Deense premier: explosies en lekkages gasleiding zijn opzettelijke daad
De explosies en daaropvolgende lekkages in de gasleidingen Nord Stream 1 en 2 zijn volgens Denemarken een opzettelijke daad geweest. Onderzoek wijst uit dat een ongeluk is uitgesloten, zegt premier Frederiksen.
Bij de twee belangrijke gasleidingen in de Oostzee zijn het afgelopen etmaal drie lekkages ontdekt. Deense en Zweedse seismologen registreerden voorafgaand twee zware onderwaterexplosies. De Deense autoriteiten nemen het woord sabotage niet in de mond, maar zeggen dus wel dat de ontploffing opzettelijk moet zijn veroorzaakt.
Geen gevaar volksgezondheid
De grootte van de gaten in de pijpleiding is dusdanig dat ze niet door bijvoorbeeld een anker kunnen zijn ontstaan, aldus de Deense minister van Energie Jørgensen. De leidingen liggen op 70 tot 80 meter diepte. De schade aan de installatie is groot.
De gaslekken vormen volgens de Deense autoriteiten niet of nauwelijks een risico voor de volksgezondheid op het Deense eiland Bornholm, vlak bij de plek waar de gaslekken werden vastgesteld. Omdat beide gasleidingen niet in gebruik zijn, komt de energievoorziening niet in gevaar. De leidingen bevatten overigens wel gas.
De Deense strijdkrachten hebben een video gedeeld waarin te zien is hoe de gaslekken zichtbaar zijn aan het wateroppervlak:
Volgens de Zweedse seismologie-instantie SNSN is er geen twijfel mogelijk dat er explosies onder water waren. De eerste werd geregistreerd om 02.03 uur in de nacht van zondag op maandag en de tweede op maandag om 19.04 uur, meldt de Zweedse publieke omroep SVT. Een van de explosies was zo krachtig dat die door meetstations in heel Zweden werd waargenomen.
Maandag om 13.52 uur en 20.41 uur sloegen de maritieme autoriteiten alarm vanwege de gaslekkages. Dat gebeurde nadat schepen de opborrelende gasbellen hadden ontdekt.
Wat de explosies heeft veroorzaakt, is nog onduidelijk. De gaspijpleidingen lopen van Rusland over de bodem van de Oostzee naar Duitsland.
Enorme gasbubbels
Gisteren werd een eerste lek gedetecteerd in de Nord Stream 2-leiding, nadat de druk in die leiding onverwacht snel was gedaald. Volgens de Deense autoriteiten zijn door de lekkage gasbubbels ontstaan met een diameter van honderden meters.
Later werd duidelijk dat ook de parallel lopende Nord Stream 1-leiding is beschadigd, op twee plaatsen zelfs. Ook in die leiding liep de druk sinds gisteravond terug.
De lekken in de gaspijpleidingen bevinden zich vlak bij elkaar:
Ook Rusland zegt dat sabotage niet kan worden uitgesloten. Een woordvoerder van het Kremlin noemt het nieuws over de lekkages in Nord Stream 1 en 2 "zeer verontrustend". "Dit is een ongekende situatie die grondig moet worden onderzocht."
Een adviseur van de Oekraïense president Zelensky spreekt van een terreurdaad. "Het 'gaslek' aan Nord Stream 1 is niets anders dan een terreuraanval door Rusland", twittert Podoliak. Hij geeft geen bewijs voor deze bewering. Podoliak stelt dat Moskou door middel van sabotage de Europese economie wil ontregelen. Ook vraagt de Oekraïense adviseur om extra tanks, het liefst Duitse.
Gasprijs fors omhoog
Mede door de incidenten bij Nord Stream 1 en 2 zijn er forse prijsschommelingen op de gasmarkt. Aanvankelijk was gas vandaag een tijdje 10 procent duurder dan de dag ervoor, en later op de dag liep dit op tot 15 procent.
Analisten leggen een verband met de dreiging van het Russische Gazprom om het Oekraïense staatsgasbedrijf Naftogaz sancties op te leggen. Als gevolg van zulke sancties zou de de gasstroom via Oekraïne naar Europa mogelijk kunnen stilvallen.
De Nord Stream 2-pijpleiding is nooit operationeel geweest, omdat Duitsland het goedkeuringsproces van die leiding heeft stilgelegd aan de vooravond van de oorlog in Oekraïne. Nord Stream 1 is sinds eind vorige maand dicht; volgens het Russische staatsbedrijf Gazprom vanwege een lek dat moeilijk kan worden gerepareerd. Veel westerse landen zijn sceptisch over die verklaring. Zij denken dat Rusland het gas gebruikt om Europese landen onder druk te zetten.
