Naar de stembus: alles wat je moet weten over de Europese verkiezingen
In Nederland beginnen vandaag de op een na grootste democratische verkiezingen ter wereld. Verspreid over vier dagen mogen 426 miljoen Europeanen stemmen voor een nieuw Europees Parlement. Ons land is als eerste aan de beurt en hier vind je alles wat je moet weten.
Verwacht allereerst geen uitslagen vandaag. Die komen pas vanaf zondagavond, zodra alle 28 EU-lidstaten hebben gestemd. De NOS brengt vanavond wel exitpolls over de opkomst en de verwachte zetelverdeling.
Ook GeenStijl komt samen met opiniepeiler Maurice de Hond met een prognose van de uitslag. De site heeft zo'n 1400 vrijwilligers geworven die vanavond op stembureaus door het hele land de uitslag opschrijven en doorgeven.
In Nederland doen zestien partijen mee. Als je nog geen idee hebt op wie je gaat stemmen dan kun je bijvoorbeeld Kieskompas, MijnStem, StemWijzer of de Engelstalige stemhulp van nieuwssite Politico raadplegen. Maar vergeet niet: dit soort sites zijn slechts een hulpmiddel.
Kijk bijvoorbeeld ook wat de partijen van plan zijn met de Europese Unie. In dit artikel hebben we per politieke partij kort hun belangrijkste Europese standpunten op een rij gezet.
Wie hoort bij wie?
Nederland heeft recht op 26 van de 751 zetels in het Europees Parlement (EP). Het parlement is grofweg opgedeeld in acht politieke families. Zo zijn D66 en VVD onderdeel van de liberale familie en SP en PvdD lid van een familie van linkse partijen. Op deze pagina kun je zien hoeveel zetels elke politieke familie heeft én welke Nederlandse partij erbij hoort.
De opening van de stembureaus in Nederland zijn dus het startschot voor de Europese verkiezingen. Een half uur later openen de deuren van de stemlokalen in het Verenigd Koninkrijk. Inwoners van de overige 26 lidstaten brengen morgen, zaterdag of zondag hun stem uit.
In het onderstaande kaartje zie je welk land wanneer aan de beurt is.
Op deze pagina vind je extra informatie over de verkiezingen in alle 28 landen. Bijvoorbeeld op hoeveel zetels de lidstaten recht hebben en welke partij de grootste was bij de vorige EP-verkiezingen.
De uitslagenavond
Zondagavond om 23.00 uur sluiten de laatste stembureaus in Italië en vanaf dat moment komen de uitslagen. Zowel die van Nederland als van de rest van Europa, voor zover de uitkomst op dat moment bekend is. Het Europarlement komt zondagavond met een prognose van de nieuwe zetelverdeling in het parlement.
Maandagochtend is naar verwachting de uitslag van zo'n 300 van de 355 Nederlandse gemeenten bekend. Een aantal gemeenten is niet van plan om zondag of in de nacht op maandag uitslagen door te geven, meestal om religieuze afwegingen. Het is dus lastig te zeggen wanneer de einduitslag duidelijk is.
Als je wil weten waar jouw stem straks invloed op heeft en wat het parlement precies doet:
Zit je na het kijken van de video nog met vragen? Of heb je liever uitleg over het EP in tekst? Hier vind je 35 vragen en antwoorden over het parlement en de verkiezingen.
Om nog even terug te komen op de eerste zin: wereldwijd zijn er alleen in India grotere democratische verkiezingen. Daar mag ruim het dubbele aantal mensen naar de stembus. Ruim 900 miljoen geregistreerde kiezers hebben daarvoor vijf weken de tijd.
In de EU zijn er om precies te zijn 426.828.171 stemgerechtigden. Dat is het aantal dat het Europees Parlement hanteert. 13 miljoen van hen zijn Nederlanders.
Leestips
In de aanloop naar de verkiezingen heeft de NOS tientallen artikelen geschreven over de EU, het EP, de partijen en de kiezers. Een selectie per thema.
Over het parlement en de EU:
De EP-verkiezingen in andere Europese landen:
Over de kandidaten:
