GeenPeil klaar met tellen en zet SP en PVV op 0 zetels, PvdA op 6

Ook GeenPeil is klaar

GeenPeil is inmiddels gestopt met het tellen van stemmen. Lees hier welke voorspelling zij geven van de uitslag van de Europese Parlementsverkiezingen.

Dit liveblog is nu gesloten.

Nieuwe GeenPeil-prognose

GeenPeil, een politiek initiatief van GeenStijl, is nog altijd bezig met het tellen van stemmen. Lees hier hoe en waarom ze dat doen.

Bij een nieuwe tussenstand is dit de zetelverdeling: PvdA (6), VVD (4), CDA (4), FvD (3), GroenLinks (3), D66 (2), ChristenUnie-SGP (2), PvdD (1), 50PLUS (1), PVV (0), SP (0), DENK (0) en VOLT (0).

Opvallend is dat PVV en SP op 0 zetels zouden uitkomen, Partij voor de Dieren op 1 en PvdA op 6.

De GeenPeil-prognose verschilt iets van de Ipsos-exitpoll in opdracht van NOS. Bij Ipsos is dit de zetelverdeling: PvdA (5), PVV (1), SP (0), PvdD (1), verder is de verdeling hetzelfde.

Zo telt GeenPeil de stemmen

Ook GeenPeil telt de stemmen. Bij elk stembureau worden de uitslagen hardop voorgelezen, dat is wettelijk verplicht. 1500 vrijwilligers zijn daarbij aanwezig en geven de uitslag door.

Nieuwe tussenstand GeenPeil-prognose

Op basis van de uitslag bij 326 stembureaus concludeert GeenPeil het volgende: PvdA (6), VVD (5), CDA (4), Fvd (3), GL (3) en D66 (2). Lees hier waarom vanavond 1500 vrijwilligers stemmen zijn gaan tellen.

In de Ipsos-exitpoll in opdracht van NOS heeft de PvdA 5 zetels, GroenLinks 3 zetels en de VVD er 4, verder is de zetelverdeling hetzelfde.

'Je hoopt op meer'

'Dit ligt voor een groot deel aan Timmermans

De winst van de PvdA, vijf zetels in de exitpolls, is volgens politiek verslaggever Xander van der Wulp vooral te danken aan Frans Timmermans. "Daar kan je niet omheen. Dit ligt voor een groot deel aan hem en zijn positie binnen Europa." De PvdA-lijsttrekker is vice-voorzitter van de Europese Commissie.

Van de SP tot de VVD: Timmermans werd van alle kanten politiek aangevallen tijdens de campagne. "Als je allemaal op een iemand gaat, dan kan dat juist in je voordeel werken", zegt Van der Wulp.

Reactie GroenLinks

'Ik ben heel blij met dit resultaat'

Alles over de afwegingen om wel of niet te stemmen

PvdA op zes zetels bij GeenPeil

De uitslagen van de verkiezingen worden officieel pas zondagavond bekendgemaakt, maar zo'n 1500 vrijwilligers tellen vanavond al de stemmen bij een aantal stembureaus verspreid over Nederland. Het is een initiatief van GeenPeil, van website GeenStijl.

Bij elk stembureau worden namelijk de uitslagen hardop voorgelezen, dat is wettelijk verplicht. De vrijwilligers zijn daarbij aanwezig en geven de uitslag door. Op basis van de resultaten bij 104 stembureaus staat de PvdA vooralsnog op zes zetels, een meer dan in Ipsos-exitpoll. De VVD en Forum voor Democratie staan bij GeenPeil op vier zetels.

De Lange (CDA) 'heel tevreden'

Volt-lijsttrekker: 'Ik ben trots'

Nieuwkomer Volt Nederland staat in de definitieve exitpoll op nul zetels. Lijsttrekker Reinier van Lanschot is teleurgesteld, maar benadrukt dat pas zondag de daadwerkelijke uitkomst komt. "Het is wel een indicatie dat we het waarschijnlijk net niet gehaald hebben. Maar ik ben wel trots op hoe wij deze campagne gevoerd hebben."

Rutte: we hebben behoorlijke winst

Timmermans: groot voorstander van linkse samenwerking

"Ik wil iedereen die vandaag op de PvdA gestemd heeft bedanken voor het getoonde vertrouwen", zegt lijsttrekker Frans Timmermans in een eerste reactie. Politiek duider Ron Fresen vraagt hem of hij niet zou moeten fuseren met andere linkse partijen. "U weet dat ik een groot voorstander ben van linkse samenwerking. Als je ziet hoeveel de programma's van GroenLinks en de PvdA op elkaar lijken zou het vreemd zijn als we niet meer zouden samenwerken."

Wilders: helaas

De PVV gaat in de exitpolls van Ipsos van 4 naar een zetel in het Europees Parlement. "Helaas heeft de PVV zetels verloren", reageert partijleider Wilders. "We hadden op meer gehoopt maar met onze zetel zullen we met nog meer strijdbaarheid samen met onze Europese vrienden keihard knokken tegen het EU-monster."

Eppink feliciteert Timmermans

Ook gejuich bij GroenLinks

Eppink: FvD grootste winnaar in zetels

Forum voor Democratie-lijsttrekker Derk Jan Eppink is blij met de definitieve exitpoll van Ipsos. De partij deed voor het eerst mee aan de Europese Parlementsverkiezingen en gaat van 0 naar 3 zetels. "In zetelaantallen zijn wij de grootste winnaar", zegt Eppink in een eerste reactie.

Belangrijk om te benadrukken: er is een foutmarge van een zetel per partij in de definitieve exitpoll.

Opkomst hoger

De opkomst in de definitieve exitpoll van Ipsos is hoger dan bij de voorlopige. 41,2 procent van de stemgerechtigden ging naar de stembus, vijf jaar geleden bij de vorige Europese verkiezingen was dat 37,3 procent.

De definitieve exitpoll

De reactie bij D66

Zo werd er bij de PvdA gereageerd

De campagne over de grenzen

Gejuich bij PvdA

De vijf voorspelde zetels worden met gejuich ontvangen op de PvdA-bijeenkomst in Den Haag. Volgens politiek duider Ron Fresen lijkt er sprake van een Frans Timmermans-effect. "We moeten nog een slag om de arm houden. Maar dit staat voor een belangrijk deel op zijn conto. Het is echt een pro-Europese stem van veel kiezers."

Voorlopige exitpolls:

Bij de Europese verkiezingen lijkt de PvdA vijf zetels in het Europees Parlement te krijgen. VVD en CDA stevenen af op vier zetels, GroenLinks en Forum voor Democratie ieder op drie.

Dat blijkt uit een voorlopige exitpoll van onderzoeksbureau Ipsos in opdracht van de NOS. Die is gemaakt op basis van peilingen bij de stembureaus tot 20.30 uur. Er is een foutmarge van een zetel per partij.

De campagne in vogelvlucht

Nu op NPO 1

Nederland Kiest begint en ook op NPO Radio 1 is er een speciale uitzending over de Europese Parlementsverkiezingen. De livestream van de tv-uitzending vind je hier.

De EU-verkiezingen in het Verenigd Koninkrijk

Straks op NPO Radio 1

Update opkomst

Om 19.30 uur heeft volgens onderzoeksbureau Ipsos 34 procent van de kiesgerechtigden gestemd. Dat is twee procentpunt meer dan bij de vorige verkiezingen voor het Europees Parlement.

Om 21.00 sluiten de stembureaus. Vijf jaar geleden was het eindopkomstpercentage 37.

Op NPO Radio 1

Zingen in het stemlokaal

Het programma

Swipe om te zien wanneer de andere EU-landen aan de beurt zijn om te stemmen.

Waarom geen uitslag?

Nederland gaat vandaag naar de stembus en de uitslag wordt zondagavond bekendgemaakt. Maar ons land heeft niet altijd gewacht met het brengen van uitslagen totdat alle EU-landen hadden gestemd voor een nieuw Europees Parlement. Tot onvrede van de Europese Commissie.

Brussel-correspondent Sander van Hoorn legt je uit hoe het zit:

Beestenboel bij stembureaus

Opkomstupdate

Volgens onderzoeksbureau Ipsos was de opkomst om 17.30 uur hetzelfde als bij de vorige twee Europese Parlementsverkiezingen. 24 procent van alle kiesgerechtigden is inmiddels naar de stembus geweest. Op de website www.opkomstenuitslag.nl kun je live volgen wat het opkomstpercentage is in een aantal grote gemeenten.

'Ik vind het spannend'

Op negentien plekken in Nederland is er speciale stemondersteuning voor mensen met een visuele beperking. RTV Drenthe volgde de slechtziende Geert Joosten toen hij zijn stem uitbracht:

Nederlander in VK: 'Het is een chaos'

Honderden EU-burgers in het Verenigd Koninkrijk melden dat ze niet kunnen stemmen door administratieve fouten. Ook de Nederlandse Emma Zürcher, die nu zes jaar in Engeland woont, kreeg vandaag te horen dat ze niet kan stemmen. "Het is echt een enorme chaos bij veel stembureaus", vertelt ze telefonisch aan de NOS.

Omdat er nog geen brexitakkoord ligt doen de Britten nog mee aan de Europese Parlementsverkiezingen. Zürcher belde haar gemeente op 7 mei meteen op, toen bekend werd dat de verkiezingen doorgingen.

Ze zegt dat ze alle benodigde formulieren toen had ingevuld en opgestuurd. Maar een week geleden kreeg de Nederlander een e-mail met de mededeling dat ze een ander formulier ook nog had moeten inleveren. Op 7 mei. "Dat is de dag waarop bekend werd dat de verkiezingen doorgingen! Dat kan toch geen deadline zijn. Er is ons helemaal niets verteld", vertelt Zürcher.

Een verslaggever van de The Guardian meldt dat ze ruim 300 mails heeft gehad van EU-burgers die niet konden stemmen. #DeniedMyVote is trending

Benieuwd waar je voor stemt?

Farage: done my bit

De Britten gaan vandaag ook naar de stembus voor een nieuw Europees Parlement en op Twitter is te zien dat Nigel Farage heeft gestemd. De leider van de eurosceptische Brexit Party gaat aan kop in de peilingen.

Opkomst nu gelijk

Momenteel heeft 19 procent van alle kiesgerechtigden zijn stem uitgebracht, meldt onderzoeksbureau Ipsos. Daarmee is de voorlopige opkomst gelijk aan de vorige verkiezingen in 2014. Eerder op de dag lag het percentage nog net iets lager dan vijf jaar geleden.

#DeniedMyVote

Tientallen EU-burgers in het Verenigd Koninkrijk zeggen dat ze niet kunnen stemmen door administratieve fouten. De Britse krant The Guardian krijgt meldingen uit het hele land.

Op Twitter wordt de hastag DeniedMyVote gretig gedeeld. "Het is echt een enorm probleem hier", zegt Emma Zürcher. "Zo ontzettend verdrietig om niet te kunnen stemmen in een verkiezing die zo belangrijk is voor de toekomst van de mensen hier en de mensen in Nederland."

'Het is een té ver-van-mijn-bedshow'

De opkomst is voorlopig iets lager dan de vorige keer - en toen ging amper vier op de tien Nederlanders naar de stembus voor het Europees Parlement. In de aanloop naar deze verkiezingen sprak de NOS met mensen die sowieso niet van plan waren om te stemmen.

"Het blijft heel vaag hoe het werkt en waarvoor ik stem", zei een van hen. In dit artikel zetten we vijf veelgehoorde argumenten op een rij. En we proberen te duiden waarom zo veel mensen hun stempas in de envelop laten zitten:

Opkomst

De opkomst lag volgens onderzoeksbureau Ipsos om 13.30 rond de 14 procent; dat is net iets minder de 15 procent van vijf jaar geleden. Uiteindelijk kwam in 2014 en 2009 de opkomst uit op 37 procent.

Opmerkelijke stemplekken

Vandaag kan er onder meer gestemd worden op het nog ongeopende Lelystad Airport. Handig voor werknemers op Lelystad Airport Businesspark, leuk van geïnteresseerden in de nieuwe terminal. Op panelen kunnen belangstellende meteen zien hoe het vliegveld eruit zal komen te zien.

Kiezers kunnen ook langskomen op Schiphol en 63 treinstations, Het Parool zette interessante locaties in Amsterdam op een rijtje, zoals het De Mirandabad, De Nederlandsche Bank en het Amsterdam Museum.

Het kleinste stemlokaal van Nederland

In het Overijsselse Marle staat het kleinste stemlokaal van ons land, de woonkamer van de familie Westhoff. Ze zetten koffie voor alle kiezers die langskomen (en vanaf 17.00 staat een borrel klaar). Marle valt onder de gemeenste Olst-Wijhe, maar ligt aan de andere kant van de IJssel. Om te voorkomen dat de 49 stemgerechtigden bij hoogwater 40 kilometer moeten omrijden, kreeg het plaatsje een eigen lokaal. Er zijn in het dorp 49 kiezers, maar regelmatig kent het bureau een opkomst van meer dan 100 procent, omdat buitenstaanders ook graag langskomen.

Marijnissen stemt

Kersverse CDA-fractieleider Heerma stemt

Misschien nog wat onwennig dat hij dit keer door een camera gevolgd wordt in het stembureau bracht CDA-fractievoorzitter Heerma zijn stem uit in zijn woonplaats Purmerend. Twee dagen geleden werd hij door de CDA-fractie in de Tweede Kamer gekozen tot hun voorzitter, als opvolger van Sybrand Buma, die vertrekt om burgemeester van Leeuwarden te worden.

Oproep van voorzitter Tajani

De voorzitter van het Europarlement, de Italiaan Antonio Tajani, roept alle EU-burgers op om te gaan stemmen. "Nog nooit was stemmen zo belangrijk om de toekomst van onze generatie en de volgende te beïnvloeden."

Prominenten stemmen

Brexiteer Farage heeft een droom

Nederlanders in het buitenland

Nederlanders die in het buitenland wonen konden zich registreren om te stemmen bij deze verkiezingen. De 63.517 mensen die dat deden moesten ervoor zorgen dat hun stembiljet niet later dan vandaag in Den Haag bezorgd wordt. Hoeveel van hen dat is gelukt, is nog niet bekend.

De meeste aanvragen kwamen uit Duitsland (12.000), België (10.000) en Frankrijk (5800), maar er waren ook een persoon op Groenland, vier in Niger en een op eilandstaat Palau in de Stille Oceaan die de moeite namen om zich te registreren.

Dit jaar wordt er een nieuwe methode gebruikt, waarbij expats niet meer voor elke verkiezing apart een registratie hoeven aanvragen, maar geregistreerd blijven staan. Dat leverde veel meer registraties op: in 2014 waren het er slechts zo'n 21.000, daarvan stemden er uiteindelijk ongeveer 16.000.

Asscher kiest Timmermans

Robot levert artikelen

Net als bij de Provinciale Statenverkiezingen maakt de NOS bij de verkiezingen voor het Europees Parlement voor elke gemeente een artikel van de uitslag. Dit artikel wordt geschreven met gebruik van robotjournalistiek en kan automatisch naar je gemaild worden.

Hoe dat gaat, lees je hier:

Stemfie voor Rutte

Premier Rutte nam de tijd voor een stemfie met de medewerkers van het Haagse stembureau. "Fantastisch dat jullie hier weer zitten", zei hij tegen hen. Ook vroeg hij naar het initiatief van GeenStijl om vrijwilligers vanavond mee te laten kijken met het stemmen tellen, om alvast een indicatie van de uitslag te krijgen (de officiële uitslag mag pas gepubliceerd worden als alle Europeanen zondag hebben gestemd). "Krijgen we toch een beetje een beeld vanavond. Spannend!", zei hij over de plannen.

Op het moment dat hij zijn stembiljet in de bus liet vallen, maande hij zichzelf lachend goed op te letten. "Als dit fout gaat, is het eindeloos LuckyTV."

Rutte ging stemmen op de basisschool waar hij vroeger leerling is geweest. "Ik kom hier altijd stemmen", zei hij tegen de kinderen die hem buiten opwachtten. Hij nam kort de tijd om hen na het stemmen een hand te geven.

Eerste opkomstcijfers

Om 10.30 uur was de opkomst 7 procent, meldt onderzoeksbureau Ipsos. Dat is net iets minder dan de voorgaande keren: in 2014 was het 8 procent, vijf jaar eerder 9. Beide voorgaande keren kwam het eindpercentage uit op 37 procent.

Baudet kiest in kerk

FvD-leider Thierry Baudet bracht zijn stem uit in de Amsterdamse Posthoornkerk. Zijn debat met premier Rutte in Pauw gisteravond trok 1,5 miljoen kijkers en was daarmee op het NOS 8-uurjournaal na het best bekeken programma. Op nummer drie in de lijst van Stichting Kijkonderzoek stond het slotdebat van Nederlandse lijsttrekkers, dat door ruim 1 miljoen mensen werd gevolgd.

Klaver kiest met kleine

Met zijn pasgeboren zoon in een draagdoek kwam GroenLinks-leider Jesse Klaver samen met zijn vrouw Jolein stemmen in Den Haag. Klaver maakte 9 mei bekend dat hij voor de derde keer vader is geworden.

Jetten stemt

Al vloggend kwam D66-leider Jetten aan bij het stembureau aan Millingen aan de Rijn, "op 300 meter van de Duitse grens (waar je dankzij onze EU zonder problemen overheen kan)". Omdat hij ook een volmacht bij zich had, mocht hij twee stembiljetten invullen.

Stel je eigen EU samen

Vice wil dat je gaat stemmen

Wie vandaag de site van internetplatform Vice bezoekt krijgt te lezen dat stemmen belangrijker is dan surfen op het web. "Het internet kan wachten. Ga stemmen", valt er te lezen. "We zijn gesloten tijdens de verkiezingen." Wie al gestemd heeft mag doorklikken naar de site.

Proteststemmen in Groot-Brittannië

Eigenlijk was het de verwachting dat Groot-Brittannië niet meer aan deze verkiezingen zou meedoen, maar doordat de brexit langer op zich laat wachten, werd enkele weken geleden duidelijk dat de Britten toch meedoen. Correspondent Tim de Wit verwacht niet dat ze boos thuisblijven, integendeel.

"De opkomst kan zelfs wel eens hoger dan normaal worden, door proteststemmen. Je ziet dat mensen het politieke midden aan het verlaten zijn: ben je voor brexit, dan stem je niet op de Conservatieven maar op de Brexit Party van Farage. Ben je tegen, dan kies je geen Labour, maar de Liberal Democrats."

De one-issue Brexit Party wist zo in slechts enkele weken een koppositie te veroveren, gevolgd door de Liberal Democrats. De Conservatieven van premier May komen mogelijk met slechts 10 procent van de stemmen op plek 5, het slechtste resultaat ooit.

Vragen - en een mop - over de verkiezingen

Wilders stemt

Bij zijn bezoek aan het stemlokaal in het Haagse Duindorp kwam Geert Wilders (PVV) voor een dichte deur te staan. "Er zit geen klink aan de buitenkant", waarschuwde hij de medewerker die de gesloten deur open kwam doen. "Vandaar dat het zo rustig is", reageerde de man verontschuldigend.

Drempels bij het stemmen?

Timmermans stemt

Eurocommissaris Frans Timmermans, 'spitzenkandidaat' van de sociaal-democraten in Europa, heeft zijn stem uitgebracht in Heerlen. Omringd door cameraploegen van regionale, nationale en internationale zenders kwam hij het stembureau binnenlopen.

"Dit is voor het eerst dat ik op mezelf stem. Ik wil president van de Europese Commissie worden en heb geen plan B."

De PvdA'er stemde vroeg, omdat hij nog doorreist om elders in Europa campagne te voeren: vandaag staat Spanje op de agenda, morgen Italië, zaterdag Oostenrijk.

Ook Groot-Brittannië kiest

Ook Groot-Brittannië gaat - misschien met tegenzin - naar de stembus vandaag. Omdat het niet lukte om de brexit rond te krijgen voor deze stemronde, was het land genoodzaakt verkiezingen te houden. Veel aandacht hebben de media er niet voor de stembusgang: de voorpagina's van de kranten hebben het bijna allemaal over de aanhoudende brexit-strijd van premier May. Onder foto's van een schijnbaar betraande premier (Tearesa grapt The Sun) wordt er druk gespeculeerd wanneer ze de handdoek in de ring zal gooien, nu de druk op haar opnieuw wordt opgevoerd.

Verkiezingen voorpaginanieuws

De meeste kranten besteden op hun voorpagina's aandacht aan de verkiezingen. Het AD schrijft over "de jacht naar de niet-stemmer" en vraagt of de lezer zelf van plan is te gaan stemmen. Trouw presenteert de uitslagen van een EU-test, waaruit blijkt dat zelfs fans van de Europese Unie zich zorgen maken over het verlies van nationale identiteit. De Volkskrant toont een foto van het slotdebat met de twaalf lijsttrekkers met de oproep "Als u maar gaat stemmen", NRC ruimt de helft van de voorpagina in voor een analyse van de campagne; de conclusie luidt dat Rutte en Baudet op het laatste moment veel aandacht naar zich toe wisten te trekken.

De Telegraaf kiest ervoor de verkiezingen pas op bladzijde 5 te noemen, de voorpagina is voor een foto van filmsterren DiCpario en Pitt in Cannes en een verhaal over hartkleppen. Metro gaat op de voorpagina in op de Groningse angst voor nieuwe aardbevingen.

Nog advies nodig?

Jongste kandidaat

Stemlokalen open

Vanaf nu zijn alle stembureaus in Nederland open. Stemmen kan tot 21.00 uur vanavond. Uitzondering zijn uiteraard de drie Nederlandse gemeentes in het Caribisch gebied, die zijn van 07.30 uur tot 21.00 uur plaatselijke tijd open. Er zijn zeven stembureaus op Bonaire en op Saba en Sint-Eustatius allebei een.

Reizigers teleurgesteld op Schiphol

Meerdere reizigers die dachten voor hun vlucht nog even te stemmen op Schiphol, komen bedrogen uit. "Ik heb alleen een stempas bij me, maar blijkbaar heb je ook een kiespas nodig", verzucht een afgewezen kiezer. "En daar kan ik me ook niet voor aanmelden."

Wie buiten zijn eigen gemeente wil stemmen, heeft een kiezerspas nodig. Dat geldt dus ook voor het stembureau dat al enige jaren op Schiphol gevestigd is. Zo'n pas moet vijf dagen voor de verkiezingen in huis zijn.

Burgemeester Hoes van gemeente Haarlemmermeer noemt het een achterhaald systeem. "Er lopen hier talloze mensen rond die me aanspreken. Zij dachten hier te kunnen stemmen voor Europa, maar helaas gaat dat niet. Dat is heel jammer."

Andere kiezers hadden beter door wat de voorwaarden zijn om op de luchthaven te stemmen en vinden het makkelijk dat de mogelijkheid bestaat. "Ik kom uit Friesland en we waren te vroeg weg om daar te kunnen stemmen, dus mooi dat het hier kan", reageert een van hen.

Opkomstcijfers

Traditioneel kampen de Europese verkiezingen met een gebrek aan belangstelling. Ligt de opkomst bij de Tweede Kamerverkiezingen meestal rond de 75 procent, bij de vorige Europese stembusgang was dat in Nederland slechts 37,3. Dieptepunt waren de verkiezingen van 1999, met slechts 30 procent opkomst; nooit evenaarde het cijfer de 58,1 procent van de allereerste EU-verkiezingen in 1979.

Waar draait het om?

Van vandaag tot en met zondag mogen meer dan 400 miljoen Europese kiezers hun stem uitbrengen, onder wie 13 miljoen Nederlanders. Alleen ons land en Groot-Brittannië gaan vandaag naar de stembus, het overgrote deel van de landen stemt pas zondag.

In totaal worden er 751 zetels verdeeld, 26 daarvan zijn voor Nederland. Als Groot-Brittannië de EU verlaat, zullen die aantallen worden herberekend: het worden dan in totaal 705 zetels, met 29 voor Nederland.

De officiële uitslag zal pas bekend worden gemaakt als alle stembureaus gesloten zijn: Italië is zondagavond pas om 23.00 uur hekkensluiter. Voor die tijd zullen er al wel exitpolls bekend zijn. Ook is website GeenStijl van plan vrijwilligers de uitslagen van individuele stemlokalen bij te houden om al eerder een eindresultaat te kunnen presenteren.

Alles wat je moet weten, kun je ook hier vinden:

Debat met lijsttrekkers

De twaalf Europese lijsttrekkers van Nederlandse partijen hielden gisteravond een slotdebat op televisie. Tal van onderwerpen waar Europa een belangrijke rol in speelt kwamen aan bod; klimaat, arbeidsmigratie, defensie, landbouw, migratie en minder of meer bevoegdheden voor Brussel.

Wat doet de EU voor de Nederlandse burgers? De lijsttrekkers vertellen het:

Eerste stembureaus al open

Op station Castricum zijn de eerste stemmen al binnen. Om middernacht opende daar het stemlokaal. Ook op de stations van Breda, Nijmegen, Meppel, Roermond en Zwijndrecht konden de eerste kiezers al terecht voordat de andere stembureaus om 07.30 uur opengaan. In totaal kan op 63 treinstations worden gestemd, door kiezers die in die gemeentes wonen en een geldige stempas en identiteitsbewijs bij zich hebben.

Stipt 00.00 uur kwamen de eerste kiezers langs in Castricum:

Terugkijken debat Rutte en Baudet

VVD-leider Rutte en Forum voor Democratie-leider Baudet haalden flink naar elkaar uit in een een-op-een-debat over de Europese verkiezingen. De partijleiders maakten elkaar harde en soms persoonlijke verwijten: Rutte noemde Baudet "Rusland-knuffelaar", Baudet verweet de premier dat hij "meer volger dan leider" is.

De twee spraken ook over wat er gebeurt als Nederland uit de EU stapt: