'115.500 zorgmedewerkers wereldwijd overleden' • RIVM: 5223 nieuwe besmettingen

Marokko staat repatriëringsvluchten toe naar Nederland

Nederlanders die nu in Marokko zijn kunnen binnenkort toch naar huis. De Marokkaanse autoriteiten staan op korte termijn een aantal repatriëringsvluchten toe naar Nederland. Sinds afgelopen nacht is het luchtruim voor vluchten tussen Marokko en Nederland, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk gesloten vanwege het coronavirus. Marokko heeft dit besluit genomen vanwege een nieuwe variant van het virus in de drie landen.

Luchtvaartmaatschappij Transavia verwacht morgen meer duidelijkheid te geven over de repatriëringsvluchten.

WHO: ongeveer 115.500 zorgverleners wereldwijd overleden aan corona

De Wereldgezondheidsorganisatie WHO maakte vandaag bekend dat tussen de 80.000 en 180.000 zorgmedewerkers aan het coronavirus zijn overleden tussen januari 2020 (toen het virus de kop opstak) en mei 2021. De onderzoekers schatten dat het werkelijke getal rond de 115.500 ligt. De coronapandemie heeft daarmee niet alleen zware druk op ziekenhuizen wereldwijd veroorzaakt, maar het resulteerde ook in veel slachtoffers onder zorgpersoneel.

Directeur-generaal van de WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus: "De pandemie toont aan hoezeer we afhankelijk zijn van zorgmedewerkers en hoe kwetsbaar we allemaal zijn wanneer de mensen die onze gezondheid beschermen zelf onbeschermd zijn." Daarom roept de WHO regeringen op om hun zorgverleners beter te beschermen. Niet alleen tegen het coronavirus, maar ook omdat een toenemend aantal mensen in de zorg zwaar vermoeid of gestrest is of een burn-out heeft. De zorgsector is volgens de WHO een van de zwaarst getroffen sectoren in de pandemie.

Mensen met vaccin-allergie benaderd voor tweede prik

Circa 11.000 mensen die een allergische reactie kregen na hun eerste coronavaccin, kunnen in veel gevallen alsnog een tweede coronaprik krijgen. Zij ontvangen binnenkort een brief van de GGD met de oproep zich te melden bij de huisarts. Die bekijkt hoe ernstig de allergische reactie was en verwijst de patiënt zo nodig door naar een allergiedeskundige. In de brief wordt het belang van een tweede vaccinatie benadrukt en bovendien is een tweede prik nodig voor het verkrijgen van de coronapas.

Een allergische reactie is iets anders dan een bijwerking. Op de site van de rijksoverheid staat dat bekende bijwerkingen zoals hoofdpijn, koorts of een pijnlijke arm geen allergische reactie zijn. Ook treden bijwerkingen pas na een uur tot een dag op na de prik. Een allergische reactie volgt doorgaans direct na de vaccinatie. Allergische reacties zijn bijvoorbeeld klachten aan de huid of slijmvliezen, luchtwegen, buik of bloedsomloop. Op de site staat ook dat er tot nu toe nooit levensbedreigende allergische reacties zijn gezien na een coronavaccin.

WHO-baas Tedros: rijke landen moeten direct beloofde vaccins leveren

De G20-landen moeten onmiddellijk het eerder toegezegde aantal coronavaccins leveren aan het armere deel van de wereld. Die oproep deed Tedros Adhanom Ghebreyesus, de directeur-generaal van de Wereldgezondheidsorganisatie WHO.

Eerder vandaag maakte ontwikkelingsorganisatie Oxfam Novib bekend dat er pas 260 miljoen doses vaccin geleverd zijn aan het Covax-programma, terwijl de rijke landen 1,8 miljard coronavaccins hadden beloofd. Ook Nederland komt zijn belofte niet na. Ons land had 27 miljoen vaccins beloofd, maar de teller staat pas op een half miljoen, meldt Oxfam Novib.

Covax is opgericht door de VN om lage- en middeninkomenslanden te helpen meer toegang te krijgen tot - gratis - coronavaccins.

Nieuw internationaal onderzoek: geen verband tussen vaccinatie en miskramen

Onderzoekers uit Noorwegen, de VS en Canada hebben onderzoek gedaan naar vrouwen die zich tijdens hun zwangerschap laten vaccineren tegen corona. De onderzoekers concluderen dat zij niet vaker een miskraam krijgen dan vrouwen die zich niet laat vaccineren tijdens hun zwangerschap. Daarbij maakte het ook niet uit of de vrouwen vaccins van Pfizer, Moderna of AstraZeneca kregen, schrijft het Noorse instituut voor de publieke gezondheid op de eigen site.

Er zijn al meer onderzoeken gedaan naar coronavaccinatie en zwangerschap. Tot nu toe wijst geen enkel onderzoek uit dat er risico's zitten aan het vaccineren van vrouwen die een kind verwachten. Zwangeren krijgen in Nederland dan ook het advies om zich te vaccineren, omdat het volgens het RIVM veilig en effectief is.

De Noren gaan binnenkort ook onder zwangere vrouwen onderzoeken of er een mogelijk verband is tussen coronavaccinaties en vroeggeboorte of een laag geboortegewicht van de baby.

RIVM meldt 5223 nieuwe besmettingen, stijgende trend zet door

Bij het RIVM zijn tot 10.00 uur vanmorgen 5223 nieuwe positieve tests gemeld. Dat zijn er 621 meer dan gisteren.

Op woensdag en donderdag is het aantal positieve tests vrijwel altijd hoger dan in de rest van de week: mensen laten zich in het weekend minder laten testen en daardoor ontstaat in de loop van de week vervolgens een 'inhaaleffect'.

Gemiddeld stijgt het aantal positieve coronatests ook: in de afgelopen zeven dagen werden gemiddeld 4024 positieve tests per dag geregistreerd. Dat is 37 procent meer dan de zeven dagen daarvoor.

Bij het RIVM werden verder 7 overleden covidpatiënten gemeld. De afgelopen zeven dagen registreerde het RIVM gemiddeld 7 doden per dag, tegen 4 doden per dag een week eerder.

Pfizer/BioNTech meldt hoge effectiviteit derde shot

Een boostershot met het vaccin van Pfizer/BioNTech is zeer effectief tegen het coronavirus en de besmettelijke deltavariant. Dat melden Pfizer en BioNTech na een fase 3-onderzoek, waaraan 10.000 proefpersonen meededen.

Een deel van hen kreeg een derde shot, een ander deel kreeg een placebo, allebei elf maanden na hun tweede prik. Er werden vijf coronabesmettingen vastgesteld bij mensen die een boostershot kregen; bij de placebogroep waren er 109 besmettingen.

Een derde prik met het vaccin beschermt volgens de fabrikanten voor 95,6 procent tegen het virus. Uit eerder onderzoek blijkt dat de effectiviteit met twee prikken na ongeveer vier maanden is afgenomen van 96 procent naar 84 procent, meldt Pfizer.

Het onderzoek heeft nog geen peer review ondergaan. De resultaten worden nu naar vakgenoten gestuurd, net als naar de Amerikaanse (FDA) en Europese (EMA) medicijnwaakhond.

Nieuwe deltavariant ook in Nederland; "rekening houden met impact"

Ook in Nederland zijn gevallen bekend van een nieuwe subvariant van de deltavariant van het coronavirus. Volgens het RIVM maakt de variant nu 0,1 tot 0,2 procent van de besmettingen uit.

Britse media schrijven al een aantal dagen over subvariant 'AY.4.2', die mogelijk verantwoordelijk is voor een sterke toename in het aantal nieuwe besmettingen. Sommige deskundigen denken dat de variant 10 tot 15 procent besmettelijker is dan de nu wereldwijd dominante deltavariant.

Maar volgens viroloog Marion Koopmans is nog niet goed te zeggen hoe problematisch de opmars van de subvariant is. "Mijn Britse collega's vertellen me dat ze er nog niet over uit zijn hoe zorgelijk dit is, maar ik denk dat we er wel rekening mee moeten gaan houden dat dit impact gaat hebben."

Bezetting in ziekenhuizen ongeveer gelijk gebleven

De bezetting in de ziekenhuizen is ongeveer gelijk gebleven. Volgens het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS) liggen er nu 660 coronapatiënten in het ziekenhuis, tien meer dan gisteren.

Op de intensive cares nam het aantal patiënten af met één naar 164. Er worden op de verpleegafdelingen nu 496 coronapatiënten verzorgd, elf meer dan gisteren.

Moskou opnieuw in lockdown

Moskou gaat vanaf volgende week weer in lockdown. Per 28 oktober gaan winkels, bars en restaurants dicht en mogen alleen essentiële winkels zoals supermarkten en apotheken open.

Ook scholen en de kinderopvang in Moskou zijn in elk geval tot 7 november dicht. Volgens burgemeester Sobjanin gaat de situatie in de hoofdstad af op een 'worstcasescenario'. Toch is van een volledige lockdown geen sprake: inwoners kunnen nog wel naar het museum of het theater, op vertoon van een coronabewijs.

In Rusland zijn de afgelopen 24 uur ruim 36.000 nieuwe besmettingen vastgesteld; meer dan 1000 mensen overleden aan corona. Zo hoog waren deze aantallen nog nooit sinds de uitbraak van de pandemie.

Gisteren maakte president Poetin al bekend dat werknemers van niet-essentiële bedrijven van 30 oktober tot 7 november niet naar kantoor mogen komen. Ook riep hij iedereen op zich te vaccineren, om zo het hoge aantal besmettingen terug te dringen.

Europees RIVM toont coronakaart: Nederland grotendeels rood

Het ECDC, het Europese RIVM, heeft een nieuwe Europese coronakaart naar buiten gebracht. Vanmorgen werd al bekend dat een aantal provincies in Nederland daarop van kleurcode oranje naar rood zijn verschoven. Alleen Noord-Holland, Groningen, Drenthe en Noord-Brabant zijn nu nog oranje.

Op de kaart is verder te zien dat Duitsland en België volledig rood zijn. Frankrijk en Spanje zijn daarentegen geel of groen gekleurd:

Bayern München-trainer Nagelsmann besmet

Bayern München-trainer Julian Nagelsmann is positief getest op het coronavirus. Gisteren speelde de Duitse club nog in Lissabon een Champions League-wedstrijd tegen Benfica. Nagelsmann was wel meegevlogen, maar zat vanwege griepverschijnselen niet op de bank.

De 34-jarige coach is volledig gevaccineerd. Bayern meldt dat hij gescheiden van de selectie terugvliegt naar Duitsland, waar hij in zelfisolatie gaat:

Reisadviezen veranderen: Canarische eilanden worden groen, geen quarantaineplicht VS

Het ministerie van Buitenlandse Zaken wijzigt de reisadviezen voor een aantal landen en gebieden. Zo kan je vanuit de Canarische Eilanden en de Griekse eilanden Lesbos en Chios vanaf morgen zonder coronabewijs naar Nederland vliegen; die gebieden staan dus op groen. La Palma, een van de Canarische Eilanden, blijft wel oranje; dat heeft te maken met de veiligheidsrisico's in verband met de grote vulkaanuitbarsting daar.

Ook voor reizigers uit onder meer de Verenigde Staten, India en Pakistan worden de regels soepeler. Die landen behouden de kleurcode oranje, maar zijn nu hoogrisicogebied, in plaats van zeerhoogrisicogebied. Wie vanuit die landen naar Nederland reist, hoeft bij aankomst niet meer in quarantaine.

Voor andere landen en gebieden zijn de adviezen juist strenger geworden. Polen, Tsjechië en de Azoren gaan van groen naar geel en zijn vanaf zondag hoogrisicogebied. Reizigers moeten voor vertrek naar Nederland een coronabewijs laten zien.

Na Europa ook in India een miljard prikken gezet

In India is vandaag de miljardste coronaprik gezet. Van de 1,4 miljard inwoners is driekwart van de mensen die in aanmerking komen voor een prik één keer ingeënt; 30 procent is volledig gevaccineerd.

India werd in april en mei getroffen door een zware coronagolf, met dagelijks meer dan 400.000 besmettingen en 4000 coronadoden. Inmiddels ligt het dagelijks aantal vastgestelde besmettingen rond de 15.000 en is het leven er weer grotendeels opgestart.

Gisteren maakte de WHO bekend dat Europa, waartoe de organisatie ook Turkije, Rusland en Oekraïne rekent, ook een miljard prikken heeft gezet. Een derde van de bevolking in Europa is volledig gevaccineerd. Volgens de WHO moet zeker 70 procent volledig beschermd zijn om het virus onder controle te krijgen.

CBS: werkloosheid in laatste maand massale coronasteun gedaald

De werkloosheid is in september gedaald. Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) lukte het duizenden mensen om in de laatste maand van de massale coronasteun aan het bedrijfsleven weer aan het werk te gaan.

De werkloosheid is hierdoor gezakt naar 3,1 procent van de beroepsbevolking. Dankzij de coronasteun van de overheid zijn er al langer weinig werklozen. Ook zijn er de in de zomermaanden diverse branches opengegaan die vanwege de coronamaatregelen een tijdlang gesloten waren.

Belgische minister: vierde golf is begonnen

De vierde coronagolf in België is begonnen. De Vlaamse minister van Volksgezondheid Vandenbroucke zegt in het VRT-programma Terzake dat de komende dagen het aantal besmettingen en ziekenhuisopnames zal stijgen. Hij roept Belgen op een mondkapje te blijven dragen, ook al is het niet meer verplicht.

"De cijfers zijn niet goed. We moeten ons schrap zetten om de vierde golf aan te pakken", zegt Vandenbroucke. Ook is hij ongerust over het samengaan van het griepseizoen en de coronabesmettingen. Vandenbroucke hoopt dat meer mensen zich laten inenten; met name in gemeenten rond Brussel en in Antwerpen is de vaccinatiegraad volgens hem nog onvoldoende. Ook spoort de minister gemeenten aan te gaan werken met de coronapas.

Het gemiddelde aantal besmettingen in België ligt rond de 3000 per dag; begin deze maand waren dat er dagelijks nog ongeveer 2000.

Nederland kleurt roder op Europese coronakaart

Utrecht, Gelderland, Overijssel, Zuid-Holland, Friesland, Flevoland en Zeeland verschieten van kleur op de Europese besmettingskaart. De provincies kleuren van oranje naar rood.

Dat heeft het ECDC bepaald, het Europese RIVM. Elke donderdag wordt een nieuwe kaart gepubliceerd. De dienst kijkt naar het aantal besmettingen en het percentage positieve coronatests in de twee weken ervoor.

Drenthe, Noord-Brabant, Noord-Holland en Groningen blijven deze week nog op oranje staan, maar gaan naar verwachting volgende week op rood.

Het aantal positieve tests schiet in Nederland omhoog. Utrecht is momenteel de grootste brandhaard van Nederland, in verhouding tot het aantal inwoners. In de afgelopen twee weken werden daar zo'n 3700 mensen positief getest. Niet alleen in de stad Utrecht neemt het aantal toe, maar met name in gemeenten als Rhenen, Veenendaal, Vijfheerenlanden en Woudenberg.

In Limburg en Flevoland steeg het aantal besmettingen met 35 procent, in Drenthe met 64 procent en in Overijssel nam het aantal besmette personen met 58 procent toe ten opzichte van vorige week.

De Europese landen kleuren groen bij weinig besmettingen, tot oranje, rood en donkerrood bij veel besmettingen. Landen kunnen op basis van de kaart besluiten om de regels voor reizigers uit andere landen aan te scherpen.

'Vaccinmix' toegestaan als booster in VS

De Amerikaanse medicijnwaakhond FDA heeft nu ook de vaccins van Moderna en Janssen goedgekeurd voor gebruik als 'booster'-prik. Eerder was die goedkeuring al verleend voor het vaccin van Pfizer/BioNTech.

Amerikanen kunnen elk van deze drie vaccins krijgen als booster-prik, ongeacht met welk vaccin ze eerder zijn ingeënt. Volgens de FDA levert dat geen grote risico's op, al is nog niet precies duidelijk welke combinatie het succesvolst is.

De booster-prik is in de VS vooralsnog bedoeld voor 65-plussers en voor mensen die tot risicogroepen behoren. Overwogen wordt om de minimumleeftijd van 65 jaar te verlagen.

Oxfam: rijke landen en farmaceuten breken vaccinbeloften aan arme landen

Rijke landen en farmaceuten leveren veel minder coronavaccins aan arme landen dan ze hebben beloofd. Dat meldt ontwikkelingsorganisatie Oxfam Novib op basis van een onderzoek van een wereldwijde coalitie van ngo's.

Van de 1,8 miljard coronavaccins die via het Covax-programma zijn toegezegd, zijn volgens Oxfam Novib pas 260 miljoen doses geleverd, oftewel 14 procent. Nederland is een van de landen die hun beloftes niet nakomen.

Letland als eerste EU-land weer in lockdown

In Letland zijn de coronacijfers zo opgelopen dat het land opnieuw in lockdown gaat. Daarmee is het de eerste lidstaat van de Europese Unie die dat weer doet.

De lockdown gaat vandaag in en geldt voor vier weken. Bars en winkels zijn dicht en er geldt een avondklok. Ook moeten de meeste werknemers weer thuis werken.

Letland kampt met een snel stijgend aantal coronabesmettingen en heeft bovendien een laag vaccinatiepercentage. 54 procent van de bevolking is volledig ingeënt.

Premier Karins heeft gezegd dat de maatregelen "helaas" nodig zijn. Hij gaf toe dat zijn regering tot nu toe heeft gefaald in het overhalen van mensen om zich te laten vaccineren.

Britse zorg slaat alarm om besmettingsgolf

Net als in Nederland stijgt het aantal vastgestelde coronabesmettingen in het Verenigd Koninkrijk snel. Met gisteren 49.139 en een weekgemiddelde van ruim 44.000 positieve tests per dag, is de besmettingsgraad onder de Britten nu een van de hoogste ter wereld. De zorg slaat alarm, maar de Britse regering vindt de terugkeer van strenge coronamaatregelen niet nodig.

De baas van de National Health Service waarschuwt dat de gezondheidszorg op het randje balanceert, terwijl de winter nog moet beginnen. "We zouden ongelofelijk veel geluk hebben als we niet binnen drie maanden in een enorme crisis belanden", zegt Matthew Taylor in Britse media.

Goedemorgen

Welkom in het NOS-coronablog van donderdag 21 oktober. Hier vind je het laatste nieuws uit binnen- en buitenland over het coronavirus. Het blog van gisteren kun je hier teruglezen.