dialoog wordt voortgezet, maar heeft geen structureel karakter", zei Rjabkov. "Maar we staan daar niet met de pet in de hand; de Amerikanen hebben het gesprek met ons net zo hard nodig als wij dat met hen." Hij zei ook dat delegaties van beide landen op november in Egypte overleg hebben over het New Start-verdrag. Dat is het enige kernwapenakkoord dat is overgebleven tussen beide landen. Daarin staat onder meer dat beide landen niet meer dan 1500 operationele kernkoppen mogen bezitten.

CIA-directeur Burns is vroeger ambassadeur van de VS in Rusland geweest. Eind vorig jaar reisde hij in opdracht van president Biden naar Moskou in verband met de Russische troepenopbouw aan de grens met Oekraïne.

Zelensky: meer dan 10 miljoen Oekraïners zonder stroom

De aanhoudende Russische aanvallen op de energie-infrastructuur in Oekraïne leiden tot steeds meer problemen in Oekraïense huishoudens. Meer dan 10 miljoen mensen zitten zonder elektriciteit, zegt president Zelensky. Vooral de regio's rond Kiev, Odessa, Vinnitsja en Soemi kampen met stroomuitval.

Ook vandaag werden weer energievoorzieningen in het hele land onder vuur genomen. Zelensky zegt dat de autoriteiten er alles aan doen om de elektriciteit zo snel mogelijk te herstellen. De komende dagen kan het erg koud worden in Oekraïne. Deze week viel de eerste sneeuw van dit seizoen.

Nederland gaf tot nu 800 miljoen aan militaire steun aan Oekraïne

Nederland heeft tot dusver voor 800 miljoen euro militaire steun aan Oekraïne geleverd, zei minister Kajsa Ollongren van Defensie vandaag in de Tweede Kamer. Volgens Ollongren wordt de hulp aan Oekraïne voortgezet. Dat de Oekraïense strijdkrachten gebied op de Russen heroveren laat volgens de minister zien dat de steun werkt.

Nederland leverde onder meer luchtafweerraketten, pantserhouwitsers, munitie en radarapparatuur aan Kiev. In het genoemde bedrag zit ook de 100 miljoen euro voor een nieuw internationaal fonds waaruit militaire aankopen voor Oekraïne zullen worden gefinancierd.

'Oekraïense onderzoekers aangekomen in Polen'

Oekraïense experts zijn aangekomen in het oosten van Polen, op de plek waar dinsdag een raket insloeg. Dat meldt de Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken Koeleba. Oekraïne en Polen zullen daar "constructief" samenwerken bij het onderzoek, zegt Koeleba. Hij verwacht dat zijn landgenoten snel toegang zullen krijgen tot de plek van de inslag.

De raket sloeg in bij een boerderij in een Pools dorp aan de grens met Oekraïne. Daarbij kwamen twee burgers om het leven. De NAVO en de Verenigde Staten kwamen tot de conclusie dat het ging om een raket van het Oekraïense afweergeschut.

Kabinet legt olievoorraad aan voor naderende sancties tegen Rusland

Nederland heeft een strategische olievoorraad aangelegd die goed is voor 90 dagen binnenlands gebruik. Het kabinet zegt dat dit nodig is met het oog op de aankomende sancties op ruwe aardolie vanuit Rusland. Vanaf 5 december gaan de sancties in de Europese Unie in en mag er geen olie meer worden aangekocht. Twee maanden later gaan de sancties in voor alle aardolieproducten uit Rusland.

Met de olievoorraad moet voorkomen worden dat met name de transport- en scheepvaartbranche zonder diesel komt te zitten. Nederland hield altijd al een reserve aan, maar die is vergroot in verband met de sancties. Een derde van de olie in Nederland komt uit Rusland. Door de sancties lopen de olieprijzen mogelijk op.

Graven en martelkamers aangetroffen in Cherson

In de pas bevrijde stad Cherson zijn 63 lichamen gevonden met tekenen van martelingen. Ook zijn er elf locaties aangetroffen waar mensen werden vastgehouden. Op vier van die locaties vonden ook martelingen plaats. Dat meldt de Oekraïense binnenlandminister Monastyrsky.

De minister zei dat onderzoekers tot nu toe in Cherson 436 gevallen van oorlogsmisdaden hebben ontdekt, die gepleegd zijn tijdens de Russische bezetting. De stad is pas kort bevrijd, en daarom verwacht hij dat er nog meer martelkamers en graven aangetroffen zullen worden. De politie doet onderzoek naar de locaties en de lijken. Rusland ontkent oorlogsmisdaden te plegen.

Een week geleden wist het Oekraïense leger de stad in het zuiden van het land te heroveren op de Russen. Het Russische leger heeft een spoor van lijken, kapotgeschoten infrastructuur en landmijnen achtergelaten, zei president Zelensky afgelopen nacht in een toespraak.

Ook Rusland zegt nu dat het graanakkoord wordt verlengd

Het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken bevestigt dat er overeenstemming is bereikt over de verlenging van het graanakkoord voor een veilig transport van Oekraïense en Russische landbouwproducten over de Zwarte Zee. Dat akkoord zou zaterdag aflopen, maar is verlengd met 120 dagen. Oekraïne en de VN meldden vanochtend al dat er overeenstemming was bereikt.

Oekraïne en Rusland tekenden het graanakkoord op 22 juli, onder toeziend oog van Turkije en de VN, die bemiddelden en de naleving controleren. Sinds het akkoord heeft Oekraïne zo'n 11 miljoen ton graan kunnen exporteren. Dat heeft een dempende werking gehad op de stijging van de wereldvoedselprijzen.

De Turkse president Erdogan bemiddelde bij de totstandkoming van het akkoord. Hij is blij met de verlenging ervan. "De levering in de afgelopen vier maanden van meer dan 11 miljoen ton voor mensen in nood, in meer dan 500 schepen, heeft de betekenis duidelijk gemaakt van de voordelen van dit akkoord voor de voedselvoorziening en de veiligheid in de wereld", zegt hij.

Oekraïne mag mogelijk meedoen met onderzoek naar raket in Polen

Oekraïne krijgt, als het aan Polen ligt, toegang tot de plek waar dinsdag een raket insloeg. De Poolse president Duda zegt dat daar toestemming van beide onderzoekende landen voor nodig is. Dat zijn op dit moment de VS en Polen zelf. Een adviseur van Duda acht het waarschijnlijk dat de toestemming er komt.

Bij het neerkomen van de raket in een Pools dorp aan de grens met Oekraïne kwamen dinsdag twee Poolse burgers om het leven. De VS en en de NAVO zijn vooralsnog van mening dat er een Oekraïense luchtafweerraket is neergekomen die afgeschoten was om Russische raketten te onderscheppen.

President Zelensky bestrijdt dat. "Ik twijfel er niet aan dat het niet onze raket was", zei hij tegen journalisten. "Ik geloof dat het een raket van de Russen was." Hij baseerde zich naar eigen zeggen op inlichtingen van de Oekraïense luchtmacht, die hij "niet anders dan vertrouwen" kan.

Volgens Zelensky kunnen er nog geen "definitieve conclusies" getrokken worden en heeft zijn land het recht om aan het onderzoek mee te doen. Als toch zou blijken dat het projectiel Oekraïens was, dan kunnen de nabestaanden van de twee Poolse slachtoffers excuses verwachten, zei hij.

Doden en gewonden bij Russische raketaanvallen

De Oekraïense premier Shmyhal zegt dat de Russische raketaanvallen van vandaag gericht zijn tegen een raketfabriek in de regio Dnipro en gasinstallaties elders in Oekraïne. "We weten nu dat meerdere objecten zijn vernietigd", zegt de grootste gasproducent van het land Ukrgazvydobuvannia. "Andere zijn meer of minder beschadigd."

Dit zouden beelden zijn van een inslag in Dnipro. De authenticiteit is niet vastgesteld.

Volgens plaatselijke autoriteiten zijn bij een raketaanval op een doel in de regio Zaporizja twee mensen omgekomen. Zowel in Charkov als in Odessa raakten drie mensen gewond.

Oekraïne zegt dat de luchtafweer de afgelopen weken veel Russische raketten en drones heeft vernietigd. De autoriteiten in Kiev zeggen dat vandaag twee Russische kruisraketten en vier Iraanse drones zijn neergehaald. Op sociale media zouden daarvan beelden rondgaan. Of ze echt van deze aanvallen zijn, is niet zeker.

Australiër start groen investeringsfonds voor Oekraïne

De Australische miljardair Andrew Forrest heeft een investeringsfonds gelanceerd dat zich richt op herstel en vergroening van de Oekraïense energie- en telecomsector. Hij wil ten minste 24 miljard euro bijeenbrengen. Hij hoopt dat het kapitaal van het Green Growth Initiative uiteindelijk oploopt tot bijna 96 miljard euro.

"Ik nodig professionele investeerders en fondsmanagers uit om mee te doen en iedereen die ook vindt dat het binnenvallen van een ander land in de afvalbak thuishoort van de grootste fouten van de mensheid", zegt Forrest. Hij en zijn vrouw storten zelf 500 miljoen. Het geld komt beschikbaar zodra de Russen uit Oekraïne zijn vertrokken.

President Zelensky verwelkomt het initiatief. Oekraïne heeft verouderde kolen- en kernenergiecentrales. "We hebben het voordeel dat wat Rusland heeft vernietigd, vervangen kan worden door de modernste en groenste infrastructuur."

Forrest verdiende zijn fortuin in de mijnindustrie. Hij reisde in juni naar Kiev om zijn plan met president Zelensky te bespreken.

Russische raketaanvallen op regio's Odessa en Dnipro

Voor het eerst in weken heeft Rusland weer raketten afgevuurd op doelen in de regio Odessa. Daarbij is de infrastructuur getroffen, zei de gouverneur van Odessa, zonder duidelijk te maken wat er precies is geraakt.

Ook elders in Oekraïne loeide het luchtalarm. Ook vanuit de regio Dnipro worden explosies gemeld. Daarbij zouden twee infrastructuur-doelen zijn geraakt en zeker een gewonde zijn gevallen.

Nu het niet lukt om Oekraïne militair op de knieën te krijgen, probeert Rusland de Oekraïense elektriciteitsvoorziening plat te leggen. Dat raakt de burgerbevolking hard nu de winter op komst is.

Dinsdag ondernam Rusland een grote raket- en droneaanval, waarbij meer dan 90 raketten werden ingezet. Dat was de grootste aanval op de Oekraïense energievoorziening tot nu toe. Een aantal raketten werd door de Oekraïense luchtafweer onschadelijk gemaakt. Gisteren was de elektriciteitsvoorziening in 7 van de 24 regio's volledig hersteld, waaronder die in de hoofdstad Kiev.

Nieuwsuur zond maandag deze reportage uit over de voorbereidingen in Charkov op de winterkou:

'Graanakkoord voor export over Zwarte Zee verlengd met vier maanden'

Onderhandelaars in Istanbul hebben overeenstemming bereikt over verlenging van het graanakkoord dat de veiligheid garandeert van de export van Oekraïens graan en kunstmest over de Zwarte Zee. "Het besluit is zojuist in Istanbul genomen", zegt het Oekraïense ministerie van Infrastructuur. De VN bevestigt het bericht, maar Rusland en Turkije nog niet. Volgens de Turken worden de onderhandelingen voortgezet.

Oekraïne en Rusland tekenden het graanakkoord op 22 juli, onder toeziend oog van Turkije en de VN, die bemiddelden en de naleving controleren. Het akkoord zou deze maand aflopen, maar wordt nu met 120 dagen verlengd en de VN en Turkije blijven toezien op naleving, zegt het Oekraïense ministerie.

Sinds het akkoord heeft Oekraïne zo'n 10 miljoen ton graan kunnen exporteren. Dat heeft een dempende werking gehad op de stijging van de wereldvoedselprijzen.

Rusland en het Westen ruziën door in Veiligheidsraad over raketten in Polen

De VS en zijn bondgenoten zijn vannacht in de VN-veiligheidsraad gebotst met Rusland over de vraag wie de verantwoording draagt voor de raket die eergisteren in een Pools grensdorp neerkwam. Dat kostte het leven aan twee Poolse burgers. De VS en de NAVO kwamen gisteren tot de conclusie dat het om een Oekraïense luchtafweerraket ging. Maar die was afgeschoten om raketten en drones te onderscheppen die door Rusland op Oekraïne waren afgevuurd.

"Deze tragedie zou er niet zijn geweest als Rusland niet zonder reden Oekraïne was binnengevallen en aanvallen op de civiele Oekraïense infrastructuur had uitgevoerd", zei de Amerikaanse ambassadeur bij de VN. Haar Russische collega antwoordde dat Oekraïne en Polen op een "directe botsing tussen Rusland en de NAVO" aanstuurden. Beide landen hadden in eerste instantie gezegd dat het om Russische raketten ging. De Oekraïense president Zelensky blijft daarbij.

Bij de Russische raketaanvallen van dinsdag op Oekraïne werd opnieuw energie-infrastructuur vernietigd. De Amerikaanse ambassadeur zei dat president Poetin van tactiek is veranderd nu het niet lukt om het Oekraïense leger te verslaan. "Hij lijkt erop dat hij het land wil onderwerpen door het te bevriezen, nu hij het niet kan veroveren met geweld", zei ze.

VN-vicesecretaris-generaal Rosemary DiCarlo zegt dat de Russische bombardementen van dinsdag ernstigste waren sinds de Russische inval van 24 februari. Ze veroordeelde de aanvallen op burgers en burgerdoelen en zei dat het eind van de oorlog nog niet in zicht is. Dat laatste denkt ook de mening van de stafchef van het Amerikaanse leger, generaal Mark Milley. "De kans dat Oekraïne de Russische troepen snel uit heel Oekraïne verdrijft, is niet groot", zei hij.

NAVO nog voorzichtig

De NAVO heeft nog niet officieel gereageerd op de laatste uitspraken van de Oekraïense president Zelensky. Die blijft erbij dat gisteren een Russische en niet een Oekraïense raket is neergekomen in Polen, met twee doden tot gevolg. Hij zegt zich daarbij te baseren op zijn inlichtingendiensten.

Eerder vandaag zei de Amerikaanse president Biden juist dat de raket door Oekraïne was afgevuurd. Ook de NAVO zei dat het om Oekraïens afweergeschut leek te gaan.

Volgens correspondent Kysia Hekster wil de NAVO voorzichtig zijn met het definitief aanwijzen van een 'schutter', totdat er hard bewijs is. "NAVO-baas Stoltenberg sprak vanmiddag ook van een voorlopige analyse en hield een slag om de arm." Als er te vroeg conclusies getrokken zouden worden, zou dat Rusland in de kaart kunnen spelen, is de gedachte bij de NAVO.

Wat er allemaal (niet) bekend is over de inslag van gisteren, lees je in dit artikel:

Onderzoek in volle gang

Met de raketinslag in het Poolse dorp Przewodòw werd gisteravond voor het eerst sinds de oorlog in Oekraïne een NAVO-lidstaat direct militair getroffen door het conflict. In het artikel hieronder zetten we op een rij wat er tot nu toe bekend is over de inslag.

Zelensky: de raket kwam niet van Oekraïne

President Zelensky is ervan overtuigd dat de raket die is ingeslagen in een Pools dorp niet Oekraïens was, maar Russisch. Dat meldt het persbureau Interfax Ukraine. "Ik twijfel er niet aan dat het niet onze raket was", zegt de Oekraïense president tegen journalisten. "Ik geloof dat het een Russische raket was."

Hij baseert zich naar eigen zeggen op inlichtingen van de Oekraïense luchtmacht, die hij "niet anders dan vertrouwen" kan.

Verder vindt hij dat Oekraïne toegelaten moet worden tot de plek van de inslag. Volgens de president kunnen er nog geen "definitieve conclusies" getrokken worden, maar heeft het land recht om mee te doen met het onderzoeksteam.

Als toch zou blijken dat het projectiel Oekraïens was, dan kunnen de nabestaanden van de twee Poolse slachtoffers excuses verwachten, zei Zelensky ook.

In de loop van de dag kwamen de NAVO en de Verenigde Staten tot de conclusie dat de bewuste raket van Oekraïens afweergeschut kwam. Volgens NAVO-secretaris-generaal Stoltenberg zijn er geen aanwijzingen dat het een doelgerichte aanval was en evenmin dat Rusland aanvallen op NAVO-landen beraamt. Nadat de inslag bekend was geworden, werd wel gespeculeerd over een Russische afzwaaier.

Oekraïens parlement verlengt staat van beleg en mobilisatie

Het Oekraïense parlement heeft de staat van beleg en de mobilisatie van het leger verlengd met nog eens negentig dagen tot 19 februari volgend jaar. Ook de mobilisatie van burgers gaat door. Het was de vierde verlenging van de maatregelen sinds de Russische invasie.

Het decreet van president Zelenksy werd met grote meerderheid gesteund door het parlement. De staat van beleg geeft het leger uitgebreide rechten en kan vrijheden beperken van burgers, zoals het recht te demonstreren.

Poolse premier: raketinslag kan Russische provocatie zijn

Volgens de Poolse premier Morawiecki is de raketinslag in een Pools dorp mogelijk een provocatie van Russische zijde. "We kunnen niet uitsluiten dat de beschieting van de Oekraïense infrastructuur een opzettelijke provocatie was in de hoop dat een dergelijke situatie zou kunnen ontstaan", zei Morawiecki tegen het Poolse parlement.

Eerder vandaag zei de Poolse president Duda nog dat de raketinslag waarschijnlijk een noodlottig ongeval was en geen bewuste aanval. Ook de NAVO en de Verenigde Staten zeiden dat niets wijst op een doelbewuste actie en dat de raket afkomstig was van Oekraïense luchtverdedigingstroepen.

Oekraïne twijfelt hieraan en wil "onmiddellijke toegang" tot de plek van de inslag. Ook wil Oekraïne meedoen met Polen en de Verenigde Staten in het onderzoek naar de toedracht van het incident. Daar moeten Polen en de VS eerst toestemming voor geven, zei president Duda vanmiddag.

Drie dagen rouw afgekondigd in Pools dorpje

De burgemeester van het Poolse dorp Przewodów heeft een driedaagse rouwperiode afgekondigd. Volgens de burgemeester is dit een "noodzakelijke beslissing" in deze "uitzonderlijke situatie".

Bij de raketinslag in het dorp, zo'n 6 kilometer van de Oekraïense grens, kwamen gisteren twee mensen om het leven. Het zijn twee mannen van in de zestig, die beide aan het werk waren in een graanschuur tijdens de inslag, meldt de Poolse zender TVN24. Przewodów heeft zo'n 400 inwoners.

Olie stroomt weer door pijpleiding van Rusland naar Slowakije

Er stroomt weer ruwe olie vanuit Rusland door de Droezjba-pijpleiding naar Slowakije. De oliestroom door de pijpleiding naar Hongarije en Slowakije werd gisteren stopgezet, volgens de exploitant van de leiding vanwege technische redenen.

Een Hongaarse olieraffinaderij zei dat zijn Oekraïense partner had verteld dat een Russische raket de stroomtoevoer naar een pompstation van de leiding in Oekraïne had uitgeschakeld.

De Droezjba-pijpleiding brengt Russische olie via verschillende vertakkingen naar onder meer Oekraïne, Polen, Hongarije, Slowakije en Tsjechië.

Oekraïne wil gezamenlijk onderzoek naar raketinslag

Kiev is voorstander van een gezamenlijk onderzoek naar de raketinslag in Polen, zegt de Oekraïense secretaris van de nationale veiligheidsraad op Twitter. Verder zegt de secretaris dat Oekraïne "onmiddellijke toegang" wil tot de plaats van de explosie.

Westerse landen en de NAVO zeggen dat de raket door Oekraïense luchtverdedigingstroepen is afgevuurd, en dat het gaat om een incident. De secretaris zegt dat Oekraïne wil dat de bondgenoten met bewijs komen voor deze uitspraken. Hij zegt bewijs te hebben van een "Russisch spoor", en dit te willen overhandigen. In de tweet geeft hij geen informatie over het mogelijke bewijs.

Beelden van de plek waar de raket insloeg, wijzen erop dat het gaat om een luchtafweerraket, waar ook de NAVO nu vanuit gaat:

NAVO-chef Stoltenberg: inslag waarschijnlijk Oekraïense luchtafweerraket

NAVO-chef Stoltenberg zegt dat uit eerste onderzoeken blijkt dat een Oekraïense luchtafweerraket gisteren Polen heeft getroffen. Er is volgens hem geen aanwijzing dat het gaat om een doelbewuste aanval en dat Rusland van plan is om een van de NAVO-lidstaten aan te vallen. "Dit is niet de fout van Oekraïne. Rusland draagt de uiteindelijke verantwoordelijkheid omdat ze door blijven gaan met deze illegale oorlog tegen Oekraïne."

Volgens Stoltenberg zijn de NAVO-landen het erover eens om rustig maar waakzaam te blijven. "Dit incident laat zien dat de oorlog in Oekraïne voor gevaarlijke situaties blijft zorgen."

President Polen: raketinslag waarschijnlijk noodlottig ongeluk

De Poolse president Duda zegt dat de raketinslag gisteren waarschijnlijk een noodlottig ongeval was en geen bewuste aanval. De raket was zeker van Russische makelij, maar is waarschijnlijk afgevuurd door Oekraïense luchtverdedigingstroepen. Er is volgens Duda geen bewijs dat de raket is gelanceerd door Rusland.

Het onderzoek naar de raketinslag wordt gedaan door Polen zelf, meldt de president. De Poolse premier heeft gezegd dat het waarschijnlijk niet nodig is om de artikel-4-procedure van de NAVO in te roepen. Die houdt in dat de NAVO-lidstaten gaan overleggen of de 'territoriale integriteit of veiligheid' van een van de bondgenoten is geschonden.

Volgens de Poolse premier hebben de NAVO-bondgenoten al wel besloten dat de oostgrens van de NAVO wordt versterkt.

Bange inwoners van Przewodów: de doden zijn mensen die we goed kenden

In het Poolse dorp Przewodów voelen de bewoners zich bedreigd, de dag na de raketinslag waarbij twee dorpsgenoten omkwamen. Veel mensen houden hun kinderen binnen, terwijl anderen de schade van de explosie aan lokale gebouwen beoordelen.

"Ik ben doodsbang, mensen die we heel goed kenden, zijn gestorven", vertelt Joanna Magus, een lerares op de plaatselijke basisschool aan een journalist van persbureau Reuters. De school ligt op slechts 100 meter van de plaats van de explosie. "Het is een heel kleine gemeenschap, een van de mannen die is omgekomen was mijn collega."

De basisschool is open. "Ik heb de ouders verteld dat ik geen reden zie om de school te sluiten, maar de kinderen zijn niet komen opdagen, waarschijnlijk omdat overal politie is", zegt directeur Ewa Byra. Ze was op een andere school op zo'n 15 kilometer afstand, maar zelfs daar deed de explosie de ramen trillen. Een van de slachtoffers was een vader van een ex-leerling en de andere de echtgenoot van een schoonmaker op de school, vertelt ze.

Ze maakt zich zorgen over de psychologische gevolgen voor haar leerlingen. "Sinds het begin van de oorlog analyseren we het gevaar. De laatste tijd was het juist wat rustiger, maar kijk hoe het vandaag is. Het is angstaanjagend."

Ooggetuige Joanna Magus vertelde haar verhaal voor internationale camera's:

Voor 332 miljoen militaire spullen geleverd aan Oekraïne

Nederland heeft Oekraïne tot nu toe voor 322 miljoen euro aan militaire goederen geleverd, schrijft minister Ollongren aan de Tweede Kamer. Daarbij zijn "lopende projecten" nog niet meegenomen. Het kabinet vindt het "onverminderd van belang om bij te blijven dragen aan de Oekraïense zelfverdediging, zeker nu de winter intreedt". Volgens het kabinet is Oekraïne mede dankzij de militaire steun van een groot aantal landen steeds meer in staat zichzelf te verdedigen en de Russische strijdkrachten verder terug te dringen.

Net zoals in eerdere tussenstanden meldt de minister dat de gevolgen van de geleverde steun voor de gereedheid van de Nederlandse strijdkrachten "acceptabel" zijn, maar dat het kabinet de vinger aan de pols houdt: "De leveringen kunnen er in beperkte mate toe leiden dat de voorziene groei van voorraden minder snel gerealiseerd wordt."

Brede steun voor gedegen onderzoek naar raketinslag

De Hongaarse premier Orbán zegt dat zijn land Polen steunt na de raketinslag van gistermiddag. Hij roept op tot een rustig en gedegen onderzoek naar wat er is gebeurd. "Een ding is zeker, Hongarije staat vierkant achter Polen", zegt Orbán.

Orbán zegt dat hij gisteren contact heeft gehad met zijn Poolse collega Morawiecki om zijn steun uit te spreken. De Franse president Macron zegt dat hij samenwerkt met Polen om uit te zoeken wat er gebeurd is. Ook de Duitse bondskanselier Scholz roept op om pas conclusies te trekken als het volledige onderzoek is afgerond.

Op dit moment zijn ambassadeurs van de NAVO aan het overleggen in Brussel. Ze delen daar onder meer de informatie die ze verzameld hebben over de inslag.

NAVO-ambassadeurs in Brussel bijeen

In Brussel zijn de ambassadeurs van de NAVO bijeen om te praten over de raketinslag in Polen.

"Het is nogal wat, twee doden die gevallen zijn op NAVO-grondgebied door een raket, dat gebeurt niet vaak", zegt correspondent Kysia Hekster. "Ze hebben het hier over wat er nou precies gebeurd is. Ze willen eerst zeker weten of het een luchtafweerraket van Russische makelij is die door Oekraïne is afgeschoten om een Russische aanval af te slaan, maar die daarbij is afgezwaaid. Wat het precies was, maakt natuurlijk nogal uit voor hoe de NAVO zal reageren."

De NAVO kan militair reageren, maar alles wijst erop dat de landen de kalmte willen bewaren. Mogelijk komt er extra versterking aan de oostgrens van de NAVO of wordt Oekraïne voorzien van beter luchtafweergeschut. NAVO-secretaris-generaal Stoltenberg maakt rond 12.30 uur bekend wat er is besloten.

Ollongren: rustig blijven en feiten onderzoeken

Minister Ollongren van Defensie vindt de raketinslag in Polen ernstig en verontrustend, maar benadrukt dat we het hoofd koel moeten houden: "Dit is een van de dingen waarvan je weet dat ze kunnen gebeuren: iemand maakt een verkeerde inschatting en dat kan grote gevolgen hebben en juist daarom moeten we rustig blijven en de feiten onderzoeken."

Ollongren zegt dat we die feiten op dit moment nog niet kennen. "Maar wat het ook is: het is een incident aan de Pools-Oekraïense grens; er is een oorlog gaande in Oekraïne, Rusland bestookt dat hele land met raketten en drones en op andere manieren, dus dit is een risico waarvan we al eerder hebben gezien dat het zou kunnen gebeuren."

Ollongren herhaalt dat dit nog eens laat zien dat de Russische luchtaanvallen moeten stoppen. "Het is volkomen illegaal wat ze doen." Ze houdt er rekening mee dat Oekraïne andere landen om meer luchtafweer zal vragen en Nederland zal daar mogelijk weer bij helpen.

Rusland: onze raketten alleen op Oekraïens grondgebied

Het Russische ministerie van Defensie heeft nogmaals benadrukt dat de westerse beschuldigingen over de raketinslag een provocatie zijn, gericht op escalatie. De raketten die gisteren door Rusland op Oekraïne werden afgevuurd, zijn niet dichterbij gekomen dan 35 kilometer van de grens met Polen vandaan, meldt het Russische staatspersbureau RIA.

Het Poolse Przewodów, waar gisteren de raket insloeg, ligt op zo'n 6 kilometer van de grens met Oekraïne. Volgens het Russische ministerie van Defensie tonen foto's van de brokstukken aan dat het gaat om Oekraïens S-300-luchtafweergeschut. Het ministerie benadrukt dat Rusland gebruikmaakt van precisiewapens die alleen op Oekraïens grondgebied zijn gericht.

Day after: Poolse politie onderzoekt plek van raketinslag

Een dag na de raketinslag in de Poolse plaats Przewodów doet de Poolse politie onderzoek op die plek. De omgeving is afgezet door agenten. Gistermiddag vielen er twee doden bij explosies. Het lijkt te gaan om een afgezwaaide Oekraïense luchtafweerraket, die een Russische raket uit de lucht heeft geschoten.

'Risico op escalatie kleiner als raket van Oekraïne komt'

Volgens correspondent Charlotte Waaijers maakt het een groot verschil als de neergekomen raket niet door Rusland is afgeschoten. "Dat zou het risico op escalatie kleiner maken", zegt ze in het NOS Radio 1 Journaal.

Het ligt heel gevoelig in Polen. "De relatie met Rusland is slecht. Sinds het begin van de oorlog zijn ze in Polen al bang voor escalatie, omdat het land een geografische buffer is tussen het Westen en Rusland." Maar de Poolse president en premier riepen al snel op om rustig te blijven: "Dat lijkt te lukken, er zijn nog weinig oververhitte reacties binnengekomen", zegt Waaijers.

Vanochtend komen ambassadeurs van de NAVO samen om over de situatie te overleggen. Volgens correspondent Ardy Stemerding in Brussel wordt dan eerst alle informatie uitgewisseld, over wat voor raket het is en of vaststaat dat die door Oekraïne is afgeschoten. "Maar het is ook mogelijk dat de Polen om versterking gaan vragen. Dat deden ze aan het begin van de oorlog ook, omdat ze zich bedreigd voelden. Dat resulteerde toen onder meer in extra troepen die aan de oostflank van het NAVO-gebied in Polen werden geplaatst."

Aan het begin van de middag staat secretaris-generaal Stoltenberg van de NAVO de pers te woord.

Hoe kan een Russische raket in Polen terechtkomen?

Het lijkt erop dat we in Polen te maken hadden met afgezwaaide S-300-luchtafweerraketten, zegt ook Frans Osinga, hoogleraar oorlogsstudies in Leiden. De Amerikaanse president Biden zei dat vanochtend al. Die luchtafweerraketten zijn van Russische makelij. Oekraïne zet die grootschalig in tegen Russische vliegtuigen, helikopters en kruisraketten.

Daar kan weleens iets mee misgaan, legt Osinga uit in het NOS Radio 1 Journaal. "Omdat ze niet ontwikkeld zijn om deze ballistische raketten uit de lucht te schieten." De kans dat het een Russische raket was die moedwillig door Rusland op Polen is afgeschoten is heel klein, denkt hij.

"Gelukkig is er heel beheerst gereageerd, door Polen, door de NAVO, door de regeringsleiders in Bali. Eerst kijken wat er aan de hand is. Welke raketten zijn het, wie heeft ze afgevuurd, kan het een misser zijn geweest?"

"Het is niet plausibel dat Rusland dit met opzet heeft gedaan, het land heeft nu niets te winnen bij een directe confrontatie met de NAVO", zegt Osinga, "zeker niet als je ziet hoe de staat van het Russische leger nu is."

Rutte overlegt met wereldleiders over situatie Polen

Premier Rutte heeft vanochtend op het Indonesische eiland Bali overleg gehad over de situatie in Polen. Hij sprak met de G7-landen (Canada, Duitsland, Frankrijk, Italië, Japan, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten) en NAVO-lidstaten die aanwezig zijn op de G20-top.

Rutte zegt dat ze "eensgezind" zijn dat precies moet worden uitgezocht wat er is gebeurd. "Het is volstrekt helder dat dit niet gebeurd zou zijn zonder de verschrikkelijke raketaanvallen op Oekraïne. We blijven Oekraïne steunen tegen de Russische agressie."

Turkse president gelooft dat Moskou er niets mee te maken heeft

De Turkse president Erdogan respecteert de verklaring van Rusland dat dat land geen raketten heeft afgevuurd op Pools grondgebied. Hij gelooft dat Moskou "er niets mee te maken heeft". Dat zei Erdogan op een persconferentie op de G20-top in Bali: "Rusland zegt dat dit niets met hen te maken heeft en Biden die zegt dat deze raketten niet uit Rusland komen, laat zien dat dit niets met Rusland te maken heeft."

Erdogan zei dat de situatie moet worden onderzocht en dat hij met de Russische president Poetin zal bellen, zodra hij vanuit Indonesië is teruggekeerd in Turkije.

De regering-Erdogan vervulde de afgelopen maanden een bemiddelende rol bij de oorlog in Oekraïne. Zo waren er vredesonderhandelingen tussen Rusland en Oekraïne op Turks grondgebied en werd in samenwerking met de VN in de Turkse hoofdstad Istanbul de graandeal gesloten. Die maakte mogelijk dat er uit Oekraïense havens weer graan getransporteerd werd over de Zwarte Zee.

Erdogan zei ook dat er nog wordt onderhandeld over verlenging van de graandeal met een jaar. De deal loopt nu tot 19 november.

Rusland: raketinslag is poging om confrontatie uit te lokken

Het incident in Polen is een poging om een directe confrontatie tussen de NAVO en Rusland uit te lokken. Dat zegt Dmitri Poljanski, vertegenwoordiger van Rusland bij de Verenigde Naties. Hij stelt dat zo'n confrontatie gevolgen zal hebben voor de hele wereld.

Poljanski noemt geen verantwoordelijke voor de raketinslag in Polen gisteren. De laatste informatie lijkt erop te duiden dat de raket door Oekraïne is ingezet om een inkomende Russische raket neer te halen.

G20 betreurt in slotverklaring Russische agressie

De landen van de G20 "betreuren in de sterkste bewoordingen de Russische agressie tegen Oekraïne". Dat schrijven ze in de slotverklaring van de top op het Indonesische Bali.

In de verklaring staat dat de meeste landen de oorlog sterk veroordelen, maar dat er ook landen zijn die er anders over denken. Ook is het volgens de G20 essentieel om internationale wetten te respecteren en is het dreigen met kernwapens ontoelaatbaar.

De G20 is een groep van negentien landen en de Europese Unie. Dat niet alle landen zich volledig achter de verklaring scharen is niet verwonderlijk; ook Rusland is onderdeel van de G20. Daarnaast zitten ook China en India erin, die de oorlog in Oekraïne nooit hebben veroordeeld.

Rutte over raketinslag Polen: 'We moeten allemaal heel waakzaam zijn'

Volgens premier Rutte moet iedereen "heel waakzaam" zijn na de raketinslag in Polen. Dat heeft hij gezegd op de G20-top op het Indonesische eiland Bali. Hij benadrukt dat eerst "alle feiten op tafel moeten komen".

Eerste onderzoeken: raket in Polen was Oekraïense luchtafweer

Uit eerste onderzoeken blijkt dat de raket die neerkwam in Polen is afgevuurd door Oekraïne. Het zou gaan om luchtafweergeschut dat bedoeld was om een inkomende Russische raket neer te halen. Dat meldt persbureau AP op basis van Amerikaanse functionarissen.

Volgens persbureau DPA heeft de Amerikaanse president Biden gezegd dat het mogelijk gaat om een S-300-raketsysteem. Dat stamt uit de Sovjettijd en is onderdeel van de Oekraïense luchtafweer. Die informatie heeft de president gedeeld met andere staatshoofden en regeringsleiders van de NAVO- en G7-landen op het Indonesische eiland Bali, waar op dit moment de G20-top aan de gang is.

Biden noemde het al onwaarschijnlijk dat de raket vanuit Rusland is afgevuurd.

Biden: onwaarschijnlijk dat raket in Rusland is afgevuurd

De Amerikaanse president Biden acht het onwaarschijnlijk dat de raket die gisteren in het Poolse dorp Przewodów viel, vanuit Rusland is afgevuurd. Dat zei hij na een overleg met landen van de G7 en Nederland en Spanje die bij elkaar zijn op het Indonesische eiland Bali vanwege de G20-top.

"Er is voorlopige informatie die dat betwist", zei Biden tegen verslaggevers toen hem werd gevraagd of de raket vanuit Rusland was afgevuurd. "Het is onwaarschijnlijk, maar we zullen zien."

Eerder zei het Poolse ministerie van Buitenlandse Zaken dat het om een door Rusland gefabriceerde raket ging die voor de explosie zorgde. Twee mensen kwamen daarbij om het leven.

G7 in overleg met Nederland en Spanje over Polen

Op de G20-top op het Indonesische eiland Bali zijn de leiders van de G7 (Canada, Duitsland, Frankrijk, Italië, Japan, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten) samen met premier Rutte en de Spaanse premier Sánchez in gesprek over de situatie in Polen. Dat meldt persbureau AP. De Amerikaanse president Biden wilde geen update over het gesprek geven aan aanwezige journalisten.

Correspondent Zuidoost-Azië Mustafa Marghadi is aanwezig op Bali:

Poolse plaats op nog geen 100 kilometer van Lviv

De raketten kwamen neer in het Poolse grensdorp Przewodów. Dat ligt op nog geen 100 kilometer van de West-Oekraïense stad Lviv. Dat is een van de Oekraïense steden die gisteren met raketten werden bestookt door Rusland.

Stand van zaken na raketinslag in Polen

In het Poolse grensdorp Przewodów, op de grens met Oekraïne, zijn gisteren twee doden gevallen na een explosie. Die is volgens het Poolse ministerie van Buitenlandse Zaken veroorzaakt door een door Rusland geproduceerde raket. Onduidelijk is nog of die ook door Rusland is afgevuurd, en waar die op gericht was.

Het zou ook kunnen dat het om brokstukken gaat of een verdwaalde raket die door Oekraïne is afgevuurd. Dat leger maakt ook gebruik van Russische wapens.

Polen is lid van de NAVO, dat later vandaag een crisisberaad heeft. Dat is op verzoek van Polen, dat artikel 4 in het NAVO-verdrag heeft aangehaald. Daarmee geeft het land aan dat het zich bedreigd voelt en dat er overleg nodig is. Er is nog geen sprake van dat artikel 5 van het verdrag in werking treedt. Daarin is vastgelegd dat een aanval op een NAVO-land wordt beschouwd als een aanval op alle NAVO-bondgenoten.

Welkom

In dit liveblog lees je over de laatste ontwikkelingen over de oorlog in Oekraïne. Het vorige liveblog lees je hier terug.