liveblog
NOS NieuwsAangepast

Meerderheid voor Democraten in Huis van Afgevaardigden definitief

  • Amerikanen konden stemmen voor alle 435 leden van het Huis van Afgevaardigden, 35 van de 100 senatoren, 36 gouverneurs, meerdere referenda en duizenden lokale politici.
  • De Democraten hebben de meerderheid in het Huis veroverd, de Republikeinen vergroten hun macht in de Senaat.
liveblog gesloten

Liveblog gesloten

We sluiten het liveblog over de tussentijdse verkiezingen in de VS. De laatste stand:

Bij de strijd om het Huis van Afgevaardigden staan de Democraten nu op 219 zetels, tegenover 193 voor de Republikeinen. In totaal zijn er 435 zetels te verdelen.

De Republikeinen houden de meerderheid in de Senaat. Ze staan tot nu toe op 51 van de 100 zetels, net als voor de verkiezingen. De Democraten hebben er op dit moment 45. In de Senaat stonden er 35 van de 100 zetels op het spel.

De Democraten hebben ook in zeven staten de verkiezingen om het gouverneurschap gewonnen.

Klik hier voor de laatste actuele uitslagen van de Senaatsverkiezingen. En hier voor die van het Huis van Afgevaardigden.

Senaatszetels Arizona, Florida, Montana too close to call

De race om de Senaatszetel in Arizona is too close to call. De winnaar wordt pas later deze week bekend. Republikein Martha McSally staat met 49,3 procent van de stemmen iets voor (ongeveer 1 procent van de stemmen) op Democraat Kyrsten Sinema, maar veel stemmen zijn nog niet geteld volgens een woordvoerder van het bestuur in de staat.

Ook de strijd om de senaatszetels in Florida en Montana zijn too close to call. In Florida gaat de race tussen Democraat Bill Nelson en Republikein Rick Scott. De marge is daar minder dan 0,5 procent. In Montana gaat het tussen Democraat Jon Tester en Republikein Matt Rosendale. Daar is het verschil 1,7 procent.

Democraten winnen Huis, Republikeinen houden Senaat, wat betekent dat?

Zowel de Democraten als de Republikeinen spreken van een succes. Wat zijn de gevolgen van de uitslag van de tussentijdse verkiezingen? Hier een overzicht.

Republikeinse Senator prijst Trump

Lindsey Graham, senator voor South Carolina, prijst Trump voor zijn steun aan Republikeinse kandidaten. Het was een goede avond voor de Republikeinen in de Senaat, zei Graham bij Fox News. "We krijgen er zeker drie of vier zetels bij. President Trump veel heeft om trots op te zijn. Hij wist kiezers te enthousiast te krijgen in staten die de Democraten in handen hadden. Ik denk niet dat we zonder hem de avond zouden hebben gehad die we nu hebben."

Cortez: 'Onze acties kunnen verandering brengen'

In New York won Alexandria Ocasio-Cortez, een progressieve outsider, verrassend de voorverkiezingen met een ruime meerderheid. Ze mag zich met 29 jaar oud het jongste Congreslid ooit noemen. Ze heeft nauwelijks politieke ervaring, tot een jaar geleden werkte ze nog in een cocktailbar. Ze wil vechten voor sociale, economische en raciale gerechtigheid, vertelde ze haar supporters.

Cortez: 'Beweging voor sociale en raciale gerechtigheid'

Amerikaanse kranten

Enkele voorpagina's van Amerikaanse kranten:

Amerikaanse kranten na de verkiezingen

Paul Ryan: 'Geschiedenis herhaalt zich'

Paul Ryan, die na het verlies van de Republikeinen zijn voorzitterschap van het Huis van Afgevaardigden moet afstaan, heeft ook op de uitslag gereageerd. Hij stelde dat "de geschiedenis zich heeft herhaald" en wees erop dat de partij van een zittende president bij de tussentijdse verkiezingen gemiddeld 32 zetels heeft verloren sinds 1862. "Een partij die de macht heeft, krijgt het altijd zwaar in de tussentijdse verkiezingen", aldus Ryan.

O'Rourke: 'Hoopvoller dan ooit'

In Texas verloor Democraat Beto O'Rourke in de race om een Senaatszetel van Republikein Ted Cruz. In een bevlogen toespraak bedankte hij zijn aanhang voor hun steun.

O'Rourke: 'Hoopvoller dan ooit'

Democraten veroveren meerderheid in Huis van Afgevaardigden

De Democraten hebben nu 218 zetels (van de 435 zetels) in het Huis van Afgevaardigden. Daarmee hebben ze in het Huis definitief de meerderheid. In de Senaat houden de Republikeinen de meerderheid. Ze staan op 51 (van de 100) zetels.

Klik hier voor de actuele uitslagen van de Senaatsverkiezingen. En hier voor die van het Huis van Afgevaardigden.

Omstreden Congreslid uit Minnesota verslagen

In Minnesota moet Jason Lewis, omstreden vanwege vrouwonvriendelijke uitspraken, zijn zetel in het huis afstaan aan een vrouw. In 2012 beklaagde hij zich erover dat het een vrouw 'die meerdere relaties aangaat' geen 'slut' meer mocht noemen. Twee jaar geleden won Lewis nog van Angie Craig. Ze is nu het eerste lid van de LGTBI-gemeenschap uit Minnesota die een zetel in het Congres bemachtigt.

Republikein verliest in Wisconsin

In de felle strijd om het gouverneurschap van Wisconsin lijkt zittend gouverneur Scott Walker, een Republikein, het te verliezen van Democraat Tony Evers. Walker boekte eerder een serie overwinningen die zelfs leidden tot een campagne voor het presidentschap in 2016, die hij na korte tijd opgaf.

'Gehoopte blauwe golf is golfje geworden'

Volgens correspondent Wouter Zwart hebben de Democraten een groot belangrijk deel van de macht in Washington weer terug, maar is de verandering niet zo groot als ze hoopten.

'Die gehoopte blauwe golf is een blauw golfje geworden'

Stacey Abrams erkent nederlaag niet

Stacey Abrams, de Democratische kandidaat die in Georgia vecht om het gouverneurschap, staat op verlies, maar weigert vooralsnog haar nederlaag te erkennen. Haar Republikeinse rivaal Brian Kemp staat op 50,8 procent van de stemmen. Als Abrams zou winnen, zou ze de eerste zwarte, vrouwelijke gouverneur van de Verenigde Staten worden. Ze werd tijdens haar campagne gesteund door talkshow-icoon Oprah Winfrey.

Mitt Romney: oproep tot meer respect

Oud-presidentskandidaat en republikein Mitt Romney is met een ruime meerderheid gekozen tot senator voor Utah. In het verleden liet hij zich kritisch uit over President Trump. Vanavond riep hij op tot meer respect van de overheid naar burgers toe.

Mitt Romney: mijn overwinning is oproep tot meer respect

Trump trots

President Trump schrijft trots op Twitter dat in de afgelopen 105 jaar een zittend president slechts vijf keer er Senaatszetels bij heeft gekregen bij de midterms. "Mr. Trump heeft iets magisch", citeert hij Ben Stein, schrijver van het boek The Capitalist Code. "De magie komt zijn oren uit."

Hij citeert ook David Asman, presentator bij Fox News: "Kijk hoe zijn positie onder Republikeinen verbetert. Al die kandidaten die hebben gewonnen. Ze beseffen hoe belangrijk hij is door wat hij tijdens de campagne voor hen heeft gedaan. Ze hebben hun politieke carrière aan hem te danken."

Onafhankelijke kandidaat houdt Senaatszetel

De onafhankelijke Senator Angus King behoudt zijn zetel voor de staat Maine. Belangrijk nieuws voor de Democraten, omdat hij vaak met die partij meestemt. Er volgen als het goed is vandaag nog drie uitslagen voor de Senaat: Nevada, Montana en Arizona.

Terugkijken: live vragen

Op Facebook en YouTube beantwoordde correspondent Arjen van der Horst vragen over de verkiezingen.

Belrondje Trump

Trump heeft verschillende Republikeinse en Democratische leiders gebeld om hen te feliciteren. Op zijn bellijst stond bijvoorbeeld de leider van de Senaat, de Republikein Mitch McConnell, die de president feliciteerde met "de historische winst in de Senaat". Ook belde hij de Democraat Pelosi, die naar verwachting de nieuwe Voorzitter van het Huis wordt, nu haar partij daar de macht heeft. Ook waren er belletjes naar de verliezers, vertrekkend Voorzitter Paul Ryan en oppositieleider Chuck Schumer in de Senaat.

Daarnaast belde Trump partijgenoten waar hij de afgelopen weken campagne voor voerde, zoals de nieuwe senatoren Scott en Hawkly (Florida en Missouri) en de net verkozen gouverneur van Ohio, Mike DeWine.

Nelson geeft op

Zittend senator Bill Nelson heeft zijn verlies erkend in de race tegen zijn Republikeinse uitdager in Florida, gouverneur Scott. Dat is de vierde zetel die de Republikeinen weten te veroveren op de Democraten.

Trump feliciteert Pelosi

Een woordvoerder van Nancy Pelosi zegt dat Trump haar heeft gebeld om te feliciteren met haar winst in het Huis. Hij was blij met haar oproep voor meer samenwerking.

Recordaantal vrouwen in Congres

In het nieuwe Congres zullen meer dan 110 vrouwen zitting nemen. Dat is een recordaantal. Het gaat voornamelijk om Democraten. Het record stond op naam van het huidige Congres, met 107 vrouwen. Tot nu toe zijn 103 vrouwen gekozen, en daar komen 11 vrouwen bij in de senaat (waarvan er 2 nieuw zijn). In totaal zijn er 535 zetels in het Huis en de Senaat.

Ook het aantal vrouwelijke gouverneurs stijgt. Op dit moment zijn dat er vijf, en waarschijnlijk worden het er nu acht.

Republikeinen lopen uit in Senaat

De Republikeinen snoepen nog een zetel af van de slinkende Democratische minderheid in de Senaat: Josh Hawley verslaat in Missouri Claire McCaskill. Dat is de derde zetel die de Democraten verliezen, en het ziet er ook niet goed uit voor Bill Nelson in Florida. Er zijn nog zes uitslagen te gaan in de Senaat. Eén uitslag zal tot 27 november moeten wachten: in Mississppi is een tweede ronde nodig tussen Republikein Cindy Hyde-Smith en Democraat Mike Espy, die allebei 41 procent van de stemmen kregen. Als er geen regelrechte winnaar is, volgt in die staat een tweede ronde.

Referenda

Meer dan 150 referenda werden er ook voorgelegd aan de Amerikaanse kiezers. Een greep uit de uitslagen. In Florida krijgen criminelen die hun straf hebben uitgezeten weer hun stemrecht terug. Dat kan van grote invloed zijn op de verkiezingen in 2020: er komen in een klap 1,5 miljoen kiezers bij. Michigan wordt de tiende staat die recreatief gebruik van marihuana toestaat voor volwassenen. Kiezers in Massachusetts kozen ervoor om een wettelijke bescherming voor transgenders te bekrachtigen. In Alabama werd een wijziging in de grondwet van de staat goedgekeurd waarin het recht op leven van een ongeboren kind wordt bevestigd. Dat zou het mogelijk kunnen maken om abortus in de staat te beperken.

Primeurs in Congres

De tussentijdse verkiezingen in Verenigde Staten kennen een groot aantal primeurs en opvallende overwinningen. Latina's, moslima's en native americans hebben zetels bemachtigd. In dit artikel zetten we de opvallende winnaars op een rij.

Witte Huis is tevreden

'Het is een goede avond voor de president tot nu toe'

Michigan

De Democraat Haley Stevens heeft het (doorgaans Republikeinse) 11de Congresdistrict in Michigan gewonnen. Het was spannend, want president Trump won daar twee jaar geleden tegen alle verwachtingen in. Traditioneel was het Democratische staat. De strijd ging daar twee vrouwen.

Verslaggever Martijn Bink volgde de ontknoping.

'We stomen op naar Washington'

Gouverneurs

Op dit moment zijn 33 van van de 50 gouverneurs Republikeins. Dat lijkt minder te gaan worden: de Democraten wisten in vier staten te winnen (Kansas, Illinois, Michigan en New Mexico).

Pelosi: zoeken naar overeenstemming

Democratisch leider Nancy Pelosi spreekt van "een nieuwe dag in Amerika", maar zegt ook te willen samenwerken met de Republikeinen nu haar partij op het punt staat de macht over te nemen in het Huis van Afgevaardigden. "We zullen zoeken naar gemeenschappelijke belangen, maar ook onze standpunten verdedigen waar nodig", zij ze tijdens een campagnebijeenkomst. "We hebben genoeg van de verdeeldheid." Ze beloofde daarnaast de invloed van lobbygroepen tegen te gaan. "Het Congres zal onder Democratisch leiderschap transparanter worden: het publiek zal kunnen zien hoe we te werken gaan en mee kunnen praten."

'Onthoud dit gevoel, weet hoe het is om te winnen'

Reacties van Sanders, Braun en Wexton

'Ik zeg al sinds het begin van de campagne dat er verandering komt'

Cruz: ongekend

Het was ongekend spannend in Texas: zou senator Ted Cruz zijn zetel kunnen beschermen tegen Democratisch uitdager Beto O'Rourke. Het lukte hem, maar O'Rourke maakte het hem ongebruikelijk moeilijk. "Zoiets hebben we nog nooit gezien in Texas", gaf ook de Republikein toe. "Deze verkiezing ging niet om mij, of Beto O'Rourke. Het ging om de ideeën, waar we in geloven." Het feit dat hij als winnaar uit de bus kwam, noemde hij een "overwinning voor de inwoners van Texas".

'Al het geld in de wereld was niet genoeg'

Gouverneur Florida blijft Republikein

Democraat Andrew Gillum heeft zijn tegenstander Ron DeSantis gebeld om hem te feliciteren met de overwinning. Daarmee blijkt ondanks een nek-aan-nekrace het gouverneurschap in handen van de Republikeinen. De gouverneur van een cruciale swingstate is een belangrijke opsteker voor Trump in aanloop naar de verkiezingen in 2020.

Kavanaugh, karavaan en economie

Senator Lindsey Graham, die dit jaar geen verkiezing had, denkt dat de Republikeinen erin zijn geslaagd om de schade te beperken. "Onze partij is verenigd door de strijd om Kavanaugh, de karavaan was een aanval op onze soevereiniteit, de economie draait goed en president Trump heeft hard gewerkt om onze aanhangers enthousiast te krijgen", zei hij bij Fox News.

Democraten verliezen weer een senaatszetel

In North Dakota verliezen de Democraten hun tweede senaatszetel, na Indiana. "De Democraat Heidi Heitkamp betaalt de prijs voor haar verzet tegen de benoeming van de omstreden rechter Kavanaugh in het Hooggerechtshof", analyseert Arjen van der Horst. "North Dakota was kwetsbaarste Democratische Senaatszetel en komt nu in handen van de Republikeinen." Er kan nog een derde zetel van de Democraten naar de Republikeinen gaan: Ben Nelson lijkt het in Florida af te gaan leggen tegen Rick Scott.

Lange rijen

Lange rijen voor stembureaus: 'We moesten vijf uur wachten'

Rimpeling, geen golf

Democraten lijken een meerderheid in het Huis te gaan halen, maar van een "blauwe golf" die het Congres overspoelt is geen sprake. "Ik wil het geen golf noemen, misschien een rimpeling", zei Witte huis-woordvoerder Sanders. Volgens haar is het daarmee een goede avond voor president Trump.

Sanders voegde eraan toe dat Trump niet van plan is Democratisch leider Nancy Pelosi te bellen als haar partij het Huis verovert. "Veel van haar partijgenoten zeggen haar niet meer te steunen. Als de Democraten winnen, moeten we eerst maar eens zien wie hun Voorzitter wordt."

Ted Cruz lijkt te gaan winnen

De hele avond was het spannend in Texas, maar het lijkt er nu toch op dat Ted Cruz zijn zetel gaat behouden. Verschillende Amerikaanse media voorspellen dat Beto O'Rourke hem niet meer kan inhalen. Desalniettemin een ongekende uitslag voor een Democraat in de staat.

Nog een primeur

Davids versloeg de Republikein Yoder, die geldt als een trouw aanhanger van Trump.

Mitt Romney naar Senaat

Oud-presidentskandidaat Mitt Romney komt namens de staat Utah voor de Republikeinen in de Senaat. Het zal spannend worden om te zien hoe hij zich zal verhouden tot president Trump: tijdens de verkiezingen van 2016 was hij uitgesproken kritisch over kandidaat Trump, maar na de verkiezingen zocht hij toch toenadering. Hij verklaarde zijn draai door te zeggen dat hij anders met een president omgaat dan met een kandidaat. In zijn overwinningsspeech zei hij wel dat zijn verkiezing "een oproep voor meer waardigheid en respect" is.

Dochter Dick Cheney herkozen

De dochter van oud-vicepresident Dick Cheney keert terug als Afgevaardigde voor Wyoming. De 52-jarige Cheney is aan haar tweede termijn bezig.

Laura Ingraham plaagt Taylor Swift

Fox-presentator Laura Ingraham plaagt Taylor Swift met de overwinning van Marsha Blackburn in haar thuisstaat Tennessee. De zangeres had zich altijd op de vlakte gehouden over politiek, maar verbrak afgelopen maand haar zwijgen om haar steun uit te spreken over Blackburns tegenkandidaat.

Moslima's in het Congres

Een primeur voor het Congres: Rashida Tlaib uit Michigan en Ilhan Omar uit Minnesota worden de eerste moslima's in het Huis van Afgevaardigden. Ze zijn ook de eerste Congresleden van Palestijnse en Somalische afkomst: Omar arriveerde ruim 20 jaar geleden in de VS als vluchteling, Tlaib is de dochter van immigranten.

Alexandria Ocasio-Cortez wint in New York

Alexandria Ocasio-Cortez wint een Huiszetel voor de staat New York, als jongste vrouw ooit. De linkse Democraat verraste in juni door gevestigd politicus Joe Crowley in de voorverkiezingen te verslaan. De 29-jarige werkte tot een jaar geleden in een bar in New York. Aanhangers waren blij met een fris, progressief geluid, tegenstanders binnen de partij vreesden dat ze met haar socialistische ideeën het contact met de pragmatische vleugel van de partij zou verliezen.

Fox voorspelt: Democraten winnen Huis

Verbazing alom op Twitter: de conservatieve nieuwszender Fox News voorspelt dat de Democraten het Huis van Afgevaardigden zullen krijgen. Daarvoor moet de partij 23 zetels van de Republikeinen overnemen, dat is nog maar gebeurd bij twee. CNN durft die voorspelling dan ook nog niet te maken, al wijst de zender erop dat 32 Democraten leiden in races waarvoor geen gedoodverfde winnaar gold, tegen slechts 5 Republikeinen.

Senaat lijkt onhaalbaar voor Democraten

Hoewel persbureau AP nog niet officieel een winnaar heeft aangewezen in de senaatsraces van Indiana en Tennessee, lijkt een Republikeinse overwinning daar zeker: Mike Braun staat in Indiana voor op zittend Democraat Joe Donnely, Marsha Blackburn behoudt de zetel van Tennessee voor haar partij. Daarmee lijkt het voor de Democraten onmogelijk om de macht in de Senaat te veroveren, zoals vooraf ook al was ingeschat. De herverkiezing van Senator Manchin in het Republikeinse West Virginia is voor de Democraten mooi meegenomen, maar verandert daar niks meer aan. Bovendien hebben de Republikeinen een kans Bill Nelson van Florida te verslaan, die achterstaat in een nek-aan-nekrace.

Wat staat er op het spel

Midtermverkiezingen in Amerika: dit staat er op het spel

Twee zetels naar Democraten

De Democraten moeten minstens 23 zetels van de Republikeinen afsnoepen in het Huis om de meerderheid te veroveren. Dat is tot nu toe twee keer gelukt: oud-minister Donna Shalala gaat voor het district Miami het Huis in, en Afgevaardigde Barbara Comstoch verloor in Virginia van Jennifer Wexton.

De huidige stand bij de Senaatsverkiezingen

Gouverneurs

De eerste resultaten van de 36 gouverneursverkiezingen die gehouden worden lopen ook binnen, en daar zijn de Republikeinen aan de winnende hand. In Tennessee, Arkansas en Massachusetts winnen Republikeinen, Democraten winnen in Rhode Island en Guam. Dit soort lokale verkiezingen zijn ook belangrijk voor de machtsstructuur in de aanloop naar de presidentsverkiezingen over twee jaar: gouverneurs kunnen kandidaten een podium bieden.

Greg Pence (broer van) wint

Greg Pence (61), de broer van vicepresident Mike Pence, gaat voor het zesde district van Indiana het Huis van Afgevaardigden in. Het is dezelfde zetel waar zijn jongere broer 18 jaar geleden zijn politieke carrière begon. De strijd tegen de Democraat Jeannine Lake was ongelijk: Pence haalde 2,5 miljoen dollar voor zijn campagne, zijn tegenstander $73,000.

Beto O'Rourke begint met een voorsprong

Hoewel nog maar een derde van de stemmen is geteld en er nog van alles kan gebeuren, is het toch opmerkelijk genoeg om te noemen: de Democraat Beto O'Rourke staat voor in zijn strijd om de senaatszetel van Ted Cruz: 51 tegen 48 procent. Velen hadden het nooit voor mogelijk gehouden dat een Democraat het zo goed zou doen in de conservatieve staat.

Democraten hoeven niet te rekenen op de Senaat

Florida nek-aan-nekrace

De strijd om de senaatszetel en het gouverneurschap van Florida blijft spannend. Nu de uitslagen in het Republikeinse oosten van de staat ook worden toegevoegd, ontstaat er in beide gevallen een nek-aan-nekrace. De Democraat Gillum en de Republikein DeSantis liggen met bijna de helft van de stemmen geteld een fractie van een procent uiteen, hetzelfde geld voor Nelson en Scott (met 85 procent van de stemmen geteld).

Weer Democratische kopstukken herkozen

Senator Elizabeth Warren wint makkelijk haar herverkiezing in Massachusetts. Als fervent Trump-criticus geldt ze als een mogelijke Democratische presidentskandidaat in 2020. In Florida wint Afgevaardigde Debbie Wasserman Schultz. Zij kwam de afgelopen maand in het nieuws vanwege de bompakketten die onder haar naam werden verstuurd.

Over de helft

Nu in een klap achttien staten de stemlokalen sluiten, is de kiesdag in meer dan de helft van de vijftig staten al voorbij (elf andere staten sloten eerder al). Dat wil natuurlijk nog niet zeggen dat de uitslagen ook bekend zijn. Er zijn nu beslissingen gevallen in 24 races voor het Huis en twee voor de Senaat.

Al gestemd

Dat de midterms populairder zijn dan gebruikelijk, blijkt ook uit het aantal stemmen dat de afgelopen dagen al werd uitgebracht. In totaal werden er 36 miljoen stembiljetten vervroegd ingeleverd. Dat is veel meer dan de 27 miljoen in 2014. In drie staten (Texas, Nevada en Arizona) waren er zelfs meer vroege stemmers dan het totaalaantal kiezers bij de vorige midterms.

Spannend in Florida

Het is nog te vroeg om conclusies te trekken, maar in de belangrijke staat Florida houden twee races de gemoederen bezig. Met een derde van de stemmen geteld staat zittend senator Bill Nelson met 52 tegen 48 procent voor op zijn uitdager, de Republikeinse gouverneur Rick Scott. De vraag wie Scott zal opvolgen wordt bepaald in de strijd tussen de Republikein DeSantis en de Democraat Gillum. Ook daar ligt volgens de eerste cijfers de Democraat voor, maar de Republikeinse districten in West-Florida zien nog niet binnen.

Arjen van der Horst: "Florida is altijd interessant, omdat het de belangrijkste swingstate is van de Verenigde Staten. Het is geen toeval dat Trump juist hier veel zijn gezicht laat zien, omdat winst voor de Republikeinen ook hem kan helpen bij zijn herverkiezingscampagne in 2020."

Oprah reageert op racistische telefoontjes

Inwoners van de staat Georgia, waar Oprah Winfrey recentelijk campagne voerde, kregen de afgelopen tijd racistische telefoontjes van een extreemrechtse groepering. Met stuitende racistische taal en stereotypen werd de zwarte Democraat Stacey Abrams belachelijk gemaakt. Het sterkt Winfrey alleen maar in haar overtuiging: "Ik wil alleen maar zeggen: Jesus don't like ugly. We weten wat we eraan kunnen doen: stemmen."

Stemmen in wasserette, brouwerij en brandweer

In sommige plaatsen kunnen kiezers terecht op bijzondere stemlocaties:

  • Reuters
    Stemmen in een wasserette in Chicago, Illinois
  • Reuters
    Stemmen in de kantine van een voetbalclub in Louisville, Kentucky
  • Reuters
    Stemmen bij de brandweer in Meriden, Connecticut
  • Reuters
    Stemmen in een bierbrouwerij in Chicago, Illinois

Sanders en Kaine veilig

Twee Democratische hoofdrolspelers uit de laatste presidentsverkiezingen winnen makkelijk hun herverkiezing in Virginia en Vermont: oud-vicepresidentskandidaat Tim Kaine behoudt zijn zetel, net als de luis in de pels van Hillary Clinton in 2016, Bernie Sanders. Sanders is officieel een onafhankelijk politicus, maar wordt doorgaans bij de Democraten gerekend.

Pelosi heeft vertrouwen

"Ik ben ervan overtuigd dat we gaan winnen", zegt de Democratische leider Nancy Pelosi. Het is volgens haar alleen een vraag of het een blauwe golf wordt die Washington overspoelt, of een tsunami. Ook oud-vicepresident zegt dat hij totaal verrast zal zijn als zijn partij het Huis niet overneemt.

Eerste uitslag is binnen

Het eerste resultaat is binnen: de Republikein Hal Rogers uit Kentucky behoudt zijn zetel in het Huis van Afgevaardigden. Ook is duidelijk dat op het eilandje Guam de Democraat Lou Leon Guerrero makkelijk gaat winnen. Daarmee wordt zij de eerste vrouwelijke gouverneur van het Amerikaanse territorium in de Grote Oceaan.

Primeurs

"De midterms van 2018 kunnen een verkiezing van vele primeurs worden", schrijft correspondent Arjen van der Horst. "Een recordaantal vrouwen doet mee aan deze verkiezingen. Kandidaten uit minderhedengroepen laten zich luid en duidelijk horen."

"In Vermont kan Christine Hallquist de eerste transgender gouverneur van Amerika worden. Jared Polis kan de eerste gouverneur worden die openlijk homo is. Veronica Escobar gaat vrijwel zeker haar kiesdistrict winnen in El Paso, Texas. Daarmee wordt ze de eerste Latina die namens Texas in het Huis van Afgevaardigden plaatsneemt. Ilhan Omar en Rashida Tlaib worden waarschijnlijk de eerste moslima's die in het Congres komen. Stacey Abrams kan de eerste vrouwelijke, zwarte gouverneur van Amerika worden. En de kans is groot dat voor eerst een native American verkozen wordt in het Huis van Afgevaardigden."

Hier en daar problemen

Hier en daar worden problemen gemeld met stemmen. Doordat het regent in New York kunnen op veel plekken de stemcomputers de natte biljetten niet aan. Op sommige plekken moesten mensen uren wachten voordat ze konden stemmen, elders werden geïmproviseerde stembussen gebruikt.

In een stembureau in Georgia waren door een fout te weinig stemmachines geleverd, waardoor er lange rijen ontstonden. Hillary Clinton spoorde kiezers aan desalniettemin te blijven wachten.

Ironisch genoeg had ook de Republikeinse gouverneurskandidaat Brian Kemp problemen met stemmen: zijn kieskaart werd geweigerd en hij moest een nieuwe halen voordat hij elektronisch kon stemmen. Het defect was extra pijnlijk omdat Kemp als secretary of state van de staat verantwoordelijk is voor de verkiezingen; oproepen om zich te verschonen omdat hij zelf meedoet, negeerde hij.

In Indiana moeten enkele stemlokalen anderhalf uur langer openblijven, omdat ze te laat opengingen. Oorzaak van de vertraging waren medewerkers die niet kwamen opdagen. Prudence Island in de staat Rhode Island moest per boot een nieuwe stemmachine laten overkomen toen het enige apparaat van het eiland uitviel. Met enige vertraging konden alle kiezers stemmen. In Texas stapte een medewerker van een stemlokaal op nadat ze tegen een kiezer had geschreeuwd. In Ohio viel de stroom uit en moest er worden gestemd bij het licht van zaklampen en smartphones.

Stroom valt uit bij stemlokalen Ohio

In totaal kreeg een meldlijn voor kiesproblemen tot nu toe 17.500 telefoontjes binnen, wat vergelijkbaar is met andere jaren.

Clinton: het is genoeg

Ook voor zijn oud-tegenstander Hillary Clinton gaan deze verkiezingen over Donald Trump. "De afgelopen twee jaar hebben we deze regering onze democratische instituties en waarden zien aanvallen en ondermijnen", twitterde ze vanmorgen. "Vandaag zeggen we: genoeg."

Eerste stemlokalen sluiten

In de staten Indiana en Kentucky gaan de eerste stemlokalen dicht. Omdat delen van de staten in een andere tijdzone liggen, geldt dat niet voor alle stembureaus daar. Wel kunnen er vanaf nu uitslagen binnenlopen, verzorgd door persbureau AP. Een van de races die vannacht nauwlettend gevolgd gaat worden, is de senaatszetel voor Indiana, waar de zittend Democraat het moeilijk heeft tegen zijn uitdager, in een staat die twee jaar terug door Trump werd gewonnen.

Beyoncé voor Beto

Een van de uitslagen die landelijk het meeste aandacht zal trekken, is de Senaatsrace in Texas tussen zittend Republikein Ted Cruz en uitdager Beto O'Rourke, die het voor een Democraat opvallend goed doet in de conservatieve staat. O'Rourke kreeg vanavond nog een hart onder de riem van zangeres Beyoncé.

Trump in het Witte Huis

Donald Trump volgt de uitslagenavond vanuit het Witte Huis, met vrienden en familie. Stemmen hoefde de president en zijn vrouw vandaag niet meer, ze hebben al eerder gestemd voor de verkiezingen in hun thuisstaat New York. Trump heeft de afgelopen zes dagen elf campagnebijeenkomsten in acht staten bezocht. Vandaag nam de president wat rust, zelfs op Twitter bleef het ongebruikelijk rustig: de president twitterde alleen nog wat laatste steunbetuigingen en oproepen te gaan stemmen.

Kiezers stemmen over Trump

Veel kiezers zien de stembusgang als een referendum over president Trump. In gesprekken van persbureau AP met ruim 110.000 kiezers door het hele land, geeft een ruime meerderheid van 64 procent aan dat ze zijn beleid hebben meegewogen. Vooral gezondheidszorg en immigratie staan hoog op de agenda: respectievelijk 26 en 23 procent van de ondervraagden noemt die thema's het belangrijkste. Een meerderheid van de kiezers meent dat het de verkeerde kant op gaat met het land, maar twee derde vindt dat het met de economie goed gaat.