Een bloedige veldslag in Koerdisch gebied. Of: een poging om Syrische vluchtelingen terug te plaatsen in hun thuisland. Het is afhankelijk aan wie je het vraagt hoe je de ontwikkelingen in Syrië kan bekijken. We vroegen Nederlanders met een Koerdische of Turkse achtergrond hoe zij ertegenaan kijken.
De Koerdisch-Nederlandse filmmaakster Beri Shalmashi vreest een volkerenmoord. "Erdogan heeft een aanval aangekondigd waarvoor hij ondersteuning krijgt van Amerika, dat heeft de vrije hand gegeven. En ik denk eerlijk gezegd ook niet dat de Koerden de middelen hebben om te vechten."
Ze vindt het "haast onnozel" van de Koerden dat ze vertrouwden op een gelijkwaardige samenwerking met de Amerikanen bij de strijd tegen IS. "Je kunt ze bijna wegwerphelden noemen. Als het handig uitkomt, dan werkt iedereen graag met ze samen. Als ze klaar zijn, staan ze er weer alleen voor."
Gewend
De Koerdisch-Nederlandse promovendus Yusuf Çelik herkent het patroon. "De Koerden beginnen er haast aan gewend te raken dat ze in de steek worden gelaten. Er is een spreekwoord onder de Koerden: 'de bergen zijn onze enige vrienden', dat is nu van toepassing."
Shalmashi en Çelik denken dat het dreigement van Erdogan van gisteren om de poort naar de EU voor vluchtelingen te openen zijn effect niet zal missen. "Het lijkt erop dat Europa banger is dat vluchtelingen onze kant op komen dan dat er doden vallen", zegt Shalmashi.
Er is onvoldoende aandacht voor de link tussen PKK en YPG.
De Turkse Nederlander Cemil Yilmaz, noemt de Europese Unie naïef, omdat de lidstaten zelf de vluchtelingendeal met Erdogan hebben gesloten.
Hij heeft op zijn Facebook-pagina uitgebreid beschreven hoe volgens hem veel Turken het conflict ervaren. "Wat ik bij de Turks-Nederlandse gemeenschap zie, is dat zij zich storen aan het feit dat Turken en Koerden als tegengestelde groepen worden neergezet. En dat er onvoldoende aandacht is voor de link tussen de terroristische organisatie PKK en de YPG."
De Turks-Koerdische Nederlander Önder Kaya heeft wel begrip voor de inval en zegt dat de situatie niet langer houdbaar meer was. "Turkije heeft 3,7 miljoen Syrische vluchtelingen opgevangen. Die kunnen we niet tot in lengte van dagen huisvesten. Het systeem is overbelast, de onvrede neemt toe. Het is tijd dat ze gerepatrieerd worden."
Toch zijn veel Europese regeringen fel tegen de actie van Erdogan en wordt er in Nederland nagedacht over sancties. Cemil Yilmaz vindt de veroordeling vanuit de westerse wereld niet fair. "De Turken horen veel spierballentaal vanuit het Westen en Nederland. En dan vragen zij zich af: stel nou dat de Verenigde Staten dit hadden gedaan, hadden die landen dan ook zulke stoere taal geuit of hadden ze het dan een vredesmissie genoemd of een poging om hun nationale veiligheid te bewaken."
Yilmaz hoopt dat deze "goddeloze oorlog" snel is afgelopen. "Mensen worden als pionnen ingezet in een triest geopolitiek spel. Maar ik vrees dat het einde nog lang niet in zicht is."
Droom in duigen
Grote vraag is hoe de toekomst van de Koerden er in het gebied zal uitzien. Çelik vreest dat het wantrouwen van de Koerden tegen de internationale gemeenschap verder zal groeien en er meer instabiliteit komt in de regio. "Ik heb mijzelf altijd de vraag gesteld: wat als de steun van de VS wel was doorgegaan en we daar een autonoom gebied konden hebben waar de Koerden volwaardig met hun eigen cultuur kunnen leven. Die droom is daar nu echt stuk." Ook vreest hij dat Erdogan niet opgeeft en de Koerden zal blijven tegenwerken.
Ook Beri Shalmashi is daar pessimistisch over. Toch merkt ze dit keer wel een verschil: "Dit keer is iedereen wakker. Nu hoef ik niemand te vertellen wat er aan de hand is. Mijn Nederlandse vrienden komen uit zichzelf naar me toe, omdat iedereen het ziet. Je hoopt dat het uitmaakt dat de wereld toekijkt."