Verbod op vliegverkeer vanuit Zuid-Afrika • Joe Biden ingeënt

Liveblog gesloten

Hierbij sluiten we het coronablog van 21 december. Morgen is er weer een nieuw blog met het laatste coronanieuws. Goedenacht!

Verbod vliegverkeer vanuit Zuid-Afrika

Sinds maandagavond 21.00 uur geldt een verbod op vliegverkeer met passagiers vanuit Zuid-Afrika naar Nederland. Het verbod geldt tot uiterlijk 1 januari. Vluchten met vracht en medisch personeel blijven toegestaan.

Minister Van Nieuwenhuizen stelt het vliegverbod in om verspreiding van een nieuwe besmettelijke variant van het coronavirus, die in Zuid-Afrika rondwaart, tegen te gaan.

'Coronaminister' Hugo de Jonge zei maandagavond bij Op1 dat niet aangetoond is dat de variant in Zuid-Afrika ook echt besmettelijker is. "Maar dat is wel denkbaar. Vandaar hebben we uit voorzorg dit vliegverbod afgekondigd."

Het besluit van het kabinet betekent dat twee geplande vluchten die dinsdagochtend vanuit Zuid-Afrika in Nederland zouden arriveren niet doorgaan. Voor Nederlanders die niet kunnen terugkeren uit Zuid-Afrika, geldt het advies een veilig onderkomen te zoeken.

Joe Biden gevaccineerd

Aankomend president van de Verenigde Staten Joe Biden is maandag ingeënt met het vaccin van Pfizer. Dat gebeurde in een ziekenhuis in zijn thuisstaat Delaware. Tijdens een live tv-uitzending van de vaccinatie riep hij Amerikanen op zich ook te laten vaccineren. "Er is niets om je zorgen over te maken."

Biden moet nog een tweede prik krijgen, net als zijn vrouw Jill. Aanstaand vicepresident Kamala Harris en haar man volgen later.

'Winkeliers aanpakken die lockdown omzeilen'

Gemeenten gaan strenger optreden tegen niet-essentiële winkels die vanwege de lockdown zijn gesloten, maar toch spullen verkopen. Dat zei minister Grapperhaus van Justitie en Veiligheid na afloop van het wekelijks overleg met alle veiligheidsregio's.

"We zien dat sommige winkels in de detailhandel het moeilijk vinden om zich aan de regels te houden", zei Grapperhaus. In meerdere gemeenten zetten ondernemers bijvoorbeeld een kraampje met spullen voor de deur. Ook zijn er winkels die klanten een voor een binnenlaten.

Groothandels

Bij sommige groothandels was het afgelopen weekend erg druk. Dat noemt voorzitter van het Veiligheidsberaad Hubert Bruls "zeer ongewenst". Het "doet iets met de samenleving" als het druk is bij de groothandels, terwijl de winkelcentra leegstaan, volgens Bruls. Grapperhaus gaat kijken of die drukte kan worden aangepakt.

Drie weken lang avondklok in Marokko

In Marokko geldt de komende drie weken een avondklok tussen 21.00 en 06.00 uur. Winkels en restaurants moeten om 20.00 uur sluiten en in door corona zwaargetroffen steden als Casablanca, Marrakesh, Agadir en Tanger gaan de restaurants helemaal dicht. Voor het hele land geldt dat de viering van Oud en Nieuw in grote gezelschappen dit jaar verboden is.

In Marokko zijn op dit moment ruim 30.000 mensen besmet met het coronavirus. 7000 mensen overleden als gevolg van het virus.

Suriname scherpt maatregelen aan

In Suriname heeft de regering de coronamaatregelen aangescherpt. Mensen moeten zoveel mogelijk thuis blijven en alleen bij strikte noodzaak van huis gaan. Vanaf morgen geldt tussen 19.00 en 05.00 uur een avondklok.

Verder zijn restaurants alleen nog open om af te halen, mogen er maximaal tien mensen bij elkaar komen, zijn overheidskantoren gesloten en zijn feesten en bijeenkomsten ten strengste verboden.

Premier Johnson: 'Ik snap de zorgen van landen'

In het Verenigd Koninkrijk zijn in bijna twee weken tijd een half miljoen mensen ingeënt met een vaccin tegen het coronavirus. Premier Boris Johnson zei op een persconferentie dat het vaccinatieprogramma niet aangepast hoeft te worden vanwege de nieuwe variant van het coronavirus, die in de VK is opgedoken.

Meerdere landen hebben in reactie op de mutatie een inreisverbod opgelegd aan reizigers uit het VK. Johnson zei dat hij de zorgen van deze landen begrijpt en hoopt zo snel mogelijk een oplossing te vinden.

Johnson zei dat hij daarover een goed gesprek heeft gehad met de Franse president Macron. Die komt volgens Johnson binnen een paar uur met mededelingen over het inreisverbod.

Britten hoeven zich geen zorgen te maken over een tekort aan eten, zei Johnson, want iedereen kan normaal inkopen doen.

Europese Commissie laat Pfizer-vaccin toe tot Europese markt

Ook de Europese Commissie geeft het coronavaccin van BioNTech en Pfizer groen licht. Het mag de Europese markt op, zegt voorzitter Ursula von der Leyen. Eerder vandaag werd het middel goedgekeurd door het Europees Geneesmiddelenbureau EMA. De eerste vaccinaties in Europa staan gepland voor 27, 28 en 29 december.

Eenzame Kerst dreigt voor Nederlandse darters in Londen: 'Alleen op hotelkamer'

Het WK darts wordt traditioneel rondom de feestdagen in Londen gehouden. Normaal gesproken vliegen de Nederlandse deelnemers voor de Kerstdagen terug naar huis, om het feest samen met de familie te vieren. Maar nu de grenzen dicht zijn, dreigt een eenzame Kerst.

Zo ook voor de nummer één van de wereld, Michael van Gerwen. Hij won zaterdag zijn eerste partij en sprong daarna in de auto richting Vlijmen. Hij was nog maar een paar uur bij zijn gezin, toen hij zich vanwege de reisbeperkingen terug naar Londen moest spoeden omdat hij anders uit het toernooi zou liggen. En nu kan hij niet meer terug naar huis om Kerst te vieren.

Toen Jeffrey de Zwaan zondagavond werd uitgeschakeld, wilde hij zo snel mogelijk naar huis om zijn vriendin na een week of zes weer te kunnen zien. Maar dat ging niet. "Opeens ging alles dicht", vertelt de darter.

Samen met zijn coach stapte hij nog wel in de auto om de laatste trein te pakken naar Calais, om via Frankrijk naar huis te rijden. Ook de andere vroegtijdig uitgeschakelde Nederlanders Maik Kuivenhoven en Derk Telnekes probeerden dat tevergeefs.

En dus zit hij nu vooral op zijn hotelkamer te gamen en televisie te kijken. "Ik mag nog wel een frisse neus halen. En we leggen wel een kaartje met de Nederlanders, dat is wel gezellig."

Eerste Modernavaccins toegediend in de VS

In een ziekenhuis in de Amerikaanse staat Connecticut hebben de eerste zorgmedewerkers het coronavaccin van Moderna toegediend gekregen. Het is na het Pfizer-vaccin het tweede vaccin dat in de VS is goedgekeurd. Moderna kreeg vrijdag groen licht van de Amerikaanse medicijnwaakhond FDA.

Polen haalt inwoners terug uit VK

De Poolse vliegtuigmaatschappij LOT heeft twee toestellen naar de luchthaven Heathrow gestuurd om in Engeland gestrande Polen op te halen. Vanaf middernacht geldt ook in Polen een inreisverbod voor reizigers uit het Verenigd Koninkrijk.

Europese beurzen sluiten met verlies

Door zorgen over de nieuwe corona-variant in het VK zijn de Europese beurzen met verlies gesloten. De Amsterdamse AEX-index verloor 2,5 procent. De Duitse beurs ging 2,7 procent omlaag, de beurs in Londen 1,6 procent.

De aandelen van vliegmaatschappijen gingen extra hard omlaag, want die worden hard getroffen door het verbod op passagiersvluchten vanuit het VK dat veel landen instelden. Air France-KLM daalde 4,1 procent, Easyjet 7,6 procent en het moederbedrijf van British Airways 7,7 procent.

Nu al meer mensen in het ziekenhuis dan tijdens vorige coronagolf

Het aantal mensen dat sinds de afgelopen zomer met covid-19 in het ziekenhuis is opgenomen, overtreft inmiddels de ongeveer 17.000 van het voorjaar. Dat zei voorzitter Ernst Kuipers van het Landelijk Netwerk Acute Zorg tijdens zijn wekelijkse persmoment.

Na de maatregelen van afgelopen oktober hoopte Kuipers dat het aantal IC-bedden voor covidpatiënten rond Oud en Nieuw beperkt zou kunnen blijven tot zo'n 300. Dat worden er in werkelijkheid waarschijnlijk minstens 640; ruim twee keer zoveel dus.

Dat is minder dan de helft van het aantal mensen dat op het hoogtepunt van de 'eerste golf' met covid-19 op de intensivecareafdelingen lagen. Belangrijk verschil is echter dat de Nederlandse ziekenhuizen nu het normale operatieprogramma zoveel mogelijk overeind proberen te houden, waardoor de druk alsnog hoog is.

Omdat de ziekenhuisbezetting momenteel met zo'n 20 procent per week groeit, zijn de ziekenhuizen begonnen om weer mensen te verplaatsen naar Duitsland. "We kunnen daar niet mee wachten tot de absolute piek is bereikt, want dan heb je het risico dat er onvoldoende vervoerscapaciteit is", legde Kuipers uit.

Turkije weert Nederlandse toeristen

Ook Zweden weert reizigers uit VK, België verlengt het inreisverbod met 24 uur

Ook Zweden gaat vanaf middernacht reizigers weren uit het Verenigd Koninkrijk. Het inreisverbod geldt tot komende woensdag 16.00 uur. Daarnaast zijn ook reizigers uit Denemarken niet meer welkom in het land. Veel Denen steken over naar Zweden om daar te winkelen, want in Denemarken zijn alle niet-essentiële winkels gesloten. Ook in Denemarken is het gemuteerde virus uit de VK opgedoken.

In België gold al een inreisverbod voor reizigers uit het Verenigd Koninkrijk; dat wordt nu met 24 uur verlengd.

UMC Utrecht test nieuw coronavaccin

Het UMC Utrecht begint eind december als eerste Nederlandse ziekenhuis met het testen van een coronavaccin van het Duitse bedrijf CureVac. Tot april zoeken de onderzoekers ongeveer 2000 vrijwilligers die willen meewerken aan deze fase 3-studie. Het middel is een van de zes vaccins die het kabinet, via de Europese Unie, heeft besteld.

Het onderzoek gaat op 28 december van start en onderzoekt de werkzaamheid en veiligheid van het nieuwe middel. CureVac werkt net als het vaccin van Pfizer/BioNTech via de zogenoemde mRNA-technologie, waarbij een stukje genetisch materiaal van het virus wordt nagebootst.

Het is de bedoeling dat er wereldwijd zo'n 36.500 vrijwilligers gaan meedoen met de laatste testfase. De ene helft krijgt het vaccin, de andere helft een placebo. De vrijwilligers krijgen het vaccin (of de placebo) in twee doses, met een tussenperiode van vier weken.

Coronavaccin goedgekeurd: 'Dit is een historisch wetenschappelijk resultaat'

In minder dan een jaar is een vaccin tegen een nieuwe ziekte ontwikkeld én goedgekeurd. Volgens directeur Emer Cooke van het EMA "een historisch wetenschappelijk resultaat". Cooke benadrukte dat ondanks de snelheid waarmee het vaccin is beoordeeld, de veiligheid altijd de eerste prioriteit bleef.

Pfizer-vaccin werkt waarschijnlijk ook bij nieuwe variant virus

Tijdens de persconferentie van het Europees Geneesmiddelenbureau EMA werd ook gevraagd naar de nieuwe variant van het coronavirus die is opgedoken in het Verenigd Koninkrijk. Volgens de toezichthouder lijkt dat voor de werking van het vaccin geen groot probleem. "Erg waarschijnlijk dat het vaccin ook werkt tegen nieuwe variant van het virus", aldus een woordvoerder van het EMA.

"Het moet goed worden uitgezocht in het laboratorium" zegt voorzitter Ton de Boer van het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen, dat namens Nederland betrokken was bij de beoordeling. "Men gaat het de komende tijd bestuderen. Het is een kleine verandering, waarvan de experts inschatten dat het waarschijnlijk geen probleem zal zijn."

Utrecht opent 'mega-coronalab'

In de Utrechtse wijk Overvecht is een groot corona-laboratorium geopend waar dagelijks 30.000 tests van de GGD kunnen worden onderzocht. Eerder was het plan om deze tests in de Verenigde Arabische Emiraten te laten onderzoeken, maar in het kader van de privacybescherming zag het ministerie daarvan af.

Binnen vijf weken werd door Saltro een pand van een voormalig autobedrijf omgebouwd tot een laboratorium. De apparatuur komt onder meer uit China. "Het is een hele zoektocht geweest om alle spullen te krijgen", zegt Margot Keulen, directeur diagnostiek bij Saltro tegen RTV Utrecht. "Gelukkig zijn we onderdeel van een groot internationaal concern en konden we de spullen snel krijgen."

Vaccin kent milde bijwerkingen als koorts en hoofdpijn

Het Europees Geneesmiddelenbureau EMA heeft bekendgemaakt dat er geen ernstige bijwerkingen zijn gevonden in het onderzoek naar het vaccin van Pfizer en BioNTech, en dat het vaccin in het onderzoek van de fabrikanten een werkzaamheid had van 95 procent. Die effectiviteit is ook geconstateerd bij ouderen boven de 65 en bij risicogroepen.

Volgens het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) dat namens Nederland betrokken was bij de beoordeling, krijgt naar verwachting 8 procent van alle gevaccineerden koorts. Veel meer mensen zullen na hun inenting last krijgen van hoofdpijn (39 procent), vermoeidheid (37 procent) en spierpijn (25 procent). Ernstige bijwerkingen zijn niet geconstateerd.

Wel is het advies om mensen na hun prik nog even te observeren. "We hebben berichten gekregen van allergische reacties uit landen waar het vaccin al is toegediend. Als gevolg daarvan moeten gevaccineerden 15 minuten in de gaten worden gehouden, nadat het vaccin is toegediend", aldus het EMA.

RIVM: 11.212 nieuwe besmettingen, 31 doden

Bij het RIVM zijn tot 10.00 uur vanmorgen 11.212 nieuwe bevestigde coronabesmettingen gemeld. Dat zijn er 1834 minder dan gisteren.

Het aantal ligt onder het gemiddelde van afgelopen week, toen er dagelijks gemiddeld 11.308 positieve tests bijkwamen.

31 overleden covidpatiënten

Er werden 31 overleden covidpatiënten bij het RIVM gemeld. Gisteren waren dat er nog 32. De afgelopen zeven dagen registreerde het RIVM gemiddeld 63 doden per dag, tegen 55 doden per dag een week eerder. Dat zijn doden van wie bekend is dat ze het coronavirus droegen; volgens het CBS ligt het werkelijke aantal doden hoger.

Hoe snel het aantal doden verder stijgt, hangt mede af van het aantal besmettingen in verpleeghuizen. Er zijn nu 690 verpleeghuizen waar de afgelopen twee weken minimaal één coronabesmetting is vastgesteld. Een week geleden waren dat er 598. Op het hoogtepunt van de eerste coronagolf, op 15 april, waren er 828 verpleeghuizen met minimaal één besmetting.

Ook Spanje en Portugal weren reizigers uit het Verenigd Koninkrijk

EMA keurt coronavaccin Pfizer/BioNTech goed

Het Europees Geneesmiddelenbureau EMA heeft het coronavaccin van Pfizer en BioNTech goedgekeurd. Als de Europese Commissie het advies overneemt kan het vaccin binnen enkele dagen toegelaten worden op de Europese markt. Het is het eerste coronavaccin dat beschikbaar komt voor de lidstaten van de Europese Unie.

EU-landen willen zo snel mogelijk lijst met mogelijke reismaatregelen

EU-landen hebben de Europese Commissie gevraagd om zo snel mogelijk met een lijst met reismaatregelen te komen. Die moeten voorkomen dat de nieuwe variant van het coronavirus uit het VK zich ook verspreidt binnen de EU. Gisteren en vandaag weerden veel EU-landen zelf reizigers uit het VK. De Europese Commissie moet ervoor zorgen dat die maatregelen beter op elkaar worden afgestemd.

De lidstaten willen ook dat het goederenverkeer zo snel mogelijk weer op gang komt. Verkeer bij de Kanaaltunnel ligt nu helemaal stil. Er zijn geen concrete maatregelen afgesproken om dat verkeer ook echt weer op gang te krijgen. De Commissie moet later vandaag ook daarover met aanbevelingen komen, vinden de lidstaten.

Bloedbeeld Covid-patiënt kan ernst voorspellen van het ziekteverloop

Internationaal onderzoek onder leiding van het Radboudumc maakt duidelijk dat aan de hand van het bloedbeeld van een covid-19-patiënt vrij nauwkeurig te voorspellen is of de ziekte ernstig gaat verlopen of niet. Dit maakt het voor zorgverleners makkelijker om een inschatting van het verwachte ziektebeeld te geven.

Op basis van specifieke veranderingen in de bloedcellen is een algoritme gemaakt met een voorspellende waarde. Die blijkt het verloop van covid-19 beter te voorspellen dan de methode die tot nu toe werd gebruikt. Bijkomend voordeel is dat de nieuwe methode goedkoop is en onmiddellijk beschikbaar.

De studie, die werd uitgevoerd in elf ziekenhuizen, is nu gepubliceerd in wetenschappelijk tijdschrift eLife.

Run op kerstcadeaus en tweedehands kerstpakketten op Marktplaats

De sluiting van niet-essentiële winkels zorgde afgelopen week voor een nieuwe piek in de vraag en aanbod op Marktplaats. Afgelopen week steeg het aantal zoekopdrachten van 10 miljoen naar 12 miljoen per dag.

Online-platform Marktplaats zag het aantal bezoeken de laatste maand al sterk toenemen. In de maand december werd de handelssite 55 miljoen keer bezocht, tegen 46 miljoen keer in dezelfde maand vorig jaar.

Aan de vaakst gebruikte zoektermen op de site is te zien dat mensen voornamelijk op zoek gaan naar spullen om zichzelf of hun kinderen te vermaken, of te werken aan de lichamelijke conditie. Zo wordt er gezocht op: fitnessapparaten, racefietsen, Playstation 5, maar ook op puzzels en springkasteel.

Naast gewone cadeaus worden dit jaar ook veel kerstpakketten verhandeld via de website. Inmiddels staan er ruim 1100 advertenties online onder het zoekwoord 'kerstpakket'.

D66 wil ook vliegverbod Zuid-Afrika

Regeringspartij D66 wil dat het kabinet "met spoed" advies vraagt aan het RIVM over een vliegverbod van en naar Zuid-Afrika. Ook in dat land gaat een coronavirus rond dat door mutatie mogelijk nog besmettelijker is geworden. Vluchten uit het Verenigd Koninkrijk werden om diezelfde reden gisteren al gestopt.

Kamerlid Jan Paternotte wijst erop dat Duitsland al wel beperkingen heeft aangekondigd van het vliegverkeer van en naar Zuid-Afrika. EU-passagiers die via Schiphol reizen kunnen volgens hem nog wel "zonder test binnenlopen".

205 opnames op verpleegafdelingen, 37 erbij op de IC

In de ziekenhuizen is de bezetting verder toegenomen. In totaal liggen er nu 2162 mensen met corona in het ziekenhuis (gisteren: 2113), van wie 586 op de IC (gisteren: 580), meldt het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS).

Er werden 205 nieuwe coronapatiënten opgenomen op de verpleegafdelingen in het ziekenhuis. Dat zijn 13 nieuwe opnames minder dan gisteren. Op de intensive care werden 37 nieuwe patiënten opgenomen, bijna allemaal doorgestroomd vanaf de verpleegafdelingen. Dat is 1 nieuwe opname meer dan gisteren.

1184 mensen kregen afgelopen week een coronaboete

Afgelopen week kregen 1184 mensen een boete van 95 euro omdat ze zich niet aan de nieuwe coronamaatregelen hielden. De politie deelde 927 waarschuwingen uit en beëindigde 61 illegale feesten.

De politie Nederland roept mensen via Twitter opnieuw op afstand te houden en drukke plekken te mijden.

Minister De Jonge over de vaccinbereidheid in Nederland

Minister Hugo de Jonge zegt dat er nog werk aan de winkel is om de vaccinatiebereidheid onder Nederlanders te vergroten. "Je vaccineert je niet alleen voor jezelf, maar ook om de mensen die je lief hebt te beschermen."

Dat zei hij in reactie op een peiling van vakbond FNV. De vakbond zette een enquête uit onder 85.000 leden uit de sector Zorg en Welzijn. Ruim 9000 zorgmedewerkers vulden die vragenlijst in. 39 procent van de respondenten wil zich zeker laten vaccineren en 17 procent zegt het vaccin waarschijnlijk wel te willen. 19 procent van de zorgmedewerkers die de enquête invulden, wil de inenting zeker niet. 14 procent twijfelt nog en 11 procent denkt het vaccin niet te willen.

Over iets meer dan twee weken moeten de eerste Nederlanders een vaccinatie krijgen tegen het coronavirus.

Bekijk hier de reactie van Hugo de Jonge:

Geen uitzondering vuurwerkhandel voor verkoop sterretjes

Vuurwerkhandelaren mogen geen speciaal loket openen om klanten licht vuurwerk af te laten halen. Ook mogen ze geen sterretjes, grondbloemen of ander zogeheten categorie 1-vuurwerk bij mensen thuis bezorgen, omdat vuurwerk alleen vanuit een veilige verkoopruimte mag worden verkocht.

De handel had het ministerie gevraagd of zo'n uitzondering mogelijk was, maar kregen nul op het rekest. Winkels die vuurwerk verkopen zijn geen essentiële zaken en moesten vanwege de lockdown dus hun deuren sluiten.

Supermarkten die categorie 1 vuurwerk in het assortiment hebben mogen dat wel blijven verkopen. De verkoop van dit type vuurwerk is het hele jaar toegestaan en valt daarom ook niet onder het vuurwerkverbod dat deze jaarwisseling van kracht is.

Twee Nederlandse patiënten naar Duitsland gebracht

Twee Nederlandse patiënten die met een coronabesmettingen op de ic liggen worden naar Duitsland overgebracht. Het gaat om een patiënt die nu in Haarlem ligt, en een patiënt in het ziekenhuis in Almelo.

Ze worden per helikopter vervoerd. De eerste vlucht gaat van Haarlem naar Dortmund. Daarna vliegt de helikopter terug naar Almelo om ook de tweede patiënt naar Dortmund te brengen. Eind oktober werden er voor het laatst Nederlandse patiënten naar Dortmund vervoerd.

Volgens een woordvoerder van het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS) heeft het altijd de voorkeur om patiënten binnen Nederland op te nemen. Door de toename van het aantal besmettingen naderen de ic's hun maximale capaciteit weer en daarom is het dus nodig om tot verplaatsing naar Duitsland over te gaan.

Intussen zijn de ic's bezig op te schalen, maar daarvoor is personeel van andere afdelingen nodig, aldus het LCPS.

Britse pond zakt in waarde; klappen op de beurs

De waarde van het Britse pond krijgt een tik nadat verschillende landen reizen en transport van en naar Groot-Brittannië hebben beperkt. Eén Britse pond was vanochtend 1,085 euro waard. Vorige week schommelde de koers nog rond de 1,11 euro.

Ook de Europese aandelenbeurzen staan in de min. De Amsterdamse AEX staat zo'n 2 procent lager, de Britse beursindex FTSE100 1,2 procent. Vooral aandelen van luchtvaartmaatschappijen staan onder druk, omdat verschillende landen voorlopig geen vliegtuigen uit Groot-Brittannië toelaten. Air France-KLM staat zo'n 7 procent in de min. Lufthansa en Ryanair staan op meer dan 5 procent verlies.

Minister De Jonge: alle hens aan dek

Volgens minister De Jonge is het op dit moment "alle hens aan dek". Dat zei hij in reactie op de nieuwe mutatie van het coronavirus die in het VK is aangetroffen. Hij wilde niet vooruitlopen op de vraag of er aanvullende maatregelen nodig zijn, naast het instellen van een vliegverbod vanuit het VK. Het OMT brengt vandaag een advies uit over hoe er met de gemuteerde variant van het virus moet worden omgegaan.

Het kabinet is zaterdag op de hoogte gebrachte dat de in het VK aangetroffen virusvariant mogelijk een stuk besmettelijker is. De Jonge zegt dat de mutatie er weliswaar toe leidt dat het virus zich sneller verspreidt, maar dat die niet een ernstiger ziekteverloop veroorzaakt en dat de vaccins die ontwikkeld worden ook voor immuniteit voor deze variant zorgen.

Op basis van gegevens uit het VK is er in Nederland gezocht naar vergelijkbare gevallen. De Jonge zegt dat er in het testmateriaal van besmette patiënten één persoon is aangetroffen die besmet is met een variant die lijkt op het gemuteerde virus in het VK. Er wordt nu uitgezocht met wie de persoon in contact geweest is, om te kijken of die variant zich in Nederland verder heeft verspreid.

Frankrijk: zondag start vaccinatie

In Frankrijk worden zondag de eerste mensen gevaccineerd. Dat heeft minister Olivier Véran van Volksgezondheid bekendgemaakt. Ouderen en kwetsbaren krijgen de eerste vaccins.

Vanmiddag beslist het Europees Medicijnagentschap (EMA) of het vaccin van Pfizer wordt goedgekeurd. In de VS en Groot-Brittannië is al begonnen met het toedienen van dat vaccin. Nederland begint op 8 januari met vaccineren.

Volgens Véran is het overigens goed mogelijk dat de nieuwe variant van het coronavirus die rondwaart in het VK ook al in Frankrijk aanwezig is. Hij zei dat er geen aanwijzingen zijn dat het bestaande vaccin niet tegen die variant zou beschermen.

Trucks op weg naar Dover gestald op snelweg en vliegveld

De Britten hebben een noodplan in werking gesteld om ervoor te zorgen dat de toegangswegen richting Dover niet vollopen met vrachtwagens. De vrachtwagens worden naar snelweg M20 geleid, die niet open is voor ander verkeer. Operation Stack is een Brits crisisplan voor als er opstoppingen ontstaan bij de Kanaaltunnel.

Ook wordt het voormalige vliegveld Manston in gereedheid gebracht. Daar is plek voor 4000 vrachtwagens. Normaal gesproken rijden er in deze periode 10.000 vrachtwagens tussen Dover en Calais.

Vrachtwagens mogen niet meer op ferry's en via de Kanaaltunnel naar Frankrijk. Alleen containers en onbemande aanhangers worden nog vervoerd. Er mag nog wel vracht van Frankrijk naar het VK komen, maar de vraag is of chauffeurs dat nog wel aandurven, omdat ze het risico lopen het VK niet meer uit te kunnen.

Vandaag crisisberaad in Brussel en Londen

De Europese Unie heeft een crisisoverleg ingelast vanwege de nieuwe mutatie van het coronavirus in het Verenigd Koninkrijk. Vanaf 11.00 uur komen gezanten van alle lidstaten in Brussel bijeen in een overlegorgaan dat normaal gesproken voor rampen, terroristische aanslagen of andere crises bedoeld is.

"Ze willen niet dezelfde fout maken als in het begin van de crisis", zegt EU-redacteur Bert van Slooten. "Toen werden de maatregelen van alle landen niet op elkaar afgestemd. Dat moet nu wel gebeuren."

Verschillende EU-lidstaten hebben het vliegverkeer uit het VK naar hun land stilgelegd, voor 48 uur of langer. Ook heeft Frankrijk de Kanaaltunnel goeddeels gesloten, waarmee het VK praktisch van het vasteland is afgesneden. De verwachting is dat de EU met een gezamenlijk antwoord komt op de vraag hoe met het VK moet worden omgegaan.

Ook de Britten houden vandaag een crisisberaad, onder leiding van premier Boris Johnson. In het VK ontstaan flinke problemen in de havens. Vrachtwagens mogen niet meer in zijn geheel de oversteek maken, alleen de aanhangers worden nog overgevaren. De Britse regering heeft de bevolking opgeroepen om niet te hamsteren.

Vanaf 10.00 uur geen VK-vluchten meer naar Denemarken

Ook Denemarken legt het vliegverkeer vanuit het VK stil. De maatregel wordt van kracht om 10.00 uur en geldt voor 48 uur, meldt de Deense minister van Transport op Twitter. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) zijn er in Denemarken ook al besmettingen met de nieuwe virusvariant vastgesteld.

De Britse minister van Transport zei in een reactie op de beperkende maatregelen: "De realiteit is dat de nieuwe variant ook al op andere plekken is", aldus Grant Shapps. Verder zei hij dat hij hoopt dat andere landen de maatregelen zo snel mogelijk opheffen. Volgens hem heeft het VK zich, vanwege het mogelijk uitblijven van een handelsakkoord met de EU, op dit soort beperkende maatregelen voorbereid.

'Deze variant lijkt erg op wat we al kenden'

Hoogleraar moleculaire virologie Eric Snijder noemt de "drastische maatregelen" om reizigers uit het VK te weren opmerkelijk. Dat zei hij in het NOS Radio 1 Journaal. In het VK is sprake van een nieuwe variant van het coronavirus, waarbij een twintigtal veranderingen in het virusgenoom is zijn ontdekt. Snijder: "Op een totaal van 30.000, dus dat is nog steeds heel weinig. Dat suggereert dat deze variant van het virus erg lijkt op wat we al kenden."

De hoogleraar benadrukt wel dat hij nog geen laboratoriumresultaten heeft gezien van de nieuwe coronavariant, om goed te kunnen inschatten wat er precies aan het virus is veranderd, maar "het contrast met dit voorjaar, toen het virus uit Noord-Italië onze kant op begon te bewegen, is best opvallend", zegt Snijder over de genomen maatregelen.

Virussen muteren continu, zegt hij. "Vaak veranderen de eigenschappen dan niet of nauwelijks. Incidenteel heeft een mutatie een positief effect op een virus, zoals een betere verspreiding."

Snijder denkt dat de invloed van deze mutatie op het coronavaccin meevalt. "Het is zeer onwaarschijnlijk dat een paar kleine veranderingen in het virale oppervlakte-eiwit betekenen dat een vaccin slechter of helemaal niet meer werkt."

ING: bedrijven en overheden investeren meer in ict

Bedrijven en overheden hebben in de eerste drie kwartalen van dit jaar 8 procent meer geïnvesteerd in computerapparatuur, in vergelijking met het vierde kwartaal van 2019. Dat blijkt uit een rapport van ING. Ook gaven ze 2,5 procent meer uit aan telecomapparatuur. Het totale aantal investeringen is juist met 5 procent gedaald.

Volgens ING hebben de investeringen in ict zeer waarschijnlijk te maken met de coronacrisis, die heeft geleid tot een fikse toename in thuiswerken. De investeringen zitten bijvoorbeeld in extra servercapaciteit.

Normaal gesproken zijn investeringen in ict een belangrijke indicatie voor groei van de economie, zegt ING, omdat het een teken is dat een bedrijf daarmee uitbreidt of z'n kwaliteit verbetert. Nu geldt dat minder, want in plaats van uitbreiding wordt nu vaak dezelfde of vergelijkbare apparatuur aangekocht, zegt macro-econoom Marcel Klok van ING: "Denk aan de aanschaf van een laptop die simpelweg het werken thuis mogelijk maakt en soms slechts tijdelijk de desktopcomputer op kantoor vervangt."

Niet alleen bedrijven en overheden, maar ook consumenten kopen meer elektronica. In de eerste helft van het jaar namen de aankopen van consumenten met 3,7 procent toe.

Ook Polen schrapt vluchten uit VK

Vanaf 00.00 uur de komende nacht kunnen er geen vluchten uit het Verenigd Koninkrijk meer landen in Polen. Daarmee voegt Polen zich bij een groeiende lijst landen die reizen vanuit het VK blokkeren, vanwege een nieuwe, mogelijk besmettelijkere mutatie van het coronavirus.

Eerder besloten Nederland, België, Duitsland, Frankrijk, Italië, Oostenrijk, Ierland, Bulgarije, Canada, Argentinië, Chili en Israël al om al het vliegverkeer te beperken of strengere restricties in te stellen.

Kabinet bekijkt hulp aan Nederlanders in VK

Het kabinet bekijkt de mogelijkheden voor hulp aan Nederlanders die vastzitten in het Verenigd Koninkrijk, nu reizigers uit dat land op veel plaatsen niet meer welkom zijn vanwege de nieuwe variant van het coronavirus die rondgaat in Zuid-Engeland.

In een Kamerbrief schrijft het kabinet dat wordt gekeken naar mogelijkheden voor bijstand, "in het bijzonder voor schrijnende gevallen". Deze mensen wordt geadviseerd om een veilig onderkomen te zoeken "in afwachting van mogelijkheden terug te keren naar Nederland".

Vanwege de nieuwe coronavariant, die veel besmettelijker lijkt, laat Nederland sinds gisterochtend geen vliegreizigers uit het VK meer toe. Ook veerboten uit Britse havens worden inmiddels geweerd. Verder is de Kanaaltunnel sinds vannacht dicht, wat het vrijwel onmogelijk maakt om het VK te verlaten.

Akkoord over nieuwe coronasteun VS

In Amerika hebben Republikeinen en Democraten een akkoord bereikt over een nieuw coronasteunpakket van zo'n 900 miljard dollar. De leiders van beide partijen in de Senaat, Mitch McConnell en Chuck Schumer, hebben dat gisteravond laat bekendgemaakt.

Met het geld moeten onder meer een eenmalige uitkering voor veel getroffen burgers en hogere ww-uitkeringen worden betaald. Over het steunpakket is maandenlang gedebatteerd.

Welkom

Welkom in het liveblog van maandag 21 december. We houden je hier weer de hele dag op de hoogte van het coronanieuws. Je kunt de laatste updates van zondag hier teruglezen.