Biden: onwaarschijnlijk dat raket vanuit Rusland kwam

Amerikaanse minister Blinken spreekt met ambtgenoten Polen en Oekraïne

De Amerikaanse minister Blinken van Buitenlandse Zaken heeft met zijn Poolse en Oekraïense ambtgenoten Rau en Koeleba gesproken. Hij verzekerde de Poolse minister van Amerikaanse steun in het onderzoek naar de explosie. Dat deed president Biden gisteravond ook al.

Tegen Koeleba zei hij dat de VS nauw blijft samenwerken met partners en bondgenoten om Oekraïne te geven wat het nodig heeft om zichzelf te beschermen.

Biden: onwaarschijnlijk dat raket in Rusland is afgevuurd

De Amerikaanse president Biden acht het onwaarschijnlijk dat de raket die gisteren in het Poolse dorp Przewodów viel, vanuit Rusland is afgevuurd. Dat zei hij na een overleg met landen van de G7 en Nederland en Spanje die bij elkaar zijn op het Indonesische eiland Bali vanwege de G20-top.

"Er is voorlopige informatie die dat betwist", zei Biden tegen verslaggevers toen hem werd gevraagd of de raket vanuit Rusland was afgevuurd. "Het is onwaarschijnlijk maar we zullen zien."

Eerder zei het Poolse ministerie van Buitenlandse Zaken dat het om een door Rusland gefabriceerde raket ging die voor de explosie zorgde. Twee mensen kwamen daarbij om het leven.

Rutte: zonder de agressie van Rusland tegen Oekraïne was dit nooit gebeurd

G7 in overleg met Nederland en Spanje over Polen

Op de G20-top op het Indonesische eiland Bali zijn de leiders van de G7 (Canada, Duitsland, Frankrijk, Italië, Japan, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten) samen met premier Rutte en de Spaanse premier Sánchez in gesprek over de situatie in Polen. Dat meldt persbureau AP. De Amerikaanse president Biden wilde geen update over het gesprek geven aan aanwezige journalisten.

Correspondent Zuidoost-Azië Mustafa Marghadi is aanwezig op Bali:

G7-leiders plannen spoedberaad over Polen

De leiders van de G7 plannen een spoedberaad over de mogelijke raketaanval op het Poolse grensdorp Przewodów viel. Dat spoedoverleg tussen de leiders van de grote industrieën moet later vandaag plaatsvinden, meldt het Japanse persbureau Kyodo.

De Groep van zeven bestaat uit Canada, Duitsland, Frankrijk, Italië, Japan, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten. Een eerder gepland overleg tussen Japan en het Verenigd Koninkrijk komt volgens het persbureau te vervallen.

Polen: nog geen bewijs wie raket afvuurde

Polen heeft nog geen sluitend bewijs van wie de raket, die op het grensdorp Przewodów viel, heeft afgevuurd. Het Poolse ministerie van Buitenlandse Zaken zei eerder dat het om een door Rusland gefabriceerde raket ging. Ook de Poolse president Duda zegt dat dat "zeer waarschijnlijk" het geval is, "maar dat wordt op dit moment allemaal nog onderzocht".

Duda denkt dat het een eenmalig incident was, meldt persbureau Reuters. Hij heeft geen aanwijzingen voor een herhaling. "We blijven erg kalm." Ook premier Morawiecki roept alle Polen op om de kalmte te bewaren.

Bij de explosie in het dorp op de grens met Oekraïne zijn twee mensen om het leven gekomen. Ook NAVO-bondgenoten van Polen onderzoeken of de explosie werd veroorzaakt door verdwaalde Russische raketten of brokstukken daarvan.

Biden biedt Duda volledige steun in onderzoek naar explosies

President Biden heeft zijn Poolse ambtgenoot Duda de volledige Amerikaanse steun aangeboden in het onderzoek naar de explosies in het Poolse grensdorp. Dat zegt het Witte Huis nadat de twee leiders met elkaar hadden gesproken.

Polen: raket van Russische makelij viel op grensdorp

Een door Rusland geproduceerde raket is op het Poolse dorp Przewodów terecht gekomen, op de grens met Oekraïne. Dat zegt het Poolse ministerie van Buitenlandse Zaken in een verklaring. De raket kwam volgens het ministerie om 15.40 uur lokale tijd neer.

De Russische ambassadeur is op het matje geroepen om uitleg te geven over het incident. Het Russische ministerie van Defensie ontkent een raketaanval te hebben uitgevoerd.

Woordvoerder Kremlin: geen informatie over explosie Polen

De woordvoerder van het Kremlin zegt niets te weten van de explosie in Polen. "Jammer genoeg heb ik hier geen informatie over", zei hij na vragen van persbureau Reuters.

Eerder vanavond ontkende het Russische ministerie van Defensie dat Russische raketten op Pools grondgebied terecht zijn gekomen. De berichten daarover zouden "een bewuste provocatie" zijn.

'Morgen spoedberaad van NAVO'

De NAVO houdt morgen een ingelast beraad over het incident in Polen waarbij twee mensen zijn omgekomen. Persbureau Reuters heeft dat gehoord van meerdere Europese diplomaten.

Het overleg is op verzoek van de Poolse regering, die de NAVO heeft ingeschakeld op basis van artikel 4 in het NAVO-verdrag. Dat artikel kan worden ingeroepen als een land zich bedreigd voelt.

CNN-correspondent doet verslag in Przewodów, dorp van explosie

CNN-correspondent Matthew Chance is in Przewodów, het dorp waar de explosie plaatsvond. In een verslag voor CNN zegt Chance dat lokale politieagenten de straat hebben afgezet die leidt naar de locatie van het incident. Hierbij zijn twee medewerkers van een boerenbedrijf omgekomen, zeggen inwoners van het dorp tegen Chance.

De explosie vond vanmiddag rond 15.00 uur lokale tijd plaats, zei een medewerker van een school in de buurt tegen de CNN-correspondent. Volgens haar trilden de ramen van de school op het moment van de explosie:

Rookwolk op locatie van explosie

Onderstaande beelden gaan rond op sociale media. De NOS heeft de locatie van de beelden geverifieerd. Daaruit blijkt dat ze inderdaad zijn gemaakt op de locatie van de explosie in Polen. Het is echter niet met zekerheid te zeggen dat de beelden vandaag gemaakt zijn.

EU-president Michel wil morgen overleg met EU-leiders

Charles Michel, voorzitter van de Europese Raad, zegt op Twitter dat hij morgen een overleg wil met EU-leiders die net als hij aanwezig zijn op de G20-top op Bali. Ook laat Michel weten dat hij heeft gesproken met de Poolse premier Morawiecki:

NAVO-chef Stoltenberg heeft gesproken met president Duda

Jens Stoltenberg, secretaris-generaal van de NAVO, laat via Twitter weten dat hij inmiddels heeft gesproken met de Poolse president Duda. De NAVO houdt de situatie in de gaten, stelt Stoltenberg.

Ook heeft Duda contact gehad met de Amerikaanse president Biden. Er zijn geen verdere details bekendgemaakt.

Polen bevestigt twee doden bij explosie

Polen bevestigt dat er een explosie is geweest waarbij twee doden zijn gevallen. Verder wordt de paraatheid van de militaire eenheden opgevoerd, zegt een woordvoerder van de regering. Over de oorzaak van de explosie heeft hij het niet.

Ook onderzoekt de Poolse regering of artikel 4 van het NAVO-verdrag moet worden geactiveerd. Dit houdt in dat er onmiddellijk overleg wordt gevoerd met alle andere bondgenoten.

Oud-commandant De Kruif: dit kan haast geen opzet zijn

Mart de Kruif, oud-commandant der Landstrijdkrachten, reageert bij Nieuwsuur op het nieuws uit Polen. Hij vindt het heel waarschijnlijk dat het om een raket uit Rusland gaat, maar gaat niet uit van opzet. "Daarvoor heeft Rusland veel te veel te verliezen."

Wel denkt hij dat de gevolgen voor Rusland groot zullen zijn, als de raket inderdaad uit dat land blijkt te komen. Ook als het per ongeluk is: "Dit kan ze één keer overkomen, maar geen tweede keer. Rusland zal daarom voortaan verder van de Poolse grens moeten blijven." Daarnaast zal Polen volgens De Kruif waarschijnlijk om extra NAVO-middelen aan de Russische grens vragen, zodat het land zich beschermd voelt.

EU-buitenlandchef Borrell in gesprek over situatie Polen

Ook EU-buitenlandchef Josep Borrell probeert te achterhalen wat er precies is gebeurd in Polen. Daarom heeft hij volgens zijn woordvoerder contact met "gesprekspartners". De EU wacht met een reactie totdat Polen met duidelijkheid komt over wat er is voorgevallen, aldus de woordvoerder.

Rutte: 'Ernstige berichten over raketinslagen en slachtoffers'

Ook premier Rutte heeft gereageerd op de berichten uit Polen. "Ernstige berichten over raketinslagen en slachtoffers in Polen", laat hij weten vanuit Bali, waar hij is voor de G20-top.

Net als andere NAVO-landen houdt ook Nederland naar eigen zeggen contact met Warschau. Ook Rutte hamert erop dat het van belang is eerst uit te zoeken wat er is gebeurd.

VS-correspondent: ook al is er geen reactie Witte Huis, standpunt is duidelijk

Het is ontzettend moeilijk om dingen momenteel bevestigd te krijgen, zegt Centraal-Europa-correspondent Wouter Zwart in Nieuwsuur. "Het is niet duidelijk of het gaat om Russische raketten, of delen van Russische raketten die door Oekraïners uit de lucht zijn geschoten en over de grens terecht zijn gekomen. Het dorp ligt in ieder geval vlak over de grens."

Op de plek van de explosies lag graan te drogen en was een tractor met oplegger bezig een weegbrug op te rijden, zegt Zwart.

De eerste gedetailleerde reacties laten even op zich wachten. Aangenomen wordt dat de VS bewust wacht, om de rust te bewaren en niet te laten escaleren.

Het Witte Huis bevestigt nog niks, zegt VS-correspondent Marieke de Vries. "Wel noemt het ministerie van Buitenlandse Zaken de berichten ongelooflijk zorgwekkend." Maar ook al zegt het Witte Huis niks, het standpunt is duidelijk, legt De Vries uit. "In maart was president Biden nog in Polen. Toen zei hij: als er ook maar één centimeter van Pools grondgebied wordt overschreden, volgen stevige repercussies."

Volgens de Vries is het nu belangrijk om duidelijk te krijgen of er sprake is van opzet of een ongeluk. "En als het een ongeluk is moet het Kremlin met hele duidelijke uitleg komen."

NAVO in nauw overleg met Polen

De NAVO heeft zojuist een eerste reactie gegeven. Een woordvoerder laat weten dat de berichtgeving momenteel wordt nagegaan en dat er "nauwe coördinatie" met Polen plaatsvindt. "We onderzoeken momenteel de berichtgeving over de ontploffing", staat in de verklaring.

Eerste beelden uit Polen

Op de eerste beelden uit het Poolse dorp Przewodów is te zien dat verschillende voertuigen - waaronder een trekker - op hun kant in een veld liggen. De voertuigen zijn zwaar beschadigd, zoals te zien is op onderstaande video.

Belgische premier: wij staan achter Polen

De Belgische premier Alexander De Croo zegt achter Polen te staan. "We zijn allemaal deel van de NAVO-familie", schrijft De Croo in een tweet.

Zelensky: Oekraïne zal Polen altijd steunen

De Oekraïense president Zelensky heeft ook gereageerd op de situatie, waarbij volgens hem "Russische raketten Polen hebben geraakt", aldus Reuters. Hij zei dat Oekraïne Polen altijd zal steunen. "We waarschuwen allang dat de Russische acties niet worden beperkt tot Oekraïne."

Zelensky noemt een raketaanval op NAVO-terrein een significante escalatie. "Actie is nodig."

Witte Huis: kunnen berichtgeving niet bevestigen

Ook het Witte Huis zegt dat het de berichten over de situatie in Polen momenteel niet kan bevestigen. Eerder vanavond bracht het Amerikaanse ministerie van Defensie dezelfde boodschap naar buiten.

Een woordvoerder van de Amerikaanse Nationale Veiligheidsraad laat weten dat er momenteel met Polen wordt overlegd. Het ministerie van Buitenlandse Zaken voegt toe dat er met meerdere bondgenoten wordt gesproken. Het ministerie zegt verder dat eerst moet worden bepaald wat er is gebeurd, alvorens eventueel stappen worden gezet. Wel noemt het ministerie de berichten "ongelooflijk zorgwekkend".

Rusland ontkent raketaanval in Polen

Rusland ontkent een raketaanval op Polen te hebben uitgevoerd. Het Russische ministerie van Defensie zegt dat de "statements van Poolse media en autoriteiten" over de Russische raketten in Polen een bewuste provocatie zijn om de situatie te laten escaleren, meldt persbureau Reuters.

Tsjechië en Litouwen reageren op situatie Polen

Ook Tsjechië en Litouwen hebben gereageerd op de situatie in Polen. "Als Polen bevestigt dat de raketten Pools grondgebied hebben geraakt, betekent dat een verdere escalatie door Rusland", schrijft de Tsjechische premier Fiala op Twitter.

De president van Litouwen, Nausėda, spreekt op Twitter van "zorgwekkend nieuws". Volgens hem zal zijn land zich volledig solidair opstellen met Polen. "Ieder stukje NAVO-grondgebied moet worden verdedigd."

Estland: berichtgeving 'zeer zorgwekkend'

Het Estse ministerie van Buitenlandse Zaken heeft gereageerd op de berichtgeving over een mogelijke raketinslag in Polen. Het ministerie noemt de berichten op Twitter "zeer zorgwekkend".

Volgens Estland wordt nauwgezet overlegd met Polen en andere NAVO-bondgenoten. "We zijn bereid om om ieder deel van het NAVO-gebied te verdedigen. We stellen ons volledig solidair op met Polen", luidt het bericht.

Pentagon: we kunnen berichtgeving Polen nu niet bevestigen

Het Amerikaanse ministerie van Defensie zegt dat het de berichten over de mogelijke raketinslag in Polen niet kan bevestigen. "We zijn op de hoogte van de berichtgeving maar kunnen op dit moment niet meer informatie geven. We doen momenteel verder onderzoek", luidt de verklaring van het Pentagon.

Eerder op de avond meldde persbureau AP op basis van een bron bij de Amerikaanse inlichtingendiensten dat het om een raketinslag vanuit Rusland ging. Daarbij zou volgens de bron twee mensen zijn omgekomen. Ook Poolse media maken melding van twee doden in het dorp Przewodów. Het zou gaan om "verdwaalde raketten".

'Twee doden door Russische raket in Polen'

In een Pools dorp aan de Oekraïense grens zijn twee doden gevallen door een explosie. Dat schrijven internationale persbureaus. Brandweerlieden zijn ter plaatse.

Poolse media spreken over twee raketten die terecht zijn gekomen op het dorp Przewodow. Een functionaris van de Amerikaanse inlichtingendienst bevestigt dit tegen persbureau AP. Lokale Poolse media schrijven verder dat de projectielen uit Rusland afkomstig waren en op Oekraïne waren gericht.

Przewodow ligt net over de grens, ten noorden van Lviv, en heeft 700 inwoners. Vandaag voerde Rusland massaal raketaanvallen uit op Oekraïne, waarbij het energienetwerk doelwit leek te zijn.

Polen organiseert spoedberaad vanwege crisissituatie

Premier Morawiecki van Polen heeft met spoed de Nationale Veiligheidsraad bijeengeroepen. Zijn woordvoerder zegt op Twitter dat er sprake is van een "crisissituatie", zonder dat toe te lichten.

De aanleiding voor de maatregel is onduidelijk.

Na Cherson lijkt doorbraak logisch, 'maar strijd is nog niet voorbij'

President Zelensky noemde de Russische terugtrekking uit Cherson vandaag vergelijkbaar met D-day, de geallieerde invasie in Normandië die in juni 1944 het begin van het einde van de Tweede Wereldoorlog inluidde. "Het was nog geen eindpunt in de strijd tegen het kwaad, maar wel allesbepalend voor het verdere verloop. Dat is precies wat we nu voelen", zei hij tegen de G20-leden die op Bali zijn.

In dit artikel bespreken we de bevrijding van Cherson en de woorden van Zelensky met defensiespecialisten.

Massale stroomuitval door raketaanvallen

De raketaanvallen in Oekraïne vanmiddag lijken opnieuw gericht te zijn op het energienetwerk. In veel regio's is sprake van stroomuitval.

Ook in Kiev waren er raketinslagen. Daarbij viel zeker één dode en raakten twee gebouwen beschadigd. Volgens de burgemeester van de stad zit de helft van de bevolking zonder stroom, ook omdat die op verscheidene plaatsen uit voorzorg is afgesloten. In Lviv zit 80 procent van de stad zonder elektriciteit, maakt de burgemeester bekend.

Een hoge regeringsfunctionaris zegt tegen buitenlandse media dat de stroomsituatie kritiek is. Volgens president Zelensky zijn er nog meer luchtaanvallen mogelijk. "We zijn aan het werk, we zullen alles herstellen en we zullen overleven", zegt hij in een video.

Er zijn vandaag meer dan honderd kruisraketten afgevuurd op Oekraïne. Dat zijn er zestien meer dan het hoogste aantal luchtaanvallen tot nu toe, op 10 oktober. Dat heeft de woordvoerder van de Oekraïense luchtmacht bekendgemaakt.

Minister Hoekstra en delegatie verlaten schuilkelder

Minister Hoekstra en de rest van zijn delegatie, onder wie Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken Koeleba, hebben de schuilkelder in Kiev verlaten. Ze hebben daar bijna drie uur vastgezeten na raketaanvallen op Kiev.

De rest van het bezoek van Hoekstra gaat vandaag door. Hij is nu in gesprek met Zelensky.

Wagnerbaas ontkent betrokkenheid na op video vastgelegde executie deserteur

De baas van het Russische huurlingenleger Wagner zegt dat zijn groep niet verantwoordelijk is voor de executie van een deserteur van zijn leger. De moord werd vastgelegd op een video die afgelopen week werd verspreid op sociale media. Wagnerchef Jevgeni Prigozjin zei in een eerste reactie dat het slachtoffer op de beelden een "hond was die een hondendood verdiende".

Maar in een nieuwe verklaring dinsdag ontkent Prigozjin enige betrokkenheid van zijn organisatie.

Lees meer over die verklaring in dit artikel.

Burgemeester Kiev: zeker één dode door raketaanval

Volgens de burgemeester van Kiev is er zeker één dode gevallen door de raketaanvallen in de stad. Het is onduidelijk of er bij raketaanvallen op andere plekken in het land slachtoffers zijn gevallen.

Hoekstra reageert op aanvallen vanuit schuilkelder

Minister Hoekstra heeft vanuit de schuilkelder in Kiev gereageerd op de raketaanvallen. Die laten volgens hem de bereidheid van Poetin zien om over te gaan op "misdadige middelen". "Daar is maar één antwoord op: doorgaan. Doorgaan met steun aan Oekraïne, het leveren van wapens, het werken aan gerechtigheid en te zorgen voor humanitaire hulp".

Volgens Hoekstra is vandaag een "enorme motivator om schouder aan schouder te blijven staan".

'Door het hele land raketaanvallen'

Op verschillende plekken in Oekraïne vinden raketaanvallen plaats, melden lokale autoriteiten verspreid door het land. Zover bekend zijn er geen doden of gewonden.

De burgemeesters van Kiev en Lviv hebben explosies gehoord, en Oekraïense media melden explosies in Charkov en Zjytomyr.

Zeker twee gebouwen geraakt door raketaanval, meldt burgemeester

Volgens de burgemeester van Kiev zijn in het centrum zeker twee gebouwen geraakt bij een of meerdere raketaanvallen. Ook zegt hij dat zeker vier raketten zijn neergehaald door de luchtafweer.

In het hele land gaat inmiddels het luchtalarm af. Boven Kiev is rook te zien.

Minister Hoekstra naar schuilkelder in Kiev na luchtalarm

Minister Hoekstra, vandaag op bezoek in Kiev, en zijn delegatie schuilen momenteel in een schuilkelder in Kiev na een luchtalarm. Er waren eerder twee explosies te horen in de stad, waar ook rook is te zien.

VN: Rusland en Oekraïne martelden gevangenen, Rusland systematisch

Rusland en Oekraïne hebben beide krijgsgevangenen gemarteld. Dat zegt het Bureau van de Hoge Commissaris voor de Mensenrechten van de Verenigde Naties (OHCHR). De situatie van ruim honderd krijgsgevangenen is onderzocht en daaruit blijkt dat beide landen zich schuldig hebben gemaakt aan het toedienen van elektrische schokken en het naakt opsluiten van gevangenen. Ook werden honden losgelaten op gevangenen en was er in een aantal gevallen sprake van seksueel geweld.

De OHCHR zegt niet hoe de verhoudingen precies liggen, maar meldt wel dat mishandeling van Oekraïense gevangenen door Rusland "zeer systematisch" is en dat het andersom "niet systematisch" is.

Een man die vastzat in een strafkolonie in de regio Donetsk zei tegen de VN-onderzoekers dat pro-Russische paramilitairen draden aan zijn genitaliën en neus vastmaakten en hem toen elektrische schokken gaven. "Ze hadden gewoon plezier en waren niet geïnteresseerd in mijn antwoorden op hun vragen", zei hij.

En aan Oekraïense zijde rapporteerde de VN "geloofwaardige beschuldigingen" van standrechtelijke executies van Russische gevangenen. Ook was er sprake van slechte en vernederende transportomstandigheden. Zo werden Russische krijgsgevangenen naakt in vrachtwagens en bestelwagens gestopt met hun handen op de rug gebonden.

Onderhoudscentrum voor Duitse wapens in Slowakije

Duitsland gaat in Slowakije een onderhoudscentrum opzetten voor onderhoud en reparatie van wapens die het aan Oekraïne heeft geleverd. Dat heeft de Duitse minister van Defensie, Christine Lambrecht, gezegd vlak voor een ontmoeting met haar Europese collega's in Brussel.

"We hebben overeenstemming bereikt en het werk kan onmiddellijk beginnen, zodat al het materiaal dat is geleverd, kan worden gerepareerd nadat het uit de strijd is gekomen", zei Lambrecht.

De defensieminister zei verder dat ze uiterlijk in juni volgend jaar 5000 Oekraïense militairen in Duitsland wil hebben opgeleid als onderdeel van een EU-trainingsmissie.

Rutte: internationale druk op Rusland helpt

De internationale druk op Rusland helpt. Dat heeft premier Rutte gezegd in de marge van de G20-top op Bali. In de hele wereld neemt de steun voor de Russen volgens hem af.

Rusland komt totaal geïsoleerd te staan, zegt premier Rutte:

Rusland onderzoekt dood gedetineerde Zambiaanse student aan frontlinie Oekraïne

Rusland begint een onderzoek naar de dood van een Zambiaanse student, meldt staatspersbureau Tass. Zambia had om opheldering gevraagd, de man zou in september zijn omgekomen aan de frontlinie in Oekraïne terwijl hij eigenlijk een gevangenisstraf uitzat in Rusland.

Het gaat om een 23-jarige student die nucleaire techniek studeerde in Rusland. Uit een verklaring van Zambia blijkt dat de student door de Zambiaanse overheid gesponsord werd. Volgens de vader van de student werd zijn zoon in 2020 veroordeeld voor drugshandel.

De minister van Buitenlandse Zaken in Zambia wil weten hoe "een Zambiaans burger, die een gevangenisstraf uitzat in Moskou, gerekruteerd kon worden om te vechten in Oekraïne en vervolgens is overleden."

FIFA-baas: wapenstilstand tijdens WK

FIFA-voorzitter Gianni Infantino heeft Rusland en Oekraïne opgeroepen tot een staakt-het-vuren van een maand tijdens het WK voetbal in Qatar, dat zondag begint. Infantino sprak de wereldleiders toe op de top van de G20 in Indonesië.

"Het WK biedt een uniek platform voor vrede en eenheid. U bent de wereldleiders, u kunt de loop van de geschiedenis beïnvloeden", zei hij.

Rusland mag van de FIFA niet meedoen aan het toernooi.

G20 veroordeelt oorlog in ontwerpverklaring

De G20 veroordeelt de oorlog in Oekraïne scherp en zegt dat die de "kwetsbaarheden in de wereldeconomie" verergert. Het Britse persbureau Reuters heeft een ontwerpverklaring in handen waarin dat staat. De landen die bij de G20-top op Bali zijn, moeten nog wel hun handtekening onder de verklaring zetten.

Er zijn verschillende standpunten en landen beoordelen de ingestelde sancties tegen Rusland elk op hun eigen manier, staat verder in de 16 pagina's tellende ontwerpverklaring.

De deelnemende landen zeggen dat de G20 niet de plek is waar veiligheidskwesties moeten worden opgelost, maar ze erkennen dat veiligheidskwesties aanzienlijke gevolgen kunnen hebben voor de wereldeconomie.

Zelensky spreekt G20 toe via videoverbinding

De Oekraïense president Zelensky heeft via een videoverbinding de leden van de G20-top toegesproken. Negentien landen en de EU zijn op het Indonesische Bali bij elkaar om te spreken over de wereldeconomie. Op de top zal ook worden gesproken over de oorlog in Oekraïne en over Noord-Korea.

Zelensky riep Rusland op om zich terug te trekken uit Oekraïne, meldt persbureau Reuters dat een tekst van de speech heeft ingezien. "Ik ben ervan overtuigd dat dit het moment is waarop de verwoestende Russische oorlog moet en kan worden gestopt." Wat hem betreft moet er een internationale conferentie worden gehouden om veiligheidsmaatregelen te treffen om "een herhaling van Russische agressie te voorkomen".

Of zijn toespraak leidt tot een gezamenlijk statement over de oorlog of over Rusland, valt nog te bezien. De top is vooral bedoeld voor economische vraagstukken en in mindere mate politieke.

Zelensky ontroerd bij herdenking slachtoffers in Cherson

Toen president Zelensky vanochtend het heroverde Cherson bezocht, was hij zichtbaar ontroerd bij de herdenking van de oorlogsslachtoffers en het zingen van het volkslied.

'Cherson binnen 10 dagen weer aangesloten op de spoorwegen'

Binnen tien dagen moet de zojuist heroverde stad Cherson weer aangesloten zijn op het Oekraïense spoornet. Dat heeft de Oekraïense minister voor Infrastructuur op Facebook meegedeeld.

Een dag nadat de eerste Oekraïense eenheden de stad binnentrokken, was spoorwegdirecteur Oleksandr Kamysjin al ter plaatse om na te gaan welke voorbereidingen moeten worden getroffen voor het herstel van de spoorverbindingen met andere steden. In de afgelopen maanden was het nationale spoorwegbedrijf er steeds snel bij om het spoor in bevrijd gebied te repareren,

Het spoornet speelt de hele oorlog al een essentiële rol in spoorland Oekraïne. "Zonder spoor geen evacuaties, humanitaire hulp en diplomatie", vat spoorwegbaas Kamysjin het samen in dit artikel over de militaire precisie waarmee het spoor in Oekraïne wordt hersteld.

Gebombardeerd Charkov bereidt zich voor op de winter

Ramen in deels verwoeste flatgebouwen worden dichtgetimmerd, voordat de verwarming in het gebouw aan gaat. In Charkov bereiden inwoners zich voor op de winter. Water, gas, stroom, aan alles is een gebrek. Niet iedereen wacht de winter hier af, veel inwoners ontvluchten de stad.

VN stemt voor Russische herstelbetalingen aan Kiev

De Algemene Vergadering van de Verenigde Naties heeft een resolutie aangenomen waarin Rusland aansprakelijk wordt gesteld voor de invasie van Oekraïne en wordt verplicht tot herstelbetalingen aan Kiev. De resolutie werd aangenomen met 94 stemmen voor, 14 tegen en 73 onthoudingen.

Niet eerder kreeg een Oekraïneresolutie zo weinig steun sinds de Russische inval in februari van dit jaar. De lidstaten worden opgeroepen om samen met Oekraïne een register te openen waarin alle claims en meldingen van schade en verliezen worden verzameld.

De VN-Veiligheidsraad is vleugellam inzake Oekraïne, omdat Rusland als permanent lid vetorecht heeft. In de Algemene Vergadering heeft niemand vetorecht, en daar zijn tot dusver vier Oekraïneresoluties aangenomen waarin Ruslands oorlogshandelingen in Oekraïne worden afgekeurd. De resoluties van de Algemene Vergadering zijn niet bindend.

Feeststemming in Cherson: 'Hele speciale sfeer'

In Cherson heerst na de terugtrekking van Russische troepen een feeststemming, ziet NOS-verslaggever Wessel de Jong, die vandaag samen met andere internationale journalisten naar de stad reisde. "Talloze mensen hadden Oekraïense vlaggen om hun schouders geslagen, soldaten werden omhelsd, er werd gehuild, soldaten kregen bloemen. Er was een hele speciale sfeer", vertelt hij in het NOS-radioprogramma Nieuws en Co.

Volgens De Jong schoot ook president Zelensky vanmorgen geregeld vol toen hij de aanwezige militairen en inwoners toesprak. "Het was heel emotioneel." Ook de toon van de Oekraïense president was anders, vond De Jong. "Hij zei: 'Ik ben altijd bereid tot onderhandelingen met Rusland, mits het territorium van Oekraïne wordt gerespecteerd. Dat is geen nieuw standpunt, maar de manier waarop hij het formuleerde was heel beleefd en rustig. Je had niet het gevoel dat hij het over de vijand had."

Eerder toonde Zelensky zich veel kwader, zegt De Jong. "Dat leek nu een beetje te ontbreken, het was echt een minder haatdragende toon. Hier klonk een heel soevereine overwinnaar. Dat vond ik wel heel anders dan wat ik voorheen heb gehoord."

VS en EU leggen Rusland nieuwe sancties op

Zowel de Verenigde Staten als de Europese Unie komen met nieuwe strafmaatregelen tegen Rusland. De EU legt onder meer sancties op aan acht personen die betrokken zouden zijn geweest bij de vergiftiging van de Russische oppositieleider Aleksej Navalny, zoals experts op het gebied van chemische wapens en leden van de Russische veiligheidsdienst. Hun financiële tegoeden worden bevroren en ze mogen de EU niet in.

Navalny werd twee jaar geleden vergiftigd met het zenuwgas novitsjok, waarna hij wekenlang moest herstellen in een Duits ziekenhuis. Volgens de Poetin-criticus zelf en veel westerse leiders zat het Kremlin achter de vergiftiging, maar de Russische autoriteiten hebben dat altijd ontkend.

De Amerikaanse sancties die vandaag zijn aangekondigd, treffen een internationaal netwerk van personen en bedrijven die de Russische oorlogvoering ondersteunen door middel van de aankoop van technologie. Ook zijn acht privévliegtuigen aangewezen als "geblokkeerd eigendom", wat betekent dat er niet mee mag worden gevlogen. De privéjets in kwestie zijn voor een deel in handen van een in Malta en Rusland gevestigd vliegtuigbedrijf, dat volgens de Amerikanen luxereizen heeft gefaciliteerd voor familieleden van de Russische oligarch Soelejman Kerimov.

Oekraïense graanexport ruim derde lager dan vorig jaar

Oekraïne heeft sinds juli ongeveer 15 miljoen ton graan geëxporteerd, ruim 30 procent minder dan in dezelfde periode vorig jaar. Dat blijkt uit gegevens die het ministerie van Landbouw vandaag heeft gepubliceerd. De Oekraïense graanexport, in omvang een van de grootste ter wereld, kwam na de Russische invasie in februari maandenlang stil te liggen. Dat leidde tot fors hogere voedselprijzen en een dreigende hongersnood in delen van Afrika.

Eind juli maakten Oekraïne en Rusland in een akkoord met de Verenigde Naties afspraken over de export van graan. Doordat Russische blokkades van Oekraïense havens aan de Zwarte Zee daardoor werden opgeheven, kwam de export vanuit Oekraïne weer enigszins op gang. Moskou trok eind vorige maand weliswaar eenzijdig de stekker uit de deal, maar draaide korte tijd daarna weer bij.

De afspraken uit de overeenkomst lopen aanstaande zaterdag af. Oekraïne en Rusland zijn via de VN in onderhandeling over een verlenging van de graandeal. Volgens het Kremlin verloopt dat "constructief". In ruil voor medewerking aan de deal wil Rusland ongehinderde toegang tot de wereldmarkt voor de eigen export van voedsel en kunstmest. Eerder liet het Kremlin doorschemeren dat het zich niet aan de graanafspraken wil houden als er op dat punt in Russische ogen geen vooruitgang wordt geboekt. Volgens Moskou wordt de Russische voedsel- en kunstmestexport beperkt doordat het voor exporteurs moeilijker is geworden om bijvoorbeeld verzekeringen af te sluiten of toegang tot havens te krijgen.

CIA-directeur spreekt Russische chef veiligheidsdienst in Ankara

De directeur van de Amerikaanse buitenlandse veiligheidsdienst CIA, William Burns, voert in Turkije overleg met zijn Russische collega-veiligheidschef, heeft het Witte Huis bekendgemaakt. Burns spreekt zijn Russische ambtgenoot Sergej Narysjkin over de gevolgen die de VS verbindt aan een inzet van nucleaire wapens in Oekraïne door het Russische leger.

Het gaat niet om onderhandelingen over het beëindigen van de oorlog in Oekraïne, voegt het bureau van president Biden eraan toe. Het overleg vindt plaats in Ankara. Oekraïne is op de hoogte gesteld van het onderhoud.

Burns zal ook het lot van de Amerikaanse gevangenen in Rusland ter sprake brengen. Onder hen is de Amerikaans basketbalspeelster Brittney Griner.

NAVO-chef denkt dat Poetin winter voor Oekraïense bevolking zwaar wil maken

NAVO-chef Jens Stoltenberg verwacht dat Rusland deze winter cruciale infrastructuur gaat bombarderen om de winter voor de Oekraïense bevolking zo zwaar mogelijk te maken. "Poetins doel is om Oekraïne donker en koud achter te laten deze winter", zei hij tijdens een bezoek aan Den Haag.

De NAVO-chef sprak met de ministers Hoekstra (Buitenlandse Zaken) en Ollongren (Defensie) over onder meer de situatie in Oekraïne. Hij benadrukte na afloop van die ontmoeting hoe belangrijk het is om Oekraïne zowel militair als humanitair te blijven steunen.

Krim neemt veiligheidsmaatregelen onder de loep na situatie in Cherson

De lokale bestuurders van de door Rusland bezette Krim gaan de veiligheidsmaatregelen onder de loep nemen na de terugtrekking van Rusland uit de regio Cherson. Dat meldt lokale bestuurder Vladimir Konstantinov in een bericht op Telegram.

"De terugtrekking van Russische troepen uit Cherson heeft voor ons tot gevolg dat het front dichter bij de Krim is gekomen, zegt Konstantinov. "Dit dwingt ons om de lijst met veiligheidsmaatregelen die zijn genomen om burgers en kritieke infrastructuur te beschermen te herzien."

Volgens hem is dat voornamelijk de taak van het leger, "maar we moeten klaar zijn om hun op alle mogelijke wijzen bij te staan", zegt de bestuurder. Hij benadrukt dat het op dit moment rustig is op het Oekraïense schiereiland, dat sinds 2014 door Rusland wordt bezet.

Er zijn al aanvallen geweest op de Krim. Zo werd in oktober een deel van de brug opgeblazen die het schiereiland met het Russische vasteland verbindt.

Oekraïners tegen hun president: 'Bedankt!'

Bekijk hier beelden van het bezoek van president Zelensky aan Cherson, de stad die vorige week werd bevrijd van de Russische bezetters. Zelensky sprak kort de pers toe en ontmoette er de lokale bevolking.

Zelensky in bevrijd Cherson: 'We zijn klaar voor vrede'

De Oekraïense president Zelensky heeft een bezoek gebracht aan de zuidelijke havenstad Cherson, die vorige week na een maandenlange Russische bezetting werd heroverd door het leger van Oekraïne. "We gaan vooruit", zei Zelensky tegen Oekraïense militairen in de stad. "We zijn klaar voor vrede, vrede voor heel ons land."

Zelensky bedankte in Cherson ook de NAVO en andere bondgenoten voor hun steun in de oorlog tegen Rusland. Volgens hem zijn de mobiele raketinstallaties die de Verenigde Staten aan Oekraïne hebben geleverd van doorslaggevende betekenis geweest.

Op het centrale plein in Cherson hadden zich behalve militairen ook inwoners van de stad verzameld:

Korte tijd voor de aankomst van Zelensky in Cherson waren in de buurt beschietingen te horen, meldt persbureau Reuters. Ook nadat hij was uitgesproken, klonken er ontploffingen.

'Paar honderd journalisten op weg naar bevrijd Cherson'

Een grote groep journalisten is op weg naar de vorige week bevrijde stad Cherson, meldt NOS-verslaggever Wessel de Jong, die zelf ook mee is.

"Wij zitten in een bus van het Oekraïense leger", vertelt de Jong. "Je mag vooralsnog alleen met officiële toestemming Cherson in, dus de reis is strikt geregisseerd."

Op weg naar het gebied is de verwoesting al goed te zien, zegt hij. "Van sommige dorpjes is weinig over. Je ziet kapotte tanks, en omgeploegd asfalt waar de raketten nog uitsteken. En ik zag ook Oekraïense soldaten die bezig waren met het opruimen van explosieven. Dat verwacht ik ook in de buurt van Cherson."

De Jong hoort "wisselende berichten" over de veiligheid in Cherson. "In principe zitten de Russen nog heel dichtbij, aan de overkant van de rivier. Maar wat je hoort is dat er een soort onuitgesproken wapenstilstand is op dit moment. Dat beide partijen een soort pauze hebben genomen en elkaar niet uitvoerig beschieten."

'Gevechten worden waarschijnlijk heviger bij naderende winter'

De dalende temperatuur in de winter en de late herfst zal de strijd in Oekraïne waarschijnlijk niet minder hevig maken, voorspellen analisten van het Amerikaanse Institute for the Study of War (ISW).

Volgens de analisten vechten Russische en Oekraïense militairen op dit moment "in zeer modderige omstandigheden" in onder meer de regio Donetsk. "Ze zullen waarschijnlijk niet stoppen met vechten als de winter de grond bevriest en het nog makkelijker maakt voor grootschalige gemechaniseerde manoeuvre-oorlogsvoering". Het ISW zegt dat "het gevecht eerder zal intensiveren dan verslappen".

Verder stelt het instituut dat de komende weken de gevechten in de regio Donetsk sowieso gaan verhevigen omdat in de streek Russische militairen hergroeperen die eerder Cherson hadden verlaten.

Buitenlandministers EU spreken over trainen Oekraïense militairen

De ministers van Buitenlandse Zaken van de Europese Unie komen vandaag in Brussel bijeen om te praten over het trainen van Oekraïense militairen.

In plannen die de laatste paar weken werden gemaakt staat dat ongeveer 15.000 Oekraïense soldaten worden getraind in Duitsland, Polen en andere EU-landen, maar een aanvangsdatum ontbreekt nog. Nederland gaat vijftig tot honderd militairen leveren voor deze nieuwe Europese missie, maakte minister Ollongren (Defensie) vorige week al bekend. Op dit moment traint de Nederlandse landmacht ook al Oekraïense militairen in Groot-Brittannië.

VS legt nieuwe sancties op aan bedrijven die Rusland helpen

De Verenigde Staten gaan nieuwe sancties opleggen aan individuen en bedrijven die Rusland hebben geholpen bij het aanschaffen van militaire technologieën. Dat meldt de Amerikaanse minister van Financiën Janet Yellen.

Yellen meldde niet om welke militaire technologieën het gaat, maar zei dat 14 mensen en 28 bedrijven door de sancties worden geraakt.

'Ruim 400 oorlogsmisdaden in regio Cherson'

In de onlangs bevrijde regio Cherson in het zuiden van Oekraïne zijn meer dan 400 oorlogsmisdaden vastgesteld, meldde de Oekraïense president Zelensky gisteren. Hij zei in zijn dagelijkse videoboodschap dat in de bevrijde gebieden zowel lichamen van militairen als burgers zijn gevonden.

In de regio Donetsk gaan de gevechten onverminderd voort, voegde de president eraan toe.

Welkom

Welkom in het liveblog over de oorlog in Oekraïne. Nieuws van afgelopen week over de oorlog is hier terug te lezen.