Een jaar na Navalny’s arrestatie is er geen oppositie meer over in Rusland
Hij wist dat hij waarschijnlijk direct bij aankomst zou worden gearresteerd, maar dat hield de Russische oppositieleider Aleksej Navalny niet tegen om terug te keren naar Rusland. Vandaag precies een jaar geleden werd hij opgepakt op luchthaven Sjeremetjevo bij Moskou.
Wat volgde was een jaar waarin het Kremlin niet alleen hem en zijn organisatie hard aanpakte, maar nog veel meer kritische stemmen monddood maakte. Van oppositie die een vuist kan maken tegen Poetin is daarom in feite niets meer over.
Een jaar na zijn arrestatie zegt Navalny op Instagram dat hij geen spijt heeft van zijn besluit om terug te keren naar Rusland. "Ik herhaal: wees niet bang, want dit is ons land en we hebben geen ander land."
Navalny was vandaag voor het eerst in tijden weer in het openbaar te zien. Via een videoverbinding verscheen hij in de rechtszaal, omdat hij twee zaken heeft aangespannen vanwege zijn behandeling in het strafkamp. Daarbij zag hij er een stuk beter uit dan eind april, toen hij ruim drie weken in hongerstaking was geweest.
Mensenrechtenorganisatie Amnesty International roept "wereldleiders, internationale organisaties en mensen over de hele wereld op om hun stem te laten horen, niet alleen met de oproep tot onmiddellijke vrijlating van Aleksei Navalny, maar ook voor het beëindigen van de wrede represailles tegen zijn aanhangers." Volgens Amnesty verdienen de Russen het "hun stem te kunnen laten horen zonder angst voor represailles."
Amnesty kwam vorig jaar zelf in opspraak toen het Navalny niet langer meer als gewetensgevangene wilde beschouwen, vanwege nationalistische uitspraken in het verleden. In mei draaide Amnesty dat besluit terug en erkende een verkeerde beslissing te hebben genomen.
Navalny gaat ervan uit dat hij voorlopig nog vastzit, ook als zijn huidige straf erop zit. Moskou voert namelijk nog meer rechtszaken tegen hem. "Ik weet niet wanneer mijn reis eindigt, en of die überhaupt eindigt."
'Extremisten'
Vorig jaar werd de hele organisatie van Navalny bestempeld als extremistisch, en daarmee op een lijn geplaatst met groepen als Al-Qaida en IS. Bondgenoten van Navalny zijn opgepakt of naar het buitenland gevlucht.
Vrijdag nog zijn Navalny's medewerkers Leonid Volkov en Ivan Zjdanov op de Russische lijst van extremisten gezet. Ze bevinden zich beiden buiten Rusland. Volkov is in Nederland bekend omdat een aan het Kremlin gelieerde komiek zich als hem voordeed in een digitaal gesprek met de Tweede Kamer en daarin vreemde uitspraken deed.
Mensenrechtenprijs
Met zulke tactieken probeert het Russische regime dissidente mediaorganisaties en activisten in diskrediet te brengen. Ze krijgen het label 'buitenlands agent', waardoor ze onder streng toezicht komen te staan, of het label 'extremistisch' waarna al hun activiteiten illegaal worden.
In juni besloot VTimes, een van de laatste onafhankelijke Russische mediakanalen, te stoppen. In december werd Memorial verboden, een van de oudste mensenrechtenorganisaties in Rusland. Memorial hield onder meer lijsten bij van politiek gevangenen, zoals Navalny.
Een van de oprichters van Memorial was fysicus en Nobelprijswinnaar Andrej Sacharov. Naar hem is ook de Sacharovprijs vernoemd, die het Europees Parlement jaarlijks uitreikt aan iemand die zich inzet voor mensenrechten en vrijheid van meningsuiting.
De winnaar van de Sacharovprijs in 2021? Aleksej Navalny.
