Democraten winnen Huis, Republikeinen houden Senaat, wat betekent dat?
De uitslag van de tussentijdse verkiezingen in de Verenigde Staten tekent zich steeds duidelijker af. Terwijl de Democratische Partij een meerderheid in het Huis van Afgevaardigden haalde, bouwden de Republikeinen hun meerderheid in de Senaat uit. Maar wat betekent die uitslag precies? Correspondent Arjen van der Horst beantwoordde via Facebook en YouTube de belangrijkste vragen.
1. Wat betekent de winst van de Democraten in het Huis?
Tot vandaag hadden de Republikeinen alle macht in Washington. Ze hadden de Senaat, het Huis van Afgevaardigden en het Witte Huis in handen. Volgens Van der Horst wordt het met een Democratische meerderheid in het Huis van Afgevaardigden moeilijker voor president Trump om zijn agenda uit te voeren. "De politieke verhoudingen zijn echt veranderd. De Democraten krijgen nu veel middelen in handen om de president te controleren. Ze gaan nu over de begroting, kunnen wetsvoorstellen van Republikeinen tegenhouden en krijgen controle over een hele reeks parlementaire commissies waarmee ze onderzoeken kunnen starten en bijvoorbeeld medewerkers van Trump kunnen dagvaarden."
Het belangrijkste middel dat de Democraten nu in handen krijgen, is de mogelijkheid om een afzettingsprocedure tegen president Trump te starten. "Sommige Democraten in het Congres kunnen daar niet mee wachten, maar de meeste Democratische leiders willen eerst het onderzoek van speciaal aanklager Robert Mueller afwachten."
Liever zelf luisteren? Van der Horst vertelt vanaf 02.35 minuten wat de meerderheid in het Huis van Afgevaardigden betekent.
2. Waarom noemt Trump het een overwinning terwijl hij het Huis verliest?
"Dat is typisch Trump natuurlijk. Hij zal nooit een nederlaag toegeven", zegt Van der Horst. Toch is deze verkiezingsuitslag niet heel dramatisch voor de Republikeinen omdat ze nog een meerderheid in de Senaat behouden. En als de Republikeinen hadden moeten kiezen tussen een meerderheid in het Huis van Afgevaardigden of een meerderheid in de Senaat, dan kozen ze volgens Van der Horst ongetwijfeld voor het laatste.
Maar dat is niet de enige reden dat de Republikeinen iets te vieren hebben. Een aantal gouverneursverkiezingen heeft gunstig uitgepakt voor de Republikeinse partij, vooral in de staten Florida en Ohio, de belangrijke swing states. "Wie daar gouverneur is, kan president Trump in 2020 helpen bij zijn herverkiezing door bijvoorbeeld wetten aan te nemen die het moeilijk maken voor minderheden om te stemmen. Denk aan zwarte stemmers of latino's. Zij kiezen doorgaans voor Democraten."
Meer weten? Van der Horst beantwoordt deze vraag vanaf 10.05 minuten.
3. Komen er straks nieuwe wetten?
Een van de grootse Republikeinse ambities is een grondige hervorming van de rechterlijke macht en voor dat plan komt de meerderheid in de Senaat goed van pas. Het project is al vele jaren geleden begonnen onder leiding van Senaatsleider Mitch McConnell. Onder Trump zijn al twee rechters van het Supreme Court benoemd en tientallen federale rechters.
Om hiermee door te kunnen gaan, moet je als partij het Witte Huis (dat rechters voordraagt) en de Senaat (dat voordrachten goedkeurt) in handen hebben. De rechters die de Republikeinen benoemen, zijn jong, conservatief en voor het leven benoemd. De hervorming van de rechterlijke macht is volgens Van der Horst zonder twijfel de grootste impact van Trumps presidentschap.
Voor Trump wordt het nu wel moeilijk om een van zijn campagnebeloftes, een belastingverlaging van tien procentpunt voor de middenklasse, in te lossen. "Ik denk dat dit heel moeilijk gaat worden want wat Trump momenteel niet doet is de overheidsfinanciën onder controle houden. Het begrotingstekort en de staatsschuld zijn enorm aan het stijgen en in tijden dat het Amerika economisch voor de wind gaat is dat niet zo'n gezonde ontwikkeling", zegt Van der Horst. "De Republikeinen zullen op dit vlak dus rekening moeten houden met wat de Democraten willen. Je kan je voorstellen dat er een uitruil gaat komen, bijvoorbeeld op het vlak van immigratie."
Vanaf 12.00 minuut heeft Van der Horst het over nieuwe wetten.
4. Kunnen Republikeinen op hun beurt plannen van Democraten in het Huis tegenhouden?
"Nee, het Amerikaanse parlementaire systeem steekt anders in elkaar dan het Nederlandse waarbij de Tweede Kamer met de wetsvoorstellen komt. Zowel het Huis van Afgevaardigden als de Senaat heeft de bevoegdheid om zelf wetsvoorstellen in te dienen en daarover te stemmen."
Zo stemden bij een vorig jaar aangenomen belastingwet de Senaat en het Huis van Afgevaardigden beide voor hun eigen voorstel. "Vervolgens moeten ze die twee wetten met elkaar verenigen. Er komt dan overleg tussen beide huizen waar weer een nieuw voorstel uitrolt dat door beide kamers heen moet."
Meer weten over de verkiezingsuitslag? Van der Horst heeft een speciale verkiezingseditie van de Trump Weekly geschreven. Het laatste nieuws lees je in ons liveblog.
