Meer coronamaatregelen of niet? Hier worstelt het kabinet mee
Een nieuwe herfst, een nieuwe coronagolf en het kabinet staat voor een dilemma: in hoeverre moet worden ingegrepen? Afgelopen weekend kwam onder meer de mondkapjesplicht al terug, maar zwaardere maatregelen lijken haast onontkoombaar als je naar het nieuws kijkt van de afgelopen dagen. De besmettingscijfers blijven stijgen, de ziekenhuisopnames ook en in Limburg dreigt een zorginfarct.
Alarmerend, maar daar staat tegenover dat de cijfers zoals die nu zijn volgens coronaminister De Jonge (nog net) binnen de voorspellingen van het RIVM passen. Volgens het model is de kans groot dat binnenkort een zogenoemd plateau wordt bereikt. In andere woorden: dat de piek gaat afvlakken.
Als dat gebeurt zoals het model voorspelt, zou er precies genoeg ziekenhuiscapaciteit zijn om alle coronapatiënten aan te kunnen - ook op de IC - zonder andere urgente zorg af te hoeven schalen. Mits patiënten goed verdeeld worden over het land. In dat licht zouden grote nieuwe maatregelen dus niet nodig zijn.
'Enorme coronachaos'
"Ik wil onderstrepen dat dit najaar een ander najaar is dan dat van 2020", zegt De Jonge daarover. Hij wijst op de hoge vaccinatiegraad die er nu is en vorig jaar niet. "Dat maakt een wereld van verschil, ook in de ziekenhuizen." Maar het kabinet kijkt niet alleen naar de cijfers, ook de stemming in het land speelt mee. Vooral in de zorg gaan geluiden op of het niet wat strenger kan.
In de Tweede Kamer sprak PvdA-Kamerlid Kuiken gisteren van "een enorme coronachaos". Volgens haar moet het kabinet niet wachten met ingrijpen. "De minister zegt hier rustig: nee hoor, gaat u maar slapen. (...) Totaal onbegrijpelijk op het moment dat je middenin een crisis zit."
Kuiken refereerde aan de Limburgse ziekenhuisdirecteuren die spreken van "code zwart op lokaal niveau". In hun provincie is het aantal besmettingen hoger dan in de rest van Nederland. Een van de ziekenhuisbestuurders maant het kabinet tot "lockdownachtige maatregelen".
Intensivist en prominent OMT-lid Diederik Gommers stelt dat de Nederlandse IC's niet eerder tijdens de coronapandemie zo'n groot gevaar liepen om code zwart te bereiken. Volgens hem gaat de stijging van ziekenhuispatiënten "harder dan de RIVM-modelleurs hadden voorgerekend".
Minister Grapperhaus van Justitie, die ook nauw betrokken is bij de coronabesluitvorming, zei vandaag "goed geluisterd" te hebben naar de zorgen. "Die hebben we ook doorgeleid naar het OMT zodat we daar advies over krijgen." Wat het kabinet gaat doen hangt grotendeels af van het advies van dat Outbreak Management Team. Dat adviesorgaan, waar ook het RIVM in zit, komt vandaag bijeen over de vraag wat zinnig is om te doen en wat niet.
Omdat het vorige maatregelenpakket kortgeleden is ingegaan, kan het OMT de effecten nog niet meewegen. Dus tellen dit keer gedragsonderzoek en reisbewegingen sterk mee. Een van de onderzoeken naar ons gedrag loopt tot en met vandaag en bevat vragen als "Houdt u 1,5 meter afstand? Blijft u thuis bij klachten? Laat u zich testen?"
'Heel ingrijpend'
Het kabinet hoopt signalen te zien dat mensen hun gedrag de afgelopen tijd hebben veranderd, bijvoorbeeld door minder te reizen binnen Nederland of beter afstand te houden. Dat soort gedragsveranderingen leiden tot minder contact tussen mensen en dus minder besmettingen.
Waar alle overwegingen toe gaan leiden en dus welke kant het opgaat qua maatregelen, wilde De Jonge vandaag niet zeggen. Maar hij herhaalde nog maar eens dat "beperkende maatregelen heel ingrijpend zijn in het leven van mensen". "Dus we moeten heel goed wegen wat proportioneel is."
