Maartje Geels en Miral de Bruijne
redacteuren
Maartje Geels en Miral de Bruijne
redacteuren
Nog geen drie meter zitten ze van elkaar. De Afghaanse journaliste Beheshta Arghand en een persvoorlichter van de Taliban, Mawlawi Abdulhaq Hemad. Zo kan de hele wereld zien dat de Taliban zich op de Afghaanse nieuwszender TOLONews laat interviewen door een vrouw. Dezelfde dag roepen ze vrouwen ook op om zich aan te sluiten bij een nieuwe regering.
Het is een beeld dat past in de campagne die de Taliban sinds hun machtsovername voeren; laten zien dat ze gematigd zijn geworden. Vrouwen hoeven zich geen zorgen te maken onder de Taliban, verzekerde een woordvoerder vandaag tijdens hun eerste persconferentie. Maar veel vrouwen maken zich wel degelijk zorgen. Ze durven zich niet meer uit te spreken en gaan uit voorzorg niet de straat op.
"Ik ben vooral thuis. Maar het is duidelijk dat wij vrouwen onze vrijheden gaan verliezen", schrijft M. in een persoonlijk Instagrambericht vanuit Kabul. Tussen het contact zitten uren, soms halve dagen. Ze schrijft terug: "Het is voor vrouwen eng om nu naar buiten te gaan".
'Ik voel me leeg van binnen'
Nu de Taliban Afghanistan hebben veroverd, is de toekomst voor Afghaanse vrouwen en meisjes onzeker. De extremistische groepering staat bekend als ultra conservatief. Onder hun bewind eind jaren 90, dat vijf jaar duurde, mochten meisjes niet naar school en vrouwen niet buitenhuis aan het werk. Hoe realistisch is het dat de groepering is gemoderniseerd?
Ook de jonge N., die we ook spraken via Instagram, heeft sterke twijfels. N.'s tijdlijn op Instagram is gevuld met vrolijke, kleurrijke portretten. De foto van gisteren is anders: daarop zit ze met haar rug naar de camera toe. "Ik heb hard aan mijn toekomst gewerkt. Ik heb alles gegeven voor waar ik nu sta, maar de Taliban willen het vernietigen. Ze willen me terugbrengen naar 20 jaar geleden", luidt het onderschrift.
In een persoonlijk bericht schrijft N. dat ze niet meer naar haar kantoor gaat en eigenlijk de deur niet uit komt. Over de beloftes van de Taliban is ze sceptisch: "Ze hebben hun beloftes altijd verbroken. We geloven het niet." Uit N.'s berichten spreekt boosheid over hoe de Afghanen aan hun lot zijn overgelaten. "Wij zijn ook mensen, wij verdienen het ook om een goed leven te hebben."
De Taliban hebben nog niet aan haar deur gestaan, zoals in andere provincies wel gebeurt. Maar buiten op straat ziet ze hen wel. De toekomst ziet N. somber in, ondanks de woorden van de Taliban vandaag. "Ik voel me leeg van binnen, alsof ik niks meer heb om voor te leven." Hoop heeft ze nu niet, schrijft ze.
Op een persconferentie in Kabul heeft een woordvoerder van de Taliban gezegd dat vrouwenrechten gerespecteerd worden, mits in overeenstemming met islamitische wetten:
Tijdens de persconferentie die de Taliban vandaag gaven, zei een woordvoerder dat de rechten van vrouwen gewaarborgd zouden blijven. Volgens de extremisten mogen zij werken en studeren, maar wel binnen de kaders van de sharia. Wat dan de regels precies zijn, daar zijn ze niet duidelijk over.
Omdat er nog zoveel onduidelijk is, lijken vrouwen terughoudend te zijn om zich uit te spreken. Een vrouw die wel nadrukkelijk van zich laat horen is Pashtana Durrani. Een jonge vrouw uit Kandahar en directeur van LEARN Afghanistan, een organisatie die zich inzet om meisjes naar school te krijgen. Vanuit een onbekende locatie ergens op het platteland vertelt zij via Skype waarom ze het belangrijk vindt om te blijven spreken.
"De eerste paar dagen was ik volledig lamgeslagen", zegt Durrani. "Maar nu moet iedereen zelf bepalen of zij de strijd aan gaat". Voor Durrani betekent dit dat ze met journalisten van over de hele wereld spreekt. Ze kent de eventuele gevaren, maar bang is ze niet. "Dit is het moment waarop de hele wereld naar ons luistert. Hierna is de wereld de Afghaanse vrouwen snel vergeten."
Afghaanse vrouwen, benadrukt Durrani, kunnen prima voor zichzelf opkomen. "Afghaanse vrouwen zijn geen slachtoffers, ze voeren hun eigen strijd. We hoeven niet gered te worden, maar het westen kan wel solidair met ons zijn."
'De Taliban moeten een vrouwelijke leider aanstellen'
Durrani is om veiligheidsredenen al dagen niet buiten geweest. Maar ze wil niet dat het de nieuwe norm wordt dat vrouwen alleen nog binnen mogen blijven. "Ik vraag de Taliban om meisjes naar school te laten gaan. Ik vraag ze om vrouwenrechten te respecteren in de politiek, maar ook op de werkvloer", stelt ze. "De Taliban moeten een vrouwelijke leider aanstellen. Een vrouw die kan beslissen over vrouwenzaken. We kunnen pas vooruit als ze ons accepteren".
Ook Durrani ziet dat de extremisten een andere koers beloven in te slaan dan in de jaren 90. "Nu moeten ze de daad bij het woord voegen", vindt ze. Maar Durrani vertrouwt de Taliban niet. "Ik vertrouw in mezelf en ik vecht voor mijn rechten en voor een plek in de samenleving. Dit is mijn land, ik ben Afghaans, waarom zou ik daar geen recht op hebben?"
