'Amerikanen houden Afghanen tegen op vliegveld' • Taliban: 'We nemen op niemand wraak'

Aantal Amerikaanse evacués naar 1100

Het Amerikaanse leger heeft gisteren ongeveer 1100 Amerikanen, mensen met een Amerikaanse verblijfsvergunning en hun families geëvacueerd uit Afghanistan. Dat heeft het Witte Huis bekendgemaakt. "Nu we een stroom hebben opgezet, verwachten we dat die getallen harder zullen oplopen", klinkt het in een verklaring.

In totaal hebben de Verenigde Staten zo'n 3200 mensen uit Afghanistan gehaald, met 13 vluchten. Eerder heeft het Witte Huis al bekendgemaakt dat er in totaal zo'n 11.000 Amerikanen in het land zijn. Het merendeel van hen moet worden geëvacueerd nu de Taliban de macht hebben gegrepen.

Britten willen komende jaren 20.000 Afghanen opnemen, vrouwen krijgen voorrang

Het Verenigd Koninkrijk wil de komende jaren maximaal 20.000 Afghanen opvangen via een hervestigingsprogramma voor vluchtelingen. In het eerste jaar worden 5000 mensen opgenomen, bovenop de 5000 Afghaanse tolken en andere medewerkers die voor de Britten hebben gewerkt. Meisjes, vrouwen en andere (religieuze) minderheden die gevaar lopen onder de Taliban krijgen voorrang.

"Ik wil er zeker van zijn dat we als land al het mogelijke doen om steun te geven aan de kwetsbaarste groepen die Afghanistan ontvluchten om veilig een nieuw leven te beginnen in het Verenigd Koninkrijk", zegt minister Patel van Binnenlandse Zaken. "Dit hervestigingsprogramma voor Afghaanse burgers zal levens redden."

In een opiniestuk in The Telegraph roept Patel Europese landen op om ook Afghaanse vluchtelingen op te nemen. "Het Verenigd Koninkrijk doet er alles aan om andere landen aan te moedigen om te helpen. We willen niet alleen het goede voorbeeld geven, maar we kunnen dit ook gewoonweg niet alleen", schrijft Patel.

Duits toestel met evacués landt in Tasjkent

In de Oezbeekse hoofdstad Tasjkent is een derde vliegtuig geland met Duitsers en Afghaans personeel dat voor Duitsland heeft gewerkt. Aan boord waren 135 evacués. De Bundeswehr meldt dat vanuit Tasjkent hun verdere reis wordt voorbereid.

Het is volgens het Duitse ministerie van Buitenlandse Zaken de bedoeling dat de groep die nu nog in Tasjkent is, vandaag door luchtvaartmaatschappij Lufthansa naar Duitsland wordt gebracht. De Duitsers hebben tot nu toe 260 mensen geëvacueerd uit Afghanistan. "En we zullen evacueren zolang we kunnen", aldus het ministerie.

De Duitse minister van Buitenlandse Zaken, Heiko Maas, zegt tegen de ZDF dat er afgelopen avond nog een extra vliegtuig klaarstond op de luchthaven van Kabul, maar dat dat niet is vertrokken omdat de luchthaven is afgesloten. Zodra het vliegveld weer open is, vertrekt dit toestel alsnog, zegt hij.

Evacuatiepoging Kabul mislukt: 'Ik probeerde bij gate te komen'

De evacuatie van een groep Afghanen en Nederlanders is afgelopen avond niet gelukt, zoals eerder bekend werd. Ook de familie van de 20-jarige Aryan kon niet om aan boord komen van het militaire transportvliegtuig, dat uiteindelijk met slechts veertig mensen aan boord is vertrokken. Lees hier het verhaal van Aryan:

Afghaanse vrezen voor hun toekomst: 'Het is duidelijk dat wij onze vrijheden gaan verliezen'

Nu de Taliban de leiding hebben genomen in Afghanistan, is de toekomst voor vrouwen en meisjes onzeker. De groepering, die bekend staat als extreem conservatief, slaat nu een gematigde toon aan en zegt dat vrouwen niets hoeven te vrezen. Maar veel vrouwen maken zich wel degelijk zorgen.

"De eerste paar dagen was ik volledig lamgeslagen", zegt Pashtana Durrani, een jonge vrouw uit Kandahar. "Ik ben vooral thuis. Maar het is duidelijk dat wij vrouwen onze vrijheden gaan verliezen", schrijft een andere jonge vrouw uit Kabul in een persoonlijk Instagrambericht.

Durrani spreekt nu met journalisten over de hele wereld over de situatie waarin vrouwen zich bevinden. "Dit is het moment waarop de hele wereld naar ons luistert. Hierna is de wereld de Afghaanse vrouwen snel vergeten." Maar, zo benadrukt ze: "We hoeven niet gered te worden, maar het westen kan wel solidair met ons zijn."

Defensie: 'Amerikanen houden Afghanen tegen op vliegveld'

Volgens Defensie is het niet gelukt om Afghanen aan boord te krijgen van het transportvliegtuig dat vanavond vertrokken is, omdat zij geen toegang tot het vliegveld kregen van de Amerikanen. Amerikaanse militairen beveiligen en coördineren de vluchten vanaf het vliegveld op Kabul. "Op dit moment is het moeilijk om Afghanen van buiten het vliegveld toegang te geven tot het vliegveld", zegt Defensie.

Defensie zegt dat het samen met Buitenlandse Zaken probeert duidelijkheid te krijgen wanneer de Afghanen op het vliegveld kunnen zijn. Op de vlucht zijn ook geen Nederlandse passagiers aan boord. Hoe dit komt, is niet duidelijk.

Evacuatievliegtuig uit Kabul vertrokken zonder Nederlanders

Het is vanavond niet gelukt om een groep Nederlanders met een C-17 transportvliegtuig uit Kabul te evacueren. Het grote vrachttoestel steeg op met slechts 40 mensen aan boord. Volgens Defensie zijn er geen Nederlanders of Afghanen aan boord.

Hoe dat komt is onduidelijk. Op sociale media melden Nederlanders dat zij moeite hadden het vliegveld te bereiken door drukte op de weg. Ook geldt in Kabul een avondklok.

EU: alleen samenwerken als Taliban fundamentele rechten respecteren

De EU zal alleen samenwerken met de nieuwe Taliban-regering als ze fundamentele rechten, zoals de rechten van vrouwen, respecteren en voorkomen dat het land een verblijfplaats wordt voor terroristen. Dat zei EU-buitenlandcoördinator Joseph Borrell na een EU-vergadering die vanmiddag werd gehouden.

Volgens Borrell zit er niets anders op dan met de Taliban te praten nu ze de overwinning hebben uitgeroepen. Dat betekent niet dat de EU de nieuwe regering gaat erkennen, zei Borrell.

De VN zegt dat ze eerst daden wil zien van de Taliban om te beoordelen of ze zich aan hun beloften houden. "We moeten zien wat er daadwerkelijk gebeurt in Afghanistan", zei VN-woordvoerder Dujarric.

Defensie richt noodopvang in voor Afghanen in Zoutkamp

De Willem Lodewijk van Nassaukazerne in Zoutkamp (Groningen) wordt op korte termijn ingericht als noodopvang voor Afghanen. Defensie heeft de kazerne beschikbaar gesteld, in overleg met het ministerie van Justitie en Veiligheid.

Hoeveel Afghanen naar de noodopvang komen is nog niet bekend. Dat hangt af van de evacuaties in Afghanistan.

VS: Taliban hebben evacuaties niet verstoord

De Taliban hebben de Amerikaanse evacuaties vanuit Kabul niet verstoord, zegt het ministerie van Defensie in Washington. Ook zijn er geen vijandelijkheden geweest.

De Duitse minister van Buitenlandse Zaken Heiko Maas zei eerder wel dat checkpoints van de Taliban rond het vliegveld de evacuatie bemoeilijkte van Afghanen die voor westerse troepen hebben gewerkt.

Intussen arriveren en vertrekken weer vliegtuigen op het vliegveld, nadat Talibanstrijders eerder op de dag in de lucht hadden geschoten om mensen die het luchthavencomplex wilden betreden te verjagen. Het vliegveld zelf wordt beveiligd door 4000 Amerikaanse militairen, ondersteund door 500 tot 600 man van de Afghaanse veiligheidstroepen. Er zijn ook Britse en Duitse militairen. Nog eens 2000 Amerikaanse militairen worden naar het vliegveld gestuurd.

Volgens het Witte Huis vliegen er ook weer commerciële vluchten. De bedoeling is dat er elk uur een vlucht vanaf Hamid Karzai International Airport vertrekt.

Woordvoerder Taliban: 'We zullen op niemand wraak nemen'

Voor het eerste hebben de Taliban een persconferentie gegeven sinds ze zondag de overwinning uitriepen in het presidentiële paleis in Kabul. Woordvoerder Zabihullah Mujahid feliciteerde het Afghaanse volk met hun overwinning en noemde deze een uniek en historisch moment.

Hij benadrukte dat er een einde is gekomen aan de chaos in het land en dat de groepering geen wraak zal nemen op Afghanen die voor de overheid, het leger of buitenlandse overheden hebben gewerkt.

Ook zei de woordvoerder dat de Taliban veiligheid garanderen voor ambassades en internationale organisaties. Hij vroeg de internationale gemeenschap om de religieuze en culturele waarden van de Taliban te respecteren.

Een ander punt dat aan de orde kwam was de positie van vrouwen in Afghanistan. "Vrouwen zullen behandeld worden zoals dat is de Sharia-wetgeving beschreven staat." Volgens Mujahid zal er geen discriminatie zijn tegen vrouwen en meisjes en mogen ze blijven werken en studeren.

Taliban-leider Baradar met delegatie aangekomen in Kandahar

Het hoofd van de politieke afdeling van de Taliban, Mullah Abdul Ghani Baradar, is samen met een delegatie aangekomen in Kandahar, in het zuidoosten van Afghanistan. Dat schrijft een woordvoerder van de delegatie op Twitter. Baradar wordt genoemd als mogelijke nieuwe president van het land.

Baradar is een van de oprichters van de Taliban en was de belangrijkste vertegenwoordiger bij de vredesbesprekingen in Doha. Baradar werd in 2010 gevangengenomen door veiligheidsdiensten in de Pakistaanse stad Karachi. In 2018 werd hij op aandringen van de VS weer vrijgelaten.

Nog 102 tolken en hun families moeten naar Nederland komen

Nederland heeft tot nu toe zo'n vijfhonderd mensen uit Afghanistan naar Nederland gehaald die als tolk hebben gewerkt voor Defensie, of familie zijn van een tolk. Ruim driehonderd mensen zitten nog vast in Afghanistan. Dat zei demissionair minister van Defensie Ank Bijleveld in de Tweede Kamer.

Er zijn tot nu toe 111 tolken met hun gezin naar Nederland gekomen, van wie 43 sinds juli. Gemiddeld neemt iedere tolk zo'n vier familieleden mee. Volgens de minister zijn nog 67 tolken welkom, net als 35 andere tolken die voor de Europese politiemissie hebben gewerkt. De honderden mensen die nu vastzitten zijn om verschillende redenen moeilijk op te halen. Met name maandag was het onrustig op de luchthaven, waardoor een Nederlands militair toestel niet kon landen.

De Kamer stelde kritische vragen over de manier waarop de tolken hierheen gehaald worden. De laatste maanden is vaak opgeroepen om meer vaart te maken en daar heeft het kabinet volgens verschillende fracties te weinig gehoor aan gegeven.

De tolken die nu in Nederland zijn, zijn niet met militaire vluchten naar Nederland gekomen, maar met commerciële lijnvluchten. Die zijn momenteel niet meer mogelijk.

Lijst met namen 15 Afghaanse journalisten opgesteld voor evacuatie

Journalistieke organisaties hebben de namen van vijftien Afghaanse journalisten doorgegeven aan het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap zodat zij met hun gezinnen geëvacueerd kunnen worden uit Afghanistan. "Ik heb goede hoop dat hun namen toegevoegd worden aan de lijst met Afghaanse tolken en vertalers die naar Nederland worden gehaald", zegt Thomas Bruning van de Nederlandse Vereniging van Journalisten (NvJ). Hij spreekt van een goede samenwerking met het ministerie.

De "goede hoop" gaat niet zo ver dat Bruning signalen heeft "dat ze al met hun koffers klaarstaan" of vanuit hun verblijfsplaats gemakkelijk de luchthaven van Kabul kunnen bereiken, verduidelijkt hij. Dat zijn nog onzekerheden.

De NVJ, Free Press Unlimited en het Nederlands Genootschap van Hoofdredacteuren krijgen nog nieuwe namen doorgespeeld van Afghanen die met Nederlandse journalisten hebben gewerkt. Bruning kan zich dan ook voorstellen dat er nog een tweede lijst wordt opgesteld. De Afghaanse journalisten vrezen dat het slecht met hen afloopt onder de Taliban vanwege hun samenwerking met westerse journalisten.

Taliban houden vanmiddag een persconferentie

De Taliban houden vanmiddag om 16.00 uur Nederlandse tijd een persconferentie. Dat zegt Talibanwoordvoerder Zabihullah Mujahid op Twitter. De persconferentie wordt gehouden vanuit een mediacentrum in Kabul dat eerder werd gebruikt door de Afghaanse overheid. De woordvoerder zegt dat journalisten welkom zijn op de persconferentie.

Kabinet wil vanaf morgen luchtbrug vormen voor evacuaties

Het kabinet is van plan om vanaf morgen een luchtbrug te vormen om mensen vanuit Afghanistan te evacueren. Er is nu een toestel op weg dat via een tussenstop naar Kabul zal gaan om een nieuw ambassadeteam af te zetten en 62 militairen voor de beveiliging. Het ambassadepersoneel zal volgens demissionair minister Kaag vandaag of uiterlijk morgen de werkzaamheden vanuit Afghanistan voortzetten.

Gisteren was ook al een Nederlands vliegtuig op weg naar Afghanistan, maar dat kreeg geen toestemming om te landen. Het militaire toestel, een Boeing C-17, kwam uit Hongarije. Daar staan transportvliegtuigen die door NAVO- en EU-landen kunnen worden gebruikt. Volgens Defensie landde het uiteindelijk in "een land in de regio."

Het is de bedoeling dat er de komende dagen twee Nederlandse Hercules-transportvliegtuigen worden gebruikt. "Vanuit een nabij land zullen die een luchtbrug opzetten. Die kunnen elke dag een paar keer op en neer vliegen", zei minister Bijleveld in de Tweede Kamer.

NAVO roept Taliban op om evacuaties uit Kabul mogelijk te maken

Secretaris-generaal Jens Stoltenberg van de NAVO roept de Taliban op om het vertrek van iedereen die dat wil mogelijk te maken. Het bondgenootschap stuurt nieuwe vliegtuigen om te helpen westers personeel en Afghanen die voor de NAVO werken te evacueren. Volgens Stoltenberg heeft evacuatie de grootste prioriteit.

Stoltenberg stelde dat het nooit de bedoeling van de NAVO was om "voor altijd" in Afghanistan te blijven. Hij schaarde zich achter de Amerikaanse president Biden door de "onvoorzien snelle instorting van de Afghaanse veiligheidstroepen en staatsstructuur" te wijten aan het falen van het Afghaanse leger en de regering van de inmiddels gevluchte president Ghani.

Hij riep de Taliban op af te zien van wraakacties en ervoor te zorgen dat internationale terroristen niet opnieuw voet aan de grond krijgen in Afghanistan. De NAVO heeft de financiële hulp aan de Afghaanse veiligheidsdiensten stopgezet, zei de secretaris-generaal. "Er is geen Afghaans leger meer."

De emoties liepen soms hoog op tijdens de persconferentie. Vooral toen een Afghaanse journaliste Stoltenberg vroeg de Taliban niet te erkennen en vooral ook na te denken over de gevolgen voor vrouwen in Afghanistan.

Weer Nederlands vliegtuig onderweg, Kaag erkent verkeerde inschatting

Het kabinet zal er alles aan doen om alle mensen die steun en bescherming verdienen zo snel mogelijk uit Afghanistan te halen. Dat zei demissionair minister Kaag in de Tweede Kamer. Volgens haar gaat het om Nederlanders, tolken en hun gezinnen "en anderen die daarvoor in aanmerking komen".

Er is nu opnieuw een Nederlands vliegtuig op weg naar Afghanistan om mensen op te pikken. Het toestel reist via een ander land in de regio naar Kabul, ook om een nieuw ambassadeteam af te zetten. Het oorspronkelijke Nederlandse ambassadepersoneel heeft gisteravond het land verlaten.

Kaag noemde de situatie in het land dramatisch. "Het is een ramp: de ontwikkelingen hebben zich veel sneller voltrokken dan de internationale gemeenschap en ook wij hadden verwacht." Kaag erkende dat het kabinet dit niet heeft zien aankomen. Volgens haar is nu de hoogste prioriteit Nederlanders en lokaal ambassadepersoneel en hun gezinnen het land uit te krijgen. Kaag zei dat het om 36 Afghaanse medewerkers gaat.

De minister voegde eraan toe dat de Nederlandse ambassadestaf in de nacht van zaterdag op zondag van hun bed is gelicht door Amerikaanse militairen. Ze kregen het bericht dat de compound door de Taliban zou worden overvallen. Volgens Kaag konden de Nederlanders toen niet het lokale personeel inlichten. "Dat is geen kwade wil. Ze moesten op instructie meteen weg." De minister zei ook dat het Afghaanse personeel daarna alsnog is ingelicht. Ze weersprak dat het Afghaanse personeel in de steek is gelaten.

Kaag zei verder dat Nederland niet zonder de Amerikaanse hulp kan, op het gebied van veiligheidsinformatie, 'aircover' en bescherming van de luchthaven in Kabul. Volgens haar is het kabinet ook van de Verenigde Staten afhankelijk voor contacten met de Taliban.

VVD: pijnlijk dat Kamer kabinet tot meer snelheid moest aanzetten

Ook de VVD vindt het pijnlijk dat de Kamer het demissionaire kabinet tot meer "snelheid en minder bureaucratie" moest aansporen bij de regeling voor tolken die voor Nederland hebben gewerkt. "Als het kabinet sneller tempo had gemaakt, hadden nu minder tolken vastgezeten in een voor hen gevaarlijk land", zei VVD-Kamerlid Van Wijngaarden in het Kamerdebat over Afghanistan. Volgens hem is de grootste angst of de te evacueren mensen nog op tijd weg kunnen.

De regeringspartij wil dat iedereen die vanwege zijn eerdere werk voor Defensie in levensgevaar is, kan rekenen op bescherming en hulp bij evacuatie. "Het kabinet moet zich er wel voor inspannen dat dat zorgvuldig gebeurt, hoe moeilijk dat ook is", voegde Van Wijngaarden eraan toe. Hij wil het liefst dat eerst gecheckt wordt of iemand bijvoorbeeld oorlogsmisdaden heeft gepleegd, voordat hij wordt geëvacueerd.

Eerder in het debat bleek al dat een Kamermeerderheid vindt dat het kabinet ruimhartig moet zijn bij het naar Nederland halen van Afghaans personeel dat voor Nederlandse missies heeft gewerkt. Het gaat dan niet alleen om tolken, maar bijvoorbeeld ook om bewakers en chauffeurs. ChristenUnie-Kamerlid Ceder zei dat "bureaucratische afwikkeling niet mag gaan boven het helpen van mensen die hun nek voor ons hebben uitgestoken".

Ephraim (groep-Van Haga) is het ermee eens dat het kabinet tolken "uit moreel besef" een mogelijkheid op asiel wil bieden, maar volgens hem hoeft die groep niet te worden uitgebreid naar anderen. "Dit waren gewoon betaalde banen en het is geen ideologische bevlogenheid."

De PVV pleit juist voor een asielstop. Volgens woordvoerder Fritsma moet een nieuwe vluchtelingencrisis worden afgewend. "Dat kan Nederland niet aan", zei hij. Fritsma vindt dat het kabinet moet leren van eerdere fouten. Hij wil dat de grenzen worden gesloten.

Groot deel Kamer wil ruimhartigheid voor Afghaans personeel

Een groot deel van de Tweede Kamer vindt dat het kabinet ruimhartig moet zijn bij ophalen van personeel dat voor Nederlandse missies heeft gewerkt:

Duitse president: keerpunt voor de wereld

Beelden van grote groepen mensen die Kabul proberen te ontvluchten zijn beschamend voor westerse landen, zegt de Duitse president Steinmeier.

"We maken een tragedie mee waar we deels verantwoordelijk voor zijn", zegt hij. "We bevinden ons op een politiek keerpunt dat de wereld zal veranderen." Steinmeier zegt dat er alles aan moet gebeuren om mensen in Afghanistan te helpen die in gevaar zijn.

"Het mislukken van onze jarenlange inspanningen in Afghanistan om een stabiele, duurzame gemeenschap op te bouwen, roept fundamentele vragen op voor het verleden en de toekomst van ons buitenlandbeleid en onze militaire inzet", zei de voormalige minister van Buitenlandse Zaken.

Kamerleden kritisch over houding kabinet ten opzichte van Afghaanse medewerkers

Een groot deel van de Tweede Kamer vindt dat het kabinet ruimhartig moet zijn bij het naar Nederland halen van Afghaans personeel dat voor Nederlandse missies heeft gewerkt. Het gaat dan niet alleen om tolken, maar bijvoorbeeld ook om bewakers, chauffeurs, judiciële medewerkers, koks, (fixers van) journalisten en mensen die aan Nederlandse ontwikkelingsprojecten hebben meegewerkt, zei D66-Kamerlid Belhaj.

Onder andere PvdA, SP en GroenLinks vroegen waarom bewindslieden niet eerder in actie zijn gekomen om Afghaanse tolken naar Nederland te laten komen. PvdA-Kamerlid Piri noemde dat schaamteloos. Ze wees erop dat veel Afghanen "verdronken in de bureaucratie". De Kamer wil weten hoeveel tolken nu inmiddels in Nederland zijn. Verschillende fracties vroegen ook of het klopt dat Nederlands ambassadepersoneel wel in veiligheid is gebracht en Afghaanse medewerkers niet.

CDA-Kamerlid Boswijk sprak van een "clusterfuck". Net als anderen zei hij dat het nu niet de tijd is voor allerlei beschouwingen, maar dat het uitgangspunt moet zijn dat iedere Afghaan die voor Nederland heeft gewerkt en die wordt bedreigd door de Taliban in veiligheid moet worden gebracht. "Dat kan in de regio, maar het kan ook in Nederland." Boswijk toonde zich geëmotioneerd toen hij het had over gesprekken met Nederlandse veteranen, die nu nog steeds begaan zijn met het lot van de Afghaanse bevolking.

Johnson wil zo snel mogelijk G7-vergadering

De Britse premier Johnson wil zo snel mogelijk een online vergadering organiseren met de G7, de zeven rijkste industrielanden, over de situatie in Afghanistan. Dat maakte Downing Street bekend nadat Johnson een telefoongesprek had gevoerd met de Duitse bondskanselier Merkel.

"De premier benadrukt ook de behoefte om de huidige en toekomstige Taliban-regeringen te houden aan internationale standaarden als het gaat om mensenrechten", staat in de verklaring.

Debat: vroege schorsingsaanvraag van tafel geveegd

Meteen aan het begin van het Kamerdebat over Afghanistan vroeg een aantal fracties schorsing van het debat aan, omdat eerder ingediende schriftelijke Kamervragen nog moeten worden beantwoord. Maar een meerderheid vond dat het debat meteen moest beginnen. Minister Bijleveld van Defensie zei dat de bewindslieden in het debat op de vragen zullen ingaan en dat de ambtelijke ondersteuning zich op het "managen van de crisis" heeft gericht. Minister Kaag van Buitenlandse Zaken noemde de situatie in Afghanistan "een horrorshow".

Het Kamerdebat gaat vooral over de chaotische situatie in het land en over de positie van Afghanen die in het verleden voor Nederlandse missies hebben gewerkt. Voor het debat heeft de Kamer het zomerreces onderbroken.

Het is geen plenair debat maar een commissiedebat: de vaste Kamercommissie voor Defensie praat met de demissionaire ministers Kaag en Bijleveld en staatssecretaris Broekers-Knol (Justitie en Veiligheid).

Kamerdebat nu live te volgen bij NOS

De Kamercommissie voor Defensie debatteert over de situatie in Afghanistan. Het debat is hier live te volgen. In dit blog word je ook op de hoogte gehouden van het laatste nieuws uit het debat.

Defensie aan personeel: achtbaan aan emoties door verovering Afghanistan

"De snelle opmars van de Taliban is een pijnlijke afsluiting van onze inzet in Afghanistan", schrijven minister Bijleveld en Commandant der Strijdkrachten Eichelsheim. In een brief aan Defensiemedewerkers - die in handen is van de NOS - schrijven ze dat de verovering van Afghanistan door de Taliban een achtbaan aan emoties oproept. Ze voelen "ongeloof, moedeloosheid, maar ook woede en verdriet". "De situatie is een hard gelag. Vooral voor de Afghaanse burgers die al lange tijd snakken naar vrede en stabiliteit."

Bijleveld en Eichelsheim wenden zich tot de Nederlandse militairen: "Jullie hebben gevochten en gebouwd, getraind en geadviseerd. Er zijn collega's gesneuveld en gewond geraakt. Het nieuws over de verovering kan dan ook schokkend zijn voor veteranen en nabestaanden, staat in de brief.

Ze zeggen zich te kunnen voorstellen dat mensen zich afvragen of het allemaal voor niets was. "'Hebben we daarvoor gevochten, mensen opgeleid en getraind?' De een zal volmondig 'ja' zeggen, terwijl een ander nog altijd de meerwaarde van zijn of haar missie ziet. Het is dan ook een vraag die ieder voor zichzelf moet beantwoorden."

De minister en de Commandant schrijven dat het nieuws wonden kan openrijten bij veteranen en sporen iedereen aan om steun en hulp te zoeken als dat nodig is.

Vliegtuig met Franse evacués landt in Abu Dhabi

Het eerste militaire vliegtuig dat Franse evacués uit Afghanistan vervoerde, is vannacht in Abu Dhabi geland. Dat heeft minister Parly bekendgemaakt. Het toestel landt vanmiddag in Frankrijk. Parly zegt dat de regering nog bezig is om meer mensen uit Afghanistan te halen.

Gisteren bleek het onmogelijk om vluchten uit te voeren, omdat de landingsbaan vol stond met mensen die aan boord van vliegtuigen probeerden te klimmen. Dit Franse vliegtuig vertrok vannacht:

Ook een Nederlands vliegtuig moest uitwijken. Of dat inmiddels al geland is, is nog onduidelijk.

Taliban-functionaris: vrouwen moeten geen slachtoffer worden

Een Taliban-functionaris heeft op de Afghaanse staatstelevisie een "generaal pardon" aangekondigd voor iedereen in het land. Ook zegt hij dat de Taliban niet willen dat vrouwen slachtoffer worden. "Vrouwen zouden in de regering moeten kunnen opereren onder de sharia."

De opmerkingen zijn gemaakt door Enamullah Samangani, een lid van de culturele commissie van het Islamitische Emiraat, zoals de Taliban Afghanistan noemen. Hij zegt dat het nog niet duidelijk is wat voor soort regering Afghanistan krijgt, "maar als ik afga op eerdere ervaringen, worden het een volledig islamitisch leiderschap en zouden alle partijen moeten meedoen".

Toen de Taliban in de jaren 90 aan de macht waren, mochten meisjes niet naar school en mochten vrouwen geen baan hebben. Ze konden zich niet vrij bewegen. Ook waren de Taliban berucht vanwege de vele executies, het amputeren van handen van dieven en het stenigen van vrouwen die overspelig waren geweest.

Ondertussen is de Afghaanse nieuwszender TOLOnews vanochtend doorgegaan met uitzenden, met vrouwelijke presentatoren:

Ook werd een Taliban-lid door een presentatrice geïnterviewd, wat, zoals deze twitteraar schrijft, onvoorstelbaar was toen de Taliban ruim twintig jaar geleden aan de macht waren:

Duits militair vliegtuig had maar 7 passagiers

Een Duits militair vliegtuig dat mensen in Kabul kwam ophalen, is vertrokken met maar zeven passagiers aan boord.

Het toestel van de Bundeswehr kon vannacht pas landen, nadat het wachtend op toestemming uren boven Kabul had gecirkeld. Toen er eindelijk toestemming kwam, was het bijna door zijn brandstof heen. Direct na de landing werd de omgeving afgezet door commando's die meegevlogen waren.

Vanwege de avondklok konden slechts zeven personen die mee mochten het vliegveld bereiken. Anderen mochten niet mee, omdat de situatie te chaotisch en gevaarlijk was en het toestel na een half uur weer moest vertrekken.

De Duitsers verwachten met de komende evacuatievluchten meer mensen mee te nemen, omdat de commando's in Kabul zijn achtergebleven om die evacuaties voor te bereiden.

Kamercommissie vanochtend in debat

De ontwikkelingen in Afghanistan komen vandaag aan de orde in de Tweede Kamer. Het debat van de Kamercommissie voor Defensie met de ministers Kaag en Bijleveld en staatssecretaris Broekers-Knol begint om 10.00 uur. Het eerste deel is besloten, het vervolg is rond 11.00 uur via NOS.nl rechtstreeks te volgen.

Australische premier: we kunnen niet alle Afghanen helpen

Het gaat Australië niet lukken om alle Afghanen te helpen die met Australische militairen hebben gewerkt, zegt premier Morrison. De Australische regering gaat 250 militairen naar Kabul sturen om zijn staatsburgers en een onbekend aantal Afghanen te evacueren. Die laatste groep heeft een visum gekregen na samenwerking met het Australische leger.

"We zullen er alles aan doen om de mensen te helpen die ons hebben bijgestaan, zoals we tot nu toe hebben gedaan", zei Morrison tegen journalisten in Canberra. "Maar ik wil wel eerlijk zijn: ondanks onze inspanningen gaan we niet iedereen hulp kunnen bieden, terwijl dat wel zou moeten."

Meer dan 39.000 Australische militairen zijn uitgezonden geweest naar Afghanistan. 41 van hen kwamen om het leven.

Prins Harry: veteranen, steun elkaar

De Britse prins Harry roept veteranen die in Afghanistan zijn geweest op om steun te zoeken bij elkaar. Dat doet hij op het Twitteraccount van zijn Invictus Games.

Harry organiseert het internationale sporttoernooi om militairen en veteranen die in dienst fysiek of mentaal gewond zijn geraakt te helpen. Veel deelnemers waren ook in Afghanistan actief. Daarom raakt de situatie in het land de gemeenschap van de Invictus Games persoonlijk, schrijft de prins. Harry werd zelf ook twee keer als militair uitgezonden naar Afghanistan.

'Veel Afghanen voelen zich in de steek gelaten door Biden'

Ook in Afghanistan is de toespraak van president Biden van gisteravond doorgedrongen, zegt correspondent Aletta André in het NOS Radio 1 Journaal. "Veel Afghanen zijn absoluut zwaar teleurgesteld en gechoqueerd door het feit dat hun regeringsleiders en militairen het land zijn ontvlucht of makkelijk lokale dealtjes met de Taliban hebben gesloten", zegt ze. "Tegelijkertijd is het op zijn zachtst gezegd gek dat Biden nu zegt dat het nooit het doel was van de Amerikanen om een natie op te bouwen."

"Vanuit de VS zijn miljarden gestoken in de maatschappij, het opbouwen van de democratie, het trainen van vrouwen en het bouwen van scholen. De mensen die daarvan hebben geprofiteerd en een leven hebben opgebouwd, voelen zich hier redelijk door in de steek gelaten. Ze voelen zich vergeten en achtergelaten alsof ze minder waard zijn als mens. Dat zijn verhalen die ik hoor en dat komt hier dus hard aan."

Angst onder bevolking

Ondertussen pakken mensen het leven in Afghanistan weer voorzichtig op, al ziet het er natuurlijk anders uit dan twee weken geleden, zegt André. "Winkels en eettentjes gaan weer open, ook in andere steden dan Kabul. Maar in die stad zijn er wel verhalen over dat banken geen contant geld meer geven, dat maakt het leven wel moeilijk."

Onder mensen die voor de overheid en ngo's hebben gewerkt, heerst veel angst - ook onder kunstenaars en muzikanten. "Veel van deze mensen houden zich schuil, wissen hun socialemediapagina's en zetten hun telefoon uit. De Taliban hebben misschien beloofd dat ze die mensen niets zullen aandoen, toch is er de angst dat dat wel gaat gebeuren", zegt André. "Er zijn verhalen uit Kandahar, de thuisbasis van de Taliban, over executies, maar die zijn niet bevestigd."

Mensen die het land nog proberen te ontvluchten, stuiten soms op moeilijkheden. "De wegen rondom het vliegveld worden zwaar gecontroleerd door de Taliban. Er zijn ook berichten dat Afghanen met een Amerikaanse greencard geweigerd worden. Anderen durven het niet eens te proberen."

Een dag na de chaos op het vliegveld komt de evacuatie op gang

Twee dagen na de verovering van Kabul is er nog veel onduidelijk over de situatie in Afghanistan. De chaos op het vliegveld van gisteren lijkt af te nemen en de evacuaties lijken op gang te komen. Lees hier een overzicht van wat we tot nu toe weten:

Biden kondigt noodfonds aan voor Afghaanse vluchtelingen

President Biden heeft 500 miljoen dollar toegezegd voor steun aan Afghaanse vluchtelingen. Het Witte Huis heeft een noodfonds aangekondigd voor vluchtelingen, slachtoffers van het conflict in Afghanistan en mensen die gevaar lopen door de situatie in het land. Het geld kan gebruik worden door internationale organisaties, goede doelen en regeringsdepartementen.

Reuters: evacuatievluchten vertrokken vanaf luchthaven Kabul

Vanaf de luchthaven van Kabul zijn vanmorgen militaire vliegtuigen met diplomaten en burgers uit Afghanistan vertrokken, meldt persbureau Reuters op basis van een westerse veiligheidsfunctionaris op het vliegveld. In Kabul is het nu iets na 07.30 uur 's ochtends.

Na de chaotische situatie van gisteren is de startbaan nu vrij en kunnen er vliegtuigen opstijgen. Gisteren werden de evacuatievluchten nog afgeblazen doordat er duizenden mensen op de startbaan liepen die probeerden het land te ontvluchten.

Vooraanstaande Democraat: waarom was VS niet voorbereid op worstcasescenario?

Ook in de Democratische Partij klinkt verslagenheid over de machtsovername van de Taliban en de situatie in het land sindsdien. "De beelden die we de afgelopen dagen in Afghanistan hebben gezien, zijn verschrikkelijk", reageert de Democratische senator Mark Warner, een hooggeplaatst lid van de inlichtingencommissie in de Senaat. Warner wil weten waarom Washington niet beter was voorbereid op een worstcasescenario.

"Op dit moment moeten de veiligheid van Amerikaanse diplomaten en andere burgers onze topprioriteit zijn", aldus de Democraat. Ook Afghanen die de Amerikanen hebben geholpen in de twintig jaar durende strijd moeten geholpen worden, vindt Warner. "We moeten al het mogelijke doen om de luchthaven van Kabul veilig te stellen, evacuatievluchten te hervatten en onze Afghaanse partners in veiligheid te brengen in de Verenigde Staten of elders."

Bush reageert bedroefd op situatie Afghanistan

De Amerikaanse oud-president George W. Bush, onder wie de Verenigde Staten begonnen met hun militaire missie in Afghanistan, heeft gereageerd op de situatie in het land. Hij en zijn vrouw laten weten bedroefd te zijn.

"Laura en ik hebben met diepe bedroefdheid gekeken naar de tragische gebeurtenissen. Ons hart is bezwaard voor het Afghaanse volk, dat zo zwaar heeft geleden, en voor de Amerikanen en NAVO-bondgenoten die zo veel hebben opgeofferd", schrijft hij.

Bush laat weten erop te vertrouwen dat de evacuaties van mensen uit Afghanistan goed zullen verlopen, "omdat ze worden uitgevoerd door de bijzondere mannen en vrouwen van het Amerikaanse leger, het corps diplomatique en de inlichtingendiensten".

Felle Republikeinse kritiek op Biden

Onder anderen de Republikeinse leider Mitch McConnell heeft hard uitgehaald naar de Amerikaanse president Biden. Hij noemt diens beleid aangaande Afghanistan "een regelrechte ramp". Hij zegt dat Biden tegen ieders advies in heeft besloten tot een snelle terugtrekking van de Amerikaanse troepen en vindt dat "een vlek op de reputatie van de Verenigde Staten". "Iedere terrorist ter wereld - in Syrië, Irak, Jemen, Afrika - juicht omdat het Amerikaanse leger is verslagen door een terroristische organisatie in Afghanistan."

McConnell zegt niet alleen Biden te hebben ontraden om Afghanistan te verlaten, maar zegt dat hij dat ook heeft gezegd tegen de oud-presidenten Trump en Obama. "Het was me vrij duidelijk wat er zou gebeuren", reageerde hij.

De Republikein zegt dat het nu aan Biden is om toe te zien op een veilig vertrek van Amerikanen uit Afghanistan. "Ik hoop dat de president genoeg troepen stuurt om zo veel mogelijk mensen weg te krijgen. Niet alleen alle Amerikanen, maar ook mensen die voor ons hebben gewerkt."

Malala: neem Afghaanse vluchtelingen op

Nobelprijswinnares Malala Yousafzai zegt dat alle landen "een rol en verantwoordelijkheid hebben" in Afghanistan nu de Taliban er de macht hebben gegrepen. In een interview met de BBC roept ze landen op om Afghaanse vluchtelingen op te vangen. Ze waarschuwt dat het land te maken heeft met een humanitaire crisis.

De Pakistaanse voorvechtster van onderwijs voor meisjes werd in 2012 op 15-jarige leeftijd door haar hoofd geschoten door de Taliban. Ze heeft nu een brief gestuurd naar premier Khan van Pakistan, waarin ze hem vraagt om Afghaanse vluchtelingen op te nemen en erop toe te zien dat de vluchtelingenkinderen ook onderwijs krijgen, desnoods in vluchtelingenkampen.

"Ik heb nog geen contact gezocht met premier Johnson, maar wie mij nu ook kan horen: ik denk dat het belangrijk is dat ze realiseren dat ze een zeer belangrijke strategische leiderschapsrolmoeten spelen", aldus Malala. "Ze moeten een gedurfd standpunt innemen voor de bescherming van mensenrechten."

VN roept landen op om Afghanen op te vangen

De secretaris-generaal van de Verenigde Naties, António Guterres, roept de internationale gemeenschap op om de Afghanen niet in de steek te laten. "Terwijl de wereld de gebeurtenissen in Afghanistan met een zwaar gemoed volgt, roep ik alle landen op om bereid te zijn Afghaanse vluchtelingen op te vangen en af te zien van uitzettingen", schrijft hij op Twitter. "De Afghanen hebben generaties van oorlog en ontberingen gekend. Ze verdienen onze volledige steun. Nu is de tijd voor solidariteit."

Afgeladen Amerikaans vliegtuig brengt ruim 600 Afghanen in veiligheid

Een vliegtuig van de Amerikaanse luchtmacht heeft zo'n 640 Afghaanse burgers uit Kabul in veiligheid gebracht, meldt Defense One. De online publicatie heeft een foto geplaatst die zou zijn genomen in het ruim van het toestel. Te zien is dat het vliegtuig afgeladen vol is.

Het was volgens Defense One niet de bedoeling om zo veel mensen mee te nemen, maar de Afghanen zouden in paniek aan boord zijn geklommen toen het luik half open stond. De bemanning besloot daarop om niet iedereen van boord te jagen, maar te vertrekken, zegt een anonieme functionaris van het Pentagon tegen de publicatie.

De functionaris zegt verder tegen Defense One dat er meerdere toestellen zijn vertrokken met enkele honderden passagiers aan boord. Mogelijk waren er bij andere vliegtuigen nog meer Afghanen aan boord.

Welkom

Welkom in het liveblog over de situatie in Afghanistan van dinsdag 17 augustus. Lees hier het liveblog van gisteren.