Turkije: acht doden bij mortieraanval van Koerdische YPG

Turkije: acht doden bij mortieraanval van Koerdische YPG op Turkije

Erdogan: 'Ik zet geen stap terug' uit Noordoost-Syrië

President Erdogan van Turkije negeert de waarschuwingen van landen uit de EU en de Verenigde Staten. In een toespraak zei hij "geen stap terug" te zetten uit Noordoost-Syrië, waar hij een offensief is begonnen. Erdogan, die "een veilige zone" wil creëren in het gebied, zegt door te vechten totdat de Koerdische milities 32 kilometer verwijderd zijn van de Turkse grens.

Turkije heeft het naar eigen zeggen alleen gemunt op Koerdische strijdkrachten, maar de Turkse acties hebben een ontwrichtend effect op de hele regio. Volgens de Verenigde Naties zijn er zeker 100.000 mensen op de vlucht geslagen.

Koerdische en Turkse Nederlanders reflecteren op conflict in Syrië

De Koerdisch-Nederlandse filmmaakster Beri Shalmashi vreest een volkerenmoord in Noordoost-Syrië. "Ik denk eerlijk gezegd ook niet dat de Koerden de middelen hebben om te vechten", zegt ze in een artikel over hoe Nederlanders met een Koerdische of Turkse achtergrond kijken naar het conflict in Noordoost-Syrië.

De Turkse Nederlander Cemil Yilmaz stoort zich eraan dat "Turken en Koerden als tegengestelde groepen worden neergezet". Hij vindt "dat er onvoldoende aandacht is voor de link tussen de terroristische organisatie PKK en de YPG". Die Syrisch-Koerdische strijdgroep wordt in Turkije gezien als verlengstuk van de PKK.

Door Turkije gesteunde Syrische strijders onderweg naar Syrië

De Jonge: 'Noch Turkije, noch de Verenigde Staten hebben ons op de hoogte gesteld. Dat is niet goed.'

In het wekelijkse gesprek met de minister-president zei vice-premier Hugo de Jonge (premier Rutte is op handelsmissie in het buitenland) dat de Nederlandse regering verrast was door de terugtrekking van Amerikaanse troepen en de Turkse aanval in Noordoost-Syrië. "Wij zijn bondgenoten, maar we zijn noch door de Amerikanen, noch door Turken op de hoogte gesteld. Dat is niet goed. Je moet samen optrekken."

Volgens De Jonge brengen de soloacties de regio in gevaar. "Daarom ook de veroordeling en mogelijke sancties om de Turken ertoe te bewegen zich terug te trekken, want daar gaat het om."'

Geen Nederlandse wapens meer naar Turkije

Over wat voor sancties dat zijn laat De Jonge zich nog niet uit. "Economische zijn sancties mogelijk , sancties tegen personen zijn mogelijk. We laten alle opties open maar ze moeten wel proportioneel zijn, en ze mogen niet burgers daar of ondernemers hier raken."

Een maatregel die wel al bekend is, is dat Nederland geen toestemming meer geeft voor wapenexporten naar Turkije, zolang de militaire operatie in Noordoost-Syrië voortduurt. Nederland levert vooral onderdelen van wapens en stopt ook daarmee. Nederland heeft afgelopen jaar voor 29 miljoen euro aan wapens aan Turkije geleverd. De Jonge zegt dat de regering andere landen gaat vragen ook te stoppen met wapenleveranties aan Turkije.

Veiligheidsrisico is gering

De Jonge denkt dat er nog geen sprake is van een veiligheidsrisico doordat kampen in Noordoost-Syrië waar IS-strijders gevangen zitten minder goed bewaakt worden. "Dat zou kunnen gebeuren, we hebben met alles rekening te houden. Maar we hebben geen aanwijzingen dat er op dit moment al kampen zijn waar Nederlandse IS-strijders zonder bewaking zitten. Onze inlichtingendiensten zijn buitengewoon alert en wat we hebben te doen, is vooral werken aan de-escalatie om te voorkomen dat het zover komt."

'Vijf IS-gevangenen ontsnapt door Turks bombardement'

In de stad Qamishli zijn volgens Syrische Koerden vijf jihadisten van Islamitische Staat ontsnapt uit een gevangenis. Ze zagen hun kans schoon na een bombardement in de buurt, zegt de woordvoerder van de Syrische Democratische Strijdkrachten.

Grote explosie

In dezelfde stad is ook een grote explosie geweest. Volgens de Syrische Democratische Strijdkrachten ging het om een autobom. Volgens de Koerden zijn daarbij zeker drie mensen om het leven gekomen en negen gewonden gevallen. Een Koerdisch persbureau zegt dat in een van de auto's een zelfmoordterrorist zat. Er wordt geen schuldige genoemd, maar een verklaring van de Koerdische strijdkrachten in het gebied zegt dat Islamitische Staat zijn activiteit in het gebied heeft verhoogd, sinds de Turkse inval.

Nederland schort wapenexport naar Turkije op

Nederland geeft geen toestemming meer voor wapenexporten naar Turkije, zolang de militaire operatie in Noordoost-Syrië voortduurt. Dat zei vicepremier Hugo de Jonge na afloop van de ministerraad. Nederland levert vooral onderdelen van wapens en stopt ook daarmee. Nederland heeft afgelopen jaar voor 29 miljoen euro aan wapens aan Turkije geleverd. De Jonge zegt dat de regering andere landen gaat vragen ook te stoppen met wapenleveranties aan Turkije.

VN: 100.000 mensen op de vlucht voor geweld in Noordoost-Syrië

Het aantal mensen dat op de vlucht is geslagen voor het geweld in Noordoost-Syrië loopt snel op. De Verenigde Naties melden dat er nu ongeveer 100.000 vluchtelingen op de been zijn. Een paar uur geleden waren dat er nog 70.000. "Turkije moet begrijpen dat onze grootste zorg is dat hun acties kunnen leiden tot een nieuwe humanitaire ramp", zei EU-president Tusk. Turkije weerspreekt dat de aanvallen, die bedoeld zouden zijn een "veilige zone" te creëren in het gebied, een humanitaire ramp veroorzaken.

Woordvoerder Syrisch-Koerdische kant: belangrijke dam geraakt

Artsen Zonder Grenzen sluit ziekenhuis om geweld

Een ziekenhuis in Tal Abyad in Noordoost-Syrië moest noodgedwongen sluiten vanwege het Turkse geweld. Dat zegt hulporganisatie Artsen Zonder Grenzen, dat de leiding had over het ziekenhuis. Het hospitaal bediende zo'n 200.000 mensen in het gebied. De medische staf moest vluchten, waardoor het ziekenhuis onbemand raakte. AZG probeert de dienstverlening naar andere plekken in de regio te verplaatsen.

Ook de hulp in twee opvangkampen is beperkt. AZG werkt er nog wel, maar andere hulporganisaties zijn vertrokken. Een van die kampen is het al-Hol-kamp, waar 70.000 vrouwen en kinderen verblijven. Vandaag zou daar ook een opstand zijn geweest.

Turkije: 'Wij veroorzaken geen humanitaire crisis'

Het Turkse ministerie van Buitenlandse Zaken weerspreekt beschuldigingen dat Turkije met de militaire operatie in Noordoost-Syrië een humanitaire crisis veroorzaakt en massa's mensen verjaagt. Volgens de Verenigde Naties zijn al meer dan 70.000 mensen op de vlucht geslagen voor het aanhoudende geweld. Maar het ministerie zegt in een verklaring dat dit soort beschuldigingen de wereld in worden geholpen om Turkije in diskrediet te brengen.

Turkije is de inval begonnen om naar eigen zeggen een veilige zone te creëren in het grensgebied. Het ministerie van Buitenlandse Zaken zegt dat alleen Koerdische strijders, hun verblijfplaatsen en wapens doelwit zijn. Het ministerie van Defensie zegt tegen Al Jazeera dat er inmiddels 342 Koerdische strijders zijn gedood. Aan eigen kant zegt Turkije twee militairen te hebben verloren. Vanochtend waren dat er nog 277 strijders. De Koerden ontkenden toen nog dat er strijders zijn gedood. Een Koerdische hulporganisatie had het toen wel over 11 burgerslachtoffers.

'Ontsnapping IS-aanhangers uit kamp Noordoost-Syrië ternauwernood verijdeld'

In Noordoost-Syrië is ternauwernood een ontsnappingspoging verijdeld van aanhangers van Islamitische Staat. Dat zegt een woordvoerder van de door Koerden geleide Syrische Democratische Strijdkrachten in het gebied. Op een video, te zien in de Tweet onder deze post, zijn rennende mensen te zien, van wie sommigen zwarte, bedekkende kleding dragen. Volgens de woordvoerder worden vrouwelijke IS-aanhangers achternagezeten door bewakers van het kamp. Ze zouden de poort hebben willen doorbreken.

De mogelijke ontsnappingspoging had plaats in het al-Hol-kamp. Daar verblijven 70.000 vrouwen en kinderen. Het kamp zou gedomineerd worden door radicale IS-vrouwen. De Koerdische leiding zegt al langer moeite te hebben de orde te bewaren in het kamp en de nodige humanitaire hulp te bieden. Eerder schreven we al over de mogelijkheid dat IS-gevangenen kunnen ontsnappen door chaos als gevolg van de Turkse aanval in het gebied.

Journalist in Noordoost-Syrië tweet video 'ontsnappingspoging' IS-aanhangers

Minister Blok sluit later aan bij staatsbezoek om in Luxemburg over Turkije en Syrië te praten

Minister Blok (VVD) sluit volgende week pas halverwege aan bij het staatsbezoek van koning Willem-Alexander en koningin Máxima in India. Blok gaat maandag eerst naar Luxemburg voor een belangrijke vergadering over de situatie in Turkije en Syrië. Het zal ook gaan over de brexit en de toetreding van Albanië, waartegen Nederland bezwaren heeft.

Gebruikelijk is dat de minister van Buitenlandse Zaken staatsbezoeken bijwoont, maar hij maakt een uitzondering. Alle partijen in de Tweede Kamer, op de VVD en Kamerlid Van Haga na, vonden dat het kabinet een minister moet afvaardigen. Minister Kaag voor Buitenlandse Handel, die ook naar India gaat, neemt de rol van Blok de eerste dagen over.

Pakistan steunt Erdogan, Italië wil niet toegeven aan chantage

De premier van Pakistan heeft zijn steun uitgesproken voor de Turkse inval in Syrië. Premier Khan heeft president Erdogan opgebeld om zijn solidariteit uit te spreken.

In een verklaring van Pakistan over het gesprek staat: "Pakistan begrijpt Turkije's zorgen over terrorisme volledig". Ook zegt Khan dat hij hoopt dat Turkije erin slaagt om stabiliteit en vrede in de regio te krijgen.

Erdogan reist later deze maand af naar Pakistan voor een bezoek.

Italië

Ondertussen heeft de Italiaanse premier Conte gezegd dat hij vindt dat Europa niet kan toegeven aan chantage van Turkije. Conte vreest juist dat de actie destabiliserend werkt. NAVO-topman Stoltenberg waarschuwt voor een escalatie van het conflict.

'22 Koerdische strijders gedood'

Turkije heeft volgens persbureau Reuters de lucht- en artillerieaanvallen tegen de Syrische Democratische Strijdkrachten (SDF) opgevoerd. In het Turks-Syrische grensgebied zijn al zeker 22 Koerdische strijders om het leven gekomen, meldt het persbureau. Turkije houdt vol dat er honderden strijdkrachten gedood zijn.

Volgens de Verenigde Naties zijn al meer dan 70.000 mensen op de vlucht geslagen voor het aanhoudende geweld. In de Syrische grensstad Tell Abyad is het ziekenhuis inmiddels onbemand, meldt Artsen zonder Grenzen. Medewerkers van de hulporganisatie zijn gevlucht voor de bombardementen. "Het ziekenhuis in Tell Abyad, dat door ons wordt ondersteund, is vanaf nu dicht", zei een woordvoerder vandaag. De grensstad zou nu zo goed als verlaten zijn.

Wie zijn de Koerden eigenlijk?

Koerden die in Noordoost-Syrië wonen voelen zich in de steek gelaten door Europa en de Verenigde Staten. Door iedereen eigenlijk. In podcast De Dag gaat het vandaag over de Koerden.

Want wie zijn de Koerden ook alweer? Waar wonen ze en wat willen ze? Hoogleraar Joost Jongerden van de Universiteit van Wageningen en filmmaker Reber Dosky leggen dat uit.

Luister ernaar via onderstaande link of in de podcast app op je telefoon.

Tusk vindt uitspraken misplaatst

"Turkije moet begrijpen dat onze grootste zorg is dat hun acties kunnen leiden tot een nieuwe humanitaire ramp", zei Tusk. "We zullen nooit accepteren dat vluchtelingen als wapen gebruikt worden om ons te chanteren. De bedreigingen van president Erdogan van gisteren zijn volledig misplaatst."

De Turkse president heeft gisteren op een partijbijeenkomst gedreigd "de deuren naar Europa open te zetten" voor vluchtelingen uit Syrië als Europa de de Turkse invasie in Noordoost-Syrië blijft veroordelen als een bezettingsoperatie.

Tusk noemt de militaire operatie van Turkije zorgwekkend. "Een militaire interventie zal de zaken alleen maar erger maken. In plaats van stabiliteit creëren zorgt het voor grotere instabiliteit in de regio."

Ook Poetin waarschuwt voor IS-strijders

Vanochtend heeft ook Russisch president Poetin gewaarschuwd voor IS-strijders die mogelijk kunnen ontsnappen als gevolg van de operatie van het Turkse leger. Tijdens een bezoek aan Turkmenistan zei Poetin dat het onzeker is of Turkije de situatie onder controle kan houden, meldt persbureau Interfax.

Gisteren schreven we al over dit mogelijk onbedoelde neveneffect. Terreurdeskundigen en politici wereldwijd vrezen voor een wederopstanding van de terreurgroep. Hoeveel IS-strijders er precies vastzitten in het noordoosten van Syrië is onduidelijk. De schattingen lopen uiteen van enkele duizenden tot meer dan tienduizend.

De bewaarders in vaak provisorische gevangenissen zijn meestal soldaten van de zogenoemde Syrian Democratic Forces (SDF). De vrees is dat zij hun post zullen verlaten en tegen de Turken gaan vechten. Zo dreigen IS-gevangenen zonder al te veel weerstand uit hun gevangenissen te kunnen ontsnappen.

Waarom Turkije woensdag Noord-Syrië binnenviel

Turkije is woensdag het noorden van Syrië binnengevallen. Waarom opent de Turkse president Erdogan juist nu de aanval? Bekijk de video hieronder met een korte uitleg.

Cijfers slachtoffers lopen sterk uiteen

Overige cijfers van gevallen slachtoffers lopen sterk uiteen. Turkije heeft vanochtend het eerste militaire slachtoffer gemeld. De Turkse autoriteiten claimen dat ze inmiddels 277 strijders in het kamp van de Koerdische strijders hebben uitgeschakeld. Dat ontkennen de Koerden. Zij zeggen dat er enkele Koerdische strijders gedood zijn. Een Koerdische hulporganisatie meldt 11 burgerslachtoffers.

"Dit maakt opnieuw duidelijk dat het in dit stadium van de oorlog vrijwel onmogelijk is om dit soort cijfers te checken. Beide strijdende partijen ontkennen elkaars cijfers", zegt Ingleby. Turkije bombardeert het grensgebied momenteel veelvuldig. Vanuit Noordoost-Syrië worden er mortiergranaten richting Turkije gelanceerd. "Daarbij zijn op meerdere plaatsen doden gevallen. Dat laat ook zien dat de Syrisch-Koerdische strijdgroep YPG niet is weggeslagen. Mortiergranaten komen maar enkele kilometers ver."

'We weten niet waarheen'

Volgens het Rode Kruis hebben inmiddels 64.000 mensen hun huizen verlaten. Gisteravond stelde de vluchtelingenorganisatie van de VN, de UNHCR, al dat honderdduizenden burgers in Noord-Syrië gevaar lopen.

"We zijn weggegaan, maar we weten niet waar we heen gaan", zegt een moeder met drie kinderen:

Onvrede onder Republikeinen neemt toe

In de Verenigde Staten groeit de onvrede over de Turkse inval in het noordoosten van Syrië. In het Huis van Afgevaardigden hebben nu ook 29 Republikeinen aangekondigd sancties te willen afkondigen tegen Turkije. Gisteren deden Democraten een soortgelijke oproep.

Volgens president Donald Trump zijn er nu drie opties voor de VS: weer het leger sturen, Turkije "heel hard" raken met economische sancties of als bemiddelaar optreden tussen Turkije en de Koerdische milities in het noordoosten van Syrië.

Tegenover journalisten zei hij een voorkeur te hebben voor die laatste optie: