Zelensky: donderdag zes nieuwe corridors • Circa 48.000 evacués uit oorlogsgebied

Zelensky: donderdag zes nieuwe corridors open

Oekraïne wil vandaag zes nieuwe vluchtroutes openen. Dat heeft president Zelensky vanavond op televisie gezegd. De humanitaire corridors zijn bedoeld voor de inwoners van Marioepol en Izium, in het oosten van Oekraïne.

Beide steden zijn zwaar gebombardeerd. Zo was er vandaag een bombardement op een kinderziekenhuis in Marioepol. Volgens de gouverneur van de regio Donetsk gebeurde dat tijdens het overeengekomen staakt-het-vuren.

Verder meldde Zelensky dat er vandaag zo'n 35.000 Oekraïners via de corridors zijn gevlucht. Het ging om evacuaties vanuit Soemy, Enerhodar en steden in de buurt van Kiev. Eerder vanavond werd nog gesproken over 48.000 mensen, dat meldde het Oekraïense persbureau Interfax op basis van een bron dicht bij president Zelensky.

Angst voor de oorlog in Oekraïne, hoe kun je die oplossen?

De grens van Oekraïne is zo'n 1400 kilometer van Nederland verwijderd, maar toch bestaat ook hier angst voor de gevolgen van de oorlog. Op sociale media uiten mensen hun bezorgdheid en ook bij de Kindertelefoon is het druk. Er zijn mensen die noodpakketten en kogelvrije vesten en helmen inslaan bij legerwinkels.

"Bij mij thuis slapen we ook weinig en slecht vanwege de oorlog in Oekraïne", schrijft een man op Twitter. En hij is niet de enige die rondloopt met zulke problemen. Volgens traumapsycholoog Kaz de Jong is het daarom goed om je gedachten zo nu en dan te verzetten.

De Jong heeft wel begrip voor de angst die bij sommige mensen heerst. De oorlog is dichterbij dan we gewend zijn en dat doet wat met mensen, stelt hij.

In onderstaand artikel deelt hij tips om van angstgevoelens af te komen:

Oekraïne: circa 48.000 mensen geëvacueerd via humanitaire corridors

Zo'n 48.000 mensen zijn vandaag uit oorlogsgebied in Oekraïne geëvacueerd, meldt het Oekraïense persbureau Interfax op basis van een bron dicht bij president Zelensky. Eerder vandaag werd een getal van 40.000 genoemd.

Het grootste gedeelte van de evacués, circa 43.000 mensen, vertrok vanuit Soemy. Vanuit de omgeving van Kiev konden zo'n 3500 mensen wegkomen en zo'n 1000 mensen trokken weg uit Enerhodar.

IMF komt met nieuwe noodfinanciering voor Oekraïne

Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) heeft 1,4 miljard dollar (zo'n 1,3 miljard euro) aan noodfinanciering voor Oekraïne goedgekeurd. Met het geld kan de Oekraïense staat uitgaven blijven doen, en wordt de balans versterkt tussen uitgaven van Oekraïne aan het buitenland en het binnenkomende geld.

"We zijn het IMF immens dankbaar voor de snelle reactie op ons verzoek", zei de gouverneur van de Oekraïense centrale bank in een reactie.

IMF-topvrouw Georgieva zei eerder dat de financiering boven op de 700 miljoen dollar zou komen die in december door het IMF aan Oekraïne was toegekend. Ook komt de noodhulp boven op de 2,7 miljard dollar aan noodreserves die het land eerder ontving van het IMF. De Wereldbank heeft daarnaast een pakket van leningen en schenkingen aan Oekraïne ter waarde van 723 miljoen dollar goedgekeurd.

Ook Victoria's Secret sluit deuren in Rusland

Steeds meer westerse bedrijven sluiten hun deuren in Rusland. Vandaag maakte lingerieketen Victoria's Secret bekend dat het bedrijf vanaf morgen dichtgaat. Dat leidde volgens het Belarussische oppositiepersbureau Nexta tot lange rijen in de winkels.

Ook McDonalds besloot gisteren dat alle Russische filialen dichtgaan. "Het is onbegrijpelijk waarom ze ons dit aandoen", zegt een bezoekster van de fastfoodketen.

VS: geen Poolse straaljagers naar Oekraïne

De Verenigde Staten willen niet dat er nu Poolse gevechtsvliegtuigen aan Oekraïne gegeven worden. Dat zegt een woordvoerder van het Pentagon vanavond.

Gisteren maakte Polen bekend dat het "per direct" bereid was om al zijn MiG-29 gevechtsvliegtuigen af te staan aan Oekraïne. De vliegtuigen zouden op de Amerikaanse luchtmachtbasis Ramstein in Duitsland neergezet worden zodat Washington ze vanuit daar beschikbaar zou stellen aan de Oekraïense luchtmacht.

In een eerste reactie noemde de Amerikaanse minister van Defensie die constructie al "niet verdedigbaar". Nu zeggen de Amerikanen dus dat ze het voorstel van Polen helemaal niet steunen. Volgens het Pentagon is het idee te riskant en kan het afstaan van de gevechtsvliegtuigen door Rusland gezien worden als een escalatie.

Atoomenergieagentschap bezorgd over onderbreking datastroom Zaporizja

Het Internationaal Atoomenergieagentschap (IAEA) in Wenen krijgt geen gegevens meer doorgezonden van de systemen die nucleair materiaal bewaken in de kerncentrale van Zaporizja. Gisteren stopten ook de systemen van de centrale van Tsjernobyl al met het doorzenden van deze gegevens. Rafael Grossi, de chef van het IAEA, is daar bezorgd over. In de kerncentrales zijn grote hoeveelheden nucleair materiaal aanwezig, zoals verse en verbruikte splijtstof.

Verder heeft de kerncentrale van Zaporizja volgens Grossi gemeld dat twee van de vier hoogspanningsleidingen van de centrale zijn beschadigd. De kerncentrale heeft minimaal één werkende hoogspanningskabel nodig om te kunnen blijven functioneren, zegt hij. Ook is volgens Grossi schade gemeld aan het koelsysteem van de omvormer van reactor 6.

Grossi is morgen ook aanwezig bij de onderhandelingen tussen de Russische minister van Buitenlandse Zaken Lavrov en zijn Oekraïense collega Koeleba in de Turkse stad Antalya. "In bijeenkomsten daar hoop ik vooruitgang te boeken bij de dringende kwestie van het waarborgen van de veiligheid en beveiliging van Oekraïnes nucleaire installaties", schrijft Grossi op Twitter. "We moeten nu handelen!"

Massagraf in Marioepol

In de Oekraïense havenstad Marioepol zijn de Russische beschietingen en bombardementen zo constant dat inwoners geen gelegenheid hebben om doden naar behoren te begraven. De locoburgemeester zei eerder vandaag dat er 47 mensen begraven zijn in een massagraf aan de rand van de stad.

Een fotojournalist van The Associated Press maakte deze foto's:

Nederlandse straaljagers langer in Polen

Acht Nederlandse F-35's en F-16's blijven langer het luchtruim van Polen bewaken. Minister van Defensie Ollongren schrijft aan de Tweede Kamer dat de gevechtsvliegtuigen in elk geval tot eind maart die opdracht zullen vervullen. Dat gebeurt op verzoek van de NAVO.

De inzet begon twee weken geleden, op de dag van de Russische inval in Oekraïne. Vier F-35's komen van vliegbasis Leeuwarden en vier F-16's van vliegbasis Volkel.

In april en mei gaan twee Nederlandse F-35's het luchtruim van Bulgarije bewaken. Ongeveer negentig man ondersteunend personeel gaan dan mee.

Meer beelden uit het gebombardeerde ziekenhuis in Marioepol

Indringende beelden na de luchtaanval op het kinderziekenhuis in Marioepol. Hulpdiensten halen gewonden, onder wie zwangere vrouwen, uit het verwoeste gebouw.

'Jonge dienstplichtigen naar Oekraïne gestuurd om te vechten'

De Russische minister van Defensie heeft toegegeven dat Rusland jonge dienstplichtigen naar Oekraïne heeft gestuurd. Dat is opmerkelijk omdat president Poetin eerder had ontkend dat dienstplichtigen werden ingezet. Volgens Poetin werden alleen "professionele" Russische militairen naar Oekraïne gestuurd.

Volgens minister Konasjenkov zijn sommige van die dienstplichtigen in Oekraïne krijgsgevangen genomen. Hij zegt dat "met onmiddellijke ingang maatregelen zijn genomen om te voorkomen dat dienstplichtigen naar de gevechtsgebieden worden gestuurd en om gevangengenomen militairen te bevrijden". Inmiddels zijn volgens Konasjenkov "vrijwel alle jonge dienstplichtigen teruggestuurd naar het grondgebied van de Russische Federatie".

Volgens een woordvoerder van het Kremlin gaat de inzet van jonge dienstplichtigen in tegen het bevel van Poetin. "De hoogste militaire aanklager gaat de zaak onderzoeken en zal de ambtenaren straffen die verantwoordelijk zijn voor het niet naleven van dit bevel", aldus de woordvoerder.

40.000 mensen geëvacueerd uit oorlogsgebied

Vandaag zijn ruim 40.000 mensen geëvacueerd uit Kiev, Marioepol en Charkov, zegt de Oekraïense onderhandelaar David Arachamia op sociale media. "We gingen voor 100.000, maar dat is niet gelukt."

Dat het aantal lager ligt, komt volgens Oekraïne doordat Rusland burgerdoelen beschiet en daarmee de evacuaties tegenwerkt.

Britten sturen luchtafweergeschut naar Oekraïne

De Britse minister van Defensie zegt dat het Verenigd Koninkrijk zeer geavanceerd luchtafweergeschut naar Oekraïne stuurt. Het gaat om zogenoemde Starstreak-raketten, die met extreem hoge snelheid doelen in de lucht kunnen raken. De Britten leveren ook "een klein aantal" antitankwapens.

Wanneer de extra wapens in Oekraïne aankomen is niet bekend. De minister zei tegen het parlement dat Oekraïense soldaten bovendien getraind moeten worden om de Starstreak-raketten te gebruiken.

Ook universiteit in Marioepol getroffen

Op videobeelden is te zien dat ook een universiteit en een overheidsgebouw in de Zuid-Oekraïense havenstad Marioepol getroffen zijn door een Russisch bombardement.

Van het gebouw van de Pryazovskyi State Technical University staan niet alle verdiepingen meer overeind. Kozijnen liggen op straat. Tussen de universiteit en het overheidsgebouw ligt puin op straat en zijn kleine kraters in de grond te zien.

Morgen onderhandelingen in Turkije

Morgen ontmoeten de ministers van Buitenlandse Zaken van Oekraïne en Rusland elkaar in de Turkse stad Antalya, melden verschillende persbureaus. Naast Lavrov en Koeleba zal ook de Turkse minister van Buitenlandse Zaken Mevlut Cavusoglu bij de onderhandelingen aanwezig zijn.

Rusland eist als voorwaarde voor het staken van de gevechten dat Oekraïne zich neutraal verklaart en de Krim en de separatistische gebieden in het oosten van Oekraïne als onafhankelijk erkent. Oekraïne heeft die eisen tot nu toe afgewezen, maar president Zelensky heeft zich wel bereid getoond om te praten.

'Zeker 17 gewonden bij bombardement kinderziekenhuis'

Volgens de gouverneur van de regio Donetsk, waar de stad Marioepol ligt, zijn zeker 17 mensen gewond geraakt bij het bombardement op het kinderziekenhuis daar. Onder de gewonden zijn vrouwen die aan het bevallen waren.

De gouverneur zegt dat het Russische bombardement op het ziekenhuis gebeurde tijdens het overeengekomen staakt-het-vuren.

Oorlog woedt ook online: twee voorbeelden van misinformatie door Oekraïne

De oorlog in Oekraïne is behalve een strijd met bommen ook een informatieoorlog via sociale media. De strijdende partijen bestoken elkaar, de eigen bevolking en hun bondgenoten met propaganda en desinformatie.

De NOS vond deze week bij het verifiëren van oorlogsbeelden twee voorbeelden van verkeerde informatie die werden verspreid door, in dit geval, de Oekraïense overheid.

Lees in onderstaand artikel over welke voorbeelden het gaat.

Evacuatie via humanitaire corridors lukt niet overal

Oekraïne en Rusland hebben afgesproken dat er in de omgeving van zogenoemde humanitaire corridors tussen 09.00 uur en 21.00 uur lokale tijd (van 08.00 uur tot 20.00 uur in Nederland) een staakt-het-vuren geldt. Daardoor kunnen burgers de steden ontvluchten. Net als gisteren lukken ook vandaag niet alle evacuaties, meldt de BBC.

In Izjoem, in het oosten van de provincie Charkov meldt een regionale ambtenaar dat de evacuaties gestaakt zijn door Russische beschietingen. Vanwege explosies in de buitenwijken kunnen evacuatiekonvooien niet vertrekken.

In Marioepol, in het zuidoosten, is de situatie minder duidelijk. De Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken schrijft op Twitter dat Rusland evacuatiepogingen en de levering van humanitaire hulp blijft blokkeren.

In Soemy, in het noordoosten van Oekraïne, kunnen mensen volgens de burgemeester sinds vanochtend de stad verlaten in auto's en bussen.

Ook in Enerhodar hebben volgens de burgemeester konvooien met voornamelijk vrouwen en kinderen kunnen vertrekken.

Kinderziekenhuis Marioepol verwoest; mogelijk veel slachtoffers

In de Zuid-Oekraïense stad Marioepol is een kinderziekenhuis verwoest. Volgens het stadsbestuur is het ziekenhuis getroffen door Russische luchtaanvallen en is de schade "gigantisch".

Het ziekenhuis was vermoedelijk nog niet ontruimd. Er wordt gevreesd voor veel slachtoffers.

Op beelden van het terrein van het ziekenhuis is een diepe krater te zien. Een deel van de gevel van het gebouw is ingestort, ramen zijn uit het pand geblazen.

De Oekraïense autoriteiten zeggen dat er vrouwen en kinderen onder het puin liggen bedolven. Het is niet duidelijk hoeveel slachtoffers er zijn.

Rusland heeft nog niet gereageerd op de beschuldigingen.

80 vluchtelingen Utrecht elders ondergebracht

De ruim tachtig Oekraïense vluchtelingen die zich vandaag hebben gemeld bij de nieuw ingerichte noodopvang in de Jaarbeurs Utrecht, slapen daar vannacht niet. Volgens de Veiligheidsregio Utrecht zijn ze de komende nacht ergens anders ondergebracht.

Kijk hier naar een video over de opvang van Oekraïense vluchtelingen.

43-jarige moeder met haar twee kinderen zondag gedood door mortiergranaat

Een van de slachtoffers die zondag in Irpin, een voorstad van Kiev, om het leven kwam is de 43-jarige Tatiana Perebeynos. Perebeynos werkte als hoofd boekhouding bij een IT-bedrijf en kreeg na haar dood op Facebook een eerbetoon van haar collega's. Die beschreven haar als een geliefde collega met een "geweldig gevoel voor humor". "Ze was als een grote zus voor ons hele team."

Tatiana Perebeynos werd samen met haar 18-jarige zoon en 9-jarige dochter getroffen door een mortiergranaat toen ze tijdens het afgekondigde staakt-het-vuren wilden vluchten.

'Genocide' in Marioepol, zegt locoburgemeester

De locoburgemeester van Marioepol zegt dat de havenstad gebukt gaat onder "constante Russische mortieraanvallen" en dat er genocide plaatsvindt. Een journalist van de Britse krant The Guardian citeert locoburgemeeester Sergi Orlov op Twitter.

Volgens de lokale bestuurder zijn er 1170 mensen omgekomen en werden er vandaag 47 mensen begraven in een massagraf. Er zou geen water, elektriciteit of gas zijn, inwoners drinken gesmolten sneeuw en stoken vuurtjes. "Het is middeleeuws", aldus Orlov.

VN: ruim 500 burgers omgekomen in Oekraïne

De Verenigde Naties melden dat er sinds het begin van de Russische invasie in Oekraïne zeker 516 burgers zijn gedood. Gisteren werd er nog gesproken van 474 doden.

Er zijn ook 908 burgers gewond geraakt. Er zijn vooral veel gewonden in de door Rusland erkende volksrepublieken Donetsk en Loegansk.

Het VN-mensenrechtenkantoor denkt dat het aantal burgerslachtoffers in werkelijkheid aanzienlijk hoger is. Nog niet alle meldingen zijn geverifieerd en informatie komt soms pas later binnen.

Groeiend aantal Oekraïense vluchtelingen naar Griekenland

Bijna 6000 Oekraïners zijn sinds de Russische inval naar Griekenland gevlucht. Een week geleden waren dat er nog 1500. Het zijn met name mensen uit de etnisch Griekse gemeenschap in het zuiden van Oekraïne.

De overgrote meerderheid van de ongeveer 120.000 etnische Grieken in Oekraïne woont in of rond de havenstad Marioepol. Die stad ligt zwaar onder vuur. Bij Russische luchtaanvallen zijn voor zover bekend 16 etnische Grieken omgekomen.

"De mensen die nu naar Griekenland vluchten hebben hier familie of vrienden wonen. In Griekenland werken zo'n 25.000 Oekraïners", zegt NOS-correspondent Conny Keessen.

De meeste vluchtelingen komen met bussen of eigen vervoer de noordelijke grens van Griekenland over, vanuit Bulgarije. "Athene heeft de afgelopen dagen ook enkele tientallen Griekse staatsburgers geëvacueerd uit de Oekraïense havenstad Odessa, onder wie personeel van het consulaat en matrozen van Griekse schepen. De Grieken proberen het consulaat in Marioepol vooralsnog open te houden", aldus Keessen.

VS en VK stoppen met Russisch gas, maar kan Europa dat ook?

De westerse sancties tegen Rusland betroffen de eerste week van de oorlog in Oekraïne nog geen olie en gas. Maar Amerika en het Verenigd Koninkrijk hebben een draai gemaakt en hebben nu ook de invoer van Russische olie en gas verboden. Europa heeft nog geen boycot ingesteld, en het is de vraag hoever Europa bij zo'n boycot kan gaan.

De Russische economie draait op de export van energie. Vorig jaar bestond die export voor meer dan de helft uit olie en gas. Bijna de helft van de staatsinkomsten komt uit olie en gas. Rusland is aandeelhouder van de oliegiganten Gazprom en Rosneft, waardoor een groot deel van hun winst naar de nationale schatkist vloeit.

Rode Kruis met open armen ontvangen in zwaar getroffen Marioepol

In de havenstad Marioepol komt de hulpverlening moeilijk op gang. De bewoners zitten al dagen zonder water, elektriciteit en verwarming en de telefoons werken niet meer. Ze hebben veel tijd in schuilkelders doorgebracht, terwijl lijken op straat bleven liggen.

Tot nu toe 2300 vluchtelingen uit Oekraïne geregistreerd in Nederland

Het aantal Oekraïense vluchtelingen in Nederland loopt snel op, zegt staatssecretaris Van der Burg voor Asiel en Migratie. Tot vanmorgen hadden 2300 mensen om onderdak gevraagd. Oekraïners die zelf onderdak hebben geregeld, zijn niet meegeteld.

Het kabinet heeft de 25 veiligheidsregio's gevraagd om allemaal 2000 opvangplekken te regelen. Dat zou betekenen dat er op den duur 50.000 plekken zijn. Er worden onder meer sporthallen en evenementenhallen in gereedheid gebracht.

Het is niet de bedoeling dat mensen daar maanden blijven. "Maar we moeten nu eerst zorgen dat iedereen binnen is en een dak boven het hoofd heeft, en daarna gaan we verdere voorzieningen regelen."

Stralingsniveau kerncentrale Zaporizja normaal

Het stralingsniveau van de kerncentrale bij de Oekraïense stad Zaporizja is normaal, heeft het hoofd van de Oekraïense toezichthouder gezegd. Eerder liet Oekraïne weten dat het geen zicht meer had op de centrale, die sinds vorige week in handen is van de Russen. Er wordt een onderdeel gerepareerd dat beschadigd is geraakt door de gevechten.

Bijna honderd Europarlementariërs willen boycot brandstoffen uit Rusland

Bijna honderd Europarlementariërs hebben een brief ondertekend waarin ze de 27 regeringsleiders van de Europese Unie oproepen een boycot in te voeren van Russisch gas, olie en kolen. Ze vinden het onverantwoord dat Europa de oorlogskas van president Poetin blijft spekken door de inkoop van de fossiele brandstoffen.

Morgen en overmorgen is er een top van de regeringsleiders in Versailles. De ondertekenaars willen dat daar ook gesproken wordt over een boycot. Ze schrijven dat Europa dagelijks 600 miljoen euro betaalt voor fossiele brandstoffen uit Rusland en rekenen voor dat Poetin van dit geld elke dag zo'n 400 T-72-tanks zou kunnen kopen.

Drie Nederlandse Europarlementariërs hebben de brief ondertekend. Dat zijn Esther de Lange (CDA), Dorien Rookmaker (niet fractiegebonden) en Anja Hazenkamp (Partij voor de Dieren).

De VS kondigde gisteren al aan een boycot in te voeren voor Russische olie en gas. Ook de Britten willen voor het einde van het jaar stoppen met de import van de fossiele brandstoffen uit Rusland. Of de EU zover zal gaan is de vraag, omdat die veel afhankelijker is van Russische olie en gas.

'Stroomtoevoer Tsjernobyl beschadigd', oproep tot staakt-het-vuren

De Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken Koeleba roept via Twitter op tot een staakt-het-vuren rond de kerncentrale in Tsjernobyl, zodat de stroomtoevoer naar de centrale hersteld kan worden. Volgens Koeleba is het enige elektriciteitsnet dat naar Tsjernobyl loopt beschadigd. De centrale zit daardoor zonder stroom en draait nu op dieselgeneratoren, die het complex maximaal 48 uur van stroom kunnen voorzien.

Als die uitvallen, vallen de koelsystemen uit en dreigen er stralingslekken. Koeleba roept de internationale gemeenschap op druk te zetten op Rusland, om zo het staakt-het-vuren af te dwingen. Tsjernobyl is kort na het begin van de invasie veroverd door de Russen. Eerder uitte het Internationaal Atoomenergie Agentschap IAEA al zijn zorgen over de centrale: er komen geen data meer van de controlesystemen.

Europese Unie eens over nieuwe sancties tegen Rusland en Belarus

De EU heeft afspraken gemaakt over nieuwe sancties tegen nog eens veertien Russische oligarchen. Ook wordt de relatie met de centrale bank van Belarus bevroren en worden drie banken uit dat land uitgesloten van het internationale betalingssysteem Swift.

Behalve de veertien oligarchen worden ruim 140 andere vooraanstaande Russische zakenlieden getroffen door de nieuwe sancties. Zij zijn actief in onder meer de sectoren farmacie, telecom en IT.

EU-delegatie verlaat vergadering na "onacceptabele opmerkingen" Rusland

Delegatieleden van de Europese Unie hebben uit protest een bijeenkomst van het Internationaal Atoomenergie Agentschap (IAEA) verlaten.

Via Twitter zegt de delegatie van de EU dat "onacceptabele opmerkingen" van Rusland bij de vergadering in Wenen reden waren voor het weglopen. "We veroordelen met klem de Russische militaire agressie tegen Oekraïne en de daaruit voortvloeiende nucleaire dreigingen als het gaat om de faciliteiten in Oekraïne", schrijft de delegatie verder.

Oost-Europadeskundige Bob Deen: 'De Russen nemen maar mondjesmaat gebied in'

In het Poolse Korczowa stromen de vluchtelingen toe

In Korczowa in Polen, zo'n 80 kilometer van Lviv, komen duizenden Oekraïense vluchtelingen aan. Sommigen hebben niet meer dan een plastic tasje met bezittingen bij zich. Jonge kinderen en ouderen hebben soms tientallen kilometers moeten lopen. Vrijwilligers bieden eerste opvang en eten: zo staat er een frietkraam uit Genemuiden.

Van der Burg: in Nederland worden alle vluchtelingen uit Oekraïne gelijk behandeld

Iedereen die uit Oekraïne is gevlucht krijgt in Nederland dezelfde behandeling, heeft staatssecretaris Van der Burg in de Tweede Kamer gezegd. "Wij maken geen onderscheid op nationaliteit of ras of geloof", zei hij in antwoord op een vraag van Bij1-Kamerlid Simons.

Er waren de afgelopen anderhalve week berichten over bijvoorbeeld Afrikaanse studenten in Oekraïne, die op hun vlucht met discriminatie en geweld te maken kregen. De VVD-staatssecretaris zei dat iedereen die eenmaal in Nederland is dezelfde ontvangst moet krijgen. "Of u eruit ziet als mevrouw Simons of als ik, of als u een hoofddoek draagt, dat maakt geen enkel verschil. Laat er geen misverstand over zijn, u wordt gewoon opgevangen."

President Zelensky bedankt VS voor boycot Russische olie

Russisch-orthodoxe kerk in Amsterdam beklad

Onbekenden hebben gisteravond de deuren van de Russisch-orthodoxe kerk in Amsterdam beklad. Ze brachten op verschillende plekken een grote Z aan, het symbool van de Russische invasie in Oekraïne. De kerk heeft uit veiligheidsoverwegingen besloten om de komende dagen de diensten te schrappen.

Volgens AT5 loopt er op dit moment binnen de kerk een inzamelingsactie voor de slachtoffers in Oekraïne. Het kerkbestuur veroordeelt de invasie. "Onze kerk is een internationale geloofsgemeenschap met gelovigen uit Rusland, Oekraïne, Wit-Rusland en tientallen andere landen", staat in een brief aan kerkgangers.

"Onze gelovigen hebben de oorlogen in Joegoslavië, Eritrea, Zuid-Ossetië, de Donbas en andere regio's meegemaakt, en altijd hebben wij vrede binnen de kerk bewaard. Ook deze keer zullen wij pal staan voor de vrede."

Premier Rutte wil sneller van het Russische gas af

Premier Rutte wil net als de Europese Commissie sneller van het Russische gas af. "Er is geen tijd te verliezen. We hebben lang getreuzeld", zei hij in een toespraak op de universiteit SciencesPo in Parijs

Deze week presenteerde Brussel een plan om de afhankelijkheid van gas uit Rusland versneld af te bouwen. Volgens Rutte zijn de Russen goed in het "spel van de pijplijnpolitiek" en moet hen de wind uit de zeilen worden genomen. Nederland doet dat onder meer met de bouw van "een paar nieuwe kerncentrales", zei de premier.

Rutte is vandaag met vijf van zijn kabinetsleden in Parijs om met de Franse regering te spreken over onder meer de oorlog in Oekraïne. Morgen is er een Europese top in Versailles.

Weggestuurde Russische F1-coureur richt stichting op

De weggestuurde Formule 1-coureur Nikita Mazepin gaat een stichting oprichten die atleten ondersteunt die de financiële gevolgen ondervinden van de situatie in Oekraïne. De 23-jarige Rus werd vorige week ontslagen bij het team van Haas.

Ook het sponsorcontract met het bedrijf Uralkali van Mazepins vader werd opgezegd. Dimitri Mazepin zou nauwe banden met het Kremlin hebben. Mazepin wil het sponsorgeld nu besteden aan de stichting 'We Compete As One', die profsporters gaat bijstaan die door de oorlog hun sport niet meer kunnen beoefenen. Hij heeft niet gezegd of hij zich daarbij specifiek op Russen richt, of dat hij ook sporters uit andere landen wil helpen.

Oekraïense vicepremier Veresjtsjuk roept Russen op zich aan staakt-het-vuren te houden

Oekraïne heeft geen zicht meer op kerncentrales

De Oekraïense autoriteiten hebben niet meer in beeld wat het stralingsniveau is van de kerncentrale in Tsjernobyl, die in Russische handen is. Dat zegt minister van Energie Haloesjenko. Ook het Internationaal Atoomenergie Agentschap IAEA heeft al zorgen geuit over de centrale: er komen geen data meer van de controlesystemen. Ook is onduidelijk hoe het met de ruim 200 werknemers gaat, die sinds de Russische inname niet meer afgelost kunnen worden en al twee weken onafgebroken aan het werk zijn.

Evenmin heeft Oekraïne nog zicht op de kerncentrale bij de zuidelijke stad Zaporizja, waar volgens Oekraïne 400 Russen zijn gelegerd. Russische media hebben gemeld dat die centrale 'normaal' functioneert.

Ferrari doneert miljoen euro voor slachtoffers oorlog

Ferrari gaat 1 miljoen euro doneren voor Oekraïense oorlogsslachtoffers. In samenwerking met het Rode Kruis en de VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR wordt gekeken waar het geld aan besteed moet worden. Een deel van het geld wordt ook besteed aan de opvang van vluchtelingen in Emilia-Romagna, de Italiaanse regio waar de autofabrikant vandaan komt.

Ferrari had na het uitbreken van de oorlog zijn productie voor de Russische markt al voor onbepaalde tijd stopgezet.

Vluchtelingen opgevangen in Jaarbeurs Utrecht

De Jaarbeurs in Utrecht gaat Oekraïense vluchtelingen opvangen. Een woordvoerder zegt tegen RTV Utrecht in de loop van de dag de eerste mensen te verwachten. Vannacht is de evenementenhal begonnen met het neerzetten van 250 tot 300 veldbedden. Het is nog onbekend hoelang de hal beschikbaar zal blijven. Mensen die in de Jaarbeurs worden opgevangen, blijven daar korte tijd in afwachting van een betere opvangplek.

Kans dat Oekraïne via Polen straaljagers krijgt, lijkt geslonken

De Amerikanen lijken de verwachtingen over de levering van Poolse MiG-29-straaljagers aan Oekraïne wat te temperen. Het Poolse voorstel daartoe is volgens het Pentagon "niet houdbaar". Polen overwoog om de gevechtsvliegtuigen naar de Amerikaanse legerbasis Ramstein in Duitsland te brengen, om ze daarna over te dragen aan de Oekraïense strijdkrachten.

Maar het vooruitzicht dat de toestellen naar Oekraïne vertrekken vanuit een Amerikaanse en dus NAVO-basis in Duitsland "leidt tot serieuze zorgen voor het gehele NAVO-bondgenootschap", schrijft Pentagon-woordvoerder John Kirby op Twitter.

"We gaan door met onze gesprekken met Polen en andere NAVO-bondgenoten over deze kwestie en de logistieke uitdagingen die eraan verbonden zijn, maar we geloven niet dat het Poolse voorstel houdbaar is."

Oekraïners op weg naar Verenigd Koninkrijk gestrand in Calais

In Calais zijn deze week ruim 500 Oekraïners aangekomen die willen doorreizen naar familie in Engeland, maar ze zijn tegengehouden omdat ze geen visum voor het Verenigd Koninkrijk hebben.

Het gemeentebestuur van de Franse havenstad moet hun daarom onderdak bieden. In de jeugdherberg bivakkeren nu 130 Oekraïners, onder wie veel gezinnen met kinderen. Andere vluchtelingen zijn vertrokken naar de Britse ambassade in Parijs.

Overzichtskaart: de situatie in Oekraïne

Een overzicht van de situatie in Oekraïne op dag 14 van de oorlog: er is het afgelopen etmaal niet veel veranderd aan de verschillende fronten.

Von der Leyen: genoeg gas in Europese Unie om winter door te komen

De Europese Unie heeft genoeg vloeibaar aardgas (lng) om de winterperiode door te komen zonder afhankelijk te zijn van de import van gas uit Rusland. Dat heeft voorzitter Von der Leyen van de Europese Commissie gezegd in een vraaggesprek met de Duitse omroep ZDF. Het vloeibare gas is onder meer afkomstig uit de VS. Ze spoort inwoners van de EU wel aan om zuinig te zijn met energie, zodat de afhankelijkheid van Rusland sneller kan worden teruggebracht.

De Europese Commissie heeft al plannen ontvouwd om de import van Russisch gas met twee derde te verlagen, onder meer door de transitie naar duurzame energie te versnellen.

Heineken stopt nu ook verkoop en productie in Rusland

Heineken stopt met het produceren en verkopen van bier in Rusland. "Heineken accepteert geen verdiensten meer uit zijn operaties in Rusland", staat in een verklaring. Eerder had de bierbrouwer al besloten om niet meer te investeren in Rusland en ook niets meer te exporteren naar het land. Het bedrijf benadrukt wel zijn werknemers te willen blijven steunen, dat zijn er ongeveer 1800.

De omzet in Rusland maakt minder dan 2 procent uit van de wereldwijde omzet, zegt een woordvoerder desgevraagd. Hij benadrukt dat het merk Heineken wel een belangrijk onderdeel is van de activiteiten in Rusland.

Vicepremier Oekraïne: staakt-het-vuren van 09.00 uur tot 21.00 uur

De strijdende partijen hebben afgesproken om vandaag in de omgeving van zogenoemde humanitaire corridors tussen 09.00 uur en 21.00 uur lokale tijd (van 08.00 uur tot 20.00 uur in Nederland) de vijandelijkheden te staken, zegt de vicepremier van Oekraïne. Gisteren mislukten verschillende pogingen tot evacuatie van burgers, onder meer in Marioepol. Rusland stelt dat het bereid is om de humanitaire corridors te ontzien zodat burgers de steden kunnen verlaten, maar Oekraïne wil niet dat die vervolgens in Rusland terechtkomen.

Bij Enerhodar lijkt inderdaad sprake van een staakt-het-vuren. De burgemeester van de in het zuiden gelegen stad zegt dat mensen er weg kunnen. Met bussen wordt bevoorrading naar Enerhodar gebracht, op de terugweg kunnen inwoners mee naar Zaporizja.

Duizenden inwoners van Soemy geëvacueerd

Via een humanitaire corridor zijn gisteren duizenden burgers geëvacueerd uit de stad Soemy, in het oosten van Oekraïne. Ze zijn vertrokken naar het zuidelijker gelegen Poltava.

'Russen worstelen aan noordkant Kiev'

De Russen hebben moeite om een doorbraak te forceren ten noordwesten van Kiev, waar al dagen zwaar wordt gevochten. Dat meldt het Britse ministerie van Defensie in een recentste analyse van de oorlog in Oekraïne.

Verder zien de Britten dat de Oekraïners er goed in lijken te slagen Russische vliegtuigen neer te halen. Daardoor hebben de Russen mogelijk "geen enkele mate van controle" over het luchtruim.

Rusland: Oekraïne bereidde offensief tegen separatisten voor

Oekraïne was van plan om deze maand een offensief in te zetten op de separatisten in het zuidoosten van het land. Dat claimt het Russische ministerie van Defensie, dat documenten heeft gepubliceerd waarin het voornemen zou worden beschreven. De herkomst en authenticiteit van de in het Oekraïens gestelde teksten kunnen niet onafhankelijk worden geverifieerd, schrijft persbureau Reuters.

Volgens Rusland staakt-het-vuren vanaf 08.00 uur voor vijf steden

Het Russische leger heeft voor een aantal steden vanochtend een tijdelijke wapenstilstand aangekondigd om humanitaire corridors in te stellen. Dat zou zijn vanaf 08.00 uur Nederlandse tijd voor Kiev, Soemy, Marioepol, Charkov en Tsjernihiv, meldde het Russische persbureau Tass gisteren.

De mogelijkheid voor inwoners van deze belegerde steden om vandaag te worden geëvacueerd, is volgens het Russische minister van Defensie met Oekraïne gecommuniceerd. In een korte reactie zegt het Oekraïense leger dat het "moeilijk is om de bezetter te vertrouwen".

Gisteren beschuldigde Kiev de Russische strijdkrachten van het beschieten van vluchtelingen. "De vijand lanceerde een aanval op een humanitaire corridor", schreef het Oekraïense ministerie van Defensie op sociale media.

Fransen en Britten ruziën over opvang Oekraïeners

De Fransen en de Britten hebben ruzie over de opvang van Oekraïners. In Calais kwamen de afgelopen dagen honderden Oekraïners aan. Ze wilden van daaruit met de veerboot of via de Kanaaltunnel naar Engeland reizen, waar ze familie hebben, maar de Britse grenswacht hield veel van hen tegen omdat ze geen visum hadden.

De Britten hebben beterschap beloofd. Er worden meer visa uitgegeven aan Oekraïners en de procedures moeten sneller gaan. Premier Boris Johnson zei "genereus" te willen zijn bij het uitgeven van reispapieren. Er zouden ook plannen zijn om in het noord-Franse Lille een centrum voor visa te openen: dat is dichterbij dan Parijs, maar nog steeds op ruim 100 kilometer afstand van Calais.

Luchtalarm in Oekraïense steden

In verschillende Oekraïense steden waren in de vroege ochtend luchtalarmen te horen. In Kiev, Tjsernihiv, Loebny, Poltava en Vasylkiv was het waarschuwingssysteem voor luchtaanvallen te horen. Voor zover bekend zijn er sindsdien geen bombardementen geweest op of bij die steden.

Russen kunnen ook niet meer naar KFC

Yum Brands, het moederbedrijf van kipketen Kentucky Fried Chicken (KFC), schort de activiteiten van alle KFC-restaurants in Rusland op en legt de laatste hand aan een overeenkomst om ook alle Pizza Hut-restaurantactiviteiten in Rusland stop te zetten.

Dit besluit is een volgende stap na het besluit om alle investeringen en restaurantontwikkeling in Rusland op te schorten en alle winsten die verdiend zijn in Rusland aan humanitaire hulp uit te geven, zegt het bedrijf in een verklaring.

Persbureau Reuters meldt dat Yum ten minste duizend KFC- en vijftig Pizza Hut-locaties in Rusland heeft. Ook andere bekende restaurantketens uit Amerika hebben hun activiteiten in Rusland tot nader order stopgezet. McDonald's en koffieketen Starbucks deden dat gisteren.

Oekraïens blaasorkest speelt 'Don't worry, be happy'

De oorlog komt steeds dichterbij in de zuidelijke havenstad Odessa. Het voedsel raakt op, 's avonds geldt een avondklok en de stad ligt vol versperringen. Toch is er tijd voor muziek: voor de barricades die het opera- en ballettheater in Odessa afschermen speelde gisteren een Oekraïense legerband het nummer Don't Worry, Be Happy van Bobby McFerrin. De beelden zijn door de BBC en persbureau Reuters geverifieerd.

Rusland: 'Kerncentrale Zaporizja volledig onder controle'

De Russische Nationale Garde heeft nu de volledige controle over de Oekraïense kerncentrale Zaporizja. Dat melden verschillende Russische staatsmedia.

Een functionaris van de Russische Nationale Garde zegt dat kerncentrale "normaal" functioneert en dat alle leden van Oekraïense Nationale Garde die de fabriek verdedigden, na onderhandelingen met de Russen hun wapens hebben neergelegd en zijn vrijgelaten. Ze hebben naar verluidt ook documenten getekend waarin ze verklaren niet aan "vijandelijkheden" deel te nemen.

De kerncentrale, de grootste in Europa, werd vorige week door Russische troepen ingenomen na urenlange beschietingen. De aanval werd veroordeeld door verschillende wereldleiders, die Rusland ervan beschuldigden de veiligheid van het hele continent in gevaar te brengen. De Oekraïense president Zelensky betichtte Rusland van "nucleaire terreur".

Buitenlandse vrijwilligers kunnen Oekraïens staatsburgerschap krijgen

Buitenlandse vrijwilligers die komen helpen met de verdediging van Oekraïne tegen de Russische invasie, kunnen Oekraïens staatsburger worden. Dat heeft de Oekraïense vice-minister van Binnenlandse Zaken Yevhen Yenin vandaag op de nationale televisie gezegd, meldt de nieuwssite Ukrinform.

Een onbekend aantal buitenlandse militairen heeft zich in Oekraïne bij de strijdmacht gevoegd. President Zelensky zei vorige week dat 16.000 mensen zich hiervoor hadden gemeld.

'Situatie kerncentrale Tsjernobyl verslechtert'

De voormalige kerncentrale Tsjernobyl, in het noorden van Oekraïne, is sinds de overname door Russische militairen steeds verder afgesneden van de buitenwereld, waarschuwt het internationale atoomenergieagentschap IAEA. De waakhond zegt geen data meer te ontvangen van de controlesystemen in de centrale. Topman Rafael Grossi is ook zeer bezorgd over de stress waaronder het personeel van de kerncentrale moet werken en de risico's die dat meebrengt voor de nucleaire veiligheid.

Op een persconferentie in Wenen vertelde het IAEA verder dat de ongeveer 210 technici en veiligheidsmedewerkers in de kerncentrale al bijna twee weken lang onafgebroken aan het werk zijn, omdat er sinds de Russische overname geen ploegwissel meer mogelijk is. Er is wel voldoende eten en drinken op het terrein, maar de druk op het personeel dreigt zijn tol te eisen.

De kerncentrale, waar zich in 1986 een kernramp voordeed, is niet meer operationeel, maar er kan nog steeds radioactieve straling lekken. Grossi heeft voorgesteld om met Russische en Oekraïense vertegenwoordigers te onderhandelen over veiligheidsgaranties voor kerncentrales in Oekraïne.

Oekraïne: 'Tempo Russisch offensief verlaagd'

De afgelopen 24 uur heeft Rusland het tempo van zijn offensief verlaagd. Rusland richt zich nu met name op raket- en bomaanvallen op de Oekraïense infrastructuur, zegt de Oekraïense legerstaf in een verklaring.

De Oekraïense legerleiding zegt dat Rusland zich dinsdag bleef concentreren op het omsingelen en veroveren van de steden Kiev, Soemy, Charkov, Marioepol, Mykolajiv en Tsjernihiv. Daarnaast concentreerden de Russen zich op het creëren van een landcorridor tussen Rusland en de Krim. Om de brandstofvoorraden te vergroten zou Rusland bezig zijn met de aanleg van een "netwerk van veldpijpleidingen".

De Oekraïense legerstaf zegt dat het Russische leger aanzienlijke verliezen heeft geleden. De juistheid van de verklaring kan op dit moment niet onafhankelijk worden geverifieerd.

First lady Zelenska: massamoord op Oekraïense burgers

De echtgenote van de Oekraïense president Zelensky, Olena Zelenska, heeft zich in een open brief aan internationale media uitgesproken tegen "de massamoord op Oekraïense burgers". Ze schrijft dat ze de Russische invasie onvoorstelbaar vond, maar dat de aanval nu "een vreselijke realiteit voor miljoenen, in het bijzonder voor kinderen" betekent.

"Deze oorlog wordt gevoerd tegen de burgerbevolking, en miljoenen hebben huis en haard verlaten om de Russische militaire aanval te ontvluchten", schrijft de Oekraïense first lady verder. "Onze straten zijn overspoeld met vluchtelingen. Kijk in de ogen van de vermoeide vrouwen en kinderen die de pijn en het verdriet met zich meedragen van hun geliefden en het leven dat ze moesten achterlaten."

Zelenska schrijft het "misschien wel het angstaanjagendst en verwoestendst" te vinden dat veel kinderen het slachtoffer zijn van de strijd. Een aantal van hen noemt ze bij naam: "De 8-jarige Alice, die op straat in Okhtyrka omkwam terwijl haar grootvader haar probeerde te beschermen", schrijft ze. "En Polina uit Kiev, die samen met haar ouders bij een bombardement stierf. En de 14-jarige Arseniy, die puin op zijn hoofd kreeg en niet gered kon worden omdat een ambulance niet bij hem kon komen door een grote brand."

Pentagon: Pools straaljagerplan 'niet houdbaar'

De Amerikanen lijken de verwachtingen over de levering van Poolse MIG-29-straaljagers aan Oekraïne wat te temperen. Het Poolse voorstel om de gevechtsvliegtuigen naar de Amerikaanse legerbasis Ramstein in Duitsland te brengen, om ze daarna over te dragen aan de Oekraïense strijdkrachten is volgens het Pentagon "niet houdbaar".

Het vooruitzicht dat de toestellen vertrekken van een Amerikaanse en NAVO-basis in Duitsland naar Oekraïne "leidt tot serieuze zorgen voor het gehele NAVO-bondgenootschap", zegt een woordvoerder van het Amerikaanse ministerie van Defensie. "We gaan door met onze gesprekken met Polen en andere NAVO-bondgenoten over deze kwestie en de logistieke uitdagingen die eraan verbonden zijn, maar we geloven niet dat het Poolse voorstel houdbaar is."

De NAVO-landen hadden eerder al aangegeven niet betrokken te willen raken bij gevechten met Rusland en Oekraïne, ook niet indirect.

Een Oekraïense topadviseur zegt tegen de NOS dat de levering van Poolse straaljagers een keerpunt kan betekenen in de oorlog:

Nederland handelde voor miljarden met Rusland en Oekraïne

De handel met Oekraïne beleefde vorig jaar een piek, blijkt uit nieuwe CBS-cijfers. Ook met Rusland was er voor de oorlog een levendige handel. In totaal kocht Nederland voor ruim 2 miljard aan goederen in Oekraïne in 2021. Negentien jaar eerder was de importwaarde nog maar 177 miljoen euro.

Uit Rusland haalde Nederland met name olie en gas. In totaal spendeerde Nederland 18,4 miljard euro aan Russische goederen, waarvan 87 procent aan minerale brandstoffen. Verder kwam er relatief veel koper en nikkel deze kant op.

Nederland is ook een van de belangrijkste exporteurs naar Rusland. Ondanks eerdere Russische sancties op bijvoorbeeld groente en fruit voerde Nederland voor 6,6 miljard euro aan goederen naar Rusland uit. Het ging vooral om Nederlandse geneesmiddelen, trekkers en bloemen.

Centrale bank Rusland beperkt opname buitenlandse valuta

Inwoners van Rusland die op hun bankrekening buitenlandse tegoeden hebben staan, mogen tot 9 september maximaal 10.000 dollar (ongeveer 9170 euro) van dat geld opnemen. Dat heeft de Russische centrale bank bepaald. Russen die buitenlandse tegoeden willen opnemen, zullen bovendien alleen maar dollars uitgekeerd krijgen, ongeacht welke valuta zij op hun rekening hebben staan. Ook heeft de centrale bank aangekondigd dat Russische banken voorlopig geen buitenlandse valuta's mogen verkopen voor roebels.

Als gevolg van de invasie nam de Russische munt de voorbije dagen een duikvlucht ten opzichte van de euro en dollar. Het lijkt erop dat de bank met de maatregelen hoopt een verdere koersdaling van de munt tegen te gaan.

Coca-Cola en Pepsi schorten activiteiten in Rusland op

De Amerikaanse bedrijven Coca-Cola en PepsiCo schorten hun activiteiten op in Rusland. Coca-Cola zegt in een korte verklaring dat het meeleeft met "de mensen die lijden onder de onbeschrijfelijke gevolgen van de tragische gebeurtenissen in Oekraïne. We zullen de situatie blijven volgen." Het is niet direct duidelijk wat dit concreet betekent voor de verkoop van producten van Coca-Cola.

PepsiCo, bekend van de frisdrank Pepsi maar ook Doritos, Duyvis en Lay's, stopt met de verkoop van frisdrank en gaat voorlopig ook niet meer investeren en adverteren in het land. De verkoop van voedingsmiddelen als melk en babyvoeding gaat wel door.

"Hiermee blijven we steun verlenen aan het levensonderhoud van onze 20.000 Russische medewerkers en de 40.000 Russische landarbeiders in onze toeleveringsketen", zegt topman Ramon Laguarta.

Welkom

Goedemorgen. In dit blog lees en bekijk je alle ontwikkelingen van de oorlog in Oekraïne van woensdag 9 maart. Het blog van gisteren is hier terug te lezen.